2.3. Điều khiển một chiều
2.3.1. Nguyªn lÝ ®iÒu khiÓn
2.3.2. Sơ đồ khối mạch điều khiển
2.3.3. Các khâu cơ bản
2.3.4. Mạch ví dụ
2.3.1. Nguyªn lÝ ®iÒu khiÓn
•
M ch i u khi n b m áp m t chi u có ạ đ ề ể ă ộ ề
nhi m v xác nh th i i m m v ệ ụ đị ờ đ ể ở à
khoá van bán d n trong m t chu kì ẫ ộ
chuy n m ch. Nh ã bi t trên, chu ể ạ ư đ ế ở
kì óng c t van nên thi t k c nh. đ ắ ế ế ố đị
i n áp t i khi i u khi n c tínhĐ ệ ả đ ề ể đượ
•
U
T i ả
=
γ
.U
1
•
Nguyên lí
H×nh 2.15. Nguyªn lÝ ®iÒu khiÓn ®iÒu ¸p mét chiÒu
t
1
t
2
t
3
t
4
t
5
U
RC
U
®k
U
T¶i
t
t
γ
U
RC
- điện áp tựa
U
đk
- điện áp điều khiển
2.3.2. Sơ đồ khối mạch điều khiển
•
S kh iơ đồ ố
T¹o tÇn
sè
So s¸nh T¹o xung
khuÕch ®¹i
Van
®éng lùc
H×nh 2.16 S¬ ®å khè m¹ch ®iÒu khiÓn ®iÒu ¸p mét
chiÒu.
U
đk
•
Khâu t oạ t nầ số có nhi mệ vụ tao i nđ ệ
áp t aự r ngă c aư U
rc
v iớ t nầ số theo ý
mu nố ng iườ thi tế kế. T nầ số c aủ các
bộ i uđ ề áp m tộ chi uề th ngườ ch nọ khá
l nớ (h ngà ch cụ KHz). T nầ số n yà l nớ
hay bé là do khả n ngă ch uị t nầ số c aủ
van bán d nẫ . N uế van ngđộ l cự là
Tiristor t nầ số c aủ khâu t oạ t nầ số
kho ngả 1-5 KHz. N uế van ngđộ l cự là
Tranzitor l ngưỡ c cự , tr ngườ , IGBT t nầ
số có thể h ngà ch cụ KHz.
•
Khâu so sánh có nhi mệ vụ xác nhđị th iờ i mđể
i nđ ệ áp t aự b ngằ i nđ ệ áp i uđề khi nể . T iạ các
th iờ i mđể i nđ ệ áp t aự b ngằ i nđệ áp i uđề khi nể
thì phát l nhệ mở ho cặ khoá van bán d nẫ
•
Khâu t oạ xung, khu chế iđạ có nhi mệ vụ t oạ
xung phù h pợ để mở van bán d nẫ . M tộ xung
cđượ coi là phù h pợ để mở van là xung có đủ
công su tấ ( đủdòng i nđ ệ và i nđệ áp i uđề khi nể ),
cách ly gi aữ m chạ i uđề khi nể v iớ m chạ ngđộ
l cự khi ngu nồ ngđộ l cự h ngà ch cụ vôn trở lên.
Hình d ngạ xung i uđề khi nể phụ thu cộ lo iạ van
ngđộ l cự cđượ sử d ngụ .
2.3.3. Các khâu cơ bản
1. Kh©u t¹o tÇn sè.
U
t
H×nh 2.17 C¸c d¹ng ®iÖn ¸p tùa cña m¹ch ®iÒu
khiÓn ®iÒu ¸p mét chiÒu
a
γ γ γ
Tck
Tck Tck
b
c
U
®k
U U
t t
T¹o ®iÖn ¸p tam gi¸c b»ng dao ®éng a hµi.đ
+
A
1
t
V
+
V
-
b
V
+
V
-
R
R
1
R
2
C
a
+
A
2
R
3
+=
2
1
R
R.2
1ln.C.R.2T
R
1
= R
2
= R T = 2.R.C.ln 3 = 2.R.C.1,1 = 2,2. R.C
Tạo điện áp tựa bằng mạch tích phân
+
-
+
-
R
1
R
2
R
3
C
A
1
A
2
V
+
V
_
t
U
A1
U
A2
a
b
Mạch tích thoát (UJT)
E
R
T
C
R
1
B
1
B
2
R
2
+U
cc
0
a
U
E
U
B2
t
U
B1
U
P
c
t
t
E
R
t
C
R
1
B
1
B
2
R
2
+U
cc
0
R
B2
R
B1
b
B
2B1B
1B
T
RR
R
1
1
lnCR
1
f
+
−
=
Mạch dao động bằng IC 566
Current
Sources
Schmitt
Trigger
1
7
5
6
8
4
3
H×nh 2.22 S¬ ®å cÊu tróc cña IC566
R
C
Mạch dao động bằng IC 566
Hz5000
12
912
10.01,0.10.10
2
f
63
max
=
−
=
−
Hz170
12
9,1112
10.01,0.10.10
2
f
63
max
=
−
=
−
1
7
5
6 8
3
4
+Ucc = 12 V
0
15 K
5 K
100
10 K
0,01MF
Mạch tạo điện áp tựa bằng 4046
Khâu so sánh
U
rc
U
ss
U
®k
t
t
U
_
+
a.
b.
Khâu khuếch đại
•
a. M¹ch khuÕch ®¹i cho ®iÒu ¸p mét chiÒu
b»ng Tiristor.
T
1
T
2
D
L
C
+
U
1
Z
d
A
B
+
(+)
Sơ đồ mạch
U
®k
U
rc
T
1
T
2
Tr
1
Tr
2
Tr
3
Tr
4
R
1
R
2
D
1
BAX1
+15V
D
2
BAX2
D
4
+15V
D
3
U
ss
+
+
R
3
R
4
A
1
A
2
Sơ đồ mạch khuếch đai (tiếp)
U
®k
U
rc
T
1
T
2
Tr
1
Tr
2
Tr
3
Tr
4
R
1
R
2
D
1
BAX1
+15V
D
2
BAX2
D
4
-15V
D
3
U
ss
b. M¹ch khuÕch ®¹i cho van ®éng lùc lµ Tranzitor
Tr
1
Tr
2
R
6
D
0
+U
1
R
d
L
d
Tr
1
Tr
2
R
6
D
0
+U
1
R
d
L
d
U
n
U
®k
Tr
1
Tr
2
R
6
D
0
+U
1
R
d
L
d
U
n
Dz
Dq
T
q
Dq
Tq
a.
b.
c.
2.3.4. Mạch ví dụ