Vận dụng quan điểm của g polya vào việc hướng dẫn giải bài tập chương II phần v sinh học 12


KHOA SINH  KTNN







P
 











- 2014

LỜI CẢM ƠN
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Th.S An Biên Thùy, người đã tận tình
hướng dẫn em trong suốt quá trình làm khóa luận.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong tổ bộ môn Phương pháp
dạy học Sinh học cũng như các thầy cô giáo khoa Sinh - KTNN, trường Đại Học Sư
Phạm Hà Nội 2.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong tổ bộ môn Hóa – Sinh trường
THPT A Hải Hậu – Nam Định đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ em trong thời gian
thực hiện đề tài.
Trong quá trình thực hiện đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong
các thầy, cô cùng toàn thể các bạn sinh viên đóng góp ý kiến, sửa chữa để đề tài
ngày càng hoàn thiện và mang giá trị thực tiễn cao hơn.

Hà Nội, tháng 5 năm 2014

Sinh viên


Phạm Thị Thoan

LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan kết quả nghiên cứu của đề tài này đảm bảo tính chính xác,
khách quan, trung thực và không trùng lặp với bất cứ đề tài nào.
Nếu sai em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Hà Nội, tháng 5 năm 2014
Sinh viên


Phạm Thị Thoan










PPDH

KTDH

HS

GV
Giáo viên
THPT


SGK
Sách giáo khoa
KG
K
KH

NST



TN







 1
 4
 4
 4
 4
 5
 6
 6
 7
 9
1.2.3.1.  9
1.2.3.2. 

 12
 14
 14
 15
 16
 16
1.2.4.5.  17
 17
u tra 17
 17
 17
 18
 18
 THPT 20
: 22



2. 

 23
 23
 23
 27
 28
  29
2.1.5.  30

 31
  32

  32
u. 33
 34
 35
 35
 40
 46
tính) 50
 54
 57
 63
3.1. M 63
 63
 63
 63
 63



 63
 63
 64
3.3.1. Phân tích   64
3.3.2. Phân tích - 
 65
 66
1. K 66
 66
 67


Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 1 K36A – SP Sinh

M U
1. 
 -  - 
vai N
 
               
 
T

.





 
  
 
 
       

dạy
HS suy nghĩ tốt hơn dạy cho HS suy nghĩ về cái gì 
sự sáng tạo [1





 

Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 2 K36A – SP Sinh





G.Polya.

3.1. Nghiê V: Di 
 

3.2.         

3.3.  g II 
3.4. 
G.Polya.
3.5. 
.

ng nghiên cu
 S.

2.

4.2. Khách th nghiên cu
Hc sinh lp 12

N
s.
6. Gi thuyt khoa hc

 
sáng .
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 3 K36A – SP Sinh

u
7.1. Nghiên cứu lý thuyết
 



 


tài.
7.2. Phương pháp điều tra
  Si
       
 
nêu trên.
7.3. Phương pháp thực nghiệm





7.4. Phương pháp thống kê toán học



7.5. Phương pháp chuyên gia.
 

+Giá tr lui vi ging dy hin nay
+Giá tr lui vm và giáo viên mng.

Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 4 K36A – SP Sinh

NI DUNG
1. C LÝ LUN VÀ THC TIN

1.1.1. Những vấn đề nghiên cứu trên thế giới

 s
. 
 nghiên
tìm ra các quy  
B 

 
. 




George Polya (13/12/1888  7/9/1985) là mt nhà toán hc i Do
Thái Hungary. Ông nghiên cu mt lot các ch  toán hc, bao gm hàng lot, lý
thuyt s, phân tích toán hc, hình hc, i s, t hp, và xác sut
góp nhiu cho giáo dc bit là nhng nghiên cu ca ông tp trung nhiu vào
c gii quyt bài toán. Ông cho rng Euler là nhà toán hc
i nht trong nhng nhà toán hc bi Euler luôn gii thích bng cách nào ông
tìm ra kt qung nói vi hc sinh ca mình rTôi biết chứng
minh của em hoàn toàn đúng nhưng hãy giải thích cho tôi bằng cách nào em tìm ra
nóu này chng t r mi hc sinh có th
tip cn mt bài toán t qu mà hng ch o là
tp trung vào các ho ng ca trò; trò t nghiên c   
a trò vi mn là xây dng mt h
thng dy hc gii bài tp toán to kh  ng, sáng to ca
hc sinh, lôi cun hc sinh vào gii toán, thôi thúc h 
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 5 K36A – SP Sinh

pháp gii và cách s dc quan tâm hàng
a gii quyt v.
 
 

- 
- T
- 
 





 



1.1.2. Những vấn đề nghiên cứu trong nước
Trong nht tài liu vit v i bài tp
sinh hc 11 và 12, sách luyi hc, trc nghim sinh h thi tuyn sinh
i hi rt nhiu tác gi vit v bài tp di truy
Cun sách Bài tập di truyền ca Nguyn Công Minh   Lê
n sách này lit kê nhng công thc, dng bài tp di truyn
ng gi gii ca các bài tp mng dn c th
cách gii cho hc sinh hiu bn cht v vì th hc sinh s ng vic
gi các bài tp.
Trong cun sách Chuyên đề tính quy luật của các hiện tượng di truyền ca
tác gi Nguyn Tn Lê  Hunh Nhng bài tng
gt ca các hing di truyc các
c gic phân tích làm rõ bn cht ca bài toán.
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 6 K36A – SP Sinh

Ch nêu mt cách khái quát c giy s làm cho hc sinh áp dng mt
cách máy móc, không hiu bn cht, khó có th thc hic.
Bài tập di truyền và biến dị ca tác gi Trn Ngc Doanh  Phm Bình
    ra các dng bài tp di truyn và cách gi n
mang tính cht khái quát, khó áp di vi nhng bài cùng dng  b bii.

t nhiu tác gi c ngoài nghiên
cu v v này, nhìn chung tt c các tác gi t c các dng bài
ng gp và cách gii chung. Tuy nhiên vn còn rt nhiu hn ch trong vic
nhn dng bài t cách gii ca tng dng bài  hc sinh có th vn
dng thành thc g gii bài tp mt cách linh hot.

1.2.1 Khái niệm bài toán, bài toán sinh học
 Bài toán

 

n


không có 
.

              


 



Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 7 K36A – SP Sinh


 

 
 

 


 

nó 

t
nó. Ẩn hay yêu cầu 






1





1

1.2.2. Phân loại bài tập Tính quy luật của hiện tượng di truyền


-


-Nh

Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 8 K36A – SP Sinh



 




 
1

2

B
,

1

2

B
,

1

; F
2

B
,
 







 chúng 
    




. D
 




Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 9 K36A – SP Sinh



 


1.2.3. Tư tưởng sư phạm của G.Polya
1.2.3.1. Tư tưởng sư phạm của G.Polya về dạy học giải bài tập toán
 

và trò.

            




              





Theo G.Polya [2, tr.4], HS 

 
 

   “Cách giải này đúng thật, nhưng có một
cách giải khác không? Làm thế nào tự mình phát hiện ra được?” [2, tr.5]. Sau khi


Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 10 K36A – SP Sinh






duy












I. Hiểu rõ bài toán
II. Xây dựng một chương trình giải toán.
- Tìm hiểu sự liên hệ giữa các dữ kiện và cái chưa biết (ẩn)
- Có thể phải xét đến những bài toán phụ nếu chưa tìm được trực tiếp sự liên
hệ đó.
- Cuối cùng phải xây dựng một chương trình, một dữ kiện và cách giải.
III. Thực hiện chương trình.
IV. Khảo sát lời giải đã tìm được.




Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 11 K36A – SP Sinh

- 

- 
- 

bài toán
- 
- 
- 
không?
- 

-           

- 
     


bài toán này?
- 



* Khai thác bài toán

-  

- 
- 
- 
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 12 K36A – SP Sinh

1.2.3.2. Vận dụng tư tưởng sư phạm của G. Polya vào việc giải bài tập Tính quy
luật của hiện tượng di truyền
 Liên môn Toán – Sinh





c
hoàn toàn.






Hì
toàn, không còn môn riêng.
 
hình thức kết hợp


 Sinh [3].




 
liên môn Toán - 

-Sinh cho HS.
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 13 K36A – SP Sinh





-


-Vanbec.

 


nay.
 Vận dụng quan điểm của G. Polya trong hướng dẫn giải bài tính quy luật
của hiện tượng di truyền



 



loại giao tử tối đa 


Phân tích    


 

Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 14 K36A – SP Sinh




 








1



2

Khái quát: 
n


2
n
x 2
n
= 4
n

1.2.4. Cơ sở lý thuyết chương II “ Tính quy luật của hiện tượng di truyền”
1.2.4.1. Quy luật phân ly
* Một số khái niệm và thuật ngữ thường gặp
-

- 

-  

- 
- 
- .
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 15 K36A – SP Sinh

- 

.
-  .
- .
Nội dung định luật phân li:  thuần chủng 




1

.
* Lai phân tích


- Nc 100% kiu hình thì cá th ng
hp.
- Ni con thu c b phân tính v kiu hình thì cá th 
mang kiu gen d hp.


1. 2.4.2. Quy luật phân ly độc lập
- .
: K

.
- C

 



Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 16 K36A – SP Sinh

1.2.4.3. Sự tác động của nhiều gen và tính đa hiệu của gen
 



 
.
TK  
.
  K   s

.
 
- 
.
1.2.4.4. Di truyền liên kết
 


 .
 




.
.

f% = T
 
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 17 K36A – SP Sinh


.

.



 
1.2.4.5. Di truyền ngoài NST



.
.

trong nhân.

1.3.1. Mục tiêu điều tra
- Tìm hiu thc trng v vic vn dng dn gii bài
tp di truyn V Sinh hc 12.
- Tìm hiu tình hình hc tp ca HS lp 12  c 2013  2014).

1.3.2. Nội dung điều tra
 
- c áp dng trong dy bài tp di truyn
- c tp môn Sinh hc ca HS lp 12 - THPT
1.3.3. Phương pháp điều tra

   
 
Khóa luận tốt nghiệp đại học Trường ĐHSP Hà Nội 2

Phạm Thị Thoan 18 K36A – SP Sinh


.
1.3.4. Kết quả điều tra
1.3.4.1. Thực trạng dạy học với việc vận dụng quan điểm Polya
 

Câu 1. 


.
Câu 2

A. Quy lut menden
B. Di truyn liên kt
C. Di truyn ngoài nhân
D. Kt hp các quy lut di truyn
   


.
Câu 3
A. Không cn thit C. Cn thit
B. ng D. Rt cn thit
.
Câu 4

S



