Thực trạng và giải pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế trang trại ở huyện bắc quang, tỉnh hà giang

B O G IA O D U C V A D A O TAO
DAI HOC THAI NGUYEN
TRUdNG DAI HOC KINH TE VA QUAN TR| KINH DOANH


DO TH I BICH L O AN
THlIC TRANG VA GIAIPHAP CHU YEU NHflM PHAT
■ ■
TRIEN KINH TE TRANG TRAI0 HUYEN RAC QUANG
TINH HA GIANG
Chuyen nganh: Kinh te Nong nghiep
Ma so: 60.31.10
LUAN VAN THAC SY KINH TE
• •
NGITCJI HlT^NG DAN: TS. TRAN CHI THIEN
o a i h q c t h Ain g u y ^n
TRUNGTAMHQCLILU
TH AI NGUYEN - 2005
Luan van tot nghiep
—'S.IbO.ef—
Dd Thi Bich Loan
L d l C A M D O A N
Toi xin cam doan day la cong trinh nghien ciiu doc lap cua tac gia .
Cac so lieu va ket qua neu trong luan van la trung thiic va chiCa tiing diidc
cong bo trong bat ky cong trinh nao khac. Cac so lieu trich dan trong qua
trinh nghien ciiu deu diCOc chi ro nguon goc.
t Ac g i A l u a n v a n
D 6 T hi B ich L oan
L d l C A M CfN
De hoan thanh luan van nay tdi da nhan diidc sit giup dd nhiet tinh
cua cac cd quan, cac cap lanh dao va cac cd nhan. Tdi xin chan thanh cam

dn sau sac va kinh trong tdi tat cd cac tap the, cac cd nhan dd tao dieu kien
giup dd tdi trong qua trinh hoc tap va nghien citu.
Triidc het tdi xin bay to long biet dn sau sac tdi Thay hitdng dan luan
van Tien si Tran Chi Thien va cac thay co giao da trite tiep giang day va
giup dd tdi trong suot qua trinh hoc tap, nghien ciiu va hoan thanh luan
van nay.
Tdi xin chan thanh cam dn Ban Giam hieu va Phong Dao tao - Khoa
hoc & Quan he Quoc te, Tritdng Dai hoc Kinh te va Quan tri Kinh doanh
Thai Nguyen va Ban Giam hieu, Ban Chu nhiem Khoa Sau Dai hoc
Tritdng Dai hoc Nong Lam Thai Nguyen dd to chitc va dao tao Thac si
Kinh te giup tdi cd cd hoi ditdc tham gia hoc tap.
Tdi xin chan thanh cam dn sit giup dd cua Ban Giam hieu va Phong
Dao tao Tritdng Trung hoc Kinh te - Ky thuat tinh Ha Giang, Sd Nong nghiep
& phat trien nong thon, Sd Tdi nguyen & Moi tritdng, Uy ban nhan huyen
Bac Quang, Phong Nong nghiep, Phong Thong ke, Phong Dia chinh, cac Chu
trang trqi, Can bo xa cua huyen Bac Quang ndi tdi trite tiep dieu tra.
Tdi xin bay to long biet dn sit giup dd nhiet tinh cua cac chu trang trqi,
ba con nong dan cac xa thuoc huyen Bac Quang trong qua trinh lam luan van.
Tdi xin cam dn nhitng ngittii than trong gia dinh dd giup tdi luc kho
khan, vat va de hoan thanh luan van. Tdi xin cam dn cac ban be dong
nghiep gan xa dd dong gop nhieu y kien quy bau de giup dd tdi hoan thanh
luan van.
Thai Nguyen, thang 6 nam 2005
Luan van tot nghiep ^£3-£T— f)() Thi BichLoan
Dd Thi B ich Loan
ii
Luin van tot nghiep
—>&£□£?-
Do Thi Bich Loan
DANH M UC CAC C H 0 V IET TA T

T T
Ch& viet tat
NghTa
1.
BQ
Binh quan
2.
c,
Gia tri hoan von co dinh (Khau hao tai san cd dinh)
3.
CPHI
Chi phi
4.
D,
La cac bien gia djnh
5.
DTICH Dien tfch
6. DTDTN Dien tfch dat tu nhien
7.
GO
Gia trj san xuat
8.
IC Chi phi trung gian
9.
K
Von ky thuat.
10.
L
Lao dong
11. LD

Lao dong
12. LN
Lam nghiep
13.
M
Gia tri thang dir
14.
MT
Moi trirong
15.
NN
Nong nghiep
16.
NQ
Nghi quyet
17.
Pi
Gia tri san pham thu: i
18.
Q,
San ph^rn thu i
19.
QLY
Quan ly
20.
TT
Trang trai
21.
V
Chi phi lao dong

22.
VA
Gia tri gia tang
DANH M UC CAC BANG BIEU
Lu$n van tot nghiep £2 £$■— Dd Thi Bich Loan
Bang
Ten bang
T rang
01
Dien tfch binh quan/mot trang trai cua mot so niroc tren the gidfi
15

—1
02
Hien trang sir dung dat a Bdc Quang tir 2001 - 2003
25
_
03
Phan bo lao dong tren dia ban huyen E&c Quang
phan theo dia ban cu tru va nganh nghe san xuat
26
04
Tinh hinh dan so vao lao dong cua huyen B^c Quang nam 2003
28
05
1
i
Gia tri san xuat cong nghiep va Tieu thu cong nghiep va Xay dung
i co ban cua huyen B^c Quang
33

06
Gia tri san xuat cac nganh kinh te huyen Bac Quang
34
07
Quy mo dien tfch cua cac trang trai di6u tra
44
08
Thuc trang nhan khau va lao dong binh quan cua trang trai 45
09
Tinh hinh sir dung dat dai cua cac trang trai dieu tra
47
10 Thuc trang nguon von va tai san cua cac trang trai di£u tra
49
11
Quy mo san xuat cua cac trang trai di6u tra
51
12 Gia tri san xuat binh quan cua cac trang trai di6u tra
53
13 Chi phf trung gian binh quan cua cac trang trai di£u tra
55
14
Gia tri gia tang binh quan cua cac trang trai dieu tra
58
15
Mot so chi tieu hieu qua kinh te va ty suat hang hoa binh
quan cua trang trai
60
16
Mot so nhan to anh huong den gia tri gia tang cua trang trai
63

17
Kiem dinh t ve sir sai khac giua gia tri cua cac to
64
18
Anh huong cua cac nhan to san xuat toi gia tri gia tang cua
trang trai
65
IV
Lu$n van tot nghiep — Jt,— Do Thi Bich Loan
M UC LUC
Ma Dan
Tri
1
1. Tfnh cap thiet cua d£ tai
2
2. Muc tieu nghien cuu
3
2.1. Muc tieu chung
3
2.2. Muc tieu cu the
3
3. Doi tuong nghien cuu
3
4. Pham vi nghien cu'u
3
4.1. Ve khong gian
3
4.2. Ve thefi gian
3
Chutfng I: Co sa ly luan va thirc tiln ve kinh te trang trai

4
1.1. Co' so ly luan
4
1.1.1. The nao la trang trai va kinh te trang trai
4
1.1.2. Dac trung cua kinh te trang trai
4
1.2. Co so thuc ti6n
6
1.2.1. NhCrng tieu chi de xac dinh ho la trang trai
6
1.2.2. Nhung yeu to dam bao sir ton tai va phat trien cua kinh te trang trai
8
s
1.2.3. Y nghTa kinh te, xa hoi va moi trudng cua kinh te trang trai
12
1.3. So luoc qua trinh hinh thanh va phat trien cua kinh te trang trai
14
1.3.1. Tren the gidi
14
1.3.2. Tai Viet Nam
16
1.3.3. Tren dja ban tinh Ha Giang
18
Chirong II: Dac diem dia ban nghien curu va phircmg phap nghien curu
20
2.1. Dac diem dia ban nghien curu
20
2.1.1. Dieu kien tu nhien
20

2.1.2. Dieu kien kinh te- xa hoi
26
2.2. Phuong phap nghien curu
34
2.2.1. Co so phirong phap lu^n
34
v
2.2.2. Cac phuong phap cu the 35
2.2.3. He thong chi tieu nghien cuu, phan tfch 41
Chirang II I : T huc trang va cac giai phap kinh te chu yeu de phat trien
kinh te trang trai a huyen B&c Q uang 44
3.1. Thuc trang phat trien kinh te trang trai 6 huyen Bac Quang 44
3.1.1. Quy mo dien tfch cua cac trang trai di6u tra 44
3.1.2. Thuc trang nhan khau va lao dong cua cac trang trai 44
3.1.3. Thuc trang sir dung dat dai cua cac trang trai 46
3.1.4. Thuc trang tai san va nguon von cua cac trang trai 48
3.1.5. Quy mo san xuat cua cac trang trai 50
3.1.6. Gia tri san xuat cua cac trang trai 52
3.1.7. Chi phi binh quan cua cac trang trai 54
3.1.8. Gia trj gia tang binh quan cua cac trang trai 57
3.1.9. Hieu qua kinh te cua cac trang trai 59
3.1.10. Moi quan he v6i thi trudng cua cac trang trai 61
3.2. Phan tfch cac nhan to anh huong den ket qua san xuat cua cac trang trai 63
3.2.1. Sir dung phuo'ng phap phan to 63
3.2.2. Sir dung ham san xuat Cobb-Douglas 65
3.3. Nhung thuan loi, kho khan khi phat trien kinh te trang trai a Bac Quang 68
3.4. Cac giai phap kinh te chu yeu nham phat trien kinh te trang trai 6
huyen Bac Quang 70
3.4.1. Quan diem, dinh hu6ng, muc tieu phat trien kinh te trang trai 70
3.4.2. Mot so giai phap kinh te chu yeu de phat trien kinh te trang trai 72

Ket luan 86
Tai lieu tham khao 88
Phu luc 90
Luan van tot nghiep — 's.K J-er— D6 Thi Bich Loan
VI
m o d a u
LuMn van tot nghiep — - 06 Tlli ^lcJ1- ^oan
1. TINH CAP THIET CUA DE T AI
Trai qua gan 20 nam doi mdi (1986 - 2004), nen nong nghiep nuac ta
da dat duoc nhung thanh tiru ndi bat. Tu mot nude phd bien la san xuat tieu
nong, tu cung tu cap, Viet Nam da va dang xay dung mot nen nong nghiep
hang hoa, dam bao an toan luong thuc quoc gia va co ty suat hang hoa ngay
cang Ion, cai thien vi tri cua minh trong khu vuc va tren the gidi. Nude ta
da trd thanh nude xuat khau gao dung hang thu hai tren the gidi, vdi muc xuat
khau ldn hang nam tu 4 - 4,5 trieu tan va la mot trong nhung nude cd san
luong ldn ve xuat khau ca phe, dieu, tieu tren the gidi. Kinh te trang trai trong
khap ca nude da dong gop mot phan quan trong vao su phat trien virot bac nay.
Tren the gidi, kinh te trang trai duoc hinh thanh tuong doi sdm, tuy tung
thdi ky ma cd nhung hinh thuc, ten goi khac nhau nhung cd dac diem chung
la san xuat mang tinh hang hoa tu chu vdi gia tri san xuat ldn. 6 Viet Nam,
kinh te trang trai da hinh thanh va trai qua nhung giai doan lich su khac nhau
cua qua trinh phat trien. Tuy nhien, trang trai gia dinh mdi chi phat trien tu
dau thap ky 90 sau khi cd Nghi quyet 10 cua Bo Chinh tri va Luat dat dai ra
ddi (1993) vdi day du nam quyen quan trong la ehuyen ddi, ehuyen nhuong,
eho thue, thua ke va the chap.
Phat trien kinh te trang trai la xu hudng tat yeu trong san xuat nong
nghiep, nong thon hien nay. Thuc chat cua kinh te trang trai la budc phat trien
cao cua kinh te nong ho, la budc phat trien mang tmh quy luat tu nhien, khi
ma mot so ho nong dan trong qua trinh phat trien san xuat dat duoc trinh do
cao. cd von, cd dat, tfch luy duoc nhieu kinh nghiem, dac biet la cd y chi vuon

len lam giau chinh dang eho minh va cho xa hoi.
Hinh thanh va phat trien trong dieu kien mdi, hien nay kinh te trang trai
dang to ra la mot hinh thCre td ehue, san xuat cd tmh iru viet bdi no dang gop
phan khai thac nhung vung dat hoang hoa. dat trong doi nui troc. lay thut, gop
phan ngan man, giai quyet cong an viec lam, ehuyen dich co cau kinh te trong
nong nghiep, nong thon, tao ra sir can bang sinh thai, bao ve mdi trudng, nham
phat trien mot nen nong nghiep ben vung.
Tuy vay, trong qua trinh phat trien kinh te trang trai, da nay sinh nhieu
van de ve ly luan va thuc ti<§n doi hoi phai giai quyet kip thdi lien quan den
nhan thuc, den co che chinh sach cua nha nude: ve dat dai, ve phat trien co sd
ha tang, ve quyen loi cung nhu nghla vu cua chu trang trai trudc phap luat
nham cung cd va phat trien loai hinh nay mot each tfch cuc, dn djnh va
b6n vung.
Da cd rat nhieu cong trinh nghien cuu ldn nho khac nhau ve kinh te ho
nong dan ndi chung va kinh te trang trai ndi rieng d khap cac vung, mien trong
ca nude. Nhin chung, cac cong trinh nghien cuu da neu ra va deu mong muon
lam sang to co sd ly luan va thuc ti6n cua kinh te ho nong dan, kinh te trang
trai de tim ra nhung hudng di, de xuat nhung giai phap nham phat huy vai tro
cua kinh te trang trai trong nen nong nghiep day tiem nang nay.
Tuy vay, san xuat nong nghiep duoc di6n ra tren khong gian rong ldn,
do vay mdi vung, tham chi mdi tieu vung cung cd su khac biet ve dieu kien tu
nhien va kinh te- xa hoi nen cac trang trai d mdi vung cung cd nhung dac
diem khac nhau. Bac Quang la huyen mien nui phia Bac cua tinh Ha Giang cd
tiem nang ldn ve dat nong, lam nghiep. Phat trien kinh te trang trai la hudng di
dung ddn, can duoc quan tarn giup dd bang nhung chinh sach hop ly, gop phan
khai thac mot cach cd hieu qua va ben vung tiem nang dat dai, lao dong d dia
phuong. Viec nghien curu ly luan va khao sat thuc ti6n ve kinh te trang trai
trong huyen Bac Quang, tu dd de ra cac giai phap chu yeu de phat trien cac
trang trai tren dia ban huyen Bac Quang cd y nghla rat quan trong.
Xuat phat tir thuc te dia phuong, vdi kinh nghiem cong tac trong thdi

gian qua, de tai: “Thuc trang va gidi phap chu yeu nhdm phat trien kinh te
trang trqi a huyen Bac Quang tinh Ha Giang ” da duoc chon de nghien curu.
Lu£n van tot nghiep —
_____
Do Thi Bich { °(^rl
2
2. MUC TIEU NGHIEN CUU
2.1. Muc tieu chung
Danh gia thuc trang phat trien kinh te trang trai a huyen Bac Quang tinh
Ha Giang nham phat hien ra cac tiem nang chua duoc khai thac. Tu do co
nhung giai phap phat tri6n kinh te trang trai mot cach co hieu qua, tang thu
nhap nang cao doi song cua nhan dan trong vung gop phan thuc day phat trien
nong nghiep, nong thon tren dia ban.
2.2. Muc tieu cu the
- He thong hoa duoc nhung van de co tmh chat ly luan ve kinh te trang trai.
- Danh gia duoc thuc trang phat trien cac loai hinh kinh te trang trai tren
dia ban cua huyen Bac Quang - tinh Ha Giang.
- Chi ra duoc mot so nguyen nhan chu yeu anh huong den hieu qua kinh
te trang trai.
- Dua ra duoc nhung giai phap chu yeu de’ phat trien kinh te trang trai
mot cach co hieu qua cao 6 vung nghien ciiu.
3. DOI TUONG NGHIEN CUU
Doi tuong nghien cun cua de tai la cac van de ve thuc trang va giai phap
phat trien cac trang trai hien co 6 huyen Bac Quang - Ha Giang.
4. PHAM VI NGHIEN CUU
4.1. Ve khong gian
Nghien ciru tren dia ban cua huyen Bac Quang - Tinh Ha Giang.
4.2. Ve then gian
- So lieu lich su: chu yeu giai doan 2000-2003
- So lieu hien trang nam 2003, duoc dieu tra nam 2004

Lu$n van tot nghiep — Do Thi Bich Loan
3
Luin van tot nghiep
Dd Thi Bich Loan
C H l/G N G I
C O S6 LY L U A N VA T H l/C T lfeN V E K INH TE T R A N G T R A I
1.1. CO S() LY LUAN
1.1.1. The nao la trang trai va kinh te trang trai
Trang trai la ca sa, la doanh nghiep kinh doanh nong nghiep cua mot
hoac mot so nhom nha kinh doanh.[17]
Kinh te trang trai la mot hinh thuc to chuc kinh te co so trong nong
nghiep, la doanh nghiep true tiep to churc san xuat ra nong san hang hoa dua
tren co so hiep tac va phan cong lao dong xa hoi bao gom ca lao dong gia dinh
va lao dong lam thue. C) cac trang trai, chu trang trai dau tu von thue muon
phan Ion lao dong, thue muon hoac mua sSm cac tu lieu san xuat de hoat dong
kinh doanh theo yeu cau cua nen kinh te thi trudng, duoc nha nude bao ho
theo luat djnh.[17]
Vi vay, khi ndi den ban than trang trai tuc la chung ta ndi den mot co so,
mot thuc the kinh te dang san xuat kinh doanh trong llnh vuc nong, lam nghiep.
Con noi den kinh te trang trai la noi den mot loai hinh hoat dong kinh te trong
linh vuc nong, lam nghiep vdi nhung mdi quan he giua kinh te, xa hoi va mdi
trudng xung quanh - noi phat sinh ra va chi phoi hoat dong san xuat kinh doanh
cua cac trang trai.
1.1.2. Dac trung cua kinh te trang trai
Kinh te trang trai 6 nude ta duoc quan niem khac hdn vdi kinh te ho
nong dan. Kinh te ho nong dan thudng duoc hieu la kinh te tieu nong, su dung
lao dong gia dinh la chinh, chu yeu nham thoa man cac nhu cau tieu dung cua
ho gia dinh. Kinh te trang trai la mot hinh thuc kinh te nong nghiep mang tinh
san xuat hang hoa, cd su dung lao dong thue ngoai, san xuat vdi muc tieu
chmh de phuc vu thi trudng.

Kinh te trang trai cd nhung dac trung sau:[ 1 ]
- San xuat mang tinh hang hod: Kinh te trang trai chu yeu la san xuat ra hang
hoa va dich vu ngay cang nhieu dap ung nhu cau cua thj trudng de thu duoc
lcri nhuan, tfch luy von nham phat trien mo rong duoc quy mo san xuat. Con
ho tieu nong chi san xuat nong nghiep la chu yeu de tu dap ung nhung nhu
c£u hang ngay cua gia dinh. Thong thuong, ngudi nong dan phai trich mot
luong san pham lam ra cua minh dem ban de co tien chi tieu cho cac nhu cau
tai san xuat va sinh hoat thuong ngay cua gia dinh nhung phan ban do khong
nham muc dich kinh doanh thu loi nhuan va mo rong phat trien san xuat.
- Trinh do ehuyen mon hod, tap trung hod: Hien nay, trong san xuat nong
nghiep chia ra lam 3 cap do:
Cac xi nghiep, lam trudng, nong trudng san xuat hang hoa theo huong
ehuyen mon hoa, tap trung hoa cao nhat.
Kinh te ho nong nghiep san xuat chi nham dap ung nhu cau cua gia dinh,
day la kieu san xuat manh mun, nho le khong mang tinh ehuyen mon hoa
Kinh te trang trai thuoc loai giua, phat trien san xuat vdi muc dich kinh doanh.
Quy mo san xuat, von dau tu, trang thiet bi, lao dong Ion hon nhieu so vdi kinh
te ho. Do vay, se tao ra khoi luong san pham vuot nhu cau cua gia dinh de thanh
hang hoa cung cap cho thj trucmg. Mat khac, do muc tieu la loi nhuan nen san
xuat kinh doanh 6 trang trai phai di vao ehuyen mon hoa, tap trung hoa.
- Trinh do dp dung khoa hoc ky thuat: So vdi kinh te ho nong ho, kinh te trang
trai vdi muc tieu la san xuat hang hoa ban ra thj trudng de thu lai. Do vay, dau
tu de trang bi va ap dung nhung ky thuat mdi cho viec san xuat kinh doanh
nham nang cao nang suat, chat luong san pham. Chi cd nhu vay, kinh te trang
trai mdi san xua't ra khoi luong hang hoa cd sue canh tranh tren thi trudng. Ro
rang la de ehuyen tu kinh te ho nong dan binh thuong sang lam chu trang trai
la mot budc ehuyen bien ve chat tren nhieu linh vuc tir tu duy den trinh do ky
thuat, quan ly va phong each lam an mdi trong nen kinh te thi trudng dap umg
nhu cau tat yeu cua cong cuoc cong nghiep hoa, hien dai hoa nong nghiep,
nong thon.

- Moi quan he vdi thi trudng: Ddi vdi kinh te trang trai, viec hach toan dudi
hinh thurc gia tri la tdi can thiet. Hoat dong san xuat kinh doanh phai luon gan
chat vdi thi trudng, lay thi trudng va loi nhuan la muc tieu, la dich cuoi cung
Lu$n van tot nghiSp — Do Thi Bich Toan
5
cho hoat dong san xuat kinh doanh cua minh. Do vay, chu trang trai phai luon
tim hieiu, nghien cun thi trudng trong va ngoai vung, tu do tim ra xu huong,
nhu cau cua thi trudng de co chien luge san xuat kinh doanh va marketing cho
san pham hang hoa cua trang trai minh.
- Chii trang trai - nha kinh doanh: Tuy khong hinh thanh bo may td chuc
quan ly, chu yeu la sir dung lao dong cua gia dinh viec thue muon lao dong
chi phat sinh khi thuc su can thiet vdi quy mo han che (tuy hien nay mot so
trang trai quy mo tuong ddi ldn da thue lao dong thuong xuyen) chu trang trai
la ngudi cd dau oc to chu'c, biet hach toan 16, lai cd khao khat va tham vong
lam giau.
1.2. CO SCI THUC TlfiN
1.2.1. Nhung tieu chi de xac djnh ho la trang trai.
Ngay 23/6/2000 Lien Bo Nong nghiep va Phat trien nong thon -Tong
cuc Thong ke da ky van ban sd 69/1TLB/BNN- TCTK hudng dan tieu chf de
xac djnh kinh te trang trai. Noi dung van ban nhu sau:[16]
Trong nhung nam gan day, kinh te trang trai phat trien manh d hau khap
cac dja phuong trong ca nude, hinh thanh loai hinh san xuat mdi trong nong
nghiep va nong thon nude ta. Do chua cd quy dinh thong nhat cua cac bo,
nganh trung uong ve tieu chi trang trai nen cac dia phuong tu dat ra nhung tieu
chi ve trang trai dua vao tinh chat san xuat hang hoa, dau gia sue ,,nen sd lieu
thong ke ve kinh te trang trai chua that chuan xac, ranh gidi giua kinh te ho
nong dan va kinh te trang trai khong rd rang, kho khan cho viec danh gia thuc
trang va xay dung cac chmh sach ddi vdi kinh te trang trai. Chinh phii da cd
nghi quyet 03/2000/NQ - CP ngay 02/02/2000 ve kinh te trang trai. Nghi
quyet cua Chmh Phii, Lien Bo Nong nghiep va PTNT va Tong cuc Thong ke

quy djnh hudng dan tieu chi de xac djnh kinh te trang trai nhu sau:
1.2.1.1. Cac doi tuong, nganh san xua't duoc xem xet de xac dinh la kinh te
trang trqi gom:
Ho ndng dan, ho cong nhan Nha nude va lire luong vu trang da nghi
huu, cac loai h6 thanh thj va cac ca nhan ehuyen san xuat (bao gom nong
Lu$n van ttft nghiep — Do Thi Bich Loan
6
nghiep, lam nghiep, nudi trong thuy san) hoac san xuat nong nghiep la chinh,
co kiem nhiem cac hoat dong dich vu phi nong nghiep a nong thon. [16]
1.2.1.2. Tieu chi dinh luong de xac dinh la kinh te trang trqi [16]
Mot ho san xuat nong nghiep, lam nghiep, nuoi trong thuy san dugc xac
djnh la trang trai phai dat dugc hai tieu chi djnh lugng sau day:
1. Gia trj san lugng hang hoa va djch vu binh quan 1 nam:
- Ddi vdi cac tinh phfa Bac va Duyen hai mien Trung tir 40 trieu trd len
- Ddi vdi cac tinh phfa Nam va Tay nguyen tir 50 trieu trd len
2. Quy mo san xuat phai tuong ddi ldn va vugt troi so vdi kinh te nong ho
tuong ung vdi timg nganh san xuat va viing kinh te
a. Trang trai trong trot
- Trang trai trong cay hang nam
+ Tir 2 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Bac va Duyen hai mien Trung
+ Tir 3 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Nam va Tay nguyen
- Trang trai trong cay lau nam
+ Tir 3 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Bac va Duyen hai mien Trung
+ Tir 5 ha trd len ddi vdi cac tinh phfa Nam va Tay nguyen
- Trang trai lam nghiep
+ Tir 10 ha trd len ddi vdi tat ca cac viing trong ca nude
b. Trang trai chan nuoi
- Chan nudi dai gia sue: trau, bo
+ Chan nudi sinh san, lay sua cd thudng xuyen tir 10 con trd len
+ Chan nudi lay thjt cd thudng xuyen tir 50 con trd len

- Chan nudi gia sue: lgn, de
+ Chan nudi sinh san cd thudng xuyen ddi vdi lgn 20 con trd len, ddi
vdi de, curu tir 100 con trd len
+ Chan nudi lgn thit cd thudng xuyen tir 100 con trd len (khong ke lgn
sQra) de thit tir 200 con trd len
- Chan nudi gia c£m: ga, vit, ngan, ngdng,
Lu$n van tot nghiep —^ 0 ^ — Do ThiBich Loan
7
Lu$n vMn to t nghiSp Do Thi Bich Loan
+ Co thudng xuyen tu 2000 con trd len (khong tinh sd dau con dudi 7
ngay tudi)
c. Trang trai nudi trdng thuy san
- Dien tfch mat nude de nudi trong thuy san cd tu 2 ha trd len (rieng ddi
vdi nudi tom thit theo kieu cong nghiep tu 1 ha trd len)
d. Ddi vdi cac loai san pham nong lam nghiep, nudi trdng thuy san cd tmh
chat dac thu nhu: trong hoa, cay canh, trong nam, nudi ong, giong thuy san va
thuy dac san, thi tieu chf xac dinh la gia trj san luong hang hoa.
1.2.2. Nhurng yeu to dam bao sir ton tai va phat trien cua kinh te trang trai
1.2.2.1. Dieu kien ve kinh te, xa hoi va moi trudng
- Sit tac dong tich cuc va kip thdi cua nha nuac
Nha nude da cd nhung chu truong phat trien nen kinh te nhieu thanh
phan theo dinh hudng xa hoi chu nghla cd su quan ly cua nha nude. Trong
nong nghiep, cong nhan ho nong dan la don vi kinh te tu chu d nong thon,
thira nhan dja vj phap ly binh dang cua ho trudc phap luat, nha nude giao
quyen su dung dat lau dai cho cac ho nong dan, tao dieu kien de trang trai gia
dinh phat trien.
- Cac chinh sach ve tin dung, tro gia dau vao, dau ra hoac tarn tru nong
san hang hoa, miin giam thue nong nghiep ddi vdi cac trang trai da tao ra
nhung thuan loi thuc day su phat triln kinh te ho nong thon, phat trien kinh te
trang trai. Mat khac, nha nude con quan ly, dieu tiet nen kinh te phat trien

dung hudng, khac phuc nhung bien dong bat on cua nen kinh te thi trudng gay
thiet hai cho ngudi san xuat nong nghiep trong nhung budc thang trzim cua
nen kinh te thi trudng bao ve loi fch cua ngudi nong dan.
- S u hinh thanh nhUng trung tarn, ca sa th u mua, c h ebien nong san
Day la nhung co sd san xua't cong nghiep, tieu thu khoi luong ldn nong
san nong nghiep san xua't ra de’ tao ra nhung nong san hang hoa cd gia tri kinh
t€ cao horn. Tir dd se thuc daiy cac trang trai tap trung vao san xuat hang hoa
theo hirdng chuy6n mdn hoa xung quanh cac co sd san xua't. Vf du: trang trai
chuydn trdng mfa xung quanh nha may dudng, trang trai trong che xung
8
quanh nha may che, trang trai chan nuoi bo sua xung quanh nha may che bien
sua da tao ra mot mdi lien ket huu co, ben vung nong - cong nghiep thuc
day nhau cung phat trien. Co nen nong nghiep phat trien thi mdi tao ra nhung
dieu kien can thiet cho cong nghiep che bien phat trien. Su phat trien cua cong
nghiep che bien lai dSn den nay sinh nhu cau cung cap nguyen lieu. Do la
nhung dong luc thuc day manh me su phat trien san xuat hang hoa cua cac
trang trai a nude ta.
- Su phat trien cua ccf sd ha tang
Khong giong nhu cac nganh kinh te khac, san xuat nong nghiep duoc
phan bo tren dja ban rong khdp tren moi vung mien trong nude. Do vay, co sd
ha tang noi chung ddi v6i san xuat nong nghiep co vai trd rat quan trong ma
dudng giao thong la dieu kien quan trong ddi voi nen nong nghiep hang hoa
noi chung, ddi voi san xuat cua trang trai noi rieng. Co dudng giao thong thi
vat tu san xuat (giong cay, vat nuoi, phan bon ) mdi duoc dua den noi san
xuat kjp thdi va san pham hang hoa san xuat ra mdi duoc dua di tieu thu den
cac nha may, den thi trudng duoc nhanh chong. Ddi voi nhung san pham tuoi
song dd hu hong thi khau van ehuyen gan nhu quyet dinh gia tri kinh te cua
hang hoa. He thong giao thong da dang va thuy loi con la dieu kien tao ra mdi
quan he lien ket gan gui giura cac co sd tieu thu hang hoa nong san va cac
trang trai san xuat.

San xuat nong nghiep co ddi tuong la cay trong va vat nuoi ma trong ddi
song cua chung nude co vi tri sd mot. Do vay, trong san xuat nong nghiep viec
cung cap nude cung nhu viec phong chong lu lut, ngap ung la bien phap quan
trong hang d£u dam bao cho su phat trien binh thudng cua chung. Dac biet,
san xuat d cac trang trai yeu cau phai co he thong thuy loi dam bao cho nang
suat cay trong dat cao va on dinh, nang cao dien tfch gieo trong, co kha nang
han che duoc nhung rui ro.
Muc dich cuoi cung cua trang trai la thu duoc loi nhuan cao. Do vay,
yeu to thi trudng la yeu to quan trong khong the thieu duoc trong cac dieu
kien can thiet cho su phat trien kinh te trang trai, vi thj trudng la noi trao doi,
Lu£n van tot nghiep — Do Thi_Bich_ Loan
9
giao liru hang hoa. Trirdc het, cho la noi tap trung nhieu ngudi mua, ngudi
buon ban, vi vay sir hinh thanh nhung khu cho tai nhung cum xa, nhung noi
dau moi giao thong se thuc day cac trang trai san xuat tang khoi luong va tang
chat luong san pham de tang sue canh tranh.
- Su tien ho cua khoa hoc ky thuat:
Quy mo va dac diem dat dai cua mdi trang trai thudng cd sir thay doi,
tuy nhien su thay doi nay lai n£m trong mot gidi han nhat dinh, viec tang he
sd sir dung dat cung cd gidi han, con dudng md rong tang khoi luong va chat
lugng san pham cua cac trang trai chinh la ap dung tien bo ky thuat, ap dung
cong nghe mdi, viec sir dung cac giong mdi da dua nang suat cay trong vat
nudi tang nhanh. Ngay nay, viec dua cong nghe sinh hoc vao san xuat nong
nghiep se con hira hen nhirng trien vong va ket qua phi thudng trong thuc te
san xuat cua nude ta.
1.2.2.2. Nguon luc ben trong cua trang trqi
Trong cung mot mdi trudng kinh te xa hoi nhu nhau, khong phai bat cti
ho nong dan nao cung phat trien thanh trang trai. Con dudng khoi su va on
tinh cua mdi trang trai cd nhung dac diem rieng. Dd la qua trinh phat trien
ieng cua mdi trang trai. Nhung dieu kien dd bao gom:

- Pliam chat va nang luc cua chu trang trqi: La ngudi tao dung va dieu
anh moi hoat dong san xuat kinh doanh cua trang trai, su hung thinh hay that
ai cua trang trai deu phu thuoc nang luc cua chu trang trai. Do vay, ddi hoi
iii trang trai phai:
+ Cd y chi vuon len thoat khoi ngheo nan, kien djnh muc tieu da de ra,
lai thuc sir bj thdi thuc bdi y chi vuon len, chap nhan gian kho. mao hiem de
n hudng di len.
Tuy nhien cung khong dugc bong bot, de ra nhung ke hoach khong
Vng. qua vdi dieu kien cua minh ma phai la nhung ke hoach cd tmh kha thi.
+ Cd kha nang quan ly: ngudi chu trang trai phai cd kha nang to chuc va
in ly san xuat: quy hoach, bo' tri dat dai, sap xep va sir dung lao dong hgp ly.
Lu$n van to t nghiep — Do Thi Bich Loan
10
+ Kinh doanh phai dat chat lugng va hieu qua cao: chu trang trai la
ngudi thuc hien cong viec kinh doanh dem lai hieu qua cao, tir do tao ra lai the
so sanh tuong doi ve san pham cua minh trong viing thj trudng dd.
+ Trong qua trinh thuc hien ke hoach kinh doanh cua minh chu trang
trai phai cd nhung kinh nghiem, hieu biet nhat djnh ve nhung cong viec minh
se thuc hien va cung cd nhung kien thuc nhat djnh ve ky thuat. Kinh nghiem
va tri thuc can duoc bo xung, ket hop hai hoa vdi nhau.
Tat nhien, khong phai mdi chu trang trai khi tien hanh hoat dong san
xuat deu dat duoc nhung tieu chuain tren ma phai trai qua mot thdi gian phan
dau, hoc hoi, tfch luy kinh nghiem ngay tren trang trai cua minh. Mdi budc di,
mdi viec lam, mdi thanh cong, that bai deu giup ho rut ra nhung bai hoc kinh
nghiem bo fch va thiet thuc.
- S u tich tu dat dai, von, life luang lao dong
Dat dai, von, lao dong la ba yeu to' co ban, quan trong trong nong
nghiep, thieu mot trong ba yeu to' tren thi khong the tien hanh san xua't duoc.
Doi vdi trang trai, viec tap trung ruong dat la rat can thiet song lai phu thuoc
vao quy dat tu nhien va tap quan cua ngudi dan trudc day, ruong dat luon bj

phan tan d nhieu khu vuc viec ehuyen nhuong, tap trung can phai cd thdi gian
dan den viec hinh thanh va phat trien cac trang trai khong dong deu ve thdi
gian va quy mo. Nhan thay dieu nay, nude ta da cd nhieu chmh sach thfch hop
tao dieu kien de cac trang trai cd du dat de tien hanh san xua't kinh doanh. Cd
dat chua du, cac trang trai phai cd luong von nhat djnh de dau tu cho qua trinh
san xua't: mua vat tu, cong cu, may moc
- Thuc hien hach toan va phan tich kinh doanh
Trong san xua't kinh doanh, doanh thu la ket qua thu duoc, song muc
dich cud'i cung la loi nhuan. Do vay, viec hach toan va phan tfch hoat dong san
xuat kinh doanh la co sd de chu trang trai nam vung hoat dong tai chfnh thu
chi va didu tiet mot cach hop ly, khoa hoc de chi phf san xuat 6 muc tha'p nhat.
De hach toan va phan tfch hoat dong san xua't kinh doanh ngudi chu trang trai
Lu$n van to t nghiep 06 Thi Bich Loan
11
phai lap cac loai so sach can thiet de ghi chep: so thu chi tirng khoan muc, so
ban san pham
Tom lai, hai nhom dieu kien tren thuc chat la nhung dieu kien khach
quan va chu quan can thiet cho su hinh thanh va phat trien cua kinh te trang
trai. M6i dieu kien co tarn quan trong va y nghla nhat djnh. Tuy nhien, cung
khong the chd co du nhung dieu kien tren thi moi tien hanh xay dung trang
trai ma ngudi chu trang trai phai tfch cuc van dong, tan dung nhung dieu kien
co san va thuc hien nhung bien phap de hoi tu nhung dieu kien can thiet khac.
Trong qua trinh phat trien vira xay dung vua bo xung, cung cd de cac trang trai
ngay cang ho tu du nhung dieu kien dam bao su phat trien ben vung va hieu
qua cao cua loai hinh kinh te mang tmh uu viet nay.
1.2.3. y nghla kinh te, xa hoi va mdi trucmg cua kinh te trang trai
Kinh te trang trai tren the gidi cd ljch su hinh thanh va phat trien lau
ddi, khang djnh vi tri va vai trd cua no ddi vdi qua trinh phat trien nong
nghiep: cd the ndi mdi trang trai la “te bao" quan trong cua nen nong nghiep
hang hoa, la bo phan cau thanh quan trong cua he thong nong nghiep. Kinh te

trang trai da va dang khoi day nhieu vung dat hoang hoa, doi nui troc, su dung
mot phan stic lao dong du thua tai chd de san xuat ra nong san hang hoa. Ben
canh dd, no con cd vai trd quan trong trong viec chong xoi mon, gop phan han
che lu lut va han han.
Kinh te trang trai da pha vd nen san xuat tu cung tu cap, gop phan tich
cuc hinh thanh va phat trien manh me nen san xuat hang hoa dap ting cac nhu
c£u ngay cang tang cua con ngudi. “ Hien nay nuac My vai 2,2 trieu trang
trqi dd san xuat han 50% san luang dau va ngo cua toan the giai, nuac Phap
vai 980 nghin trang trqi da san xuat ra nong san gap 2,2 Ian nhu cau trong
nuac, Ha Lan vai 128 nghin trang trqi, trong do cd 1.500 trang trqi ehuyen
trdng hoa ma hang nam san xuat ra 7 ty bong hoa va 600 trieu chau hoa,
trong do 70% danh cho xuat khau. Cac trang trqi a Malaixia nam 1992 san
xuat ra 6,4 trieu tan dau co chiem 53% tong san luang dau co the giai". [101
Lu$n van to t nghiep — T)d Thi Bich Loan
12
Di doi voi khoi lugng hang hoa khdng lo do la qua trinh tang len cua
nang suat lao dong dat muc do rat cao " Nang suat lao dong nong ngluep
d ia c ac trang trai a cac nude dd lioan thanh cong nghiep hod ngay cang tang
len va dat mite do kha cao. San lifting nong san lam ra ciia mot lao dong nong
nghiep den nam 1990 du nuoi duoc tit 20 den 100 ngitdi: d Bi - 1 0 0 ngitdi,
Oxtrdylia 35 ngudi, Anh 95 ngudi, My 80 ngudi, Ha Lan 60 ngudi, Canada
55ngudi ”. Tuy nhien, vdi cac nude dang phat trien bat dau cong nghiep hoa
thi nang suat lao dong con thap mot lao dong lam ra san pham du nuoi tir 4
den 5 ngudi. [10]
Kinh te trang trai phat trien tao ra san pham cung cap dau vao cho cac
nganh cong nghiep: cong nghiep che bien, djch vu mat khac, tieu thu san pham
d^u ra cua nhung nganh cong nghiep san xuat: san xuat vat tu, hoa chat , gop
phan hinh thanh co cau kinh te nong nghiep - cong nghiep - djch vu.
Kinh te trang trai phat trien gop phan phat huy noi luc, khoi day tiem
nang dat dai, von, lao dong, tao ra cong an viec lam tai ch6 cho ngudi lao

dong, giam dugc sir ehuyen djch lao dong tu nong thon ra thanh thj “ ly nong
hat ly hitang” dac biet la lao dong thdi vu nong nhan, chu dong “ keo thi
trudng” ve khu vuc nong thon.
Ben canh do, phat trien kinh te trang trai con gop phan gan ket nhieu
ngudi nong dan lai vdi nhau, tinh cong dong dugc cung cd han che dugc te nan
xa hoi kfch thfch moi ngudi lam an chan chmh vuon len lam giau chmh dang.
Ngoai ra, kinh te trang trai cung da gop phan quan trong vao viec xay
dung bo mat nong thon mdi, vi no khong chi nham vao muc tieu kinh te ma
con tao ra canh quan mdi cho nhieu vung nong thon. Viec phat trien kinh te
trang trai da nay sinh nhieu nhu cau mdi trong timg ho, cung nhu trong cong
dong dan cu, nhu nhu cau ve dudng giao thong, dien, thong tin lien lac dugc
xay dung bang cach “nha nude va nhan dan cung lam” da lam thay doi bo mat
trong nong thon. Ban than cac mo hinh trang trai se la diem den cho cac khach
du ljch sinh thai-nhan van. Cac trang trai , vdi phuong thuc canh tac ben vung
Lu$n van to t nghiep Vo ThiBich L°an
13
han cac ho tieu nong, se cho phep bao ve va lam giau them tai nguyen dat, tai
nguyen rung, tai nguyen nuac, giup bao ve moi truang sinh thai.
1.3. SO Ll/OC QUA TRINH HINH THANH VA PHAT TRIEN CUA KINH
TE TRANG TRAI
1.3.1. Tren the gidi
Kinh te trang trai tren the giai da hinh thanh va ton tai hang tram nam
nay. Tuy vao tirng nuac, tirng khu vuc, tirng thai ky ma quy mo, hinh thtic to
churc co su khac nhau. Hien nay kinh te trang trai la loai hinh san xuat dang
phat trien va dem lai hieu qua ngay cang cao khong nhung v6 kinh te ma ca ve
xa hoi va moi truang. Trong do, Anh la nuac di dau trong viec hinh thanh
bang cuoc cach mang tu san Anh (cuoi the ky 17) pha bo che do bai chan tha
cong thuc day qua trinh tap trung ruong dat, to chuc cac trang trai Ion nhu cac
xi nghiep cong nghiep thi mdi tao ra khoi lugng hang hoa nhieu vai gia thanh
thap. Nhung thuc te da didn ra khac han, vi dac diem cua san xuat nong

nghiep khac han vdi san xuat cong nghiep, doi tugng cua san xuat nong
nghiep la nhung sinh vat chju su tac dong rat ldn cua nhieu yeu to moi truang,
sinh hgc, can phai co sir cham soc can than va rieng biet cho nen neu quy mo
trang trai qua Ion se khong thich hgp. Do vay, den the ky 19 trang trai vua va
nho van phat trien manh a Anh. " Gan 100 nam nay, van de nong trai van
thinh thoang lai dat ra tranh luan va bao nhieu nha kinh te tien dodn rang
nong trai se chet, the ma hien nay no van ton tai va phat trien manh d tat cd
cac nuac tien tien "[14]
Phap, Due va nhieu nudfc Tay Au khac phat trien manh nong trai quy
mo nho a cuoi the ky 19. Buac sang den the ky 20 khi cong nghiep phat trien
manh, cac xf nghiep cong nghiep thu hut nhieu lao dong nong nghiep so lugng
trang trai bat dau giam dan va quy mo trang trai lai tang len.
Lu$n van to t nghiSp £3 es—
___
Do Thj B ic h Loon
14
Lu$n van to t nghiep — Do T hi B ich Loan
Bang 01. Dien tich binh quan/mot trang trai cua mot so nutic tren the gidi
Nude
Dien tich (ha)
Nude
Dien tich (ha)
My
180,00 Bi
14,00
Anh
64,00 Pakistan
3,86
Dan Mach
31,70

Thai Lan
4,50
Phap
29,20
Italia
2,00
An Do
20,00
Indonexia
1,77
Ha Lan
16,40 Nhat Ban
1,20
Nguon:[18].
Hien nay, trang trai gia dinh la lire luong chu yeu san xuat ra cac loai
nong san hang hoa dap ung nhu cau cua con ngudi. O My trang trai gia dinh
chiem 87% tong so trang trai, 65% dat dai va gan 70% gia tri nong san cua ca
nude, d Phap vdi 980 nghin trang trai da san xuat ra nong san gap 2,2 lan nhu
c<iu trong nude.[10].
Viec co gidi hoa, hien dai hoa nong nghiep trong cac trang trai khong
chi diln ra d cac nude phat trien ma ngay ca ddi vdi cac trang trai tai cac nude
dang phat trien “ Nam 1985, ccf can dong luc nong nghiep cua cac trang
trai a cac nuac cong nghiep phat trien co 7% sue ngudi, 10% sue sue vat, va
82% site may, ca dien, cdn cac trang trai cua cac nuac dang phat trien co 25
den 30% site ngudi, 50% sue sue vat va 20% sue m ay '" Ngoai ra, cac trang
trai con ung dung nhung tien bo ky thuat trong cac linh vuc sinh hoc, tin hoc
“ (7 My, den nay da co 20 % trang trai gia dinh sit dung m ay tinh phuc vu
viec lap trinh san xuat kinh doanh tren dong ruong va trong trang trai. 0 Due
50% cac trang trai quy mo 50ha tra len dd sit dung may vi tinh vao qua trinh
dieu hanh san x u a t '\[ \ti]

Ndi tom lai, lich sir phat trien nen nong nghiep ndi chung va ljch su phat
trien kinh te trang trai ndi rieng da hinh thanh tir rat sdm. Tir khi hinh thanh, kinh
te trang trai da khong ngimg phat trien bdi tmh uu viet cua no ve kinh te, xa hoi
va moi trudng. Ngay nay, cimg vdi su phat trien chung, kinh te trang trai dang trd
15
thanh mot bo phan quan trong dong gop vao sy phat triein chung cua nen kinh te
toan c2u nham dap ung nhu cau ngay cang cao cua loai ngudi.
Qua nghien cun ve sir phat trien kinh te trang trai, chung tdi nhan thay:
Trang trai co vai trd quan trong trong sir nghiep cong nghiep hoa cua cac
nude. Kinh te trang trai gan lien qua trinh cong nghiep hoa cua cac nuac tu
thap den cao, chinh cong nghiep hoa dat ra yeu cau khach quan de phat trien
trang trai, ca che thi trudng tao dieu kien thuc day kinh te trang trai phat tri£n.
Trong qua trinh cong nghiep hoa kinh te trang trai deu giu vj tri xung kfch
cung cap nong san hang hoa cho xuat khau.
Kinh te trang trai co the phat trien d tat ca cac khu vuc khac nhau nhu
dong bang, mien nui, ven bien.
Trang trai ma chu yeu la trang trai gia dinh da va van la luc lugng chinh
san xuat ra cac loai nong san hang hoa.
Kinh te trang trai co the va cd dieu kien phat trien d cac quy mo san xuat
khac nhau, ca quy mo san xuat ldn nhu cac nude Chau Au, My, quy mo san
xuat nho nhu cac nude Chau A.
Trong cac giai doan ban dau kinh te trang trai phat trien theo hudng
kinh doanh tong hgp bang cach da dang hoa san pham, cung vdi suphat trien
cua nen kinh te thi trudng se tung budc di vao ehuyen mon hoa.
Hieu qua san xuat kinh doanh cua trang trai khong hoan toan phu thuoc
vao quy mo dat dai. 6 cac nude phat trien Chau A nhu: Nhat Ban, Han Quoc,
Dai Loan dien tich cac trang trai nho nhung hieu qua san xuat lai rat ldn.
Van de dao tao, boi dudng kien thuc cho chu trang trai la mot trong
nhung nhan to giup cho su phat trien va thanh cong cua kinh te trang trai.
Kinh te trang trai cd nhieu loai hinh khac nhau, nhung phd bien nhat la

trang trai gia dinh, cd nguon goc tu ho gia dinh vi no phat huy the manh von
cd cua ho gia dinh.
1.3.2. Tai Viet Nam
Giai doan phong kien:
TCr ddi nha Ly den nha Tran da cd cac dien trang, thai ap. Thdi Le, thdi
Nguyen cd cac don dien. Cac dien trang, thai ap hay don dien deu do nha vua
Lu$n van to t nghiep — Do Thi Bich Loan
16
ban cho cac quy toe, virong hau, quan lai Tuy vay, cung co mot so don dien
thdi Le, Nguyen la cua dia chu. Cac dien trang, thai ap. don dien deu co quy
mo tirong doi ldn tu mot den hai lang, su dung nhung nong dan khong co
ruong cay de’ lam no le. Dien trang, thai ap la lire lugng san xuat co vai trd to
Ion trong viec phat trien san xuat nong nghiep va cung cap luong thuc cho viec
bao ve dat nude.
Giai doan Phap thuoc (1858- 1945)
Khi thuc dan Phap chiem xong nude ta chung cho phep bon tu ban thuc
dan thanh lap cac don dien. " Nam 1927 chi rieng Bac Ky dd cd 155 don dien
'
^ . V
l ong tic 200 ha den hern 8.500 ha. O Nam Ky va cao nguyen Trung Ky nhieu ten
thuc dan dd co nhung don dien rong hang van ha. Den nam 1930, s d ruong dat
do thuc dan Phap chiem doat de lap don dien la 1,2 trieu lia, bang 114 tong
dien tich dat canh tac cua nude ta liic bay g i d '\ Phan ldn don dien dung de
trong cay luong thuc va cay cong nghiep. Nam 1930, cac don dien trong Ilia vdi
dien tich la 53,8 van ha, don dien trong cao su vdi dien tfch gan 99.700 ha, don
dien trong ca phe 19.700 ha, 3.710 ha che, chung sir dung hang van nhan dan ta
lam lao dong kho sai.fl 1].
Giai doan 1945 -1 9 8 1
Sau khi gianh dugc dat nude thang 8 nam 1945, cung vdi viec tiep tuc
chuain bi cho cuoc khang chien lau dai, trudng ky chong thuc dan quay trd lai

xam luge. Dang ta, dudi su lanh dao cua Bac Ho da cai cach ruong dat, tjch
thu cac don dien, ruong dat cua bgn dia chu chia cho nhan dan. Nho dd, nhan
dan ta tfch cuc tham gia san xuat, ket qua la da diet dugc giac ddi gop phan to
ldn vao cuoc khang chien chong thuc dan Phap thang lgi hoan toan vao nam
1954. Mien Bac hoan toan giai phong va tien hanh cong cuoc xay dung chu
nghla xa hoi. Mien Nam tiep tuc cuoc dau tranh chong My xam luge nham
thuc hien muc tieu thong nhat nude nha. Trong giai doan nay, cac don dien
dugc ehuyen thanh cac nong trudng qud'c doanh, xf nghiep hoac cac hgp tac xa.
Tuy nhien, do co che chmh sach conrntriju bat eaj$iliir^ie£,bat buoc ngudi dan
phai tham gia vao hgp tac xa, han chi ©in ?ho kinh te ho nong
dan va kinh te trang trai khong phat tnie’n dugc.
Lu£n van to t nghiep —
___
Do Thi Bich Loan
17
Giai doan 1981 den nay
Nhan thurc dirge nhung bat cap do, trong Dai hoi Dang toan quoc lan VI,
Dang va Nha nude ta da nhin nhan va thing than nhan khuyet diem dong thdi
ban hanh nhieu chi thi, nghi quyet vdi muc dich la khuyen khich kinh te ho
phat trien tuong xung vdi tiem nang cua no: Chi thi 100 CT/TW (1981), Nghi
quyet 10 cua Bo Chmh tri (thang 4 nam 1988), cac van kien cua Dai hoi Dang
toan quoc lan thu VIII (1996) ra ddi da thua nhan va khang djnh vai trd to ldn
cua kinh te ho nong dan trong viec phat trien kinh te. Cac ho nong dan cd tien
von, lao dong, dat va kinh nghiem san xuat da bat dau phat trien de hinh thanh
nhung trang trai gia dinh. Hien nay, kinh te trang trai da cd sir phat trien kha
nhanh tren quy mo toan quoc. Tmh den ngay 1/10/2001, theo ket qua so bo
dieu tra nong nghiep, thuy san nam 2001 ca nude hien cd 60.758 trang trai,
tang 4.906 trang trai so vdi nam 2000, gop phan khai thac gan 300.000 ha dat
trdng doi nui troc va dat hoang hoa.[3]
1.3.3. Tren dia ban tinh Ha Giang

Cung vdi nhung Nghj quyet, Chi thj cua Dang va Nha nude ve tao dieu
kien cho kinh te ho nong dan phat trien, tinh Ha Giang cung da dua ra nhieu
Nghj quyet nham day manh kinh te san xuat hang hoa ndi chung va kinh te
trang trai ndi rieng, tieu bieu phai k£ den Nghj quyet Dai hoi lan thu 12 cua
Tinh dang bo Ha Giang va Nghj quyet 10/NQ - TU 6/4/2004 cua Tinh uy Ha
Giang ve chuong trinh hanh dong theo tinh than Nghj quyet 6 (lan 1) khoa
VIII cua Dang. Kinh te nong nghiep va nong thon cua tinh da cd budc ehuyen
bien tich cuc, tuong ddi toan dien, ddi song nhan dan cac dan toe trong tinh
ngay cang dugc nang cao, budc dau hinh thanh nen nong nghiep san xuat
hang hoa theo co che thj trudng. Noi len trong qua trinh phat trien la nhung
loai hinh san xuat hang hoa - trang trai.f 13]
Loai hinh nay da va dang tac dong manh me tren nhieu mat trong n6n
san xua't ndng nghiep nong thon cua tinh, gop phan ehuyen djch co cau kinh te
nong thon theo hudng cong nghiep hoa, hien dai hoa, timg budc khai thac
hang ngan hec ta dat chua sir dung, thu hut hang van lao dong va hang ty dong
18
Lu$n van to t nghiep —
____
Do Thi Bich Toan