slide bài giảng tiết 12 bài 11 độ cao của âm

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:Nguồn âm là gì? Nêu 2 ví dụ về nguồn âm?
Câu 2: Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
Tiết 12 Bài 11 : ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 1:
Treo 2 con lắc có chiều dài
20cm và 40cm, kéo chúng lệch
khỏi vị trí đứng yên ban đầu
rồi thả cho chúng dao động
Một dao động
1
2
Con lắc b
C1
Con
lắc
Con lắc nào dao động nhanh?
Con lắc nào dao động chậm?
Số dao động
trong 10 giây
Số dao động
trong 1 giây
a)
b)
8
11
0,8
1,1
Dao động chậm hơn

Dao động nhanh hơn
Thí nghiệm 1:
Con lắc a
10s
Số dao động trong 1 giây gọi là tần số.
Đơn vị tần số là héc, kí hiệu là Hz
Hãy cho biết tần số là gì?
Đơn vị tần số là gì?
Heinrich Rudolf Hertz - nhà vật
lý vĩ đại người Đức đã có công
trong việc tìm ra sóng điện từ và
hiệu ứng quang điện
Để ghi nhận công lao của ông,
người ta đã lấy tên Herzt để đặt
cho đơn vị tần số sóng Radio. Và
từ năm 1933 Herzt được chính
thức công nhận là một thành
phần của hệ mét quốc tế. Hertz
hay héc, kí hiệu Hz, là đơn vị đo
tần số trong hệ SI, lấy tên theo
nhà vật lí người Đức Heinrich
Rudolf Hertz.
Đơn vị đo Hz cho biết số lần dao
động thực hiện được trong 1
giây.
Heinrich Rudolf Hertz
C
2
. Từ bảng trên, hãy cho biết con lắc
nào có tần số dao động lớn hơn?

Con
lắc
Con lắc nào dao động nhanh?
Con lắc nào dao động chậm?
Số dao dộng
trong 10 giây
Số dao động
trong 1 giây
a)
Dao động chậm hơn
8 0,8
b)
Dao động nhanh hơn
11 1,1
Dao động càng (1)…… , tần số
dao động càng (2)………
nhanh
lớn
Dao động càng (3) ………, tần số dao
động càng (4)……
Nhận xét:
chậm
nhỏ
VÍ DỤ
Một vật dao động với tần số là 150 Hz , một vật
khác dao động với tần số 80Hz. Vật nào dao động
nhanh hơn? Vật nào dao động chậm hơn?
Vật có tần số 150 Hz dao động
nhanh hơn. Vật có tần số 80 Hz
dao động chậm hơn

Thí nghiệm 2:
Cố định một đầu hai
thước thép có chiều dài
khác nhau trên mặt hộp
gỗ ( theo hình).
Lần lượt bật nhẹ
đầu tự do của hai thước
cho chúng dao động.
Quan sát dao động
và lắng nghe
âm phát ra rồi
trả lời C3
C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:

Phần tự do của thước dài dao động (1)
… , âm phát ra (2) .

Phần tự do của thước ngắn dao động (3)
…… , phát ra âm (4) .
* * * *
chậm
thấp
nhanh

cao
Lần thứ 1
Cắm lỗ 3V
Lần thứ 2
Cắm lỗ 6 V
Thí nghiệm 3

Lắng nghe
âm phát ra
C
4
. Sau khi nghe âm phát ra trong hai trường hợp, hãy chọn từ
trong khung điền vào chỗ trống:
- Khi bánh xe quay chậm, góc miếng bìa dao động… ,
âm phát ra ……
- Khi bánh xe quay nhanh, góc miếng bìa dao động …… ,
âm phát ra …………
cao
nhanh
chậmthấp
(4)
(2)
(1)
(3)
Kết luận:
Dao động càng ……… ….tần số dao động càng
………, âm phát ra càng….……….
nhanh
lớn
cao

Dao động càng…………tần số dao động càng … …,
âm phát ra càng….……….……
chậm
nhỏ
thấp
C5. Một vật dao động với tần số là 50

Hz , một vật khác dao động với tần số
70Hz. Vật nào phát ra âm thấp hơn? Vật
nào dao động nhanh hơn?
Vật có tần số 50 Hz phát ra âm
thấp hơn. Vật có tần số 70 Hz
dao động nhanh hơn
Em hãy so sánh tần số của âm thông
qua so sánh độ cao của âm của một
số nốt nhạc cơ bản: đồ, rê, mi, pha,
son, la, si?

C6. Khi vặn cho dây đàn ghita căng nhiều,
căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp thế nào?
Tần số lớn, nhỏ ra sao?
Dây đàn căng nhiều thì âm phát ra cao, tần số lớn.
Dây đàn căng ít thì âm phát ra thấp, tần số nhỏ.

Dây đàn có tiết diện to khi dao động phát ra âm
cao, hay âm trầm?
Khi đánh đàn bầu, đàn ghi ta để tạo ra âm trầm
và âm bổng người nghệ sĩ phải làm như thế
nào?
Bài tập: Khi đánh đàn bầu, đánh đàn ghi ta để
tạo ra âm trầm và âm bổng người nghệ sĩ cần
phải :
A. Điều chỉnh độ căng của dây đàn để điều
chỉnh độ cao của âm phát ra.
B. Bấm tay ở các vị trí khác nhau trên dây
đàn để thay đổi tần số dao động của dây
đàn tạo ra các nốt nhạc trầm bổng khác

nhau.
C. Cả hai cách trên.
C
7
Lắng nghe âm
phát ra trong
hai trường hợp
trả lời C7
Lần thứ 1
Lần thứ 2
Ứng dụng thực tế
Trong cuộc sống, khi nghe nhạc tùy vào
mỗi thể loại nhạc khác nhau mà người
ta điều chỉnh tăng hay giảm những âm
có tần số cao,thấp sao cho phù hợp.
Ví dụ - Để thưởng thức những bản
nhạc hùng tráng với những tiếng trống
(âm thấp) ta phải giảm âm có tần số cao
và tăng âm có tần số thấp
- Để thưởng thức những bản nhạc hòa
tấu với những tiếng đàn ghi ta hay tiếng
sáo…(âm cao) ta phải tăng âm có tần số
cao lên
- Để thưởng thức những ca khúc với
những giọng ca ấm áp của các ca sỹ ta
nên điều chỉnh âm có tần số trung….
20
Một bạn đã điều chỉnh tần số âm thanh để nghe nhạc theo
hai cách trên.
Dựa vào đồ thị phía trên, em hãy:

- Nêu ý nghĩa các con số ghi dưới các thanh.
- Em đoán bạn ấy đang nghe loại âm nhạc gì?