Giáo án điện tử bài Cấu tạo bên trong trái đất

Giáo án Địa lí 6
Gv: Nguyễn Doãn Tuyên Trường THCS Bình Minh
1
Tiết 12. Bài 10:
CẤU TẠO BÊN TRONG CỦA TRÁI ĐẤT
I. Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức
- Biết và trình bày cấu tạo bên trong của Trái Đất gồm 3 lớp: Vỏ, lớp trung gian và
Lõi (nhân). Đặc tính riêng của mỗi lớp về độ dày, về trạng thái, tính chất và nhiệt
độ.
- Biết lớp vỏ Trái Đất được cấu tạo do 7 địa mảng lớn và một số địa mảng nhỏ.
Các địa mảng có thể di chuyển, giãn tách hoặc xô vào nhau tạo nên nhiều địa hình
núi và hiện tượng động đất, núi lửa.
2. Kĩ Năng
- Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng địa lí thường xảy ra
trong thiên nhiên.
- Rèn luyện kĩ năng thuyết trình, sáng tạo đồ dung trực quan sinh động.
3. Thái độ
- Học sinh có cái nhìn khái quát về cấu tạo của Trái Đất rộng lớn.
- Thích thú, ham hiểu biết về các hiện tượng tự nhiên.
II. Phương tiện dạy học.
- Giáo viên: Hình 26, 27 phóng to; Bảng phụ; Tư liệu tham khảo; quả địa cầu
- Học sinh: Bút chì, thước kẻ, màu
III. Phương pháp.
- Vấn đáp gợi mở.
- Thuyết trình.
Giáo án Địa lí 6
Gv: Nguyễn Doãn Tuyên Trường THCS Bình Minh
2
- Thảo luận nhóm.
- Khai thác kiến thức trên đồ dung trực quan.

IV. Tiến trình bài dạy.
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
Nối cột A với cột B sao cho phù hợp về độ dài ngày đêm của các địa điểm:
Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt trời vào ngày 22/6
A B
1. Vòng cực Bắc a. Ngày = đêm
2. Chí tuyến Bắc b. Ngày < đêm
3. Xích đạo c. Ngày > đêm
4. Chí tuyến Nam d. Ngày = 24h
5. Vòng cực Nam e. Đêm =24h
3. Bài mới
Trái đất là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt Trời có sự sống, chính vì vậy từ lâu các
nhà khoa học đã dày công tìm hiểu về cấu tạo bên trong của Trái Đất ra sao? Sự
hình thành, phân bố của các lục địa và đại dương trên lớp vỏ Trái Đất như thế nào?
Cho đến nay, nhờ sự phát triển của khoa học kĩ thuật, , những vấn đề có nhiều bí
ẩn đó đã dần được hé lộ. Bài học hôm nay, Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cụ thể về cấu
tạo bên trong của Trái đất.
Giáo án Địa lí 6
Gv: Nguyễn Doãn Tuyên Trường THCS Bình Minh
3
Hoạt động của giáo viên - học sinh Kiến thức cần đạt
- Hỏi: Nhắc lại bán kính của Trái đất khoảng bao nhiêu
km?
Trả lời: 6370 km.
- Hỏi: Việc tìm hiểu cấu tạo bên trong của Trái Đất có
dễ dàng không?
Trả lời: Rất khó khăn.
- Hỏi: Con người mới chỉ nghiên cứu trực tiếp cấu tạo
Trái đất ở độ sau bao nhiêu mét?

Trả lời: 15000 mét.
- Hỏi: em có so sánh gì giữa con số này với bán kính
Trái đất?
Trả lời: Vô cùng nhỏ bé.
Giảng: Mũi khoan 15000 mét là kỉ lục thuộc về nước
Nga năm 1984. Gần đây, trong khi các nước Nga, Mĩ
mải mê với dự án bay ra ngoài không gian thì Năm
2006 tàu Chikyu của Nhật đã tiến hành khoan và thăm
dò lòng đất, đạt kỉ lục 2.400m tính từ đáy đại dương.
Song, những con số này còn vô cùng nhỏ bé với bán
kính trên 6000km của Trái đất.Như vậy, việc dùng các
biện pháp nghiên cứu trực tiếp là hoàn toàn không thể.
- Hỏi: Vậy phải sử dụng các phương pháp nghiên cứu
như thế nào?
Trả lời: Các phương pháp gián tiếp.
- Phương pháp địa chấn.
- Phương pháp trọng lực.
- Phương pháp địa từ.
- Ngoài ra còn nghiên cứu thành phần, tính chất
của các mẫu thiên thạch, các mẫu đất đấ của
thiên thể khác như mặt trăng để hiểu biết thêm
về cấu tạo của Trái Đất.
Giảng: Như vậy, Thông qua các phương pháp trên thì
các nhà khoa học đã phần nào phỏng đoán được về cấu
tạo bên trong của Trái đất.
- Hỏi: Dựa vào hình 26, cho biết cấu tạo bên trong Trái
Đất được chia thành mấy lớp? nêu tên các lớp đó?
Trả lời: 3 lớp (vỏ, trung gian, lõi).
Gv giới thiệu bảng kiến thức trang 32.
Thảo luận nhóm.

Chia 4 nhóm.
Cử nhóm trưởng.
Số lượng: 8 H/s
Thời gian: 3 phút.
Câu hỏi: Dựa vào hình 26 và bảng ở trang 32 hoàn
1. Cấu tạo bên trong
của Trái Đất.
Chia thành 3 lớp:
Giáo án Địa lí 6
Gv: Nguyễn Doãn Tuyên Trường THCS Bình Minh
4
thiện lát cắt minh hoạ cấu tạo bên trong Trái đất.
-Hs tiến hành thảo luận.
-Trưng bày kết quả thảo luận.
-Gv cho Hs nhận xét.
-Yêu cầu 1 nhóm hoàn thiện nhất lên trình bày cấu tạo
bên trong Trái đất.
Gv nhận xét.
- Hỏi: Em có nhận xét gì về độ dày, và nhiệt độ của
các lớp?
Trả lời
- Độ dày: Vỏ mỏng nhất, nhân dày nhất.
- Nhiệt độ: càng xuống sâu nhiệt độ càng cao.
Giảng: (khái quát thành phần cấu tạo của mỗi lớp).
Nhân cấu tạo chủ yếu từ Niken và sắt; Trung gian chủ
yếu là các loại đá bazơ nóng chảy (mắc ma); Vỏ chủ
yếu là các loại đá phiến thạch, granit, bazan rắn chắc
Gv cho Hs biết vị trí của tâm động đất nguồn gốc của
các núi lửa và chấn động lớn.
- Hỏi: Tâm động đất nằm ở lớp nào?Lớp này có ảnh

hưởng đến đời sống của loài người trên mặt đất
không? Tại sao?
Trả lời: Có. Gây ra hiện tượng động đất núi, núi lửa.
- Hỏi: Trong 3 lớp, lớp nào mỏng nhất nhưng lại có vai
trò quan trọng nhất?
Trả lời: Vỏ Trái Đất.
Chuyển ý: Chúng ta cùng sang phần (2) để tìm hiểu
xem cấu tạo của lớp vỏ Trái Đất như thế nào? Tại sao
lại nói lớp vỏ Trái Đất là quan trọng nhất?
Cho Hs xem video tư liệu.
- Hỏi: Lớp vỏ chiếm bao nhiêu % thể tích, và bao
nhiêu % khối lượng của Trái Đất.
Trả lời: Chiếm 1,5 % thể tích và 1 % khối lượng Trái
đất.
(Chú ý hướng dẫn học sinh lấy số liệu của SGK tái bản
gần nhất – 2014)
Giảng: Vỏ trái đất gồm một phức hệ đá nằm trên mặt
Môkhôrôvich. Ðây là mặt phân chia vỏ Trái Đất với
quyển trung gian mang tên nhà khoa học Nam Tư,
người đề xuất vào năm 1909.
(gọi tắt là mặt Môkhô).
Thành phần lớp vỏ chủ yếu là đá Granit, đá bazan, đá
phiến thạch rắn chắc…và các lớp trầm tích lục địa, đại
dương.
2. Cấu tạo của lớp vỏ
Trái Đất.
- Là lớp mỏng nhất.
Giáo án Địa lí 6
Gv: Nguyễn Doãn Tuyên Trường THCS Bình Minh
5

- Hỏi: Vỏ lục địa và vỏ đại dương có đặc điểm gì?
Trả lời:
- Lục địa: nổi cao trên mặt nước biển.
- Đại dương: thấp trũng, nước bao phủ.
Giới thiệu hình 27 (Sgk) Các địa mảng của lớp vỏ Trái
đất.
- Hỏi: Qua hình ảnh cho thấy lớp vỏ Trái đất có phải là
một khối liên tục và đồng nhất không?
Trả lời: Không.
- Hỏi: Vậy nó được cấu tạo như thế nào?
Trả lời.:…
- Hỏi: Nêu số lượng các địa mảng ? Đó là những địa
mảng nào?
Trả lời: 7 mảng chính…
Yêu cầu 1 Hs lên xác định các địa mảng lớn và các địa
mảng nhỏ.
- Hỏi: Các địa mảng có di chuyển không? Tại sao?
Hs trả lời dựa vào trạng thái lớp trung gian: Nằm trên
lớp vật chất dẻo, đàn hồi nên dễ dàng di chuyển theo
chiều ngang dọc. tối đa 18cm/năm.
- Hỏi: Các mảng có những kiểu tiếp xúc nào?
Hs: Trả lời…
- Hỏi: Khi các mảng tiếp xúc, xảy ra hiện tượng gì?
Hs: Trả lời.
Mở rộng: sự hình thành của dãy núi ngầm đấy Đại
Tây Dương do tách giãn hai mảng Âu-Á và Nam Mĩ.
Hình thành dãy Himalaya do mảng Ấn Độ xô vào
mảng Âu-Á.
Cho H/s xác định vị trí Việt Nam.
- Hỏi: Việt Nam nằm trên địa mảng nào?.

Trả lời: Âu-Á
- Hỏi: Nước ta có chịu ảnh hưởng khi các mảng tiếp
xúc không?
Hs:
Giảng: nước ta nằm trên một mảng nền tương đối ổn
định, nên ít chịu ảnh hưởng của vận động kiến tạo Trái
đất.
Mở rộng:
- “Đảo tro” Hòn Tro hay Gò Mới là một
hòn đảo hình thành do hoạt động của núi lửa
dưới biển ở phía nam đảo Phú Quý, ngoài
khơi Nam Trung Bộ thuộc Việt Nam vào năm
* Cấu tạo:
- Từ các địa mảng nằm
kề nhau.
- Các mảng di chuyển
chậm: Xô vào nhau;
Tách xa nhau động
đất, núi lửa?
Giáo án Địa lí 6
Gv: Nguyễn Doãn Tuyên Trường THCS Bình Minh
6
4. Củng cố
Chọn câu trả lời đúng nhất cho các câu sau?
1/ Độ dày của lớp vỏ Trái Đất là:
A. Từ 5-70 km
B. gần 3000km
C. trên 3000km
D.1000 km
1923. Tuy nhiên, hòn Tro chỉ tồn tại trong thời

gian ngắn rồi bị sóng biển đánh tan do đảo này
được tạo thành từ vật liệu chưa được cố kết chặt
chẽ.
- 27 trận động đất ở Việt Nam trong nửa năm qua
khu vực tập trung động đất nhiều nhất là Bắc
Trà My (Quảng Nam), tới 11 trận. Các chuyên
gia cảnh báo nơi này còn tiếp tục xảy ra những
chấn động. Tuy nhiên, chỉ tạo nên nhưng cơn
địa chấn nhỏ mà con người không nhận thấy
được.
- Hỏi: Tại sao nói lớp vỏ Trái đất có vai trò vô cùng
quan trong?
Hs: Trả lời
H/s xem hình minh hoạ.
Tích hợp bảo vệ môi trường:
Hiện nay một số nơi đang bị ô nhiễm nặng do hoạt
động khai thác, thăm dò dầu khí bừa bãi. Đây là tình
trạng nghiêm trọng cần cảnh báo. Không chỉ các tổ
chức, cơ quan hay nhà nước nào riêng biệt, mà bảo vệ
môi trường sống là nhiệm vụ của mỗi cá nhân chúng
ta.
Hỏi: Vậy để giữ Trái đất luôn xanh – sạch – đẹp thì,
ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường chúng ta cần có
thói quen nào?
Hs: trả lời
Gv tổng kết bài học.
* Vai trò:
- Là nơi tồn tại của
các thành phần tự
nhiên, xã hội loài

người.
Giáo án Địa lí 6
Gv: Nguyễn Doãn Tuyên Trường THCS Bình Minh
7
2/ Lớp có vai trò quan trọng, là nơi tồn tại của các thành phần của Trái Đất như :
không khí, nước, sinh vật,… là:
A. Lớp lõi
B. Lớp trung gian
C. Lớp vỏ
5. Hướng dẫn học bài:
- Học bài cũ: Đọc bài đọc thêm trong SGK/ trang 36
- Làm bài tập 3 SGK/ Tr.33
- Chuẩn bị giờ thực hành: “SỰ PHÂN BỐ CÁC LỤC ĐỊA VÀ ĐẠI DƯƠNG
TRÊN BỀ MẶT TRÁI ĐẤT”
- Các nhóm quan sát trên quả Địa Cầu, hoặc bản đồ tự nhiên thế giới và ghi
lại các nội dung sau:
+ Diện tích lục địa và đại dương trên Thế Giới.
+ Các châu lục, các lục địa, các đại dương trên Thế Giới.