song an lac

T kheo THĐCH TỤÅ HẪI
SƯËNG AN LẨC
CHÏËT SIÏU THOẤT
NHÂ XËT BẪN TƯN GIẤO
Hâ Nưåi - 2007
T
êët cẫ chng ta cố mùåt giûäa cåc
àúâi nây àïìu mong mỗi cố àûúåc
cåc sưëng an lẩc hẩnh phc vâ
tíi câng lúán, chng ta thûúâng mong
mën cố cåc sưëng siïu thoất sau khi
bỗ thên mẩng nây. Àûúåc siïu thoất
trong cẫnh giúái nâo chng ta khưng
biïët, nhûng ai cng rêët súå bõ àổa lẩc
trêìm ln. Àố lâ têm l chung ca têët
cẫ chng ta nhû vêåy.
THĐCH TỤå HẪI
8
Mưỵi ngûúâi ln ln tòm cêìu an lẩc
hẩnh phc, nhûng chûa xấc àõnh rộ
râng an lẩc hẩnh phc àố, khiïën mc
àđch sưëng ca chng ta dïỵ bõ lïåch lẩc.
Vâ mậi mï àua chen tòm cêìu hẩnh phc,
cho túái mưåt ngây nâo àố chng ta ài
lẩc quấ xa chùèng hïì hay biïët. Chùèng
mêëy chưëc cấi ngây nhùỉm mùỉt xi tay
êåp àïën, mâ cåc àúâi chng ta vêỵn chûa
cố pht giêy nâo an lẩc cẫ, chûa àẩt
àûúåc gò hẩnh phc cẫ. Vêåy lâ coi nhû
phđ phẩm cẫ mưåt àúâi ngûúâi vâ úã ngay
cåc àúâi nây mâ chng ta chûa cố mưåt

lêìn an lẩc hẩnh phc thûåc sûå, rưìi chïët
nhúâ ngûúâi cêìu siïu. Hêìu nhû phêìn àưng
nhiïìu ngûúâi nghơ sai lêìm vâ sưëng sai
lêìm nhû vêåy.
Vò thïë, hưm nay chng tưi l giẫi mưåt
sưë phấp cùn bẫn cêìn thiïët àïí gip qu
võ xấc àõnh àûúåc nghơa ca cåc sưëng
lâ gò vâ sưëng àng lâ sưëng nhû thïë nâo.
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
9
Vò ngûúâi nâo sưëng àng, chùỉc chùỉn
sệ an lẩc hẩnh phc, ngûúâi nâo hûúáng
àïën mc àđch sưëng sai lïåch, thò sệ bêët
an vâ cåc sưëng hiïån tẩi nây bêët an,
chùỉc chùỉn chïët sệ khố siïu thoất. Àố lâ
ngun l àng àùỉn; cho nïn àûâng nghơ
bêy giúâ cûá sưëng thấc loẩn theo tûúãng
mònh, ngây nâo mònh chïët, sệ nhúâ ai
àố hóåc nhúâ mưåt ch thåt nâo àố àưå
mònh àûúåc siïu thoất. Viïåc àố mong
manh quấ. Àưëi vúái àẩo Phêåt, àiïìu gò
xẫy ra núi hiïån tẩi nây chng ta nùỉm
bùỉt àûúåc thò hậy tin, côn nhûäng hûáa hển
viïỵn vưng cêìn phẫi xết lẩi.
Àẩo Phêåt lâ àẩo nhû thêåt. Àïën vúái
àẩo Phêåt lâ àïën àïí chng ta thêëy, chûá
khưng phẫi àïën àïí chng ta tin theo
mưåt cấch m quấng vâ àẩo Phêåt khưng
phẫi lâ àẩo hûáa hển àêìy à nhûäng gò úã
tûúng lai cho chng ta ngưìi khưng mâ

hûúãng th. Sưëng vúái àẩo Phêåt, chng
THĐCH TỤå HẪI
10
ta phẫi thêëy, phẫi biïët, phẫi nối vâ phẫi
sưëng nhû thêåt; àố lâ tinh thêìn ca àẩo
Phêåt. Bïn cẩnh viïåc sưëng àng nhû
thêåt khi côn hiïån hûäu trïn cåc àúâi
nây, àẩo Phêåt cng vẩch ra hûúáng ài
siïu thoất, tûác con àûúâng dêỵn àïën àúâi
sưëng tưët àểp hún cho mổi ngûúâi khi tûâ
giậ cội nhên gian.
Thêåt vêåy, dêën thên trïn cåc àúâi, d
úã bêët cûá hoân cẫnh nâo, ngûúâi tu àẩo
Phêåt cng thêëy mổi viïåc àng nhû thêåt
vâ hổ vûúåt thoất hún, chûá khưng bõ
vûúáng mùỉc lẩi. Tuy hổ lâm viïåc àïí sinh
sưëng nhû mổi ngûúâi, nhûng khưng bõ
cưng viïåc cën trưi, khưng bõ àưìng tiïìn
trối båc lâm khưí hổ.
Vâ ngûúâi sưëng àng phẫi trân àêìy
tònh thûúng u àưëi vúái têët cẫ mổi ngûúâi
giûäa cåc àúâi nây. Thûá hai, ngûúâi sưëng
àng lâ ngûúâi phẫi xẫ ly, khưng vûúáng
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
11
mùỉc. Thûá ba, ngûúâi àố phẫi thêëu hiïíu
giấ trõ chên thêåt ca cåc sưëng nây vâ
thûá tû, hổ ln àûúåc an lẩc hẩnh phc.
Trấi lẩi, ngûúâi sưëng khưng àng lâ
sưëng võ k, chó nghơ àïën lúåi riïng cho

hổ, khưng biïët thûúng u ai vâ lâm gò
thò bõ chêëp mùỉc vúái cấi àố, khưng biïët
xẫ ly, khưng àûúåc siïu thoất vâ khưng
àûúåc an lẩc. Cho nïn, nhûäng ngûúâi
khưng biïët giấ trõ ca cåc sưëng thûåc,
d hổ giâu cố hay danh cao tưåt àónh ài
nûäa, hổ cng àấnh mêët cùn bẫn ca cåc
sưëng lâ sûå an lẩc vâ hẩnh phc. Cố tiïìn
ca vâ àêìy à têët cẫ nhûäng mong mën
giûäa àúâi nây, nhûng mâ vêỵn bêët an vâ
cåc sưëng rộ râng khưng hẩnh phc. Vò
thïë, mưåt ngûúâi khưng xấc àõnh àng
nghơa ca cåc sưëng thò hổ ln hoang
mang, ln súå hậi. D àang úã danh cao
tưåt àónh nhû lâm vua cng thêëy bêët an,
nối chi àïën nhûäng chûác võ nhỗ hún, vò
khưng biïët chiïëm giûä àûúåc quìn uy
THĐCH TỤå HẪI
12
nây àïën lc nâo. Àûúåc àậ khưí, mâ àûúåc
rưìi giûä àûâng cho mêët thò côn khưí hún
nûäa. Rộ râng cấi danh khưng àem lẩi
bònh an hẩnh phc, nhûng đt cố ngûúâi
thûác àûúåc àiïìu nây.
Vâ khi ngûúâi ta nhùỉm hûúáng sai lêìm,
thò cẫ cåc àúâi vêỵn cûá qìn qåt vúái
viïåc sai lêìm àố. Àưëi vúái cấi chïët cng
vêåy, ngûúâi ta thûúâng nghơ chïët lâ hïët;
sau khi bỗ thên nây rưìi, mònh khưng
àem theo cấi gò, nïn rêët súå hậi. Trong

khi cẫ cåc àúâi ngûúâi ta dânh dm biïët
bao nhiïu cưng lao cûåc khưí, gùỉn bố tònh
cẫm mêåt thiïët vúái biïët bao nhiïu thên
bùçng quën thåc. Têët cẫ khưí cưng
nhổc sûác àïí vun àùỉp cho sûå nghiïåp vêåt
chêët vâ tinh thêìn, mâ bêy giúâ lẩi ra ài
vúái hai bân tay trùỉng vâ khưng côn àûúåc
gêìn gi bêët cûá ngûúâi thên u nâo; àố
lâ nưỵi súå hậi tiïìn kiïëp ca con ngûúâi,
khưng phẫi trong mưåt àúâi.
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
13
Do nhiïìu àúâi nhiïìu kiïëp súå hậi
nhû thïë, mâ bêy giúâ nưỵi khiïëp súå àố
àậ khùỉng sêu trong tâng thûác chng
ta. Vò vêåy, khi nối àïën sưëng, àïën thổ,
thò ngûúâi ta nối mẩnh miïång lùỉm; nối
àïën chïët, nối àïën mêët mất thò ngûúâi
ta rêët súå. Gùåp nhau, ngûúâi ta chc cố
sûác khỗe, cố tíi thổ, mùåc d ngûúâi àố
sưëng cẫ trùm tíi, hïët mën sưëng rưìi,
nhûng cng chc hổ sưëng dai thïm
cht nûäa, chûá nối àïën chuån chïët
chốc ngûúâi ta súå lùỉm. Cố nhûäng ngûúâi
giâ chïët ài sưëng lẩi qua mưåt cún bïånh
nùång, àem quan tâi àïí trong nhâ, hỗi
cấi àố lâ cấi gò thò nối lâ cấi thổ, khưng
dấm nối lâ quan tâi.
Vò vêåy, hai chûä chïët chốc lâ cấi gò rêët
àấng súå àậ ùn sêu trong têm thûác con

ngûúâi. Tuy nhiïn, hiïíu àûúåc giấ trõ ca
cåc sưëng mưåt cấch àng àùỉn, múái thêëy
cấi chïët lâ cấi gò. Thûåc sûå cåc sưëng lâ
THĐCH TỤå HẪI
14
mưåt sûå chuín tiïëp khưng cố pht tẩm
dûâng, chng ta phẫi hiïíu nhû vêåy. Thûåc
sûå thïë gian nây chûa cố cấi gò chïët cẫ,
nïëu chng ta hiïíu cåc sưëng ln àûúåc
chuín tiïëp. Vđ d lc chng ta àûúåc
sanh ra lâ àûáa bế nùång vâi k lư, nhûng
nhúâ sûå sưëng tiïëp nưëi àïí chng ta lúán
lïn, thânh mưåt ngûúâi cố trổng lûúång
nùång nhû bêy giúâ. Vâ nhòn úã mùåt nâo
khấc, trong chđnh cú thïí chng ta cố bao
nhiïu tïë bâo c chïët ài vâ nhûäng tïë bâo
múái sanh ra àïí chuín tiïëp, hònh thânh
mưåt con ngûúâi khấc, khưng phẫi lâ mưåt
àûáa bế nhû ngây xûa. Thêåt vêåy, trïn cú
súã khoa hổc, chng ta thêëy cố rêët nhiïìu
tïë bâo liïn tc sanh ra vâ tûå phên hy
trong thên xấc ca chđnh mònh àûúåc gổi
lâ tïë bâo chuín àưíi vâ nïëu khưng cố
sûå chuín àưíi àố thò mònh khưng lúán
lïn àûúåc nhû bêy giúâ. Mưỵi thúâi k, cú
thïí chng ta cố mưåt dẩng tïë bâo sanh
sưi nêíy núã àïí hònh thânh tïë bâo múái vâ
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
15
nhûäng tïë bâo c tûå àưång hû hoẩi. Nïëu

tïë bâo c ca nậo bưå khưng phên hy
àïí thay nhûäng tïë bâo múái cho nậo bưå
thò trđ ca chng ta khưng múã mang
àûúåc vâ nhûäng tïë bâo xûúng ca àûáa
bế khưng thay àưíi thò khưng hònh thânh
mưåt ngûúâi lúán.
Nhû thïë, nhòn sêu vâo cåc sưëng,
chng ta thêëy rộ râng lâ mưåt cåc
chuín tiïëp, chûá khưng cố cấi gò chïët
cẫ. Phẫi thêëy àng nhû vêåy múái hïët
súå chïët; nïëu khưng, chng ta ln hậi
hng trûúác cấi chïët. Mưåt chiïëc lấ vâng
rúi xëng, thò ngay trïn thên cêy àậ
cố hâng loẩt nhûäng mêìm non bùỉt àêìu
nẫy núã ra. Nhòn mưåt sûå kiïån, chng
ta phẫi thêëy phđa sau ca nố lâ cấi gò;
àûâng nhòn mưåt chiïìu, thêëy lấ vâng rúi
cho rùçng nố àậ chïët, àậ hïët mưåt àúâi
ca chiïëc lấ trïn thên cêy. Lấ vâng
rúi xëng khỗi thên cêy, nố trúã vïì cưåi
THĐCH TỤå HẪI
16
ngìn xûa ca nố, tûác ngây xûa nố tûâ
àêët, tûâ nûúác àûúåc cêy hêëp thu thânh
mưåt chiïëc lấ, thò bêy giúâ nố trúã vïì
ngìn cưåi xûa àố àïí tiïëp tc hôa nhêåp
vâo àêët, chûá khưng phẫi nố chïët. Khi
chiïëc lấ rúát xëng àêët, nố chûa thânh
cấi gò, àïën khi nố mc nất, sệ hôa nhêåp
vâo àêët nûúác, nố sệ thânh phên, phên

àố sệ thânh àêët, thânh thûåc phêím cho
thên cêy àïí tiïëp tc ni mêìm khấc
lúán lïn nûäa, àïí hònh thânh mưåt cấi cêy
khấc to hún, xinh àểp hún. Àố lâ àiïìu
chng ta phẫi quấn sất àïí thêëy mưåt cấi
gò kïët thc, nhûng sûå kïët thc àïí hònh
thânh mưåt cấi múái; khưng phẫi kïët
thc ngang àố lâ nố mêët hùèn.
Riïng vïì thên xấc chng ta, àïën
trûúác pht giêy chïët, chng ta lâ cấi gò.
Tûâ xûa àïën giúâ chng ta thûúâng lêìm lêỵn
rùçng thên nây lâ thêåt vâ mònh súå mêët thên
nây, mêët cẫm thổ bìn vui thûúng u
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
17
giêån ghết ca thên têm nây. Nïëu phên
tđch thên tûá àẩi àïën ngây cëi nố phên
ly, khi chng ta thúã ra, khưng hđt vâo,
thò cấi khđ trúã lẩi vúái khưng khđ mïnh
mưng trong v tr nây àïí cho hâng triïåu
triïåu ngûúâi àûúåc hêëp thu dông khđ àố.
Kïë tiïëp lâ húi êëm ca chng ta trúã vïì
vúái cấi lûãa mïnh mưng giûäa v tr nây
vâ thûá ba lâ thên thïí chng ta bùỉt àêìu
tûâ tûâ tan rậ thò àêët trẫ vïì àêët, nûúác trẫ
vïì nûúác. Vâ khi àêët nûúác giố lûãa trẫ vïì
ngìn cưåi xûa ca nố, nố lẩi hôa nhêåp
vúái ngìn cưåi àố àïí hònh thânh mưåt con
ngûúâi múái, mưåt sinh vêåt múái.
Chng ta nïn hiïíu cấch kïët thc sûå

sưëng ca con ngûúâi nhû vêåy khưng
phẫi lâ chïët, khưng phẫi lâ hïët, mâ chó
lâ mưåt sûå thay àưíi vâ cố thïí tiïën hốa;
chûa nối àïën mùåt têm linh, chó thìn
nối vïì mùåt vêåt chêët àïí thêëy rùçng khúãi
àiïím nây dêỵn àïën kïët thc vâ cấi kïët
THĐCH TỤå HẪI
18
thc nây dêỵn àïën mưåt khúãi àiïím khấc.
Giưëng nhû mưỵi sấng, chng ta thêëy
bùỉt àêìu mưåt ngây, nhûng bùỉt àêìu mưåt
ngây nây àïí ài àïën kïët thc mưåt ngây
vâ bùỉt àêìu mưåt àïm. Khi bùỉt àêìu mưåt
àïm sệ ài àïën kïët thc mưåt àïm àïí
bùỉt àêìu mưåt ngây múái. Vò vêåy, nhòn
lẩi thêëy rùçng vò chng ta cố êën àõnh
giûäa ngây vâ àïm múái thêëy cố cấi bùỉt
àêìu vâ cấi kïët thc àố. Trong khi thêëy
àng àûúåc sûå thêåt, thò thúâi gian àïm
ngây, tưëi sấng lâ mưåt sûå chuín vêån
khưng ngûâng, ngây chuín sang àïm
vâ àïm chuín sang ngây, khưng phẫi
lâ cấi khúãi àêìu vâ cấi kïët thc nûäa,
mâ ln vêån hânh àïí tiïëp nưëi. Hiïíu
ra àiïìu nây, chng ta sệ phấ àûúåc tû
tûúãng kïët thc lâ chïët chốc. Vâ khi
mưåt ngûúâi phấ àûúåc tû tûúãng kïët thc
lâ chïët chốc thò viïåc sưëng chïët giûäa
cåc àúâi nây tûå àưång khưng côn cẫm
thêëy súå hậi nûäa.

Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
19
Chng ta phẫi hiïíu mưåt cấch chín
xấc rùçng gêìn nhû khưng cố cấi gò kïët
thc vâ nố chó thìn lâ sûå chuín tiïëp
mâ thưi. Phẫi nhêån cho ra sûå thêåt nây àïí
phấ àûúåc têm súå hậi cấi kïët thc cåc
àúâi nây, thò tûâ àố vïì sau cấi chïët khưng
côn lâ nưỵi ấm ẫnh ghï súå, cấi chïët trúã
thânh mưåt àiïìu tûå nhiïn àïí chng ta àưëi
diïån thùèng thùỉn vúái nố. Trong dông sưëng
giûäa cåc àúâi nây, mưåt ngûúâi hiïíu biïët
chûá chûa nối àïën ngûúâi giấc ngưå, cng
àậ nhêån thêëy rộ râng têët cẫ lâ sûå tiïëp
nưëi hoân toân, chûá chûa cố cấi gò gổi
lâ chïët ài cẫ. Nhûng quan niïåm thûúâng
tònh ca chng sanh, vò chêëp trûúác thên
xấc nây lâ thûåc vâ thêëy hẩn hểp, cho
rùçng cố chïët vâ cố mưåt ngûúâi múái sưëng
lẩi. Nhûng àố lâ cấi thêëy rêët lêìm lêỵn vâ
do cấi thêëy lêìm lêỵn àố àậ ùn sêu vâo
tiïìm thûác con ngûúâi, nïn ai cố mùåt trïn
cåc àúâi nây cng súå ngây mêët ài ca
mònh. Vâ chđnh nưỵi niïìm súå mêët ài àố
THĐCH TỤå HẪI
20
mâ ngûúâi ta tranh th lâm nhiïìu viïåc
sai trấi giûäa cåc àúâi nây; súå chïët sệ
khưng hûúãng th àûúåc, súå chïët khưng
lâm àûúåc cấi nây cấi kia, súå à àiïìu, tûâ

àố ngûúâi ta múái lâm nhûäng viïåc vûúåt
quấ phûúác bấo, vûúåt nhên quẫ, phẫi
mûu mư, phẫi xẫo trấ, v.v… Ngûúâi
ta khưng tûâ khûúác th àoẩn nâo àïí
àẩt àûúåc mong mën vâ têët cẫ nhûäng
mong mën bùçng tham têm àố tẩo nïn
rêët nhiïìu nghiïåp quẫ khiïën cho ngûúâi
ta thêëy biïët sai lêìm, khưng thêëy àûúåc
sûå thêåt rùçng têët cẫ nhûäng gò giûäa v tr
mïnh mưng nây àïìu lâ mưåt dông tiïëp
nưëi, khưng cố cấi gò lâ chïët vâ mêët cẫ.
Phẫi khùèng àõnh rùçng chûa cố cấi gò
qua ài vâ mêët hùèn, têët cẫ nhûäng chuån
xẫy ra trûúác mùỉt chng ta, kïí cẫ êm
thanh bïn tai chng ta, àûâng nghơ nố mêët.
Àiïìu nây khoa hổc àậ chûáng minh. Vđ
d nhû nhûäng lúâi tưi nối ra, qua tai qu
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
21
võ vâ khưng côn nghe nûäa; tuy khưng
côn nghe tiïëng nối, nhûng êm thanh àố
vêỵn côn hoâi úã trong khưng gian. Kinh
Phấp Hoa diïỵn tẫ àiïìu nây lâ cấc phấp
tr ngưi phấp, tûúáng thïë gian thûúâng
côn. Nhû vêåy, ngay cẫ êm thanh tûúãng
nhû lâ tưìn tẩi rêët mong manh, chng ta
nghe nối mưåt tiïëng lâ nố dûát liïìn, vêåy
mâ êm thanh àố vêỵn khưng mêët.
Cng vêåy, thên xấc chng ta hiïån
hûäu mêëy chc nùm, nhòn k lẩi nố

chuín tiïëp àïí tiïën hốa vâ têët cẫ mổi
hiïån tûúång ln ln nhû vêåy, chûa cố
cấi gò chïët vâ chûa cố cấi gò mêët cẫ. Àố
lâ vïì mùåt vêåt chêët chng ta hiïíu biïët rộ
râng nhû vêåy thò sưëng chïët lâ viïåc tûå
nhiïn, khưng cố gò phẫi súå hậi nố.
Vïì mùåt têm thûác, àôi hỗi têët cẫ
chng ta phẫi hiïíu mưåt sưë àiïìu vïì sûå
thêåt múái tẩo àûúåc cåc sưëng an lẩc. Vđ
THĐCH TỤå HẪI
22
d trong àẩo Phêåt nối vïì l vư thûúâng,
chng ta phẫi quấn sất àïí thêm nhêåp l
vư thûúâng, thò khi cố ngûúâi thên qua
àúâi, chng ta sệ búát àau khưí, sêìu thẫm.
Hiïíu l vư thûúâng, sệ chêëp nhêån quy
låt con ngûúâi sanh ra, lúán lïn, giâ vâ
chïët. Viïåc àố diïỵn ra tûâ ngân xûa, cho
àïën bêy giúâ cng vêåy vâ mậi mậi vïì sau
viïåc nây vêỵn tiïëp tc xẫy ra, khưng thïí
nâo trấnh khỗi.
Ngoâi ra, chng ta phẫi hiïíu vïì nhên
quẫ nghiïåp bấo. Súã dơ chng ta côn
sưëng giûäa cåc àúâi nây lâ do thổ mẩng
chng ta côn, tûác cấi nghiïåp ca chng
ta giûäa àúâi nây côn. Khi hïët nghiïåp rưìi
thò khưng côn gò kïìm giûä àûúåc thên
mẩng, phẫi qua àúâi, lâ hïët nhên quẫ àúâi
nây. Vâ hiïíu thïm thên nây lâ huỵn giẫ,
do tûá àẩi hôa húåp, nïn khưng cố gò lâ

thêåt. À dun thò tûá àẩi kïët t lẩi, hïët
dun thò tûá àẩi phên ly, lâ viïåc rêët bònh
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
23
thûúâng. Vâ hiïíu àïën thổ, tûúãng, hânh,
thûác ca chng ta, tûác bưën êëm côn lẩi
cng lâ huỵn giẫ. Mưåt ngûúâi àêìu tiïn
hổc Phêåt phẫi xấc àõnh thên têm nây
lâ khưng thêåt, àïí khi nhûäng viïåc xẫy
ra vúái thên khưng thêåt, têm khưng thêåt
nây, chng ta khưng bõ ngoẩi cẫnh chi
phưëi, gêy khưí àau.
Hiïíu thïm mưåt sûå thêåt nûäa lâ úã núi
chng ta cố mưåt cấi khưng sanh khưng
diïåt. Têët cẫ chû Phêåt ba àúâi àïìu dẩy
chng ta àiïìu nây vâ trong kinh Phấp
Hoa nối chng ta cố Phêåt tri kiïën, tûác
cấi khưng sanh khưng diïåt àố. Àố lâ l
thêåt tûúng àưëi cao hún, cng cêìn phẫi
hiïíu.
Nïëu chng ta chûa hiïíu àûúåc àiïìu
nây, phẫi hiïíu têìng thêëp hún àïí chín
bõ cho mònh cố cåc sưëng tûúng àưëi
vûäng vâng. Thûã suy nghiïåm lẩi, sấng
THĐCH TỤå HẪI
24
thûác dêåy, múã mùỉt ra mònh nghơ cấi gò,
khi mònh nghơ àïën ngûúâi bẩn cố nghơ
àng nghơ sai vïì hổ àïí mònh phên biïåt,
chï trấch, hún thua, giêån ghết ngûúâi

àố hay khưng. Àûúng nhiïn cố, nhiïìu
ngûúâi vêëp phẫi sai phẩm nây. Suy xết
k mưåt ngây thêëy rùçng chng ta dânh
thò giúâ cho chuån nghơ thõ phi, phên
biïåt, hún thua nhiïìu hún lâ khúãi nghơ
àiïìu lânh; àêy lâ àiïìu lâm cho chng ta
bêët an. Cho nïn, mën an lẩc, àêìu tiïn
phẫi búát nghe chuån thõ phi, búát thêëy
chuån thõ phi; thûá hai lâ bẫn thên mònh
khưng nối chuån thõ phi vâ thûá ba lâ
khưng loan truìn chuån thõ phi ra
bïn ngoâi. Ba viïåc nây cêìn gòn giûä, nïëu
chng ta lúä bõ nghe, phẫi tûå tùỉt mêët àiïìu
nghe thêëy àố núi mònh. Thûåc tïë thûúâng
thêëy nïëu bẩn mònh tûác ai, kïí mònh nghe
chuån thõ phi thò mònh tûác theo, nghơa
lâ chưìng thïm hai ngûúâi tûác vâ mònh
truìn bấ chuån àố cho mưåt sưë ngûúâi
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
25
thên mònh tûác thïm nûäa. Nghe chuån
thõ phi lâm mònh bêët an rưìi vâ chng ta
nhêåp cåc vúái chuån thõ phi àố lâ bêët
an thûá hai vâ tiïëp tc loan truìn thõ phi
lâ tiïëp tc bêët an thûá ba; nhû vêåy lâm
cho cåc sưëng chng ta khưng côn bònh
n àûúåc.
Vïì chuån thõ phi, cố thïí chng ta
nhêån àõnh vêën àïì khưng àng, sệ dêỵn
àïën nhên quẫ xêëu cho mònh. Ngoâi ra,

nïëu nhêån àõnh sai lêìm vïì mưåt ngûúâi
tu cố phûúác àûác lúán, cố trđ tụå lúán, thò
phûúác lânh chng ta sệ bõ tưín giẫm,
chng ta khưng côn à dun lânh àïí
gêìn gi, hổc hỗi ngûúâi àố. Hún thïë nûäa,
phï phấn sai phẩm ngûúâi tu cố chûáng
quẫ, phûúác chng ta lẩi câng bõ tưín
giẫm nhiïìu hún nûäa.
Chng tưi nhúá mưåt cêu chuån ca
Nho giấo, cố mưåt lêìn Khưíng Tûã nhòn
THĐCH TỤå HẪI
26
thêëy àïå tûã ca ưng lâ Nhan Hưìi àang
nêëu chấo. Tûå nhiïn cố mưåt vêåt dú rúát
vâo nưìi chấo thò Nhan Hưìi àûáng quay
lûng lẩi àïí che, súå ngûúâi ta thêëy vêåt dú
vâ ưng vúát vêåt dú àố ra. Vò vêåt dú àố
côn dđnh vâi hẩt cúm, Nhan Hưìi tiïëc
múái nhùåt mêëy hẩt cúm àố nhai. Lc àố
Khưíng Tûã àûáng sau lûng thêëy Nhan
Hưìi nhai cúm, rêët giêån, múái gổi Tûã Lưå
nối rùçng nố lâ àïå tûã ca ta, ta chûa ùn
mâ nố ùn trûúác. Tûã Lưå lâ ngûúâi nống
tấnh nïn gổi Nhan Hưìi àïën mùỉng. Nhan
Hưìi nối rùçng vò tiïëc mêëy hẩt cúm dđnh
trïn vêåt dú nây mâ nhùåt ùn, khưng phẫi
hưỵn ùn trûúác thêìy. Tûã Lưå múái vïì nối
lẩi vúái Khưíng Tûã. Khưíng Tûã liïìn hổp
àïå tûã vâ dẩy rùçng cố nhûäng viïåc trûúác
mùỉt chng ta thêëy côn khưng àng,

hëng gò chng ta nghe ngûúâi khấc
nối. Khưíng Tûã lâ ngûúâi trđ tụå mâ thêëy
viïåc trûúác mùỉt côn khưng àng; hëng
chi chuån chng ta nghe qua tai, mâ
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
27
ngûúâi kïí lẩi nghe qua trung gian nûäa,
khưng phẫi mưåt trung gian mâ mûúâi
trung gian rưìi múái túái mònh, rộ râng sûå
thêåt àậ bõ biïën àưíi rêët nhiïìu. Giưëng nhû
mưåt vđ d dđ dỗm sau àêy. Cố mưåt con
chim àểp àêåu trûúác cưíng cha, thêìy tr
trò gổi chng ra xem. Chuån àố lan
ra ngoâi, Phêåt tûã bùỉt àêìu àưìn cố con
phûúång hoâng àêåu trûúác cha, àưìn àïën
ngûúâi thûá hai, thûá ba thò cố mưåt bêìy
phûúång hoâng àêåu àêìy cha vâ àưìn
àïën nhiïìu ngûúâi nûäa thò cố nhiïìu bêìy
phûúång hoâng lâm ưí trong cha mưåt
ngây àễ cẫ trùm con.
Chuån mònh thêëy trûúác mùỉt, mònh
nghe bïn tai, nhûng cấi thêëy khưng
chín xấc vâ cấi nghe hiïíu lïåch lẩc rưìi,
hëng chi lâ chuån nghe qua trung
gian. Mën thûåc sûå bònh n, àêìu tiïn
phẫi búát nghe chuån thõ phi, thêåm chđ
khưng cêìn nghe chuån thõ phi nûäa. Vâ
THĐCH TỤå HẪI
28
khưng nối, khưng loan truìn chuån

thõ phi lâ cấch àïí giûä n têm hưìn
chng ta.
Vâ thûá hai lâ chng ta phẫi biïët tûå
hoân thiïån mònh. Cố nhûäng chuån mâ
mònh nghe hóåc thêëy sai lêìm vïì ngûúâi
khấc, rưìi lo trấch cûá hổ, nhûng bẫn thên
mònh côn chûa hoân thiïån àûúåc. Lc Tưí
dẩy khưng àûúåc thêëy lưỵi ngûúâi, mưåt khi
chng ta thêëy lưỵi ngûúâi lâ lưỵi àố úã núi
mònh. Do vêåy, phẫi hoân thiïån chđnh bẫn
thên mònh, lc mònh thêëy ngûúâi khấc
cố lưỵi lâ lc àố têm chng ta àậ hûúáng
ngoẩi, mâ têm hûúáng ngoẩi àậ lâ cấi lưỵi
rưìi, hëng chi hûúáng ngoẩi àïí phên biïåt
àng sai vïì ngûúâi khấc. Cho nïn khi bõ
thêët têm, tûác thiïëu cưng phu, chng ta
múái hûúáng ngoẩi, múái nhêån àõnh, múái
phên tđch, múái bìn thûúng giêån ghết
theo ngoẩi cẫnh. Tu têåp tưët, têm chng
ta vûâa hûúáng ra ngoâi lâ dûâng lẩi liïìn,
Sưëng An Lẩc, Chïët Siïu Thoất
29
thò chuån àng sai khưng côn úã núi
lông ta, tûác àậ hoân thiïån mònh.
Vâ mưåt ngûúâi tûå hoân thiïån lêëy mònh,
thò cẫnh tûå àưång sệ chuín theo. Vđ d
ngûúâi múái ài cha, nghe dẩy rùçng phẫi
sưëng thïë nây múái àẩo àûác, ùn nối phẫi
nhỗ nhể, ài àûáng phẫi chêåm rậi, khoan
thai, khưng àûúåc nưíi sên, v.v… Khi

vïì nhâ, gùåp ngûúâi chưìng hay con cấi
sưëng ngûúåc lẩi nhûäng àiïìu trïn, hóåc
hâng xốm sưëng khưng àng nhû vêåy,
liïìn àem chuån àẩo l dẩy cho mổi
ngûúâi, nhûng bẫn thên hổ gùåp sên cng
sên, gùåp chuån thõ phi cng thõ phi,
gùåp chuån bìn cng bìn, cng sai
phẩm y nhû ngûúâi ta. Phẫi biïët rùçng sau
khi hổc àẩo phấp, nhûng chng ta chûa
hoân thiïån mònh, cåc sưëng chng ta
chûa àẩt túái sûå tưët àểp nhû vêåy, lúâi nối
chùèng nhûäng khưng cố hiïåu lûåc mâ côn
phẫn tấc dng; vò sưëng khưng àng vúái
THĐCH TỤå HẪI
30
lúâi mònh nối, khiïën ngûúâi ta nghơ xêëu vïì
àïå tûã Phêåt. Vò vêåy, tûå hoân thiïån mònh
lâ àiïìu hïët sûác cùn bẫn; cố khi khưng
cêìn nối, mâ viïåc lâm tưët sệ tûå àưång cố
ẫnh hûúãng tưët àïën ngûúâi xung quanh.
Mën an lẩc phẫi búát chuån thõ phi
vâ hoân thiïån lêëy mònh, àưìng thúâi chng
ta phẫi lâm ch àûúåc têm mònh. Àêy
lâ àiïìu rêët quan trổng. Sưëng giûäa cåc
àúâi nây, chng ta đt gùåp àûúåc chuån
vûâa mònh, cố khi gùåp viïåc thån, cố
lc gùåp viïåc nghõch, cố nhûäng viïåc
chng ta thêëy vư l nhûng bêët àùỉc dơ
phẫi thêëy. Vâ thêëy têët cẫ nhûäng chuån
thån nghõch àố, nïëu khưng lâm ch

têm mònh thò chuån thån nghõch àố
sệ tấc àưång têm chng ta, lâm chng
ta bõ chao àẫo, bõ bêët an. Mâ ngûúâi nâo
gùåp dun cẫnh lâm cho bêët an, cåc
sưëng hổ sệ khưng cố mưåt ngây hẩnh
phc àûúåc.