CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP

BÀI 18. CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA
TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP
SVTH: Đinh Thị Cẩm Vân
GVHD: Th.S Lê Phan Quốc
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 1
Nguyên tắc chung tạo giống mới
Nguyên tắc chung tạo giống mới
Nguyên tắc chung của quá trình tạo giống
mới?
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 2
•
Tạo nguồn biến dị di truyền (biến dị tổ hợp, đột biến và DNA tái tổ hợp).
•
Chọn các tổ hợp gen mong muốn.
•
Đưa các tổ hợp gen mong muốn về trạng thái đồng hợp tử nhằm tạo ra giống thuần
chủng.
I. Tạo giống thuần chủng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
I. Tạo giống thuần chủng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
1. Cơ sở khoa học
Quy luật phân li độc lập của Mendel
“ Các gen nằm trên các NST khác nhau sẽ phân li độc lập”
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 3
2. Các bước tạo giống thuần chủng
-
Tạo các dòng thuần chủng khác nhau.
-
Lai giống và chọn những tổ hợp gen mong muốn.
-
Cho những cá thể có tổ hợp gen mong muốn sẽ được cho tự thụ
phấn hoặc giao phối gần để tạo ra các giống thuần chủng.

7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 4
- Các giống lúa lùn năng suất cao được tạo ra bằng cách lai các giống địa phương khác nhau.
- Quá trình lai cải tiến IR8 với các giống khác tạo ra các giống mới chứa tổ hợp gen mong muốn.
Takudan
Takudan
Giống Dee – geo woo- gen
Giống Dee – geo woo- gen
IR22
IR22
CICA4
CICA4
Giống lúa Peta
Giống lúa Peta
Giống lúa IR8
Giống lúa IR8
IR- 12 – 78
IR- 12 – 78
2. Các bước tạo giống thuần chủng
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 5
Lai cải tiến: là phép lai giữa một giống tốt (thường là giống ngoại) lai liên tiếp nhiều đời với
giống địa phương nhằm cải tiến giống hoàn thiện theo yêu cầu của con người.
Lai cải tiến là gì?
2. Các bước tạo giống thuần chủng
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 6
1. Khái niệm ưu thế lai
II. Tạo giống lai có ưu thế lai cao
II. Tạo giống lai có ưu thế lai cao
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 7
Thể trọng lớn hơn, thích nghi cao hơn, đẻ
nhiều trứng, biết mò kiếm mồi và lông

dùng để chế biến len.
Vịt Anh Đào
Vịt Cỏ
Vịt Bạch Tuyết
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 8
Qua ví dụ hãy phát biểu ưu thế
lai là gì?
Hiện tượng con lai có năng suất, sức chống chịu, khả năng sinh trưởng và phát triển
cao vượt trội với các dạng bố mẹ được gọi là ưu thế lai.
Giả thuyết siêu trội: ở trạng thái dị hợp tử về nhiều cặp gen khác nhau, con lai có kiểu hình vượt trội nhiều mặt so với
các dạng bố mẹ có nhiều gen ở trạng thái đồng hợp.
2. Cơ sở di truyền của ưu thế lai
Thể dị hợp Aa có sức mạnh vượt qua cả hai thể đồng hợp AA và aa
Ở cây đại mạch (1) và lúa mì (2).
(1)
(2)
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 9
1. Tạo ra những dòng thuần chủng khác nhau.
1. Tạo ra những dòng thuần chủng khác nhau.
2. Cho lai các dòng thuần chủng với nhau để tìm tổ hợp cho ưu thế lai cao.
2. Cho lai các dòng thuần chủng với nhau để tìm tổ hợp cho ưu thế lai cao.
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 10
Con la Bác đô
Ngựa cái x Lừa đực
Ngựa đực x Lừa cái

Cùng một tổ hợp lại, nhưng kết quả phép lai thuận nghịch khác nhau.
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 11

Dòng A
HYT 100 có năng suất
cao, chất lượng tốt, thời
gian sinh trưởng ngắn.
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 12
Ưu điểm: Con lai có ưu thế cao sử dụng làm thương phẩm.
Nhược điểm
-
Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F
1
và giảm dần ở các đời tiếp theo.
-
Tốn nhiều thời gian và công sức.
 Ưu nhược điểm của phương pháp
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 13
Giống vịt Bạch tuyết( vịt Anh đào x vịt cỏ) lớn hơn vịt cỏ, biết mò kiếm mồi, lông dùng để chế biến len.
4. Một vài thành tựu ứng dụng ưu thế lai trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam
Vịt Anh Đào Vịt Cỏ
Vịt Bạch Tuyết
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 14
F
1
cho

nhiều sữa & thích nghi với khí hậu, chăn nuôi ở Việt Nam
Mẹ: Bò vàng Thanh HóaBố: Bò Hônseten Hà Lan
x
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 15
Giống lúa thơm BT09: bông vừa phải, hạt nhỏ màu nâu sẫm. Gạo trong, cơm dẻo và thơm, vị đậm. Năng suất

trung bình: 5,5-6 tấn/ha, thâm canh cao có thể đạt 7 tấn/ha.
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 16
Giống lúa lai 2 dòng HYT108: thời gian sinh trưởng ngắn, chống chịu khá tốt với một số sâu bệnh, có khả
năng chống đổ, chịu rét tốt. Năng suất đạt 70– 78 tạ/ha (vụ Xuân) và 65 – 70 tạ/ha trong vụ mùa.
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 17
Xin chân thành cảm ơn
Bài có sử dụng tư liệu và hình ảnh ở một số trang web sau:
1. truy cập lúc 13h ngày 12/8/2011
2. truy cập lúc 23h13 ngày 12/8/2011
3. truy cập lúc 10h33 ngày
16/8/2011
4. />ydCZrZXl3b3JkPWc=&page=1
truy cập lúc 20h52 ngày 18/8/2011
5. truy cập lúc 23h12 11/8/2011.
7/4/15 Đinh Thị Cẩm Vân 18