Giáo án bài Sự tạo ảnh trên phim trong máy ảnh

Trường THCS Đạ Long Giáo án vật lý 9
GV: Nguyễn Thị Ngọc Hà Năm học: 2014 - 2015
Tuần: 26
Tiết : 52
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: - Nêu được máy ảnh dùng phim có các bộ phận chính là vật kính, buồng tối và chỗ đặt
phim.
2. Kĩ năng: - Dựng được ảnh của một vật được tạo trong máy ảnh.
3. Thái độ: - Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Bảng nhóm cho mỗi nhóm.
2. HS: - 1 mô hình máy ảnh có dán mảnh giấy mờ hay mảnh phim được tẩy trắng, hoặc một mảnh
nhựa trong, cứng; 1 ảnh chụp một số máy ảnh để giới thiệu cho cả lớp xem.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp: - Kiểm tra sĩ số học sinh trong lớp.
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Vật sáng AB đặt vuông góc với trục chính của một TKHT và ở ngoài khoảng tiêu cự sẽ
cho:
a) Ảnh ảo, cùng chiều với vật
b) Ảnh ảo, ngược chiều với vật
c) Ảnh thật, cùng chiều với vật
d) Ảnh thật, ngược chiều với vật
Câu 2: Vật sáng AB đặt tại tiêu điểm của TKPK sẽ cho:
a) Ảnh thật cao bằng vật
b) Ảnh ảo cao bằng vật
c) Ảnh ảo cao bằng nửa vật
d) Ảnh thật cao bằng nửa vật
Câu 3: Ảnh của vật tạo bởi thấu kính phân kỳ luôn luôn là:
a) Ảnh ảo, cùng chiều với vật
b) Ảnh ảo, ngược chiều với vật
c) Ảnh thật, cùng chiều với vật

d) Ảnh thật, ngược chiều với vật
Bài 47: SỰ TẠO ẢNH TRÊN
PHIM TRONG MÁY ẢNH
Trường THCS Đạ Long Giáo án vật lý 9
GV: Nguyễn Thị Ngọc Hà Năm học: 2014 - 2015
3. Tiến trình:
GV tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới
- Nhu cầu cuộc sống muốn ghi
lại hình ảnh của vật thì ta phải
dùng dụng cụ gì? Vậy máy
ảnh có cấu tạo như thế nào mà
chụp được ảnh và lưu lại? Để
tìm hiểu điều đó ta vào bài
hôm nay.
- HS chú ý lắng nghe và đưa ra
dự án đoán.
Hoạt động 2: Tìm hiểu máy ảnh
- Cho hs đọc mục I SGK?
- Hỏi một vài em để đánh giá
nhận biết của các em về các
thành phần cấu tạo của máy
ảnh?
- Làm việc theo cá nhân để tìm
hiểu cấu tạo của máy ảnh qua
mô hình
- Từng học chỉ đâu là vật kính,
buồng tối, chỗ đặt phim của
máy ảnh
I. Cấu tạo của máy ảnh:

- Máy ảnh là một dụng cụ
dùng để thu ảnh của vật mà ta
muốn chụp trên phim
- Máy ảnh gồm 2 bộ phận:
+ Vật kính là thấu kính hội tụ,
buồng tối ngoài ra còn có
thêm phim
Hoạt động 3: Tìm hiểu cách tạo ảnh của một vật trên phim của máy ảnh
- Hướng vật kính của máy ảnh
về phía một vật ngoài sân
trường hoặc cửa kính của
phòng học, đặt mắt phía sau
tấm kính mờ hoặc nhựa trong
được đặt ở vị trí của phim để
quan sát ảnh của máy ảnh
- Đề nghị các nhóm trả lời C1,
C
2
?
- Có thể gợi ý cho hs như sau:
+ Ảnh thu được trên phim của
máy ảnh là ảnh ảo hay ảnh
thật?
+ Vật thật cho ảnh thật thì
cùng chiều hay ngược chiều?
- Vật thật cách vật kính một
khoảng xa hơn so với khoảng
cách từ ảnh trên phim tới vật
kính thì ảnh này lớn hơn hay
nhỏ hơn vật?

- Vật thật cho ảnh thật thì vật
kính của máy ảnh là thấu kính
hội tụ hay thấu kính phân kì?
- Cho hs quan sát hình 47.4
SGK và đề nghị vẽ lại hình
- Từng nhóm hs tìm cách thu ảnh
của một vật trên tấm kính mờ
hay tấm nhựa trong đặt vị trí của
phim trong mồ hình máy ảnh và
quan sát ảnh này từ đó trả lời C
1
,
C
2
.
C
1
: Ảnh của vật trên phim là ảnh
thật, ngược chiều với vật và nhỏ
hơn vật.
C
2
: Hiện tượng thu được ảnh thật
(ảnh trên phim) của vật thật
chứng tỏ vật kính của máy ảnh là
thấu kính hội tụ .
II. Ảnh của một vật trên
phim:
1) Trả lời câu hỏi:
C

1
: Ảnh của vật trên phim là
ảnh thật, ngược chiều với vật
và nhỏ hơn vật.
C
2
: Hiện tượng thu được ảnh
thật (ảnh trên phim) của vật
thật chứng tỏ vật kính của
máy ảnh là thấu kính hội tụ.
2) Vẽ ảnh của một vật đặt
trước máy ảnh:
Vẽ ảnh của vật AB như hình
47.1 SGK cụ thể là:
- Kẻ tia sáng từ B qua quang
tâm O truyền thẳng tới cắt
phim PQ tại ảnh B’ của B.
- Kẻ từ B tia tới BI song song
với trục chính cho tia ló IB’.
Tia ló cắt trục chính tại tiêu
điểm F
- Hạ B’ vuông góc với trục
chính thì A’B’ là ảnh của AB
tạo bởi vật kính.
Trường THCS Đạ Long Giáo án vật lý 9
GV: Nguyễn Thị Ngọc Hà Năm học: 2014 - 2015
này để làm C
3
và C
4

?
- Khi hs thực hiện C
3
khó
khăn có thể gợi ý như sau:
- Sử dụng tia qua quang tâm
để xác định ảnh B
’
của B hiện
trên phim PQ và ảnh A
’
B
’
của
vật AB
- Từ đó vẽ tia ló ra khỏi thấu
kính đối với tia sáng từ B tới
vật kính và song song với
trục chính.
- Xác định tiêu điểm F của
vật kính.
- Đề nghị hs xét hai tam giác
đồng dạng OAB và OA
’
B
’
để
tính tỉ số mà C
4
yêu cầu.

- Đề nghị một vài hs nêu đặc
điểm về ảnh trên phim trong
máy ảnh
- Từng hs thực hiện C
3
: Vẽ ảnh
của vật AB như hình 47.1 SGK
cụ thể là:
- Kẻ tia sáng từ B qua quang tâm
O truyền thẳng tới cắt phim PQ
tại ảnh B’ của B.
- Kẻ từ B tia tới BI song song
với trục chính cho tia ló IB’. Tia
ló cắt trục chính tại tiêu điểm F.
- Hạ B’ vuông góc với trục chính
thì A’B’ là ảnh của AB tạo bởi
vật kính
- Từng hs thực hiện C
4
: Tỉ số
giữa chiều cao của ảnh và chiều
cao của vật là:
' ' ' 5 1
200 40
A B A O
AB AO
  
- Rút ra nhận xét về đặc điểm
của ảnh trên phim trong máy ảnh
C

4
: Tỉ số giữa chiều cao của
ảnh và chiều cao của vật là:
' ' ' 5 1
200 40
A B A O
AB AO
  
3) Kết luận: Ảnh trên phim là
ảnh thật, ngược chiều và nhỏ
hơn vật
Hoạt động 4: Vận dụng
- Giáo viên cho học sinh quan
sát máy ảnh trên màn chiếu và
cho học sinh hoàn thành C
5
?
- Gợi ý hs vận dụng kết quả
C
4
vừa thu được để làm bài
C
6
?
- Hoc sinh làm theo hướng dẫn
của giáo viên.
- Từng hs làm bài C
6
: Ap dụng
kết quả của C

4
ta có ảnh A’B’
của người ấy trên phim có chiều
cao là:
' 6
' ' 160. 3,2
300
A O
A B AB cm
AO
  
III. Vận dụng:
C
5
: Học sinh tự làm.
C
6
: Áp dụng kết quả của C
4
ta
có ảnh A’B’ của người ấy trên
phim có chiều cao là:
' 6
' ' 160. 3,2
300
A O
A B AB cm
AO
  
IV. Củng cố: - Cho HS làm một số bài tập vận dụng.

- Củng cố lại kiến thức đã học của bài.
V. Hướng dẫn về nhà: - Làm bài tập SBT, xem lại kiến thức chuẩn bị cho tiết bài tập
VI. Rút kinh nghiệm:

B
A
I
F’
O
B’
A’