Tải bản đầy đủ (.pdf) (81 trang)

Mạng nơron RBF và ứng dụng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.82 MB, 81 trang )

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

Hoàng Tiến Dũng
MẠNG NƠRON RBF VÀ ỨNG DỤNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ


HÀ NỘI – 2006

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

Hoàng Tiến Dũng
MẠNG NƠRON RBF VÀ ỨNG DỤNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. Hoàng Xuân Huấn

HÀ NỘI – 2006

Trang - 2 -


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN 1

MỤC LỤC 2



MỞ ĐẦU 5

CHƢƠNG 1:

BÀI TOÁN NỘI SUY VÀ XẤP XỈ HÀM 8

1.1.

Giới thiệu chung 8

1.2.

Bài toán nội suy và xấp xỉ hàm nhiều biến 8

1.2.1.  8
1.2.2. k- 8
1.2.3.   10
CHƢƠNG 2:

GIỚI THIỆU MẠNG NƠRON 12

2.1.

Giới thiệu chung 12

2.2.

Mạng nơron tự nhiên 13


2.3.

Mạng nơron nhân tạo (Artificial Neural Network) 14

2.3.1.  15
2.3.2.  17
2.3.3.  18
2.3.4.  20
2.4.

Luật học của mạng Nơron 21

2.4.1.  21
2.4.2.  21
2.4.3. 



. 21
2.4.4.  

 21
2.5.

Luật học Perceptron 22

2.5.1.  22
2.5.2. 




 23
2.5.3.  25
2.5.4.  26
2.6.

Mạng ADALINE 26

2.6.1. 





 27
2.6.2.  27
2.6.3. 



 28
Trang - 3 -


2.6.4. 



(Least Mean Square) 29
2.6.5. 






31
2.6.6.  31
2.7.

Mạng Perceptron nhiều tầng MLP (Multi-Layer Perceptrons) 31

2.7.1.  31
2.7.2. -Propagation). . 32
CHƢƠNG 3:

MẠNG NƠRON NỘI SUY RBF (RADIAL BASIC FUNCTION) 36

3.1.

Giới thiệu 36

3.2.

Mạng nội suy RBF và các vấn đề liên quan 37

3.2.1.  37
3.2.2.  38
3.3.

Phƣơng pháp Trung bình bình phƣơng nhỏ nhất huấn luyện mạng RBF 40


3.3.1.  40
3.3.2.  40
3.4.

Phƣơng pháp Lặp huấn luyện mạng RBF 40

3.4.1.  40
3.4.2.  41
3.4.3.  44
3.5.

Ứng dụng mạng RBF 45

CHƢƠNG 4:

CHƢƠNG TRÌNH MÁY TÍNH THỰC NGHIỆM 48

4.1.

Giới thiệu chƣơng trình máy tính 48

4.1.1.  48
4.1.2.  50
4.2.

Sử dụng chƣơng trình máy tính 50

4.2.1.  50
4.2.2.  51

4.2.3.  52
4.2.4.  54
4.2.5.  55
CHƢƠNG 5:

BÀI TOÁN XẤP XỈ HÀM TRONG KHÍ TƢỢNG THỦY VĂN 57

5.1.

Phát biểu bài toán 57

5.1.1.  57
5.1.2.  59
Trang - 4 -


5.2.

Một vài phƣơng pháp áp dụng 60

5.2.1.  60
5.2.2.  61
5.2.3.  61
5.3.

Ứng dụng chƣơng trình máy tính 61

5.3.1.  61
5.3.2.  62
5.3.3.  63

5.3.4.  64
5.4.

Nhận xét ứng dụng mạng nội suy RBF 67

KẾT LUẬN 69

Các kết quả đạt đƣợc 69

Hƣớng nghiên cứu tiếp theo 69

TÀI LIỆU THAM KHẢO 71

PHỤ LỤC 73

Môi trƣờng viết chƣơng trình 73

Giới thiệu một số thủ tục chính của chƣơng trình 74

Trang - 5 -





truy


 
              


-
g 
 
 
Multilayer
P





              
              
 
 
           






Trang - 6 -


 


  

.
 
.
 

              


 
 C 1:  
Trình bày tóm tắt các điểm cơ bản về bài toán nội suy bao gồm nội suy
hàm một biến và nội suy hàm nhiều biến.
 2: 
Giới thiệu ngắn gọn về mạng nơron bao gồm kiến trúc và luật học của
Perceptron đơn, mạng ADALINE và mạng MLP.
 3: 
Trình bày khảo cứu về mạng RBF và một số ứng dụng. Nội dung chính
của Phương pháp Lặp huấn luyện mạng RBF.
  
Giới thiệu chương trình máy tính thực nghiệm bài toán nội suy bằng
mạng RBF được huấn luyện bằng phương pháp lặp được trình bày tại
chương 3.
  5:        

Giới thiệu bài toán thực tế trong khí tượng thuỷ văn đòi hỏi áp dụng xấp
xỉ hàm nhiều biến. Bài toán này được đặt ra dựa trên công tác nghiên
Trang - 7 -


cứu, hoạt động của Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học – Đại

học KHTN – Đại học Quốc gia Hà Nội. Đồng thời giới thiệu ứng dụng
chương trình máy tính được xây dựng để nội suy giá trị theo các mốc
quan trắc.

Trang - 8 -


  
1.1. 
               

 

 . 
 . 
5 K
 k-




1.2. n 

n
f 
. Nx
1
,x
2
….x

N
trong D: f(x
i
) = y
i


1.2.1. B  
f(x)
)(x




(x
i
)=y
i
x
i
f(x) 

(x). 
x
i
 

 
.
1.2.2. k-

            

 
Dx

)(x


.
Trang - 9 -



1

k


)(x





k
j
jj
zfx
1
)()(




i


 
 





k
j
j
i
i
zxd
zxd
1
1
1
),(
),(



)(x





  k-  

 

 
 

Bài toán phân loại văn bản: 






 , 











: 




 (


) 







 .
Cách thực hiện: Khi 

-___
  
 
                  
-
- 
Trang - 10 -







 

1.2.3. 


t
. 

,

.
ra 

)(xfy 
 
 
N
k
k
x
1

n
R

Nkxfy
kk
1);( 

Dxxx

k
n
kk
 ), ,(
1

mk
Ry 
.

)(xf
ta   


), ,,,()(
21 k
cccxx 



k
ccc , ,,
21
theo 




N
i

ii
yx
1
2
)(






m
j
i
j
i
j
ii
yxyx
1
2
))(()(



)(x


)(xf
theo 


)(xy



 
B        
  
Trang - 11 -



.


Ni 1

Mi 1





M
i
ii
zfz
1
2
)()(



 
M
k
k
z
1
 
           
), ,,,(
21 k
cccx






Trang - 12 -


 
             


2.1. 


i. 


B
C

vi.






 

i. 

.

 
i. ANN (Artificial Neural Network)
  



Trang - 13 -


C  

2.2.  


 (1911) 


10

14

-10
. So

-6

:

2.2.1 : C 
:
 
 DS
S
i. 

Trang - 14 -


 




 


             

t 


 







      
.
      
 .




2.3.   (Artificial Neural Network)
Trang - 15 -


 n
 

  

  
tin
2.3.1. 
 
.

 

i

i

.


i

i

t

,


x
2
y
x
n
 




k
i
ii
xws
1

)(

s


2
||||

 xs
x
1
Trang - 16 -






k
i
ii

xw
1

2
wx 

i.

 -  ( s-  








0:0
0:1
)(
vkhi
vkhi
v



 (v)= av

g
2

v
:
v
v
e
e
v





1
1
)(


Trang - 17 -




v
ev

)(



2.3.2.  








Ta b

Trang - 18 -





B 
I

 
               
 0 
  

  theo 
 
 

 
 
i.

2.3.3. 
  
  
tr 
  
2.3.2  
Trang - 19 -



ecto 




 
 

:
 

 

 i.              


 
.






Trang - 20 -



               
 
 



 
 
 
Xây dựng kiến trúc mạng: 

 
Huấn luyện mạng:  
i.         

Kiểm tra hoạt động của mạng: 

 
i.
2.3.4.  
m  

 


i



Clor m


Trang - 21 -



  
  
  

2.4. 
2.4.1. .


















 



2.4.2. t
             
 
11
,tp
,
 
22
,tp
, ,
 
qq
tp ,
,  p
q
 






 t
q

 

Perceptron
 .
2.4.3.   .

 ( )  . 


 



2.4.4. 
 

Trang - 22 -




2.5. ptron
2.5.1. 
           
ci.




 ,











SRS
R
ww
ww
W



1
111
 b  . 
w
i
W 


















iR
i
i
w
w
w
1
. 
W  :















T
S
T
T
w
w
w
W

2
1


i
=hardlim(n
i
)=hardlim(
i
w
T
p + b
i
)=






00
01
i
T
i
i
T
i
bpw
bpw


R
W
R x 1
1
S x R
S x 1
n
a
S x 1

S x 1
b
Trang - 23 -










=hardlim(Wp+b) )=hardlim(
1
w
T
p + b)=hardlim(w
1,1
p
1
+w
1,2
p
2
+b).
: 
p

R
2
 
1
w

T.



i
w
T
p + b
i
=0. 

S

2.5.2. 








{p
1
, t
1
}, {p
2
,t
2

}, ,{p
Q
,t
Q
}  p
q
t
q



 p
q

 
q
Q
q
P
1

 a
q
t
q

:

 p 


=t-a .






:
V=1 Q, pa(p
q
)
n
a

p
1

p
2

b


Trang - 24 -



q

1

w
new
=
1
w
old
+p ; b
new
=b
old
+1.

q
=-
1
w
new
=
1
w
old
-p ; b
new
=b
old
-1.

q

1

w
new
=
1
w
old
; b
new
=b
old.

w
new
= w
old
+ep b
new
=b
old
+e
 
au.
e= t-a.

     p       a    
 :
W
new
= W
old

+ep ;
b
new
=b
old
+e.
i.
Procedure 
Begin
b;
Repeat
For q=1 to Q do

q
;
-a;
For i=1 to R do

i

i
W + e
i
p;
End;
End;
Uq,

×