Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại huyện đoàn Trần Văn Thời

Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO CÀ MAU
TRƯỜNNG CAO ĐẲNG CỘNG ĐỒNG CÀ MAU
**************
BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH KẾ TOÁN
Đề tài: KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG
VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG
TẠI HUYỆN ĐOÀN TRẦN VĂN THỜI


Sinh viên thực hiện: Văn Tín Hiệp Giảng viên hướng dẫn:
Mã số SV: CK1201A014 Ths. Phạm Văn Tráng
Lớp: Cao đẳng Kế toán K2012
Thành phố Cà Mau, Tháng 6/2015
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 1
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được báo cáo thực tập tốt nghiệp này, ngoài sự cố gắng của bản
thân tôi còn nhận được nhiều sự giúp đỡ và hướng dẫn nhiệt tình của các thầy cô, các
cô chú tại đơn vị Huyện đoàn Trần Văn Thời. Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến:
- Quý thầy cô trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau đã truyền đạt nhiều kiến
thức trong suốt quá trình tôi học tại trường.
- Thầy Phạm Văn Tráng là người đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tôi hoàn
thành báo cáo thực tập tốt nghiệp.
- Toàn thể Huyện đoàn Trần Văn Thời đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi được
thực tập và hoàn thành tốt quá trình thực tập tại cơ quan.
Một lần nữa, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn và gửi những lời chúc tốt đẹp
nhất trong công việc và trong cuộc sống đến các thầy, cô và các cô chú, anh chị trong

cơ quan.
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 2
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Tên chuyên đề: "Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn
Trần Văn Thời"
Do sinh viên Văn Tín Hiệp thực hiện















Ngày… tháng … năm 20….
. Đơn vị thực tập
Ký tên và đóng dấu
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 3
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời

Tên chuyên đề: "Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn
Trần Văn Thời"
Do sinh viên Văn Tín Hiệp thực hiện













Chấm điểm chuyên đề




Điểm chuyên đề:
Ngày ……. tháng ……. năm 20…
Giảng viên hướng dẫn

MỤC LỤC
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 4
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Trang

Lời cảm ơn i
Nhận xét của đơn vị thực tập ii
Nhận xét của giáo viên hướng dẫn iii
Mục lục iv
Danh sách các từ viết tắt vii
Danh sách các hình viii
Chương 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 1
1.1. Lý do chọn đề tài 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu 2
1.3. Đối tượng nghiên cứu 2
1.4. Phạm vi nghiên cứu 2
1.5. Số liệu và phương pháp thu thập số liệu 2
1.6. Bố cục của 3
Chương 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC
KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG 4
2.1. Những vấn đề chung về tiền lương 4
2.1.1. Khái niệm và bản chất của tiền lương 4
2.1.2. Ý nghĩa và vai trò tiền lương và các khoản trích theo lương 5
2.1.3. Các hình thức tính lương 6
2.1.3.1. Trả lương theo thời gian đơn giản 6
2.1.3.2. Trả lương theo thời gian có thưởng 7
2.1.3.3. Trả lương theo thời gian có xét đến hiệu quả công tác 7
2.2. Quỹ tiền lương, BHXH, BHYT và KPCĐ 7
2.2.1. Quỹ tiền lương 7
2.2.2. Bào hiểm xã hội 8
2.2.3. Bảo hiểm y tế 8
2.2.4. Kinh phí công đoàn 9
2.3. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 9
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 5
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn

Thời
2.3.1. Khái niệm kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 9
2.3.2. Nhiệm vụ của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương 9
2.3.3. Nguyên tắc, chuẩn mực hạch toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo
lương 10
2.3.4. Tài khoản sử dụng, kết cấu, phương pháp hạch toán kế toán tiền lương và các
khoản trích theo lương 11
Chương 3. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN
TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI HUYỆN ĐOÀN TRẦN VĂN THỜI 19
3.1. Giới thiệu khái quát chung về đơn vị 19
3.1.1. Giới thiệu sơ lược đơn vị 19
3.1.2. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển của đơn vị 19
3.1.3. Vị trí và chức năng của đơn vị 20
3.1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị 20
3.1.5. Cơ cấu tổ chức và biên chế của đơn vị 21
3.1.6. Cơ cấu tổ chức phòng kế toán của dơn vị 21
3.1.7. Hình thức sổ kế toán của đơn vị 22
3.1.8. Hệ thống tài khoản sử dụng của đơn vị 23
3.2. Thực trạng kế toán và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn Thời
23
3.2.1. Lao động và tiền lương tại đơn vị 23
3.2.2. Các khoản trích tại đơn vị 23
3.2.3. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại đơn vị 24
3.3. So sánh sự khác biệt giữa lý thuyết và thực thế tại đơn vị 31
3.3.1. Giống nhau 31
3.3.2. Khác nhau 31
3.4. Đề xuất một số giải pháp 32
Chương 4. KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN 33
4.1. Kết luận 33
4.2. Kiến nghị 33

SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 6
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
TÀI LIỆU THAM KHẢO 34
PHỤ LỤC 35
DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
BHXH: Bảo hiểm xã hội
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 7
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
BHYT: Bảo hiểm y tế
KPCĐ: Kinh phí công đoàn
TK: Tài khoản
DANH SÁCH CÁC HÌNH
Hình Trang
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 8
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Hình 2.1. Sơ đồ hạch toán tổng hợp về tiền lương 14
Hình 2.2. Sơ đồ hạch toán tổng hợp các khoản trích theo lương 18
Hình 3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức tại đon vị 20
Hình 3.2. Sơ đồ cơ cấu tổ chức phòng kế toán của đơn vị 20
Hình 3.3. Sơ đồ trình tự hạch toán theo hình thức kế máy 22
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 9
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Chương 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lý do chọn đề tài
Nền kinh tế phát triển đã mở ra những mối quan hệ giữa người lao động với tổ
chức xã hội một trong những mối quan hệ đó là tiền lương.

Từ đó ta thấy được, Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương là một
công tác quan trọng trong toàn bộ công tác kế toán. Việc tính và hạch toán tốt tiền
lương và các khoản trích theo lương sẽ góp phần tăng cường chế độ hạch toán nội bộ
tại cơ quan. Việc quản lý kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương chính xác,
linh hoạt theo chế độ, chính sách của Nhà nước sẽ là động lực thúc đẩy sự phát triển
bền vững cho mỗi cơ quan.
Nếu cơ quan thanh toán tiền lương hợp lý sẽ tạo ra sự thoải mái về vật chất, tinh
thần nhiệt huyết, có ý thức trách nhiệm cho nhân viên, qua đó tạo nguồn động lực để
nhân viên phát huy hết khả năng của mình giúp cơ quan có kế hoạch sử dụng, bồi
dưỡng, tuyển dụng và huy động cần thiết. Đồng thời, xác định các khoản nghĩa vụ
giữa người lao động với nhà nước được chính xác.
Để hiểu rõ hơn tầm quan trọng của công tác kế toán này trong quá trình lao
động của một cá nhân hay tổ chức, nên trong thời gian thực tập tại Huyện đoàn Trần
Văn Thời, tôi đã đi sâu vào nghiên cứu và quyết định chọn đề tài "Kế toán tiền
lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn Thời " để làm đề
tài báo cáo thực tập.
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 10
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1. Mục tiêu chung
Nghiên cứu Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn
Trần Văn Thời.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Nghiên cứu cơ sở lý luận kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương;
- Tìm hiểu và đánh giá thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo
lương tại Huyện đoàn Trần Văn Thời;
- Đề xuất giải pháp tính toán phù hợp để nâng cao năng suất lao động, đảm bảo
hoàn thành kế hoạch mà cơ quan đề ra.
1.3. Đối tượng nghiên cứu

- Công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn
Trần văn Thời.
- Mức lương của cán bộ, công nhân viên tại đơn vị.
- Các chứng từ liên quan đến công tác kế toán tiền lương và các khoản trích
theo lương, phương pháp tính lương tại cơ quan
1.4. Phạm vi nghiên cứu
1.4.1. Phạm vi không gian
Đề tài nghiên cứu được thực hiện tại Huyện đoàn Trần Văn Thời.
1.4.2. Phạm vi thời gian
- Thời gian của số liệu trong đề tài: từ 01/03/2015 đến 30/04/2015.
- Thời gian thực hiện đề tài: từ 20/04/2015 đến 31/05/2015.
1.5. Số liệu và phương pháp thu thập số liệu
- Số liệu được lấy từ các bảng lương tại phòng kế toán Huyện đoàn Trần Văn
Thời: Bảng tổng hợp lương, Bảng tính lương, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội, Kinh
phí công đoàn trong tháng 3 năm 2015.
-Sử dụng phương pháp quan sát, thống kê, tổng hợp để thu thập số liệu, dữ
liệu.
1.6. Bố cục của báo cáo thực tập
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 11
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Đề tài gồm có 4 chương:
- Chương 1: Đặt vấn đề.
- Chương 2: Cơ sở lý luận kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương.
- Chương 3: Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại
Huyện đoàn Trần Văn Thời.
- Chương 4: Kiến nghị và kết luận.
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC
KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 12

Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
2.1. Những vấn đề chung về tiền lương
2.1.1. Khái niệm và bản chất tiền lương và các khoản trích theo lương
Ở bất kỳ xã hội nào việc sản xuất ra của cải vật chất hoặc thực hiện các qui
trình trong đơn vị hành chính sự nghiệp đều không tách khỏi lao động con người.
Người lao động làm việc trong các đơn vị hành chính sự nghiệp đều nhận thù lao lao
động dưới hình thức tiền lương.
Tiền lương là một phạm trù kinh tế phức tạp mang tính lịch sử và có ý nghĩa
to lớn. Ngược lại bản thân tiền lương cũng chịu tác động mạnh mẽ của xã hội, của tư
tưởng chính trị. Khái niệm tiền lương đã có từ lâu nhưng cho đến khi Chủ nghĩa ra
đời nó mới trở thành mang tính phổ thông. Trong xã hội chủ nghĩa, tiền lương là một
tổng giá trị sản phẩm xã hội dùng để phân chia cho người lao động theo nguyên tắc
làm theo năng lực hưởng theo lao động tiền lương đã mang một ý nghĩa tích cực tạo
ra cân bằng trong phân phối thu nhập quốc dân. Khái niệm tiền lưuơng đã thừa nhận
sức lao động là hàng hoá đặc biệt là đòi hỏi phải trả cho người lao động theo sự đóng
góp và cụ thể.
Hiểu một cách chung nhất tiền lương là biểu hiện bằng tiền của hao phí lao
động cần thiết mà đơn vị phải trả cho người lao động theo tháng, ngày theo hệ thống
thang bảng lương Nhà nước quy định hay theo thời gian và khả năng lao động đã
cống hiến cho đơn vị. Như vậy dưới các góc độ khác nhau.Tuy nhiên để có một nhận
thức đúng về tiền lương phù hợp với cơ chế quản lý mới, khái niệm về tiền lương
phải đáp ứng một số yêu cầu sau:
- Coi sức lao động là hàng hoá của thị trường yếu tố sản xuất.
- Tiền lương phải là tiền trả cho sức lao động, tức là giá cả hàng hoá sức lao
động theo quy luật cung cầu, giá cả trên thị trường lao động.
- Tiền lương là bộ phận cơ bản (hoặc duy nhất) theo thu nhập của người lao
động.
- Tiền lương chịu sự chi phối của quy luật cung cầu nếu cầu về sức lao động
lớn thì người có nhu cầu sức lao động sẵn sàng trả lương cao hơn cho người lao động

để giữ chân họ tiếp tục cung cấp sức lao động cho mình chứ không phải cho người
khác. Ngược lại, nếu cung về sức lao động hơn cầu về sức lao động thì đương nhiên
người có nhu cầu về sức lao động có nhu cầu lựa chọn lao động.
2.1.2. Ý nghĩa và vai trò tiền lương
* Ý nghĩa tiền lương
Bất cứ giai đoạn nào của xã hội lao động nói chung là một trong những yếu tố
trong điều kiện cần thiết để tồn tại và phát triển. Lao động là một trong những yếu tố
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 13
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
cơ bản để quyết định nên sự thành công và hoàn thiện của mọi công việc. Chi phí về
lao động là một trong các yếu tố chi phí cơ bản cấu thành nên giá trị và sức lao động
bỏ ra của con người.
Tiền lương là số tiền thù lao lao động phải trả cho người lao động theo hệ số
lương và hệ số cấp bậc mà Nhà nước quy định. Ngoài tiền lương công nhân viên
chức còn được hưởng các khoản trợ cấp thuộc phúc lợi xã hội, trong đó có trợ cấp
BHXH, BHYT và KPCĐ mà theo chế độ tài chính hiện hành. Các khoản này được
Nhà nước hỗ trợ và một phần là đóng góp của cán bộ công nhân viên chức theo tỉ lệ
lương của mỗi người.
* Vai trò của tiền lương.
Tiền lương là một phạm trù kinh tế mang tính lịch sử có ý nghĩa chính trị to
lớn đối với bất kỳ Quốc gia nào, tiền lương được rất nhiều người quan tâm kể cả
người tham gia lao động và không tham gia lao động trực tiếp.
Tiền lương có vai trò rất quan trọng đối với người lao động. Nó có thể đảm
bảo duy trì năng lực làm việc của người lao động một cách có hiệu quả. Bên cạnh đó
tiền lương đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người lao động cả về vật chất lẫn tinh
thần, kích thích mối quan tâm với những người lao động và họ sẽ làm việc tốt hơn.
Như vậy tiền lương là nghiệp vụ quan trọng nó còn là giá cả sức lao động chính là
thước đo hao phí lao động của xã hội nói chung và từng đơn vị nói riêng.
Bên cạnh những vấn đề hết sức quan trọng về tiền lương thì nghiệp vụ phát

sinh giữa người lao động với các tổ chứuc xã hội cũng đóng vai trò rất cần thiết đó là
các khoản trích theo lương, BHXH, BHYT và KPCĐ. Đó là việc phân phối phần giá
trị mới do người lao động tạo ra, thực chất đó là sự đóng góp của nhiều người để bù
đắp cho một số người khi gặp rủi ro tai nạn, ốm đau, thai sản
2.1.3. Các hình thức tính lương
Các đơn vị hành chính sự nghiệp không sản xuất áp dụng hình thức trả lương
theo thời gian, các hình thức trả lương theo thời gian:
2.1.3.1. Trả lương theo thời gian đơn giản
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 14
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Chế độ trả lương theo thời gian đơn giản là chế độ trả lương mà tiền lương
nhận được của mỗi người công nhân do tiền lương cấp bậc cao hay thấp và thời gian
làm việc nhiều hay ít quyết định .
Có 4 loại lương thời gian đơn giản:
+ Lương tháng: tính theo cấp bậc lương trong thang lương.
Mức lương Hệ số lương Phụ
tối thiểu hiện thời cấp
+ Lương tuần: Căn cứ vào mức lương tháng và số tuần làm việc trong tháng:
Tiền lương tháng x 12 tháng
Lương tuần =
Số tuần làm việc thực tế theo chế độ
+ Lương ngày: Tính theo mức lương cấp bậc ngày và số ngày làm việc:
Lương tháng
Lương ngày =
Số ngày làm việc theo chế độ trong tháng
+ Lương giờ: Tính theo mức cấp bậc giờ và số giờ làm việc:
Mức lương ngày
Lương giờ =
Số giờ làm việc theo chế độ trong tháng

Hình thức trả lương này có nhược điểm là không phát huy đầy đủ nguyên tắc
phân phối theo lao động vì nó không xét đến thái độ lao động, chế độ này mang tính
chất bình quân, không khuyến khích sử dụng hợp lý thời gian làm việc.
1.3.3.2. Trả lương theo thời gian có thưởng
Hình thức trả lương này là sự kết hợp giữa chế độ trả lương theo thời gian
đơn giản với tiền lương khi họ đạt được những chỉ tiêu về số lượng hoặc chất lượng
đã quy định.
Chế độ trả lương này nó nhiều ưu điểm hơn chế độ trả lương theo thời gian
đơn giản. Vì nó không những phản ánh trình độ thành thạo và thời gian làm việc
thực tế mà còn gắn chặt với thành tích công tác của từng người thông qua các chỉ tiêu
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 15
Lương tháng =
x
x
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
xét thưởng đã đạt được. Do đó nó khuyến khích người lao động quan tâm đến trách
nhiệm và kết quả công việc của mình. Cùng với ảnh hưởng của tiến bộ kỹ thuật, chế
độ trả lương này ngày càng mở rộng hơn.
1.3.3.3. Hình thức trả lương theo thời gian có xét đến hiệu quả công tác
Đối với hình thức này, trả lương ngoài tiền lương cấp bậc mà mỗi người được
hưởng còn có thêm phần lương trả cho tính chất hiệu quả công việc thể hiện qua phần
lương theo trách nhiệm của mỗi người đó là sự đảm nhận công việc có tính chất độc
lập nhưng quyết định đến hiệu quả công tác của chính người đó.
1.2. Quỹ tiền lương, BHXH, BHYT và KPCĐ
1.2.1. Quỹ tiền lương
Quỹ tiền lương trong đơn vị hành chính sự nghiệp là toàn bộ tiền lương của
đơn vị trả cho tất cả những loại lao động thuộc đơn vị quản lý và sử dụng. Thành
phần quỹ lương bao gồm các khoản chủ yếu là tiền lương trả cho người lao động
trong thời gian thực tế làm việc, tiền lương trả cho người lao động trong thời gian

ngừng việc nghỉ phép hoặc đi học, các loại tiền thưởng, các khoản phụ cấp thường
xuyên (phụ cấp khu vực, phụ cấp trách nhiệm…). Kế toán phân loại quỹ tiền lương
của đơn vị thành 2 loại cơ bản:
- Tiền lương chính là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian làm
nhiệm vụ chính đã quy định bao gồm: Tiền lương cấp bậc, các khoản phụ
cấp thường xuyên và tiền thưởng.
- Tiền lương phụ là tiền lương phải cho người lao động trong thời gian không
làm nhiệm vụ chính nhưng vẫn được hưởng theo chế độ quy định như tiền lương trả
cho người lao động trong thời gian nghỉ phép, thời gian đi làm nghĩa vụ xã hội, đi
họp, đi học.
Về nguyên tắc quản lý tài chính, các đơn vị phải quản lý chặt chẽ quỹ tiền
lương như chi quỹ lương đúng mục đích, chi không vượt quá tiền lương cơ bản tính
theo số lượng lao động thực tế trong đơn vị, hệ số và mức lương cấp bậc, mức phụ
cấp lương theo quy định của Nhà nước.
1.2.2. Bảo hiểm xã hội
Trong thực tế không phải lúc nào con người cũng gặp thuận lợi có đầy đủ thu
nhập và mọi điều kiện để sinh sống bình thường. Trái lại, có rất nhiều trường hợp
khó khăn bất lợi, ít nhiều ngẫu nhiên phát sinh, những nhu cầu cần thiết của con
người lúc ấy không những mất đi hay giảm đi mà thậm chí còn tăng lên, xuất hiện
nhu cầu mới. Vì vậy con người và xã hội loài người muốn tồn tại, vượt qua được
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 16
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
những lúc khó khăn ấy thì phải tìm ra phương án giải quyết do vậy bảo hiểm xã hội
đã ra đời.
* Khái niệm BHXH được hiểu như sau: BHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc
bù đắp một phần thu nhập đối với ngươi lao động hoặc mất việc làm bằng cách hình
thành và sử dụng một quỹ tài chính tập trung do sự đóng góp của người sử dụng lao
động và người tham gia lao động nhằm đảm bảo an toàn đời sống cho người lao
động và gia đình họ, góp phần đảm bảo an toàn xã hội.

* Quỹ BHXH:
- Quỹ BHXH là quỹ dùng để trợ cấp cho người lao động có tham gia đóng góp
quỹ trong các trường hợp họ bị mất khả năng lao động như ốm đau thai sản, tai nạn
lao động, hưu trí …
- Theo chế độ tài chính hiện hành, quỹ BHXH được hình thành bằng cách tính
theo tỷ lệ 26% trên tổng quỹ lương cấp bậc và các khoản phụ cấp thường xuyên của
người lao động thực tế trong kỳ hạch toán. Trong đó 8% trên tổng quỹ lương do
người lao động trực tiếp đóng góp (trừ vào thu nhập của họ), 18% trên tổng quỹ
lương do ngân sách nhà nước cấp. Khi người lao động nghỉ hưởng BHXH kế toán
phải lập phiếu nghỉ BHXH cho từng người và lập bản thanh toán BHXH để làm cơ
sở thanh toán với quỹ BHXH.
- Các đơn vị phải nộp BHXH trích trong kỳ và quỹ cho cơ quan BHXH quản
lý (qua tài khoản tại kho bạc).
1.2.3. Bảo hiểm y tế
Xã hội ngày càng phát triển con người ngày càng liên kết với nhau dựa trên
quan điểm "mình vì mọi người, mọi người vì mình". Mỗi cá nhân, xã hội luôn tương
trợ lẫn nhau, một trong các hình thức tương trợ đó là BHYT.
* Khái niệm BHYT là sự đảm bảo cho sự thay thế hoặc bù đắp một phần chi
phí khám chữa bệnh cho người lao động khi họ gặp rủi ro, ốm đau, tai nạn… bằng
cách hình thành và sử dụng một quỹ tài chính tập trung nhằm đảm bảo sức khoẻ cho
người lao động.
* Quỹ BHYT
Quỹ BHYT là quỹ được sử dụng để trợ cấp cho những người có tham gia
đóng góp qũy trong các hoạt động khám, chữa bệnh theo chế độ hiện hành. Quỹ
BHYT được trích bằng 4,5% trên tổng thu nhập của người lao động, trong đó người
lao động trực tiếp nộp 1,5% (trừ vào thu nhập của họ), 3% do ngân sách Nhà nước
cấp.
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 17
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời

Quỹ BHYT do cơ quan BHYT thống nhất quản lý và trợ cấp cho người lao
động thông qua mạng lưới y tế. Vì vậy khi trích BHYT các đơn vị phải nộp cho cơ
quan BHYT (qua tài khoản tại Kho bạc).
1.2.4. Kinh phí Công đoàn
Công đoàn là một đoàn thể đại diện cho người lao động nói tiếng nói chung
của người lao động đứng ra đấu tranh bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Đồng
thời công đoàn cũng trực tiếp hướng dẫn điều chỉnh thái độ người lao động đối với
công việc, người sử dụng lao động đối với công việc. Kinh phí công đoàn là nguồn
tài trợ cho hoạt động công đoàn ở các cấp theo chế độ tài chính hiện hành, kinh phí
công đoàn được trích theo tỷ lệ 2% trên tổng số tiền lương phải trả cho người lao
động, ngân sách Nhà nước cấp toàn bộ 2%.
2.3. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
2.3.1. Khái niệm kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương là việc hạch toán tiền lương
dựa vào các yếu tố như: Bảng chấm công, bảng theo dõi công tác, phiếu làm thêm
giờ, hợp đồng lao động, hợp đồng khoán,… để lập bảng tính lương và các khoản
trích theo lương; để thanh toán lương và bảo hiểm xã hội cho người lao động.
2.3.2. Nhiệm vụ của kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Để thực hiện chức năng của kế toán trong việc điều hành và quản lí hoạt động
của cơ quan, kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương cần thực hiện những
nhiệm vụ sau:
- Tổ chức ghi chép, phản ánh kịp thời, đầy đủ tình hình hiện có và sự biến
động về số lượng lao động, tình hình sử dụng thời gian lao động và kết quả lao động.
- Tính toán và phân bổ chính xác, kịp thời, đúng chính sách chế độ về các
khoản tiền lương, tiền thưởng, các khoản trợ cấp phải trả cho người lao động.
- Hướng dẫn, kiểm tra các nhân viên kinh tế và các phòng ban liên quan thực
hiện đầy đủ việc hạch toán ban đầu về lao động, tiền lương theo đúng quy định.
- Tính khấu hao phân bổ chính xác, đúng đối tượng chi phí tiền lương, các
khoản trích theo lương vào chi phí sản xuất kinh doanh của các bộ phận của các đơn
vị sử dụng lao động.

- Lập báo cáo kế toán và phân tích tình hình sử dụng lao động, quỹ lương, đề
xuất biện pháp khai thác có hiệu qủa tiềm năng lao động trong doanh nghiệp, ngăn
chặn các hành vi vi phạm chế độ chính sách về lao động tiền lương.
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 18
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
2.3.3. Nguyên tắc, chuẩn mực hạch toán kế toán tiền lương và các khoản
trích theo lương
* Hạch toán lao động
Trong quản lí và sử dụng lao động, càn thiết phải tổ chức hạch toán các chỉ
tiêu liên quan về lao động. Nội dung của hạch toán lao động là hạch toán số lượng
lao động, thời gian lao động,và kết quả lao động.
- Hạch toán số lượng lao động: số lượng lao động thường có sự biến động tăng
giảm trong từ đơn vị, bộ phận cũng như phạm vi toàn cơ quan. Sự biến động trong cơ
quan có ảnh hưởng đến cơ cấu, chất lượng lao động.
Để phản ánh số lượng lao động hiện có và theo dõi sự biến động lao động
từng đơn vị, cơ quan càn sử dụng "Số danh sách lao động". Cơ sở để ghi vào sổ là
các chứng từ ban đầu về tuyển dụng, các quyết định thuyên chuyển công tác, nâng
bậc lương , thôi việc, hưu trí,…Việc ghi chép vào "Sổ danh sách lao động" phải đầy
đủ, kịp thời làm cơ sở báo cáo về lao động và phân tích tình hình biến động về lao
động trong hàng tháng, quý, năm, theo yêu cầu quản lí lao động của cơ quan quản lí
cấp trên.
- Hạch toán sử dụng thời gian lao động
Thời gian lao động của công nhân viên cũng có ý nghĩa quan trọng. Để phản
ánh kịp thời, chính xác tình hình sử dụng thời gian lao động, kiểm tra việc thực hiện
luật lao động của công nhân viên, kế toán sử dụng "Bảng chấm công". Bảng chấm
công được thành lập hàng tháng cho từng tổ, phòng, ban,… và do người phụ trách bộ
phận hoặc người uỷ quyền că cứ vào tình hình thực tế từng bộ phận để chấm công
cho từng người trong ngày theo các kí hiệu quy định trong chứng từ.
- Hạch toán kết quả lao động

+ Kết quả lao động của công nhân viên chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố:
thời gian lao động, trình độ thành thạo, tinh thần thái độ, phương tiện sử dụng,…
Khi đánh giá, phân tích kết quản lao động của công nhân viên phải xem xét một cách
đầy đủ các nhân tố trên
+ Kết quả lao động của công nhân viên được phản ánh vào các chứng từ:
phiếu xác nhận công việc hoàn thành.
+ Tuỳ theo loại hình, đặc điểm, nhiệm vụ mà doanh nghiệp sẽ chọn sử dụng
chứng từ thích hợp để phản ánh kịp thời, đầy đủ, chính xác kết quả lao động.
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 19
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
+ Căn cứ chứng từ hạch toán kết quả lao động, kế toán lập sổ tổng hợp kết quả
lao động nhằm tổng hợp kết quả lao động của từng cá nhân, bộ phận và toàn đơn vị
lầm cơ sở cho việc tính toán năng suất lao động và tính tiền lương theo thời gian làm
việc cho nhân viên.
2.3.4. Tài khoản sử dụng, kết cấu, phương pháp hạch toán kế toán tiền
lương và các khoản trích theo lương
2.3.4.1. Tài khoản sử dụng, kết cấu, phương pháp hạch toán kế toán tiền
lương
* Tài khoản sử dụng và kết cấu
Để hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương, kế toán sử dụng các tài
khoản sau:
+ TK 334 - "Phải trả viên chức" :Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình
thanh toán với công chức, viên chức trong đơn vị hành chính sự nghiệp về tiền lương
và các khoản phải trả khác. Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình thanh toán với
các đối tượng khác trong bệnh viện, trường học, trại an dưỡng… như: Bệnh nhân,
trại viên, học viên…về các khoản học bổng, sinh hoạt phí… Các khoản chi thanh
toán trên tài khoản này được chi tiết theo mục lục chi ngân sách Nhà nước.
- Kết cấu và nội dung ghi chép TK 334 như sau:
Bên nợ:

+ Tiền lương và các khoản khác đã trả cho công chức, viên chức và các đối
tượng khác của đơn vị.
+ Các khoản đã khấu trừ vào lương, sinh hoạt phí, học bổng.
Bên có:
+ Tiền lương và các khoản phải trả cho công chức, viên chức, cán bộ hợp
đồng trong đơn vị.
+ Số sinh hoạt phí, học bổng trả cho công chức, viên chức, cán bộ hợp đồng
trong đơn vị.
+ Số sinh hoạt phí, học bổng trả cho sinh viên và các đối tượng khác.
Số dư bên có: Các khoản còn phải trả cho công chức, viên chức, sinh viên và
các đối tượng khác trong đơn vị.
- TK 334: Phải trả viên chức, chi tiết thành 2 TK cấp 2
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 20
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
+ TK 3341: Phải trả viên chức Nhà nước phản ánh tình hình thanh toán với
công chức, viên chức trong đơn vị về các khoản tiền lương, phụ cấp và các khoản
phải trả khác.
+ TK 3348: Phải trả các đối tượng khác: Phản ánh tình hình thanh toán với các
đối tượng khác trong đơn vị ngoài số viên chức Nhà nước về các khoản như: Học
bổng, sinh hoạt phí trả cho sinh viên, học sinh, tiền trợ cấp thanh toán với các đối
tượng hưởng chính sách.
* Phương pháp hạch toán
- Nghiệp vụ 1: Tính tiền lương sinh hoạt phí phải trả cho cán bộ viên chức
trong kỳ.
Nợ TK 661 - Chi hoạt động
Có TK 334 - Phải trả viên chức
- Nghiệp vụ 2: Thanh toán tiền lương, tiền sinh hoạt phí cho cán bộ viên chức.
Nợ TK 334 - Phải trả viên chức
Có TK 111 - Tiền mặt

Có TK 112 - Tiền gửi ngân hàng
- Nghiệp vụ 3: Các khoản tạm ứng bồi thường được khấu trừ vào lương
Nợ TK 334 - Phải trả viên chức
Có TK 312 - Tạm ứng
Có TK 3118 - Các khoản phải thu
- Nghiệp vụ 4: Khi có quyết định trích quỹ cơ quan để thưởng cho viên chức
và các đối tượng khác.
+ Phản ánh số trích để thưởng
Nợ TK 431 - Quỹ cơ quan
Có TK 334 - Phải trả viên chức
+ Khoản chi thưởng cho viên chức và các đối tượng khác
Nợ TK 334 - Phải trả viên chức
Có TK 3321, 3322 - Các khoản phải nộp theo lương
- Nghiệp vụ 6: Số BHXH phải trả cho viên chức tại đơn vị theo chế độ quy
định.
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 21
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Nợ TK 3321 - Các khoản phải nộp theo lương
Có TK 334 - Phải trả viên chức
- Nghiệp vụ 7: Đối với đơn vị trả trợ cấp cho các đối tượng chính sách
+ Khi chi trả
Nợ TK 334 - Phải trả viên chức
Có TK 111 - Tiền mặt
+ Cuối kỳ chi trả xong kết chuyển số chi thực tế vào chi hoạt động
Nợ TK 661 - Chi hoạt động
Có TK 334 - Phải trả viên chức
Hình 2.1. Sơ đồ hạch toán tổng hợp về tiền lương
TK 461 TK 334 TK 661, 662
Lương và phụ cấp phải trả

TK 111 viên chức ghi chi thường xuyên
Thanh toán lương, phụ
cấp, tiền thưởng và các
các khoản khác TK 431
Tiền quỹ,
quỹ cơ quan phải trả
cho viên chức
TK 331, 312, 332
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 22
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Khấu trừ lương, các
khoản phải thu, tạm
ứng, BHXH, BHYT

TK 332
BHXH phải trả Trích BHXH,
viên chức theo BHYT, KPCĐ
chế độ vào chi phí
Rút hạn mức kinh phí chi Xuất quỹ nộp
BHXH, BHYT

Rút hạn mức kinh phí nộp các quỹ phải
nộp theo lương
Quyết toán kinh phí đã sử dụng
2.3.4.2. Tài khoản sử dụng, kết cấu, phương pháp hạch toán kế toán các
khoản trích theo lương
* Tài khoản sử dụng và kết cấu
- TK 332 -"Các khoản phải nộp theo lương": để phản ánh tình hình trích, nộp
và thanh toán BHXH - BHYT của đơn vị với người lao động trong đơn vị và các cơ

quan quản lý xã hội.
- Kết cấu và nội dung ghi chép của TK 332 như sau:
Bên nợ:
+ Số BHXH, BHYT, KPCĐ đã nộp cho cơ quan quản lý
+ Số BHXH chi trả cho những người được hưởng BHXH tại đơn vị
+ Chi tiêu KPCĐ tại đơn vị.
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 23
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Bên có:
+ BHXH, BHYT, KPCĐ tính vào chi phí của đơn vị
+ BHYT, BHXH tính khấu trừ vào lương của người lao động
+ Số KPCĐ nhận được từ cơ quan cấp trên dùng để chi tiêu cho hoạt động
công đoàn tại cơ sở.
+ Số tiền BHXH nhận được từ cơ quan cấp trên dùng để chi tiêu cho hoạt
động công đoàn tại cơ sở.
+ Số tiền BHXH nhận được từ cơ quan bảo hiểm dùng để chi trả cho các đối
tượng được hưởng theo quy định.
+ Số tiền phạt đơn vị phải chịu do nộp chậm BHXH
Số dư nợ (nếu có): Phản ánh số BHXH đã chi trả trực tiếp cho các đối tượng
được hưởng nhưng chưa được cơ quan bảo hiểm cấp bù.
Số dư có:
+ Số BHXH, BHYT, KPCĐ chưa nộp lên cho cơ quan cấp trên.
+ Số BHXH nhận được từ cơ quan bảo hiểm nhưng chưa chi trả cho các đối
tượng được hưởng.
- TK 332-Các khoản phải nộp theo lương, chi tiết thành 3 tài khoản cấp 2
+ TK 3321 - Bảo hiểm xã hội
+ TK 3322 - Bảo hiểm y tế
+ TK 3323 - Kinh phí công đoàn
- Quy trình hạch toán các khoản trích theo lương

+Nghiệp vụ 1: Hàng tháng trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính vào các khoản chi
Nợ TK 661 - Chi hoạt động
Nợ TK 662 - Chi dự án
Có TK 3321, 3322, 3323 - Các khoản phải nộp theo lương
+ Nghiệp vụ 2: Tính số BHXH, BHYT của công chức, viên chức phải nộp trừ
vào tiền lương tháng
Nợ TK 334 - Phải trả viên chức
Có TK 3321, 3322 - Các khoản phải nộp theo lương
+ Nghiệp vụ 3: Khi đơn vị chuyển nộp BHXH, KPCĐ hoặc mua thẻ BHYT
Nợ TK 3321, 3322, 3323 - Các khoản phải nộp theo lương
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 24
Đề tài: Kế toán lương và các khoản trích theo lương tại Huyện đoàn Trần Văn
Thời
Có TK 111, 112 - Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng
Có TK 461 - Nguồn kinh phí hoạt động
Trường hợp nộp thẳng khi rút hạn mức kinh phí thì ghi có TK 008 - Hạn mức
kinh phí
+ Nghiệp vụ 4: Khi nhận được số tiền cơ quan BHXH cấp cho đơn vị để chi
trả cho các đối tượng hưởng BHXH
Nợ TK 111, 112 - Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng
Có TK 3321 - Các khoản phải nộp theo lương
+ Nghiệp vụ 5: Khi nhận được số tiền phạt nộp chậm số tiền BHXH phải nộp
ghi:
Nợ TK 3118 - Các khoản phải thu
Nợ TK 661 - Chi hoạt động
Có TK 3321 - Các khoản phải nộp theo lương
+ Nghiệp vụ 6: BHXH phải trả cho công chức, viên chức theo chế độ quy định
Nợ TK 3321 - Các khoản phải nộp theo lương
Có TK 334 - Phải trả viên chức
+ Nghiệp vụ 7: Khi trả BHXH cho viên chức tại đơn vị

Nợ TK 334 - Phải trả viên chức
Có TK 111, 112 - Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng
+ Nghiệp vụ 8: Trường hợp tiếp nhận KPCĐ do cơ quan kinh phí công đoàn
cấp trên cấp.
Nợ TK 111, 112 - Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng
Có TK 3323 - Kinh phí công đoàn
+ Nghiệp vụ 9: Khi chi tiêu KPCĐ cho các hoạt động công đoàn tại trụ sở
Nợ TK 3323 - Kinh phí công đoàn
Có TK 111, 112 - Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng.
Hình 2.2. Sơ đồ hạch toán tổng hợp các khoản trích theo lương
TK 111, 112 TK 332 TK 661,662

Nộp BHXH, BHYT, KPCĐ Trích BHXH, BHYT, KPCĐ
SVTH: Văn Tín Hiệp Trang 25