1
THI TRC NGHIÊM T LUN
hc phn: Phng pháp ging dy 2
S đn v hc trình: 3
Câu 1: Trên c s nghiên cu cu trúc chng trình và Sách giáo khoa hoá hc PT. Hãy phân tích các nguyên tc la
chn ni dung và cu trúc chng trình, sách giáo khoa hoá hc trong trng ph thông.
Câu 2: Phân tích mc tiêu ca chng trình và nguyên tc chung và phng pháp dy hc c bn môn hoá hc trung
hc c s.
Câu 3: Phân tích mc tiêu ca phng trình hoá hc trung hc ph thông (theo chng trình sách giáo khoa mi)?
Câu 4: Phân tích ý ngha ca vic nghiên cu các thuyt hoá hc quan trng trong chng trình sách giáo khoa hoá
hc ph thông.
Câu 5: phân tích ý ngha ca vic nghiên cu xác đnh lut hoá hc c bn quan trng trong chng trình sách giáo
khoa hoá hc ph thông?
Câu 6: Phân tích các nguyên tc chung v phng pháp dy hc các thuyt và đnh lut hoá hc trong chng trình
sách giáo khoa hoá hc ph thông.
Câu 7: Xác đnh mc tiêu và trình bày nhng đim cn lu ý v ni dung kin thc và phng pháp dy hc chng
“Cu to nguyên t” – sách giáo khoa hoá hc lp 10 – Ban KHTN
Câu 8: Xác đnh mc tiêu ca bài và trình bày nhng đim cn lu ý v ni dung và phng pháp khi dy bài: “S
chuyn đng ca electron trong nguyên t – obitan nguyên t” – sách giáo khoa lp 10 – Ban khoa hc t nhiên
Câu 9: Xác đnh mc tiêu và nhng đim cn lu ý v ni dung kin thc và PPDH chng: “Bng tun hoàn và
đnh lut tun hoàn các nguyên t hoá hc” – sách giáo khoa lp 10 ban khoa hc t nhiên?
Câu 10: Xác đnh mc tiêu và trình bày nhng đim cn lu ý v ni dung kin thc và PPDH chng “liên kt hoá
hc” sách giáo khoa hoá hc lp 10 – Ban khoa hc t nhiên.
Câu 11: Xác đnh mc tiêu, trình bày PPDH khi dy bài “s lai hoá các obitan nguyên t và hình dng ca phân t” -
sách giáo khoa hoá hc lp 10 – Ban khoa hc t nhiên.
Câu 12: Xác đnh mc tiêu trình bày PPDH khi dy bài “ âm đin và liên kt hoá hc” sách giáo khoa hoá hc lp
10 – Ban khoa hc t nhiên.
Câu 13: Phân tích s hình thành, hoàn thin và phát trin khái nim “phn ng oxi hoá - kh” trong chng trình hoá
hc ph thông?
Câu 14: Xác đnh mc tiêu và trình bày nhng đim cn lu ý v ni dung kin thc và PPDH chng “S đin ly”
Câu 15: Xác đnh mc tiêu, trình bày PPDH khi dy bài “S đin ly” sách giáo khoa hoá hc lp 11 – Ban khoa hc
t nhiên.
Câu 16: Phân tích s hình thành, hoàn thin và phát trin khái nim “Axit –Baz - Mui” trong chng trình hoá hc
ph thông.
Câu 17: Phân tích ý ngha và nguyên tc chung v PPDH các bài v cht, nguyên t hoá hc trong chng trình hoá
hc ph thông.
Câu 18: Xác đnh mc tiêu, trình bày PPDH khi dy bài “Clo” - sách giáo khoa hoá hc lp 10 – Ban khoa hc t
nhiên.
Câu 19: Xác đnh mc tiêu và trình bày nhng đim cn lu ý v ni dung kin thc và PPDH. “Khái quát v nhóm
nit” - sách giáo khoa hoá hc lp 11 – Ban khoa hc t nhiên.
Câu 20: Xác đnh mc tiêu và trình bày PPDH khi dy bài “Axit nitric và mui nitrat” - sách giáo khoa hoá hc lp
11 – Ban khoa h
c t nhiên.
2
Câu 21: Xác đnh mc tiêu và trình bày PPDH bài “Nhôm” sách giáo khoa hoá hc lp 12 – Ban khoa hc t nhiên.
Câu 22: Nêu ý ngha, tm quan trng, nhng yêu cu c bn và PPDH các bài v sn xut hoá hc “trong chng
trình hoá hc ph thông”
Câu 23: Hãy phân tích h thng kin thc phn hoá hc hu c trong chng trình hoá hc ph thông.
Câu 24: Hãy nêu các nguyên tc s phm và PPDH c bn khi dy v hoá hc hu c trong chng trình hóa hc
ph thông.
Câu 25: Xác đnh mc tiêu và trình bày nhng đim cn lu ý v ni dung kin thc và PPDH chng “Hiđrôcacbon
no” sách giáo khoa hoá hc lp 11 – Ban khoa hc t nhiên.
Câu 26: Xác đnh mc tiêu trình bày PPDH khi dy bài “Ancol” - sách giáo khoa hoá hc lp 11 – Ban khoa hc t
nhiên.
Câu 27: Xác đnh mc tiêu trình bày PPDH khi dy bài “Axit cacbonxylic” - sách giáo khoa hoá hc lp 11 – Ban
khoa hc t nhiên.
Câu 28: Phân tích ý ngha tm quan trng và h thng các bài ôn tp, tng kt.
Câu 29: Phân tích nhng đim cn chú ý v mt PPDH khi tin hành bài ôn tp tng kt.
Câu 30: Nhng đim cn lu ý v ni dung và PPDH khi dy bài “thc hành thí nghim” ca hc sinh chng hoá
hc ph thông.
ÁP ÁN CÂU HI TRC NGHIM T LUN
HC PHN: PHNG PHÁP GING DY 2
Câu 1: Phân tích các nguyên tc la chn ni dung và cáu trúc chng trình, SGK Hoá hc trng THPT.
1. m bo tính khoa hc ( c bn và hin đi).
- m bo tính c bn: Nhng kin thc c bn nht v hoá hc.
- m bo tính hin đi: a trình đ ca môn hc đn g
n trình đ ca khoa hc, s dng trong môn hc ý
tng và hc thuyt khoa hc ch yu làm sáng to nhng phng pháp nhn thc hoá hc và các qui lut ca nó,
nhng h thng quan đim c bn ca kin thc hoá hc, tính đúng đn và tính hin đi ca s kin nguyên tc này
bao gm mt s nguyên tc b phn:
- Nguyên tc v vai trò ch đo ca lý thuyt, đa các lí thuyt ch đo lên gn đu chng trình, tng
cng mc đ mc đ lý thuyt, ni dung, tng cng chc nng gii thích khái quát hoá và d đoán.
- Nguyên tc tng quan hp lý ca lý thuyt và s kin. Các s kin la chn có cn c, có quan h cht
ch vi lý thuyt mà vn đm bo vai trò ch đo ca lý thuyt.
- Nguyên tc tng quan hp lý gia kin thc lý thuyt và k nng.
2. Nguyên tc đm bo tính t tng:
- Ni dung môn hc phi mang tính giáo dc, góp phn thc hin mc tiêu ch yu ca trng ph thông.
- Các s kin và các qui lut duy vt bin chng ca s phát trin ca t nhiên và phn ánh chính sách ca
ng và Nhà nc v ci to t nhiên.
3. Nguyên tc b
o đm tính thc tin và giáo dc k thut tng hp.
- Nguyên tc này xác đnh mi liên h thit thc, cht ch ca tài liu giáo khoa và cuc sng, vi thc tin
và vi vic chun b cho hc sinh đi vào lao đng.
- Các kin thc hoá hc đc la chn gm:
Nhng c s ca nn sn xut hoá hc.
H thng nhng khái nim công ngh hc c bn và nhng sn xut c th.
Nhng kin thc ng dng vào cuc sng và sn xut
3
Nhng kin thc v bo v thiên nhiên và môi trng…
4. Nguyên tc bo đm tính s phm:
- Nguyên tc phân tán các khó khn
- Nguyên tc đng thng và nguyên tc đng tâm.
- Nguyên tc phát trin các khái nim.
- Nguyên tc đm bo tính lch s.
5. Nguyên tc bo đm tính đc thù ca b môn hoá hc.
- Hình thành nhng k nng ca b môn hoá hc.
- Chú ý ni dung gn vi thc hành thc nghi
m.
Câu 2: Phân tích mc tiêu ca chng trình và nguyên tc dy hc Hoá hc trng THCS (SGK mi).
1. Mc tiêu:
a) V kin thc
- Cung cp cho hc sinh mt h thng kin thc ph thông c bn ban đu v hoá hc bao gm:
+ H thng khái nim hoá hc c bn, hc thuyt đnh lut hoá hc nguyên t, phân t, đn cht, hp cht,
đnh lut b
o toàn khi lng, Mol…
+ Mt s cht vô c và hu c quan trng, gn gi vi đi sng và sn xut: O
2
, không khí, H
2
, nc, kim
loi, phi kim, hiđrocacbon, hp cht hu c có oxi, polime…
b) V k nng: Hc sinh có đc mt s k nng ph thông c bn và thói quen làm vic khoa hc.
- K nng c bn ti thiu làm vic vi các hoá cht, vi thit b hoá hc đn gin. Bit quan sát, gii thích
mt s hin tng hoá hc trong t nhiên. Bit gii các bài toán hoá hc theo công thc và phng trình hoá hc.
- Bit vn dng kin thc đ góp phn gii quyt mt s vn đ đn gin ca cuc sng thc tin.
c) V thái đ:
- Giúp hc sinh có lòng ham thích hc tp b môn hoá hc.
- Có nim tin v s tn ti và s bin đi ca vt cht, v kh nng nhn thc ca con ngi, v hoá hc.
- Có nhng phm cht và thái đ cn thit nh cn thn, kiên trì, trung thc, chính xác, t m…
2) Nguyên tc chung v PPDH hoá hc THCS.
- Phng pháp trc quan:
La chn các kin thc thc t quen thuc, các thí nghim hoá hc, đc bit chú ý s dng các phng tin
trc quan: vt mu, mô hình, tranh v, …
- S dng phi hp các PPDH
Kt hp trc quan vi đàm thoi
S dng din ging nêu vn đ vi đàm thoi.
- S dng các PP hot đng đc lp ca hc sinh.
- S dng các PP hoàn thin kin thc mt cách thng xuyên
- Thng xuyên rèn thói quen s dng ngôn ng hóa hc, rèn k nng thc hành hoá hc cho hc sinh.
Câu 3: Phân tích mc tiêu cu trúc chng trình hoá hc THPT theo chng trình SGK HH mi (thí
đim).
1. V kin thc:
- Phát trin và hoàn chnh nhng kin thc hoá hc cp THCS, cung cp mt h thng nhng kin thc
hoá hc ph thông c bn, hin đi, thit thc bao gm:
+ Hoá đi cng: bao gm h thng lí thuyt ch đo, làm c s đ nghiên cu các cht hoá hc c th;
Thí d nh: cu to nguyên t, liên kt hoá hc, h thng tun hoàn, LTH…
4
+ Hoá vô c: vn dng lý thuyt ch đo nghiên cu các đi tng c th nh nhóm nguyên t, nhng
nguyên t đin hình và các hp cht có nhiu ng dng quan trng.
+ Hoá hu c: vn dng lý thuyt ch đo nghiên cu các cht hu c c th, mt s dãy đng đng hoc
loi hp cht hu c tiêu biu, có nhiu ng dng gn gi trong đi sng sn xut.
Ngoài ra chng trình còn có thêm mt s vn đ giúp hc sinh có nhng kin thc c bn v phân tích hoá
hc: nhng phng pháp phân bit và nhn bit các cht thông dng; hoá hc và vn đ kinh t: vai trò ca sn xut
hoá hc trong vic to ra cht lng mi ca cuc sng, hoá hc và vn đ xã hi; hoá hc và vn đ môi trng.
2) V k nng: Phát trin các k nng b môn hoá hc, k nng gii quyt vn đ đ phát trin nng lc nhn
thc và nng lc hành đng cho hc sinh nh:
- Bit quan sát TN, phân tích, d đoán, kt lun và kim tra kt qu…
- Bit làm vic vi tài liu SGK, tài liu tham kho
- Bit cách làm vic hp tác theo nhóm nh
- Bit vn dng và gii quyt mt s vn đ đn gin liên quan đn hoá hc…
3) V thái đ: Hình thành và phát trin hc sinh thái đ tích cc nh: Hng thú hc tp b môn hoá hc; Có
ý kin trách nhim đi vi mt vn đ ca cá nhân, tp th cng đng có liên quan đn hoá hc.
Nhìn nhn và gii quyt vn đ mt cách khách quan. Có ý thc vn dng nhng hiu bit v hoá hc vào
cuc sng.
Câu 4: Phân tích ý ngha ca vic nghiên cu các thuyt quan trng ca chng trình hoá hc ph thông.
Các lý thuyt quan trng ca chng trình hoá hc ph thông đc la chn tng ng vi các nguyên tc
xây dng chng trình và đc phân b sp xp liên tc trong chng trình. S phân b các thuyt - đnh lut đu
chng trình hoc phn đu c
a các lp, cp hc đã th hin s phát trin liên tc ca các thuyt và vai trò ch đo
ca chúng. Mi lý thuyt sau, đc da trên c s ca các kin thc lý thuyt trc nó và ngày càng phát trin. Giúp
khám phá sâu sc cu trúc các cht và các mi liên h nhân qu gia thành phn – cu to và tính cht ca các cht.
Câu 5: V trí và ý ngha ca các đnh lut hóa hc c bn ca chng trình hoá hc ph thông:
- V trí: Các thuyt và đnh lut đc sp xp đu chng trình hoc phn đu ca các lp, cp hc
- Ý ngha ca các thuyt:
* Thuyt nguyên t, phân t:
a) Thuyt nguyên t – phân t: ây là c s lý thuyt ca giai đon đu nghiên cu hoá hc. Ni dung c
bn ca hc thuyt cng đã đc hình thành trong chng trình vt lý (lp 7). Trong hoá hc các khái nim nn tng,
c bn ca hc thuyt, này đc khng đnh và hình thành mt cách chc chn trên c s thc nghim hoá hc. Khi
da vào chng trình, ni dung ca hc thuyt nguyên t – phân t c đin đã đc b sung bng các yu t ca các
khái nim hin đi v cu to các cht. ây là tin đ cho vic trình bày lý thuyt ch đo ca chng trình ph
thông trung hc.
b) Thuyt electron: Phân b phn đu chng trình lp 10 ph thông trung hc đ nghiên cu hc thuyt
cu to nguyên t – liên kt hoá hc. C s lý thuyt electron v cu to các cht đc nghiên cu mt cách chi tit
và đy đ. Các vn đ v liên kt hoá hc đc nghiên cu trên c s thuyt cu to nguyên t vi các khái nim c
lng t làm rõ trng thái electron trong nguyên t và c ch to thành các liên kt hoá hc. Ni dung c bn ca hc
thuyt electron đc vn dng đ nghiên cu s ph thuc ca tính cht các cht và cu to các đn cht và hp cht
hoá hc. Các bc nghiên cu này cng đc vn dng trong vic nghiên cu các cht hu c.
c) Lý thuyt v phn ng hoá hc: ây là thuyt v quá trình hoá hc đc nghiên cu hc k II lp 10
ph thông trung hc: Bn cht ca phn ng hoá hc đc nghiên cu sâu và đc gii thích bng s phá v liên kt
gia các nguyên t trong phân t các cht tham gia phn ng và to thành liên kt mi đ to ra phân t cht mi.
5
Các qui lut nhit hoá hc đc nghiên cu v mt nng lng ca phn ng hoá hc. ng hc phn ng hoá hc
đc nghiên cu mc đ kinh nghim.
d) Thuyt cu to các hp cht hu c: Thuyt cu to hoá hc hu c đc bt đu t các ni dung c bn
ca thuyt But lê rp và đc m rng bng các quan đim ca thuyt electron và cu trúc không gian. Ni dung ca
hc thuyt giúp nghiên cu cu trúc có các loi hp cht hu c là c s đ gii thích các cht hu c, nh hng
gia các nguyên t trong phân t. Thuyt cu to các hp cht hu c đc nghiên cu phn đu ca hoá hc hu
c lp 11 hc k II.
e) Lý thuyt s đin ly: Lý thuyt s đin li có đóng góp thc s vào vic nghiên cu các cht đin ly v mt
c ch và qui lut phn ng. Nó cho phép khám phá bn cht ca các cht đin ly, các quá trình đin ly, phát trin và
khái quát các kin thc v các loi cht Axit, baz, lng tính và chng minh tính tng đi ca s phân loi này. Lý
thuyt này đa ra kh nng gii thích s ph thuc tính cht ca các cht đin ly vào thành phn và cu to ca chúng
theo quan đim ca thuyt Prôton.
* Các đnh lut hoá hc c bn: Các đnh lut hoá hc đc đa vào chng trình đ giúp cho quá trình
nghiên cu các quy lut chung và riêng bit v cu to cht và s bin đi ca các cht.
a) nh lut thành phn không đi: Nghiên cu thành phn đnh lng v cu trúc phân t các cht, làm c
s đ xác đnh các nguyên t hoá hc to nên phân t các cht. T s nguyên t ca mi nguyên t có trong thành
phn các cht là c s đ biu din, mô t các cht bng ký hiu, công thc hoá hc các cht.
nh lut này đc nghiên cu chng II lp 8 PTTHCS.
b) nh lut bo toàn khi lng: Nghiên cu quy lut bo toàn khi lng các cht trong phn ng hoá
hc quá trình bin đi, vn đng ca vt cht: Khi lng các cht đc bo toàn ch có “thay đi li cu to, sp xp
li các nguyên t đ to cht mi. nh lut làm c s cho vic tính toán đnh lng các cht trong phn ng hoá hc.
c) nh lut Avôgađro: Xác đnh th tích mol phân t cht khí trong điu kin tiêu chun. nh lut giúp
cho vic nghiên cu đnh lng quá trình bin đi cht khí trong điu kin chun và m rng trong các điu kin khác
theo phng trình trng thái ca cht khí.
4. nh lut tun hoàn các nguyên t hoá hc: Nghiên cu quy lut bin đi tun hoàn tính cht các
nguyên t, các hp cht trong chu k, nhóm ca các nguyên t hoá hc. Cùng vi thuyt electron xác đnh mi liên h
gia v trí các nguyên t trong HTTH, qui lut bin đi tính cht các cht vi cu to nguyên t, dng liên kt hoá hc
các cht. Trên c s đó mà d đoán tính cht các cht, đnh hng cho s nghiên cu thc nghim các cht và hình
thành k nng d đoán khoa hc trong hc tp hoá hc cho hc sinh.
Câu 6: Phân tích nguyên tc chung v PPDH các thuyt và đnh lut hoá hc c bn trong chng trình hoá
hc ph thông.
- Cn xut phát t các s kin c th riêng liên quan đn ni dung các thuyt hoc các đng lut hoá hc c
bn.
- Phát biu mt cách chính xác khoa hc ni dung ca đnh lut hoc hc thuyt đó.
- T ni dung ca đnh lut, hc thuyt ch ra c s khoa hc, ý ngha ca chúng đ
giúp hc sinh hiu chc
ni dung và vn dng trong vic nghiên cu các vn đ c th.
- Hoàn thin, phát trin, m rng phm vi áp dng ca các thuyt và đnh lut.
- Vn dng các kin thc lch s hoá hc.
- Tng cng s dng các phng tin trc quan.
6
Câu 7: Xác đnh mc tiêu và nhng đim cn lu ý v ni dung kin thc PPGD chng “ Cu to
nguyên t”
I. Mc tiêu
1. V kin thc:
Hc sinh bit: thành phn cu to nguyên t; kích thc, khi lng nguyên t, đin tích ht nhân; s khi;
nguyên t hoá hc; đng v obitan nguyên t; lp electron; phân lp electron; cu hình electron nguyên t ca các
nguyên t hoá hc.
Hc sinh hiu: S bin đi tun hoàn cu trúc lp v electron nguyên t ca các nguyên t hoá hc; đc
đim ca lp electron ngoài cùng.
2. V k nng: Rèn luyn k nng vit cu hình e nguyên t; làm các dng bài v cu to nguyên t.
3. V thái đ: Xây dng vào lòng tin ca con ngi, tìm hiu bn cht ca th gii vi mô. Rèn luyn tính cn
thn nghiêm túc trong khoa hc.
II. Nhng đim cn lu ý.
V ni dung ca chng: Nhng kin thc trong chng là mi m, tru tng và khó đi vi hc sinh.
- Thành phn và cu to ca nguyên t hc sinh đã bit s lc lp 8. đây giáo viên cn cho hc sinh
thy rõ đc đim ca các ht cu to nên nguyên t.
Khái nim v nguyên t hoá hc; phân bit các khái nim nguyên t hoá hc; nguyên t và đng v; khái
nim obitan nguyên t.
V PPDH:
- S dng phng pháp tiên đ ngha là hc sinh công nhn các quan đim c bn ca thuyt cu to nguyên
t và vn dng vào các trng hp c th đ hiu và nm vng ni dung ca thuyt electron.
- S dng trit đ các phng tin trc quan: mô hình tranh v kt hp vi các phng pháp dùng li nh lý
thuyt trình nêu vn đ, đàm thoi; nu có điu kin nên khai thác các phn mm máy vi tính đ giúp hc sinh d
dàng hình dung đc cu to nguyên t.
- Tn dng các t liu lch s
- S dng bài tp mt cách linh hot có hiu qu.
Câu 8: Xác đnh mc tiêu ca bài và PPDH khi dy bài “s chuyn đng ca electron trong nguyên t
– obitan nguyên t” (SGK HH 10 – Ban KHTN).
I. Mc tiêuca bài:
Hc sinh bit: Trong nguyên t, electron chuyn đng xung quanh ht nhân không theo mt qu đo xác
đnh.
Mt đ xác sut tìm thy electron trong không gian nguyên t không đng đu; khu vc xung quanh ht
nhân mà ti đó xác sut tìm thy electron ln nht gi là obitan nguyên t.
+ Hình dng các obitan nguyên t
II. V PPDH
- Khi dy v s chuyn đng ca electron trong nguyên t giáo viên cn chú ý đa ra s đ mu hành tinh
nguyên t ca R - z - fo và Bo đ bit theo Bo trong nguyên t electron chuyn đng trên qu đo xác đnh. Tuy
nhiên hn ch ca Bo là: không gii thích đc nhiu tính cht khác ca nguyên t do cha mô t đúng trng thái
chuyn đng ca electron trong nguyên t.
- T đó giáo viên đa ra mô hình hin đi vì s chuyn đng ca e trong nguyên t, obitan nguyên t. Cho
hc sinh quan sát mô hình (tranh nh) đám mây electron ca nguyên t H đ hiu đc s chuyn đng ca electron
trong nguyên t, t đó hình thành khái nim obitan nguyên t.
7
- Giáo viên s dng tranh v hoc phn mm mô phng hình nh các obitan s, p, d đ hình dung hình dng
các obitan nguyên t.
Câu 9: Xác đnh mc tiêu và nhng đim lu ý khi dy chng: Bng tun hoàn và đnh lut tun
hoàn các nguyên t hoá hc.
I. Mc tiêu
1. V kin thc:
- Hc sinh bit nguyên tc xây dng bng tun hoàn
Cu to bng tun hoàn: Ô nguyên t, chu k, nhóm
- Hc sinh hiu:
Mi quan h gia cu hình e nguyên t ca các nguyên t hoá hc vi v trí ca chúng trong bng tun hoàn
và tính cht ca nguyên t.
Quy lut bin đi tính cht ca các nguyên t và mt s hp cht ca chúng theo chu k nhóm.
2. V k nng
Rèn cho hc sinh phng pháp suy din
T cu to nguyên t bit suy ra v trí ca nguyên t trong bng tun hoàn và ngc li, t v trí nguyên t
trong bng tun hoàn suy ra cu to nguyên t ca nguyên t đó và t đó d đoán tính cht ca nguyên t đó.
So sánh tính cht ca mt nguyên t vi các nguyên t lân cn.
3. V thái đ: Rèn cho hc sinh tinh thn làm vic nghiêm túc, sáng to, tin tng vào chân lý khoa hc.
II. Mt s vn đ cn lu ý.
- Hc sinh nm vng đc nguyên tc xây dng bng tun hoàn
- Hiu rõ đc mi quan h gia cu hình e nguyên t ca các nguyên t vi v trí ca chúng trong bng
tun hoàn.
- Hiu đc quy lut lut bin đi tính cht ca nguyên t và mt s hp cht ca chúng theo chu k, nhóm.
V PPDH: - S dng phng pháp nêu vn đ, gi m
- S dng các phng tin trc quan.
Bng tun hoàn, máy tính
Câu 10: Xác đnh mc tiêu và nhng đim lu ý v ni dung kin thc và PPDH chng: “Liên kt
hoá hc” SGKHH lp 10 (Ban KHTN)
I. Mc tiêu.
1. V kin thc:
- Hc sinh bit: Liên kt hoá hc là gì? Có nhng kiu liên kt hoá hc nào? Ni dung quy tc bát t.
Các khái nim mng tinh th ion, tinh th phân t, tinh th nguyên t, tinh th kim loi. Tính cht ca các
mng tinh th khái nim hoá tr và s oxi hoá.
- Hc sinh hiu: Nguyên nhân s to thành liên kt ion và liên kt cng hoá tr.
- Hc sinh vn dng: gii thích đc mt s tính cht ca tinh th ion, tinh th nguyên t, tinh th phân t.
2. V k nng
- Rèn luyn thao tác t duy: So sánh, phân tích, tng hp, khái quát hoá.
- Rèn luyn k nng vit công thc cu to ca các phân t đn cht và hp cht.
- Xác đnh cng hóa tr và đin hoá tr ca các nguyên t trong các hp cht tng ng.
- Xác đnh cng hoá tr và đin hoá tr ca các nguyên t trong các hp cht tng ng.
- Phân bit đc đc đim và cu to và tinh cht ca bn loi mng tinh th.
8
3. V thái đ
- Giúp cho hc sinh thy rõ s liên quan cht ch gia hin tng và bn cht.
- Kh nng vn dng các quy lut t nhiên vào đi sng và sn xut phc v con ngi.
II. Mt s điu cn lu ý
- V ni dung:
Làm sáng t nguyên nhân ca s hình thành liên kt hoá hc. Các loi liên kt và các kiu liên kt. ánh giá
bn cht liên kt da vào đ âm đin.
Các loi mng tinh th và tính cht ca mi loi
V phng pháp:
- Vn dng các kin thc v cu to ngyên t và quy tc bát t đ gii quyt vn đ v liên kt.
- Hng dn hc sinh v so sánh, đi chiu đ rút ra đc s ging nhau và khác nhau gia liên kt ion và
liên kt cng hoá tr, liên kt và liên kt , liên kt trong các loi mng tinh th.
- Có th s dng hình nh, mô hình trong các phn mm v s lai hoá, các kiu mng tinh th …
Câu11: Xác đnh mc tiêu, trình bày PPDH khi dy bài “s lai hoá các obitan nguyên t và hình dng
ca phân t” SGKHH 10 (Ban KHTN)
I. Mc tiêu bài hc
- Hc sinh bit: Khái nim v s lai hoá các obitan nguyên t. Mt s kiu lai hoá đin hình (sp. sp
2
. sp
3
)
- Hc sinh vn dng: Gii thích dng hình hc ca mt s phân t d vào các kiulai hoa.
II. Phng pháp dy hc
1. Khi hình thành khái nim s lai hoá
- Giáo viên s dng phng pháp thuyt trình nêu ngn gn nguyên nhân xut hin khái nim lai hoá; đc
đim ca hin tng lai hoá và obitan lai hoá.
2- Các kiu lai hoá
- Lai hoá sp: Giáo viên s dng tranh v hoc hình nh mô phng các lai hoá trong phn mm có sn đ mô
t hình nh phân t BeH
2
.
- ó là s t hp ca mt obitan s và 1 obitan p to thành 2 obitan lai hoá sp ging nhau.
- Lai hoá sp
2
, sp
3
: Giáo viên s dng tranh v hoc phn mm mô phng lai hoá. PPDH s dng trong bài ch
yu là pp thuyt trình. Giáo viên trình bày mt cách ngn gn kt hp vi mô hình.
Câu 12: Xác đnh mc tiêu , trình bày PPDH khi dy bài : “ âm đin và liên kt hoá hc”-SGKHH
10 (Ban KHTN).
I. Mc tiêu bài hc
Hc sinh hiu: Th nào là liên kt cng hoá tr có cc và không có cc. âm đin nh hng th nào đn
các kiu liên kt hoá hc.
V k nng: Hc sinh bit phân bit các kiu liên kt cng hoá tr. Bit tính hiu s đ âm đin đ xác đnh
kiu liên kt hoá hc.
II. Phng pháp dy hc
1. âm đin và liên kt cng hoá tr
Giáo viên cho hc sinh bit đ âm đin ca nguyên t Hiđro, Nit, Clo. Hc sinh nhn xét hai nguyên t có
cùng nguyên t có đ âm đin bng nhau; cp electron chung đc phân b mt cách đi xng gia hai nguyên t
gi là liên kt cng hóa tr không cc. Tính hiu đ âm đin ca hai nguyên t liên kt bng 0. T đó đi đn nhn xét:
hiu đ âm đin ca hai nguyên t liên kt bng 0 liên kt đó là liên kt cng hoá tr không cc.
2. âm đin và liên kt cng hoá tr có cc.
9
Tng t nh phn trên
3. Hiu đ âm đin và liên kt ion
Tng t nh phn trên
Câu 13: S hình thành, hoàn thin phát trin khái nim phn ng oxi hoá kh trong chng trình hóa
hc ph thông:
- Chng trình THCS:
Lp 8 – Chng IV: Oxi – Không khí. Bài 25: S oxy hoá …
Khái nim s oxy hoá đc hình thành ln đu tiên. (S oxy hoá là s tác dng ca oxy vi mt cht). Khái
nim tính kh đc hình thành bài 31. Hiđrô có tính kh (kh oxy) – Khí hi
đro đã chim nguyên t oxy trong hp
cht đng oxit…
S hình thành đnh ngha: S kh, s oxy hoá, cht kh, cht oxy hoá. nh ngha phn ng oxy hóa kh là
phn ng trong đó xy ra đng thi s oxy hoá và s kh. M rng kin thc qua bài đc thêm trang 112 SGK 8. Qua
phn ng : CuO + H
2
Cu + H
2
O.
nh ngha s oxy hoá, s kh, cht oxy hoá, cht kh gn lin vi s nhng hoc nhn hiđro.
- Chng trình lp 9: Cng c khái nim phn ng oxi hoá kh qua các phn ng c th.
- Chng trình lp 10: Khái nim phn ng oxi hoá kh đc nghiên cu mt cách đy đ sâu sc và đúng
bn cht.
S kh. S ôxi hóa, Cht kh , Cht oxi hoá
Khái nim bn cht là s chuyn dch e, s thay đi s oxi hoá ca các nguyên t.
- Trong chng này cng đã đa ra nguyên tc cân bng electron; sau đó khái nim phn ng oxi hoá kh
đc cng c vn dng trong các chng c th: Halogen; Oxi - Lu hunh;
- n lp 11: c cng c mt ln na qua các chng nghiên cu các cht.
- Tip tc m rng khái nim phn ng oxi hoá kh trong chng trình hoá hu c, phn kim loi lp 12.
Câu 14: Dy chng “S đin ly”
I. Mc tiêu ca chng trình
1. V kin thc
HS hiu:
- Các khái nim v s đin ly, cht đin li mnh, cht đin ly yu.
- C ch ca quá trình đin li.
- Khái nim v axit – baz theo A – rê - ni – ut theo Bron – stet.
- S đin li c
a nc, tính s ion ca nc.
- ánh giá đ axit và đ kim ca dung dch da vào nng đ ion H
+
và da vào pH ca dung dch.
- Phn ng trong dung dch cht đin li.
2. V k nng
- Rèn luyn k nng thc hành: Quan sát, so sánh, nhn xét.
- Vit phng trình ion và ion rút gn ca các phn ng xy ra trong dung dch.
- Da vào hng s phân li axit, hng s phân li baz đ tính nng đ H
+
, OH
–
trong dung dch.
3. Giáo dc tình cm thái đ
- Tin tng vào phng pháp nghiên cu khoa hc bng thc nghim.
- Rèn luyn đc tính cn thn, t m.
- Có đc hiu bit khoa hc, đúng đn v dung dch axit, baz, mui.
10
II – Mt s đim cn lu ý
1. Ni dung ca chng
Ni dung ca chng gm ba vn đ quan trng:
- S đin ly, cht đin ly.
- Axit, baz. ánh giá lc axit, baz.
- Phn ng trong dung dch cht đin li.
- Giáo viên cn giúp hc sinh hiu đc các khái nim quan trng: S đin li, cht đin li, axit, baz, mui,
đ đin li, hng s phân li axit, hng s phân li baz.
- Da vào hng s phân li axit, hng s phân li baz, tích s ion ca nc đ tính nng đ H
+
.
- Hiu đc bn cht ca phn ng xy ra trong dung dch cht đin li.
2. Phng pháp dy hc.
- Lý thuyt v phn ng trong dung dch cht đin li HD đã đc bit đn t lp di nhng cha h thng
và cha bit đc bn cht ca phn ng. Vì vy nên t chc dy hc theo nhóm đ hc sinh d trao đi, tho lun
tn dng nhng kin thc đã bit đ xây dng kin thc mi.
- C gng đn mc ti đa s dng các thí nghim đã mô t trong SGK, nu có điu kin nên cho HS thc
hin các thí nghim đó đ bi dng hng thú hc tp và khc sâu kin thc.
- Dùng phng pháp gi m, nêu vn đ, hng dn HS suy lun logic, phát hin kin thc mi.
Câu 15: Bài “S đin ly” –SGKHH11 – Ban KHTN
I. Mc tiêu bài hc
1. V kin thc
- Bit đc các khái nim v s đin ly, cht đin li.
- Hiu nguyên nhân v tính dn đin ca dung dch cht đin ly.
- Hiu đc c ch ca quá trình đin li.
2. V k nng
- Rèn luy
n k nng thc hành: Quan sát, so sánh.
- Rèn luyn kh nng lp lun logic.
3. V tình cm thái đ
Rèn luyn đc tính cn thn nghiêm túc trong nghiên cu khoa hc.
II. PPDH:
1. Thí nghim
Khi dy bài này giáo viên nên s dng TNHH (giáo viên biu din hoc HS làm thí nghim) đ t đó đi đn
nhn xét v các cht dn đin và không dn đin.
2. Tìm nguyên nhân phân tích dn đin ca các dung dch axit – baz - mui. Giáo viên cho hc sinh vn
dng kin thc đã hc môn vt lý đ hiu đc s to thành các ion dng và ion âm và đi đn kt lun v s đin
ly – cht đin ly.
Câu 16: Khái nim axit – baz - mui.
+ Khái nim axit – baz - cht lng tính.
- Ta có th phân tích u nhc đim ca quan đim lý thuyt s đin ly theo Arêniúyt đ đi đ
n đnh ngha
axit – baz theo Bronstet và đa ra các ví d đ hiu đy đ v axit, baz, cht lng tính.
Axit cht proton có th là: phân t trung hòa, cation, anion.
Baz cht nhn proton cng có th là phân t trung hòa, cation, anion.
11
- Nm đc khái nim v dung dch axit (cha ion H
3
O
+
), dung dch baz (cha ion OH
-
), phn ng axit –
baz: th hin s cho và nhn proton. Nh vy khái nim này đc m rng c dng phn ng ca axit vi oxit
baz, kim vi oxit axit.
+ Khái nim mui: Cn chú ý nhiu đn tính axit baz ca dung dch mui. Bng các thí nghim xác đnh
môi trng ca dung dch các mui và s dng phng pháp nghiên cu, nêu vn đ đ hc sinh rút ra kt lun đi
vi dung dch mui to ra t: axit mnh – baz mnh, axit yu – baz yu, axit mnh – baz yu và ngc li.
Nh vy t thí nghim và s phân tích quá trình thu phân các mui hc sinh hiu đc vì sao mui là sn
phm ca phn ng gia mt axit và baz mà dung dch ca nó li có môi trng axit, baz, trung tính ph thuc vào
thành phn phân t ca chúng.
Câu 17: PPGD các bài v cht.
Ý ngha
1. Các bài ging v cht nhm cung cp các kin thc c s chun b cho hc sinh tip thu các kin thc lý
thuyt, hiu đc c s lý thuyt hóa hc to điu kin hình thành h thng kin thc hóa hc c bn.
2. Bài ging v cht giúp cho vic hình thành các khái nim hóa hc c bn: khái nim cht, phn ng hóa
hc, đng thi cng qua bài ging v cht đ phát trin, hoàn thin các khái nim hóa hc c bn: các loi cht vô
c, hu c, cu to phân t, dng liên kt, hóa tr, nguyên t hóa hc
3. Qua bài ging v cht đ vn dng các kin thc lý thuyt và cng c, hoàn thin, phát trin ni dung ca
chúng.
4. Thông qua vic nghiên cu các cht đ cng c, phát trin các kin thc v ngôn ng hóa hc.
5. Thông qua vic nghiên cu các cht đ hình thành, phát trin, hòan thin các k nng hóa hc: S dng
các cht, thí nghim, vit cân bng phng trình phn ng hóa hc, gii các dng bài tp hóa hc
2. Các nguyên tc chung v PPDH.
1. Ging dy các bài v cht – nguyên t hóa hc bt k giai đon nào cng cn phi s dng các phng
tin trc quan, thí nghim hóa hc đ truyn th kin thc.
2. Khi nghiên cu các cht phi đt chúng trong mi liên h vi các cht khác theo s bin đi qua li vi
nhau, không nên tách bit chúng.
3. Khi nghiên cu các bin đi ca cht ngoài vic dùng thí nghim hóa hc đ minh ha cho các bin đi
cn vn dng lý thuyt ch đo gii thích bn cht các bin đi đ hc sinh hiu sâu sc kin thc và thông qua đó đ
rèn luyn thao tác t duy.
4. Trong bài ging v cht cn nghiên cu s vn đng, chu trình bin hóa ca các cht trong t nhiên đ có
nhng hiu bit v cách bo v môi trng thiên nhiên, x lý sn phm tha trong quá trình sn xut chúng.
Câu 18: Bài “Clo”
Mc tiêu bài hc
Hc sinh bit:
Mt s tính cht vt lý, ng dng, phng pháp điu ch clo trong PTN và trong công nghip. Clo là cht
khí đc hi.
Hc sinh hiu:
- Tính cht hóa hc c bn ca clo là tính cht oxi hóa mnh: oxi hóa kim loi, phi kim và mt s hp cht.
Clo có tính oxi hóa mnh là do đ âm đin ln.
- Trong mt s phn ng, clo còn th hin tính kh.
Hc sinh vn dng:
12
Vit các phng trình phn ng minh ha cho tính cht oxi hóa mnh và tính kh ca clo, phng trình phn
ng điu ch clo trong PTN.
Chun b:
Giáo viên: L cha khí clo điu ch sn (2 l), dây st, đèn cn, kp st
Gi ý t chc hot đng dy hc.
ây là bài nghiên cu v mt cht c th, nhng kin thc HS đã đc hc có liên quan gm:
+ Cu to nguyên t clo, đ âm đin, cu to phân t clo (qua bài khái quát nhóm halogen).
+ Tính cht hóa hc ca clo: phn ng vi hiđro, kim loi, nc, dung dch kim (đã hc lp 9).
GV cn khai thác trit đ kin thc c HS đã bit, nâng lên mc đ hiu bit mi, di ánh sáng ca thuyt
cu to nguyên t, liên kt hóa hc và khái nim phn ng oxi hóa – kh.
Bài hc tin hành trong hai tit, GV nên dng tit 1 cui phn tính cht hóa hc ca clo.
Câu 19: Dy bài “khái quát v nhóm nit” – SGKHH11.
Mc tiêu bài hc
1. V kin thc
- Bit đc tên các nguyên t thuc nhóm nit.
- Hiu đc đc đim v cu to nguyên t và v trí ca nhóm nit trong bng tun hoàn.
- Hiu đc s bin đi tính cht c
a các đn cht và mt s hp cht trong nhóm.
2. V k nng
- Vn dng đc nhng kin thc v cu to nguyên t đ hiu đc nhng tính cht hóa hc chung ca các
nguyên t nhóm nit.
- Vn dng quy lut chung v bin đi tính cht ca các đn cht và hp cht trong mt nhóm A đ gii
thích s bin đi tính cht ca các đn cht và hp cht các nguyên t nhóm nit.
3. V tình cm và thái đ.
- Tin tng vào quy lut vn đng ca t nhiên.
- Có thái đlàm ch các quá trình hóa hc khi nm đc các quy lut bin đi ca chúng.
Chun b
GV: Bng tun hoàn
HS: Xem li phn kin thc chng 1 và chng 2 (SGK hóa hc 10).
Gi ý t chc hot đng dy hc.
Kin thc bài này đc xây dng trên nhng kin thc HS đc trang b lp 10 (chng 1 và chng 2).
Vì vy GV nên khai thác ti đa nhng hiu bit ca HS đ xây dng bài hc.
Nu có điu kin có th t chc cho HS hc theo hình thc nhóm trao đi, tho lun. GV giao các vn đ c
th cho tng nhóm theo dàn bài ca SGK đ các em chun b trc nhà.
n lp GV t chc cho các em tho lun trong nhóm và trình bày ý kin trc c lp.
GV cn phi phân b thi gian cho tng vn đ hp lý và kt lun tng vn đ rõ ràng đ HS d theo dõi và
nm chc đc ni dung bài hc.
Câu 20: Dy bài “Axitnitric - tit 1).
Mc tiêu bài hc
1. V kin thc
- Hiu đc tính cht vt lý, hóa hc ca axit nitric và mui nitrat.
- Bit phng pháp điu ch axit nitric trong phòng thí nghim và trong công nghip.
2. V k nng
13
- Rèn luyn k nng vit phng trình phn ng oxi hóa – kh và phn ng trao đi ion.
- Rèn luyn k nng quan sát, nhn xét và suy lun logic.
3. V tình cm, thái đ.
- Thn trng khi s dng hóa cht.
- Có ý thc gi gìn an toàn khi làm vic vi hóa cht và bo v môi trng.
Axit nitric
Phng pháp ch yu khi dy bài này là thc nghim. Thông qua quan sát hin tng thí nghim GV giúp
HS phát hin kin thc mi. Chú ý lng ghép giáo dc ý thc gi gìn an toàn khi làm thí nghim và bo v môi
trng.
Câu 21: Dy bài ”Nhôm”
Câu 22: Phân tích ý ngha và nhng yêu cu c bn v PPDH bài sn xut hóa hc.
1. Ý ngha ca bài dy v sn xut hóa hc.
- Trang b cho hc sinh nhng kin thc k thut tng hp ca ngành sn xut hóa hc nói riêng và ngành
công nghip nói chung.
* Hiu bit v nguyên liu sn phm, hiu sut, quy trình công ngh, nguyên tc k thut…
- Hc sinh nhn thc đc vai trò ca hóa hc trong nn kinh t quc dân.
- Giúp hc sinh cng c, m rng các kin thc v phn ng hóa hc lý thuyt v phn ng hóa hc.
- Giúp thc hin nhim v giáo dc gn lin vi thc tin cuc sng, lao đng sn xut.
2. Nhng yêu cu c bn và PPGD bài sn xu
t hóa hc.
a. Cn có s liên h gia kin thc v tính cht các cht cn sn xut vi các kin thc v k thut hóa hc.
b. Cn s dng các phng tin trc quan nh s đ, tranh v, bn trong, phn mm mô phng dây chuyn
sn xut đ mô t, làm rõ nguyên tc chung ca nn sn xut hóa hc, các bin pháp k thut đ làm tng tc đ, hiu
sut ca các phn ng hóa hc nh:
- Tng nng đ các cht
- Dùng nhit đ thích hp
- S dng các cht xúc tác
- Tn dng nhit ca phn ng
c. Kt hp vi vic giáo dc bo v môi trng.
d. Kt hp la chn các bài tp hóa hc mang ni dung thc tin
e. Kt hp bài ging vi hot đng ngoi khóa
f. V mt phng pháp cn chú ý s dng các phng tin trc quan kt hp vi phng pháp đàm thoi,
trình bày có nêu vn đ.
Câu 23: Phân tích h thng kin thc hóa hc hu c trong chng trình hóa hc ph thông.
I. H thng kin thc hóa hc hu c THCS.
1. Khái nim c bn v hp cht hu c, cu to phân t hp cht hu c.
2. Nghiên cu các cht hu c c th, tiêu biu cho các loi hp cht hu c. Hp cht Hiđro cacbon. Dn
xut ca Hiđro cacbon, polime.
II. H thng kin thc hóa hc hu c THPT.
1. Các khái nim đi cng v hóa hc hu c. Cu trúc phân t hp cht hu c. Phn
ng hu c.
2. Nghiên cu cácloi hp cht hu c tiêu biu
- Nghiên cu các hp cht hu c c bn. (Hiđrocacbon, dn xut halogen, các hp cht có nhóm chc, hp
cht cao phân t )
14
- Nghiên cu h thng ngôn ng hóa hc trong hóa hu c.
- Nghiên cu quy lut chi phi quá trình bin đi các cht hu c, loi phn ng, c ch, đc đim ca phn
ng, quy lut nh hng qua li gia các nguyên t trong phân t.
3. Kin thc v ng dng thc tin và phng pháp điu ch các loi hp cht hu c c bn.
4. Kin thc v k nng hóa hc và phng pháp gii các dng bài tp hóa hc hu c.
5. H thng kin thc hóa hc hp cht đc trình bày theo dãy đng đng v các loi cht. Các loi cht
đc sp xp theo theo mt h thng logic t loi cht đn gin c v thành phn cu to phân t đn lot cht phc
tp phù hp vi s tip thu ca hc sinh và theo tin trình phát trin v mi liên quan di tính gia các lot cht hu
c.
Câu 24: Phân tích các nguyên tc s phm và PPGD khi ging dy các cht hu c.
I. Nguyên tc s phm
1. m bo tính liên tc trong nghiên cu các cht vô c - hu c. Thy rõ các cht vô c và hu c có mi
liên quan vi nhau.
2. Chú trng vn dng ki
n thc lý thuyt trong quá trình nghiên cu các loi hp cht hu c c th:
- Xut phát t s phân tích thành phn, cu to phân t, nh hng ca các nguyên t, nhóm nguyên t trong
phân t đn kh nng phn ng, loi phn ng, c ch phn ng, các dng sn phm to ra
- T đc đim cu to phân t các cht hu c d đoán tính cht hóa hc.
- Vn dng c s lí thuyt, qui tc đ gii thích quá trình phn ng, c ch phn ng
3, Rèn luyn k nng s dng ngôn ng hóa hc: nh, công thc cu to, công thc tng quát, danh pháp hóa
hc.
4. Chú ý liên h cng c và phát trin khái nim c có liên quan.
5. Chú ý thc hin các nhim v giáo dc.
II. Phng pháp dy hc
1) – Phng pháp ch yu trong nghiên cu cht hu c là phng pháp din hay din dch.
- Nghiên cu theo dãy đng đng; nghiên cu k mt cht tiêu biu suy ra tính cht c bn ca các cht
khác trong dãy.
2) Khi s dng các cht tiêu biu trong dãy đng đng s dng phng pháp qui np.
3) Tng cng s dng thí nghim, phng tin trc quan.
4) S dng phng pháp so sánh đ khc sâu kin thc.
5) Luyn tp kh nng vn dng kin thc v CTC hu c đ tìm hiu bn cht bin đi ca các cht hu c.
Câu 25: Dy chng “ Hiđrocacbon no”
Mc tiêu ca chng
1. V kin thc
HS bit:
- Cu trúc và danh pháp ca ankan và xicloankan.
- Tính cht vt lý và tính cht hóa hc ca ankan và xicloankan.
- Phng pháp điu ch, ng dng ca ankan và xicloakan.
HS hiu:
- Nguyên nhân tính tng đi tr v mt hóa hc ca các hiđrocacbon no là do cu to các phân t
hiđrocacbon no ch có các liên kt bn.
- C ch phn ng th halogen vào phân t ankan.
15
2. V k nng
HS vn dng:
- Vit phng trình phn ng chng minh tính cht hóa hc ca ankan và xicloankan.
- Gi tên mt s ankan, xicloankan làm c s cho vic gi tên các hiđrocacbon và dn xut hiđrocacbon sau
này.
3. Giáo dc tình cm thái đ
- HS có phng pháp nghiên cu cht hu c trong mt dãy đng đng làm c s cho phng pháp nghiên
cu các dãy đng đng sau này.
- Rèn luyn kh nng suy lun, khái quát hóa trong hc tp.
Mt s đim cn lu ý
ây là chng đu tiên nghiên cu v loi hp cht hu c c th, GV cn hình thành cho HS phng pháp
hc tp và nghiên cu dng bài này. Nu nh cp TCS, HS đc nghiên cu mt cht c th trong dãy đng đng
thì cp THPT, HS đc nghiên cu mt cht c th trong dãy đng đng thì cp THPT, HS nghiên cu đy đ c
dãy đng đng vì vy khi ly ví d cho các phng trình phn ng GV nên đa dng hóa các cht trong dãy đng
đng. Tuy nhiên, cn phi chú ý xem xét c th trc khi ly thí d trách vic quy np và suy din sai. Chng hn
vic thay th ht các nguyên t hiđro trong hiđrocacbon no ch thc hin tt cho metan, etan và propan mà thôi. i
vi các đng đng khác cao hn khi đnh th ht hiđro s xy ra phn ng phân ct liên kt C – C theo kiu:
C – C + Cl
2
C – Cl + Cl – C
Chú ý trng thái các cht tham gia phn ng nht là phn ng vi brom:
- Nc brom là dung dch brom trong nc khi tham gia phn ng vi hiđrocacbon không no ngoài phn
ng công còn có phn ng oxi hóa.
- Dung dch brom không ch là dung dch brom trong nc mà còn có th là dung dch brom trong dung môi
hu c nh CCl
4
.
- Halogen tan đc trong dung môi hu c nh benzen, hiđrocacbon no vì vy mc dù không có phn ng
cng ca halogen vi hiđrocacbon no nhng halogen vn nht màu do hin tng hòa tan trong hiđrocacbon no.
V phng pháp dy hc.
- GV nên hng dn hc sinh phân tích đc đim cu to ca hiđrocacbon no, kt hp vi nhng kin thc
đã đc hc chng trc, t đó suy đoán tính cht hóa hc ca hiđrocacbon no.
- GV cn tích cc làm thí nghim và s dng đ dùng dy hc nh tranh v, mô hình đ ging dy.
Câu 26: Dy bài “Ancol”
Mc tiêu bài hc
1. V kin thc
HS hiu:
nh ngha, phân loi, đng phân, danh pháp, liên kt hiđro, tính cht hóa hc, điu ch ancol.
HS bit: Tính cht vt lý, ng dng ca ancol
2. V k nng
GV giúp hc sinh rèn luyn
đ đc tên vit đc công thc ca ancol và ngc li. Vit đúng công thc
đng phân ca ancol. Vn dng liên kt hiđro gii thích tính cht vt lý ca ancol. Vn dng tính cht hóa hc ca
ancol đ gii đúng bài tp.
Chun b
- Mô hình lp ghép phân t ancol đ minh ha phn đnh ngha, đng phân, bc ca ancol, so sánh mô hình
phân t H
2
O và C
2
H
5
OH.
16
- Thí nghim C
2
H
5
OH + Na hoc phóng to
- Thí nghim Cu(OH)
2
+ glixerin.
- Thí nghim so sánh (A), (B), (C) ca ancol isoamylic trong bài hc (mc 2, phn ng th nhóm OH ancol).
- Các mu vt minh ha các ng dng ca ancol.
Câu 27: Dy bài “Axit cacboxylic”
Mc tiêu bài hc
1. V kin thc
HS hiu:
nh ngha, phân loi, danh pháp, cu trúc nhóm cacboxyl, liên kt hiđro axit cacboxylic, điu ch, tính
cht hóa hc ca axit cacboxylic.
HS bit:
Tính cht vt lý, ng dng ca axit cacboxylic.
2. V k nng
GV giúp HS rèn luyn các k nng:
- c tên đúng và vit đúng công thc. Nhìn vào công thc cu to bit phân loi đúng.
- Vn dng cu trúc đ hiu đúng tính cht vt lý, tính cht hóa hc và gii đúng bài tp.
- Nhn xét s liu thng kê, đ th đ rút ra quy lut ca mt phn ng.
- Vn dng tính cht hóa hc đ đnh ra cách điu ch, cách nhn bit.
Câu 28: Bài ôn tp, tng kt
I. Ý ngha tm quan trng ca các bài ôn tp tng kt;
1. Bài ôn tp tng kt giúp hc sinh tái hin li kin thc đã hc, h thng hóa các kin thc đc hc tn
mn các lp theo các chuyên đ, tìm ra mi liên h bn cht, đc thù ca tng loi kin thc.
2. Thông qua bài ôn tp tng kt đ giáo viên có điu kin cng c làm chính xác hóa, phát trin đào sâu,
cng c, vn dng, chnh lý các kin thc mà hc sinh hiu cha đúng đn, rõ ràng.
3. Thông qua bài ôn tp tng kt đ h thng hóa các k nng, k xo thí nghim, gii các dng bài tp hóa
hc mà hc sinh đã đc hình thành mt cách tn mn qua các bài hc hóa hc.
4. Thông qua bài tng kt mà phát trin t duy, dy cách gii quyt các vn đ hc tp cho hc sinh.
5. Thông qua vic tng kt, h thng hóa kin thc mà xác đnh mi liên h các kin thc liên môn, cóliên
quan mà hc sinh tip thu đc t các môn khoa hc khác (toán, lý, sinh vt, ) đ vn dng nó trong vic gii quyt
các vn đ hc tp, bài tp trong hóa hc.
II. PPDH
1. Bài ôn tp tng kt không phi ch là s tái hin, ging li kin thc cho hc sinh mà phi th hin đc
s h thng hóa, khái quát hóa và vn dng, nâng cao toàn din kin thc ca phn cn ôn tp cho hc sinh.
2. Phng pháp ging dy đc s dng ch yu trong gi ôn tp là đàm thoi, trình bày nêu vn đ theo
logic din dch so sánh.
3. S trình bày các bài tng kt: Tùy theo ni dung cn tng kt và s phát trin ca kin thc, bài tng kt
có th trình bày theo các đ mc các vn đ ca ni dung mang kin thc cn ôn tp.
4. Cn có s chun b chu đáo t m cho gi ôn tp tng kt. chun b cho gi ôn tp tng kt giáo viên
cn hng dn hc sinh chun b trc theo các câu hi cho trc.
17
Câu 29. Phân tích nhng đim cn chú ý v mt PPDH khi dy bài ôn tp tng kt.
1- Bài tp ôn tp tng kt không phi là s tái hin ging li kin thc cho hc sinh mà phi th hin đc s
h thng hóa, khái quát hóa và vn dng, nâng cao toàn din kin thc ca phn ôn tp. Do đó, phi xác đnh rõ cho
bài tp ôn tp v kin thc, k nng…
2 – PPDH: Ch yu là đàm thoi, trình bày nêu vn đ theo logic din dch so sánh.
3 – Bài tng kt có th trình bày theo các đ mc, các vn đ. Có th trình bày dng các bng tng kt, các
s đ th hin mi quan h gia các kin thc giúp hc sinh d nhìn, d nh. Và h thng hóa kin thc dng khái
quát cao.
4 – Cn có s chun b chu đáo t m cho gi ôn tp tng kt c th:
- a ra mt h thng câu hi chính, dng bài tp cn luyn tp.
- Hng dn hc sinh làm bng tng kt…
Câu 30: Khi dy các bài thc hành thí nghim
Các bc tin hành trong gi thc hành:
Bc 1: GV hng dn chung: Giáo viên nêu mc đích, ni dung bài thc hành (có th sau tit hc trc);
nêu yêu cu ca gi thc hành, hng dn ngn gn k thut tin hành mt s thí nghim, nêu ti sao phi làm nh
vy, báo trc nhng sai sót thng gp. Khi hng dn, giáo viên có th biu din mt s thao tác cn thit. Phn
này cn thit trc khi vào gi thc hành, nhng không nên chim quá nhiu thi gian.
- Hc sinh làm thí nghim. ây là phn chính ca gi thc hành. Hc sinh có th làm thc hành theo nhóm,
nu đ điu kin thì tt nht cho tng hc sinh làm thc hành. Khi hc sinh làm thí nghim giáo viên luôn quan sát,
kp thi giúp đ nhng hc sinh gp khó khn, un nn nhng sai sót ca hc sinh.
- Sau khi làm xong thí nghim, hc sinh phi hoàn thành vic vit báo cáo kt qu thí nghim (thng gi là
vit tng trình) có th theo mu sau:
Báo cáo kt qu thc hành
H và tên hc sinh: Tên bài:
TT TÊN TN CÁCH TIN HÀNH TN HIN TNG QUAN
SÁT C
GII THÍCH KT
QU TN
Trong báo cáo kt qu thc hành, hình v dng c, s đ thí nghim rt cn thn, cn rèn luyn cho hc sinh
cách v hình (ct 2 ch cn hình v, chú thích là đã th hin đc cách làm thí nghim).