Phản xạ không điều kiên và phản xạ có điều kiện

TrêngTHCSM·Thµnh Yªn–
Thµnh NghÖAn–

Vì sao ta có thể xác định được âm phát ra từ bên phải
hay trái?
Ta có thể xác định được âm phát ra từ bên nào là nhờ nghe bằng 2 tai,
nếu âm phát ra ở bên phải thì sóng âm truyền đến tai phải trước tai trái
và ngược lại.

Phản ứng của cơ thể trả lời
kích thích môi tr ờng thông
qua hệ thần kinh gọi là gì?
Em hãy giảI ô chữ sau:

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện
I.Phânbiệtphảnxạcóđiềukiệnvàphảnxạkhôngđiềukiện
STT
Ví dụ
PX. Không
điều kiện
PX. Có
điều kiện
1
Tay chạm vào vật nóng, rụt tay lại.
2
Đi nắng, mặt đỏ gay, mồ hôi vã ra.
3
Qua ngã t thấy đèn đỏ vội dừng xe tr ớc
vạch kẻ.
4

Trời rét, môi tím tái, ng ời run cầm cập
và sởn gai ốc.
5
Gió mùa đông bắc về, nghe tiếng gió rít
qua khe cửa chắc trời lạnh lắm, tôi vội
mặc áo len đi học.
6
Chẳng dại gì mà chơi/ đùa với lửa.







Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iỊukiƯnvµph¶nx¹cã®iỊukiƯn
I.Ph©nbiƯtph¶nx¹cã®iỊukiƯnvµph¶nx¹kh«ng®iỊukiƯn
Một vài
ví dụ khác:
Vậy qua các ví dụ trên hãy cho biết thế nào là
phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện?
Ph¶n x¹ kh«ng ®iỊu kiƯn Ph¶n x¹ cã ®iỊu kiƯn
Khãc
Bú
và
nuốt
sữa
§Ìn ®á – dõng l¹i
Ai ®·
¨n Soµi

chua
thÊy
ghª r¨ng
vµ tiÕt
n íc bät

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện
I.Phânbiệtphảnxạcóđiềukiệnvàphảnxạkhôngđiềukiện
-
Phản xạ không điều kiện (PXKĐK) là phản xạ sinh ra đã có, không cần
phải học tập.
- Phản xạ có điều kiện (PXCĐK) là phản xạ đ ợc hình thành trong đời sống cá
thể, là kết quả của quá trình học tập, rèn luyện.

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
I.Ph©nbiÖtph¶nx¹cã®iÒukiÖnvµph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖn
II.Sùh×nhthµnhph¶nx¹cã®iÒukiÖn
1. H×nh thµnh ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn
Nhà sinh lý học thần kinh người Nga

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
I.Ph©nbiÖtph¶nx¹cã®iÒukiÖnvµph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖn
II.Sùh×nhthµnhph¶nx¹cã®iÒukiÖn
1. H×nh thµnh ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn
Hình 52-1. Phản xạ định hướng với ánh sáng đèn
52-2
52-3A
52-3B

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện

I.Phânbiệtphảnxạcóđiềukiệnvàphảnxạkhôngđiềukiện
II.Sựhìnhthànhphảnxạcóđiềukiện
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
Hình 52.2: Phản xạ tiết n ớc bọt đối với thức ăn.
52-1
52-3A
52-3B
PHT

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
I.Ph©nbiÖtph¶nx¹cã®iÒukiÖnvµph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖn
II.Sùh×nhthµnhph¶nx¹cã®iÒukiÖn
1. H×nh thµnh ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn
Hình 52.3A: Bật đèn rồi cho ăn nhiều lần, ánh đèn sẽ trở thành tín hiệu của ăn uống .
52-1
52-2
52-3B
PHT

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
I.Ph©nbiÖtph¶nx¹cã®iÒukiÖnvµph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖn
II.Sùh×nhthµnhph¶nx¹cã®iÒukiÖn
1. H×nh thµnh ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn
Hình 52-3B. Phản xạ có điều kiện tiết nước bọt với ánh đèn đã được thành lập.
52-1
52-2
52-3A
PHT

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện

I.Phânbiệtphảnxạcóđiềukiệnvàphảnxạkhôngđiềukiện
II.Sựhìnhthànhphảnxạcóđiềukiện
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
1. Trong thí nghiệm đâu là kích thích có điều kiện và đâu là kích
thích không điều kiện?
PHIếU HọC Tập
Kích thích có điều kiện là: ánh đèn, kích thích không điều kiện là: thức ăn.
2. Để thành lập đ ợc phản xạ có điều kiện cần những điều kiện gì?
3. Thực chất của việc thành lập phản xạ có điều kiện là gì?
-Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích không điều kiện.
-Quá trình kết hợp phải đ ợc lặp lại nhiều lần.
Thực chất của sự thành lập PXCĐK là sự thành lập đ ờng liên hệ tạm thời.

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện
I.Phânbiệtphảnxạcóđiềukiệnvàphảnxạkhôngđiềukiện
II.Sựhìnhthànhphảnxạcóđiềukiện
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
+Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích không điều
kiện.
+Quá trình kết hợp phải đ ợc lặp lại nhiều lần.
-
Thực chất của sự thành lập PXCĐK là sự thành lập đ ờng liên hệ tạm thời.
- Những điều kiện thành lập đ ợc phản xạ có điều kiện:

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện
I.Phânbiệtphảnxạcóđiềukiệnvàphảnxạkhôngđiềukiện
II.Sựhìnhthànhphảnxạcóđiềukiện
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
2. ức chế phản xạ có điều kiện
+Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích không điều

kiện.
+Quá trình kết hợp phải đ ợc lặp lại nhiều lần.
-
Thực chất của sự thành lập PXCĐK là sự thành lập đ ờng liên hệ tạm thời.
- Những điều kiện thành lập đ ợc phản xạ có điều kiện:
Các Em suy nghĩ cho biết sự hình thành và ức chế
của phản xạ có điều kiện có ý nghĩa gì đối với đời sống?
- Khi PXCĐK không đ ợc củng cố thì sẽ mất dần.

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện
I.Phânbiệtphảnxạcóđiềukiệnvàphảnxạkhôngđiềukiện
II.Sựhìnhthànhphảnxạcóđiềukiện
1. Hình thành phản xạ có điều kiện
2. ức chế phản xạ có điều kiện
+Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích không điều
kiện.
+Quá trình kết hợp phải đ ợc lặp lại nhiều lần.
-
Thực chất của sự thành lập PXCĐK là sự thành lập đ ờng liên hệ tạm thời.
- Những điều kiện thành lập đ ợc phản xạ có điều kiện:
- Khi PXCĐK không đ ợc củng cố thì sẽ mất dần.
- ý nghĩa:
+ Đảm bảo sự thích nghi của cơ thể với môi tr ờng luôn thay đổi.
+ Hình thành các thói quen tập quán tốt với con ng ời.

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
I.Ph©nbiÖtph¶nx¹cã®iÒukiÖnvµph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖn
II.Sùh×nhthµnhph¶nx¹cã®iÒukiÖn
III.Sos¸nhtÝnhchÊtcñaph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
Bảng 52-2. So sánh tính chất của PXCĐK và PXKĐK

Tính chất của PXKĐK Tính chất của PXCĐK
1. Trả lời các kích thích tương
ứng hay kích thích không điều
kiện
1’. Trả lời các kích thích bất kì hay kích thích
có điều kiện (đã được kết hợp với kích thích
không điều kiện một số lần)
2. Bẩm sinh 2’.
3. 3’. Dễ mất khi không củng cố
4. Có tính chất di truyền, mang
tính chất chủng loại
4’.
5. 5’. Số lượng không hạn định
6. Cung phản xạ đơn giản 6’. Hình thành đường liên hệ tạm thời
7. Trung ương nằm ở trụ não,
tủy sống
7’.
Được hình thành trong đời sống cá thể
qua học tập, rèn luyện
Bền vững
Không di truyền, có tính chất cá
thể
Số lượng hạn chế
Trung ương thần kinh nằm ở vỏ não

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
I.Ph©nbiÖtph¶nx¹cã®iÒukiÖnvµph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖn
II.Sùh×nhthµnhph¶nx¹cã®iÒukiÖn
III.Sos¸nhtÝnhchÊtcñaph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn
- TÝnh ChÊt (Néi dung b¶ng52-2).

Em nªu mèi quan hÖ cña ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn víi ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn?
Tính chất của PXKĐK Tính chất của PXCĐK
1. Trả lời các kích thích
tương ứng hay kích thích
không điều kiện
1’. Trả lời các kích thích bất kì hay kích
thích có điều kiện (đã được kết hợp với
kích thích không điều kiện một số lần)
2. Bẩm sinh 2’.
3. 3’. Dễ mất khi không củng cố
4. Có tính chất di truyền,
mang tính chất chủng loại
4’.
5. 5’. Số lượng không hạn định
6. Cung phản xạ đơn giản 6’. Hình thành đường liên hệ tạm thời
7. Trung ương nằm ở trụ
não, tủy sống
7’.
Được hình thành trong đời sống cá thể
qua học tập, rèn luyện
Bền vững
Không di truyền, có tính chất cá
thể
Số lượng hạn chế
Trung ương thần kinh nằm ở vỏ não

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iỊukiƯnvµph¶nx¹cã®iỊukiƯn
I.Ph©nbiƯtph¶nx¹cã®iỊukiƯnvµph¶nx¹kh«ng®iỊukiƯn
II.Sùh×nhthµnhph¶nx¹cã®iỊukiƯn
III.Sos¸nhtÝnhchÊtcđaph¶nx¹kh«ng®iỊukiƯnvµph¶nx¹cã®iỊukiƯn

- TÝnh ChÊt (Néi dung b¶ng52-2).
+ PXKĐK là cơ sở thành lập PXCĐK.
+ Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích khơng
điều kiện (kích thích có điều kiện phải tác động trước kích thích không điều
kiện một thời gian ngắn).
- Mèi quan hƯ gi÷a ph¶n x¹ cã ®iỊu kiƯn víi ph¶n x¹ kh«ng ®iỊu kiƯn:

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iỊukiƯnvµph¶nx¹cã®iỊukiƯn
1. Em cho biết các phản xạ sau thuộc loại phản xạ
nào ?
A.Phản xạ bú tay ở trẻ em
B. Cá heo làm xiếc
C. Cho Cá ăn – Ao Cá Bác Hồ
D. Cá heo đội bóng
(PXKĐK)
(PXCĐK)
(PXCĐK) (PXCĐK)
-
Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện và kích thích
không điều kiện.
- Quá trình đó phải được lập lại nhiều lần
2. Điều kiện thành lập phản xạ có điều kiện ?

Bài52:phảnxạkhôngđiềukiệnvàphảnxạcóđiềukiện
- Học bài và trả lời
câu hỏi.
- Đọc phần Em có
biết.
- Nghiên cứu tr ớc bài
53.

Hẹn gặp lại!
GVTH: NGuyễn Văn Lực
Xin Kính Chúc Quý thầy cô giáo
và các em học sinh mạnh khoẻ
Hạnhphúc&thànhđạt

Bµi52:ph¶nx¹kh«ng®iÒukiÖnvµph¶nx¹cã®iÒukiÖn