CHƯƠNG 14 CÁCH ĐIỆN CỦA MÁY ĐIỆN QUAY - GIÁO TRÌNH VẬT LIỆU ĐIỆN

Chỉång 14
CẠCH ÂIÃÛN CA MẠY ÂIÃÛN QUAY
I. Khại niãûm chung:
Âãø thỉûc hiãûn cạch âiãûn cho cün dáy mạy âiãûn âiãûn ạp cao, thỉåìng dng räüng ri cạc täø
håüp cạc cạch âiãûn ràõn, täø håüp cạch âiãûn ràõn bao gäưm cạc thnh pháưn:
- Låïp chàõn cạch âiãûn
- Låïp nãưn
- Keo kãút dênh
II. Cáúu trục cạch âiãûn ca mạy âiãûn quay:
2.1 Kãút cáúu cạch âiãûn:
Cạch âiãûn ca cün dáy stator gäưm cọ 2 pháưn:
Cạch âiãûn ch úu: Cạch âiãûn giỉỵa dáy dáùn v v mạy.
Âäúi våïi mạy phạt âiãûn ạp cao, do nhỉỵng u cáưu khàõc khe vãư âäü bãưn âiãûn, cå v nhiãût
nãn cạch âiãûn âỉåüc thỉûc hiãûn trãn cå såí váût liãûu gäúc Mica, ngoi váût liãûu kãút dênh v cäng
nghãû chãú tảo âm bo âỉåüc tênh âäưng nháút ca cạch âiãûn.
Cạch âiãûn dc: Cạch âiãûn giỉỵa cạc vng dáy ca cng mäüt bäúi dáy, cạch âiãûn giỉỵa cạc
vng dáy, cạch âiãûn ca cạc bäúi dáy âàût cng mäüt rnh.
Cạch âiãûn gỉỵa cạc vng dáy, giỉỵa cạc dáy v cạc pháưn tỉí dáy dáùn thỉåìng l låïp cạch âiãûn
âỉåüc tảo trãn bãư màût dáy dáùn ( gäưm 3 låïp: låïp mn mng lạp-xan, bc ngoi båỵi mäüt låïp
vi såüi bäng, hồûc hai låïp bàng såüi thu tinh, táøm sån chëu nhiãût) âãø ngàn cn sỉû hçnh
thnh dng âiãûn xoạy trong âäưng.







2.2 Âàûc âiãøm quạ trçnh sọng trong cün dáy mạy âiãûn
Pháưn låïn cạc mạy phạt âiãûn lm viãûc håüp bäü våïi mạy biãún ạp hồûc âáúu trỉûc tiãúp våïi cạc
lỉåïi cạp. Vç váûy, khäng chëu tạc trỉûc tiãúp ca quạ âiãûn ạp khê quøn. Viãûc tênh toạn lỉûa

chn cạch âiãûn do âọ khäng dỉûa trãn cå såí quạ âiãûn ạp khê quøn. Viãûc tênh toạn lỉûa chn
cạch âiãûn dỉûa trãn cå såí ca quạ âiãûn ạp khê quøn v cng khäng cáưn ạp dủng cạc biãûn
phạp âãø cán bàòng phán bäú xung.
Tuy nhiãn, våïi mạy âiãûn cäng sút vỉìa v bẹ, vç l do kinh tãú, cọ thãø cung cáúp trỉûc tiãúp
cho lỉåïi trãn khäng. Ngoi ra, mạy phạt cn näúi bäü våïi mạy biãún ạp nãn cọ thãø chëu tạc
dủng ca quạ âiãûn ạp khê quøn truưn qua cün dáy ca mạy biãún ạp. Do âọ, phi tàng
cỉåìng bo vãû chäúng sọng truưn.
Sồ õọử thay thóỳ:










Do lión hóỷ vóử õióỷn vaỡ tổỡ giổợa caùc voỡng dỏy trong cuỡng mọỹt pha khọng chỷc cheợ, nón khi
soùng truyóửn doỹc theo chióửu daỡi cuọỹn dỏy khọng bở bióỳn daỷng nhióửu nhổ ồớ maùy bióỳn aùp. Vỗ
vỏỷy coù thóứ. Nhổ vỏỷy coù thóứ cho pheùp khaớo saùt quaù trỗnh truyóửn soùng giọỳng nhổ õổồỡng dỏy
daỡi coù chióửu daỡi tồùi haỷn.
Tọứng trồớ soùng Z tng theo cỏỳp õióỷn õióỷn aùp vaỡ giaớm khi cọng suỏỳt maùy õióỷn tng.
Tọỳc õọỹ truyóửn soùng
à
=
.
v
v
o

. Tọỳc õọỹ truyóửn soùng trong raợnh beù hồn nhióửu so vồùi tọỳc õọỹ
aùnh saùng, coỡn phỏửn ngoaỡi raợnh gỏửn bũng tọỳc õọỹ aùnh saùng. Cọng suỏỳt caỡng cao thỗ tọỳc õọỹ
truyóửn soùng caỡng giaớm.
Hióỷu ổùng bóử mỷt trong theùp stator coù tỏửn sọỳ cao coù taùc duỷng eùp doỡng xung ra bóử mỷt raợnh.
Hióỷn tổồỹng naỡy gỏy ra sổỷ từt dỏửn maỷnh bión õọỹ soùng vaỡ laỡm cho õỏửu soùng bồùt dọỳc.
Do tọỳc õọỹ truyóửn soùng trong cuọỹn dỏy beù nón caùch õióỷn giổợa caùc voỡng dỏy coù thóứ chởu
mọỹt õióỷn aùp giaùng lồùn vaỡ soùng dọỳc. Giaớ thióỳt, soùng coù õọỹ dọỳc a[ s/kV
à
] vồùi vỏỷn tọỳc
v[ s/m à ], voỡng dỏy coù chióửu daỡi l
v
[m] thỗ õióỷn aùp giaùng trón voỡng dỏy seợ bũng:

v
l
.at.aU
v
vv
==
Cọng suỏỳt caỡng lồùn thỗ
v
U caỡng tng. Do õoù õóứ baớo vóỷ cho caùch õióỷn giổợa caùc voỡng dỏy
phaới coù bióỷn phaùp baớo vóỷ thờch hồỹp õóứ giaớm õọỹ dọỳc cuớa soùng truyóửn vaỡo khọng vổồỹt quaù
trở sọỳ giồùi haỷn cho pheùp. Tọỳc õọỹ giồùi haỷn cho pheùp õổồỹc xaùc õởnh nhổ sau:

v
tnvcp
l
v
.25,1.2.Ua =

Trong õoù Utnv laỡ õióỷn aùp thổớ nghióỷm õọỳi vồùi caùch õióỷn giổợa caùc voỡng dỏy.
Khi soùng truyóửn vaỡo 3 pha thỗ õióỷn aùp taỷi õióứm trung tờnh caùch õióỷn coù thóứ tng gỏỳp õọi do
sổỷ phaớn xaỷ dổồng toaỡn phỏửn cuớa soùng aùp.

Sồ õọử thay thóỳ õóứ tờnh toaùn quaù trỗnh soùng trong cuọỹn dỏy maùy bióỳn aùp
L
C