tổng quan về hệ chuyên gia

Hệ Chuyên gia là gì ?
“Hệ chuyên gia là 1 chương tình máy tính tái tạo lại sự phán đoán và hành vi của
con ngươì hoặc tổ chức bằng kiến thức chuyên gia và kinh nghiệm trong 1 lĩnh vực
riêng ”
Các thành phần chính của hệ chuyên gia
• Kiến thức cơ bản - có thể thu được từ sách, báo chí, kiến thức từ các chuyên
gia
• Công cụ suy luận – mô tả kết quả từ những kiến thức cơ bản
Hình 1.2 Các chức năng cơ bản của hệ chuyên gia
Vùng bài toán với vùng kiến thức
• Kiến thức chuyên gia có đặc thù về vùng bài toán – y học, tài chính, khoa
học, xây dựng,……
Ý kiên
chuyên gia
Thực trạng
Người
dùng
Hệ chuyên gia
Công cụ suy luận
Kiến thức cơ bản
• Kiến thức chuyên gia giải quyết các vấn đề riêng được gọi trong vùng bài
toán
• Vùng bài toán luôn luôn là tâp cha của vùng kiến thức
Hình 1.3 quan hệ giữa bài toán và vùng kiến thức
Biểu diễn kiến thức
Kiến thức của hệ chuyên gia có thể được biểu diễn trong 1 số của đường đi, bao
gồm các quy tắc IF – THEN
IF you are hungry THEN eat
Công nghệ tri thức
Quá trinh xây dựng 1 hệ chuyên gia :
1. Kỹ sư kiến thức xây dựng lên tương tác giữa người chuyên gia tới kiến thức

suy luận
2. Kỹ sư kiến thức viết các đoạn mã kiến thức hoàn hảo trong kiến thức cơ bản
3. Đánh gía chuyên gia trong hệ thống chuyên gia và đưa ra nhận xét tới kỹ sư
kiến thức
Vùng kiến
thức
Vùng bài
toán
Phát triển 1 hệ chuyên gia
Vai trò của trí tuệ nhân tạo
• Thuật toán là 1 ý tưởng đảm bảo giải quyết 1 lĩnh vực nào đó trong khoảng
thời gian có hạn
• Khi 1 thuật toán không được sử dụng hoặc thiếu sốt, chúng ta tin vào trí tuệ
nhân tạo
• Tin vào suy luận của hệ chuyên gia – chúng ta chấp nhận 1 giải pháp hợp lý
•
KIẾN THỨC NÔNG VÀ SÂU
• Thật là dễ dàng cho hệ chuyên gia để so sánh kiến thức nông và sâu
• Kiến thức nông - Dựa trên cơ sở kinh nghiệm và kiên thức tìm tòi mà có
• Kiến thức sâu -Dựa trên cơ sở của cấu trúc , chức năng cơ bản và hành động
của đối tượng
HỆ CHUYÊN GIA BAN ĐẦU
• DENDRAL –đã sử dụng trong hóa chất
• MYCIN- chuẩn đoán bệnh trong y học
• DIPMETER- Sự phân tích dữ liệu dầu trong địa chất học
• PROSPECTOR - Sự phân tích dữ liệu dầu thô trong địa chất học
• XCON/R1 - Định hình hệ thống máy tính
CÁC VẤN ĐỀ VỚI CÁC GIẢI QUYẾT THUẬT TOÁN
• Quy ước các chương trình máy tính thông thường để giải quyết các vấn đề
đang có trong các giải pháp trong thuật toán

• Các ngôn ngữ trong thuật toán bao gồm C , Java , và C#
CÁC HỆ CHUYÊN GIA
• Các vấn đề được giải quyết hiệu quả bằng việc quy ước các chương trình
không?
• Có cần và mong muốn cho một hệ chuyên gia không?
• Có ít nhất một người chuyên gia , ai bằng lòng hợp tác ?
• Có thể giản dạy chuyên nghiệp kiến thức cho tới kiến thức của nhà thiết kế
có thể hiểu nó
• Có phải phần lớn kiến thức giải quyết vấn đề khám phá và không chắc chắn
không
CÁC NGÔN NGỮ , CÁC VỎ BỌC , CÁC CÔNG CỤ
• Các ngôn ngữ hệ chuyên gia là 3 nhiệm vụ phát sinh
• Ngôn ngữ thủ tục (e.g.,C) trọng tâm c ủa kỹ thuật miêu tả dữ li ệu
• Các ngôn ngữ hiện đại hơn (e.g., Java) trọng tâm trên dữ liệu trừu tượng hóa
• Các ngôn ngữ hệ chuy ên gia (e.g.,Java) trong tâm các cách hình dụng tri
thức
• Người sử dụng giao diện – máy móc là cái người sử dụng và truyền
tải hệ thống
•
Quy tắc cơ bản của hệ chuyên gia:
• Hiểu biết quy tắc các mã như IF…THEN
o Có các quy tắc được viết để bảo vệ các quy tắc
• Động cơ tiên đề cho kết luận đó là sự rõ ràng
o Khía cạnh tay trái quan tâm đó là tốc độ làm việc của bộ nhớ Ram
• Quy tắc rõ ràng là vị trí chương trình làm việc
• Quy tắc rõ rằng chương trình có thể được kích hoạt
o Kích hoạt 1 quy tắc mới thông thường là khía cạnh cần quan tâm
o Kích hoạt của 1 quy tắc phải thực hiện xong các quy tắc khác
Ví dụ về quy tắc:
Hường

Kết luận phương thức thông dụng:
• Các móc nối phía trước (luồng dữ liệu) – lập luận từ thực tế để có kết quả
cuối cùng từ các dữ liệu thực tế.
o Ví dụ: CLIPS, OPS5
• Các móc nối phía sau (Luồng câu hỏi) – lập luận theo ngược với giả thuyết,
một kết quả cuối cùng để nhận được giả thiết hợp lý – đó là vấn đề tốt nhất
o Ví dụ: MYCIN
Bảo vệ hệ thống:
• Quy tắc cơ bản của hệ chuyên gia – là hầu hết các loai phổ dụng ngày nay
• Sự hiểu biết được thể hiện rõ ràng các quy tắc nên hoặc không nên với các vị
trí khác nhau
• Sự móc nối phía trước – bắt đầu w/facts and sử dụng các ký tự để vẽ các
hoạt động cuối cùng
• Sự móc nối phía sau – bắt đầu w/hypothesis thể hiện các ký tự và cho phép
thực hiện giá trị đúng