cẩm nang luyện thi đại học môn ngữ văn phần 3 (phần 1: http://123doc.org/document/2897699-cam-nang-luyen-thi-dai-hoc-mon-ngu-van-part-1.htm)

d?p rieng cho mQi lua tuoi". Day chinh la niem tin manh li^t vao nhung gia trj
CO
truyen. Nha van con dem hinh anh cay si c6 thy vao phan cuoi cua truy^n
voi
thai dp ngoi ca nhan vat voi su tran trpng nhirng gia tri tarn
linh.
Cay si bait
go'c do len mai den Ngpc San nhung nho vao tinh yeu va niem tin cua con
nguai ma no da song lai. Su song lai cay c6 thu la niem lac quan tin tuang cua
tac gia vao su phuc hoi nhiing gia tri tinh than cua Ha Npi. Nhung gia tri van
hoa ben vung se khong ma't di, nha van ao uoc nhimg gia tri ay se hoa than
vao hi^n tai "Mpt nguai nhu c6 phai
chet
di
that
tiec, mot hat bui vang cua Ha
Npi
rai xuo'ng chim sau vao lop da't c6. Nhirng hat bui vang lap lanh dau do 6
moi goc pho' Ha Npi hay mupn gio ma bay len cho dat
kinh
ky lung
linh
choi
sang nhirng anh vang".
Lam
nen thanh cong cua tac pham noi chung va xay dung nhan vat ba Hien
noi
rieng la nha vao ngon ngu ke chuy^n dac sac, c6 tinh ca the hoa. Nha van it
mieu ta, chii yeu la ke, ke bang quan sat, phan tich va binh luan sac sao giau y
nghia. Gipng di^u tran
thuat

mang tinh trai doi, tu nhien, trlu nang suy tu, giau
chat
khai quat, da thanh, mang dam yeu to' tu truyf
n
qua "cai toi", (gipng ke tu
tin
xen Ian hoai nghi, ty hao xen Ian tu nhien tang rinh chan
that,
khach quan).
Tom
lai, qua nhan vat ba Hien, nha van khang djnh sue song ben bi cua cac
gia tri van hoa mang net d?p Ha Npi. Qua do tac gia gui gam niem thiet tha
gin
giii
cac gia tri ay cho hom nay va cho ca mai sau. Tu do chung ta them yeu
quy, tu hao ve van hoa, da't nuoc, con nguai Viet Nam trong moi quan hf
chat
che vai
Ijch
su, vai qua khu dan tpc, voi quan h$ gia dinh va noi tie'p the he.
Nhan
vat ba Hien la "Mpt nguoi Ha Npi" mai mai la hat bui vang trong be
vang tram tich ciia van hoa xu so.
»-11/
1
jvnji
ivii V uvvti
i^nang
vtft
Chuy^de2

DANG
Ot SO SANH & cAu TRUC BAI LAM
I.
KHAI
QUAT
CHUNG
Trong cac ky thi DH tu nam
2009
cho den nay. Bp Giao Due va Dao Tao da
lien
tuc ra de thi
theo
huang mo. Dac
bif
t eo dang de so sanh la dang de dang
fat
Vam
kho cho thi sinh hifn nay. Tuy nhien, dang de nay da dupe nguoi viet
bien
soan
theo
cau triie chuan dap an cua Bp. Nam dupe cau
true
nay hpc sinh
ge khong con phai bo nga voi de thi mai nira. Tu do biet ap dung cho timg de
thi
va npi dung eu the ma de thi yeu cau.
1. Cdc dang so s^nh thudng gap 1^:
a. So sanh hai chi
tiet

ngh?
thuat:
H >^
Vi
dy: De thi DH nam
2010
-
Khoi
D
Cam
nhan cua anh/chi ve chi
tiet
"bat
chao
hanh" ma nhan v^t Thi Na
mang cho Chi Pheo {Chi
Pheo
- Nam Cao) va ehi
tiet
"am nuoc day va nuoe
hay con am" ma nhan vat Tu danh sin cho Hp (Dot Thiia - Nam Cao).
b. Cam nhan hai nhan vat:
Vi
dy: De thi DH nam
2013
-
Khoi
C.
Co
y kieh cho rang; su

nhan
nhuc
cua
nhan
vat Tie (Dai thica - Nam Cao)
khong
dang
trdch chi
dang
thuomg;
con su
nhan
nhuc
cua
nguai
dan ba
hang
chai
(Chiec
thuyen
ngoai
xa - Nguyen Minh Chan) thi vita
dang
thuomg
vita
dang
trdch.
Tu
cam nhan cua minh ve hai nhan v|t nay, anh (eh;) hay binh luan y kieh
tren.

c. Cam nhan hai do^n tho, hai doan van:
If^i du: De thi DH nam
2010
-
Khoi
C.
Cau
Ill.a.
Theo chuong trinh Chuan (5,0 diem)
Cam
nhan cua anh/chj ve hai doan tho sau:
Gio
theo
lot gio, may du&ng may
Dong
nuac
buon
thiu, hoa bap lay
Thuyen ai dau ben
song
trang do
Co
chff
trang
vekip
toi nay?
(Day thon Vi D? - Han M^e
Tu,
Ngif
v&n

11, Tap hai,
NXB
Giao dye,
2008,
tr. 39)
L&p
lap may cao dim nui bqc,
Chim
nghieng
cdnh
nho:
bong
chieu
sa.
.un ,„n,x
luuru
ihi da, hoc ^gU Van -
fhan
uatin tJteu
Long
que den dan vai con
nude,
Khong
khoi hoang hon cung nhd nha. '.
(Trang
giang - Huy Can, Ngif van i j
Tap
hai, NXB
Giao
due,

2008,
tr. 29)
Cau
Ill.b.
Theo chtrong trinh Nang cao (5,0 diem)
Cam
nhan cua anh/chi ve hai doan van sau:
( ) Con Song Da tudn dai tudn dai nhu mot dng toe trie tinh, dau toe ehan
toe
an
hien trong may
trcri
Tdy Bae bung na hoa ban
hoa
gao thdng hai vd euon cum mii
khoi
niii
Meo dot nuang xudn. Toi da nhin say sua Idn may miia xudn bay tren Song Da
toi
da xuyen qua ddm may mua thu ma nhin xudhg dong nuac Song Da. Miia xudn
dong xanh
ngge
bich, chit nuac Song Da khong xanh mdu xanh canh hen eua Song
Gam,
Song Lo. Miia thu nuac Song Dd lit lit chin do nhu da mat mot nguai bam di
vi
rugu
biea,
lit
lie

cdi mdu do gian die a mot nguai bat man bue bgi gi moi do thu ve{ )
.
(Ngudi lai do Song Da - Nguyen
Tuan,
N^'ff
van
12 Nang cao,Tap mot, NXB
Giao
dye,
2009;
tr. 157)
( ) Tie Tuan veddy, song Huang van di trong du vang cua Truang San, vugt
qua mot long vuc sau dieai ehan niii Ngoc Trdn desdc nuac tra nen xanh thdm, vd
tit
do no troi di
giiea
hai day doi sirng simg nhu thdnh qudch, vai nhimg diem cao
dot
ngot nhu Vong Canh, Tam Thai, Luu Bdo md tie do, nguai ta luon luon nhin
thay
dong song mem nhu tam lua, vai nhieng chiec thuyen xuoi
ngugc
chi be vita bang
con
thoi.
Nhiimg
nggn
doi nay tqo nen nhiimg mdng phdn quang nhieu mdu sac tren nen
trbi tdy nam thdnh pho, "sam xanh, trita vdng, chieu tim" nhu nguai Hue
thiecmg

mieu
td ( )
(Ai
da dat ten cho dong song? - Hoang
Phii
Ngoc Tuong, Ngii van 12 Nang cao. Tap mot, NXB
Giao
due,
2009,
tr. 179)
2.
CSiu
true So
Sdnh
dirge cy thi h6a theo d^n y nhu sau:
Cau
tnic
Ngi
dung
Diem
I.
MO BAI
Neu
van de (thuong tim diem chung nhat).
II.
THAN
BAI
1. Neu tac gia/tac phaWxuat xu: (ca 2 tac gia)
0,1^
II.

THAN
BAI
2, Lam ro tung doi tugtig.
a. Cam nhan ve doi tugmg thu nhat.
-
Npi dung.
-
Ngh^ thuat.
1,0
II.
THAN
BAI
b.
Cam nhan ve doi tuong thu hai.
-
Npi dung.
-
Ngh^ thuat.
1,0
2^
Cty
TNHH MTV DWH Khang Vi$t
3. So sanh
s^f
tuong dong va khac
bif
t.
0,5
-
Sy tuong dong.

-
Su khac bi^t.
KET
BAI
danh
gia chung ve npi dung va nghe thuat.
II.
HUONG
DAN MOT SO D£
m 7.Binh
luan
canh vugt thac trong Nguai lai do Song Dd va canh ch7
chu
trong ChU nguai ttt tu. Qua do, chi ro su thay doi ve phong each ngh^
thuat cua Nguyen
Tuan
truoc va sau
Cach
mang.
HI/6NG
DAN
CHI
TIET
(Tham
khao bai viet
ciia
Co Le
Thi
Thu
Giang,

f
lT'
Truang
THPT
Dong Ha - Quang Tri)
I.M6BAI
Nguyen
Tuan
la nha van c6
nhieu
trang viet rat song dpng ve
nhiing
eon
nguai
phi thuong,
tinh
each phi thuong. Nhan vat cua ong moi khi da xuat
hien
thi dut khoat phai c6 dau ah dac biet.
Canh
vupt thac cua ong lai do song
Da
trong Nguai lai dd song Dd va canh cho
chii
cua
Huah
Cao trong Chie nguai
tie
til
la hai chi tiet nghe thuat dac sSe. Qua canh cho chir va canh vup-t thac,

Nguyen
Tuan
da mang den cho ban dpc nhung trang van tuy^t but nhat mpi
thoi
dai.
II.
THAN
BAI
1. Vai net ve tac gia, tac pham:
-
Nguyen
Tuan
la mot trong
nhijng
nha van xuat sac nhat cua van hoc
Vi?t
Nam
hifn
dai. Trong van nghi^p
ciia
Nguyen
Tuan,
truyen ngan Chie
ftguai
tie tii (trong tap Vang bong mot thai - sang tac truoc each mang) va Nguai
'«!
do song Dd (trong tuy but Song Da - sang tac trong chuyeh di thue te len Tay
B^c 1958) la hai thanh cong noi bat, tieu bieu cho phong each ngh§ thuat cua
gia
6 hai giai doan sang tac. Dae biet la

cAnh
cho chtr va canh vugt thac
*^WQIC
xem la
nhiSng
ang van dep nhat trong van hoe
Vi^t
Nam.
Npi
dung cam nhan (Lam ro timg doi tu<?ng):
Trong
tac pham Chii nguai tii tii Nguyen
Tuan
da rat dung cong vao
^'?c mieu ta buc tranh cho
chii
"mpt canh tugng xua nay chua timg c6".
mat npi dung:
Canh
cho
chii
nam 6 phan cuol
truyf
n
ngan Chii nguai tii
Cau
ehuy^n la cuoc gap go giira hai eon nguai trong mot
tinh
huohg v6
l^^'^g hi

hiiu:
Mgt ben la
Huah
Cao c6 tai vie't chu nhanh va d^p, van v6 song
nhung
lai la ke phan nghich
lanh
an tu
hinh;
mpt ben la
vien
quan rtgue
thue thi phap luat dang giam giir Hu^ Cao nhung l?i la nguoi c6 tam
long
biet nhdn
lien
tai, yeu quy cai D^p. Tren binh dien xa hpi,
hp
doi lap
nhau, nhung tren binh
di§n
nghe
thuat,
hp
deu la nhung ngh#
sT
chan chinh.
Su gap go
giiia
hai con nguoi ay trong chon de lao tao ra mpt

tinh
huohg day
kich
tinh,
kich
tinh
cang
dupe
day den cao trao
khi
quan nguc bong nhan
dupe
cong van khan va biet
sang
sam mai Huan Cao da bi
giai
ra
phap
trucmg.
Li^u
cai
so nguyen thie't tha aia vien quan nguc la c6
dupe
chu Huah Cao de treo
trong
nha c6 thuc hi^n
dupe
khong?
Li^u
tarn long

bif t
nhan
lien
tai cua ong
CO
dupe
Huah Cao thau hieu?
Lieu
eon nguoi tai hoa Huah Cao truoc khi tu
gia
eoi doi c6 kjp de lai cho doi nhij-ng dong chu cuo'i
eung?.
Dat trong dong
cot truyen, trong ket cau cua tac pham, canh cho chu eo vai tro "coi nut", gi^j
toa. Tu day, noi bat len ve d?p ky
vT
cua nhan vat, noi bat ly tuang tham my
cua nguoi
nghe
sT
Nguyen Tuan.
Dung nhu nhan dinh cua Nguyin
Tuan:
CAnh
cho chu
-
"mpt cdnh tupng
xua
nay chua tvmg c6".
Vi

sao lai nhu vay?
Vi
Thu
phap
la mpt
thii
choi tao nha mang net d^p cua
van
hoa phuang Dong. No thuong dien ra trong thu phong
hoac
trong khung
canh son
thiiy
huu
tinh,
troi
trong gio mat, c6 tra, eo rupu, eo hoa Vay ma
canh cho
chii
6 day lai dien ra trong dem khuya, ngay trong nha giam tarn toi
chat hep, am uot, tuong day mang nh^n, nen day phan chupt phan gian ,
trai
ngupe voi nhiing cai tarn toi ban
thiu
ay, noi bat len anh
sang
do rue eiia mpt
bo duo'e,
khoi
toa ra nhu dam chay nha, tarn lua trang

tinh,
chau muc thorn
that dung la mpt hoan canh,
thoi
gian, khong gian "xua nay chua tung c6".
Tu
the cua nguoi cho chu va nhan chu lai
eang
"chua tung eo" hem nua:
Nguoi
cho chu la ke tu tu ehi
sang
som mai da ra
phap
truong, eo van deo gong,
chan vuong xieng dang dam to nhijng net
ehii'
vuong
tuoi
tan tren tam lua bach
trang
tinh
con nguyen
v^n
Ian
ho.
Nhung thu gong xieng quai ae ay
eang
to dam
len

ve d?p hien ngang, hanh dpng nghla hi^p, thieng lieng eua nguoi cho chiJ.
Tuong
phan
voi
tu the^ hanh dpng nay la nguoi
dupe
nhan
chir:
vien quan nguc
lai
khiim
niim,
thay tho
lai
gay go
thi
run run bung chau myc.
Trong
canh nay eo rat nhieu dieu
trai
voi trat tu thong thuong: nha lao - nai
ngu tri
cua bong
to'i,
cai xau, cai ae tro thanh noi de
sang
tao ngh^ thu$t - san
sinh
ra cai
D^p;

nguoi tu vupt len su
troi
bupc
ciia
gong xieng tro thanh nguo'
ngh^
SI
voi niem cam hung
sang
tao
nghe
thuat manh
lift,
ong hi#n len mpt
each
uy nghi, dinh dac, duong hoang. Do chinh la sy len ngoi cua cai d?p
gii^^
chon nguc
tii,
la chieh thang cua cai D^p, cai cao thupng, cai thien luong trong
lanh
doi
voi
nhi>ng
eai xau, cai ae, cai thap hen.
Hai
con nguoi 6 nhiing vj
tri
doi khang tro thanh hai nguoi ban
tri

am. Ca'
D?p da dua hp den
voi
nhau, khong eon ranh
gioi
giua pham nhan va quan
nguc ma la mpt tam long dap lai mpt tam
long.
Vi
thye
sxf
coi nhau la tri ai^'
o chu xong, Huah Cao con do quan ngyc day va noi voi ong nhiing 161
Ijiuyen
chan thanh, tam huye't: " Thay Quan nen tim ve que ma o, thay hay
jjioat
khoi
cai
nghe
nay da roi hay nghl den chuyfn choi chir. O day kho giu
thien
luong cho lanh
vimg
va roi
ciing
den nhem nhuo'c mat cai doi lucmg
^hi?n
di.
Nguc quan cam dpng,
chap

tay vai nguoi tu: Ke me mupi nay
xin
bai
llnh".
Thai dp
ciia
Huah Cao the hi?n ve d^p van hoa va
tinh
than nghia
hif p
sang
ngoi cua mpt tam long be ban,
loi
khuyen cua Huah Cao mang y nghla
sau sac: Cai D?p khong the chung song voi eai ae, eai xau, cai goe cua chu
nghla chinh la thien luong, nguoi
nghf
sT
say me cai d?p truoc het phai
giir
dupe
thien luong. Truoc
liie
gia tu coi doi, Huah Cao da de lai loi di huah ay
voi
niem thie't tha mong moi con nguoi con song
sang
ra le do.
Niem
mong

iTioi
ay khong phai ehi c6
thoi
ong Huah ma den hom nay no van con nguyen
gia tri.
Do
ciing
chinh la ly tuong tham my
ciia
Nguyen Tuan ve su thong nhat
giua
TAM
va
TAI,
giiia
THIEN
va
MY.
Ve
mat ngh^ thuat: Va de tao nen sy "chua tung c6 ay", Nguyen Tuan da
huy
dpng von ngh| thuat uyen tham
ciia
minh
de tao dyng.
Biit
phap
tucmg
phan rat dam net: bong toi doi lap
voi

anh saiig lam nen canh cho
ehii
dam net
bi
trang, thieng lieng tu duong net den mau sac den hinh anh. Doan van da the
hi?n
tai
nghe
cua Nguyen Tuan trong viec dung canh, tao khong
khi,
gipng van
trang trpng, c6
kinh,
van dung khai
thac
trif
t
de
thii
phap
tuong phan de dtmg
nen mpt canh tupng dung la "xua nay chua tung eo, canh cho
ehii
la mpt trong
nhung ang van d^p nhat cua van hpc
Vif t
Nam
hif n
dai, la mpt diem
sang

gop
phan khong nho lam nen thanh eong eho tae pham Chu
nguai
tie
tu. Canh cho
ehii
dem den mpt ket thiie c6 hau,
giiip
nguoi dpc them yeu men mpt net d^p
trong
van hoa dan toe, cam
phue
truoc mpt tai nang, nhan
each
cao ca, gieo vao
long
nguoi mpt
niem
tin
bat
dif t
vao chieh thang
ciia
thien luong.
b. Phan tich canh vupt thac trong Nguai lai dd song
Da:
Truoc
het ve mat npi dung: Ong do trong tac pham la mpt nguai lao
<l9ng,
la hinh anh

ciia
eon nguoi Tay Bae trong cong
cupe
lao dpng, xay dyng
cupc song moi, dong
thoi
ciing
la mpt
ngh?
sT
trong
nghf
thu^t vupt
thac
leo
Shenh. De hieu
dupe
tai
nghf
sieu pham eiia ong do, truoc het ehiing ta phai
•^oi
den song Da - doi tupng ma ong chinh phue, tae gia da mieu ta ong do
*rong
the tuong phan voi the lye thien nhien
hiing
hau song Da - mpt nhan vat
^0
ciing
song dpng - mang
difn

mao va tam dja
ciia
thii
ke thu
so' mpt
doi voi
^on
nguoi (di?n mao do
dupe
the
hifn
qua dia the hiem tro: Bo da, ghenh,
'^oay nuoe, dang long Ipn
giiia
rung tre
niia
do lua Dang gam hon ca la tam
"^ia
cvia no qua
each
bay binh bo tran nham hiem vai v6 so nhung boong-ke
phao
dai da
noi,
ba lop
triing
vi
th^ch
tr^n.
365

De chinh phyc mpt doi thu cao tay nhu the^ doi h6i d nguoi lai do mpt si^
tung
trai,
day dan
kinh
nghi^m, mpt ban
ITnh
gan da can truong, mpt su thong
minh
khon kheo va dac bi^t la tai nang sieu
vi§t.
Su am hieu ky cang ve doi
tupng chinh la mpt yeu to quan trpng
giiip
cho ong c6
dupe
tu the chu dpng
trong
cupc chien voi song Da. Canh vupt
thac
chinh la tam diem nong
nhat, mpt tran thuy ch eh v6 cung ac
li$t,
gay can, day khong khi chien tran, tu
do lam noi bat ve dep
ciia
ong do: nguoi lao dpng - ngh^ si tai ba.
Tu
do ta thay canh vugrt thac cung la canh "xua nay chua timg c6": Khong
khi

tran mac ngay tu cau van mo dau canh vupt thac: "Thach tran dan bay
vira
xong
thi cai thuyen vut
toi.
Pho'i hpp voi da,
thac
nuoc reo ho lam thanh vi^n
cho da". Canh hon chien ac
li^t
dien ra "mat nuoc ho la vang day, ua vao ma be
gay can cheo, song
nude
nhu the quan
lieu
mang xong vao ma "da
trai"
ma
"thiic
goi vao bung va hong thuyen Co
liic
chiing dpi ca thuyen len". Song
thac
da danh mie'ng don hiem dpc nhat bop chat lay ha bp "khien cho ong do
dau dieng mat meo bech
di.
Nguy hiem la vay nhung ong lai do van co nen vet
thuong, hai chan kep chat cuong
lai,
binh

tinh
"hai tay
giir
mai
cheo
khoi
bi hat
len
khoi
song" van
nghe
tieng chi huy ngan gpn,
tinh
tao, cua nguoi cam
lai,
con
thuyen thoat
khoi
nguy hiem. Vay la pha xong cai
triing
vi thach tran thu nhat.
The nhung tran chien chua dirng 6 do ma moi
liic
cang quyet li^t hon.
Khong
mpt
chiit
nghi tay nghi mat, phai pha luon vong vay thu hai va phai
thay doi chien thuat. Nho
kinh

nghiem gia dan, ong da nam
chac
binh
phap
ciia
than song than da, nam
virng
quy luat phuc
kich
cua lii da noi ai nuoc
nguy hiem nay:
Triing
vi thu hai tang them nhieu cua tu hon danh
lira
con
thuyen, cira sinh lai bo' tri l^ch qua phia bo
hiru
ngan: "Dong
thac
hiim
beo
dang hong hoc te'manh tren song da". Ong lai do bat dau cupc tan cong bang
each
"nam chat
dupe
cai bom song
diing
luong
roi"
ong cho eon thuyen "phong

nhanh vao cira sinh ma lai miet mpt duong
cheo
ve phia cira da ay". Bpn tuong
da, dua thi "ong tranh ma rao boi
cheo
len", dua thi bi "ong de san len ma chat
doi
ra de mo duong tie'n". Cuoi
ciing
ong thang con bpn da tuong that bai
tham hgi
"tiu
nghiu cai mat xanh le that vpng".
Triing
vi
thir
ba, ben phai ben
trai
deu la "luong chet ca". Da vay, con bo tn
luong
song ngay
giira
bpn da hau vf". Ong lai do muu tri "phong thang con
thuyen,
ehpe
thiing
cira
giira
do" roi dua thuyen
"viit

qua cong da canh
vno
canh khep". "Chiec thuyen nhu mpt
miii
ten tre xuyen nhanh qua hoi nuo"^/
vira
xuyen
vira
tu dpng lai lupn dupe". The la het thac. That la tai
tinh
het cho
noi.
Tai ngh^ lai do vupt
thac
nhu ong
ciing
dupe
xep vao bae sieu pham xtf^
nay chua
timg
co! Dpc den day ta moi co cam giae v6 6a, tho
phao
nh? nhom.
366
'e mat ngh^ thu^t: Do^ van huy dpng sue manh cua quan sat, tuong
tvfCT'S'
tuong, cac
phep
nhan hoa, so
sanh,

tuong phan
dupe
van dung
linh
jioat'
ngon ngir phong
phii,
giau
tinh
tao hinh, van dung kien thire nhieu
jiganh
ngh^ thuat, dac bi^t la quan su, v6 thuat, tac gia tao nen mpt canh chien
tr?^
S'^"
^^'^^
'^^"^ ^'^"^ manh
li^t.
Song Da himg hau, hung bao, lam
fflxxu
nhieu ke, ong do be nho
giira
muon
trimg
song
nude
nhung cd
tri
lye, tai
nghe
phi thuong. Hang loat nhijng dpng tir manh the hi?n su cuong np cua

song Da. Canh vupt
thac
cd the xem la doan hay nhat trong ban anh
hiing
ca
pgoi
tri dung tuyet voi cua eon nguoi lao dpng.
3. Doi chieu hai canh do de thay net on dinh va doi moi trong phong
each
ngh?
thuat
ciia
Nguyen Tuan tmoc va sau Cach mang:
Ve
diem giong nhau: Trude sau Nguyen Tuan van
giir
phong
each
tai hoa
ngh^
sT. Ong kham pha sy vat d phuong di?n van hda tham my, con ngudi d
phuong dien tai hoa ngh^
sT.
Ca hai hinh tupng nhan vat: Hua'n Cao va ong do
deu la nhirng con ngudi tai hoa ngh^ si. Cho dii hp d nhirng
giai
doan, tang Idp
khac nhau, lam nhirng cong viec
khae
nhau nhung deu la doi tupng

ciia
cai
d?p trong van Nguyen Tuan (Huan Cao trong canh cho chir hi^n len vdi ve
d?p cua tai thu phap, eiia thien luong, khi phach; ong do trong vupt
thac
lai
dupe
the hi^n qua tai ngh^ tay lai ra hoa).
Su uyen bae cua Nguyen Tuan
dupe
the hi^n qua
vife
van dyng vo'n hieu
biet
sau rpng ve nhieu
ITnh
vuc: van hda, Hch sir, dia ly, dien anh hpi hpa, quan
sy, v6 thuat hai canh tren deu dem den cho ngudi dpc nhirng kieh thue bo
ich
mpt
each
thu
vi.
Dae bi^t cd cam hung ddi vdi nhirng canh tupng tao cam giae manh
li^t.
Ong
la nha van cua nhirng
tinh
cam Idn, nhij-ng cam giae manh, trong hai canh
•la

phan tieh deu truyen den cho ngudi dpc nhirng rung cam manh
li^t
Thii
phap
tuong phan thuong
dupe
van dung de to dam nhirng canh tupng gay an
^<?ng dir dpi. Trong canh cho chir ong Huan da cho chir trong hoan canh nguc
^
tam
tdi,
trong canh vupt
thac
ong do be nhd chinh phuc song Da hung bao.
Von
ngdn ngir phong
phii,
chuan xae, giau gia tri tao hinh, gpi cam, cau van
gpt giua can trpng. Ngon tir trong van ong bien hda khon ludng. Ong
"^^Pc menh danh la "thay
phii
thuy
ciia
ngon ngu". O ca hai canh trong hai tac
Pl^am da khang dinh tai ngh^ do cua ong.
Ve
net khac nhau net doi moi
ciia
Nguyen Tuan trudc va sau Cach mang:
Trong

canh cho
chij'
ong tim cai d?p vang bong mpt
thdi
da
liii
vao qua khu,
^
c4c bae sieu pham, trong canh vupt
thac
ong da phat hi^n va ngpi ca cai d?p
^•^8 ddi song thyc t^i
ciia
dat nude, nhan dan lao dpng. Ngay trudc ong dem
A:
367
cai tai hoa uyen
bac de
chong doi, phu nhan thyc t?i den toi,
gib
day, ong
dui^
no
de
kiem tim
va
khang
dinh
nhung
ve

d?p trong
xa
hoi mai (vang).
Truoc
day ong
tuy#t doi
hoa cai
phi thuong,
nay ong
phat hi^n
sy
thoVig
nhat giiia
cai
phi thuong
va
binh thuong. Ngon
ngii
truoc day
c6
kinh,
dai
cac,
giQng van ngang tang, kieu
bac, nay
hi^n dai, gan voi doi thuong.
Su
thay do'i
do lam
cho

van Nguyen Tuan van tai
hoa
uyen
bac ma
khong ngong
ngao,
tai
hoa uyen
bac
ma don hau tin yeu.
u-;
III.
KET BAI
Tom lai, hai
canh
tuong "xua nay
chua
tung
c6"
trong
cahh
vuot
thac
ciia
ong lai
do va
canh
cho chu cua
Huan Cao, Nguyen Tuan rat xung dang
la

nha
van tai hoa
ngh§
si -
niem tv hao ciia Van h(?c Vi?t Nam.
Diing
nhu loi ciia nha
phe binh Vu NgQC
Phan
"Van ciia Nguyen Tuan khong dung cho nhung ngu6i
nong noi thuong thiic".
2:
So
sanh
cai
nhin
nghf
thu?t
cua
nhan
vat
Phung
trong
Chiec
thuyih
ngoai xa -
Nguyen
Minh Chau
va
nhan

vgit
Vii Nhu
To
trong
Vtnh
biet
citu
triing
dai -
Nguyen
Huy Tuong.
HI/6NG
DAN
; I.M6BAI
Nghe thuat luon
di
len tu cai nhin
chan
chinh.
Diing
nhu the^ noi den
nghe
thuat
ta
khong
the
khong
nhac
den
cupc

song
vi
hai
thii
ay
luon
gan
lien voi
nhau. Hai nha van Nguyen Huy Tuong va Nguyen
Minh
Chau tuy viet hai
tac
pham
a
hai giai doan
khac
nhau nhung ho cung huang den quan ni^m ve
ngh?
thuat. Quan niem
do
dugc
the
hien
qua
hinh tugng hai nhan
vat
Phiing trong
Chiec
thuyih
n;^oai

xa va
Vii Nhu
To
trong Vinh Met
Cim
Triing Dai. Hai nha van
da
xay
dung nen hai nhan vat
c6
nhieu
net
tuong dong mpt
each
trung hgp va
tai
tinh.
Ciing
nha
nhu
the ma hat
ngQC
an
giau trong
be sau
tarn hon
con
nguoi
deu dugc hp tim thay
va

nang tarn gia trj.
II.
THAN BAI
1. Khai
quat
tac
gia,
tac
pham:
Nguyen
Minh
Chau, ong dugc xem
la
mpt trong nhirng nha van tien phong
trong
cong
cupc
doi moi van hpc
"nguoi
mo
duong
tinh
anh va tai
nang
(Nguyen Nggc). Van ciia ong gian
di
ma sau
sac,
tham thia nhieu du vj
ve

cu(?<^
doi,
thain dam
ngh§
thuat, cai ma ong luon xem la bat nguon tu hien thuc cu?"^
song.
Chiec
thuyen
ngoai
xa, Ben que la
hai
tac
pham xuat
sac
ciia Nguyen
Mii^^
Chau giai doan
sau nam 1975.
Nhan
vat
Phiing trong
tac
pham
Chiec
thuy^'^
ngoai
xa la
mot nhan vat tu tuong ciia ong.
'
368 '

Nguyen Huy Tuong
vua la mpt nha van, mgt nha
bien kich.
Ckig
c6 xu
hUf^ng
tim
ve
lich sii
de
tie'p can nhiing con nguoi "mpt
thdi
vang bong". Ngoai
^i)
kich
sac Son gay
tieng vang Ion, Nguyen Huy Tuong
con xay
dyng thanh
c6ng
vo kich
V
hoi, mpt bi kich ciia nguoi kien tnic su tai
ba -
Vii
Nhu To.
Hai
nhan
vat
Phung

(Chiec
thuyen
ngoai xa -
Nguyen
Minh
Chau)
va
Vii
islhif
To
(VQ Nhu
To -
Nguyen Huy Tuong) deu
la
hai nhan v^t tu tuong nhu
itipt
phat ngon ngh$ thuat ciia hai nha van.
2.
Phan
tich lam ro tung nhan vat:
' . !
a.
Ve
d?p rieng trong
each
nhin ngh^ thuat ciia Phung:
' ' '
La mpt nhie'p
anh gia,
theo

loi
de
nghi ciia truong phong,
anh
phai ehyp
nipt
biic
anh de
dang
cho bp
Uch nam
sau. Sau
nhieu ngay
lao luc
tim kiem,
anh
bat
gap mpt hinh anh
chiec
thuyen dang tu tu
ghe
vao
bo
trong mpt buoi
sang
"suong
mu
trang nhu sira
c6 pha
doi chiit mau hong

do anh mat
troi
chieu vao". Qua thang hoa trong cam xiie khi kham pha
ra
dupe mpt bue tranh
mvc tau ciia mpt danh hpa thoi
eo,
anh nhanh chong bam may lien thanh va
c6
nhiing
bue anh an y
khong
de gi eo
dupe trong mpt doi lam ngh^ thuat.
Day
chinh
la su
nhay
cam
ciia Phiing truoc
cai
dep. Chung
to, anh rat c6 6c
ngh^
thuat trong vi^e tim kiem nhiing thuoe
phim
d^p.
Nhung
nhu mpt
thii

nuoe
rira quai dan, Phiing
da
ngay lap tue phat hi^n
ra
dSng
sau
chiec
thuyen
ngu
phii
d?p nhu
trong
mo ay la mpt su
that
phii
phang.
Do la
canh
lao dan ong danh vp mpt
each
tan nhan. Canh nguoi dan
ba
hung
chju don roi
ma
khong
"chay
tron, khong tim
each

keu van, khong chong
tra".
Cam xiie thang
hoa
vi
cai
d?p vut bien, thay vao
do la su
ngo ngang den
don
dau ciia Phiing.
Chung kien buoi lam vi^c giiia Dau, mpt nguoi dong dpi cii nay
la
chanh
an
toa an huy^n, voi nguoi phu nii kho'n kho kia. Phiing moi
vo le ra
rang, nguoi
phu
nir phai
cam
ehiu mpt
be,
khong chong tra nhiing tran don
cua
chong
va
^6r\g ehiu giai phong
la
vi

tinh
yeu v6 bo ben do'i voi nhirng diia con. Vi "dan
6 thuyen chiing toi phai
song
cho con
chir khong
the
song
cho
minh nhu
a
^••en da't dupe"
va
cung vi
"can
mpt nguoi dan ong
de
cheo
chong nhirng liic
phong ba" dii han tan bao den miic nao.
Phiing
cay
dang nhan
ra
rang,
dSng
sau
canh
d?p nhu
mo

kia
la bao
ngang
eo
le cua
doi thuong
ma
anh
chua
hieu het. Truong phong rat hai long
ve
anh. Mai
ve sau, no van
dupe treo
6
nhieu noi, nhat
va
nhirng
gia
dinh
^3nh
nghe
thuat. Nhung moi khi nhin
ky
birc anh, c^m xiie ciia
anh
luon Ian
JLtrao
dang.
•*inh

huong dupe
tao nen
tir ngoi
biit
ciia ong
la su
tuong phan giira nghf
*^^at va
eupc
song,
ngh$ thuat thi
6
ngoai
xa
con
cupc
doi thi
Igii
that gan, ngh$
•3AQ
thuat thi d^p nhung cupc doi sao day ray bao ngang trai. Qua tinh huo'ng do
nguoi ngh# sT mod thain thia r^g: ngh# thuat khong the lang man hoa, thi vj
hoa
cuQC
doi khi
cugc
doi con day ngang trai. Anh da cho nguoi dpc tha'y
dxiqc
cai
nhin

da di^n, nhieu chieu ve cupc song. Chanh an Dau va ngh^ sT
Phung
da hieu ra nhieu dieu ve con nguoi, ve cupc song khi chung
kien
caq
chuyen
va tiep xiic voi nguoi dan ba hang chai, tir do nha van ggi mo nhOrig
van
de moi v6 cung triet ly cho sang tao ngh$ thuat.
b.
V6 d?p cua nhan v|t Vu Nhu To:
Tiep
den la Nguyen Huy Tuong, nha van c6 thien huong
khai
thac
de tai
Ijch
su. 6ng
CO
rat nhieu dong gop noi bat o the loai tieu thuyet va
kjch,
mot
trong nhung va k\ch de l?i ah tugng sau sac nhat cho nguoi dpc la "Vinh bi^t
Cvru
Trung Dai" ma thong qua nhan vat Vu Nhu To ta cang thay dupe mol
quan
h^ mat thiet giira ngh^ thuat va cupc song.
Via
Nhu To dupe bie't den qua tac pham ciia ong la mot
kien

true
su thien
tai va dam me ngh$ thuat, bj hon quan Le Tuong Due bat xay dvmg Cuu Trung
Dai
de lam noi huong lae, vui choi voi cac cung nu. Nhung ong la mpt ngh^ si
CO
nhan each va c6 ly tuong ngh^ thuat het sue cao d?p, khong phai la nguoi
ham
song sp chet hay chi vi chiit cong danh ma phai ban than minh cho nghe
thu^t. Lue dau, ong nhat
dinh
tha chet chu khong xay dung Cuu Trung Dai
cho ten vua bao ngupe, nhung khi nhan ra gia tri nghf thuat de lai cho doi thi
ong lai quen mat mpt thve te la dan ehung dang doi kho.
Cuu
Trung Dai cang xay cao bao nhieu thi mo hoi, nude mat va ea mau
xuong cua nhan dan ngay cang tang len bay nhieu.
Vii
Nhu To cang quyet tam
xay dvrng Cuu Trung Dai thi eae mau thuan ngay cang
theo
do ma kho giai
quyet va Dan Thiem cang khuyen
khich
Vu Nhu To xay Cuu Trung Dai thi
xung dpt giiia nguoi nong dan va eon nguoi nghf thuat ngay cang tang cao.
Co
the noi do la mpt khat vpng het sue ehan chinh nhung no dupe dat khong
diing
cho, khong kjp thoi, khong tinh den gia tri eupe song thi nghiem nhien

ehinh
no se tu tro thanh tai hpa. Trong vi^e xay dyng Cuu Trung
Dai,
Via Nhu
To
vira la pham nhan va ciang vua la nan nhan.
Dien
bien mau thuan trong con
nguoi Vu Nhu To va Dan Thiem m^e du dupe giai quyet nhung khong dupe
thoa dang. Vu Nhu To bi giet mac du trong tham tam ong khong he eo y
djnh
h^i
dan, khi chet ong van chua nhan ra dupe sai lam cua minh.
Qua
tan bi
kjch
cua Via Nhu To, tac gia da dat ra nhiong vari de sau sac va
CO
y nghia muon thuo ve moi quan h^ giCra ngh^ thugt voi eupe song, giua ly
tuong ngh^ thuat cao sieu thuan tiiy cua muon doi voi Ipi ich thiet thuc va
tiep cua nhan dan.
^ 3. So
sinh
diem hrong dong vA khac bi?t:
Ca
hai tac pham nay deu xay dung len mpt nhan v|t het long dam me ngh§
thu^t nhung chi vi chua tha'y ro su doi lap ma dan den nhihig ket cue dang
buon.
Ngh? sT Phung da tha'y dupe mat trai ciia s\f vi^c va da kip thoi sua sai
nhung

Vu Nhu To phai lay ea cai gia ciia ngh^ thuat de doi bang ehinh mang
song ciia minh. Tuy dupe viet vao hai boi canh xa hpi khac nhau, van hoa ma
(Jo'i tuong ton tai khac nhau va phong each cua hai nha van ciang hoan toan
khac nhau, nhung hp deu c6 mpt diem ehung da lat ra la bai eiia ngh$ thuat.
Ngh^
thuat phai gan
lien
voi eupe song, phuc vy eupe song, ne'u ngh^ thuat xa
roi
cupc song, xa roi quan chiing thi chi dem lai bi
kjch
tham kho'e nhu ciia Vu
Nhu
To hay cai
nhin
phien di$n ve cupc so'ng ciia ngh§ sT Phiing. Tuy rang
ngh? thuat la cai d?p ciia cupc song nhung khong phai
liic
nao no cung d?p.
Dang
sau ciia tam huy ehuong rang ro luon go ge va nhieu khuyet diem.
Ngoai ra, nghe thuat ehan ehinh la ngh§ thuat vi cupc so'ng, phuc vy cho cupc
song, ngh^ thuat xa roi eupe song chi la ngh? thuat suong, khong xiing dang la
nghf thuat ehan ehinh, dieu do doi hoi nguoi ngh^ si phai bie't tim toi, kham
pha
cupc song, hieu no tren nhieu phuong dien. Ngh^ si ehan chinh ding
giong nhu nghe thuat ehan ehinh va ngh^ thuat luon phai vi nhan
sinh
khong
chi

bo hep ngh^ thuat vi ngh$ thuat.
III.
KET
BAI
- Danh gia chung.
3; Cam nhan ve "tieng chim hot ngoai kia vui ve qua. Tieng anh
thuyen
chai go mai
cheo
duoi ca. Tieng ciia may ba di chp ve" {Chi Pheo -
Nam
Cao) va "Mi nghe tieng sao vpng lai thiet tha boi hoi " (Va
chong
A
Phu - To Hoai).
Hl/ONG
DAN
CHI
TIET
I.
M6BAI
Trong
tac pham van hpe, chi tiet ngh$ thuat la eye ky quan trpng, ne'u
khong
CO
no, tac pham duong nhu chua thyc su mang tam. Chi tiet ngh^ thuat
gio'ng nhu mpt hat eat nhung dii de mang den mpt sa mac menh mong, chi tiet
pghe thuat gio'ng nhu mpt gipt nuoc nhung c6 the lam dong
hif
n

ca dai duong
|>ao la. Trong tac pham Chi Pheo va Vo
chong
A Phu hai tac gia Nam Cao va To
lloai
da lam nen hai "hat cat", "hai gipt nuoc" ay. Do la "tieng chim hot ngoai
Ha vui ve qua. Tieng anh thuyen chai go mai
cheo
duoi ea. Tieng ciia ma'y ba
B cho ve" (Chi Pheo) va "Mi nghe tieng sao vpng lai thiet tha boi hoi " {Va
^ngAPhii).
II.
THAN BAI
1. Khai
quat
ve hai tac gia, tac
pham:
- Nam Cao, cay but hien thuc xuat sac va tham dam
tinh
than nhan dao.
Chi
Pheo
(1941)
la kiet tac da ke't
tinh
cao nha't cho dac diem
nghe
thuat aia
nha van. Chi tiet "tieng chim hot'ngoai kia vui ve qua! " la mpt trong nhung
chi tiet dac sac the hi$n gia tri nhan dao cua tac pham.

(ttor
jQ
Hoai
la mpt nha van Ian cua nen van hpc Vi?t Nam hi^n dai. 6ng da
dat nhieu thanh tmi rye ro khi viet de tai mien
niii,
trong do c6 tac pham Va
chong
A
Phil
- dat giai Nhat, Giai thuong Hoi Van
nghe
Viet Nam
1954-1955.
Tac pham c6 gia tri hien thuc va nhan dao sau sac. The hien ro dieu do c6 le
phai
ke den chi tiet "Mi
nghe
tieng sao vong lai, thiet tha boi hoi".
2.
Phan
tich, cam nhan lam noi bat
diem
rieng
giua
hai chi
tiet:
' a. Ve chi
tiet
"tieng

chim hot
ngoai
kia vui ve qua!"
trong
tac
pham
Chi
Pheo
ciia Nam Cao:
- Ve mat npi
dung:
Chi
Pheo
dxxgc
nha van Nam Cao xay dung bang mot
tarn
long nhan dao sau sac. Nha van da vui buon, kho dau ciing vai so phan
nhan vat ngay tu dau cho den cuoi tac pham. Vui mung khi Chi
Pheo
song
vol
uoc mo thai
tuoi
tre "chong
cuoc
muon cay thue, vg a nha d^t vai". Buon khi
Chi
Pheo
tro thanh con quy dir ciia lang Vii Dai, buon khi Chi trugt dai trong
toi

loi "an trong
liic
say,
ngii
trong
liic
say, thuc day hay con
say
say mxa, say
v6 tan.
Nhiing
con say cua han tran tu con nay
sang
con
khac
thanh nhung
can dai menh mang. Chua bao gio han
tinh
de thay minh c6 mat 6 tren coi doi
nay". Nhung Nam Cao khong tu bo Chi, nha van da mang tarn long yeu
thuong cua minh den vai Chi. Nam Cao da phai mot "thien su"
tinh
yeu den
voi
Chi
Pheo.
Do la Thi No - thien su ay khong c6 doi
canh
thien than nhung
CO

trai
tim nhan ai. Va sau
cuoc
tinh
ay trong dem trang rac bui vang tren
song.
Chi
Pheo
da dugc thoat ra khoi con me ciia
cuoc
doi han.
Cuoc
gap go bat ngo voi Thj No va tran 6'm da lam cho con quy Avt c6 su
thay doi han ca ve tam sinh
li.
Tu khi di tu ve day la Ian dau tien sau bao nhieu
nam Chi he't say, hoan toan
tinh
tao va c6 dugc mgt khoang ngung lang de
nghe
dugc nhiing am thanh quen thugc ciia
cugc
song
"Tieng chim hot ngoai
kia vui ve qua. Tieng anh thuyen chai go mai
cheo
duoi ca. Tieng may ba di
chg ban vai ve".
Nhiing
am thanh thuong nhat ay ngay nao ma cha c6 nhung

hom nay Chi moi
nghe
dugc la boi vi den bay gia han moi dugc
tinh
sau
nhCrng con say dai menh mang.
Nhiing
am thanh ay chinh la tieng ggi tha thiet
ciia
cuoc
song
trong anh. Tu tieng chim hot, tieng mai
cheo,
tieng nguoi
noi
nhu
nhirng am thanh nho gigt vao trong tam hon Chi, nhu dong nude mat
lanh,
nhu can mua rao mua ha dang do xuo'ng tha dat tam hon can kho soi da
ciia Chi. Tu do tam hon ciia anh bung len day xiic cam. Anh nhu con chim
trong
chie'c
long giam cam, xa
cupc
song
dong loai, bong mgt ngay
nghe
dugc
tieng hot ciia ban bau bong nhu tim lai dugc minh lai vui ca hot.
Am

thanh do da danh thiic trong Chi nhirng cam xiic ciia con nguoi. Chi
nhan ra ngoai cai leu am tha'p chi c6 hoi lo mo ciia minh, "mat
troi
chac
da len
cao, va nang ben ngoai
chac
la rue ro". Cung nhu nhiing nguoi say
tinh
day,
Chi
Pheo
thay mieng dang, long mo ho buon. Nhung vai anh, day la cam
giac,
cam xiic vua dugc danh thuc. Khi Chi
Pheo
nghe
nhiing am thanh ciia
cugc
song
va biet dugc
trai
som hay mugn cung chinh la anh da dan y thiic ve
cugc
song.
Am thanh
cugc
song
ay da danh thiic trong Chi
giac

mo thoi
trai
tre. Roi
anh lai nho ve qua
khii,
rang
c6 mgt
thoi,
da "uac ma c6 mgt
cugc
song
gia
dinh
nho nho. Chong
cuoc
muon cay thue. Vg d^t vai. Bo mgt con Ign nuoi de
lam von lieng. Kha gia thi mua dam ba sao rugng lam". Thong thuong, nguoi
ta nho lai thoi gian qua vang de hieu hien tai. Chi cQng vay, den
liic
han chgt
nhan ra rang "Han thay han gia ma van con c6 dgc. Buon thay cho doi! Co li
nao nhu the
dugc?
Han da gia roi hay
sao?
Ngoai bo'n muoi
tuoi
dau Han da
tai
cai doc kia ciia dai". i

Roi Chi
Pheo
da hinh dung dugc tuang lai day bat on 6 phia truoc: 6
nhiing
nguoi nhu han, chiu dung biet bao la
chat
dgc, day doa cue
nhgc,
ma
chua
bao gio 6'm, "mgt tran 6'm c6 the la dau hi^u bao rang ca the da hu hong
nhieu. No la mgt can mua cu6'i miia thu cho biet
trai
gio ret, nay mua dong da
den". Chi
Pheo
hinh nhu da tr6ng truoc thay
tuoi
gia ciia han, doi ret va 6'm
dau,
va c6
dgc
Cang
nghl, Chi
cang
lo, vi "c6 dgc dang sg han la doi ret va
6m dau". Neu khong c6 Thi No vao, cii de han van vo, thi den
khoc
dugc mat.
De'n day, kh6ng ai nghl Chi

Pheo
la con quy dii ciia lang Via Dai niia. Mgt
nguoi
kh6ng nhung giau cam
giac,
cam xiic, ma con y thuc c6 phan sau sac ve
cugc
doi, ve ban than phai la con nguoi binh thuong.
Vai
ban tay an can ciia Thj No, Chi nhu dugc Igt bo v6 quy de tro lai hinh
hai ciia con nguoi. Bat
chao
hanh c6 the noi la lieu
thu6'c
giai cue manh da gop
phan tay o di men rugu, tay o nhiing nho nhuoc ciia
cugc
doi bat hanh, tra lai
cho anh nhiing dieu da mat. Long yeu ciia Thi No la long yeu ciia "mgt nguoi
lam on va eo ca long yeu ciia nguofi chiu on". Con Chi
Pheo,
anh cam nhan
dugc mgt dieu that
chua
chat:
xua nay neu mu6'n eo an thi phai giat, nat, dga,
cuap.
Cugc
doi han
chua

bao gio dugc ban tay nguoi dan ba nao cho. Va Thj
No
la Ian dau. Lan nay la Ian
thii
nhat han dugc mgt nguoi dan ba cho, dugc
so'ng
trong
tinh
cam yeu thuong thue sy. Bat
chao
hanh da nga'm
cang
lam han
suy nghl nhieu. ^ ,„
373
Tu
cam nhan ve
tinh
yeu cua Ihi No, cam xuc, cam
giac
cang duoc danh
thiic
sau sac han a Chi
Pheo:
"Han thay mat hinh nhu uot
irot
Han nhin bat
chao
hanh boc
khoi

ma bang khuang Han thay vua vui vua buon Han
thay long thanh tre con. Han muoh lam nung Thi nhu voi m?. 6i sao ma han
hien "
. Khong nhung the, d Chi con giong mot cai gi nira nhu an nan hoi
han ve
tQi
ac khi khong
dii
sue ma ac nira.
Va CO
le su bung no trong tarn trang
ciia
Chi
Pheo
sau khi gap Thi No la
khat
vpng luong
thifn.
Day
ciing
la dinh diem
ciia
s\ thue
tinh
ciia
Chi
Pheo:
"Hin
them lucmg thien, han muon lam hoa voi mpi nguoi biet bao! Thi No se
mo duong eho han. Thi c6 the song yen on voi han thi sao nguoi

khae
lai
khong
the du(?e. Ho se thay rang han cung c6 the khong lam hai
duge
ai.
HQ
se
nhan han vao cai xa hoi bang phang, than thien cua nhirng nguai luong
thi?n ".
Doan van ngan nhung chua dung trong do la ca sy khao khat den
chay bong cua Chi
Pheo.
That cam dong biet bao.
'•I
Cung
chinh nho am thanh ay ma Chi
Pheo
da tu y thuc va tra ve voi mot
Chi
Pheo
hien lanh luong thien.
Ciing
chinh nho am thanh ay
ciing
vai nhung
ngay hanh phiie trong
tinh
yeu,
tinh

nguai voi Thi No ma Chi
Pheo
da tro ve
chinh
minh.
Cuoi tae pham Chi
Pheo
xach dao di doi luong
thi^n,
giet chet con
cao gia Ba
Kien
trit
hai cho dan va cung chinh Chi
ciing
tu ke't
lieu
CUQC doi
minh.
Phai chang
ciing
la do am thanh ay trong cupc song ay da thuc
tinh
Chi?
Ve
gia tri ngh| thuat: Am thanh "tieng chim hot ngoai kia vui ve qua " la
chi
tiet quan trong gop phan
thiic
day su phat trien cua cot

truy^n,
khae
hoa
sau sac net
tirih
each
tam
li
va bi
kich
eiia nhan vat. Qua viee tap trung vao chi
tiet
dat gia ay. Nam Cao
ciing
da tap trung the hien tu tuang nhan d^o sau sac
mang den eho nguoi dge nhijng trang viet day
xiic
dpng.
b. Neu nhu "tieng chim hot ngoai kia vui ve qua" da thuc day ca mpt linh
hon thi chi
tiet
"Mi
nghe
tieng sao vpng lai, thiet tha boi hoi" ma nhan vat
Mi
nghe
dupe trong dem tinh miia xuan {Va chong A Phu - To Hoai) cung
mang den cho nhan vat va b?n dpc nhieu xiic cam manh li|t:
Ve
mat npi dung: Mi la eo gai tre dep nhung vi mon ng- cua bo me ma Mi

da bi bat vao nha thong ly Pa Tra song kiep ngua trau. Mi bi tuoc doat
tinh
yeu,
tuoi
xuan, hanh
phiic,
bj boc Igt sue lao dong tham t$. Mi tra thanh "sue
no" - mpt
til
nhan vai ban an tu chung than suo't doi trong chon dia
ngue
tran
gian
nha thong
ly.
Tu do, eo gai Meo ay song trong v6 cam
"liii
lui nhu con rua
nuoi
trong x6 cua". Co eu tuang
minh
la "con trau
minh
ciing
la eon ngya".
M}
dan mat di tieng noi "cang ngay cang khong noi". Tir do Mi tro thanh nguai
dan ba lang cam, v6 cam.
Nhung
miia

xuan tren mien
niii
Tay Bac da deh,
miia
xuan ay dugc mieu ti
rat d?p, sac mau cua "nhiing chiec vay hoa phoi tren mom da xoe nhu con
tixfom
sac so", tieng cuoi noi cua dam tre choi quay dpi tet, dac bi?t la Heng sao
diet
xoay sau vao
trai
tim tuang nhu bang gia cua
Mi.
. ,., ,.,
Tieng
sao khi d xa thi lap 16 noi dau
niii,
khi lai gan thi "lung lo bay ngoai
duong" roi cuoi
ciing
nhap
vao hon Mi
"Mi
ngoi nham tham loi nguai dang
thoi
sao". Tieng sao chinh la hi^n than cua
tuoi
tre,
ciia
tinh

yeu, cua qua khu,
c^a tai nang ma Mi c6. Bai vay, khi
nghe
tieng sao
thoi,
Mj thay "thiet tha boi
tam
hon
Mi
duge
hoi sinh marJi
li^t.
f
Tieng
sao hoi
thiic
Mi,
tieng sao nhu con gio
thoi
bung di lap tro tan ngugi
lanh
dang
phii
lay tam hon
Mi.
Tieng sao
nhap
vao hon
Mi
lam dong hi?n qua

Ichii
tuoi
d?p
ciia
mgt c6 gai giau tai nang. Buoc nhay tam ly dau tien aia Mi
do la vi?e
Mi
ngoi nham tham lai
ciia
nguoi dang
thoi
sao:
May
CO
con
trai
con
gai roi t^'. • • >
May di
lam
nuang ' '
^ Ta
khong
CO
con
trai
con
gai i
5
.

Ta
di tim nguai yeu
Bai
hat ay lau roi Mi khong hat, di?u sao ay lau roi Mi khong
thoi.
Nhimg
dem nay Mi lai nha, lai nham tham. Mi van thuge. Nghia la
Mi
khong v6 cam.
Noi
dung hon, su v6 cam chi la lap v6 ben ngoai, con ben trong
M;
van c6 mgt
trai
tim khat song, rue lua yeu thuang.
Chinh
tieng sao dan Mi den hanh dpng "noi loan ve nhan
tinh":
"Mi
len
lay
hU
ruau,
cu uong uc
timg
bat.
Roi say, Mi
Urn
mat
ngoi

day
nhin
nhimg nguai
nhay
^ong,
nguai hat, nhung long Mi thi
dang
song
vengay
truac". Mj uong nhu nuot
cay, nuo't dang, nuot han vao trong long. Uong cho quen nhung lai nho. Mpt
khi
rugu khong con dii sue lam nguai ta quen thi no lai quay lai thuc
tinh
ca
con
tim va ly
tri.
Mi lai
nghe
tieng sao ggi ban dau lang. Rugu chinh la - chat
nien
danh
thiic
phan doi da mat
cila
Mi.
Rugu lam Mi song lai mgt qua
khii
^ay ap niem vui

suang:
"Ngay
truac, Mi
thoi
sao
gioi
Co
biei
bao
nhieu
nguai
H
ngay
dem
da
that
sao
di
theo
Mi".
Sau do. Mi lai buoc vao buong, lai
"ngoi
xuong giuang, trong ra cai cua
sold
^udng
ma ma
trang
trang".
Trong nha thong ly la tii nguc, ngoai 6
ciia

kia la
*hien
duong
tuoi
tre. Chi tie't nay cho thay. Mi nhin ve phia anh
sang,
eo nghia
tam
hon Mi dang khao khat
"Vugt
nguc". Mi vui lam "Mj
thay
phai
phai
tra
trong
long
dot
nhien
vui suang nhu nhimg
dem
Tet
ngay
truac".
Do la niem vui
^|ia
mgt ke da tim lai dugc
minh.
Va Mi y
thiic

dupe
rang "Mi tre
lam.
Mi van
tre. Mi muon di
chai".
Nhan thay
minh
eon tre va muon dugc di choi c6
"^§hia
la trong Mi rat khao khat tv do.
Diing
la bi
kjch.
Khi mgt nguai dan ba
_
375
chQ't
nhan ra minh con tre trong hoan
canh
tro treu nay thi
diing
la mpt bi kjch
Qua khu lam Mj tre lai. Hi^n tai lam Mi dau ddn, e che.
Dinh
diem cua cam xuc bi kich ay la noi tui than: Mi da c6
CUQC
song
khorig
hanh phuc voi A Su; "A Su v&i Mi,

khong
c6
long
vai
nhau
ma van
phai
a vai
nhau".
Dau don qua. Mi khat khao: "Ne'u cd ndm la
ngon
trong
tay liic nay, Mi se
an cho
chel
ngay,
chif
khong
buon
nha Iqi
niea".
Muon
chet,
nghia la Mj khong c6n
nhu
truoc niia. Mi muon phan khang lai hoan
canh
ay. Mi da khong con
cha'p
nhan cai thyc trang e che nay. Do chinh la sue

song
da dupe danh thiic.
Am
thanh do da lam thuc day trong Mi y thiic ve
tinh
yeu, hanh phiic va
long
khat
khao
CUQC
song
tv do. Tu do, Mj di den quyet dinh tao bao: Bo nha
di
theo
nhijng dam choi. Do la mpt y dinh giai thoat lang le nhung v6 ciing
manh li^t: "Mi den goc nha, lay ong ma, xan mot
mie'ng
bo
them
vao dJa den cho
sang".
Ngpn den dupe th3p len. Anh
sang
ciia no da xua tan cai bong dem am
dam dang vay quanh Mi, dang thap len ngpn lira trong tam hon Mi. Mpt loat
cac hanh dpng gap gap dupe To Hoai dien ta: "Mi
muon
di
chai.
Mi

cung
sap di
choi
Mi
qudn
lai toe, Mi v&i tay lay cai vay hoa vat a
phia
trong
vdch Mi
rut
them
cai do". Do la nhu cau lam dep ban than truoc liic di choi. Mj lam tat ca, that
binh
than va khong he de y den thai dp cua A Su. Chung to, sue
song
manh
li?t trong Mi dang Ian hon tat ca. Bong ma than quyen ciing khong the Ion hon
sue
song
cua Mj.
Y djnh giai thoat cua Mi khong thanh khi A Sir tro ve. Han thing tay
viii
dap tan nhan sy
troi
dgy do: "No
xdch
cd mot
thiing
sgi day ra
troi

dimg
Mi vdo
cot
nha. Toe Mi xoa
xuong,
A Su
qudn
ludn
toe len cot, Idm cho Mi
khong
cui,
khong
nghieng
duac
dau
nua ".
Mieu ta su tan nhan cua A Sir chinh la sue manh cua
ngoi
but To Hoai da to cao va len an bp mat bat nhan eiia bpn ehu no phong
kien
mien
niii.
Nhung
A Sir chi
troi
dupe the xac Mj chu khong
troi
dupe tam hon eua Mi
boi
tam hon Mi dang tu do dao choi trong the giai cua khat vpng

song:
"Trong
hong
tot. Mi
dimg
im
Iqng,
nhu
khong
hiei
minh
dang
M
troi.
Hen
ruau
eon
nong
nan,
Mi van
nghe
tieng
sdo dua Mi di
theo
nhitng
cuoc
chcri,
nhung
dam
chcn ".

Mi
khong biet minh bi
troi
nghla la eo khong
song
bSng
the xac nua ma thvc sU
dang
song
bang tam hon. Co liic tieng sao gpi ban
tinh
nhap vao hon Mi, Mi
vui
suang
qua den noi: "M?
viing
buae
di". Va thirc su c6 chi
tinh
khi "tay eha^
dau
khong
cua
duac".
Tinh roi lai
nghe
tieng
chan
ngvra dap vao vach. Am thanh
tieng

chan
ngira dap vao vach da dua Mj tir noi nho tro ve voi
hif
n
tgi. Gia'^
mo tan bieh. Tieng sao ding khong con. Chi con Mj voi noi dau than phan-
Tinh
roi mai thay long cay dang "M?
thon
thitc
nght
minh
khong
bang
con
ngua"-
376
Cung nho am thanh tieng sao danh thuc ma ngpn lua
tinh
yeu va khat
vpng
*V do trong Mi lai mpt Ian nira bung
chay.
Va
chac
chSn
se tra thanh
f^gQn lira rye ro ma bang chung la hanh dpng coi
troi
cho A Phu va cimg anh

tron
khoi Hong Ngai sau nay.
Ve gia tri
ngh?
thuat: Ta thay day la mpt chi tiet gop phan lam thay doi
trang thai tam ly cua nhan vat. Tam ly nhan vat tir khi
nghe
tieng sao da c6 sy
^huyen bien phuc tap nhung sau sac. Dieu do chung to tai ngh^ mieu ta tam ly
song
^ong ciing nhu tarn long nhan dao (phat hi^n ra sue
song
tiem
tang )
ciia nha van.
3. Qua vi^c phan tich 6 tren ta thay hai chi tiet
ngh?
thuat dit gia nay vvra
CO
diem tirong dong vvra c6 diem
khac
bi?t:
Ve s\f tuong dong: Do la nhirng am thanh he't sue di?u ki, no len loi vao tan
sau tam hon von tuang nhu da
chet
eua nhan vat de khoi day trong hp niem
ham
song
va khat
khao

song
manh
li^t.
Day ciing chinh la nhiS'ng chi tiet dac
sac gop phan khang dinh gia tri nhan dao sau sac moi me trong hai tac pham
Chi
Pheo
cua Nam Cao va Va
chong
A Phu cua To Hoai.
Ve su
khac
bi|t: O tac pha'm Chi
Pheo
la nhirng am thanh quen thupc cua
CUQC
song
xung quanh "hom nao cha c6". Nhung hom nay Chi moi
nghe
thay
vi
bay gia moi he't
say
day la am thanh cua khat
khao
dupe
song,
dupe lam
nguoi
luong thien ciia mpt nguai khong eo quyen lam ngudi. Qua do ta thay

Nam
Cao la nha van hien thuc phe phan truoc nam 1945; ong eo bi|t tai mieu
ta tam ly sac sao, c6 cai nhin
tinh
tao sac lanh nhung dam thSm yeu thuang.
Chi
tiet 6 tac pham Va
Chong
A Phu den trong miia xuan tren ban Hong Ngai.
La am thanh Mi
tirng
nghe
thua
chua
ve nha thong ly Pa Tra. Day la tac nhan
quan trpng
giiip
cho MJ tir mpt con nguoi te dai, v6 cam ve tam hon gia da
"thay phai phoi tro lai" nhan thue ve
tuoi
tre, qua khu, khat vpng tu do. Qua
<16 ta thay To Hoai la nha van sau
each
mang c6 phong
each
viet ve sue
song
Kem tang eua eon nguoi mien
niii.
Ong c6 bi^t tai dung

canh,
tao khong khi
'fuy^n
hap dan.
III.
KET BAI
Tom lai, qua hai chi tiet ngh| thuat trong hai tac pham Chi
Pheo
va Va
chong
^ Phu. Hai nha van Nam Cao va To Hoai da mang den cho chiing ta hai thien
^•^y^n
ngan dac sac nhat cua van ehuong Vi^t Nam. Qua hai chi tiet nghf
*huat ay ta
cang
hieu sau sac han tam long nhan dao cua hai nha nhan dao chii
i
a Ion eiia dan tpc.
IT?
4: Tuong quan anh
sang
va
bong
toi
trong
tac
pham
Chii
nguai
tit tu

- Nguyen Tuan va Hai
diia
tre - Thach Lam.
HUdNG
DAN
1.
Gidi
thi?u khai quit: Ve cac doi tup-ng so
sanh
(cam nhan): Bong toi va
anh
sang
trong hai tac pham Hai dm tre (Thach Lam), Chif
nguai
tie tu (Nguyen
Tuan).
2. Diem rieng cua hai hinh
tugng.
a. Hinh
tugng
bong
toi, anh
sang
trong
Hai
dvca
tre: dien ta sy tu dpng, be
tSc, ngQt ngat,
ngheo
doi, khong loi thoat.

Hinh
tugng anh
sang:
nho nhoi, yen
6t, tan
lui
bieu trung cho mpt
cupc
song lac hau, tii dpng khong biet de'n
ngay mai la gi.
b. Hinh
tugtig
bong
toi, anh
sang
trong
Chu
nguai
tii tu.
-
Hinh
tugng bong toi trong Chir
ngitai
tit tii: sy tan bao, do ban cua xa hp!
phong kien suy doi. Sy xau xa ciia cai de
tifn
cai thap hen.
Hinh
tupng anh
sang:

bieu
tupng
cho cai D^p, cai
Diing,
cai Thien Luong trong
sang
ciia con
nguoi.
Cai d^p bao gio ciing chien thang.
3. Diem chung: net tuong dong va
khac
bi?t giira hai doi tupng tren ca hai
binh
di^n npi dung va hinh thuc ngh^ thuat:
- Tuong
dong:
Deu su dyng bong toi va anh
sang
de tao y do rieng cho
sang
tao
nghe
thuat. Ca hai tac gia deu sir dung anh
sang
va bong toi nhu mot
nguyen tac do'i lap, mpt thu phap
nghe
thuat trong xay dung
tinh
huong

truy^n.
Bong toi deu su dung de noi ve cai am u, tu tung, cai xau xa ciia the
luc. Anh
sang
deu huong con nguoi vuon den nhiing dieu tot dep.
- Khac bi^t: V6i Nguyen Tuan anh
sang
va bong to'i vira doi lap, vua bo
sung, nang do nhau, dong thoi c6 su chuyen hoa tu bong to'i ra anh
sang.
Voi
Thach Lam, bong toi vua mang nghia bieu trung cho
cupc
song tu dpng,
quan quanh noi pho'huy^n vira dupe sir dung nhu phong nen chinh nham lam
noi
bat gia trj nhan van cua tac phain.
4. Danh gia chung:
- Voi Nguyen Tuan, cam hung tham my cua ong bat nguon tir cai d?p \cfn
lao, cai cao ca, bi
hiing
hoac
mo ta nhiing nhan
each
Ion nen thu phap
ngh?
thuat cung xay dung dua tren su doi lap gay gat, anh
sang
va bong toi ciing
dupe sir dung nham mieu ta nhiJTig tuong phan manh me, nhiing chuyen bie^i

bat ngo, dot
ngpt.
Do vira la mpt thu phap trong xay dyng
tinh
huong
truye^/
vira
la su dan dat di den ket thiic ciia su chien thang giiia chan ly, cai d?p vo"
cai xau, cai ac.
- Thach Lam do chi chii y den nhiing cai binh thuong, gian dj, nho nho'
trong
cupc
song nen anh
sang
va bong toi trong tac pha'm cua ong khong c6 si'
chuyen bien dir dpi, bat ngo.
•57e
0i 5. Ciing tai hi^n ve d^p cua
nhtrng
doan
quan ra
tran
moi nha tho
l^i
CO
each
kham pha the hi^n rieng. Trong bai Tdy
Tien,
Quang Dving
viet: "Tdy

Tien
dodn
binh
ko moc toe
Dent
ma Ha Noi
dang
kieu
tham"
.
Xtot^e
^i?^ "^^g
duang
Vi?t
Bac cua
ta Anh
sao dau
$08 ^""^ nan". Cam nhan cua anh (chi) ve 2
doan
tho
tren.
H\S6NG DAN CHI
TIET
I
Md BAI
fho ca cho'ng
Phap
eo mpt miia bpi thu Ion voi nhiing ten
tuoi
nhu Quang

pong/
To
Hiru,
Chinh
Hiru,
Hiru
Loan Va hai bong hoa trong khu vuon
sac day huong ay cua cac tac gia c6 the ke den hai bai tho Tay Tien cua
Quang
Diing
va Viet Bac
ciia
To'
Hiiu.
Trong hai thi
pham
nay, ca hai nha tho
(Ja xay dung trong hoi uc cua minh ve nhiing ngay khang chien gian kho
nhung
rat doi hao
hiing.
Ky uc ay c6 the tha'y qua hai hinh anh r\h(ing doan
quan ra tran:
"Tay Tien
doan
binh
khong
moc toe
Quan
xanh

mau Id giU oai
hiim
Mat
trieng
gin
mong
qua
bien
gidi
Dim ma Ha Noi
dang
kieu
tham
"
. j ,
(Tay Tien - Quang Diing)
"Nhimg
duang
Viet Bac cua ta
Dim dim ram rap nhu la dat rung
Quan
di
diep diep
triing trung » '
Anh sao dau
sung
ban
cung
mu nan"
(Viet

Bac-To
Hiru)
11. THAN BAI
1. Vai net tac gik, tac pham:
Quang
Diing
la nha tho cua
linh,
da song mpt doi
linh
oanh li^t hao
hiing.
"° le chinh vi vay ma doi
linh
da an sau vao doi tho. "Tay Tien" la bai tho cua
Viet
ve
linh
nen khi dpc len ta da tha'y ngay
chat
hao
hiing
bi trang ciia
•^•^^ng
Chang
trai
"Thach
Sanh
cua theky XX". Bai tho dupe viet nam 1948.
W

Hiiu
la nha tho cua ly tuong cpng san, la c6 dau cua nen tho ca
each
^ Viet Nam. Moi thoi ky lich sir di qua. To
Hiiu
deu de lai dau an rieng
, K dam hon tho
trii
tinh
chinh tri: Tif ay, Viet BSc, Gio
long,
Ra tran, Mau va
,,,m Trong do,
"Vif
t
Bac" la
dinh
cao cua tho To'
Hiiu
noi rieng va tho ca
^RPhr^r
noi chung. Vi^t Bac dupe viet trong cam
hiing
ve buoi chia tay Ijch
B chien thang Di^n Bien Phii, can bp ve xuoi, ke 6 nguoi di.
T70
2. NQi
dung phan tich, cam nhan lam ro hai hinh anh:
a.
Ve

TXQi
dung va ngh^ thuat ciia bon cau tho trong bai tho Tdy
Tien.
Ve
npi dung: Tay Tien la mpt phan hi^u bp dpi
dupe
thanh lap dau na,j^
1947. Thanh phan chu yeu la thanh nien tri thuc Ha Npi.
Nhi^m
vy cua ho
Y
phoi
hop voi bp dpi Lao bao bien
gioi
phia Tay. Nam 1948, Tay Tien
giai
t]^
de thanh lap trung doan 52. Quang
Dijng
ciang chuyen
sang
don vj khac.
Sai
khi
roi don vj cii chua
dupe
bao lau Quang
Diing
da
sang

tac bai tho nay
Doan tho ta dang phan
tich
la doan tho thu ba trong bai Tay
Tien.
Giua
nen thien nhien khSc nghif t, hinh anh nguoi linh hi^n len that I^j
di.
Quang Dung da dung nhung hinh anh rat hi^n thyc de to dam cai pi^j
thuong cua nguoi {inh:
Tdy
Tien
doan
hinh khong
moc
toe
Quan xanh mau
la
du
oai
hum
Hai
cau tho mo dau gpi len ve dep bi trang. Dau tien do la cai bi thuong goj
len
tu ngoai hinh cua nguoi
linh
om yeu, tieu tuy, dau trpc, da de xanh nhu
mau la. Doan quan trong that ki di: "Tay Tien doan binh khong mpc toe/ Quan
xanh mau la du oai hum".
Hai

cau tho c6 hai
each
hieu khac nhau. Cach hieu thu nha't: So di nguoi
linh
Tay Tien dau trpc danh xanh la do hau qua cua nhiSng thang ngay hanh
quan vat va vi doi va khat, la dau ah
ciia
nhirng tran sot ret ac h'nh lam toe
rung
khong mpc lai dupe, da de heo lia nhu tau la.
Nhiing
con sot ret rung ac
tinh
ay khong chi c6 trong tho Quang
Diing
ma con de lai dau ah dau thuang
trong
tho ca khang chien chohg
Phap
noi chung:
Toi v&i anh
biei timg cm an lanh
So't
run nguoi vitng trdn dam mo hoi
(Chinh
Huu)
Cugc
dot
gid bui
pha

xuang mau
Doi
ret
bao Ian
xe thit
da
,v
1
*•
Khudn mat da len mau tat hinh
Dau
con tuai
niea
nhitng ngay
hoa!
Long
toi xao
xuyen tinh thuong xot
Muon
viei
hai
tho
tham
le
nhod
'''
^' '
'•'
*
Tangnh

itng
anh
toi timg romdu
:;7irwiTf;B
TK;:
Dem
than
xa xdc giu son ha
(Len
Cam Son -
Thoi
Hihi)
Cach hieu
thii
hai: Do la hinh anh bp dpi ta cao trpc dau de de dang tro''
sinh
hoat va danh giap la ca.
Thoi
khang
Phap
nhung anh
linh
nhu vay c6n
&
1^
anh "V? turn", "V? trpc". "Quan xanh mau la" la trang phuc mau xanh ao
[jnh/
"^^^ xanh cua la nguy trang, mau
ciia
nui rung. Hai

each
hieu ay, hieu
jj^eo
each thu nha't la hay nha't, an tupng nha't va chinh xac nha't.
pen
eanh
cai bi ta con thay cai Hao hung: thu
phap
ngh^ thuat doi lap
giira
goai
hinh 6'm yeu va tam hon ben trong da lam nen khi chat manh me trong
^
the
ciia
nguoi
linh:
"Doan binh khong mpc toe". Cau tho ta cai ngang tang
ciia
ngu'oi
linh,
lai nhu eo net
diia
vui, hom hinh: khong can toe mpc. Lai c6
them "Quan xanh mau la", tuong phan voi "dii oai hum". Cach noi ay cho
thay nhung nguoi
linh
Tay Tien rat lac quan, yeu doi, coi thuong gian kho.
play
nhin ky ta se thay 6 hp: nuoc da xanh va dau khong mpc toe vi sot ret

rirng/
the ma hp van
quae
thuoc hien ngang, xung tran danh giap la ca "di>
oai
hum" lam cho giae
Phap
kinh
hon bat via. Mat khac cai hao
hiing
eon hien
l^ri
qua
each
dung tu Han
Viet
"Doan binh".
Chi>
"doan binh"
ehii
khong phai
la
doan quan da gpi len
dupe
su manh me la thuong
ciia
su hung dung, trong
cto
CO
dang dap

ciia
"Quan di di^p di^p trung trung",
ciia
"Tam quan ti ho khi
thon
nguu" (Sue manh ba quan nuo't
troi
trau) trong tho Pham NgO Lao. Ba tir
"di>
oai hum" gpi len dang ve oai phong lam
li^t,
oai
ciia
chiia son lam. Qua do
ta thay nguoi
linh
Tay Tien van manh me lam
chii
tinh
hinh, lam
ehii
niii
rung,
che'ngu mpi khac nghiet xung quanh, dap bang mpi gian kho.
Ben
canh chat bi hung, doan tho con de lai dau an lang man cua nhirng
chang
trai
Ha Ngi mang tam hon hao hoa:
M&t

trimg gui mong
qua
hien
gioi
f
^
c
j
• •
Dem mo Ha Noi dang
kieit
thom
Hai
ehii
"Mat trung" gpi nhieu
lien
tuong: "mat trung" la mat mo to nhin
ihang ve phia ke thu voi chi khi manh me the song che't voi ke thu. Nhung doi
iiat
trung ay eon "gui mpng qua bien
gioi"
la doi mat c6
tinh,
doi mat thao thuc
nho ve que huong Ha Npi ve mot dang kieu thom trong mpng trong mo.
Voi
y
"§hia
a'y ta thay, nguoi
linh

Tay Tien khong chi biet cam siing cam guom theo
'^"g
gpi
ciia
non song ma con rat hao hoa,
giiia
bao nhieu gian kho, thieu thon
•^^i
tim hp van rung dpng, nho nhung ve ve d^p
ciia
Ha
Npi:
do c6 the la pho'
^'
truong xua, nhiing con duong
miia
thu thom lung hoa sira hay chinh xac
la
nho ve mot "dang kieu thom", bong dang
ciia
nhung nguoi ban gai Ha
9i»
thanh
Ijch,
yeu
kieu,
diem If. Co mot
thoi
nguoi ta hieu rang cau tho nay
^^g

mpng tieu tu san qua nhieu lam giam di chat chien dau. Nhung
thoi
gian
,
*
chung
minh
rSng do la mpt ve d?p
ciia
tam long luon huong ve To quoc,
"^<>ng
ve
Thii
do. Nguoi
linh
dau 6 noi bien cuong hay vien xu xa xoi nhung
\c
nao cGng huong ve Ha
Npi,
ve que huong. Chinh que huong tang them
^
hp sue manh de di "Lay mau no tra thu nay".
Tha
ca
khang chie'n chong
Phap
cung
da
khSc
hpa bao

guong
mat
noi
n\\(,
nhu
the. Do la
noi
nha
rupng dong
"Ba nam
roi
gui
lai
mai leu
tranh/
LuoVi
cay
da't do/
Tieng
mo dem
truong/
It
nhieu nguoi
vp tre /
Mon chan tren
g^o canh khuya" (Hong Nguyen).
Do la noi nho
"gieng nuoc
goc da nh
nguoi

ra
linh".
Moi guong
mat
noi
nho ay la
linh
nong
dan hay
linh
thanh
th
thi
noi
nho ay
ciing
la
noi nho
ciia
nhung tarn hon luon huong
ve
da't nu6c
to
quo'c,
que
huong.
Ve
mat ngh^ thuat: Bon
cau tho
trong bai

Tdy
Tien
la
bo'n
cau tha
dupe
vje't
bang
but
phap
sit
thi
va cam
hung lang man.
Ngoi
but
Quang Dung thuong
huong
ve
nhiing
con
nguoi
phi
thuong trong hoan canh
phi
thuong. Nhiey
bi^n
phap
ngh^ thuat khac nhu:
dol

lap, tuong phan,
an
du cung
dupe
sii
dung
mpt
each
tri^t
de
mang
den
hinh
anh
doan quan
thoi
chong
Phap
gi^^
kho
nhung
rat
doi
hao
hung.
b. Ve gia tri npi dung va ngh^ thuat trong bon cau
tho
ciia bai
Vi?t
Bic.

Ve
npi dung: Neu nhu
6
nhimg doan tho truoc. To'
Huu tvt sy ve
nhirng ky
ni^m
voi thien nhien
va con
nguoi
Vi^t
Bac. Nhung
ky
niem
ay
dupe
dien
ta
bang nhimg
cau tho
mang dam da'u
an ca dao dan ca dam da
tinh
nghla,
thi
6
doan
tho nay nha tho
lai
tap

trung dien
ta
cupe
thanh chie'n
cua dan toe
"Boh
muoi
the'ky cimg
ra
tran". Doan tho
la
nhimg hinh
anh
goi
ra an
tupng ehung
ve
sue
manh
cua dan tpc
trong khang chie'n,
la
hinh
anh
ciia
nhung doan quan
ra tran
v6 tan
di^p
trimg,

la
hinh
anh
hiing
vT
cua
cupc chie'n tranh nhan dan
tix hinh
anh
nhirng doan
dan
cong, hinh
anh
nhihig
doan
xe co
gioi
tren
duong
ra
tran lam bung
sang
nhiing
dem khang chie'n.
Truoc
het do la an
tugng
chung
ve sue
manh

tong
hpp cua dan tpc ta
trong khang chien qua hai cau
tho
dau:
Nhitng du&ng Viet Bac
ciia
ta
Dem dem ram rap
nhu
la dot rung
Cau
tho dau
tien vang
len rat
doi
tu
hao.
Do la
niem
tu hao ve
nhihig
con
duong
Vif
t
BIc. Hai
chii
"eua ta"
vang

len
khing
khai,
chac
nich,
hung hon
Khi
tac gia
noi
"Nhiing
duong
Vi^t
Bac"
do la
nhung
con
duong
vua rat
thi"^
nhu
tac
gia
timg
vie't:
Tfl
di giita ban ngay
Tren
duong cdi,
ung
dung ta buac.

'
'
Du&ng
ta
rong thenh thang tdm thuac
Duong
Bac
Son,
Dinh Ca, Thai Nguyen
Duong
qua Tay Bac, duong len Dien
Bien
Duong
each mang, ddi theo khang chien
\
Den
horn nay duong xuoi vebien
Mai
tinh khoi mau dot do tuai
Dep
vd
cung, Toquoc ta
ail r
Do
la
nhimg
con
duong
mo ra
ciing

voi
chie'n thang
cua
quan
dan ta,
^ung eijng
la eon
duong
day y
nghia tupng trung khai quat
ca
mpt
qua
trinh
di len
ciia
khang chien
va
each
mang. Con duong
ay
dang
mo
toi chien cong.
Con
duong
day lua mau ay da tro
thanh con duong chie'n thang trong Vi^t
pic.
Vi

the ah
tupng chung
ve sue
manh
cua dan tpc da gan
lien
voi
an
tupng
ve
con
duong chien thang
nay, mpt con
duong
"Dem dem ram rap nhu la dot
rung"-
Do
chinh
la sue
manh
cua
quan
va dan ta, sue
manh
da
dupe
do
bang
thuoc
do

song niii. Dpc
cau tho ta da
thay ngay
am
huong
het sue
hiing
trang
cua bai
ca
khang chie'n vang len
tu
nhirng
difp
tu
"dem
dem", tu lay
"ram
rap".
Va
tu
gpi
ta
hinh
anh "dot
rung".
Nhiing
tu ay deu la
nhCrng
tu

dupe
cau tao
boi
phu am no
{d
-
"dem dem"), nhung
phu am
rung
(r -
"ram
rap").
Tat ca da
tao nen buc
tranh tong
hpp
ciia
sue
manh
Vif
t
Nam "Nude Viet
Nam tit
trong
bien
maul Nguoi vuon len
nhu
nhimg thien than".
Hinh
anh mpt

Vi^t Bac
trong nhung nam thang hao hung
bong
tro nen
rye sang va hiing
vi
boi
hinh anh cua nhung doan quan ra tr|n. Do la sue
manh cua quan dpi nhan dan
Vi|t
Nam
:
"Quan
di
diep diep
triing triing
Anh sao dau sung ban
ciing
mU
nan".
IjfcCon
nho
ngay
22
thang
12 nam 1944, tai cay da Tan
Trao, dong
chi Vo
Nguyen
Giap

lam le
xua't quan
cho dpi
Vi^t
Nam
tuyen truyen
giai
phong
quan. Khi
do
quan dpi
ta
moi chi
34
nguoi. Den
thoi
diem
Dien
Bien
Phii
quan
dpi
ta da
truong thanh voi "Quan
di
di^p di§p
triing
trimg".
Sy
hung trang,

sy
manh
me cua
doan quan
dupe
the
hi?n
qua
nghe
thuat difp
tir
"di^p
difp",
flbdng
trimg"
tgo an
tupng
ve mpt sy
Ion manh khong
16
ciia
quan
dpi
nhan
aan
Viet
Nam
c6 the
duong
dau dap tra va dap tan

mpi hanh dong
gay hah
cua
ke
thii.
Doan quan
noi dai
tren
nhiing
eon
duong Vi^t
Bac
that
hiing
vT
4png
dao nhu
trai
dai vuon rpng khap mpi neo duong
Vif
t
Bac.
"Hinh
anh
doan quan
ra
tran
da
dupe
cam

hung lang
man tao nen
tarn
voc
try
boi hinh
anh
"anh sao
dau
siing",
mpt hinh
anh rat
thye nhung
ciing
ra't
'5ng man.
Do la
hinh
anh
nhiing
nguoi
linh
trong dem hanh quan. Di duoi
troi
^30,
anh sao
troi
soi
vao
dau

sung
thep
anh len lap
lanh,
ciing
c6 the
hieu
la
"^QTig ngoi
sao
tren
mu
nguoi chie'n sT
anh len
duoi
sao
troi.
Co le
vi vay
ma
'3 nhu
thay
ca da't
troi
dang hanh quan
ciing
nguoi
linh
ra
tran. Khau sung

^<?ng trung
cho y
chi danh giac
ciia
nguoi
linh,
chie'e mil
la
each
noi hoan
dy
J^oi
ve
nguoi
linh
rUiung
dong
thoi
l?i
de
clu tarn voc vuon toi
sao
troi cua
nguai
linh.
Quang Dung cung c6
each
noi tuang ty "Heo hut con may
sung
ngifi

trai".
Tu hinh anh ay To
Hiru
nhu dung len truoc mat nguoi doc ve d^p cu^
nhung doan binh ra tran ma nhu mot dai ngan ha lap lanh cuon cupn do ve
phia tien phuong.
Trong buc tranh tong hgp ve sue manh eiia dan tpc ta trong khang ehien
To Huu da khai quat them mpt sue manh. Do la sue manh eua doan dan
eong,
nhung eon nguoi da cung quan dpi ta lam nen trang su vang eho dan tpc:
"Dan
cong
do
duoc
timg
doan
Buac
chdn
ndt da
mudn
tan
lita
bay"
Dan cong la nhirng nguai di mo duong, xe
niii,
Ian bom gop phan
larri
nen chien th3ng ve vang. Trong bai Hoan ho chien sT Dien Bien, To' Huxx tung
vie't ve cac anh chj dan cong:
May

tang
may, gio Ion mm to -V'
hh Doc pha Din, chi
gdnh
anh tho
•y; Deo Liing Ld, anh ho chi hat
Dii bom dan,
xifong
tan
thit
ndt
ni
Khong
son
long,
khong
tie'c
tuoi
xanh.
W (Hoan ho chien si Di^n
Bien)
Cau tho khong he c6 mot chu
"diep
diep",
"triing
trimg"
nao ma ta van thay
su diep trung ay. Do la cam
giac
c6 dugc bai cau true het sue doc dao cua cau

tho.
Tac gia khong viet
"Timg
doan
dan
cong
do
duoc",
ma ma dau cau tho la hai
chi> "dan
cong",
cuoi cau tho la hai chii
"timg
doan".
Cau true ay goi ra su diep
trung
v6 tan cua nhi>ng doan dan cong. 6 day la hinh anh
"Buac
chdn
ndt dd
mudn
tan Urn bay".
Hinh
tugng ban
chan
la hinh tugng bieu trung cho sue
manh eiia con nguoi gan lien voi nhiing
chang
duong dau tranh
each

mang.
Ve mat ngh^ thuat: The tho kic bat, am dieu hung trang, su thi, lang man.
Su dung nhieu su tuong phan, do'i lap, diep tu, diep ngu, phong dai, tham
xung
tao nen mot doan tho giau an tugng ve khong khi khang chien chong
Phap
cua dan toe ta.
3. Qua vi^e phan tich 6 tren ta can nit ra nhung diem tuong dong,
khac
bi?t:
Ve s\f tuong dong: Ca hai bai tho deu vie't trong thai chong
Phap.
Deu six
dung
but phap su thi, lang man de mieu ta doan quan. Vi
the've
d^p anh
linh
vua su thi vua lang man hao hung.
Su
khac
bi?t: Quang Diing vie't bai tha "Tay Tien" trong nhung nam daU
khang chien chong
Phap.
Hinh
anh nguai
linh
con nhieu kho khan gian kho-
Hon
tho Quang Diing thien ve mieu ta cai phi thuang. Bai tho "Viet Bac" du^c

To
Hiru
vie't sau khang chien chong
Phap.
Hon tho To HCru la hon tho
trir
tinh
chinh tri.
III.
KEl BAI
Tom l?i, ciing bieu hi^n hinh anh nhung doan quan ra tran nhung cam
juing
ttr hai nha tho rat
khac
nhau. Chinh vi vay ma hinh anh nguai
linh
thoi
chong
Phap
hi^n len trong hai do^n tho vua c6 diem ehung vua eo diem rieng
jji|t
mang den eho nguoi dge nhung an tugng kho phai nhoa.
i^i
6;Cim nh^ hai
doan
tho "Nho gt nhu nho
nguai
yeu
suoi
Le vol

day"- (Vi#t Bac - To Hihi) va
doan
"Con
song
duoi
long
sau ngdy
dent
khong
ngu
duoc"
(Song
- Xuin Quynh).
HI/6NG
DAN
I.
MO* BAI: gioi
thi^u
ve hai doan tho.
1. Tac gii, tac
pham.
,,
- Xuan Quynh
-
TD'HIJU
2. Diem rieng
giua
hai
doan
tho ; fi.i

a. Bon cau tho
trong
bai Vi^t B3e:
- Noi niem hoai ni^m nha thuang tuon
chay
ve khong gian nghla
tinh
gan
bo giiia can bg va nhan dan
Vif
t
Bac. Buc tranh tha lang m^, hai hoa giiia
canh
va nguai.
- Nhirng dia danh da tung mgt thai gan bo mau
thit
"suoi Le", "ngoi Thia,
song
Day" ggi
tinh
cam bang khuang da diet.
b. Sau cau tho
trong
bai
"Song"
cua Xuan Quynh:
-
Hinh
anh an du:
song

duoi long sau, tren mat nuoc; nhan hoa:
song
nho
bo, khong ngu dugc.
I
- Tmh yeu gan lien voi noi nho da diet: "ca trong ma con thiic".
3. Diem
chung
va rieng
- Cung the hi|n noi nho da diet trong
tinh
yeu.
- Tmh cam thiet tha sau nang.
• To'
HCru:
nha tho tru
tinh
chinh trj; ngi dung huang ve
tinh
cam
each
ng
Vi^t Bac. Su dung the tho lue bat.
- Xuan Quynh la nha tho ciia
tinh
yeu; su dyng the tha 5 chii, nhan hoa,
^ du de mang den ve d?p cua hinh tugng
song
va ve d^p tarn hon cua nguoi
Phy nu trong

tinh
yeu.
ni.KETBAI
*
• Danh gia chung ve ngi dung va nghf thuat:
385
Z.Cim
nhan ciia Anh/chi ve hinh
tugmg
vien qu^n'ngyc trong tac
pham "Chu nguoi hjr tu" ciia Nguyen
Tuan
va nhan vat Dan Thiem trong
"Vinh
bigt
Cuu
Trung
Dai" - Nguyen Huy Tu6ng.
HI/6NG
DAN
CHI
TIET
.
I.
Mdf
BAI:
giai
thi^u
ve hai nhan vat Dan Thiem va Quan nguc.
II.

THANBAI
1.
Khai
quat vai net ve tac gii tac pham:
-
Nguyen Tuan la mpt ngh^ si Ion, voi phong
each
ngh^ thuat doc dao, noi
bat la net tai hoa, uyen bac. 6ng la cay but tai nang
ciia
van
h<?c
lang man
truac 1945.
"Chii
nguoi tie tu" la tac pham ca ngp-i cai d?p, long nguong mo
cai
dep va siic manh
ciia
thien luong.
Dieu
ay dugc bpc 16 khong chi qua hinh
tuging
Huan Cao ma con 6 ca nhan vat vien quan ngvc.
-
Nguyen Huy Tuong la nha van, nha viet
kich
xuat sac
ciia
van hoc

Viet
Nam
hi^n dai.
Kich
ciia
ong c6 thien huong ve
Ijch
sir, thuong tap trung viet
ve cai d?p, cai cao ca trong the doi khang voi cai thap hen, dung tyc doi
thuong.
"VTnh
bi^t
Ciiu
Trung Dai" la doan
trich
trong v6
kjch
nam hoi "Vij
Nhu
To". Ben cgnh lam noi bat nhan v^t Via Nhu To, tac gia con xay dung
thahh cong nhan vat Dan Thiem mang nhieu y nghia
nghe
thuat.
2. Lam ro tvmg net d?p ciia hai nhan vat:
a.
Nhan vat quan ngyc:
-
Ve mat npi dung: duoi ngoi but
ciia
Nguyen Tuan, quan nguc

hif
n
len
la
nguoi c6 doi song noi tam sau sac. Biet Huan Cao la nguoi nghia khi, Hao
han trugng phu nhung lai la trpng pham
ciia
trieu
dinh nen ong rat dau kho,
cam thay vua ne phuc
vira
nuoi tie'c cho mpt tai hoa, mpt ngoi sao
sang
trong
vij
tru. Boi vgy ngay tu
khiic
dao dau
ciia
thien
truy^n,
Nguyen Tuan da de
quan nguc hi^n ra voi mpt tam trang cy the: "nguc quan ban khoan ngoi bop
thai
duong", "nguoi ngoi day, dau da diem hoa ram, rau da nga mau.
Nhiing
duong nhan
nheo
ciia
bp mat tu ly, bay gio da bien mat han. O day, gio chi

con
la mat nuoc ao xuan, bang l^ng, kin dao va em nh?".
Mieu
ta nhu vay
chung to, quan nguc khong phai la nguoi xau ma c6
chiit
gi do rat nguoi, rat
nhan hau.
-
Hoan cAnh
song
cua vien quan ng\ic "6ng la thanh am trong tree chen
Ian
giiia
mpt ban dan ma
nhac
luat deu hon lo^n x6 bo".
+
Lam quan chiic trong ngyc.
(
+ Noi quan nguc song : de lao - noi "nguoi ta song b^g tan nhan, lua Ipc'
•
'
+ Noi do, bpn
linh
ngvc da hanh h? nguoi til bang nhirng
thoi
"tieu nha"^
th}
oai".

+
Song trong hoan canh nhu
v|iy,
con nguoi de bi tha hoa, cang ngay cang
dan sau vao
biin
lay.
K
- "Quan
ngyc
la mpt thanh am trong tr^o": (phan tich tinh cich, tam hon
ByiSn
quan nguc)
Mi
+ Ong la nguoi biet yeu qui cai d?p, yeu qui
chii
viet d^p cua Huan Cao
Kma ong xem la bau vat; Ong c6 so nguy^n cao qui :
dupe
treo trong nha mpt
Hhurc
chij
cua
Huan
Cao.
K
+ Do la
tinh
cam cao thupng ben
bi,

c6 ngay tir khi ong "doc vo nghia
sach
•Uianh
hien", cho den bay gio da la mpt trung nien "toe hoa ram, rau nga mau".
K
. Do yeu qui cai d?p, ong yeu qui, kinh trpng nguoi tao ra cai d?p: Huan
•Cao.
Dieu
do da
dupe
bpe 16 qua hanh
vi,
suy nghl cua 6ng :
•L
+ Ong "bi^t nhon
lien
tai" d6'i voi Huan Cao. o:,/-
K
+ Ong da "bi^t dai" Huan Cao - mpt nguoi tir
tii.
Do la mpt vi^c lam kh6ng
•liing
bon phan
ciia
nha chiie trach, c6 the nguy hai den
tinh
mang ban than va
gia
dinh.
+

Ong
nhiin
nhuong truoc nguoi tir tii : bj xua duoi, khong tire gian, le
phep
lui ra voi eau noi "xin
llnh
y".
+
Ong mong Huan Cao dju
I^ii
tinh
net de ong
trinh
bay so
nguyf
n
xin chir
ciia
Huan Cao.
+
Khi Huan Cao cho chir, vien
quAn
nguc da
"khiim
niim"
nhan
chii.
+
Dupe Huan Cao khuyen roi
khoi

hoan canh "hon loan x6 bo", ong da
chan thanh roi le va "bai
linh".
Do
la hinh tupng tieu bieu cho nguoi c6 long yeu qui cai d?p, cho tam long
"trpng
nghia
lien
tai". Ong la "mpt doa sen thorn ngat trong ch6'n
biin
lay".
Vi
tam long cua nhan vat quan ngyc nhu "mpt thanh am trong treo
giira
mpt
ban dan ma
nhac
luat deu hon loan x6 bo", Nguyen Tuan da the hi^n su ngpi
ca doi voi vien quan ngyc, doi voi nhung nguoi biet yeu qui cai d?p, thien
luong.
Cling
voi hinh tupng Huan Cao, hinh tupng vien quan ngyc da gop
phan vi^c the hi^n
chii
de cua tac pham: Quan ni^m
ciia
Nguyen Tuan ve cai
<l?p
va thai dp doi voi cai d?p, sue manh
ciia

cai d?p, dong
thoi
eung kin dao
bay to tam long yeu nuoc tham kin
ciia
NguyenTuan.
-
Ve gia tri ngh^ thu^t: nha v5n Nguyen Tuan da tao ra
tinh
huong
truy^n
dao de lam nen cupc gap go
Ijch
sir
giiia
Huan Cao va quan ng\ic; but
phap
tuong phan doi lap; ngon ngir
vira
eo dien
vira
hi^n d^i.
b. Nhan vat Dan Thiem:
-
Ve mat npi dung: Dan Thiem la mpt cung nir, nang eo "b^nh" dam me,
^ran trpng, nang niu cai d?p, cai tai aia
Vii
Nhu T6 - mpt kien true su biet sang
387
t90 cai d?p. Khi Vu Nhu To djnh bo tron de khong xay Cuu Triing Dai cho Le

Tuong
Due, nang da khuyen Vu Nhu To a lai va thuc hi^n dvr dinh "xay cho
dat nude mpt ky dai muon thuo" de dan ta nghin thu hanh di^n.
- Vi me dam cai tai ma Dan Thiem khong quan ngai nhiing dieu thi phi,
quen ca nguy hiem cua ban than de bao Vu Nhu To. Dan Thiem la mpt
nguoi biet "bi?t nhon lien tai". •'•
- Dan Thiem la nguoi khuyen Vu Nhu To a lai de xay Cuu Triing Dai (6
hoi
1), nhung khi c6 bien lai tim mpi each thuyet phuc ong tron di. Ca hai 16i
khuyen
nay deu "c6 y nghia" duy nhat: bao cai tai, cai d?p ( "khi
trudc
tron
di
thi ong nguy, bay gia tron di thi ong
thoat
chet").
- Dan Thiem la mpt nguoi khong mo mpng ma tinh tao, thuc thoi, hieu
doi,
hieu nguoi (day la diem khae bi?t giua nang va Vu Nhu To).
- Tam trying eiia Dan Thiem khi nh^n ra
that
b^ii cua
giac
mpng Cuu
Trung
Dai:
+
Nang dau don khi nghl den sy song
chet

eua Vu Nhu To.
+
Co den 20 Ian nang thuc giuc Vu Nhu To: " tron di, lanh di, di di, chay
di".
Loi thiie giuc vua van xin, vua khan thie't, quyet li?t: " Ong nghe toi !
Dpi
thai la thupng sach ! Dung de phi tai troi. Tron di!" . Co den bon Ian nang
nhac lai yeu cau khan thie't do.
+
Nang sin sang lay tinh mang cua minh de danh doi su song con cua Vu
Nhu
To "Dung
giet
ong Ca. Keo tuong quan mang han ve muon doi. Tha cho
ong Ca. Toi xin chiu
chet".
+
Deh khi "c6 tron ding khong dupe nua", Dan Thiem tim mpi each van
xin
tha tpi cho
Vii
Nhu To.
- Ket thuc lap kich thii
VII,
chi con tieng keu thang
thot,
dau don, nghen
ngao,
niic no cua Dan Thiem. "Ong Ca! Dai Ion tanh tanh! Ong Ca oi! Xin cung
ong vinhbi^t!".

+
Nhimg do v6 ciia mpt
giac
mpng Ion bay gio
that
tan hoang : ong ca, Dai
Ion,
eai tai, cai d?p, tat ca den tan tanh trong eon bien loan. Mpi eo gang giu
gin,
bao v^ khong thanh. Cau noi euoi eung cua Dan Thiem la loi vlnh biet mai
mai Cuu Trung Dai - vTnh
bif
t mpt
giac
mpng Ion trong mau va nude mSt.
^ Ve mat ngh^
thuat:
ngon ngu
kich,
hanh dpng kich day kich tinh. Nhan
vat dupe dvrt trong canh huo'ng dac bi^t.
3. Diem tuong dong va khac bi^t: >, i
Giong
nhau: ngoi but cua Nguyen Huy Tuong va Nguyen Tuan deu hudng
ve cai d?p, cai tai; ve nhung con nguoi biet trpng nghIa khi, eo thien luong
Deu
CO
npi dung hudng ve eac nguyen mau
Ijch
su. Ve diem nay ta thay ca hai

388
111
Cty TNHH MTVDWH Khang Vict
nha van deu thupe dong van hpe
trudc
1945 nen it nhieu chju sy chi phoi cua
trao
luu van hpc ay. , v
Khac
nhau: Deu la men mp va nguong mp cai d?p nhung Dan Thiem mang
su
nguong mp vdi ngudi kien
true
su tai nang Vu Nhu To; vien Quan nguc
men mp ngh# sT thu phap Huan Cao. Quan ngye nghe Idi khuyen Huan Cao
cuoi cung tinh ngp, dut khoat se
"thoat
cai nghe nay". Nhu vay do la su ket
thiie
CO
hau. Dan Thiem vi qua me mupi tai nang va khat vpng diem to cho doi
bang tai nang ciia Vu Nhu To, chSng nhung lam hai Vu Nhu To ma ca ban
than nang cung mang hpa vao than. Sd di cd sy khac nhau ay la do: Nguyen
Tuan
la nha van lang man, cai toi ciia ong mang phong each tai hoa, tai tu,
kieu
bac lai cd xu hudng tim vao xa hpi xua nay chi con "vang bdng". Con
Nguyen Huy Tudng cd xu hudng di tim cai d?p trong bi
kich.
III.

KET BAI
- Danh gia chung. ••• L
LUYENTAP
De 1: Cam nhan hai doan tho: "Ta muon 6m cSn vao nguoi" (Vpi vang - Xuan
li?u)
va "Lam sao dupe tan ra De ngan nam eon v6"
{Song
- Xuan Quynh).
De 2: Cam nhan hai doan tho: "Con gap lai nhan dan nhu nai ve suoi
cu eanh tay dua" (Che Lan Vien) va "Toi da la con ciia van nha cu bat eu
bo"(Tuay-ToHuu)
De 3: Cam nhan hai doan tho: "Tu ay trong toi bimg nang ha rpn tieng
chim"
va "Ta muon 6m can vao nguoi".
De 4: Cam nhan ve hai hinh anh Chi Pheo sau dem gap Thi Nd {Chi
Pheo
-
Nam Cao) va nhan vat Trang sau dem tan hdn vdi ngudi vp nh|t {Vg
nhat
-
Kim
Lan) '
«
o::» r f
De 5: Cai t6i tha thie't trong tinh yeu eua Xuan Di^u va Xuan Quynh qua
"Vpi
vang" va "Song".
De 7: Cam nhan ve hinh tupng nhan vat Trang {Vg
nhnt
- Kim Lan) vk hinh

anh ngudi dan ong hang chai {Chiec
thuyen
ngoai
xa - Nguyin Minh Chau)
De
8: Cam nhan ve hai nhan vat
Chii
Nam
{Nhimg
dm con trong gia
dinh
-
Nguyen Thi) va cu Met {Rimg xa nu - Nguyen Trung Thanh)
De
9: Cam hung su thi qua "Nhung dua con trong gia dinh" - Nguyen Thi
"Rimg
xa nu" - Nguyen Trung Thanh.
De
10: Cam nhan anh sang doan tau trong "Hai dua tre" ciia Thach Lam va
^nh
sang eiia 6 cua so trong can buong ciia Mi {Vg
chong
A Phu - To Hoai)
C&m
nang
luyfn
thi a^i HQC NgU van -
fnan
uann
nteu

Chuy^diS
CAU H6|
2
DifM
TRONGICV'
THI DH - CD
I.
NHCTNG
LLfU
f CUA CAU 2
DIEM
'
1. La cau hoi
thong
hieu nen doi hoi hpc sinh phai nim vimg tac pha'm.
Muon
hieu tac pham thi phai dpc tac pham va co gang nhd
timg
chi tiet (ca tho
va vSn xuoi).
2.
Thucmg
CO
cac
dang
sau day:
a. Cau hoi ve tac gia, tac pham, phong
each
ngh?
thuat, quan diem

sang
tac.
b. Y nghla nhan de tac pham; cau de tu.
c. Npi dung va ngh^ thuat (tho)
d. Tinh huong
truy#n
dpc dao. :
e. Cac chi tie't ngh^ thuat trong tac pham (dang nay ra nhieu nhat)
f. Van hQc sit: Lop 11 tu dau the ky XX den nam 1945; Lop 12: Tir 1945 den
het the ky XX.
3.
Lam sac de lay
trgn
v?n
dugrc
cau 2 diem.
- De dat diem
trpn
v?n cau 2 diem, truoc het nam vung kien thiic bai hoc,
Tho thi nam dugc npi dung nghf thuat. Van xuoi thi nam dupe cac chi tiet
trong
tac pham; khi lam bai can ngan gpn, sue tich, du y (hoi gi dap nay, khong
Ian
man dai dong). Xem thu cau hoi c6 may y. Neu cau hoi nhieu y thi nen chia
y (a) y (b) Khong
gach
dau dong khi lam bai.
Vi
dy: Cau noi ciia c\ Met: "Chung no da cam sung, minh phai cam
giao"

dugfc
noi
trong
hoan
canh
nao?
Giki thich cau noi ay ciia cu Met.
* Ta CO the tra loi nhu sau:
a. Cau noi ciia c\ Met: "Chung no da cam sung, minh phai cam
giao"
dugfc
noi
trong
hoan
canh: Tmi ve tham lang, cu Met ke chuyen
cupc
doi anh.
Ngay ay,
giac
khung bo gat gao, bpn
giac
bat vp con cua
Tnii
ra de uy hiep Tnu
va dan lang. Tmi tay khong ra cuu vp con nhung khong kip. Tmi bi
giac
bat. Bi
dot
muoi dau ngon tay. Cv Met va thanh nien lang xong ra tieu
dift

bpn
giac
ac on cuu Tmi.
b. Y nghia cua cau noi do:
Cau noi cua gia lang Met la cau noi dupe due
riit
tu
cupc
dai bi trang cua
Tmi
va tu thuc te dau tranh ciia dong bao X6 Man noi rieng va dan tpc Ta>'
Nguyen
noi chung.
Giac
da dung bao luc phan
each
mang de dan ap nhan dan
ta thi ta phai dixng b?o lye
each
mang de dap tan bao lye phan
each
mgng. Qua
cau chuyen
cupc
doi
Tnii
nha van
Nguyin
Trung Thanh da lam
sang

to chan ly
each
mang ay.
Thuc te; khi
chua
cam vu khi danh
giac,
dan lang X6 Man chju nhieu mat
niat:
anh
Xiit
b}
giac
treo c6, ba Nhan bj ch^t dau, m? con Mai bj gie't
bSng
tran
ffiixa
roi
sat, Tmi b} do't cut muoi dau ngon tay Bai vay, con duang cam vii
iJii
de dap tra ke thu la tat yeu.
4.
Neu
CO
kha nang phan tich, cam nhan thi nen viet cau 2 diem thanh bai
v5n
CO
mo bai, than bai, ket luan thi de diem
tuy^t
doi han.

i? CAU H6I 2
DIEM
BI£N SOAN
THEO
!
Caii
true
dethi
tuyen
sinh
DH.CD
tnon
NgCt
van
cua
BQ
Giao Due & Dao tao 1 '
Caul: (2.0 diem)
Tai hi?n kien thuc ve giai doan van hpc, tac gii, tac pham van hpc Vi^t
Nam,
bao gom cac npi dung sau day. > ,
VANHOCL6PII
- Khai quat Van hpc
Vi#t
Nam tu dau the ky XX den
Cach
mang Thang
Tam nam 1945.
- Hai diia tre - Thach Lam. ^' '
- Chu nguoi tu tu - Nguyen Tuan.

- Hanhphuecuampttanggia(triehSod6)-VuTrpngPhvng.
- Chi
Pheo
(trich) va tac gia Nam Cao.
- VTnh bi^t Cuu Trung Dai (trich Vu Nhu To) -
Nguyin
Huy Tuang.
- Vpi vang - Xuan Dieu.
- Day thon Vi Da - Han Mac Tu.
- Trang Giang - Huy Can.
- Chieu toi - Ho Chi
Minh.
- Tir ay - To
Hiiu.
- Mot thai dai trong thi ca (trich) - Hoai Thanh va Hoai Chan. '
VAN
HQC 12
- Khai quat Van hpc Vi?t Nam tu
Cach
mang Thang Tam nam 1945 den
het the ky XX.
- Tuyen ngon dpc lap va tac gia Ho Chi
Minh.
- Nguyen
Dinh
Chieu, ngoi sao
sang
trong bau
troi
van ngh§ dan tpc -

Pham Van Dong.
Tay Tien (Quang Dung) ,;, .
-
Vi?t
Bic
(trich)
va tac gia To Hmi
-
Da't
nuoc
(tn'ch Mat duong khat vpng) - Nguyin Khoa Diem. 11
-
Song - Xuan Quynhv. i
-
Dan ghi-ta aia Lor-ca - Thanh Thao.
-
Nguoi lai do Song Da (trich) - Nguyen Tuan.
-
Ai da dat ten cho dong
song?
(trich) - Hoang Phu Ngpc Tuong.
-
W(?
chong A Phu (trich) - To Hoai. '
-
nhat (trich) -
Kim
Lan.
-
Rung xa nu (trich) - Nguyen Trung Thanh.

-
Nhirng dua con trong gia dinh (trich) - Nguyen
Thi.
-
Chiec thuyen ngoai xa (trich) - Nguyen
Minh
Chau. ;
-
Hon Truong Ba, da hang
thit
(trich)
- Luu Quang Vu.
(Nguon
Cvc Khao thi &
Kiem
dinh chat lugmg. Bp
GD-DT)
,
i,
A.
CAC
TAC
GIA
VAN
HOC
VlfiT
NAM
CAN
CHU
f

NAM
CAO
(1917 - 1951)
Cau
1:
Trinh
bay not dung sang tac cua Nam Cao truoc va sau Cdch mang.
Tra
lai: Su nghi^p Van
hQC
ciia
Nam Cao
trai
dai tren hai thai ky,
truac
va
sau Cach mang thang Tam:
a.
Truac
Cach
mang:
sang
tac
ciia
Nam Cao tap trung vao 2 de tai chinh:
-
De tai nguoi tri thiic tieu tu san
ngheo:
Tieu bieu la cac tac pham
"Nhiing

truy^n khong muo'n vie't"; "Trang
sang",
"Doi thua", "Song mon"
(1944).
Trong khi mo ta het sue chan thyc
tinh
canh
ngheo
kho, be tac cua
nhiing
nha van ngheo, nhirng "Giao kho truong tu", hoc sinh that nghi^p
Nam
Cao da lam noi bat tan bi
kjch
tinh
than aia hp, dat ra nhimg van de c6 y
nghla xa hpi to lan. Do la tan bi
kjch
dai dang cua nguoi tri
thiic,
nhijng nguai
CO
y
thiic
sau sac ve gia trj dai song va nhan pham, muon song c6 hoai bao,
nhung lai bj ganh nang com ao va hoan canh xa hpi lam cho
"chet
mon", phai
song "Doi thira".
-

U de tai ve nguoi
nong
dan: "Chi
Pheo",
"Tre con khong
dupe
an
thjt
cho",
"Mpt
bira no","Lao Hac", "Mpt dam
cuoi"
6 de tai nay. Nam Cao thuong
nhac
den nhCrng hang co cung, nhirng so phan ham hiu bi lic hie'p, bi luu manh
hoa
Nha van da ke't an sau sac cai xa hpi tan bao lam huy
dift
ca nhan
tinh
ciia
nhiing
con nguoi luong
thi^n.
6 mpt so tac pham. Nam Cao da the hi^n niem
xiic
dpng truoc ban
chat
d?p de, cao qui trong tam hon hp (Lao Hac).
,

b. Sau
Cach
mang: Nam Cao
sang
tac de
phuc
vu cong
cupc
khang chieh,
j^y^n
ngan "Doi mit", "Nhat ky 6 rimg" va tap
biit
ki
"Chuy^n
bien gioi" aia
gng thupc vao
nhijTig
sang
tac dac sac nhat aia nen van hpc moi sau Cach Mang
c6n rat "on tre khi do.
Ngoi
but Nam Cao
vira
tinh
tao, sac lanh,
vira
nang
triu
suy ^ tham yeu thuong. Nam Cao la cay
biit

bac thay, ong
xiing
dang
^upc coi la mpt nha van Ion giau sue
sang
tao aia van hpc
Vipt
Nam.
Cdu
2.
Trinh
bay Tuyen ngon ngh? thuat cua Nam Cao?
Tra
loi: Tuyen ngon nghp thuat aia Nam Cao
chvi
yeu
dupe
the hipn qua
nhijng
phuong dipn sau:
a.
Len an thu van chuong nghf thuat vi ngh? thuat:
"Chao
6i!
Nghp thuat
khong can phai la anh trang
lira
doi, khong nen la anh trang lua doi, nghf
thuat chi c6 the la tieng dau kho kia, thoat ra tir kie'p lam than" (Truy^n ngan
Trang

sang)
b.
Truy?n
ngan"Ddi thua" c6 le la noi Nam Cao phat bieu day dii nhat ve
quan ni?m ngh^ thuat ciia minh:
-
Mpt tac pham "that gia
tri"
thi phai c6 npi dung nhan dao sau sac: "No
phai chiia dung
dupe
mpt cai gi lan lao, manh me,
vira
dau don lai
vira
phan
khdi.
No ca tung
tinh
thuong,
tinh
bac ai, su cong binh No lam cho nguoi
gan nguoi hon".
-
Nha van doi hoi cao su tim toi
sang
tao va luong tam nguoi cam but:
"Van
ehuang
khong can den nhirng nguoi thp kheo tay, lam

theo
mpt vai kieu
mau dua cho. Van
ehuang
chi dung nap nhirng nguoi biet dao sau, biet tim
toi,
khoi
nhiing nguon
chua
ai
khoi
va
sang
tao nhirng cai gi
chua
co".
-
Van chuong doi hoi phai co luong tam aia nguai cam
biit:
"Su cau tha
trong
bat ai
nghe
gi cung la mpt su bat luong. Nhung cau tha trong van
chuong thi that la de
ti^n".
c. Trong tac pham "Doi mit" viet sau
Cach
M^ng, Nam Cao da neu len
luan

diem aia minh: "Van
giir
doi mat ay de nhin doi thi
cang
di nhieu,
cang
4uan sat lam, nguoi ta chi
cang
them
chua
chat
va chan nan".
Cau
3.
Trinh
bay Phong cdch ngh^ thuat cua Nam Cao ?
*•
Nam Cao thuong viet ve nhiing cai nho nhat, xoang xTnh trong
cupc
hang ngay, tir do, dat ra van de co y nghia xa hpi to Ion, nhirng triet ly
^^U
Sac
ve con nguoi,
cupc
song va nghf thuat. ^
Co biet tai trong vipc mieu ta va phan
tich
tam ly. Ong co hung thii
^«in
pha "con nguai trong con nguai".

Ngoi
biit
aia ong co the tham
nhap
nhirng
qua
trinh
tam ly phiic tap, nhirng ngo ngach sau kin nhat aia tam
^
Con
nguoi; tu do dung len
dupe
nhiing nhan v|it tu tuong
vira
co tam khai
ton
vira
co ca
tinh
dpc dao.
c.
Truy§n
cua Nam Cao luon huong toi the gioi
rxQi
tarn cua con nguoi.
Luon
luon thay doi giong di§u, c6 khi la gipng
tinh
tao va sic lanh; c6 khi
I4

gipng
dim
thlm,
tru
tinh
soi noi, nang
triu
yeu thuong. Hai gipng van doi Up
nhau cu chuyen hoa qua lai, tao nen nhung trang viet thu
vi,
hap dan.
•' '.f

s .1
^'f t
XUAN
DitU
(1916-1985)
\
^ Cdu 1. Trinh bay
ngan
gon Su
nghiq)
Van hgc cua Xuan Di$u
truac
va sau
Cdch
ntang.
, • Vetho:
a.

Tmoc
Cach
mang:
Xuan Dieu dupe col la "nha tho moi nha't trong cac
nha tho mai" (Hoai thanh). Xuan Di^u mo dau su nghiep va noi tieng tren thi
dan Vi^t Nam bang 2 tap tho "Tho tho" 1938 va "Gui huong cho gio" 1945.
Nhii-ng
chii de chinh cua tho ong trong thoi ky nay la:
- Niem say me ngoai gioi khao khat
giao
cam vol doi va
tinh
yeu
cupc
song
Q/oi
vang,
Giuc gia)
- Noi
CO
don rpn ngop ciia ca the truoc cai khong gian menh mong thoi
gian xa tham {Khi
chieu
giang
luai,
Nguyet
cam )
- Mot khat vpng
tinh
yeu v6 bien, noi dau ciia mpt trai tim dam say nong

nhi^t
ma khong dupe den dap xung dang {Yeu, Dai
kha )
truoc
Cach
mang
thang Tam, Xuan Di^u da dupe m^nh danh "ong hoang" tho
tinh
yeu, ong
cung la nguoi dau tien mang den cho van chucmg Vi?t Nam mpt quan niem
moi
ve
tinh
yeu.
- Kinh nghi^m eiia Dong va Tay, truyen thong va hi^n dai ket
tinh
6 mot
tam hon nghf sy da giup Xuan Di$u kham pha dupe nhieu bieh thai eiia thien
nhien cung nhu npi tam cua con nguoi. Tho ca Trung dai thuong lay thien
nhien lam ehuan muc cho ve d?p con nguoi (Lan thu thuy, net xuan son) thi
Xuan Dieu la mpt
cupc
each
mang. Con nguoi la ehuan myc ciia cai d?p (La
lieu
dai nhu mpt net my).
b. Sau
Cach
mang:
- Chan

troi
tho ciia Xuan Di$u mo rpng tai nhung quan he xa hpi rong
Ion.
Tu mpt nha tho lang man bac nha't ciia phong trao tho moi, Xuan Dieu
tfC
thanh mpt nha tho
each
mang. Xuan Di?u say sua viet ve To
quoc
"Ngpn
qi^'^''
ky
1945"
,"Hpi
nghj non
song"
(1946).
- Tmh cam yeu
nuoc
va trach nhi?m cong dan cung nhu long thiet tha
ngpi
cupc
doi moi da nang
sang
tac eiia nha tho. Ong say sua viet ve to
qi'^''
Cty TNHH MTV DWH
Khang
Vift
cong

cupc
xay dyng CNXH 6 mien Bac dau tranh thong nha't
nuoc
nha
(lion
toi doi
canh)
, Tu 1960, Xuan Dieu tie'p tuc lam tho
tinh
yeu. Truoc kia, ong hay noi den
CO
don, xa
each,
do
vd
thi nay noi nhieu hon den su chung
thiiy,
sum vay.
•finh
yeu lua doi khong eon la
tinh
cam giiia hai vii tru nho c6 don ma da eo sy
hda hpp voi mpi nguoi, vod xa hpi. (Cac tac pham:
Bien,
Giong
noi. Dung cho
em )
* Van
xuoi
va

phe
binh
a, Truoc
Cach
mang:
. Xuan Di^u khong chi
sang
tac tho ma con viet nhieu tac pham van xuoi,
tho van xuoi
"Pha'n
thong vang"
(1939),
"Truong ca"
(1945).
b. Sau
Cach
mang: Xuan Di^u
cang
viet nhieu, viet lien tyc va nhieu the
loai
hon. Ngoai truyen ngan, tuy but, ong con viet nghien
ciiu,
phe binh van
hpc, gioi
thi^u
va dich tho
nuoe
ngoai. •"•
* Tom lai, o ITnh vuc nao Xuan Dieu cung c6 su dong gop to Ion cho s\
phat trien van hpc hien dai ciia Vi^t Nam. Xuan Di?u la mpt tai nang nhieu

mat nhung truoc het van la mpt nha tho Ion eiia dan tpe.
•pTau 2; Tom. gon
phong
each
tho Xuan Di$u?
iTraloi:
Ipi. Co the noi Xuan Dieu la mpt trai tim Ion, mpt nguon
tinh
cam yeu doi,
yeu
cupc
song
tran the; mpt
each
manh li?t den say me cuong nhi?t.
b.
Khae
voi nhieu nha tho cung thoi trong phong trao tho mai, Xuan Di?u
khong dem cai toi ciia minh doi lap voi doi va tim
each
thoat ly voi
cupc
so'ng
nay; trai lai, ong muon khSng dinh no trong quan h? gan bo vai dai. Ong quan
ni?m dupe
song
mai voi dai la niem hanh phiie tuy^t voi nha't. Ma tren doi nay
'^o
gi dang yeu hon la mua xuan
tuoi

tre va
tinh
yeu. Do la nguon tho phong
phii
eiia ong, la de tai ehii yeu ciia Xuan Dieu.
c.
Vai niem khat khao
giao
cam het minh voi
cupc
doi tran the nay, mpt
•^ach
tu nhien Xuan Di^u la nha tho
tinh
yeu. Vi
tinh
yeu la niem
giao
cam
•^anh liet nha't va tran the nha't. Day la loai
tinh
cam bao gio cung doi hoi cao
'^9
nguoi ta da tang cho Xuan Di^u danh
hifu
"Nha tha
tinh
so mpt", la
Hoang ciia tho
tinh

yeu".
d.
Tha thiet voi mua xuan,
tuoi
tre va
tinh
yeu, Xuan Di^u da di den mpt
"^^ch tan dang ke ve thi phap. Ne'u tho van xua, coi tu nhien la ehuan muc ciia
d^p thi gio Xuan Dieu dao ngupe lai: doi vai ong, khong gi hoan mi bang
nguoi,
nha't la phu nii giiia
tuoi
xuan. Mpt quan diem tham ml nhu vay da
^0
nen trong the gioi
nghe
thuat ciia Xuan Di^u nhiing hinh tupng giau
siic
va day "xuan
tinh
xuan sac".
C^'m
nang
luy$n
thi Aai hgc Ngu Van - rium
Hanh
Hieit
e. Xuan Dieu chju anh huang cua nen van chucmg Dong Tay, c6 dien vg
hi#n
dai. Xuan Di§u dac bi^t chiu anh huong ciia tmong phai tho tugng

trurig
cua Phap, nhu
B6-do-le,
Rin\-bo, Vec-len. Tho tugng trung het sue de cao quar,
h# tuang giao giua cac
giac
quan ciing
tinh
nhac
cua tho va mai sac cac gia^,
quan de cam nhan va dien ta dugc nhung bien thai
tinh
vi nhat cua tao vat
vg
long
nguoi. Hai nguon van hoa Dong Tay dugc ket
tinh
6 mot tarn hon
nghe
s]
da
giiip
cho Xuan Di?u
sang
tao nen nhimg van tho
siic
tich nhu ket dgng bie't
bao
tinh
hoa.

NGUYIN AI
QU6C
- H6 CHI MINH (1890 - 1969)
Cdu 1:
Anh/chi
hay
trinh
bay
Quan
diem
sang
tac cua Ho ChtMinh ?
Mpt la: Ho Chi Minh xem van ngh| la mpt
hoat
dpng tinh
than
phong
phii
va
phuc
vu c6 hif
u
qua cho su
nghi^p
each
mang:
Van chuong trong
thoi
dai
each

mang phai c6
chat
thep "Nay 6 trong tho nen c6 thep/ Nha tho cung
phai
bie't xung phong". Trong thu gui cac hoa si nhan dip trien lam hgi
hoa
nam 1951, Nguoi lai mpt Ian nua nhan manh: "Van hoa
ngh?
thuat cung la
m.
mat tran, anh chi em la chien sT tren mat tran ay".
Hai
la: Nguoi luon yeu cau tinh
chan
th\rc
va tinh dan tpc: Nguoi khuyen
cac
nghe
sT phai bot di
chat
mo mgng, tang them
chat
hien thuc. Phai mieu fa
cho hay, cho chan that, cho hung hon. Phai dien dat gian di, de hieu,
giii
gin
su
trong
sang
ciia tieng Vi^t.

Ba la: Bac luon quan tam toi Doi
tupng
thuong
thuc
tit do
quyet
dinh
hinh
thuc
va npi dung ciia tac
pham
van hpc: Doi tugng chinh la quan chiing
Truoc khi viet, Nguoi luon dat ra va tra 16i cac cau hoi: Viet cho ai (doi tugng
thuong
thuc), Viet cai gi (ngi dung), Viet de lam gi (muc dich viet), Viet nhu
the nao
(each
viet).
Ket luan: Nho c6 h| thong quan diem tren day, tac pham van chuong
cua
Bac vua c6 gia trj tu tuong,
tinh
cam, ngi dung thiet thyc ma con c6
nghe
thu
i'
sinh
dgng, da dang.
Cdu 2.
Anh/chi

hay
trinh
bay su
nghiq}
sang
tac cua Ho ChtMinh.
Trk loi:
S\
nghi^p
sang
tac cua Nguoi
dupe
quy t\ chu yeu
tren
ba ITnh vyc:
1. Van chinh lu|n:
- Ngi dung: Co vu
tinh
than dau tranh
each
mang ciia nhan dan, to cao
ac ciia thuc dan, de quoe.
I
- Tac pham tieu bieu:
+ Ban an che dp
thyc
dan
Phap
(1925):
Tac pham c6 gia tri

hi#n
thyc
[c sao la ban an to cao tgi ac tay
troi
ciia thye dan
Phap
doi voi nhan dan cac
pyoc thuge dia.
+ Tuyen
ngon
dpc lap
(1945):
Van ki?n chinh tri eo y nghla trgng dai:
jjiai
sinh ra
nuoc
Vi?t Nam dan chii cgng hoa; la ang van chinh luan mau muc.
+ Loi keu gpi
toan
quoc
khang chien
(1946),
Khong c6 gi qui hon dpc
llp
tv do
(1966):
Do la loi hjch truyen di vang vgng khap non song lam rung
dgng
trai
tim nguoi Vi?t Nam yeu nuoc.

2. Truy?n ki:
- Ngi dung: Vach tran bg mat gian xao, to cao tgi ac ciia thuc dan, phong
kien,
keu ggi
tinh
than dau tranh ciia nhan dan.
- Tac pham: 1;'•(
+ Loi than van ciia ba Trung
Trac
(1922)
^
+
Vihanh(1923)
t
+ Nhihigtrolohay la Va-renvaPhanBgiChau.
. Thoca:
Nhat
ki
trong
hi: Phan anh biic tranh den toi cua xa hgi Trung
Quoc
duoi
thoi Tuong Gioi Thach. Tarn long nhan dao bao la "song cho tat ca chi
quen minh". Dae bi^t la buc chan dung tu hoa ve mat
tinh
than ciia nguoi tu vi
d^. Cac tac pham tieu bieu:
Chieu
toi, Lai Tan,
Nguai

ban tii
thoi
sdo
m
- Tho Ho Chi Minh va Tho chii Han Ho Chi Minh: c6 vu
tinh
than dau
tranh
each
mang va the hi^n
tinh
than lac quan, yeu
nuoc
ciia Ho Chi
Minh.
Cdu 3.
Anh/chi
hay
trinh
bay
phong
each
nghe
thudt
cua Ho ChtMinh.
a. Van chinh luan: Ngan ggn, bgc Ig tu duy sac sao, lap luan
chat
che, li le
(Janh
thep, bang ehung thuyet phuc, giau

tinh
luan chien, da dang ve
biit
phap.
Tac pham tieu bieu: Tuyen
ngon
doc lap, Ban an che do
thuc
dan
Phap
b. Truyen ki: Nghf thuat trao phiing sac ben. Ket hop dugc
chat
tham
thiiy
^a phuong Dong va net hai huoc, hom hinh ciia phuong Tay. Tinh huong
'f«y?n dge dao. Truyen ki c6
chat
hif
n
dai,
tinh
chien dau manh me. Tac pham
fi§U
bieu: Vi
hank,
Nhung
trd
lohay
Va-ren
va

Phan
Bgi
Chan
Tho ca: Nhung bai tho nhim myc dich
tuyen
truyen:
loi le gian di,
^ang
mau sac dan gian hi^n dai, de nho, de thugc. Nhirng bai tho
ngh?
thuat:
»nh thuc
CO
thi,
CO
su hai hoa dgc dao
giua
but phap c6 dien va
biit
phap hi?n
giua
chat
trii
tinh
va
chat
thep.
397
T5 HDU (1920 -
2002)

Cdu 1. Trinh bay
ngdn
gpn nqi
dung
timg tap tha cua Td'Hitu (Su
nghi^p
sdngtdc)
Tra
loi:
a. Tap tho "Tu ay" (1937 -
1946):
Tap tho gom ba phan (tirang
ling
voi
chang duong trong muai nam
boat
dpng ciia
To'
Him)
-
"Mau ItJra": Ca
ngqi
ly tuong va keu gQi quan chiing bj ap buc diing
da'u
tranh.
^
- "Xieng xich": Ghi lai nhung cupc da'u tranh gay go cua nhung nguoi
chien
sT each mang trong nha tu thyc dan. The hi^n su truong thanh vung
vang

ciia nguai thanh nien each mang qua thu thach bpc
IQ
mpt tam hon yeu
doi
tha thie't.
-
"Giai
phong":
The
hi^n
niem
vui
chien
thang, ca nggi each mang thanh eong,
b.
Tap tho" Vi^t Bic" (1947 -
1954):
la chang duong tho To Huu trong
nhij-ng
nam khang chien chong thue dan Phap xam luoe. Tap tho ca nggi
cuoc
khang
chien, con nguoi khang chien, dong thai phan anh nhung gian lao, long
anh
dung cua quan va dan. Su truong thanh cua nhan dan duoi sy lanh dao
ciia
Dang va Bac Ho da dua cupe khang chien den ngay thang
\gi
(Cd
nude,

Len
Tay bac, Viet Bae, Bam
en,
Luam ).
c. Tap tho "Gio Ipng" (1955 -
1961):
La tie'ng hat ca nggi cupc song moi
XHCN
6 mien BSc va bpc 16 tinh cam tha thie't voi mien Nam, dong thai the
hi^n
y chi thong nha't dat nuoc, tinh cam quoc
te'vo
san voi cac dan tpc anh em
trong niem vui. To
Hij-u
khong quen nho ve qua khu de tha'm thia nhiing kho
dau
eiia ong cha {Mua thu
t&i,
Ba
mieai
nam dai ta eo Dang, Que
me ).
d.
Tip tho "Ra tran" (1962
-1971)
va "Mau va hoa" (1972 -
1977).
i
La

hai tap tho ra doi trong thai ky ca nude chien da'u
kien
cuang, giai phong
mien
Nam, thong nha't dat nuoc. Ca hai tap tho kh^ng dinh pham chat con nguo^
Vi^t
Nam, dong thai la
khiic
ea
khai
hoan ke't thiic eupc chien da'u, Bae Nam
m<?*
nha,
non song
lien
mpt
dai.
{Tiehg hat
sang
xudn,
Nuac non
ngdn
dam).
e. Tap tho "Mpt tieng don"
(1992)
va "Ta voi ta"
(1999),
viet trong thoi ky
sau
chien thang 1975 chan chua niem vui bieu Ip nhung chiem nghifm va su/

nght sau s3c
truac
cupc doi, gipng tho vi the tram lang, tha'm dupm chat sU)'
tu.
Dieu
dang tran trpng do la:
truoc
sau To
HiKi
van
kien
d\nh niem tin vao
tuong va con duong each mgng.
398
C
a
Cdu 2. Trinh hay
phong
each
ngh?
thudt
ciia
tha
ToHiieu:
a. Tho To Hmi mang tinh chat tru tinh chinh tri sau sic: Bao triim tho To'
^\xn
la van de li tuong, le song: le song each mang, le song cpng san, vi mue
jjich
ehung ciia da't nuoc. Di
lien

voi le song Ion la tinh cam Ion, niem vui Ion
con nguoi each mang doi voi lanh tu, nhan dan, da't nuoc.
b.
Tho To Huu mang khuynh huong su thi va cam hung lang man: Nha
tho
chii
yeu quan tam den nhiing van de song con ciia da't nuoc. Cam hung
cua To
Hiru
la cam hung
Ijch
su dan tpe chu khong phai cam hung the'sy doi
tir, voi nhiing con nguoi mang phong each tieu bieu cho ca cpng dong nhu: chi
Tran
Thj
Ly, anh Nguyen Van
Troi
c. Tho To
Hihi
c6 gipng di^u tam tinh ngpt ngao, day tinh thuong men:
xua't
phat tu quan ni^m ve tho: "Tho la tie'ng noi dong y, dong chi, dong tinh -
Tha
la dieu hon di tim nhirng tam hon dong
di?u",
tuy noi ve nhirng van de
chinh
trj nhung tha To'
Hiru
lai nhu "tho cua mpt tinh nhan", day niem say

d3m.
Dieu
nay dupe the hi^n qua cac ho ngir, cau cam than, each xung ho:
"anh
em oi", "dong bao
oi",
d.
Tho To
Hihi
dam da tinh dan tpc trong npi dung va
hinh
thuc the
hi?n:
Dieu
do dupe the
hi^n
qua nhiing thi
li?u
quen thupc, gan gui nhu phong canh
que huong da't nuoc, con nguoi binh dan va ngon ngir gian di de hieu.
Tinh
dan
tpc con dupe the
hi^n
6 the tho luc bat, tho 7
chii
dupe bie'n hoa
linh
boat;
Cling

voi nhieu
bi?n
phap tu tir c6 dien dupe
six
dung nhung lai bieu
hi^n
dupe
npi
dung moi ciia thoi d^i.
Gipng
tho day tinh nh^c
dif
u.
NGUY£N
TUAN
(1910 - 1987)
Cdu 1: Anh/chj hay trinh bay nhiing net chinh trong
phong
each
ngh^ thudt
ciia
nha van
Nguyen
Tudn ? '
a. Quan sat, kham pha va dien ta the'gioi nghieng ve phuong
di?n
vSn hoa
fha'm
my dong thai danh su quan tam, danh gia va the
hi^n

con nguoi thien ve
khia
canh tai hoa nghf sy.
b.
Quan ni^m eai d?p phai la
hif
n
tupng dap manh vao giac quan nghf si
(nhan vat phai c6 ca tinh khac thuong; canh thien nhien thi
hoae
d?p tuyft vol,
^o^c gay an tupng manh li^t, dir dpi nhu gio, bao,
niii
cao Tan
Vien,
rimg
thieng,
thae
ghenh hiem tro song Da).
c. Sir dung the van tuy but het sue phong tiing voi nhan vat chinh la oai toi
^hu
quan cua tae gia (Nguyen Tuan gpi la "choi 161 dpc
ta'u")
do Ja mpt cai t6i
••^'t
mue tai hoa uyen bae (Day la net bao triim nha't trong phong each Nguyen
^^an.
Tai hoa trong vi§e dyng nguoi, dyng canh, trong nhirng so sanh,
lien
399

tuang tao bgo bat ngo. Uyen bac trong vi#c v|n dyng sy hieu biet nhieu nganh
khac
nhau de quan sat
hi§n
thyc,
sang
tao hinh tugng, mang den cho nguoi
dQC
kho'i
luQ-ng
tri thiic da dang, phong
phii.
d.
Van Nguyen Tuan vua
dinh
dac c6
kinh,
tre trung hi^n dai, rat giau hinh
anh
nhac
di?u, mpt kho tu vung phong
phii,
chinh xac, vol nhieu tim toi
sang
tao mod la dpc dao trong
each
dat cau
diing
tix.
e. Phong

each
Nguyen Tuan c6 su thay doi trudc va sau
Cach
mang. Truoc
Cach
mang thuong kham pha cai dep co xua, cai d^p phi thuong, bi trang
giong van kieu bac, tai
hoa
Sau
Cach
mang ket
hp-p
cai phi thuong va binh
thuong; cai d?p dup-c kham pha trong doi
song
hi^n tai; gipng van tai
hoa
Cdu 2:
Anhlchi
hay
trinh
bay cdc
detdi
sang
tdc cua
Nguyen
Tuan
?
' a.
Truoc

Cach
mang
thang
Tarn, cac tac
pham
cua ong chu yeu
xoay
quanh
ba de tai:
- Mpt la ve "Chu nghia xe dich": nghia la ghi lai nhung
canh
thien nhien,
xa hpi, nhung cam nghl tai hoa dpc dao cua nha van tren duong "xe djch" khap
dat
nuoc
minh. Tac pham chinh Mot
chuyen
di,
Thieu
que
huang
- Hai la de tai "Vang bong mpt
thoi",
ay la thai phong kien da qua, nhung
du
am con vpng lai. Ong viet ve nhung phong tuc d?p, nhirng
thii
choi
tinh
te^

tao nha cua nguoi xua nhu: danh ca, uo'ng tra dao, choi thu phap tac pham
tieu
bieu:
Chit
nguoi
tu tu,
Huang
cuoi
- Ba la de tai "Doi
song
truy lac": Viet ve
tinh
trang khung hoang
tinh
than ciia mpt nhan vat
"toi"
hoang mang be tac, tim
each
thoat ly trong dan hat,
trong
rupu
va thuo'c
phi^n.
Tac pham
"Chiec
lu
dong
mat cua".
Gia tri cua tac pham viet ve ba de tai tren la nhijng trang viet day tai hoa va
tham nhuan long yeu nuoc, viet ve phong

each
thien nhien va nhimg
viing
dat
khac
nhau tren que huong minh, viet ve nhung
thii
choi tao nha the hi^n mpt
khia
canh
cua nen van hoa c6 truyen cua dan tpe va ve nhiJng eon nguoi tai
hoa, ngh^ sT va tai nang nhan
each
ket hpp voi nhau.
<
b. Sau Cach
mang
thang
Tarn, Nguyen Tuan hang hai
diing
ngoi
biit
cua
minh
phue vu hai
cupc
khang chien cho'ng
Phap
va cho'ng My va cong
cupc

xay dyng dat nuoc. Ong
sang
tac hang loat tac pham,
biit
ky, tuy but co gia tri
ngh$ thuat cao. Tac pham tieu bieu:
"Song
da"," Ha Npi ta danh My
gioi"
gi^
tri
cua nhihig tac pham nay la 6 nhCing trang viet day tu hao, ea ngpi nhan dan
trong
chien dau va lao dpng. Qua nhiing trang viet ay, nguoi ta thay dan tpc
Vi?t Nam khong chi can eii, dung cam, co chinh nghia ma con rat mvc tai hoa.
- Nguyen Tuan co dong gop rat Ion doi voi lieh su van hpc dan tpe. The
biit
ky, tuy
biit,
tuy
biit
van hpc dat
trinh
dp ngh^ thuat cao, gop phan lai^
phong
phii
ngon
ngii
v5n hpc dan tpe, dem den cho van xuoi Vi^t Nam mO'
phong

each
viet dac bi^t tai hoa va dpc dao.
400 ^ :
•7
B. VAN HOC LOP 11
"KHAI
QCIAT
VAN HQC VI$T NAM Tcr DAG TH^ XX D^N
CACH
MANG
THANG
TAM NAM 1945
•., ,f , . •
Cdu 1:
Trinh
bay dac
diem
cua van hgc Vi^t Nam
tic
1900 deh 1945 ?
Tra lai:
a. Van hpc doi moi
theo
huong hi?n dai hoa.
b. Van hpc hinh thanh hai bp phan va phan hoa thanh nhieu xu huong vvra
(ja'u tranh voi nhau vua bo sung cho nhau de eung phat trien. Bp phan cong
Ichai hop phap (van hpc lang man, van hpc hi?n thye). Bp ph|n phat trien bat
hpp phap (tho van dau tranh trong nha
tii
thue dan).

c. Van hpc phat trien voi mpt toe dp het sue nhanh chong. Tu nam 1900 -
1945, dac bi^t la tu 1930 - 1945, cac bp phan, cac xu huong van hpc deu van
dpng
phat trien voi mpt toe dp dac bi^t khan truong, mau le.
Cdu 2:
Thanh
tuu chu yeu cua Van hgc
Vi$t
Nam
giai
doan
1900
-1945.
+ Van xuoi lang man: La tieng noi cua ca nhan tran day cam xiic, the
hif
n
khat vpng, uoc mo. Gop phan quan trpng vao
viec
thuc
tinh
y thue ea nhan,
dau tranh cho'ng luan ly, le
giao
Phong kien. Chii yeu la tieu thuyet cua Tu luc
van doan:
Ni'm
chung
xuan,
Buom
trang,

Hon
bu&m
ma
tien
+
6 van xuoi hi^n thyc phe phan: Phoi bay thuc trang bat cong, thoi nat
aia xa hpi duong thai, phan anh
tinh
canh
kho'n kho eiia cac tang lop nhan dan
bj ap buc boe Ipt voi mpt thai dp cam thong sau sac. Truyen ngan phat trien 6
Nguyen Cong Hoan, Via Trpng Phung, Nam
Cao
+ Tho moi phat trien r\rc ro dat nhieu thanh
t\ru.
Tieu bieu la eac tac gia:
Xuan
Di^u,
Nguyen Binh, Han Mac Tu
canh
do con co: Phong
s\f,
Kjch
HANH
PHUC CUA MOT TANG GIA
(TricA
S6'dd
•
Vu
Trong

Phung)
,
Caw 1: y
nghia
nhan
dedoan
trich
"Hanh
phuc
cua mgt
tang
gia"?
^'
Traloi:
> :tr v
*• Nhan de tao
s\f
doi lap gay tieng cuoi tham
thiiy:
"Tang gia" la dau dan,
J^^Uon,
am dam. "Hanh phiie" la sung suong, dupe thoa man nguyfn vpng.
trang thai do doi lap nhau trong mpt nhan de da tao nen nghjch li gay sy
'^o, chii y 6 nguoi dpc.
b.
Nhan de gop phan bpc Ip npi dung dopi trich: cai
chet
ciis
co'To
(jg

dem lai cho ca gia
dinh
nay mpt niem hanh phiic hoan hi. Cai
chet
cua cy co tg
dem den hanh phiic, sung suang cho tat ca con chau, nguai than va ban be
niem
hanh phiic do to Ion den miic no cu tu phat bung ra, tran tre, khong
kirtj
nen lai dugc. Boi c\ co to lam di chiic la sau khi cu
chet
moi dug-c chia gia taj
Cai
chet
cua cy khien cho cai chiic thu kia thyc su "bat dau di vao giai doein
thuc hanh
chii
khong con la li thuyet suong niia", do do ai
ding
hanh phu^
Ong
Phan mpc sung se co them vai nghin dong nho gia tri cua doi simg huou
a tren dau. Cu co' Hong hoan hi nghi den
liic
cu mac bo do x6 gai. Van Min},
thi
tham kin sung suang vi chiic thu dugc thuc hi^n thi ong dugc mpt tai san
Ion.
Ba Van
Minh

va ong TYPN thi sung suang vi nhirng bp do aia
ti^m
may
Au
hoa
duac
lang xe nghia la mpt thanh vien trong gia
dinh
nay deu c6
nhiing
"hanh phuc" cho rieng hp.
- c. Nhan de gop phan to cao m?nh me: lat tay bp mat that ciia mpt xa hpi tu
san 16' lang, k^ch com, hpc doi, dang lam bang hoai gia tri dao diic truyen
thong
aia dan tpc.
Cdu 2: Khi Xudn Toe Do
khong
den du dam
tang,
gia
dinh
cu Co
Hong
da co
nhiing
itng
xunhu
thendo?
Y
nghia

ngh^
thudt
tic
nhfing
Ong xi( ay.
Tra lai:
a. Khi Xuan Toe Do khong den d\ dam
tang,
gia dinh ci^ Co Hong da co
nhung mtg xu:
, - Ong Van
Minh
vi lo chuy^n cuoi
chay
tang cho Tuye't va kh6ng bie't phai
doi
xu thenao voi Xuan vi Xuan tuy mang tpi quye'n
rii
mpt em gai cua ong va
to'
cao cai tpi trang hoang dam ciia mpt em gai
khac
niia ciia 6ng nhung lai co
c6ng Ion trong vi^c gay ra cai
chet
ciia 6ng cu to. "Hai cai tpi nho. Mpt cai an
to"
kh6ng bie't phai xu nhu the nao nen cai mat aia ong luc nao ciing "dam
dam
chieu chieu" rat hap voi nha c6 dam.

- C6 Tuye't: phan van vi Xuan chua den hay Xuan gian
minh
nen khuon
mat Tuye't co ve buon lang man ciing rat hop mp't
vdi
nha co dam.
b. Y nghia: Tao nen tieng cuoi tham
thiiy,
da kich sau cay ve 161
s6'ng
r6m
dai,
coi
trpng
hinh
thiic ma quen di nhimg gia tri dao due truyen thong. Nha
van
len an va to' cao bp mat that ciia xa hpi tu san duang
thoi
dang
chay
theo
dong
tien lam bang hoai dao due gia
dinh,
dao due xa hpi.
Cau 3; Chi
tiet
kei
thuc

doan
trich
"Hanh
phiic
ciia
mgt
tang
gia".
Tri
161:
- DP la chi tiet 6ng Phan mpc simg - chong co Hoang H6n la con re cu
Hong
vua khoc vua la nguoi di. Ong ta gia vo thuong xot nhung thuc
chat
1^
mu6'n
nga vao nguoi Xuan de hoan thanh vi^c tra no "Xuan Toe Do muo'n
quach ra thi tha'y 6ng Phan
diii
vao tay no mpt cai gia'y bac nam dong gap tU •
/im
- Y nghia: Lat tay bp mat that ciia ong Phan mpc sung, ciia dam con chau
jjai
bat hieu; Tao nen tieng cuoi tham
thiiy,
da kich sau cay ve 161
s6'ng
rom
^oi, coi
trpng

hinh
thiic ma quen di
nhiing
gia tri dao due truyen th6'ng. Nha
yan
len an va t6' cao bp mat that cua xa hpi tu san duang
thoi
dang
chay
theo
dong
tien lam bang hoai dao due gia
dinh,
dao due xa hpi.
Cdu 4: Dam
tang
cu TodUQc
mieu
td nhu
thendo
7 Y
nghia
cua
vi$c
mieu
td
ay^
^ -
„^,,,„;v',
a. Dam tang cu To

dugc
mieu ta voi nhung hinh inh: ' '' '
- Nguoi ta vui ve di dua gia'y cao pho.
- Dam ma theo ca 161 Ta, Tau, Tay, co kieu bat c6'ng, Ipn quay di Ipng, co
den ba tram cau doi, vai ba tram nguoi di dua.
- Dam di toi dau lam huyen nao tai do.
- Nguoi dua tang du ca giai thanh gai lieh, du hang nguoi. Khong may ai
chii
y den dua tang ma hp binh pham nhau, che bai nhau, chim nhau, cuoi
tinh
vai
nhau. j,
b.
Y nghia ciia vi?c mieu ta ay:
- Lat tay bp mat that ciia xa hpi thuong luu hpc doi, cua dam con chau dai
bat hieu; Tao nen tieng cuoi tham
thiiy,
da kich sau cay ve 161 song ram doi,
coi
trpng
hinh
thiic ma quen di
nhiing
gia tri dao due truyen thong. Nha van
len
an va to cao bp mat that ciia xa hpi tu san duang
thoi
dang
chay
theo dong

tien
lam bang hoai dao due gia
dinh,
dao due xa hpi.
-
Ngoi
biit
cham bie'u sau cay,
biit
phap trao
phiing
dac sac.
Cdu 5: Thdi do cua dam con
chau
duoc
mieu
td nhu the nao
trong
"Hanh
phdc
ciia
mot
tang
gia"?
Y
nghia
ciia
viec
mieu
td ay?

a. Thai dp ciia dam con chau
dugc
mieu ta: Ong Phan mpc strng vui mimg
vi
se
CO
them vai nghin dong nha gia trj eiia doi simg huou a tren dau. Cu co'
Hong
hoan hi nghi den
liie
cu mac bp do x6 gai vira ho
khac
vira khoc meu de
nipi
nguoi khen ngoi la "gia". Van
Minh
thi tham kin sung suong vi chiic thu
dupe thuc hien thi 6ng
duac
mpt tai san Ian. Ba Van
Minh
va 6ng TYPN thi
sung suong vi
nhiing
bp do ciia tiem may Au hoa dupe lang xe. Cau Tii Tan
hanh phiic vi cau dupe thuc hanh ehup anh.
b. Y nghia ciia vi?c mieu ta ay:
- Lat tay bp mat that ciia xa hpi thupng luu hpc doi, ciia dam con chau dai
bat hieu; Tao nen tieng cuoi tham
thiiy,

da kich sau cay ve 161
s6'ng
rom doi,
^oi
trpng
hinh
thiic ma quen di
nhiing
gia trj dao diic truyen thong. Nha van
l^n
an va to cao bp mat that ciia xa hpi tu san duang
thoi
dang
chay
theo dong
^en lam bang hoai dao due gia
dinh,
dao due xa
hpi.
V'"'^-'
• - I'^Jgpi
biit
cham bie'u sau cay,
biit
phap trao
phiing
dac sac. '
' 403
CHf
PHtO

Nam Cao
Cdu
1:
Tdc phatn Chi Pheo titng c6 nhung nhan dendo? Y nghia nhan de Chi
Pheo?
Tra
Itri:
a.
Tac
pham
Chi
Pheo timg c6 nhung nhan de :
-
Liic
dau
CO
ten la "Cai 16 gach cu": Nhan manh sir xua't hi^n
ciia
Chi
Pheo
trong cupc doi, each gpi nay dya vao
hinh
anh cai 16 gach bo khong 6
phan dau va dug-c lap lai 6 cau ket
ciia
tac pham, dieu do c6 y nghla nhah
manh
tinh
chat quy luat
ciia ciia

hi^n tugng Chi Pheo, tao ra am anh trong tam
tri
nguoi dgc. Tuy nhien nhan de nay da the hi^n cai
nhin
bi quan
ciia
tac gia
ve so phan
ciia
nguoi nong dan.
-
Sau do Nha xua't ban Doi moi doi ten la "Doi lua
xiing
doi": Nhan de
nay dua vao moi
tinh
Chi
Pheo
- Thi No, ggi su t6 m6
ciia
dgc gia. Tuy nhien,
nhan de nay
ciing
chua
khai
quat dugc y nghla
ciia
tac pham.
b.
Y nghia cua nhan de:

-
Nhan de "Chi Pheo", ve nen mot con nguoi cu the, mgt so phan cu the,
CO
don,
CO
dgc
'
- Nhan de "Chi Pheo" thau tom dugc ngi dung
ciia
tac pham. Chi
Pheo
la
nan nhan la san pham
ciia
xa hgi phong
kien,
niia
thuc dan. Chi la nguoi nong
dan luong
thi^n
nhung lai bi day vao "buoc duong cung" tro thanh ke luu
manh, con do, mat het ca nhan
hinh
nhan h'nh. Tro thanh con quy du
ciia
lang
Vii
Dai. Chi bj cu
tuy^t
quyen lam

nguoi.
Nam Cao phat hien trong sau tham
con
nguoi ay la ban
tinh
luong
thi^n.
Chi can mgt
chiit
tinh
thuong soi rgi se
bung
len.
Cuoi
ciing
nho
tinh
yeu
ciia
Thi No, Chi dugc
thiic
tinh.
Anh den
nha Ba
Kien
doi luong thi?n roi giet chet Ba
Kien
va tu ket
lieu
doi

minh.
-
Nhan de da gop phan bgc Ig gia trj hi^n thyc va nhan dao
ciia
tac pham.
Cdu
2:
Y nghia hinh tuang hat chdo hdnh ?
*
Bat chao hanh la mgt chi tiet ngh? thuat dac s3c trong tac pham Chi
Pheo
gop phan the
hi?n
gia tri nhan dao
ciia
tac pham:
-
Bat chao ay khong nhung
giiip
Chi thoat
khoi
tran 6'm dang hoanh hanh
ma hon het, no la
lieu
thuo'c
giai
dgc cho quang doi tgi
loi
ciia
Chi Pheo.

-
Chi sung suong hanh
phiic
khi cam nhan dugc vi nggt
ciia
tinh
yeu qua
bat chao hanh
ciia
Thj. Vi vay, bat chao hanh
ciia
Thj chat
chiia
tinh
yeu
thuang chan thanh da bien Chi thanh mgt con nguoi khac han.
Bien
Chi tu
mgt
thang luu manh chuyen rach mat an va thanh mgt anh nong dan luong
thi^n
voi biet bao cam
xiic,
nghl
suy
ciia
mgt con nguoi khat khao dugc tra ve
J.
v6i
xa hgi

loai
nguoi.
Bat chao day
tinh
yeu thuang cua Thi da
giiip
Chi ru bo
lot
quy de tro
lai
lam
nguoi.
Af
-
Tuy nhien, huang vi
ciia
bat chao hanh cung lam tang them bi
kich
mo coi
ciia
Chi Pheo. Huong vi bat chao hanh
ciing
la huong vi
ciia
tinh
yeu Thj No,
l^m
xiic
dgng
Chi,

day la Ian dau
tien
Chi c6
tinh
cam
ciia
mgt con
nguoi:
bang
Ichuang
buon, vui hon nhien nhu dua tre "muo'n lam
niing
voi thi nhu vai
m^".
Cdu
3:
Trong
tdc pham "Chi
Pheo",
Nam Cao dd ket
thiic
nhu sau: .
"Va
nho lai nhung
Iiic
nan nam voi han, thi da
nhin
trpm
ba c6, roi
nhin

nhanh xuong byng:
-
Noi dai, neu
minh
chua, gio h3n chet
roi,
thi lam an the
nao?
Dpt
nhien thi thay thoang hi^n ra mpt cai 16 g^ch cu bo khong, xa nha cua,
va
ving
nguai qua
lai "
(Ngu
van
11,
tap 1, tr. 155)
Anh
(chi) hay binh luan
cdch
kei
thiic
noi
tren.
.riij/n
- i ,: i
H
Tra
loi:

Hk Ket
thiic
tac pham "Chi Pheo"
ciia
Nam Cao day am anh khong chi tao nen
^B$t
kieu
ket
thiic
khep
kin,
dau
cuoi
tuong ung ma c6n de lai mgt noi day
diit
HI bi thuong trong
long
dgc gia. "Cai 16 gach
cii"
dau tac pham la nai mo dau
•POt
so'
phan, mgt kiep nguoi dau kho day bi
kjch
thuong tam.
Hinh
anh "cai
16
gach
cii"

6
cuoi
tac pham khong phai la mgt
hinh
anh thyc
ma la mgt
hinh
anh tuong tugng noi len
ring:
"Rat c6 the tu cai 16 g^ch cu ay,
Thj
No lai cho ra doi mgt Chi
Pheo
con ngo ngugc hon bo' no de noi nghi^p.
Dieu
ay chua c6 gi dam bao, nhung c6 dieu
chac
chan rang chung nao c6n ton
tai
xa hgi "nguoi an
thit
nguoi",
thi chung ay c6n ton tai hien tugng Chi Pheo".
Nghla
la Chi
Pheo
chet, nhung hi^n tugng Chi
Pheo
chua cha'm dut
(Hifn

tugng
Chi
Pheo
la hi^n tugng hang van nguoi nong dan lao dgng luong
thi^n
bj
day vao con duong tha hoa, luu manh hoa va khi y thuc nhan pham tro ve
thi
lai bi xa hgi lanh
liing
cu tuy?t de phai tim den cai chet tham thuong). Gia
trj
hi^n thuc sau sac
ciia
tac pham dugc toat ra tu mgt chi
tiet
gian di nhu the.
Qua chi
tiet
nay. Nam Cao
liic
do
hinh
nhu cam thay so phan nguoi nong dan
cu
roi
vao mgt v6ng luan quan "Con
kien
ma leo canh da, leo phai canh cut leo
ra leo vao" khong

161
thoat. Day la mgt cai ket day bi quan khac xa voi ket
thiic
ciia
truyin
ngSn Va Nhat
(Kim
Lan). Ket
thiic
tac pham nay la
hinh
anh doan
nguoi
doi va la co do bao
hif
u
each mang da tro ve, chi c6 each mang moi eo
the
giai
phong cho noi thong kho
ciia
nhan dan.
Cdu
4:
Ma dau tdc pham
"ChiPheo"
Id hinh anh gi? Y nghia?
'
Trdloi:
a. Md dau tac pham

"Chi
Pheo" la
hinh
inh:
- Han
chvri
tat ca: tu
"troi;
doi; ca lang Vu Dai; "cha dua nao khong
chui
nhau voi han"; "dua
chet
me nao de ra than han". Doi tuong chui da
dug-c
xac
dinh:
xa hoi thvfc dan nua phong kien da sinh ra cai thang Chi
Pheo,
doi tugng
chui qua do cung thu h?p dan chung to Chi dang roi vao ngo cut cua su
betac.
^, - Cai ma Chi nhan
dugc
la:
"troi
c6 cua rieng nha nao"; "doi la tat ca
nhung
Chang
la ai"; "khong ai len Heng ca"; "khong ai ra dieu"; "nhung ma
biet dua nao da de ra Chi

Pheo".
Dap lai tieng chui ay tro treu thay lai la "tiehg
cho can lao xao".
^ b. Y nghia tieng chui ciia Chi
Pheo:
- Chi chui tuc la Chi muon
giao
tiep voi moi nguoi nhung tat ca deu im
lang, chi c6 "ba con cho du voi mpt thang say ruou"). Chi da bi danh bat ra
khoi
xa hoi loai nguoi, tiehg chui tro nen vat va, tuyet vong.
- Tiehg chui cua Chi la tiehg noi dau thuong cua mot con nguoi y thuc ve
bi
kich cua minh:
song
giira
cuoc
doi nhung da mat quyen lam nguoi. Do
chinh la su dau xot cua nha van doi voi nhan vat cua minh. '
- Qua tiehg chui ta nhan thay c6 ba thai do: thai do nguoi chui: han hoc
han
thii;
thai do nguoi
nghe:
dung dung, v6 cam; thai do nha van: xot xa
Cdu 5: Sau khi
tinh
rum Chi
Pheo
da

nghe
duoc
nhimg
dm
thanh
nao?
Y
nghia
ciia
nhOng
dm
thanh
ay doi voi su
thitc
tinh
cua Chi
Pheo?
a. Sau khi
tinh
rugii
Chi
Pheo
da
nghe
Avtqc
nhtmg am thanh: tiehg chim
hot ngoai kia vui ve qua, tiehg anh thuyen chai go mai
cheo
duoi ca, tiehg may
ba di cho ban vai ve.

b. Y nghia cua nhung am thanh ay doi voi su thuc
tinh
cua Chi
Pheo:
+
Cuoc
gap go bat ngo voi Thi No va tran om da lam cho con quy du c6 su
thay doi han ca ve tam sirvh
li.
+ Tu khi di til ve day la Ian dau tien sau bao nhieu nam Chi het say, hoan
toan
tinh
tao va c6
dugc
mgt khoang ngung lang de
nghe
dugc
nhung am
thanh quen
thuoc
cua
cuoc
song.
Nhiing
am thanh ay chinh la tiehg ggi tha
thie't ciia
cuoc
song
trong anh.
+ Am thanh do da danh thuc trong Chi nhirng cam xiic ciia con nguoi. Chi

nho ve qua khu, nho lai
giac
mo thoi
trai
tre cua minh "chong
cuoc
muon cay
thue, vg det vai". Chi y thuc
dugc
hien tai va nghi den tuong lai "c6 doc va doi
ret om dau".
+ Am thanh ay cung da dua Chi
Pheo
ve vod kiep nguoi,
dugc
thuc
tinh
de
song
nhiing
ngay
yeu va
dugc
yeu. Cuoi cimg, am thanh ay da thuc
tinh
Chi
dua Chi den nha Ba Kien doi quyen luong thien.
Cdu 6: Luc Chi
Pheo
vac dao ra di, Chi

Pheo
dinh
Idm gi ? Tai sao Chi
Pheo
den nha Ba
Kien?
Ynghia?
a. Luc Chi
Pheo
vac dao ra di, Chi
Pheo
dinh:
deh nha Thi No de "dam
chet
con di No, dam
chet
con khgm gia nha no".
, -
b. Chi
Pheo
den nha Ba Kien vi: Hoi rugu khong at
dugc
hoi
chao
hanh,
Chi
Pheo
bung mat
khoc
rung rue. Luc dau Chi

khoc
vi
tinh
yeu deh, gio han
U^oc cho
tinh
yeu ra di. Hoi
chao
hanh lai mot Ian nUa khien Chi Hnh ngo, anh
nhan ra bi kich ciia doi minh. Anh nhan ra ai da lam anh kho, lam anh ra nong
noi
nay, Chi da tim deh nha Ba Kien de doi luong thien "Ai cho tao luong
thi?n?
Tao muon lam nguoi luong thien".
c. Y nghia: The hien
dugc
noi cam thong sau sac ciia nha van truoc noi dau
cua nhan vat Chi
Pheo.
Len an manh me che do xa hoi thuc dan nira phong
Icieh da dan ap va
cuop
mat quyen
song
cua con nguoi. Do cung la gia trj nhan
d^o cua tac pham. '
Cdu7:Tukhidtiive,ChiPheodddennhdBdKienmayldn?
A
Tukhi
6 tu ve, Chi

Pheo
da den nha Ba Kien: 3 Ian 5 :
Lan thu nhat deh nha Ba Kien la sau khi di 6 tii ve. Chi deh an va. Deh tra
thii
vi Chi nhan ra ke da lam cho han kho. :,, ,
Lan thu hai deh nha Ba Kien la xin di 6 tii vi "Bam cu! Di d tu con sudng
Hon ".
Lan thu ba la deh de doi quyen luong thi?n "Tao muon lam nguoi luong
thi^n".
Day chinh la liic nhan pham trong Chi
Pheo
dugc
danh thuc, la liic
nhan pham va khat vgng luong thien da tro ve. Chi
Pheo
da dam
chet
Ba Kieh
va tu ket lieu
cuoc
doi minh. Qua chi tiet nay. Nam Cao da cat len tiehg keu
cuu khan thie't: hay hanh dgng de cuu vot nhung so phan con nguoi dang bi
xa hoi cii cha dap, lang nhyc.
HAI
DIf
A TRE
Thach
Lam
Cdu 1:
Truyen

ngan
"Hai
diia
tre" mo dau
hang
hinh
anh ndo ? Y
nghia
cua
^hOnghinhdnhay?
a. Truyen ngln "Hai dua tre" md dau
bSng
hinh anh:
canh
chieu tan hi$n
len "Phuong Tay do rue nhu
lira
chay
va nhirng dam may anh hong nhu hon
^^an sap tan"; "tiehg ech nhai keu ran ngoai dong rugng
theo
gio nh? dua
^^o"; "Lien khong hieu sao nhung chi thay long buon man mac truoc cai gio
^ac ciia
ngay
tan".
407
b.
Y nghia:
-

Tinh
yeu que huong da't
nuoc
aia Thach Lam qua nhung
hinh
anh thie^
nhien dugm hon que.
- Gqn len khong gian lang que yen a, dam chat the nhimg chua dyng
nfij
buon
man mac.
- Bi^t tai mieu ta ciia Thach Lam, chat tho, chat lang man.
Cdu 2: Tai sao
trong
tdc
pham
"Hat
dica
tre", hai chi em Lien
dent
dim lai
thttc
dqti
dodn
tdu tit Ha Ngi ve ? Y
nghia?
• a. Tai sao trong tac pham "Hai dua tii", hai chi em Lien dem dem lai thuc
dgri
doan tau tir Ha Npi ve: vi
cupc

song noi hai dua tre sinh song la mpt
cuoc
song ngheo kho, lam lu, tii dpng, don
di^u,
te nhat. Duong nhu ngay nao cung
vay,
tu chap toi cho den nua dem, luc nao Lien cung chi thay lap di lap lai
nhung
hinh
anh quen
thupc
(chj Ti, bac Sieu, gia
dinh
bac xam ). Chung ay
nguoi
ngoi trong bong toi cho dgi mpt cai gi do
tuoi
sang
hon su song ngheo
kho
hang ngay cua ho. Tat ca nhimg dieu do da hoi thiic cbj em Lien tim den
anh
sang
doan tau tu Ha Npi ve nhu mpt su giai thoat.
b.
Y nghia cua s\f cho dgi do:
- Anh
sang
doan tau vut qua pho' buy^n voi "cac toa den
sang

trung"
la
noi
khat khao cho dpi cua Lien. Do la anh
sang
cua khat vpng, cua uoc mo ve
mpt
cupc
song
tuoi
moi hon, d?p de hon; anh
sang
cua nhu cau
tinh
than dupe
song dii trong mpt khoanh kbac, khao khat
dupe
doi doi. Do la anh
sang
mang
den
nhiing
tinh
cam ve Ha Npi noi mpt
thoi
Lien tung song. Ha Npi nhieu
den.
Ha Npi rvc rd va buyen nao. Ha Npi noi c6 nhimg coc nuoc lanb xanh do
cua mpt
thoi

tho au.
- Do Cling chinb la
tinh
cam nban dao sau sac cua Thach Lam, nha van
luon
tin tuong vao kha nang vuon day cua nhan vat.
Cdu 3: Trong tdc
pham
"Hai dHa tre",
Thach
Lam
mieu
td
nhung
loai
dnh
sdng
ndo?Y
nghia
?
a. Nha van mieu ta cac lo?i anh sang:
- Anh
sang
tir "ngpn den con" cua hang nuoc m? con cbj Ti; chain
lira
nho
tir
ganh pho bac Sieu; ngpn den cua Lien "tbua thot
timg
bpt

sang
Ipt qua phen
nira"
- Anb
sang
tir Ha Npi trong ky uc cua Lien, do la
viing
sang
trong ky
u''^-
Anh
sang
doan tau vyt qua pho'huy^n voi "cac toa den
sang
trung".
b.
Y nghia:
- Anh
sang
ngpn den con cbj Ti tro di tro lai nhieu Ian va di vao
giac
t\$^
cua Lien nhu mpt am anh tam ly. Do la anh
sang
bieu
trung
cho
cupc
song
408

thuc t?i: mon moi, lay lat, quan quanh, nbo nhoi day be tac, buon chan ciia chi
giTi
Lien, ; cho kiep nguoi v6 danh, v6 nghia, song lam \u, v^t v6, trong cai
jgm
toi menh mong ciia xa bpi cu.
- Anh
sang
doan tau vut qua pho' buy^n voi "cac toa den
sang
trung"
la
khat
khao cho dpi cua Lien. Do la anh
sang
ciia khat
vpng,
cua uoc mo ve
ixipt
cupc song
tuoi
moi hon, d^p de hon; anb
sang
cua nhu cau
tinh
than dupe
flfcdng
dii trong mpt khoanh kbac, su khao khat doi doi. i; ;
H. - Do Cling chinb la
tinh
cam nban dao sau sac cua Thach Lam, nha van

'
luon
tin tuong vao kha nang vuon day cua nban v^t.
Cdu 4: Nggn den ddu cua chi Ty
trong
tdc
pham
"Hai dua tre"
duqc
mieu
td
nhu the nao
7
Y
nghia
?
a.
Ngpn
den dau cua chi Ty trong tac pham "Hai dua tr^" dupe mieu ta:
ngpn
den lay dpng tren chong hang cua chi Ti; ngpn den phat ra "quang
sang
than
mat"; ngpn den "chi cbie'u
sang
mpt viingdat nho". ' '
b.
Y nghia:
- Anb
sang

ngpn den con chi Ti tro di tro lai nhieu Ian va di vao
giac
ngu
aia Lien nhu mpt am anh tam
li.
I
- Do la anh
sang
bieu
trung
cho cupc song thuc tai: mon moi, lay lat,
lan
quanh, nho nhoi day be tac, buon chan ciia chi em Lien, ; cho kiep
fuoi
v6 danh, v6 nghia, song lam lii, v|t vo, trong cai dem toi menh
ong
cua xa bpi cu.
- Niem dong cam sau sSc aia nha van doi voi so'phan con nguoi, dac bi|t
so phan nguoi nong dan truoc 1945. Dong
thoi
do ciing chinb la
tinh
cam
lan
dao sau sac cua Thach Lam, nha van
luon
tin tuong vao kha nang vuon
iy
nia nban vat.
Cau 5: Trong tac pham "Hai dua tre" - Thach Lam viet: "Chirng ay nguoi

ngoi
trong bong toi dang trong dpi mpt cai gi do
tuoi
sang
hon su song
"gheo
kho
hing
ngay ciia hp". "Chimg ay nguoi" la ai? Hp dang trong dpi
«Iieu gi? Y nghia?
a. Trong tac pham "Hai dua tre" - Thach Lam viet: "Chimg ay nguoi ngoi
^png
bong toi dang trong dpi mpt cai gi do
tuoi
sang
hon s\ song ngheo kho
'^ang ngay cua hp".
Nhirng
nguoi ay la: hai cbj em Lien va An; chi Ti; bac pho
^ieu;
gia
dinh
bac xam
b.
Hp dang trong dpi: chuyen tau dem tir Ha Npi ve ngang qua ph6'huy?n
cai khong khi on ao, nao
nhift
ciing cac toa den sang.
C- Y nghia ciia
hinh

anh ay:
^" Anh
sang
doan tau vut qua pho buy^n voi "cac toa den
sang
trung"
la
khat
khao cho dpi cua Lien va cua nguoi dan ngheo noi pho
huy^n.
Do la
Ann