Văn hóa mạnh trong doanh nghiệp

V N D NG LÝ THUY T ÂM – DẬ Ụ Ế ƯƠNG
XÂY DỰNG VĂN HÓA MẠNH TRONG DOANH NGHIỆP
TS. Nguy n Ti n D ngễ ế ũ
GAMI
10 - 2004
1

N I DUNGỘ
1. T ng th V n hóa doanh nghi pổ ể ă ệ
2. T duy V n hóa m như ă ạ
3. C u trúc V n hóa m nh ấ ă ạ
4. Môi tr ng V n hóa m nh ườ ă ạ
5. H nh ng trong V n hóa m nhà độ ă ạ
6. K t lu n v áp d ng ế ậ à ụ
2

Đ nh nghĩa VĂN HÓA ị (T đi n Ti ng Vi t)ừ ể ế ệ
1. T ng thổ ể nói chung nh ng giá tr v t ch t v tinh th n ữ ị ậ ấ à ầ
do con ng i sáng t o ra trong quá trình l ch s . ườ ạ ị ử
2. Tri th c, ki n th c khoa h c.ứ ế ứ ọ
3. Trình cao trong sinh ho t xã h i, bi u hi n c a độ ạ ộ ể ệ ủ
v n minh.ă
4. N n v n hóa c a m t th i k l ch s c x a, c xác ề ă ủ ộ ờ ỳ ị ử ổ ư đượ
nh trên c s m t t ng th nh ng di v t tìm th y đị ơ ở ộ ổ ể ữ ậ ấ
c có nh ng c i m gi ng nhau. đượ ữ đặ để ố
5. Nh ng ữ ho t ngạ độ c a con ng i nh m th a mãn nhu ủ ườ ằ ỏ
c u i s ng tinh th n.ầ đờ ố ầ

3

Đ nh nghĩa VĂN HÓA (ti p theo)ị ế
Văn hóa là m t ộ h th ngệ ố h u c các giá tr v t ch t ữ ơ ị ậ ấ
và tinh th n do con ng i sáng t o và tích lũy qua quá ầ ườ ạ
trình ho t đ ng th c ti n, trong s t ng tác gi a con ạ ộ ự ễ ự ươ ữ
ng i v i môi tr ng t nhiên và xã h i c a mìnhườ ớ ườ ự ộ ủ
Các ch c năng chính:ứ
1. T ch cổ ứ
2. Đi u ch nh ề ỉ
3. Giao ti pế
4. Giáo d c ụ
- Tr n Ng c Thêm –ầ ọ
4

Đ nh nghĩa VĂN HÓA (T đi n Websterị ừ ể )
“là m t khuôn m u ộ ẫ tích h pợ các hành vi con ng i bao ườ
g m ồ suy nghĩ, l i nóiờ , hành đ ngộ , và các v t d ng ph ậ ụ ụ
thu c vào kh năng c a con ng i đ ộ ả ủ ườ ể h c h iọ ỏ và
chuy n đ t tri th cể ạ ứ cho các th h k ti pế ệ ế ế ”
5

1. VĂN HÓA DOANH NGHI PỆ
“ l t t c các th nh t m chúng ta ang th c hi n à ấ ả à ố à đ ự ệ
trong quá trình kinh doanh v di s n l i cho th h à ả để ạ ế ệ
k ti p.ế ế “
Marvin Bower, McKinsey Co.
ó l các th nh t n o?Đ à à ố à
-
Các m c tiêu/chi n l c/chi n thu t/chính sáchụ ế ượ ế ậ
-
Các quá trình n i b /ho t đ ng kinh doanh hàng ngày/công tác qu n ộ ộ ạ ộ ả

lý
-
Các h th ng l ng/k toán/thi t k công vi c/b trí văn phòngệ ố ươ ế ế ế ệ ố
-
Các giá tr /con ng i/sinh ho t/giao ti pị ườ ạ ế
=> M i công ty đ u có văn hóa ọ ề
6

1. VĂN HÓA DOANH NGHI PỆ
Bên ngoài Bên trong
-
Một dân tộc mạnh là một dân tộc có nền văn hóa phát triển/truyền
thống
=> Một công ty xuất sắc có tầm nhìn rộng lớn, tham vọng lâu dài,
phải xây dựng được một văn hóa mạnh, đặc thù, nổi trội và bền
vững.
•
Văn hóa doanh nghiệp là một thể thống nhất
7

2. T DUY VĂN HÓA M NH Ư Ạ
Xét t duy c a m t doanh ư ủ ộ
nghi p trong:ệ
T m nhìnầ
Kh n ng ng bi n v i ả ă ứ ế ớ
th gi i xung quanhế ớ
Kh n ng qu n tr n i t iả ă ả ị ộ ạ
ánh giĐ á trình t độ ư
duy m t con ng i ộ ườ
M c hi u bi t suy xétứ độ ể ế

Kh n ng ng phó ả ă ứ
ngo i c nhạ ả
Kh n ng l m ch b n ả ă à ủ ả
thân
8

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
9
T m nhìn g i lên các d ng hình nh:ầ ợ ạ ả
Chúng ta ngh gì v th nh t u n i b tĩ ề à ự ổ ậ
Chúng ta ngh n nh ng giá tr nh h ng sâu s c k t n i ĩ đế ữ ị ả ưở ắ ế ố
nh ng con ng i v i nhau trong m t xã h i/c ng ngữ ườ ớ ộ ộ ộ đồ
Chúng ta ngh v các m c tiêu táo b o l m ph n ch n ĩ ề ụ ạ à ấ ấ
khích l lòng ng i ệ ườ
Chúng ta ngh t i m t i u gì ó bên ngo i - nh ng lý do c ĩ ớ ộ đề đ à ữ ơ
b n cho s t n t i c a t ch cả ự ồ ạ ủ ổ ứ
Chúng ta ngh t i i u gì ó n m sâu trong tâm kh m ĩ ớ đề đ ằ ả
chúng ta v ã thúc y nh ng n l c l n nh t c a chúng ta àđ đẩ ữ ổ ự ớ ấ ủ
Chúng ta ngh v nh ng mong mu n/ c m m chúng ta ĩ ề ữ ố ướ ơ à
v n t i.ươ ớ

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
10
T m nhìn = Giá tr + S m nh + Nhi m vầ ị ứ ệ ệ ụ
T m nhìn = Giá tr c t lõi + S m nh then ch t + ầ ị ố ứ ệ ố
Nhi m v b t kh thi (BKT) + Vi n c nh t ng laiệ ụ ấ ả ễ ả ươ
T t ng c t lõi = Giá tr c t lõi + S m nh then ch tư ưở ố ị ố ứ ệ ố
T ng lai h ng đ n = nhi m v BKT + vi n c nh ươ ướ ế ệ ụ ễ ả
t ng lai ươ
=> T m nhìn = T t ng c t lõi + T ng lai h ng ầ ư ưở ố ươ ướ

đ nế

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Giá tr c t lõiị ố
→
L các giáo lý thu c v b n ch t v lâu d i c a t ch c à ộ ề ả ấ à à ủ ổ ứ
→
T p h p nh các nguyên t c nh h ng, vô th i h n (ậ ợ ỏ ắ đị ướ ờ ạ
≤
6)
→
Xu t phát t nhu c u n i t i c a t ch c ấ ừ ầ ộ ạ ủ ổ ứ
•
Giá tr bao trùm v l n h n ch l l i nhu n ị à ớ ơ ỉ à ợ ậ
•
Giá tr c t lõi không thay i h ng 100 n m dù th c ti n v các ị ố đổ à ă ự ễ à
chi n l c thay i theo th i gian ế ượ đổ ờ
•
Dù l àl i thợ ế hay b t l i ấ ợ v n duy trì ẫ
VD 1. Disney : H c u, l nh m như ấ à ạ
GE : Trách nhi m, chân th nh, liêm chính ệ à
HP :- Tôn tr ng v c h i cho nhân viên HP, bao g m c c h i chia ọ à ơ ộ ồ ả ơ ộ
s th nh tích c a doanh nghi p ẻ à ủ ệ
-L i nhu n v t ng tr ng nh l các ph ng ti n l m cho t t c ợ ậ à ă ưở ư à ươ ệ để à ấ ả
các giá tr khác tr nên hi n th c ị ở ệ ự
VD 2.Vi t Nam: Dân ch , C ng hòa ệ ủ ộ
VD 3. GAMI: ?
11

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ

S m nh then ch tứ ệ ố
→
Các lý do c s cho s t n t i c a t ch c h n l ch ki m ti nơ ở ự ồ ạ ủ ổ ứ ơ à ỉ ế ề
→
L linh h n c a t ch c, l ngôi sao ch ng - d n l i, mãi mãi à ồ ủ ổ ứ à ỉ đườ ẫ ố
chi u sáng, không bao gi r i t t ế ờ ụ ắ
•
C n ph i kéo d i h ng 100 n m, khác bi t v i các m c tiêu chuyên ầ ả à à ă ệ ớ ụ
bi t v các chi n l c kinh doanh (có th thay i nhi u l n)ệ à ế ượ ể đổ ề ầ
•
Khác bi t v i các dòng s n ph m v phân khúc khách h ng ệ ớ ả ẩ à à
VD1. Fannie Mae: L m v ng m nh k t c u xã h i b ng vi c không à ữ ạ ế ấ ộ ằ ệ
ng ng dân ch hóa quy n s h u nh ừ ủ ề ở ữ à
HP: Th c hi n nh ng óng góp k thu t v o s ti n b v th nh ự ệ ữ đ ỹ ậ à ự ế ộ à ị
v ng c a nhân lo iượ ủ ạ
Walt Disney: l m cho con ng i h nh phúcà ườ ạ
VD2. Israel: t o d ng m t n i an to n trên trái t cho ng i Do ạ ự ộ ơ ở à đấ ườ
Thái
Vi t Nam: c l p - T do - H nh phúc cho m i ng i dân Vi t ệ Độ ậ ự ạ ọ ườ ệ
Nam
VD3. Gami: ?
12

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Nhi m v BKTệ ụ
→
Có nh ng m c tiêu áp l c (c ng BKT) trong 1 n m, 3 n m, ữ ụ ự ũ ă ă
5 n mă
→
Nh ng nhi m v BKT trong t m nhìn òi h i 10-30 n mữ ệ ụ ầ đ ỏ ă

→
Nhi m v BKT òi h i t duy ra ngo i nh ng kh n ng hi n ệ ụ đ ỏ ư à ữ ả ă ệ
t i c a t ch c ngo i nh ng i u ki n, ngu n l c v xu ạ ủ ổ ứ à ữ đề ệ ồ ự à
h ng c a môi tr ng hi n t iướ ủ ườ ệ ạ
•
BKT v k t qu m c tiêu nh m t i ( nh l ng/ch t l ng)ề ế ả ụ ắ ớ đị ượ ấ ượ
VD1: “Tr th nh công ty doanh thu 125 t v o n m 2000ở à ỷ à ă “ (Wal-
Mart, 1990)

→
Dân ch hóa s d ng ôtô (Ford, 1900s)ủ ử ụ
•
BKT trong quan h i th c nh tranh:ệđố ủ ạ
VD2: “V t qua Reynolds tr th nh Công ty thu c lá s 1 th gi iượ ở à ố ố ế ớ
“ (Philip Moris, 1950s)
“Tiêu di t Adidasệ “ (Nike, 1960s)
“Yamaha Wo tsubusu (Chúng ta p ch t, nghi n nát, ánh b i ” đậ ế ề đ ạ
ho n to n Yamaha!) (Honda, 1970s) à à
13

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Nhi m v BKTệ ụ
BKT v hình m u noi theo:ề ẫ
VD3: “Tr th nh Nike trong ng nh công nghi p xe ở à à ệ
p th thaođạ ể “ (Giro Sport, 1986)
“Tr th nh HP nh hôm nay, sau 20 n m n aở à ư ă ữ “
(Walkins “ Johnson 1996)
“Tr th nh tr ng Havard t i Mi n Tây n c Mở à ườ ạ ề ướ ỹ“
(StandFord University, 1940s)
BKT trong quá trình bi n i n i t i:ế đổ ộ ạ

VD4: “Tr th nh s 1 hay 2 trong m i th tr ng chúng ở à ố ỗ ị ườ
ta có m t v cách m ng hóa công ty GE tr nên có ặ à ạ ở
s c m nh c a m t công ty l n ng th i duy trì s ứ ạ ủ ộ ớ đồ ờ ự
uy n chuy n v linh ho t c a m t công ty nhể ể à ạ ủ ộ ỏ “
(GE 1980s)
14

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Nhi m v BKTệ ụ
GAMI: M c tiêu BKT 2008 ?ụ
→ 125

GAMI: M c tiêu BKT 2025 ?ụ
“Tr th nh LG/Hyundai trong n n kinh t ở à ề ế
VN“
15

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Vi n c nh t ng laiễ ả ươ
→
l s mô t c thù, thu hút v n t ng v th i à ự ảđặ àấ ượ ề ờ
i m khi nhi m v BKT t c. để ệ ụ đạ đượ
→
l vi c chuy n hóa t m nhìn t l i nói th nh à ệ ể ầ ừ ờ à
m t b c tranh vi n c nh t o ra hình nh m ộ ứ ễ ả ạ ả à
m i ng i CBNV mang theo mình trong tâm trí. ỗ ườ
VD: Ford, 1990s:
“Chúng ta s thi t k 1 lo i ôtô cho s l n ng i s d ng. Giá ẽ ế ế ạ ố ớ ườ ử ụ
xe s th p sao cho m i ng i có m c l ng v a ph i có th s ẽ ấ ỗ ườ ứ ươ ừ ả ể ở
h u c m t chi c v h ng th cùng gia ình anh ta, có ữ đượ ộ ế – à ưở ụ đ

nh ng gi phút tuy t di u trên m nh t v i c a Th ng ữ ờ ệ ệ ả đấ ĩ đạ ủ ượ
nh ng xe ng a s bi n m t, thay v o ó l con ng cao đế ữ ự ẽ ế ấ à đ à đườ
t c, xe h i ố ơ ”
16

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Ví d Sony, 1950sụ
T t ng c t lõiư ưở ố
Các giá tr c t lõiị ố : Nâng cao giá tr v n hóa v a v ị ă àđị ị
Nh t B nậ ả
Tr th nh ng i tiên phong không theo uôi k khác, ở à ườ – đ ẻ
th c hi n nh ng i u không thự ệ ữ đề ể
Tôn tr ng v c v s sáng t o v n ng l c cá nhânọ à ổ ũ ự ạ à ă ự
S m nh then ch tứ ệ ố: Tr i nghi m nh ng ni m vui tr n ả ệ ữ ề ọ
v n trong sáng t o v áp d ng công ngh m i nh m ẹ ạ à ụ ệ ớ ằ
t o ra ích l i v h i lòng cho c ng ng xã h i.ạ ợ à à ộ đồ ộ
T ng lai h ng nươ ướ đế
Nhi m v BKTệ ụ : Tr th nh công ty danh ti ng nh t ở à ế ấ
trong vi c thay i hình nh các h ng hóa Nh t B n ệ đổ ả à ậ ả
nh l s n ph m ch t l ng kém ư à ả ẩ ấ ượ
17

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Ví d Sony, 1950sụ
Vi n c nh t ng laiễ ả ươ :
Chúng ta s t o ra s n ph m tr n ng p th gi i chúng ẽ ạ ả ẩ à ậ ế ớ …
ta s l công ty Nh t u tiên i v o th tr ng M v ẽ à ậ đầ đ à ị ườ ỹ à
phân ph i tr c ti p Chúng ta s th nh công nh nh ng ố ự ế … ẽ à ờ ữ
sáng t o nh i bán d n m các công ty M th t b i 50 ạ ưđà ẫ à ỹ ấ ạ…
n m n a k t lúc n y tên hi u c a chúng ta s c bi t ă ữ ể ừ à ệ ủ ẽđượ ế

n m i mi n Trái t v bi u t ng c a s i m i v đế ọ ề đấ … à ể ượ ủ ựđổ ớ à
ch t l ng c nh tranh v i m i công ty công ngh ấ ượ để ạ ớ ọ ệ
khác S n xu t t i Nh t B n s ng ngh a i u gì ó …“ ả ấ ạ ậ ả ẽđồ ĩ đề đ
tuy t v i, khác h n l lo i h ng th ph m . ệ ờ ơ à ạ à ứ ẩ ”
18

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
Ví d Gami, 2003ụ
T t ng c t lõiư ưở ố
Các giá tr c t lõiị ố : Thi n chí-Trách nhi m-Sáng t o-T c ệ ệ ạ ố
-H c h iđộ ọ ỏ
S m nh then ch tứ ệ ố: chúng ta mong mu n góp ph n ho n ố ầ à
thi n cu c s ng con ng i v i tôn ch : ệ ộ ố ườ ớ ỉ “Nh ô th v à ở đ ị à
ôtô cho m i gia ình Vi t Namỗ đ ệ “
T ng lai h ng nươ ướ đế
Nhi m v BKTệ ụ : Tr th nh LG/Hyundai trong n n kinh t ở à ề ế
Vi t Nam ệ
Vi n c nh t ng laiễ ả ươ : Xe ta v r n vang t m. Cùng bao “ ề ộ ổấ
h nh phúc, bao ti ng c i Nh ng ngôi nh m c lên r ng ạ ế ườ… ữ à ọ ạ
r , nh ng công trình ích n c l i nh , cùng Gami ta i ỡ ữ ướ ợ à đ
v o t ng lai Vì m t t n c yên vui v ta s luôn ng à ươ … ộ đấ ướ à ẽ đồ
lòng. Cùng nhau i t i t ng lai, vinh quang ng y maiđ ớ ươ à ”.
19

S Đ T CH C GAMI VÀO 2025Ơ Ồ Ổ Ứ
20

2.1. T M NHÌN DOANH NGHI PẦ Ệ
T t ng c t lõiư ưở ố v à t ng lai h ng nươ ướ đế l 2 à
c tính âm d ng, bù tr , b xung.đặ ươ ừ ổ

T t ng c t lõiư ưở ố không thay i gi i thìch vì đổ ả
sao chúng ta t n t i v h nh ng vì i u gì. ồ ạ à à độ đề
T ng lai h ng n ươ ướ đế ti t l i u chúng ta mu n ế ộđề ố
tr th nh, t t i v sáng t o ra, òi h i s thay ở à đạ ớ à ạ đ ỏ ự
i áng k v ti n b duy trì. đổ đ ể à ế ộđể
Tư tưởng
Cốt lõi
Các giá trị cốt lõi sứ
mệnh cồt lõi
Tương lai hướng đến
Nhiệm vụ BKT
Viễn cảnh tương lai
21

2.2 KH NĂNG NG BI N V I TH GI I XUNG QUANHẢ Ứ Ế Ớ Ế Ớ
“N u m t t ch c mu n i m t v i nh ng th thách ế ộ ổ ứ ố đố ặ ớ ữ ử
trong th gi i thay i, t ch c ó ph i chu n b thay ế ớ đổ ổ ứ đ ả ẩ ị
i t t c , th m chí chính b n thân nó, ngo i tr đổ ấ ả ậ ả ạ ừ
nh ng ữ ni m tin ch y u ề ủ ế th m th u su t t ch c ẩ ấ ố ổ ứ “
- T.Watson, IBM, 1960 s -
Theo th i gian c n thay i:ờ ầ đổ
–
Các chu n m c văn hóa ẩ ự
–
Chi n l c/chi n thu t/m c tiêuế ượ ế ậ ụ
–
Dây chuy n s n xu t/k năng + năng l c ề ả ấ ỹ ự
–
Các chính sách qu n lý/ c u trúc t ch c/ chính sách l ng-th ng ả ấ ổ ứ ươ ưở

→ 1 th duy nh t không thay đ i: t t ng c t lõiứ ấ ổ ư ưở ố
⇒
m t đ ng l c duy nh t c a doanh nghi p xu t s c/ m t t ch c có ộ ộ ự ấ ủ ệ ấ ắ ộ ổ ứ
văn hóa m nh là: ạ
Duy trì c t lõi và khuy n khích ti n bố ế ế ộ
22

2.2 KH NĂNG NG BI N V I TH GI I XUNG QUANHẢ Ứ Ế Ớ Ế Ớ
N L C CHO TI N B Ổ Ự Ế Ộ
Sự nỗ lực cho tiến bộ xuất phát từ ham muốn
mãnh liệt, sâu thẳm trong con người – đi
thám hiểm sáng tạo, khám phá, đạt tới, thay
đổi, cải tiến.
Nổ lực cho tiến bộ không phải là sự ghi nhận
khô khan, thực dụng.
Vd.“Tiến bộ là khỏe mạnh trong thế giới thay đổi” hay
“Tổ chức lành mạnh cần phải thay đổi và cải tiến”
=> Mà đấy chính là nghị lực nội tại, sâu xa, ép
buộc thậm chí là căn nguyên.
23

2.2 KH NĂNG NG BI N V I TH GI I XUNG QUANHẢ Ứ Ế Ớ Ế Ớ
N L C CHO TI N BỔ Ự Ế Ộ
ó chính l ngh l c d n d t:Đ à ị ự ẫ ắ
Sam Walton trong nh ng ng y cu i cùng i mình bên ữ à ố đờ
gi ng b nh th o lu n v bán h ng v i ng i qu n lý 1 c a ườ ệ ả ậ ề à ớ ườ ả ử
h ng trong vùng. à
Citi Corp t ra m c tiêu tr th nh t ch c t i chính r ng l n đặ ụ ở à ổ ứ à ộ ớ
nh t trên th gi i khi nó còn khá nh bé v m c tiêu li u ấ ế ớ ỏ à ụ ề
m ng nh v y có v l b ch, th m chí iên r .ạ ư ậ ẻ ố ị ậ đ ồ

Procter & Gamble thông qua ch ng trình chia s l i nhu n ươ ẻ ợ ậ
v s h u c ph n v o 1880s r t lâu tr c khi ch ng trình à ở ữ ổ ầ à ấ ướ ươ
n y tr th nh tr o l u/mod.à ở à à ư
Sony ch ng th c r ng có th th ng m i hóa các s n ph m ứ ự ằ ể ươ ạ ả ẩ
bán d n u 1950s khi không có m t công ty n o l m nh ẫ đầ ộ à à ư
v y.ậ
N l c cho ti n b ngh a l không khi n o th a mãnổ ự ế ộ ĩ à à ỏ
v i hi n t i k c khi hi n t i ang ti n tri n t t pớ ệ ạ ể ả ệ ạ đ ế ể ố đẹ
24

2.2 KH NĂNG NG BI N V I TH GI I XUNG QUANHẢ Ứ Ế Ớ Ế Ớ
NGU N L C N I T IỒ Ự Ộ Ạ
Nh t t ng c t lõi, n l c cho ti n b l 1 s c ư ư ưở ố ỗ ự ế ộ à ứ
m nh n i t i.ạ ộ ạ
1 t ch c xu t s c th hi n s k t h p m nh:ổ ứ ấ ắ ể ệ ự ế ợ ạ
t kh ng nh + t phê phán ự ẳ đị ự
T kh ng nh:ự ẳ đị
–
Thi t l p các m c tiêu BKT đ y áp l c ế ậ ụ ầ ự
–
Ti n hành các chuy n d ch li u lĩnh và táo b o ế ể ị ề ạ
–
V t ra kh i s khôn ngoan thông th ng và th n tr ng chi n l cượ ỏ ự ườ ậ ọ ế ượ
T phê phán: thúc y thay i t c m th y v ự đẩ đổ ự ả ấ à
c i ti n tr c khi th gi i xung quanh òi h i ả ế ướ ế ớ đ ỏ
c n thi t thay i v c i ti nầ ế đổ à ả ế
25