Bồi dưỡng học sinh giỏi lịch sử 9

LdL NOl DAO
Cac em hoc sinh
than
m6n\
Hien naj, nhu cau v6 nhan
bict,
thong
hii^u van
dung
ki6n
thiic
lich su doi v6i hoc sinh lop 9
dang
diroc
dat ra
trong
muc
ticu
doi moi
phuong
phap
daj hoc mon Lich sii 6
tmong
trung
hoc co so,
nhat
la
nhimg em hoc sinh lop 9 c6
nguy6n
vgng
thi vao lop 10

chuyen
Ljch su
vh thi hoc sinh
gioi
Ljch su cac cap.
Tir
tnuc
tiSn do, chiing toi bien
soan
cu6n
"D6I DUONG HQC
&m
GIOI
LICH
(SU LOP 9" voi hi
vong
se
giup
cac em hoc sinh c6
trong
taj bo tai lieu gan nhu day du nhung kien
thuc
vua co ban,
vira
chujcn sau,
nham
phuc
vu tot cho
vice
hoc tap va on luy6n thi mon Lich

su, dap ung ytn cau doi mcM ki^m tra,
danh
gia
chat
lugng
mon hoc
cung
nhu dat ket qu^ tot
nhat
trong
cac ki thi noi
irta.
(Sach
gom ba phan:
Phan
1: Ljch su the
gioi
hiftn dai tu nam 1945
d6tt
nay.
'
Phan
2: Lich su Viet Nam tu nam 1919 den nay.
Phan
3: Goi y cac de thi hoc sinh
gioi
va
tuy^n
sinh vao l6p 10
chuy6n

Lich su.
Hy
vong
rang,
day la tai lieu huu I'ch cho My
giao,
c6
giao
day
hoc mon Lich su v^ cac em hoc sinh lop 9 tai cac
truong
THCS
trong
ca
nuoc.
No
cting
con la tai lieu
chung
cho nhung ai ham
mudn
nghidn
cuu mon Lich su.
Mac du CO
nhi6u
co
gSng
trong
bien
soan,

song
cung
kh6ng
tranh
khoi nhung thicu sot
nhat
dinh. Dat
mong
nhan
duoc
su gop y
chan
thanh
tir
cpiy
thay
co
giao
va cac em hoc sinh.
•
•• •^—->••>.\~>
,
TAG
OA
EharLliMCH
SV> THE
QlOd HIEN
BA\5
DEN NAY
Chuyen de 1: LIEN XO VA CAC NUOC DdNG AU

SAU CHIEN TRANH THE GIOI THU HAI
A.
LIEN X6 VA CAC Nl/OC DONG AU Tl/ SAU NAM 1945 DEN
GICA
NHCNG
NAM 70 CUA THE KI XX , . ,
I.
Lien X6 f,,, , ,,
1,
Lien X6 tit nam 1945 dm nam 1950
- Sau Chien tranh the giai thu hai. Lien X6 la
nuoc
chien thang, nhung Lien
X6 phai chiu nhiing ton that rat nang ne:
+ Hon 27 trieu nguoi
che't.
+ 1710 thanh pho, hon
70.000
lang mac bi tan pha.
+ Gan
32.000
nha may, xi nghiep va
65.000
km duong sat bi tan pha.
- Chien tranh da lam cho nen
kinh
te Lien X6 phat trien
cham
lai toi 10 nam.
- Ben ngoai cac

nuoc
de
quoc
phat dong "chien tranh lanh" bao vay
kinh
te,
CO
lap ve chinh tri ch6'ng Lien X6 va cac
nuoc
xa hoi chu nghia.
- Tuy vay, duoi su lanh dao ciia Dang va Nha
nuoc
X6 viet, nhan dan Lien
X6 da lao doiig quen minh de xay dung lai dat nuoc.
- Trong qua
trinh
xay d\mg dat nuoc. Lien X6 dat duoc nhiing thanh t\
quan trong:
+ Hoan thanh ke
hoach
5 nam Ian
thu
tu,
vuot miic truoc
thoi
han 9 thang.
+ Den nam 1950 san xuat cong nghiep tang 73% so
vol
truoc chien tranh.
+ San xuat nong nghiep ciing vuot

mxtc
truoc chien tranh.
+ Doi
song
nhan dan duoc cai thien.
+ Nam 1949,
che'tao
thanh cong bom nguyen tu.
- Nguyen nhan dat duoc nhiing thanh tuu
+ Nho cu lanh dao
sang
suot, tai
tinh
ciia Dang Cpng san Lien X6 voi
duong loi
each
mang
diing
dan, phu hgp voi hoan
canh
lich su ciia mpt dat
nuoc
vua thoat khoi
cupc
chien tranh.
+ Nho
tinh
than lao dong can cu, dung cam ciia nhan dan Lien X6.
+ Lien X6 biet dua vao sue manh ciia khoi doan ket dan toe va tranh
thii

dupe nhiing thanh
t\ru
ve khoa hpc
ki
thuat aia the
gioi.
2.
Lien Xd
tiir
nam 1950 dm ddu
nhUng
nam 70 cua
theki
XX '
•
- Hoan
canh
lich sii:
+ Luon b} cac
nuoc
tu ban phuong Tay chong pha ve
kinh
ie, chinh tri,
3uan sy.
3Si
dif&ng
HSO
Ljch sCrB-Th.S
Trucm^
Ngpc

Thai
+
Phai chiu chi phi Ion cho quo'c phong, de bao ve nen an ninh va thanh
qua cua cong CUQC xay dimg
chii
nghia xa hpi.
-
Nhiing
thanh tmi co ban :
+
Kinh
la:
Lien
X6 la cucmg quo'c cong nghiep dung hang thu hai tren the
gioi
(sau
MI).
Giua thap nien 70, chiem gan 20% tong san lugng cong nghifp the
gioi.
Ve nong nghiep, nam 1970 dat 186
trieu
tan, nang
sua't
trung bmh 15,6
ta/ha.
+
Khoa hpc-Id thuat: Chiem
ITnh
nhieu dinh cao cua khoa hpc-ki thuat the
gioi,

dac biet nganh khoa hpc vu tru, mo dau ki nguyen chinh phuc
vii
try aia
loai
nguoi. Nam 1957,
Lien
X6 la nuoc dau tien phong thanh cong
tinh
nhan
tao, mo dau kl nguyen chinh phuc vQ try. Nam 1961,
Lien
X6 phong con tau
"phuong Dong" dua nha du hanh vu try Ga-ga-rin Ian dau tien bay vong
quanh
Trai
Dat.
+
Quan sy:
Lien
X6 dat
dupe
the can bang chien luge ve siic manh quan sy
noi
chung va tiem lye hat nhan noi rieng so voi cac
nuac
de quo'c. Nam 1972,
Lien
X6
che'tao
thanh cong ten lua hat nhan.

+
Chinh
tri:
Trong 30 nam dau sau chien tranh,
tinh
hinh chinh trj
Lien
X6
on
dinh,
kho'i
doan ke't trong Dang Cpng san va
giiia
cac dan tgc trong
Lien
bang du-gc duy
tri.
+ Do'i
ngoai:
Lien
X6 thyc hien chinh
sach
do'i ngoai hoa binh,
tich
eye ung
hp
eugc
dau tranh chong chu nghia thyc dan,
giairh
dpc lap ty do cho cac dan

tpc. La nuoc xa hpi
chii
nghia hung manh nha't sau Chien tranh the
gioi
thu
hai.
Lien
X6
duge
eoi la thanh tri cua hoa binh the
gioi
va cho dya
ciia
each
mang the
gioi.
,
- Y nghia cua nhimg thanh tyu:
+
Uy tin chinh tri va dia vi quo'c te'ciia
Lien
X6 dugc de cao.
+
Lien
X6 tro thanh try cot cua cac nuoc xa hpi
chii
nghia, la
thaiUi
tri
ciia

hoa
binh,
la cho dya
ciia
phong trao
each
mang the
gioi.
II.
Dong Au
l.Sura dbi cua cac nuoc dan chu nhan dan Bong Au
-
Nhijug
nam 1944 - 1945, Igi dyng thai ca Hong qyan
Lien
X6 tien quan
truy
kieh quan dpi phat xit Due qua lanh tho Dong Au, nhan dan va cac lyc
lugng
vu trang cac nuoc Dong Au da noi day .phoi hgp voi Hong quan tieu
di?t
bpn phat
xit,
giaiUi
chinh quyen, thanh lap cac nuoc dan
chii
nhan dan:
+
Cong hoa Nhan dan Ba Lan (1944), Cpng hoa NhSn dan Rumani (1944),
Cpng hoa Nhan dan Hunggari (1945), Cpng hoa

Tifp
Khac (1945), Cpng hoa
4
Cfy
TNHH
PWH
Khan^
Vift
isrhan dan
Lien
bang Nam Tu (1945), Cpng hoa Nhan dan Anbani (1945), Cpng
l^oa Nhan dan Bungari (1946). > ^ , .
+
Rieng Dong
Diic,
voi sy giiip do cua
Lien
X6,
thang 10 - 1949, nuoc
Cpng hoa Dan
chii
Diic
dupe
thanh lap.
-
Trong thai ki
1945-1949,
cac nuoc Dong Au hoan thanh thang Ipi nhung
nhiem
vu cua cupc

each
mang dan
chii
nhan dan ma ngay nay thuang gpi la
each
mang dan tpc dan
chii:
+
Xay dyng bp may chinh quyen dan
chii
nhan dan.
+
Tien hanh cai
each
rupng dat. i , . ,
+
Quo'c
hihi
hoa cac xi nghiep lan
ciia
chii
tu ban. , ,
+
Ban hanh cac quyen ty do dan
chii.
2. Cac nuoc Dong Au tit nam 1950 den dau nhung nam 70 cua
thekt
XX
-
Tu nam 1950 den dau nhiing nam 70, cac nuoc Dong Au tien hanh cong

cupc xay dung
chii
nghia xa hpi. Cong cupc xay dyng
ehii
nghia xa hpi co
nhimg kho khan va thuan
Ipi:
+
Kho khan: Co sa vat cha't - ki thuat lac hau, cac nuoc de quo'c bao vay
kinh
te, cho'rg pha ve chinh
tri,
bpn phan dpng trong
nude
ra sue pha hoai, gay
ra cac cupc bao loan a Hung-ga-ri (1956), Tiep Khac (1968) va sy khong on
dinh
keo dai Ba Lan.
+
Thu^n
Igi:
Nhan dan lao dpng nhiet
tinh,
hang hai xay dyng
chii
nghia
xa
hpi;
sy giiip do to Ion
ciia

Lien
X6.
-
Nhiing
thanh tyu dat dupe: Voi sy giiip da
ciia
Lien
X6 va sy no lye
ciia
nhan dan Dong Au, cong cupc xay dyng dat
nuac
d cac nuoc Dong Au da thu
duge
nhiing thanh tyu to
Ion: r,
/
+
Den dau nhiing nam 70
ciia
the Id
XX,
cac
nuac
Dong Au da tro thanh
nhiing
nuoc cong - nong nghiep, co nen van hoa, khoa hpc, giao dye phat trien
cao Bp mat
kinh
te - xa hpi
ciia

dat nuoc da thay do'i can ban va sau sac.
+
An-ba-ni: Sau 20 nam xay dyng
ehii
nghia xa hpi, da di^n khi hoa ca
nuoc, san xua't nong
nghiep
phat trien.
+
Ba
Lan:
Den dau nhung nam 70
ciia
the ki
XX,
san xua't cong nghiep tang
gap doi so vai nam 1938.
+
Bun-ga-ni: San xua't cong nghiep nam 1975 tang 55 lan so voi nam 1939,
nong thon da di$n khi hoa.
+
Cpng hoa Dan
ehii
Due: Den dau nam 1972, san xua't cong nghiep bang
ca nuoc Due nam 1939.
+
Ti?p
Khac: Dau nhiing nam 70,
duge
xep vao hang nuoc cong nghiep

tren
the
gioi,
chiem 1,7% san lupng cong nghiep the
gioi.
eSidi^g
HSG
LIch
sij-d- Th.S
Tnrcmg
Ngpc Thai
III.
Sijf
hinh thanh thong xa hpi chu nghia
- Nhung
CO
so de hinh thanh su hop tac ve chinh tri va
kinh
te giua Lien X6
va cac
nuoc
xa hoi chu nghia Dong Au.
+ Deu do Dang Cgng san lanh dao, lay chu nghia Mac-Le nin lam nen tang
tutuong.
, • .!iJK'M>
+ Deu
CO
muc tieu xay dung chu nghia xa hpi va bao v^ To
quoc
xa hoi

chii
nghia.
- Su hop ':ac nay dugc the hien trong hai to
chuc:
+
Vequan
he
kinh
te: Ngay 8 - 1 - 1949, Hoi dong tuong tro
kinh
te (viet tat
la SEV) duoc thanh lap gom cac nuoc: Lien X6, Anbani, Ba Lan, Bungari,
Hunggari,
Rumani, Tiep
Khac;
sau nay c6 them cac
nuoc
CHDC Due
(1950),
Cpng hoa Nhan dan Mong Co
(1962),
Cong hoa Cu Ba
(1972),
Cong hoa Xa hoi
Chu
nghia Viet Nam
(1978).
+ Muc di'ch ciia SEV:
giiip
do, thiic day su phat trien

kinh
te ciia cac
nuoc
thanh vien, ho tro nhau trong nghien cuu khoa hoc.
+ Thanh tuu cua SEV: Lam cho toe do cong nghiep cac
nuoc
xa hoi chii nghia
tang truong
10%/nam.
Thu nhap
quoc
dan (1950
-1973)
tang 5,7 lan. Lien X6 cho
cac
nuoc
trong khoi vay 13 ti nip, vien tro khong hoan lai 20 ti nip.
+
Nhiing
han che ciia SEV: Hoat dong "khep kin" khong hoa nhap duoc
vol
kinh
te the
gioi
dang ngay duoc
quoc
te hoa cao dp. Nang trao doi hang
hoa mang
tinh
chat

bao cap. Co che quan lieu bao cap. Phan cong san xuat
chuyen nganh c6 cho
chua
hp-p
li.
+
Vequan
he
chinh
tri va
quan
su: Ngay 14 - 5 - 1955, cac
nuoc
Anbani, Ba
Lan, Bungari, CHDC Due, Hunggari, Lien X6, Rumani, Tiep
Khac
da hpp tai
Vacsava,
cung nhau ki Hiep udc huu nghi, hpp tac va tuong trp danh dau su
ra doi ciia To chiie Hiep u6e
Vacsava.
+ Muc tieu: thanh lap lien minh phong thu ve quan su va chinh tri ciia cac
nuoc
xa hoi chii nghia chau Au.
+ Vai tro cua to chiic
Vacsava:
giii
gin hoa binh, an ninh 6 chau Au va the
gioi.
Tao nen the can bang ve sue manh quan su giira cac

nuoc
xa hoi chu
nghia va tu ban chii nghia vao dau nhung nam 70.
B.
LIEN
X6 VA CAC
Nl/6C
DONG
AU Tl/
GICA
NH0NG NAM 70 DEN
DAU
NHCMG
NAM 90 CUA THE KI XX
I.
Su
khung
hodng
vd tan rd
ciia
Lien
bang
X6
viei
a. Tinh
hinh
- Nam 1973,
cupc
khung hoang dau mo bung no da tac dpng manh me den
tinh

hinh chinh
tri,
kinh
te^ tai chinh ciia nhieu
nuoc
tren the
gioi.
CtyTNHH PWH KhaneVi^
- Dang va Nha
nuoc
Lien X6 cham de ra nhung bien phap de thich nghi voi
tinh
hinh mcd. Vi vay, den cuoi nhung nam 70 - dau nhiing nam 80 cua the ki
XX,
kinh
te Lien X6 dan bpc 16 dau hieu suy thoai. Doi song chinh tri c6 nhih\
diln
bien phiic tap, xuat hien tu tuong va mpt sonhom doi lap chong lai Dang
Cong san va Nha
nuoc
X6 viet.
- ¥dnh te: lam vao
khiing
hoang: cong nghiep tri tre, nong nghiep sa siit.
Hang
hoa, luong thuc, thuc pham khan hiem.
- Oixnh tri xa hoi: nhiJng vi pham ve phap che, thieu dan
chii,
cac te nan
quan

lieu,
tham nhiing ngay
cang
tram trpng. Dat
nuoc
lam vao
khiing
hoang
toan dien.
b.
Cong
CHOC cai to: thang 3 - 1985,
M.Goocbachop
len nam quyen lanh dao
Dang va Nha
nuoc
Lien X6, da dua ra duong loi tien hanh cai to. |:
* Noi
dung
cong
cuoc
cai to cm
Gooc-ba-chop:
|v'
- Ve chinh
tri:
thuc hien che dp tong thong, da nguyen ve chinh
tri,
xoa bo
che dp mpt dang.

- Ve
kinh
te': thuc hien nen
kinh
te thi truong nhung trong thuc te
chua
thuc
hien
dupe.
- Hau qua: lam cho nen
kinh
te them suy sup, keo
theo
su roi loan ve chinh
tri
va xa hpi.
c. Su sup do cua Lien
bang
Xo
viei:
- Ngay 19 - 8 - 1991, mpt
cupc
chinh bien nham lat do
Goocbachop
no ra
nhung
that bai. Sau do,
Goocbachop
tuyen bo tir
chuc

Tong Bi thu Dang Cpng
san Lien X6, yeu cau giai tan Uy ban Trung uong Dang. Dang Cpng san Lien
X6 bi
dinh
chi hoat dpng, Chinh
phii
Lien bang bi te liet.
- Ngay 21 - 12 - 1991, nhiing nguoi lanh dao 11
nuoc
cpng hoa trong Lien
bang ki hiep
dinh
thanh lap cpng dong cac
quoc
gia doe lap (SNG).
- Ngay 25 - 12 - 1991, Tong thong
Goocbachop
tu chvic, la co do biia liem
tren
noc
difn
Kremli bi ha xuong, danh dau sy sup do ciia che dp xa hpi chii
nghia o Lien X6 sau 74 nam ton tai.
II.
Cupc khung hoang va tan ra cua che dp xa hpi chii nghia 6 cac
nuac
Dong Au
- Tu dau nhung nam 80 cua the kl XX, cac
nuoc
Dong Au ISm vao

khiing
hoang toan dien, voi muc dp gay g5t; hk dau tu Ba Lan roi lan
sang
cac
nuoc
Dong Au.
- Nhung nha lanh dao dat
nuoc
quan
lieu,
bao
thii,
tham nhung
1
3Sidu&n0HSGLjchsi>9-Th.S
TruongNgpc Thai
-
Bi cac
nuac
de
quoc
ben
ngoai kich dpng, quan chiing bieu tinh,
doi thi
hanh
cai
each kinh
te
chinh tri, thuc hien
che do da

nguyen
ve
chinh tri, tong
tuyen
cu ty
do. Dang
va nha
nuoc
cac
nuoc Dong
Au
phai chap nhan nhimg
yeucautren. "sx :,o
AS-,
::x-l\s ^:\sA'^Ai%v:^'
•
.,iUf.«
-
Ket qua: Cac the luc
chong chii nghla
xa hpi
thang
cu len nam
chinh
quyen. Cuoi nam
1989,
che
dp xa
hpi chii nghia bi sup
do hau

het
6
Dong Au.
III.
Nguyen nhan
s^p do cua che dp xa hpi
chii nghla
6
Lien
X6 va
cac nude
Dong
Au
- Duong
loi
lanh
dao
mang tinh chii quan,
duy y
chi, cixng
voi co che tap
trung quan lieu
bao cap lam cho san
xuat
tri tre, doi
song nhan
dan
khong
dupe cai thipn. Them vao do,
su

thieu
dan chu va
cong bang
da lam
tang them
su bat man t-ong quan chiing.
- Khong bat kip budc phat trien ciia cupc each mang khoa hoc
- ki
thuat tien
tien,
dan
toi tinh trang tri trp, khiing hoang ve kinh
te - xa
hpi.
- Khi tien hanh cai
to
lai pham sai lam tren nhieu mat,
lam
cho khiing hoang
cang them tram trpng.
-
Su
chong pha cua cac the luc
thu
dich trong
va
ngoai nuoc.
^, ;
cAu H6I ON TAP
Cau 1. Nhung tac dpng

cua
tinh hinh
the
giai
va
trong
mxbc sau
Chien tranh
the gioi
the nai doi voi
Lien X6. Duai
s\
lanh
dao
ciia Dang
va Nha
nuoc X6
viet, nhan
dan
Lien
X6 da
vupt
qua
nhung
tac
dpng
do
trong nhimg
nam
1945 -1950 nhtf the nao?

* Tac dpng ciia tinh hinh the gioi
va
trong nuoc:
- The gioi:
'.ifBiU
•^••••TTr,,,
'.:<.x
rr
•sf.vi/i
+ Sau Chien tranh the gioi thii hai, cac nuoc
de
quoc, dung dau la MI
da
phat
dpng "cupc chien h-anh lanh" de chong lai Lien
X6
va cac nuoc xa hpi chii nghla.
+ Mi va Tay
Au
tien hanh bao vay, cain van
ve
kinh
te
doi voi Lien
X6.
+ Ml
va
Tay
Au
thuc hien chinh sach

c6
lap
ve
chinh
trj doi
voi Lien
X6
va
cac nuoc xa hpi chii nghla.
+ Ml
va
Tay
Au
tien hanh chay
dua vu
trang chuan bi cho cupc chien tranh
tong lye nham tieu dipt Lien
X6
va
cac nuoc
xa
hpi chii nghla.
- Trong nuoc:
Sau Chieli tranh
the
gioi thii hai. Lien
X6
la
nuoc chien thang, nhung Lien
X6

chju nhimg
ton
that rat
n^g
ne:
CI?/
TNHH
ty\^H
Khane
Vifit
+ Hon
in
trieu hgudi che't.
+
1710
thanh pho,
hon 70.000
lang mac
bi tan pha.
+
Can 32.000 nha
may,
xi
nghipp
va 65.000 km
duong
sat bi tan pha.
Chien tranh
da
lam cho

nen
kinh te'Lien
X6
phat trien cham lai
toi
10
nam.
* Duoi
su
lanh dao ciia Dang
va
Nha nuoc
X6
viet, nhan dan Lien
X6
da dat
(Jupc nhung thanh
tuu to
Ion:
^ , ^^^^^ |v
- Hoan thanh
ke
hoach
5
nam Ian thii tu, vupt miic truoc thoi han
9
thang.
- Den
nam
1950

san
xuat cong nghiep tang
73%
so voi truoc chien tranh.
- San xuat nong nghiep cung vupt muc truoc chien tranh.
- Doi song nhan
dan
dupe cai thien.
j,^,;
•
- Nam
1949,
che tao thanh cong bom nguyen
tu.
Cau 2.
Tom tit
nhimg thanh
tuu
co
ban
hrong cong cu^c
xay
dung
chu
nghia
xa hpi
6
Lien X6
tu
nam 1950

den dau
nhung nam 70
cua the ki
XX. Tac dpng
ciia nhimg thanh
tuu do
doi voi cac nu6c xa hpi chu nghia.
')
*
Tom
tat
nhijng thanh t\m:
i
- Kinh te: '-V'
*•
P'-^'il'''*'*''
•^^m'^W^'*'-'
V^•••
+
La cucng quoc cong nghiep diing hang thii hai tren the gioi (sau Mi).
+ Giua thap nien
70
chiem gan
20%
tong san lupng cong nghipp the gioi.
+ Di
dau mot
so nganh cong nghiep moi.
-Khoahoc-ki thuat:
iCO'V''

+
Nam
1957,
Lien
X6
la
nuoc
dau
tien phong thanh cong
ve
tinh nhan tao,
mo dau k! nguyen chinh phuc vii
tru.
+ Nam
1961,
Lien
X6
phong
con tau
"phuong Dong"
dua nha du
hanh
vu
try Ga-ga-rin Ian
dau
tien bay vong quanh Trai Dat.
- Quan
su:
+
Dat

dupe
the can
bang chien lupc
ve sue
manh quan
su noi
chung
va
tiem luc
hat
nhan noi rieng so voi cac nuoc
de
quoc.
+ Nam
1972,
Lien
X6
che tao thanh cong ten liia hat nhan.
- Chinh tri: Trong
30
nam dau sau
chien tranh, tinh hinh chinh tri Lien Xo on
dinh, khoi doan
ket
trong Dang Cong
san va
giua cac
dan toe
trong Lien bang
dupe

duy tri.
- Doi ngoai:
+ Thuc hien chinh sach doi ngoai hoa binh, tich cue ling
hp
cupc dau tranh
chong chii nghla thuc dan, gianh doe lap
tu do
cho cac
dan
toe.
3Si
dij0n^ HSG L/ch
sij-9-Th.S Tri/cmg Ngoc Thai
+
La
nuac
xa hpi chu nghia hung manh nha't sau Chien tranh the
gioi
thii
hai.
Lien
X6 dugc coi la thanh tri cua hoa binh thegiai va la cho dya
ciia
each
mang thegiai.
*
Tac dong:
-
Uy tin
cliinh

tri
va dia
vi
quoc te
ciia
Lien
X6 dugc de cao.
Lien
X6
c6 dieu
kien
giiip
da cac
nuac
xay dung chu nghla xa hgi.
-
Lien
X6 tro thanh tru cot cua cac
nude
xa hgi chu nghia, la thanh tri cua
hoa
binh,
la cho dua cua phong trao
each
mang thegiai.
Cau 3. Hay neu
tinh
hinh chinh tri va chinh
sach
doi ngoai cua

Lien
X6 tir
nam 1950 den nam 1970. Nhan xet ve
tinh
hinh do.
-
Ve
chinh
tri:
+
Tu nam 1950 den nua dau nhirng nam 70, nhin chung
tinh
hinh chinh
tri
cua
Lien
X6
tuang doi on
dinh,
khoi
dai doan ke't trong Dang Cgng san va
gii>a
cac dan tgc trong
Lien
bang dugc duy
tri.
+
Tuy vay, cong cugc xay dung chu nghia xa hoi van con mac phai nhung
sai lam, thieu sot nhu: chu quan, nong
vgi,

thuc hien che do Nha
nuac
bao cap
ve
kinh
te^ thieu dan chu va cong bang xa hgi, vi pham
phap
che xa hgi
chii
nghia
-
Ve
do'i
ngoai:
+
Thuc hien chinh
sach
doi ngoai hoa binh va
tich
eye ung hg phong trao
each
mang the
gioi.
+
Dau tranh eho hoa binh, an ninh, kien quyet chong chinh
sach
gay ehien
xam
luge
ciia

chu nghia de quoc va cac the luc phan dgng.
+
Giiip
da
rich
cue ve vat chat eung nhu Hnh than cho cac
nuac
xa hgi
chii
nghia trong cong cugc xay dung chu nghia xa
hgi.
+
La
nuac
di dau trong vi|e ung hg su nghiep dau tranh vi doe lap dan
toe, dan
ehii
va tien bg xa hgi.
Lien
X6 tra thanh tru egt cua hf thong xa hgi
chu
nghia, la eho dua cho hoa binh va phong trao
each
mang thegiai.
-
Nhan xet:
+
Nha
kinh
te on dinh va phat

trien,
nha't la dat dugc nhung thanh tuu to
Ian
trong cong
euge
xay dyng
ehii
nghia xa hgi nen tao eo so de on dinh ve
chinh
trj.
y^t,;
Cty
TNHHPyVHKh.vhi
17,/
+
Mac du
CO
nhung sai lam nhung cong cugc xay dung
chii
nghia xa hgi a
thai
ki
nay van phat trien.
+
Lien
X6 thuc hien chinh
sach
doi ngoai
rich
bg nen dugc nhieu nuoc,

nha't la cac
nuac
xa hgi
chii
nghia dong hnh
ting
hg.
Cau
4. Sy hgp tac giiia
Lien
X6 va cac nuoc xa hgi chii nghia the
hif
n
trong
cac
to chiic nao? Neu sy thanh lap va muc tieu ciia cac to chuc do.
Su hgp tac dugc the hien trong hai to chuc: Hgi dong tuang trg
kinh
te
(SEV)
va To chuc Hiep uoc Vacsava.
-
Hgi
dong tuang trg
kinh
te'(SEV):
+
Su thanh lap: Ngay 8 - 1 - 1949, Hgi dong tuang trg
kinh
te'(viet tat la

SEV)
dugc thanh lap gom cac nuoc:
Lien
X6, Anbani, Ba Lan, Bungari,
Hunggari,
Rumani, Tiep Khac; sau nay c6 them cac nuoc CHDC Due (1950),
Cong hoa Nhan dan Mong Co (1962), Cgng hoa Cu Ba (1972), Cgng hoa Xa hgi
Chii
nghia
Viet
Nam (1978).
+
Muc rieu:
giiip
do, thiie day su phat trien
kinh
te
ciia
cac
nuac
thanh
vien,
ho trg nhau trong nghien
ciiu
khoa hgc.
-
To
ehiie Hiep uac Vacsava:
+
Su thanh lap: Ngay 14 - 5 - 1955, cac nuoc Anbani, Ba Lan, Bungari,

CHDC
Due, Hunggari,
Lien
X6,
Rumani, Tiep Khac da hgp tai Vacsava, eung
nhau ki Hiep uac hmi nghi, hgp tac va tuang trg danh dau su ra doi
ciia
To
chuc Hiep uac Vacsava.
+
Muc rieu: thanh lap
lien
minh
phong
thii
ve quan sy va chinh
tri
ciia
cac
nuoc xa hgi
chii
nghia chau Au nham chong
lai
khoi
quan su
NATO
ciia
MI
va
Tay

Au.
Cau
5. Qua trinh khiing hoang roi di den sup do chii nghia xa hpi b
Lien
X6
dien
ra
nhu the nao?
*
Su khung
hoang:
-
Truoc
nhij-ng
bien doi
ciia
rinh
hinh the
gioi,
nha't la sau cugc
khiing
hoang
dau mo nam 1973, Dang va Nha nuoc
Lien
X6
cham de ra nhung bien
phap
de
thich
nghi voi

rinh
hinh moi.
-
Deh cuoi nhiing nam 70 - dau nhiing nam 80
ciia
the'kl
XX,
kinh
te
Lien
X6
dan bgc
16
dau hi^u suy thoai.
+
Kinh
te: lam vao
khiing
hoang: cong nghiep
tri
tre, nong nghiep sa
siit.
Hang
hoa, luang
thye,
thye pham khan
hiem.
Dai
song nhan dan gap nhieu kho khan.
+

Chinh tri xa hoi; nhijng vi pham ve
phap
che; thieu dan
chii,
cac te nai
quan
lieu,
tham nhung ngay cang tram trgng. Dat nuoc lam vao
khiing
hoanj
toan dien.
3Si
du&n^ HSG L/ch sCr9-Th.S Truang Ngoc Thai
* Di den sup
do':
- Thang 3 - 1985,
M.Goocbachop
len nam quyen lanh dao Dang va Nha
nuac
Lien X6, da dua ra duang 161 tien hanh cai to.
- Ve chinh
tri:
thirc hien che do tong thong, da nguyen ve chinh
tri,
xoa bo
che dp mpt dang.
- Ve
kinh
te: thyc hien nen
kinh

te thi truong nhung trong thuc te
chua
thyc
hi^n
dugc. / ^ *
- Hau que.: lam cho nen
kinh
te them suy sup, keo
theo
sir roi loan ve chinh
tri
va xa hoi.
- Ngay 19 - 8 - 1991, mot
cupc
chinh bien nham lat do
Goocbachop
no ra
nhung that bai. Sau do,
Goocbachop
tuyen bo' tu
chuc
Tong Bi thu Dang Cong
san Lien X6, yeu cau giai tan Uy ban Trung uong Dang. Dang Cong san Lien
X6 bi
dinh
chi
boat
dong, Chinh
phii
Lien bang bj te liet.

- Ngay 21 - 12 - 1991, nhiing nguoi lanh dao 11
nuac
cong hoa trong Lien
bang ki hiep
dinh
thanh lap Cong dong cac
quo'c
gia doc lap
(SNG).
- Ngay 25 - 12 - 1991, Tong thong
Goocbachop
tu
chuc,
la cd do biia Hem
tren noc dien Kremli bi ha xuohg, danh dau su sup do ciia che do xa hoi chu
nghia a Lien X6 sau 74 nam ton t?i.
Cau 6. Ghi cac su ki?n ve su sup do cua Lien
bang
X6
viet
va su s\ip do cua
chii
nghia
xa hpi 6 Dong Au vao
bang
duoi day: ^
Ten
nuac
Su ki?n ve su sup do
l)Lien

bang X6 viet
l)Lien
bang X6 viet
2) Cac
nuac
Dong Au 2) Cac
nuac
Dong Au 2) Cac
nuac
Dong Au
Ten
nuac
Sv ki^n ve sir sup do
1) Lien
bang X6
viet
- Ngay 19 - 8 - 1991, mot so nguai lanh dao Dang, Nha
nuoc
X6 viet da tien hanh
cuoc
dao chinh lat do
Goocbachop.
Cuoc
dao chfnh that bai nhanh chong (21 - 8).
- Sau khi tra lai nam chinh quyen,
Goocbachop
tu
chuc
Tong Bi
thu

Dang Cong san Lien X6, yeu cau giai tan Uy ban Trung
u-ong Dang (24 - 8-
1991).
Dang Cong san Lien X6 bi
dinh
chi
boat
dong (29 - 8 -
1991).
Chfnh quyen X6 viet trong toan lien
bang bi te liet.
- Ngay 6 - 9 - 1991,
Quoc
hoi bai bo Hiep uac lien bang nam
12
1922, trao quyen cho cac ca quan lam
thoi.
- Ngay 21 -
12-1991,
tai
thii
do Anma Ata
(Cadacxtan),
11
nuoc
cgng hoa ki Hiep
dinh
ve giai tan Lien bang X6 viet va tharJi
lap cpng dong cac
quoc

gia dpc lap
(SNG).
- Ngay 25 - 12
-1991,
Tong thong
Goocbachop
phai tuyen bo tu
chiic va cung ngay la cd do biia liem tren noc dien Kremli bi ha
xuong, danh dau su sup do cua che do xa hoi chii nghia va su
tan v6 aia Lien bang Cong hoa xa hoi chii nghia X6 viet.
1) Cac
nuoc
Dong Au
- Tu dau nhung nam 80 ciia the'ki XX, cac
nuoc
Dong Au lam
vao khung hoang toan dien, vdi miic dp gay gat; bat dau tu Ba
Lan roi Ian
sang
cac
nuoc
Dong Au. '
- Bi cac
nuoc
de
quoc
ben ngoai kich dong, quan chiing bieu
tinh,
doi thi hanh cai
each

kinh
te chinh
tri,
thuc hien che dp da
nguyen ve chinh tri, tong tuyen cu tu do. Dang va nha
nuoc
cac
nuac
Dong Au phai
chap
nhan nhung yeu cau tren.
- Cuoi nam 1989, cac the luc chong chii nghia xa hpi thang cu
len nam chinh quyen. Che dp xa hpi chii nghia bi svp do hau
het a Dong Au.
Cau 7.
Phan
tich
nguyen
nhan dan den sy tan ra cua che dp xa hpi chu
nghia
6 Lien X6 va cac
nuac
Dong Au.
:^„,^•;i,jV:^;.''^-r^y '
'^''v.
'
Trong mot thoi gian dai, cong
cupc
xay dung chii nghia xa hpi a Lien X6 va
cac

nuac
Dong Au dem lai nhieu thanh tuu to Ion; nhung
cang
ngay
cang
bpc
Ip
nhimg sai lam thieu sot.
Mot la,
duang
loi
lanh
dao
mang
tinh
chu
quan,
duy y chi,
ciing
v&i ca che tap
trung
quan
lieu
bao cap lam cho san
xua't
tri tri, dai
song
nhan
dan
khong

dugc
cai
thien.
Them
vao do, su
thieu
dan chu va
cong
bang
da lam
tang
them
su bat man
trong
quan
chiing.
+ Thieu ton trpng day dii cac quy luat phat trien khach quan ve
kinh
te - xa
hpi,
chii quan duy y chi, thuc hien ca che tap trung quan lieu bao cap thay cho
CO
che thi truong. Dieu do lam cho nen
kinh
te dat
nuac
thieu nang dpng, san
xua't
tri
tre, oiai

song
nhan dan khong dupe cai
thipn.
+ Ve xa hpi, thieu dan chii va cong bang, vi pham phap che xa hpi chii
righla.
Tinh trang do keo dai da lam long bat man trong quan chiing dang cao.
Hai la,
khong
bat kip
buac
phat
trim
cua
cuoc
each
mang
khoa
hoc - ki
thuat
tien
tien,
dan
t&i
tinh
trang
tri tre,
khung
hoang
vekinh
te -

xdhoi.
PSi,
/i/r
/y
HSGLjch
sCr 9- Th.S
Truong
Ngpc
Thai
+ Nhung nam 70 ciia the Id XX, khoa hoc - Id thuat the gioi phat trien manh me,
cac nuoc t\x ban biet tan d\ing khoa hoc - ki thuat de dua nen
kinh
tephat trien.
+ Lien X6 va cac nuoc Dong Au cham ap dung khoa hoc - ki thuat nen nen
kinh
te'Iam vao tri tr? roi di den khiing hoang.
Ba
la, khi Hen hanh cai tolai phqm sai lam tren nhieu mat, lam cho khung hoang
cang them tram
trong.
+ Khi da bi tri tre,
khiing
hoang, tien hanh cai to lai pham sai lam tren
nhieu
mat, lam cho
khiing
hoang
ngay
cang them nang ne.
+ De ra chu truong chuyen nen

kinh
te theo co che thi truong nhung tren
thuc
te chua lam dugc gi, hay
viec
thuc hien da nguyen da dang ve chinh tri
lam
cho dat nuoc cang them ro'i loan.
Bon
la, su chohg phd cua cac theluc thii dick trong va ngoai
nuoc.
Ben ngoai cac nuoc de quoc, nha't la MT tang cuang cac boat dong chong pha
Lien X6 va cac nvrac Dong Au. Ben trong cac the l^c phan dpng lien tie'p noi
day lam cho
tinh
hinh
cang them ro'i loan.
Chuyen d6 2:
CAC NUaC A.
PHI>
MI LA-TINH TU NAM 1945 DEN NAY
A. QUA
TRINH
PHAT
TRIEN
CUA
PHONG
TRAO
GIAI
PHONG

DAN TQC
VA SU" TAN RA CUA HE
THONG
THUQC
DIA
I.
Giai doan tvr nam 1945 den giu-a nhimg nam 60 cua the ki XX
1. Vai net vedac diem chung cua cac nuoc A, Phi, Mt La-tinh
- La nhiing khu vuc dong dan, c6 nguon lao dong doi dao, lanh tho rpng
Ion
vol nguon tai nguyen thien nhien het sue phong
phii.
- Truac Chien tranh the gioi thu hai, hau het cac nuoc trong khu vyc nay
deu tro thanh
thuQC
dia
hoac
niia thupc dia ciia cac de
quoc
Anh,
Phap,
Mi,
Nhat, Ha Lan, Bo Dao
Nha,v.v
- Tu sau Chien tranh the gioi
thii
hai, hau het cac nuoc 6 khu vyc nay deu
gianh dugc dpc Igp dan tpc, ho bat tay vao cong
cupc
xay dyng dat nuoc de

timg
buoc
Cling
co nen doc lap ve
kinh
te va chinh tri, nham thoat khoi sir
kho'ng
che, le thuoc vao cac the luc de
quoc
ben ngom, dac biet la Mi.
14
* Nhan xet chung: ,
- Quy mo phong trao:
Phong
trao giai phong dan tpc bung no 6 hau het cac
thupc
dia ciia
chii
nghia
de'quoc,
tu chau A, chau Phi, den khu vuc Mi La-tinh.
- Thanh phan tham gia va lanh dao: Dong dao cac giai cap, cac tang lop
nhan
dan: cong nhan, nong dan, tieu tu san, tri thuc, tu san dan tpc (6 Viet
Nam la giai cap v6 san).
- Hinh thiic va khi the dau
tranh:
Dau tranh vu trang, dau tranh chinh
tri
trong

do dau tranh vu trang la
hinh
thiic
chii
yeu, phong trao dau tranh dien
ra
soi noi, quyet li?t lam tan ra timg mang roi dan den syp do hoan toan h§
thong thupc dia ciia
chii
nghia
de'quoc.
^ ,
2. Dien hien cua phong trao , . , ;
* Cac nuoc chau A:
- Dong Nam A: nam 1945 voi su that bai ciia phat xit Nhat da tao co hpi cho
cac nuoc In-do-ne-xi-a, Vi^t Nam va Lao gianh thang Ipi trong cupc khoi nghia
vu
trang, lat do ach thong tri ciia
chii
nghia thuc dan, tuyen bo dpc lap dan tpc.
- Nam A: nhung nam 1946 - 1950, cupc dau tranh chong ach no dich ciia
thyc dan Anh, gianh dpc lap ciia nhan dan An Dp dien ra soi noi va gianh
dupe thang Ipi.
* Cac nuoc chau Phi: Nhieu nuoc gianh dupe dpc lap. Dac bi^t trong nam
1960, CO 17 nuoc tuyen
bo'dpc
lap,
lich
sii gpi la "Nam chau Phi".
* Cac nuoc Mi La-tinh:

Phong
trao giai phong dan tpc phat trien manh dien
hinh
la
each
mang Cu Ba gianh thang Ipi (nam 1959).
Den giua nhiing nam 60 ciia the ki XX, ve co ban, h^ thong thupc dia ciia
chii
nghia thyc dan da bi sup do.
II.
Giai doan tu nhimg nam 60 den giira nhrnig nam 70 ciia the ki XX
1. Net noi bat cua phong trao
-
Phong
trao dau tranh dien ra soi noi 6 chau Phi, dien
hinh
la thang Ipi ciia
nhan
dan ba nuoc : Ghi-ne Bit-xao, M6-dam-bich va
Ang-go-la
trong cupc dau
tranh
chong ach no dich ciia thuc dan Bo Dao Nha, gianh dpc lap dan tpc. j
- Ach thong tri ciia Bo Dao Nha tan ra la thang Ipi quan trpng ciia
each
mang chau Phi.
2. y nghta ljch st(
- Thang Ipi ciia nhan dan ba nuoc da gop phan quan trpng trong
viec
co vu

tinh
than nhan dan cac nuoc thupc dia, dac biet la nhan dan chau Phi, trong
cupc dau tranh gianh dpc lap dan tpc, bao ve
chii
quyen ciia minh.
15
3Sl
duihig
HSG Uch
sLir9-Th.S
Tn/ong Ngpc
Thai
- Tieu bieu la phong trao dau tranh gianh dpc lap cua nhan dan Ang-go-la,
M6-dam-bich, Ghi-ne Bit-xao dau tranh nham lat do ach thong
tri
cua Bo Dao Nha.
III.
Giai doan tu giua nhimg nam 70 den giua nhung nam 90 cua the ki XX
1.
CuQC
dau
tranh
cua
nhdn
dan
chdu
Phi
chong
chedo
A-pdc-thai

- Nha cam quyen da trang 6 Nam Phi da ban hanh han 70 dao iuat ve phan
bi?t chung tgc, doi xu va tuoc bo quyen lam nguoi cua nguoi da den va da
mau,
buoc
hp phai song trong nhiing khu rieng biet,
each
li hoan toan vol
nguoi
da trang. Quyen boc iQt ciia nguoi da trang doi voi nguoi da den da
dupe ghi vao hien phap. . •
- CuQC dau tranh chohg che do A-pac-thai cua nhan dan ba
nuoc
a mien
Nam
chau Phi:
R6-de-di-a,
Tay Nam Phi va Cong hoa Nam Phi. Sau nhieu nam
chien dau ngoan cuong va ben bi ciia nguoi da den, chinh quyen thuc dan ciia
giai
cap thong tri nguoi da trang da tuyen bo xoa bo che do phan biet chiing
tQC, cong nhan quyen bau cu va cac quyen tu do, dan chii
khac
ciia nguoi da
den. Sau khi gianh duoc thang \gi trong cac
cuoc
bau cu, nam 1980, chinh
quyen ciia nguoi da den dugc thanh lap o
R6-de-di-a
(sau doi thanh Cong hoa
Dim-ba-bu-e); nam 1990 - 6 Tay Nam Phi (sau doi thanh Cpng hoa Na-mi-bi-a);

che dp phan bi?t chung tpc 6 Cpng hoa Nam Phi cung bi xoa bo (nam
1993).
Sau hon ba the ki ton tai den day h$ thong thuoc dia ciia chii nghia de
quoc
bi
sup do hoan toan.
2. Nhi?m vu men cua
nhan
dan A, Phi, Mi La-tinh
Sau khi che dp A-pac-thai bi xoa bo, he thong thuoc dia ciia chii nghia de
quoc
bi sup do hoan toan
lich
sii cac dan tpc A, Phi, MI La-tinh chuyen
sang
chuong moi voi nhi^m vu la ciing co nen dpc lap dan tpc, xay dung va phat
trien
dat nuoc, nham
khac
phuc
tinh
trang
ngheo
nan, lac hau keo dai tir bao
doi
nay.
B. CAC Nl/dCCHAUA
I.
Tinh hinh chung
- Chau A la luc dia rpng Ion, dong dan nhat the

gioi,
c6 nhieu nguon tai
nguyen phong
phii,
c6 nhieu ton giao dan tpc
khac
nhau.
- Truoc Chien tranh the
gioi
thii
hai, cac
nuoc
chau A deu bi cac
nuoc
tu
ban phuong Tay no dich, boc Ipt.
- Sau Chien trarJi the
gioi
thii
hai, phan Ion cac
nuoc
chau A da gianh dupe
dpc lap.
- Sau khi gianh dupe dpc lap, nhieu
nuoc
da dat dupe su tang truong nhanh
chong ve
kinh
te (vi
tri

va nhiing thanh Ufu phat trien ciia An Dp).
16
Cty
TNHH
PWH Khang ViSt
- Tuy nhien, suo't niia the'kl XX,
tinh
hinh chau A khong on
dinh
vi nhung
cupc
Chien tranh xam lupc ciia cac
nuoc
de quoc,
hoac
nhiing
cupc
xung dpt
tranh
chap
bien
gioi,
lanh tho.
II.
Trung
Quoc
j^,
Sifra dai cua
nuacCgng
hod

Nhdn
dan Trung Hoa
a.
Cuoc
noi
chien:
* , . . •
- Sau khi ket thiic thang Ipi
cupc
khang chien chong quan phiet Nhat, 6
Trung
Quoc
da dien ra
cupc
npi chien giiia Dang
Quoc
dan va Dang Cong san.
Cupc npi chien keo dai hon 3 nam
(1946-1949).
+ Ngay 20 - 7 - 1946, Tuong Gioi Thach phat dpng
cupc
chien tranh chong
Dang Cong san.
+ Tu thang 7 - 1946 den thang 6
-1947,
Quan giai phong Trung
Quoc
thuc
hi?n chien lupc phong ngu tich cvrc. Sau giai doan nay, Quan giai phong
chuyen

sang
phan cong, tien quan vao cac
viing
do Dang
Quoc
dan kiem
soat.
+ Cuoi nam 1949,
cupc
npi chien ket thiic, toan bp luc dia Trung
Quoc
dupe
giai
phong. Tap doan Tuong Gioi Thach that bai, phai thao
chay
ra Dai Loan.
- Ngay 1 - 10 - 1949,
nuoc
Cpng hoa Nhan dan Trung Hoa chinh thiic thanh
lap,
dxing dau la
Chii
tich Mao Trach Dong.
h. Y
nghia:
- Thang Ipi nay da chain
diit
hon 100 nam no dich cua de quoc, xoa bo tan
du
phong kieh. ? H'

- Dua
nuoc
Trung Hoa
buoc
vao ki nguyen dpc lap, tu do va tieh len chii
nghiaxahpi. t,.^
- Anh huong sau sac toi phong trao giai phong dan tpc the'gioi.
- He thong xa hpi chii nghia da dupe noi lien tu chau Au
sang
chau A.
2. Muai nam dau xay dmg
chedg
mod (1949
-1959)
- Tu nam 1949 den nam 1959, Trung
Quoc
buoc
vao
thoi
ki xay dung,
nhi^m
v^ hang dau ciia nhan dan Trung
Quoc
la dua dat nude thoat khoi
ngheo
nan, lac hau, phat trien
kinh
te, xa
hpi,
van hoa va giao due.

- Tu nam 1953, Trung
Quoc
thuc
hi#n
ke hoach 5 nam dau tien (1953
-1957).
Nho
no Ivrc lao dpng ciia toan dan va sy
giiip
do ciia Lien X6, ke hoach 5 nam
hoan thanh thang
Ipi.
Bp mat dat
nuoc
Trung
Quoc
c6 nhieu thay doi ro r$t.
- Sau 10 nam dau xay dyng che dp moi
(1949-1959),
nen
kinh
te; van hoa
giao d\ic Trung
Quoc
dgt dupe nhung thanh tvm quan trpng.
imi
Tl'WH
i^iNH
THUAN
17

eSi du&ng
HSG
L/ch
si>9-Th.S Truang Ngpc Thai ^
-
Vedoi
ngoai:
Thi hanh chinh
sach
doi ngoai tich cue nham ciing c6' hoa binh
va thiic day phong trao
each
mang the'gioi. Ngay 18 - 1 - 1950, Trung
Quoc
thiet
lap quan he ngoai giao voi Viet Nam.
3. Dat
nuac
trong
then
ki
hien
dong
(1959 - 1978)
- Nam 1959, Trung
Quoc
thuc hien duong loi "Ba ngon c6 hong", duong loi
chung, Dai nhay vot, Cong xa nhan dan.
+ Duong 161 chung: La "Doc het sue luc vuon len xay dtmg chu nghla xa hoi
nhieu,

nhanh, tot, re" (Dai hgi Ian thu
VIII
Dang Cong san Trung
QUGC-1958).
+ Dai nhay vot: Phong trao "toan dan lam gang thep", de trong thoi gian
15 nam, Trung
Quoc
se vugt Anh ve san lugng thep va nhiing san pham cong
nghiep
khac
(nhu Chu tich Mao Trach Dong tuyen bo vao cuol nam
1957).
+ Cong xa nhan dan: Mot hinh thuc to
chuc
lien hiep nhieu hop tac xa
nong nghiep cap cao 6 nong thon Trung
Quoc
giai doan nay. Ve phuong dien
kinh
te, cong xa nhan dan la mot don vi so hxxu, thong nhat quan li san xuat,
dieu
hanh lao dpng, phan phoi san pham. Lam cho nen
kinh
te lam vao
tinh
trang
hon loan, doi song nhan dan dieu dxmg.
'
•
- Trong noi bo Dang Cpng san Trung

Quoc
da dien ra nhiing ba't dong ve
duong
lo'i, tranh
chap
ve quyen luc. Dinh cao cua traah gianh quyen luc la
cuoc
"Dai
each
mang van hoa v6 san". Dieu nay da gay ra tham hoa nghiem
trpng
cho dat
nuoc
va ngiroi dan Trung Quoc.
4.
Cong
euoc
cai
each,
mo
cica
(tic nam 1978 den nay)
- Thang 12
-1987,
Trung uong Dang Cpng san Trung
Quoc
da de ra duong
161 doi mod dat nude.
,:(!
- Duong 161 doi moi: Chu truong xay dung chu nghia mang mau sac Trung

Quoc, lay phat trien
kinh
te lam trung tam thuc hien cai
each
va mo cua nham
muc tieu hien dai hoa dat nuoc, de Trung
Quoc
tro thanh
quoc
gia giau manh,
van
minh.
-
Vedoi
ngoai:
M6 rpng quan he
hiru
nghi, hop tac voi eac
nuoc
tren the'gioi,
gop sue giai quyet eac vu tranh
chap
quoc
te.
5.
NhOng
thdnh
tm cua
cong
cuoc

cai
each
mo
eita
d Trung
Quoc
tic
cuoi
nam
1978 den nay
- Sau
c6ng
eupe
cai
each
va mo cua, nen
kinh
te Trung
Quoc
phat trien
nhanh, dat t6c dp tang truong
kinh
tecao
nhat the'gioi.
- Toe dp tang truong cao nhat the
gioi:
Tong san pham trong
nuoc
(GDP)
trung

binh hang nam tang 9.8 % dat gia trj
7.974,8
ti nhan dan te, dung hang
thu
7 the'gioi.
Cty
TNHH
PVYH Khang
Vift
^ - Tong gia tri xuat nhap khau nam 1997 la
325,06
ti USD. Cung
tinh
den nam
-^997,
cac doanh nghiep
nuoc
ngoai da dau tu vao Trung
Quo'c
hon 521 ti USD
va 145 nghin doanh nghiep
nuoc
ngoai dang
boat
dong 6 Trung Quoc.
- Tu nam 1978 den nam 1997, thu nhap binh quan
iinh
theo
dau nguoi 6
nong th6n tang tir 133,6 len

2090,1
nhan dan t^; 6 thanh photu
343,4
len
5160,3
nhan dan te.
. Y nghia cua nhijng thanh tuu do: ,
+ Tinh hinh chinh tri xa hpi Trung
Quoc
dang on
dinh.
,
,i
, ,,
+ Dia vi tren truong
quoc
te'ciia Trung Quo'c dupe nang cao.
+ Tao dieu ki^n cho su hpi nhap cua Trung Quo'c 'ren tat ca eac ITnh vuc
(Joi voi cac
nuoc
tren the'gioi va ngupe lai, su hpi nhap ciia nen
kinh
te, van
hoa, khoa hoc - ki thuat, thuong mai ciia the gioi doi voi thi trucmg rpng Ion
day tiem nang nhu Trung Quoc.
C.
CAC
NU'6C
DONG NAM A
L

Tinh hinh Dong Nam A trudc va sau nam 1945
- Trudc Chie'n tranh the gioi thu hai, hau het cac
nuoc
Dong Nam A (tru
Thai Lan) la
thupe
dia ciia cac
de'quoc
thuc dan phuong Tay.
- Trong Chie'n tranh the gioi thu hai, Dong Nam A bi phat xit Nhat chie'm
dong.
Thang 8 - 1945 khi phat xit Nhat dau hang dong minh, cac
nuoc
Dong
Nam
A da noi day chong ach thong tri thuc dan, gianh chinh quyen.
- Ngay sau do, cac nude
de'quoc
phuong Tay lai tien hanh xam lupc tro lai
Dong Nam A. Nhan dan D6ng Nam A da dung len dau tranh cue ki gian kho,
den nhijTig nam 40 mdi gianh lai dupe doc lap.
- Qua
trinh
gianh doe lap ciia cac nude Dong Nam A:
+ In-d6-ne-xi-a: ngay 17 - 8 - 1945, In-d6-ne-xi-a tuyen bo' doe lap, thanh
l^ip
nude Cpng hoa In-d6-ne-xi-a.
+ Vi?t Nam:
\ix
ngay 14 den ngay 28 - 8 - 1945, nhan dan Viet Nam tien

hanh Tong
khdi
nghia gianh chinh quyen trong ca nude. Ngay 2 - 9 - 1945,
thanh lap nude Vi?t Nam Dan chu Cpng hoa.
+ Lao: thang 8 - 1945, nhan dan Lao noi day gianh chinh quyen 6 nhieu
noi.
Ngay 12 -10 - 1945, Lao trd thanh mot vuong
qu6'c
dpc lap, co chu quyen.
+ Cac nude D6ng Nam A
khae
tiep tuc gianh dpc lap nhu: Phi-lip-pin
(1946);
Mien Dien
(1948);
Ma Lai
(1957).
- Tu giua nhung nam 50 ciia the ki XX, trong boi canh " chieh tranh lanh".
Ml
da can thiep vao Dong Nam A lap nen khoi quan su Dong Nam A
(SEATO)
day
liii
each
mang d D6ng Nam A (trong do Thai Lan va Phi-lip-pin co
, . . 19
3Si
due^g
HSG
Ljch

&Cr9-rh.5
TrLron^
Ngpc
Thai
tham
gia vao to chiic nay). Tinh
hinh
Dong Nam A tro nen doi dau
cang
thang khi Mi tien hanh xam lug-c Viet Nam va ma rpny chien tranh
sang
Lao
va Cam-pu-chia. Tu giira nhirng nam 50 cua the ki XX, cac nude Dong Nam A
CO
sy phan hoa trong duong 16'i doi ngoai:
+ Mot so nuoc tro thanh dong
minh
aia
MT
nhu Thai Lan, Phi-h'p-pin.
+
Mpt
so'nuoc
tien hanh dau tranh chong
MI
nhu Viet
Nam,
Lao, Cam-pu-chia.
+ Mot so' nuoc thi hanh chinh
sach

hoa binh,
trung
lap, khong tham gia
vao nhihig
Idioi
quan s^r xam luge cua cac nude
de'quo'c.
II.
Sv ra doi cua to chiic
ASEAN
' ' 'V
*
Nguyen
nhan
ra doi:
- Sau khi gianh dugc dpc lap, dung trudc nhung yeu cau phat trien
kinh
te,
xa hpi ciia dat nude, nhieu nude Dong Nam A ehii truong thanh lap mpt to
chiic lien
minh
khu vyc, nham cung nhau hop tac, phat
trien.
- De han
che'anh
hudng ciia cac cudng
quoc
ben ngoai doi vdi khu vuc, nha't la
khi
cuQC

chien tranh xam lupc cua
MI
d Dong Duong ngay
cang
khong thuan
* Su ra
dffi
ciia
ASEAN:
- Hi?p hpi cac nude Dong Nam A (ASEAN) dupe thanh lap vao thang 8 - 1967
tai
Bang
Co'c (Thai Lan) vdi su tham gia cua 5 nude: In-do-ne-xi-a, Ma-lai-xi-a,
Phi-lip-pin,
Xin-ga-po va Thai Lan.
* Muc
tieu
cm
ASEAN:
Xay dung nhiing mo'i quan hoa binh,
hihi
nghj,
hpp
tac giiia cac nude trong khuc vuc, tao nen mot epng dong Dong Nam A
hiing
manh, ASEAN la mpt to
chue
lien
minh
chinh

tri-kinh
te cua khu vuc
Dong
Nam A.
* M6i
quun
he
giua
ba
nude
Dong
Duang
vai
ASEAN:
- Khi
cupe
khang chien chong MI cuu nude cua nhan dan
Vift
Nam, Lao,
Cam-pu-chia ke't thiic vdi thSng Ipi vao nam 1975, cac quan h§ ngoai giao
giua
ba
nude Dong Duong va ASEAN da dupe thie't l^p.
- Nam 1979 do van de Cam-pu-chia, nen quan h| giiia ba nude Dong
Duong
vdi
cac nude ASEAN trd nen
cang
thang va "doi dau".
III.

Tu
"ASEAN
6"
phat
trien
thanh
"ASEAN
10"
- Tinh
hinh
khu vuc Dong Nam A sau "chien tranh lanh" - Moi quan h?
giira
cac nude ASEAN vdi 3 nude Dong Duong da chuyen tvr "doi dau"
sang
"doithoai"
- Nhung
dieu
kien cho sy md rpng cac thanh vien ciia to
chue
ASEAN va su
gia
nhap vao to chiic nay ciia hang loat cac nude trong khu vye tu nam 1984
cho den nay.
Cty
TNHH
OWN Khang Vl^
+ Nam 1984, Bru-nay trd thanh thanh vien
thii
sau cua to
chue

ASEAN.
+ Ttr dau nhiing nam 90 cua the'ki XX, sau "Chien tranh lanh" va van de
Cam-pu-chia da dupe giai quyet, to
chue
ASEAN da ke't nap them cac thanh
vien.
Viet Nam gia nhap ASEAN vao thang 7 - 1995, tie'p do ke't nap Lao,
Mi-an-ma vao thang 7 -1997 va Cam-pu-chia thang
4-1999.
- ASEAN da chuyen
trpng
tam hoat dpng
sang
hpp tac
kinh
te (Thanh l^p
AFTA)
va xay dung dien dan khu vuc (ARE).
D.
CAC
NU'6C
CHAU
PHI ' ' '
I.
Tinh
hinh
chung
1.
NhiJcng
nhan

tothuc
My
phong
trao
giai
phong
dan toe d
chdu
Phi
- Su ke't thiic Chien tranh the
gidi
thu hai ciing nhu nhimg thay doi ve
tinh
hinh
quo'e
tesau
chien tranh cd tac dung thiic day phong trao dpc lap dan tpe tai
chauPhi. ^p,;
- That bai ciia
chii
nghia phat xit, su suy yeu aia Anh va
Phap,
hai
quoc
gia
thong
tri nhieu vung thupc dia tai chau Phi, tao dieu ki#n thuan Ipi cho
cupe
dau
tranh

giai phong ciia nhan dan chau Phi.
- Thang Ipi aia phong trao giai phong dan tpe d chau A, trudc he't la aia Vi|t
Nam
va Trung
Quo'e
da eo
vii
cac
cupe
dau tranh aia nhan dan chau Phi.
Phong trao da'u tranh chong
chii
nghia thue dan da dien ra soi noi tren lye
dia
nay.
2. Qua trinh dau
tranh
gidnh
doc lap > «
- Trudc Chien tranh the
gidi
thu hai, cac nude chau Phi deu la thupc dia ciia
tu
ban phuong Tay. . . ,
- Sau Chien tranh, phong trao dau tranh chong
chii
nghia thuc dan, doi dpc
lap dien ra soi noi.
+
Khdi

dau la phong trao dau tranh aia nhan dan d Bac Phi. Cupe binh
bien d Ai Cap (7
-1952),
cupe
dau tranh vu trang keo dai 8 nam ciia nhan dan
An-gie-ri
(1954-1962).
uri,tn,^r: ^.mtv
rmtsr,
^
- ,
+ Tie'p
theo
la phong trao dau tranh eiia nhan dan d khap chau Phi chong
I?i
su thong tri ciia cac nude
de'quoe
gianh dpc lap. * *
A*
•
"
>
- Nam 1960 dupe gpi la "Nam chau Phi" vdi 17 nude tuyen bo doe lap, nam
1975, he thong thupc dia ciia Bo Dao Nha tan ra, ra doi cac
quoc
gia doe lap Ang-
go-la, M6-dam-bich va vife
thii
tieu che'dp phan biet ehiing tpe (A-pac-thai) d
Cpng

hoa Nam Phi
(1993).
eSlduefng
HSG Lfch
sC^
9 - Th.S
Truang
Ngpc
Thai
3.
Cong
cuQC
xdy
dung
dot
nuac
- Sau khi gianh dugc
AQC
lap, cac nuoc chau Phi bat tay vao cong
cugc
xay
dung
dat nuoc, nhung chua thay doi dugc
tinh
trang doi ngheo lac hau.
- Tir cuo'i nhimg nam 80,
tinh
hinh
chau Phi ngay
cang

kho khan va khong
on
dinh
nhu: xung dpt, npi chien, doi ngheo, no nan va b|nh
tat c6
nhieu
nguyen nhan dan toi
tinh
trang do, nhiing chia re va xung dot, noi chien da va
dang lam cho cac nuoc chau Phi ngay
cang
kho khan, lam vao nhCrng tham hoa
dau
thuong (Su tan pha cua chien tranh, san xuat
dinh
don, dich b^nh,
chet
choc,
nhiing chi phi Ion cho mua sam vii khi va nhu cau quan su )-
- Da
hinh
thanh to chiic khu vuc la To
chuc
thong nhat chau Phi, nay gpi la
Lien
minh
chau Phi.
II.
Cupc dau tranh chong che dp phan bi?t chung tpc o Cpng hoa Nam Phi
1.

Nguyen
nhan
- Nam 1961, Lien bang Nam Phi rut ra khoi khoi Lien hi§p Anhva tuyen bo
la nuoc Cong hoa Nam Phi. Tren thuc te, da so nguoi da den 6 dat nuoc nay
van
song co cue, tui nhuc dual che dp phan biet chung tpc A-pac-thai ciia
chinh
quyen thuc dan da trang.
- Thuc dan da trang da thi hanh chinh
sach
phan biet chung tpc (gpi la chu
nghia A-pac-thai) trong hon ba the ki 6 Nam Phi.
2.
Phong
tran
dau
tranh
-
Dudi
su lanh dao cua to
chuc
"Dai hpi dan tpc Phi" (ANC), nguoi dan da
den da ben bi dau tranh doi
thii
tieu che dp phan biet chung tpc, cpng dong
quoc te da ung hp cupc dau tranh ciia nhan dan da den. Thang
12-1993
chinh
quyen ciia nguoi da trang tuyen bo bai bo che dp A-pac-thai, tra tu do cho lanh
tu

ANC Man-de-la sau 27 nam bi cam tii. To
chuc
ANC va Dang Cpng san
Nam
Phi dupe thua nhan la to
chuc
hop phap.
- Thang 4 - 1994, sau cupc bau cu da chung tpc dau tien 6 Nam Phi,
Nen-xon Man-de-la da tro thanh Tong thong nguoi da den dau tien 6 dat nuoc nay.
- Chinh quyen moi a Nam Phi da dua ra Chien lupc
kinh
te vT mo de phat
trien
san xuat, giai quyet viec lam, cai thien muc song ciia nguoi da den.
3. y
nghta
cua
phong
trdo
- Che dp phan biet chiing tpc da bi xoa bo ngay tai sao huyet cuoi ciing sau
hon
ba the ki ton tai. Dat nuoc Nam Phi buoc vao
thoi
ki phat trien moi.
- Sau khi xoa bo che dp phan biet chiing tpc, Chinh
phii
moi 6 Nam Phi da
dua ra chien lupc
kinh
te'vi mo (thang 6 -

1996),
nham phat trien san xuat, giai
quyet vifc lam, cai
thi^n
muc song ciia nguoi da den va xoa bo sy yeu kem ve
kinh
te'con ton tai doi voi nguoi da den.
•m.
• "
^AC
NU'6C
MI
LA-TINH
1.
Nhung
net
chung
i^V':rlg^\f^'
'.nr^j.^-^A
•v, w
\. Khdi
qudt
vekhu
vuc Mi La-tinh
. MI La-tinh la mot khu vuc rpng Ion
trai
dai iu Me-hi-c6 (6 Bac MI) toan bp
Trung
va Nam
Mi.

Bao gom 20 nuoc cpng hoa voi so dan khoang 600
trieu.
La vung
dat mm dupe phat hi?n tu cuoi the ki XV, rat giau ve nong san va khoang san.
- Thanh phan dan cu 6 MI La-tinh rat da dang, bao gom nguoi di cu tu chau
Au
toi, tho dan da do, nhung nguoi tung la no le dupe dua den tu chau Phi.
- Da so nhan dan Mi La-tinh noi tieng Tay Ban Nha,
trir
Bra-xin noi tieng Bo
Dao Nha. Chiu anh huong van hoa Tay Ban Nha va nhieu nuoc chau Au khae,
ciing
voi su hoa nhap cac nen van hoa chau Phi va tho dan da do. Ton giao 6
Ml
La-tinh
chii
yeu la Thien ehiia giao.
- Dau the ki XIX, nhan dan cac nuoc Mi La-tinh da dung len dau tranh
chong lai ach thong tri ciia Tay Ban Nha va gianh dupe dpc lap.
- Truoe Cnien tranh the
gioi
thii
hai, cac nuoc Mi La-tinh lai tro thanh thupe
d}a kieu moi
hoae
phu thupe vao Mi.
- Sau Chien tranh the
gioi
thu hai, phong trao giai phong dan tpc 6 MI
La-tinh

phat trien manh me (dupe gpi la "Dai lue
niii
lua" mo dau bang cupc
each
mang Cu Ba 1959. ^ji.
- Nhan dan eac nuoc Mi La-tinh da khoi nghia vu trang lat do chinh quyen
dpc tai phan dpng than
MI,
thanh lap chinh
phii
dan tpc, dan
chii.
2. Cac
giai
doan
phat
trim cua
phong
trdo
giai
phong
dan toe
* Tu nam 1945 den nam 1959:
Phong trao dau tranh no ra hau het cac nuoc trong khu vuc,
duoi
nhieu
hinh
thiie:
+ Bai eong ciia cong nhan (Chi-le)
+ Noi day ciia nong dan (Pe-ru,

E-eua-do,
Bra-xin)
+ Khoi nghia vu trang
(Pa-na-ma,
B6-li-vi-a).
+ Dau tranh nghi vien (Goa-te-ma-la, Ae-hen-ti-na)
* Tu nam 1959 den cuoi thap kl 80:
Caeh
mang Cu Ba thang Ipi danh dau buoc phat trien moi ciia phong trao
giai
phong dan toe d Mi La-tinh. Tu do khu vuc Mi La-tinh tro thanh "Dai luc
niiilua".
23
3Si
du&ng
HSG
Ljch
siJr9-Th.S
Trucrng
Ngpc
Thai
^
*
Tu
cuoi thap kl 80 den nay: . , ,
Lgi
dung su bien
dong
Ian dien ra a Dong Au va
Lien

X6, MI ma nhxmg
cupc
phan
kich
chohg lai phong trao giai phong dan toe 6 khu vuc
MI
La-tinh.
Phong trao dau tranh dung truac nhieu kho khan va thu thach.
3.
Cong cuoc xay dung Aat nuac •<"•'imif^M^^mH: m^i'Mi:;
'w ;'
•
; ^fmm
-
Tir
nhung nuac thuoc dia va cham phat trien di len, cac nuac MI
La-tinh
da
thu nghi^m tat cac cac mo hinh
kinh
tenhu chien lupc thay thenhap
khau,
chien
luge
"Tu do doi mai" vai noi dung cong nghiep hoa hudng vao xuat
khau,
giam vai tro nha nuac, tang vai tro tu nhan, hoac mo hinh xay dung dat
nuoc
theo
chii

nghla xa hoi nhu Cu
Ba.
Mot so'nuac da dat
trinh
dp phat trien
kha
cao nhu Me-hi-c6, Ac-hen-ti-na,
Bra-xin.
'
-
Trong
cong cupc xay dung da't nuac, cac nuac
MI
La-tinh
da thu dupe mpt so'
thanh
tuu ve
kinh
te^
xa
hpi.
Nhung tu dau nhimg nam 90
ciia
the'kl
XX,
tinh hinh
kinh
te^ chinh tri a nhieu nuoc MI
La-tinh
lai gap kho

khan,
cang thang, do MI
tang cuang chong lai phong trao
Cach
mang 6
Gre-na-da,
Pa-na-ma,
uy hiep va de
doa each mang
Ni-ca-ra-goa,
tim mpi each pha hoai che dp
XHCN
6
Cu
Ba.
n.
Cach
mang
Cu
Ba
1.
Nguyen nhan bung no
-
Sau
Chien
tranh the giai thu hai, MI da thiet lap 6 Cu Ba che dp dpc tai
quan
su do Ba-ti-xta dung dau, lam tay sai cho
MI.
-

Chinh
quyen Ba-ti-xta da xoa bo hie'n phap tie'n bp, cam cac dang phai
chinh
tri hoat dpng;
giet
hai, giam cam hang chue van nguoi yeu nuoc. Khong
cam
chiu
so'ng
dual ach tho'ng tri
ciia
bpn dpc tai, nhan dan
Cu
Ba da vung day
dau
tranh.
2. Dien him each
mang
-
v'-'• iv
^v-f.vv,-:!'''
'y \,.
/• • ^
••t^imit.Awi
-
Ngay 26-7 1953, 153 thanh nien yeu nuac dual su chi huy aia luat su tre
tuoi Phi-den Ca-xto-ro da tan cong vao phao dai M6n<-ca-da.
Cupc
tan cong
khong gianh dupe thang lai (Phi-den Ca-xto-ro bi bat giam va sau do bi true

xuat sang Me-hi-c6), nhung ma dau cho giai doan dau tranh vii trang de giai
phong da't n-rae.
-
Ngay 25 -11 -1956, Phi-den
Ca-xto-ro
eung 81 chien si yeu nuoc tu Me-hi-c6
tra
ve xay dung can cu each mang 6 vung rung
niii
phia
Tay
cua
Cu
Ba.
-
Dudi su ling hp, giiip da
ciia
nhan dan, luc lupng each mang da Ian mgnh
va
phong trao dau tranh Ian rpng ra ca nuoc. Ngay
1-1-1959,
che dp dpc tai
Ba-
ti-xta
bi lat do, each mang
Cu
Ba gianh dupe thang
Ipi
hoan toan.
24

Cty
TNHH
PWH
Khang
Yi^
"^^^dng
CUOC
xay
dungdatnuac
'iUr ;<t
.
Chinh
phu each mang
Cu
Ba do Phi-den Ca-xto-ro diing dau da tie'n hanh
c^i
each dan ehii.
.
Thang
4-1961,
quan nhan
Cu
Ba da danh thang dpi quan danh thue cua
MI
do bp vao bai bien
Hi-ron,
Chinh
phu
Cu
Ba tuyen

bo':
Cu Ba tie'n len
chii
nghla
xa
hpi-
N^m 1965, Dang Cong san
Cu
Ba
ra dai.
.
Trong
cupc dau tranh chong che dp dpc tai, gianh chinh quyen ve tay nhan
dan
ciing nhu xay dung da't nuoc (nha't la sau khi
Lien
X6 tan
ra),
nhan dan
Cu
Ba
da gap v6 van kho
khan,
ke ca nhung that bai ban dau. Voi khi phach hien
ngang
ciia
mpt dan toe anh hung, nhan dan Cu Ba dual su lanh dao
ciia
lanh
tu

Phi-den-ca-xto-ro da vupt qua mpi kho
khan,
vQng buae tie'n len.
-
Sau hon 40 nam xay dung chu nghla xa hpi, mac du bi Mi bao vay, cam
van,
nhan dan Cu Ba van gianh dupe nhieu thang Ipi to
Ian:
kinh
te'phat trien,
trinh
dp van hoa,
giao
due, y te dupe nang cao.
CAU HOI ON TAP -h^
Cau
1. Neu nhung net chinh ve qua
trinh
dau tranh gianh dpc lap
ciia
nhan
dan
A, Phi, MI
La-tinh
tu nam 1945 den giiia nhung n3m 90
ciia
the ki
XX,
Nh|n
xet chung ve qua

trinh
dau tranh gianh dpc lap do.
*
Nhung tJt
chinh:
;
-
Tu
nam 1945 de'n
giija
nhung nam 60
ciia
the'kl
XX:
+
O chau A: nam 1945 vai su that bai
ciia
phat xit Nhat da tao ca hpi cho
cac
nuac In-do-ne-xi-a, Viet Nam va
Lao
gianh thang lai trong cupc
khai
nghla
vu
trang, lat do ach tho'ng tri
ciia
chii
nghla thue dan, tuyen
bo'

dpc lap dan tpc.
NhijTig
nam 1946 - 1950, cupc dau tranh chong ach no dich
ciia
thue dan Anh,
gianh dpc lap
ciia
nhan dan An Dp dien ra soi noi va gianh dupe thang
Ipi.
+
6 chau
Phi:
Nhieu nuac gianh dupe dpc lap. Dae bi^t trong nam 1960, c6
17 nuoc tuyen bo dpc lap,
ljch
sii gpi la
"Nam
chau
Phi".
+
6
Ml-la-tinh:
Phong trao giai phong dan tpc phat trien manh, dien hinh
la
each mang
Cu
Ba
gianh thSng
Ipi
(nam 1959).

Den
giCra
nhung nam 60
ciia
the'kl
XX,
ve ca ban, h? thong thupc dja
ciia
chii
nghia thyc dan da
bj
syp do. ' " '
25
BSi
dirOtig
H5G
Lfch
sCr9-Th.S
Trucmg
Ngpc Thai ^
- lit nhung nam 60 den giira nhung nam 70 ciia the'kl XX:
+ Phong trao da'u tranh dien ra soi noi 6 chau Phi, dien
hinh
la thang loi
ciia nhan dan ba nirac : Ghi-ne Bit-xao, M6-dam-bich va Ang-go-la trong
cupc
da'u
tranh chong ach no dich ciia thuc dan Bo Dao Nha, gianh doc lap dan toe.
+ Ach thong tri ciia Bo Dao Nha tan ra la thang
\<yv

quan trong ciia
each
mang chau Phi.
- Tu giua nhung nam 70 den giua nhiing nam 90 ciia the ki XX:
+
Cuoc
dau tranh chohg che do A-pac-thai ciia nhan dan ba
nuac
a mien
Nam
chau Phi: R6-de-di-a, Tay Nam Phi va Cong hoa Nam Phi.
+ Nam 1980, chinh quyen ciia nguoi da den duge thanh lap 6 R6-de-di-a (sau
doi
thanh Cong hoa Dim-ba-bu-e).
+ Nam 1990 - 6 Tay Nam Phi (sau doi thanh Cong hoa Na-mi-bi-a); che do
phan bi^t chiing toe 6 Cong hoa Nam Phi cGng bi xoa bo (nam
1993).
+ Sau hon ba the ki ton tai den day he thong thuoc dia ciia
chii
nghia de
quoc
bi sup do hoan toan.
*
N/ifln
xet:
- Phong trao dien ra khap cae nuoc A, Phi, Mi La-tinh lam cho he thong
thuoc dia ciia
chii
nghla
dequoc

bi tan ra.
- Phong trao loi cuo'n duge dong dao cae tang lop nhan dan tham gia.
' - Phong trao su dung nhieu
hinh
thiic dau tranh phong
phii.
Can 2. Neu vai net ve dac diem chung ciia cac nuoc Phi, MI La-tinh sau
Chien tranh the
gioi
thu hai. Em c6 nhan xet gi ve nhirng dac diem chinh ciia
phong
trao giai phong dan tgc tir sau nam
1945?
* Dflc
diem
chung:
- La nhifng khu vuc dong dan, eo nguon lao dgng doi dao, lanh tho rong
ion
vai nguon tai nguyen thien nhien he't sue phong
phii.
-
Truac
Chien tranh the giai thu hai, hau he't cac nuoc trong khu vuc nay
deu tra thanh thugc dia
hoac
nua thuoc dia ciia cac de
quoc
Anh, Phap, Mi,
Nhat,
Ha Lan, Bo Dao Nha,v.v

- Tu sau Chien tranh the giai thu hai, hau he't cac nuoc 6 khu vuc nay deu
gianh
duge dge lap dan tgc, hg bat tay vao cong
euge
xay dung dat nuoc de
tung
buoc
Cling
c6' nen dgc lap ve
kinh
te va chinh tri, nham thoat
khoi
su
khong
che^
1^
thugc vao cac the'luc
dequoc
ben ngoai, dac biet la
Mi.
*
Nhan
xet:
• - Quy mo phong trao: Phong trao giai phong dan tgc bung no 6 hau he't cac
thugc dia ciia
chii
nghla
dequoc,
tu chau A, chau Phi, den khu vut MI La-tinh.
. Thanh phan tham gia va lanh dao: Dong dao cac giai cap, cac tang lop

nhan dan: cong nhan, nong dan, tieu tu san, tri thuc, tu san dan toe (6 Vi?t
Nam
la giai cap v6 san).
-
Hinh
thiic va khi the da'u tranh: Da'u tranh vu trang, da'u tranh chinh
tri
trong
do da'u tranh vii trang la
hinh
thiic
chii
ye'u, phong trao da'u tranh dien
ra soi noi, quye't
lift
lam tan ra tung mang roi dan den sup do hoan toan h$
thong
thugc dia ciia
chii
nghla
dequoc.
Cau 3.
Cuoc
dau tranh ciia nhan dan chau Phi chong che do A-pac-thai dien
ra nhu the
nao?
Y nghla
lich
su ciia
cupc

dau tranh nay,
*
Cuoc
ddii
tranh
cua
nhan
dan
chau
Phi:
- Do la
cuoc
da'u tranh ciia nhan dan ba nude 6 mien Nam chau Phi :
Ro-de-di-a, Tay Nam Phi va Cong hoa Nam Phi. Sau nhieu nam chien da'u
kien
cuong va ben bi ciia nguoi da den, chinh quyen thuc dan ciia giai cap
thong
tri nguoi da trang da tuyen
bo'xoa
bo che do phan biet ehiing tgc, cong
nhan quyen bau eu va cac quyen tu do, dan
chii
khae
cii-j nguai da den.
- Sau khi gianh duge thang Igi trong cac
euge
bau cii, nam 1980, chinh
quyen ciia nguoi da den duge thanh lap a
R6-de-di-a
(sau doi thanh Cgng hoa

Dim-ba-bu-e); nam 1990 - a Tay Nam Phi (sau doi thanh Cgng hoa Na-mi-bi-a);
che do phan
bift
chiing tgc a Cgng hoa Nam Phi cung bi xoa bo (nam
1993).
Sau han ba the'ki ton tai den day hf tho'ng thugc dia ciia
chii
nghla
de'quo'e
bi
sup do hoan toan.
*Ynghta:
Che do phan biet chiing tgc da bi xoa bo ngay tai sao huyet cua eiang sau
han ba the'ki ton tai. Nam Phi
buoc
vao thai ki phat trien moi.
Cau 4. Hay neu vai net chinh ve chau A truoc va sau nam 1945.
*
Truac
nam 1945:
- Chau A la
viing
dong dan cu nhat the
gioi,
bao gon nhirng
nuac
c6 lanh
tho
rgng lan vai nguon tai nguyen thien nhien rat phong
phii.

- Tu cuoi the kl XIX, hau he't cac nuoc a chau luc nay da tro f hanh nhirng
nude thugc dia, niia thugc dia va la thi truong
chii
ye'u eiia cac
nuac
tu ban Au
"
MI,
chiu su boe lot, no dich nang ne ciia
chii
nghia thuc dan.
* Sau nam 1945:
- Sau Chien tranh the
gioi
thu hai, eao trao da'u
traih
giai phong dan tgc
biing
no manh me. Den nhiing nam 50, phan Ion cae nude chau A da gianh
duge dgc
BSldu&n0
HSG
L/ch
si>9- Th.S
Tnrong
Ngpc
ThcTi
-
Gan suot nua sau the Id
XX,

tinh
hinh chau A khong on dinh, boi cac cupc
chien tranh xam
\\xqc
ciia
cac nuoc dequoc, nhat la a khu vuc Dong Nam A va
TayA.
-
Sau "chien tranh lanh", 6 mpt so' nuoc chau A da xay ra nhiing cuoc xung
dgt tranh
chap
bien
gioi,
lanh tho,
hoac
cac phong trao
li
khai v6i nhirng hanh
dongkhungbot^hai.
'^'^-^
Hai;.;
-'.^
rifi mM nn
:»-Jvf.i:
^n
-
Nhieu nuoc chau A dat dugc su tang truong nhanh chong ve
kinh
te nhu
Nhat Ban, Han Quoc, Trung Quoc, Sin-ga-po,

Ma-lai-xi-a,
Thai Lan.
Cau
5.
Lap
nien bleu cac
svr
ki?n
chinh trong lich svt
Trung
Quoc tu nam 1949
den nam
2000
theo
yeu cau sau dSy: v
Thai
gian
Svr ki^n
Ngay 1 - 10 - 1949 Ngay 1 - 10 - 1949
Nam
1953 -1957
Nam
1953 -1957
Tir
nam 1959 den
nam 1978
Tir
nam 1959 den
nam 1978
Tir

nam 1969 den
nam 1978.
Tir
nam 1969 den
nam 1978.
Thang 12 -1978 Thang 12 -1978
Thang 10 -1987 Thang 10 -1987
Thang 7-1997 Thang 7-1997
Thang 12-1999 Thang 12-1999
Thoi
gian
Su ki^n
Ngay 1 -10-1949
Nuoc Cong hoa Nhan dan Trung Hoa chinh
thiic
thanh lap, dung dau la Chu
tich
Mao Trach Dong.
Nam
1953-1957
Trung
Quoc thuc hi?n ke hoach 5 nam dau tien.
28
Cty
TNHH
PWH
Khtmg
Vi^
Tir
nam 1959 den

nam 1978
Xir
nam 1969 den
nam 1978.
Thang 12 -1978
Thang 10-1987
Thang 7-1997
Thang 12-1999
Trung
Quoc lam vao
tinh
trang khong on djnh ve
kinh
tC
chinh
tri,
xa
hoi.
t
jiM-v*'
'
Trong
noi bo ban lanh dao van tiep tuc dien ra cupc
tranh gianh quyen luc gay gat.
Trung
uong Dang Cong san Trung Quoc de ra duong
loi
moi, mo dau cho cong cuoc cai
each
kinh

te'- xa hoi.
Dai
hoi lan thu
XIII
ctia Dang Cong san Trung Quoc.
Trung
Quoc thu hoi chu quyen do'i voi Hong Cong.
Trung
Quoc thu hoi chu quyen Ma Cao.
I.
Cau
6. Cong cupc
cAi
each - m6 cua b
Trung
Quoc tu nam 1978 den nay:
-
Li
do cai
each
-
Npi dung cai
each
-
Thanh tim dat dupe. ' ' <
-
Y nghia: ^
*
Li
do:

-
Ttr nam 1959, dat nuoc Trung Quo'e
roi
vao
tinh
trang khong on
diiJi
keo dai.
+
Ve
kinh
te: Trung Quoc thuc hien duong loi "Ba ngpn eo hong", duong
loi
chung, Dai nhay vpt, Cong xa nhan dan. Nen
kinh
te Trung Quoc lam vao
tinh
trang hon loan, san xuat giam sut nghiem trong, doi song nhan dan gap
nhieu
kho khan.
'.^-f;'',!-
' -
H
^tif-d
+
Ve chinh
tri:
Npi bp Ban lanh dao Dang va Nha nuoc ba't dong ve duong
161,
tranh

chap
ve quyen luc.
Dinh
cao
ciia
tranh gianh quyen luc la cupc "Dai
each
mang '/an hoa v6 san".
Dieu
nay da gay ra tham hoa nghiem trpng cho
dat nuoc va nguoi dan Trung Quo'c.
-
Chinh sy bie'n dpng keo dai do da dat ra yeu cau can phai tien hanh cong
cupc cai
each
de dua dat nuoc Trung Quoc thoat
khoi
khung hoang.
*
Ngi dung ca
ban:
Duong
loi m&i ctia Trung Quoc chu truong "xay dung chu nghla xa hpi
i«ang
mau sic Trung Quoc, lay phat trien
kinh
te lam trung tam, thvrc hi?n cai
each
va mo cua nham myc tieu
hifn

dai hoa, dua dat nuoc Trung Quoc tro
thanh mpt quoc giagiaumsmh, van
minh".
3Si
dLfdng
HSG L/ch su 9 - Th.S
Tnrang
Ngpc
Thai
*
Thanh
tuu:
-
Toe do tang truong cao nhat the
gioi:
Tong san pham trong
ntrae
(GDP)
trung
binh hang nam tang 9.8 % dat gia tri
7.974,8
ti nhan dan te, dung hang
thii
7 the
gioi.
-
Tong gia tri xuat
nhap
khau nam 1997 la 325,06 ti USD. Cung
tinh

den nam
1997, eac doanh nghiep
nuoe
ngoai da dau tu vao Trung
quoe
hon 521 ti USD
va 145 nghin doanh nghiep
nuoe
ngoai dang hoat dong 6 Trung Quoe.
-
Tu nam 1978 den nam 1997, thu
nhap
binh quan
tinh
theo dau nguoi 6
nong thon tang tu 133,6 len 2090,1 nhan dan
t§;
6 thanh phohj 343,4 len
5160,3
nhan dan te.
*YnghTa:
I
-
Tinh
hinh chinh tri xa hoi Trung Quoe dang on dinh.
'
- Dia vi tren truang
quoe
te eua Trung Quoe
duge

nang eao.
-
Tao dieu ki?n cho su hoi
nhap
eua Trung Quoe tren tat ea eac
linh
vye doi
voi
eac
nude
tren the
gioi
va ngugc lai, su hoi
nhap
eiia nen
kinh
te^ van hoa,
khoa hoe - ki thuat, thuong mai eua the
gioi
doi voi thi truang rong Ion day
tiem
nang nhu Trung Quoe.
Cau 7.
Khai
quat nhung net Ion ve
tinh
hinh Dong Nam A truoc va sau nam
1945. Nhung bien doi
ciia
tinh

hinh Dong Nam A sau nam 1945 la gi? Bien
doi
nao to Ion
nhat?
*
Khai
quat
nhieng
net
Ian:
-
Truoc Chien tranh the
gioi
thu hai, hau het eac
nuac
Dong Nam A (tru
Thai
Lan) la thuoc dia c i eac de
quoe
thue dan phuong Tay.
-
Trong Chieh tranh tne
gioi
thu hai, Dong Nam A bi phat xit Nh^t chiem
dong. Thang 8 - 1945 khi phat xit Nhat dau hang dong
minh,
cac
nude
Dong
Nam

A da noi day ehong ach thong tri thue dan, gianh chinh quyen.
-
Ngay sau do, cac
nude
dequoc
phuong Tay lai tien hanh xam luge trd lai
Dong
Nam A. Nhan dan Dong Nam A da dung len dau tranh cue ki gian kho,
den nhiing nam 40 mdi gianh lai
duge
doe lap.
-
Qua
trinh
gianh dgc lap
ciia
cac
nude
Dong Nam A: In-do-ne-xi-a:
ngay 17 - 8 -1945, In-do-ne-xi-a tuyen bo dgc lap, thanh lap
nude
Cong hoa In-
do-ne-xi-a.
Vi?t
Nam: tu ngay 14 den ngay 28 - 8 - 1945, nhan dan
Viet
Nam
tien
hanh Tong
khdi

nghia gianh chinh quyen trong ea nude. Ngay 2 - 9 -1945,
thanh lap
nude
Viet
Nam Dan
chii
Cong hoa. Lao: thang 8 - 1945, nhan dan
Lao
noi day gianh chinh quyen d nhieu noi. Ngay 12 - 10 - 1945, Lao trd thanh
mgt
vuang
quoe
doe lap, cd
chii
quyen.
-
Tu giua nhung nam 50 eua the ki
XX,
trong boi canh "chieh tranh lanh".
Mi
da can thi?p vao Dong Nam A lap nen
khoi
quan su Dong Nam A (SEATO)
<f:ey
TNHH
PWH
r.haruj
ViSt
day lui
each

mang d Dong Nam A (trong do Thai Lan va
Phi-lip-pin
ed
thai"
gia vao to chiic nay).
Tinh
hinh Dong Nam A trd nen do'i dau cang
thang khi Mi tien hanh xam luge Vi^t Nam va md rgng chieh tranh
sang
Lao
va Cam-pu-chia. Tu
giiia
nhiing nam 50 eua the ki XX, eac
nude
Dong
islam
A ed su phan hoa trong dudng
lo'i
doi ngoai. •
•
v :,?
*
Nhieng
bien
doi
cua
tinh
hinh
Dong
Nam

A:
, •
i'
-
Sau nam 1945, hau het cac
nude
Dong Nam A deu gianh
duge
dgc lap.
-
Tu khi gianh
duge
dgc lap, eac
nude
Dong Nam A deu ra sue xay dung
kinh
te, xa hgi va dat
duge
nhiing thanh tun to Idn.
-
Den thang 7 - 1997, cac
nude
Dong Nam A deu gia
nhap
to
ehue
ASEAN.
*
Bien doi to Idn nhat: Sau nam 1945, hau het eac
nude

Dong Nam A gianh
duge
dgc lap.
Vi
chi ed gianh
duge
doe lap, cac
nude
Dong Nam A mdi cd dieu
ki?n
xay dung, phat trien
kinh
teva gia
nhap
to chiic
ASEAN.
Cau 8. S\ ra doi
ciia
to chiic
ASEAN.
Moi quan h?
giiia
Vi?t
Nam va
ASEAN.
*
Sura
doi: ':yj'h4 •
-
Sau khi gianh

duge
dgc lap, dung trude nhiing yeu cau phat trien
kinh
te,
xa hgi eua dat nude, nhieu
nude
Dong Nam A
chii
truong thanh lap mgt to
chiic
lien
minh khu vuc, nham
ciing
nhau hgp tac, phat trien.
-
De han
cheanh
hudng
ciia
cac eudng
quoe
ben ngoai ddi
vdi
khu vuc, nhat la
khi
euge
chieh tranh xam luge eiia
Mi
d Dong Duong ngay cang khong thuan
Igi.

-
Hiep hgi cac
nude
Dong Nam A
(ASEAN)
duge
thanh lap vao thang 8 -1967
tai
Bang Coc (Thai Lan) vdi su tham gia eiia 5 nude: In-do-ne-xi-a,
Ma-lai-xi-a,
Phi-lip-pin,
Xin-ga-po va Thai Lan.
*
Quan
hegiHa Viet Nam va
ASEAN:
-
Khi
cugc
khang chieh ehong Mi cuu
nude
ciia
nhan dan
Viet
Nam, Lao,
Cam-pu-ehia ket
thiic
vdi thang Igi vao nam 1975, eac quan h^ ngoai giao giua
ba
nude

Dong Duong va
ASEAN
da
duge
thiet lap.
-
Nam 1979 do van de Cam-pu-chia, nen quan h^
giiia
ba
nude
Dong
Duong
vdi eac
nude
ASEAN
trd nen cang thang va "doi dau".
-
Tu cuoi nam 1980,
ASEAN
chuyen tu chinh
sach
doi dau
sang
doi thoai,
hgp tac vdi ba
nude
Dong Duong. Tu khi van de Cam-pu-ehia
duge
giai
quye't,

quan h^
gitia
Vi$t
Nam vdi
ASEAN
duge
cai thien.
-
Thang 7 - 1992,
Vi?t
Nam tham gia Hiep ude
Bali
danh dau
bude
ngoat
quan trgng trong su tang eudng hgp tac d khu vuc vi mgt "Dong Nam A hoa
binh,
on dinh va phat trien".
31
3Si du0n0 HSG
Lfch
eCr9-Th.S Truong Ngpc Thoi
- Sau khi gia nhap ASEAN (26 - 7 -
1995),
moi quan he giua Viet Nam \
cac
nuac
trong khu vyc ngay
cang
dugc day manh.

Cau 9. S\ phat trien cua cac
nu6c
ASEAN dien ra nhu the
nao?
- Trong giai doan dau (1967 -
1975),
ASEAN la mot to chiic non yeu, sy hop
tac trong khu vuc con long leo,
chua
c6 vi tri tren trudng
quoc
te.
- Khong lau sau thang Igi trong
cuoc
khang chien cho'ng Mi cuu nude cua
nhan dan ba
nuac
Dong Duong
(Vift
Nam, Lao, Cam-pu-chia) vao nam 1975,
v6i
viec
ki Hi$p udc Ba-li (In-do-ne-xi-a, thang 2
-1976),
hoat
dong cua ASEAN
da
CO
nhiing
buoc

tien moi. Quan he giiia ASEAN vai ba
nuac
Dong Duong
dugc cai thien thong qua vi^c thiet lap cac quan he ngoai
giao
va bat dau c6
nhimg
chuyen viehg tham Ian nhau cua cac nha lanh dao cap cao cac
nuac.
- Tu cuo'i nhung nam 70 den giua nhimg nam 80 aia the ki XX, do nhung
bien dpng ve chinh tri, xa hpi a Cam-pu-chia va sy ki :h dong, can thi$p cua
mpt
so'
nuoc
Ian, quan he giiia ASEAN vai ba
nuac
Dong Duong lai tro nen
cang
thang, doi dau. Day ciing la thai ki
kinh
te ASEAN tang truang manh
nha thyc hi^n chien luge
cong
nghiep hoa hudng ve xuat khau.
- Nam 1984, to
chuc
ASEAN da c6 6 thanh vien (them Bru-nay).
Dau nhirng nam 90 ciia the ki XX, ASEAN tie'p tuc dugc ma rgng trong boi
canh
the

gioi
va khu vyc c6 nhieu thuan Igi: ket nap Viet Nam (7 -
1995),
Lao
va Mi-an-ma (9
-1997),
Cam-pu-chia (4
-1999),
nang so thanh vien len 10 nude.
Tren co sd
dd,
ASEAN da chuyen trong tarn
hoat
dong
sang
hop tac
kinh
tenham
xay dyng Dong Nam A thanh khu vyc hoa binh, on
dinh
va cung phat trien.
Cau 10. Hay
trinh
bay cac giai doan dau tranh gianh dpc lap d
chau
Phi ttr
sau Chien tranh the
gidi
thii
hai. Vi sao nam 1960 dupe lich su gpi la "Nam

chau
Phi"?
. * Cac
giai
doan:
' - Tir nam 1945 den n5m 1954:
Phong trao dau tranh cho'ng chu nghia thyc dan, doi dpc lap dien ra soi ndi.
Khdi
dau la phong trao dau tranh cua nhan dan d Bac Phi. Thang Igi md dau la
cupc
binh bien d Ai Cap
(7-1952).
- Tir nSm 1954 den nam 1960 :
+
Cupc
dau tranh vu trang keo dai tam nam aia nhan dan
An-gie-ri
(1954-1962).
+ Tie'p
theo
la phong trao dau tranh aia nhan dan d khap
chau
Phi chdng
sy tho'ng trj aia cac nude de
quoc
gianh dpc lap nhu : Xu-dang,
Tuy-ni-di,
Ma-rdc
(1956),
Ga-na

(1947),
Ghi-ne
(1959).
, - Tu nam 1960 den nam 1975:
32 '
Cty
TNHH
DVYH Khang ViSt
+ Nam 1960
A\X(yc
goi la "Nam
chau
Phi" vdi 17 nude tuyen be'dpc lap, md
daU
gia' doan phat trien mdi ciia phong trao
each
mang
chau
Phi.
+ Nam 1975, h# thong thuoe dia ciia Bo Dao Nha tan ra, ra doi cac
quo'e
gia dpc lap Ang-go-la, M6-dam-bieh
. Tu nam 1975 den nam 1991: thang 3 - 1991, nude Cong hoa Namibia thanh
lap la sy kien danh dau cho
viec
hoan thanh
cong
cupc
danh do nen thong tri
thyc dan

kieii
eu d
chau
Phi. iv,;
* Yi sao mm 1960
dtmc
lich
su goi la "Nam
chau
Phi":
- Nam 1960, ed 17 qud'c gia gianh dugc doc lap d
chau
Phi.
- Nam 1960, md ra
thdi
ki phat trien nhay vpt ciia phong trao giai phdng
dan toe d
chau
Phi.
Cau 11. Trinh bay dac diem ciia phong trao giai phong dan tpc d
chau
Phi
s^u Chien tranh the
gidi
thu hai.
- Phong trao giai phdng dan toe d
chau
Phi tu sau Chien tranh the
gidi
thii

hai
den nay tuy phat trien rpng khap va len cao, nhung dien ra khong dong deu giua
cac
quoc
gia va cae khu vyc d
chau
Phi. f,
- Phong trao giai phdng dan tpc d
chau
Phi ndi chung do giai cap tu san lanh dao.
- To chiic thong nha't
chau
Phi dupe thanh lap nam 1963 dong vai tro dae biet
quan trpng trong
viec
phoi hop hanh dong va thiie day sy nghiep cau tranh cua
nhan dan
chau
Phi.
-
Hinh
thue dau tranh gianh doe lap dan tpc d cac nude
chau
Phi chu yeu thong
qua dau tranh chinh trj hpp phap, thuong lupng vdi cac nude phuang Tay de
dugc
cong
nhan dpc lap.
- Mue dp dpc lap va sy phat trien dat nude sau khi gianh doe lap rat khong
dong deu nhau.

Cau 12. So
sanh
dac diem phong trao giai phong dan tpc d
chau
Phi va
chau
A
sau Chien tranh the
gidi
thu hai.
Tieu chi
so
sanh
Chau Phi
Chau A
To
chuc
lanh
dao
- Thong qua to ehiic thong
nha't
chau
Phi.
- Lanh dao phong trao hau
he't thupe ve chinh dang
hoac
to chiic chinh tri ciia
giai
cap tu san.
- Thong qua chinh dang cua

giai
cap tu san hoiie v6 san d
timg
nude.
- Lanh dao phong trao hau
he't thupe ve chinh dang eiia
giai
cap tu san
hoac
v6 san.
33
BSi
du0ng
HSG L/ch si}
9-
Th.S
TrLtong
Ngpc
Thoi
Hinh
thiic
dau tranh
-
Chii
yeu la dau tranh
chinh
trj hop phap.
-
Dau tranh chinh tri ket hop
v6i

dau tranh vu trang.
Mite
do
gianh
doc lap
-
Cac nuoc gianh dugc doc
lap a miic do khac nhau.
-
Cac nuoc gianh doc lap a
muc do dong deu
Sif
phdt
trw:i
kinh
te'sau
khi
gianh
doc lap
-
Khong dong deu sau khi
gianh
doc lap.
Hien
nay
van
con nhieu kho khan.
-
Sir phat trien nhanh chong
ve

kinh
te sau khi gianh doc
lap.
Cty
TNHH
PWH
Khang
ViSt
Cau
13. Lap bang thong ke cac thang Igi trong cupc d/Tu tranh gianh dgc lap
ciia
nhan dan chau Phi sau
Chien
tranh the gioi thii hai.
Ten
nil6c
Thai
gian gianh doc lap
1) Ai Cap
3-7-1952
2)
Li-bi
1952
3) An-gie-ri
1962
4)
Tuy-ni-di,
Ma-roc, Xu-dang 1956
5) Ga-na
1957

6) Ghi-ne 1958
7) Cpng hoa Dim-ba-bue
18-4-1980
8) Na-mi-bi-a
3
-1990
9) Nam Phi
4-1994
Cau
14. Neu nhiing net noi bat ciia tinh
hinh
MI La-tinh tu sau nam 1945.
-
Sau
Chien
tranh the giai thii hai, vai iru
the've
kinh
te va quan su. Mi da
tim
mpi each de bien khu vuc MT La-tinh thanh "san sau" cua mmh va dung
len
cac che dp doc tai than MT. Khong cam chiu canh ap buc,
cuoc
dau tranh
chong che do doc tai ciia nhan dan cac nuoc Mi La-tinh lai bung no va phat trien.
-
Cach mang Cu Ba thanh cong
(1959)
danh dau buoc phat trien moi cua

phong
trao
giai phong dan tgc, tu dau nhiing nam 80 cua the ki XX, cao
trao
dau tranh bimg no manh me, dau tranh vii trang dien ra a nhieu nuoc, MI La-tinh
tro thanh "Dai luc
niii
lira".
Cac chinh quyen doc tai phan dong 6 nhieu nuac
bi
lat do, cac chinh
phii
dan toe dan
chii
dugc thanh lap. Trong do noi bat !a
cac sv ki^n 6
Chi-le
va Ni-ca-ra-goa.
-
Trong cong
CUQC
xay dung va phat trien dat nuoc, cac niroc MI La-tinh da
thu dugc nhirng thanh tuu quan trong : cung co doc lap chu quyen, dan
chii
hoa
sinh
hoat
chinh tri, tien hanh cai each
kinh
te^ thanh lap cac to chiic

lien
minh
khu vuc ve hop tac va phat trien
kinh
te.
-
Tir dau
nhijTig
nam 90 cua
the'ki
XX,
tinh
hinh
kinh
te^ chinh tri 6 Mi
La-tinh
gip nhieu kho khan,
CO
luc cang thang. r
M
. , . y,
Cau
15- Qua trinh dau tranh each mang ciia nhan dan Cu Ba
diln
ra nhu the
(lao? Y nghia
lich
su cua
cuoc
dau tranh do.

*
Qua trinh dau tranh:
.
Thang 3 - 1952, vai su giiip do ciia Ml, Ba-ti-xta da thiet lap che do doc tai
quan
su 6 Cu Ba.
Chinh
quyen Ba-ti-xta xoa bo hien phap tien bo, cam cac
dang phai chinh tri
hoat
dong, bat giam va tan sat nhieu nguai yeu nuac.
-
Trong bo'i canh do, nhan dan Cu Ba da dung len dau tranh chong che do
dpe tai., ma dau bang
cuoc
tan cong vao trai
linh
M6n-ca-da cua 135 thanh
nien
yeu nuac do Phi-den Ca-xta-ro chi huy vao ngay 26 - 7 - 1953. Cuoc tan
cong khong thanh, Phi-den Ca-xta-ro bj bat va ket an tii. Khi ra tii, Phiden
sang Me-hi-c6 chuan bj luc lugng. Den cuoi nam 1956, ong cimg 81 chien si ve
nuoc phat dong nhan dan dau tranh vij trang lat do che do doe tai.
-
Ngay 1 -1 - 1959, che do Ba-tix-ta sup do, nuoc Cong hoa Cu Ba ra doi do
Phi-den
Ca-xta-ro dung dau. ; ,
*
Y
nghia:

-
Cach mang Cu Ba thang Igi da cham dut ach thong tri cua
chii
nghia thuc
dan,
gianh doc lap cho dat nuoc.
-
Cu Ba xung dang la "la co dau" cua phong
trao
giai phong dan toe a
MT
La-tinh.
-
Thang Igi ciia each mang Cu Ba da co vu manh me phong
trao
giai phong
dan
toe 6 MI La-tinh
Cau
16. Tai sao ggi khu vyc MI La-tinh sau
Chien
tranh the giai thu hai la
"Dai
luc
niii
Ilia"?
-
Sau
Chien
tranh the giai thu hai, vai uu

the've
kinh
te va quan su, MI tim
each bien MI La-tinh thanh "san sau" ciia minh va xay dung cac che do doc tai
than MI.
-
Cuoc dau tranh chong che do doe tai than MI bung no va phat trien.
Tieu
bieu
la thang Igi eiia each mang Cu Ba duoi su lanh dao ciia Phi-den Ca-xta-rc).
Ngay 1 -1 -1959 che do Ba-ti-xta sup do, nuac Cong hoa Cu Ba ra doi do Phi-den
"^UTig
dau. Cach mang Cu Ba thang Igi la la co dau thuc day phong
trao
giai
phong dan toe 6 MI La-tinh.
-
Nham ngan chan anh huong ciia each mang Cu Ba, vao thang 8
-1961,
MI
xuang viec to chue
"Lien
minh vi tien bg" de loi keo cac nuac MI La-tinh.
^Qng VI
the, tix
thap
nien 60 - 70, phong
trao
dau tranh chong Mi va che do doe
than MI o khu vuc cang phat trien va thu nhieu

thc4ng
Igi.
3Si
di/^ng H5G
Ljch sti
9 - Th.
5
Truovg Ngpc Thai
- Cung voi nhCfng hinh thuc bai oong cua cong nhan, noi day ciia nong dan
doi
ruong dat, dau tranh nghj truang de thanh lap cac chinh phu tien bo, cao
trao dau tranh vu trang bung no manh me o Ml La-tinh. Phong trao dau tranh
vCi
trang chong che' do doc tai 6 cac nuoc
Ve-ne-xu-e-la,
Goa-te-ma-la,
C6-16m-bi-a,
Pe-ru, Ni-ca-ra-goa, Chi-lo, En-xan-va-do da dien ra lien tuc. Chinh vi vay,
khu
vuc nay duoc goi la "Dai luc nui
lira".
Chuyen de 3: MI, NHAT BAN, TAY AU TU NAM 1945 DEN NAY
A.
Nl/OCMI
I.
Tinh hinh
kinh
te nuoc Mi sau Chien tranh the giai thu hai
* Tmh
hinh

chimg:
- Trong Chien tranh the'gioi thu hai, MI khong bi thiet hai ma thu duoc
nhieu loi nhat, vi Mi duoc Dai Tay Duong va Thai Binh Duong che cho. Do do,
dat nuoc khong bi chien tranh tan pha, lai dugc yen on san xua't. Hon nua, trong
thoi
gian chien tranh, MI con thu duoc mon Igi khong 16 do buon ban vu khi.
- Tu sau Chien tranh the'gioi
thii
hai, MI tro thanh nuoc giau manh nhat
trong
the'gioi tu ban.
*
Vekinh
tc:
- Trong nhung nam 1945
-1950,
MT dat dugc nhu-ng ki tich ve
kinh
te:
, + Ve cong nghiep: chie'm hon mot nua san lugng cong nghiep the'gioi.
+ Ve nong nghiep: san lugng nong nghiep ciia MT gap hai Ian san lugng
nong nghiep ciia Anh,
Phap,
Tay Due, I-ta-li-a va Nhat Ban cong
Ic.i.
+ Ve tai chinh: MT n^m giu 3/4 du trO vang cua the'gioi.
+ Ve quan su: MT c6 luc lugng manh nhat dugc trang bj cac loai via khi
hien dai, giu dgc quyen ve vu khi hat nhan.
- Hai lhap ki sau Chien tranh the'gioi thu hai, MT la trung tam
kinh

te - tai
chinh
giau manh nhat the'gioi.
*
Ngin/en
nhan
cua sit
phdt
tricn
kinh
te'Mi:
- Dat nuoc khong bi chien tranh tan pha.
- Tai nguyen phong phu, nhan cong doi dao.
- Dua vao thanh tuu khoa hgc-kT thuat
- Co nen san xua't vu khi phat trien cao (thu 114 ti USD trong chien tranh).
rnnh
do tap trung san xua't va tu ban cao.
Cty
TNHH
PWH Khane
Vi^t
Xuy nhien
kinh
te'Mi nhung thap nien sau khong con giCr uu the'tuyet doi.
*
Nguyen
nhan
lam cho
kinh
tc'ci'm

MT bi sin/
gidni:
-Bi
Tay Au va Nhat ban vuon len va canh tranh gay gat. • . :
.
Kinh
te'MT khong on djnh do va'p phai nhieu
cugc
suy thoai, khiing hoang.
. Do tham vgng
theo
duoi tham vgng lam ba chu the'gioi, MT chi phi nhung
Ichoan Ion cho
viec
san xua't vu khi va cac
cugc
chien tranh xam luge.
- Sir chenh lech giua cac tang lop trong xa hoi.
II.
Su phat trien ve khoa hoc - ki thuat cua MT sau chien tranh
- Nuoc MT la noi khoi dau cua
cugc
each
mang khoa hgc - kT thuat Ian thu
hai
voi
viec
che'tao
chie'c
may

tinh
dien tu dau tien vao thang
12-1')46.
- MT dat dugc nhieu thanh tuu ki dieu trong
viec
che tao ra vat lieu moi,
nang lugng moi, tien hanh
"Cach
mang xanh", tien hanh
each
mang trong giao
thong van tai, thong tin lien lac va chinh phuc vii tru.
- Nho nhung thanh tuu dcS, nen
kinh
te'MT phat trien nhanh. chong va doi
song
vat
chat,
tinh
than cua nguoi dan MT da eo nhieu cai thien. '»
III.
Chinh
sach
doi noi va doi ngoai cua Mi sau chien tranh
- Moi quan he nhat quan giua chinh
sach
doi noi phan dgng va chinh
sach
doi
ngoai banh truong xam luge la

nham
thuc hien muu do ba chu the'gioi cua
giai
cap tu san cam quyen MT.
* Doi noi:
- Hai dang tu san la Dang Dan Chii va Dang Cong hoa thay nhau thong tri
va cam quyen 6 MT voi nhung chinh
sach
doi ngi thong nhat sau:
- Chinh phu MT da ban hanh mot loat
Ccic
dao luat phan dgng nham chong
lai
phong trao cong nhan va phong trao dan chu 6 trong nuoc nhu Dao luat
Tap-Hac-lay (Chong phong trao cong doan va phong trao
dinh
cong), Luat
Mac-Ca-ran (Chong Dang Cong san), Luat Kiem tra long trung thanh (loai bo
nhi>ng nguoi c6 tu tuong tien bg ra khoi bg may Nha nuoc MT) vv.
* Doi
ngooi:
' ^
- De ra "Chien luge toan cau" voi y do thong trj the'gioi.
- Cac hanh dgng banh truong, xam luge cua MT, thi hanh "chinh
sach
thuc kfc",
thanh lap cac khoi quan su, vien trg
kinh
te; quan su cho cac nuoc dong minh
- Nhung that bai nang ne ma MT da va'p phai nhu can thiep vno rrung

Quoc
(1945 -
1946),
Cu Ba (1959 -
1960),
nhat la trong
cugc
Chien tranh xam luge Viet
37
BSI
dif&n^
HSG
Ljch
sCr9-Th.5 Tnrong Ngpc Thai
Nam
(1954
-1975).
Tham vong cua Ml la to Ion, nhung kha nang thyc te'ciia Ml
lai
han
che'(do
nhu-ng nhan to
chi'i
quan va khach quan).
B.
NHAT
BAN
I.
Tinh hinh
Nhat

Ban sau chien
tranh
- Nhat Ban la
nuac
bai tran trong Chien tranh the giai thu hai nen bj mat hot
thuoc dia.
- Dat nude bi tan pha nang ne trong chien tranh, bj Mi nem bom nguyen tu
huy
diet hai thanh pho Hi-ro-si-ma va Na-ga-xa-ki.
- That nghiep tram trong, luong thirc va hang hoa tieu dung thieu thon gay
gat, lam phat vol toe do phi ma, keo dai tu nam 1945 den nam 1949.
- Lan dau tien trong
lich
su cua
minh,
Nhat Ban bj quan doi nude ngoai (MT)
keo vao chiem dong.
- Quan doi MI keo vao chiem dong, Nhat Ban da khong cai quan true tiep ma
thong
qua bo may chinh quyen Nhat Ban, van duy tri ngoi vua ciia Thien Hoang.
Duoi
che do quan quan ciia
Mi,
mot loat eac cai
each
dan chu dugc
tith
hanh;
+ Ban hanh Hiep phap moi
(1946)

CO
nhieu noi dung tien bo.
+ Thuc hien cai
each
ruong dat (1946 -
1949).
+ Giai giap eac luc luong vu trang, giai the eac cong ti doc quyen Ion.
,, + Thanh loc cac phan tu phat xit khoi eac co quan nha nude.
+ Ban hanh cac quyen tu do dan
chii.
- Nhd do, nude Nhat da cd mot chuyen bien Idn va sau sac Tu che do
chuyen che
sang
che do dan chu. Chinh dieu nay trd thanh mot nhan to quan
trong
tao nen su phat trien "Than ki" ve
kinh
te eiia Nhat Ban sau chien tranh
(1952-1973).
II.
Nhat
Ban khoi
phuc
va
phat
trien
kinh te sau chien
tranh
1.
Thanh

tm dat
duoc
sau
chie'n
tranh
- Tu nam 1945 - 1950,
kinh
te Nhat Ban phat trien cham chap: San luong
cong nghiep nam 1946 chi
bSng
1/4 so vdi trude ehieh tranh.
- Nen
kinh
te'Nhat Ban duoc khoi phue va b^t dau phat trien manh me khi
MT
tien hanh
cuoc
chien tranh Trieu Tien (6 - 1950) va ehieh tranh xam luge
Viet
Nam nhiing nam 60 theki XX.
- Trong nhung nam 1951 - 1960,
kinh
te Nhat Ban dat dugc bude phat h-ien
"Than
ki",
trd
thanh mot trong ba
trung
tam
kinh

te-tai chinh ciia the'g
di.
Bieu hien:
+ Ve tdng san pham
quoc
dan: nam 1950 chi dat dugc 20 ti USD, nhung
den nam 1968 da dat
tdi
183 ti USD.
+ Ve cong nghiep, trong nhiing nam 1950, 1960, toe do tang trudng binh
quan hang nam la 15%.
38., •
Cty
TNHH
PVYH
K.hane
ViSt
"'' +Nhd ap dung nhirng thanh tuu khoa hoc -
kT
thuat hien dai, da cung cap
hon
80% nhu cau luong thuc trong nude, 2/3 nhu cau
thit
si>a,
nghe
danh ca rat
phattrien.
•
2.
Nguyen nhan dat nhvrng

thanh
tuu
. Nhd tac dong ciia nhiing thanh tuu chung eiia nen
kinh
tethe
gidi.
- Nhd biet tan dung nhung thanh tu dang phat trien ciia
each
mang khoa
hoc-kl
thuat the
gidi.
- Vai trd ciia Nha nude: Trong do Bo Cong nghiep va Thuong mai Nhat Ban
(MITI)
dugc danh gia la "Trai tim ciia su thanh cong Nhat Ban". Nhung cai
each
dan
chii
tao dieu kien va thiic day
kinh
te phat trien.
- Con ngudi Nhat Ban: Tit nhung dieu kien tir nhien, hoan canh
lich
sii va
moi
trudng xa hgi, con ngudi Nhat Ban dugc
hinh
thanh vdi nhung gia tri
truyen
thd'ng dugc de cao la:

+ Can cu lao dong va cd
tinh
yeu vdi thien nhien.
+
Biet
tim
ra cai hay ciia
ngudi
khac
de hoe
hdi
va tan dung no de phue
vu
minh.
+ Tinh kl luat va cd y thiic rd rang ve nghia vu, bon phan.
+ Trung thanh vdi nhiing bac quyen uy va luon giu
trgn
chu tin.
+
Biet
chiu dung va
giii
phep
lich
su.
+ Tiet ki^m va biet lo xa.
- Quan tarn den cong tac giao due, dao tao eon ngudi cd nang luc, giu
viing
ban sac va van hda dan toe, cd y chi vuon len trong mgi hoan canh.
Tuy

nhien, nen
kinh
te'Nhat Ban cung gap nhieu khd khan, han che do:
+ Hau h§'t nguyen
lieu,
nang lugng phai nhap tir nude ngoai.
+ Su
chen
ep canh tranh ciia MT va nhieu nude
khac.
' '
- Tu dau nhij-ng nam 90 ciia thekT XX, nen
kinh
te'Nhat Ban da lam vao
tinh
trang
suy thpai keo dai
chua
tung thay.
Nhiing
han che do doi hdi Nhat Ban
phai
tim mgi bien phap giai quye't.
HI.
Chinh
sach
doi npi va doi
ngoai
ciia
Nhat

Ban sau chien
tranh
*D6
n not:
- Vdi nhiJng cai
each
sau chien tranh, Nhat Ban da chuyen tu che do chuyen
che
sang
che do dan
chii
vdi nhiing quyen tu do dan
chii
tu san. Nhat hoang
khong
con la dang toi cao bat kha xam pham, chi eon la mgt bieu tugng.
- Dang dan
chii
tu do - Dang ciia giai cap tu san Nhat Ban lien tie'p len cam
quyen, tien hanh nhieu cai
each
dan
chii,
nhung ve sau, quyen dan
chii
bi thu
h?p dan.
39
PSi
duSng HSG L/ch sCr9-Th.S Tnron^ Ngpc Thai

* Doi
ngoqi:
- Voi "Hiep uac an
ninh
Ml - Nhat"
(1951),
Nhat Ban le thuoc
\o Mi, dugc
che cho va bao ve
dxxai
"cai 6 hat nhan" ciia MI, nhat la trong
thoi
ki "chie'n
tranh
lanh".
- Tim moi
each
xam nhap va mo rong pham vi anh huong eiia
minh
b5ng
viee
thi hanh mot ehinh
saeh
doi ngoai mem mong ve chinh trj va tap
trun^
vao phat
trien
cac quan he
kinh
tedoi ngoai nhu trao doi buon ban, tien hanh

dau
tu va vien tro cho cac nuoc, dae biet doi voi cac nuoc Dong Nam A.
- Sau "chien tranh lanh", tu dau nhOng nam 1990, Nhat Ban da gianh nhieu
no luc de vuon len tro thanh mot cuong
quoc
chinh tri, nham xoa bo
hinh
anh
ma thegioi thuong noi ve Nhat Ban- "mot nguoi khong 16 ve
kinh
te, nhung
lai
la mot chd lun ve chinh
tri".
Trong nhung nam gan day, Nhat Ban dang van
dong
de tro thanh Uy vien thuong true Hoi dong Bao an Lien hop quoc, gianh
quyen
dang cai to
chue
cac hoi nghj
quoc
te^ cae ki The van hoi,
hoac
dong gop
tai
chinh vac nhijng hoat dong
quoc
tecua
Lien hop quoc

C.
CAC
NL/OC
TAY AU
I.
Tinh hinh
chung
- Trong
thoi
gian Chien tranh thegioi
thii
hai (1939 -
1945),
nhieu nuoc Tay
Au
da bj cae luc lugng phat xit chiein dong va tan pha rat nang ne: nhieu
trung
tam
cong nghitfp thanh pho, ben
eang,
nha may bj tan pha. Hang
trieu
nguoi
che't,
mat
tich
hoac
bi tan phe. San xua't cong nghiep, nong nghiep giam manh
so voi truoc chien tranh.
+ Phap: bj thiet hai to Ion ve

kinh
te'. Nam 1944, san xua't cong nghiep ciia
Phap
giam
38'X>,
nong nghiep giam 60% so voi truoc chien tranh.
+ I-ta-li-a: san xua't cong nghiep giam 30%, nong nghiep chi dam bao 1/3
nhu
eau luong thuc trong nuoc.
+ Anh:
kinh
te'Anh phat
trien
chain sau chien tranh, vj tri
kinh
te'eiia Anh
ngay
cang
giam
siit.
Thang 6 - 1945, nude Anh no toi 2 ti bang Anh.
- Sau chien tranh, de
khoi
phuc nen
kinh
tedat nuoc, 16 nuoc Tay Au nhu
Anh,
Phap, Tay Due, I-ta-li-a da nhan vien tro eua MT
theo
""Ke'hoaeh

Mac-san",
kinh
tecae
nude Tay Au duoc phuc hoi nhung ngay
cang
le thuoc vao Mi.
- Chinh
saeh
doi noi:
+ Giai cap tu san earn quyen
luon
tim
each
thu hep cae quyen tu do, dan
chu, xoa bo cac cai
each
tien bo, ngan can phong trao cong nhan va phong trao
dan
chii.
Cty
TNHH
PWH Khang ViSt
- Chinh
saeh
doi ngoai:
+ Nhieu nuoc Tay Au da tien hanh cac
cuoc
chie'n tranh xam luge nham
khoi
phuc ach thong trj doi voi cae thuoc dia truoc day: ;,,

Ha
Lan tro lai xam luge In-do-ne-xi-a (thang 11
-1945).
phap tro lai xam luge Dong Duong (thang 9
-1945).
Anh
tro lai xam luge Ma Lai (thang 9
-1945).
+ Cae nuoc Tay Au tham gia
khoi
quan su Bac Dai Tay Duong (goi tat la
MATO)
do Mi lap ra (thang 4 - 1949) nham chong lai Lien X6 va cac nuoc xa
hgi
chu nghia Dong Au.
- Nuoc Due sau chien tranh:
+ Thang 9 - 1949, Nha nuoc Cong hoa Lien bang Due dugc thanh lap, nen
kinh
te ciia Cong hoa Lien bang Due dugc phuc hoi va phat
trien
nhanh chong.
6 khu vuc phia dong nuoc Due, nha nuoc Cong hoa E-an
chii
Due thanh lap
(10-1949).
+ Tu nhung nam 60 va 70 cua the'kl XX, san xua't cong nghiep ciia Cong hoa
Lien
bang Due vuon len
dimg
thu 3 trong the

gioi
tu ban, sau MT va
TJhat
Ban.
+ Do nhi>ng bie'n chuyen ciia
tinh
hinh
6 Lien X6 va Dong Au, thang 10 -
1990, Cong hoa Dan
chii
Due da sap nhap vao Cong hoa Lien bang Due. Sau
bon
thap nien bj chia cat, nude Due da tro lai thong nhat.
IL
Sy lien ket khu vuc
1.
Nguyen
nhan
cua su
lien
ket
- Co chung mot nen van
minh,
cd nen
kinh
te khong
each
biet nhau lam va
tvr
lau da

lien
he mat thiet vdi nhau. Su hop tac la can thiet nham md rong thi
trudng,
giiip
cac nude Tay Au tin cay nhau hon ve chinh tri,
khac
phuc
nhiing
nghi
ki, chia re da xay ra nhieu lan trong
lich
su.
- Tu nam 1950, sau khi da hoi phuc, nen
kinh
te bat dau phat
trien
nhanh,
cac nude Tay Au
mud'n
thoat dan su le thuoc MT. NeO dung rieng le, cae nude
Tay Au khong the dg sue vdi Mi, ho can
lien
ket de canh tranh vdi cac nude
ngoai khu vuc.
2. Qua trinh
hinh
thanh
vd
phat
trien

ciia
su
lien
ket
Sau Chien tranh the
gidi
thu hai khong lau, d Tay Au da xua't hien xu
hudng
lien
ket
kinh
te khu vuc. Su
lien
ket ay dugc bieu hien:
- Thang 4 -1951 - "Cong dong than, thep chau Au" ra ddi.
- Thang 3 - 1957 - "Cong dong nang lugng nguyen tu d chau Au", sau dd la
"Cong dong
kinh
te chau Au" (EEC) dugc thanh lap.
- Nam 1965, ba egng dong tren sap nhap lai thanh Cg:ig dong chau Au (EC).
41
eSidLKkig
HSO L/ch siJ9-Th.S Trucmg Ngpc Thai
- Hoi nghi Ma-a-xto-rich (Ha Ian)
thing
12 - 1991 danh daij mot moc dot
bien cua qua
trinh
Hen i<et
quoc

ted Tay Au voi hai quyet
dinh
quan trong ve
kinh
te-tai chfnh va chinh trj. • ,s
iv-j/r
,::;>i(.<i,'»'
- Ngay 1 - 11 - 1993 - Lien
minh
chau Au (EU).
- Ngay 1 - 1 - 1944, Cong dong
kinh
techau Au mang ten moi Lien
minh
chau Au (EU).
- Nam 1999, so thanh vien cua EU la 15 nuoc (them Ao, Phan Lan, Thuy Dien).
- Sau hon 40 nam ton tai, EU da tao ra mot cong dong
kinh
te'va mot thi tmong
chung voi sue manh cua dan so 320 trieu ngudi c6
trinh
dp khoa hoc, kl thuat cao.
- Nam
2000,
cac nude EU du kien se tien hanh mot lien bang nha't the hoa
chau Au ve
kinh
te'va chinh trj.
- Nam
2004,

so thanh vien cua EU la 25 nude.
CAUHOIONTAP
Cau
1. Tu nam 1945 den nhurng nam 70 ciia the ki XX, nen kinh te cua Mi
nhu the
nao?
Vi
sao?
Nhan xet chung ve sir phat trien thang tram do.
- Tu' nam 1945 den nhimg nam 50 cua the ki XX, MT trd thanh nude giau
manh nhat trong the
gidi
tu ban.
+ Ve cong nghiep: chie'm hon mot nua san luong cong nghiep the
gidi.
+ Ve nong nghiep: san lugng nong nghiep ciia MT gap hai lan san lugng
nong
nghiep ciia Anh, Phap, Tay Due, I-ta-li-a va Nhat Ban cong lai.
+ Ve tai chinh: MT nam gii> 3/4 du
trii
vang ciia the
gidi.
+ Ve quan su: Mi cd luc lugng manh nhat dugc trang bi cac loai vu khi
hien
dai,
giir
doc quyen ve vCi khi hat nhan.
* N^injcn
nhan:
- Dat nude khong bj chieh tranh tan pha.

- Tai nguyen phong
phii,
nhan cong doi dao.
- Dua vao thanh tuu khoa hgc-kT thuat
- Cd nen san xuat vu khi phat trien cao (thu 114 tl USD trong chieh tranh).
-
Trinh
do tap
trung
san xuat va tu ban cao.
- Tir nhung nam 70 ciia the kT XX, nen
kinh
te MT dang ngay cang giam siit,
khong
con chiern mx the'tuyet doi nhu trudc kia:
+ San lugng cong nghiep ciia MT nam 1973 chi con rhiem 39,8% san lugng
cong nghiep ciia the
gidi.
+ Du
trii-vang
can dan, chi con 11,9 ti USD.
+ Dong USD cd
liic
bj giam gia.
Cty TNHH PWH Khang YiSt
. Vi:
+ Bi Tay Au va Nhat Ban vuon len va canh tranh gay gat. f
+
Kinh
te'MT khong on djnh do va'p phai nhieu

cuoc
suy thoai,
khiing
hoang.
+ Do theo
dudi
tham vpng lam ba
chii
the
gidi,
MT chi phi nhung khoan
cho viec san xuat vu khi va cac
cuoc
chieh tranh xam luge.
+ Su chenh lech giua cac tang Idp trong xa hoi. '
}ihan
xet
chung:
Tuy cd nhi>ng bieu hien suy yeu tuong doi trong nhirng nam
70, nhung
nhin
chung tir sau Chien tranh the
gidi
thii
hai den nay, nen
kinh
te'MT
phat trien, trd thanh mot
trung
tam

kinh
te'tai chinh Idn nhat the
gidi
tu'
ban.
Cau
2. Tai sao
nude
MI la nai khdi dau ciia
cuoc
canh
mang
khoa hoc - ki
thuat
lan thii hai ? Hay neu nhiing thanh ty;u chii yeu ve khoa hpc - ki
thuat
ciia Mi.
*
Nguyen
nhan:
-
- Nude MT cd nen
kinh
tephat trien do dd cd dieu kien dau tu von vao khoa
hpc - kT thuat.
- MT cd nhung chinh
sach
thu hut cac nha khoa hpc tren the
gidi
sang

MT
nghien cuu.
- Nude MT khong bj chieh tranh tan pha, cd dieu ki^n hoa binh, nhieu nha
khoa hpc da
sang
MT.
*
Thanh
tuu chu yeu
vekhoa
hoc - kl
thuat
cm MT:
-
Sang
che ra cac cong cu san xuat mdi (may
tinh,
may t\ dong va he thong
may tu dong).
- Tim ra nguon nang lugng mdi (nang lugng nguyen tu, nang lugng Mat
trdi )
- Che tao nhung vat lieu tdng hgp mdi (nhu
chat
deo P6-li-me).
-
"Cach
mang xanh" trong nong nghiep.
-
Cach
mang trong giao thong va thong tin lien lac.

- Chinh phuc vu tru (1969 dua ngudi len Mat Trang).
; - San xuat vu khi hien dai.
Cau
3. Neu nhung net co ban ve chinh sach doi noi ciia Mi sau Chien
tranh
the gidi thu hai. Thai dp ciia nhan dan Mi
trudc
chinh sach doi npi ciia chinh
phii
Mi.
*
Chinh
sach
ddinoi:
- De Cling co quyen luc, chinh quyen ciia cac doi td'ng thong MT deu tim
each
ngan can, pha hoai phong trao cong nhan; chong lak phong trao
dinh
cong
Va loai bd nhirng ngudi cd tu tudng tie'n bp ra
khdi
bp may Nha nuoc; thuc
hi^n
chinh
sach
phan biet chiing tpc doi vdi ngudi da den va da mau.
; - Ban hanh mot loat cac dao luat phan dong: Luat Tap-Hac-Lay: chong phong
ID
cong doan va cong nhan, dao luat
Mac-ca-ran:

chd'ng Dang Cong san.
43
eSi du&ng HSG
Ljch
si}9-Th.5 Truong Ngpc Thd
*
Thai
do
ciia
nhan
dan Mi:
- Nhan dan MT phan doi cac dao luat phan dong do, do ap lye dau tranh ciia
cac tang lop nhan dan, mot vai dao luatbj huy bo. . . ; , / v '
- Chinh quyen van ngan chan phong trao dau tranh cua cong nhan, thuc
hien
chinh
sach
phan biet chung toe. Vi vay, phong trao dau tranh ciia cac
tanj>
lop
nhan dan MT van bimg len du doi nhu "miia he nong bong" vao cac nam
1963,
1969-1975
cua nguoi da den. Phong trao phan chien trong nhirng nam M]
xam luge Viet Nam
1969-1972.v.v
Cau
4: Nhung net noi bat
trong
chinh

sach
doi
ngoai
ciia MT sau Chien
tranh
the gidi thu hai. Ket qua cua viec
thuc
hien chinh
sach
doi
ngoai
6 Mi nhu
the
nao?
*
Nhibtg
net noi hat: ' '
- De thuc hien muc tieu chien luoc cua
minh
lam ba
chii,
thong trj the
gioi,
gioi
cam quyen MT da de ra "chien luge toan cau" nham chong pha cac nuoc xa
hoi
chu nghTa, day lui phong trao giai phong dan tgc. Thong qua
hinh
thuc
"vien

trg", MT da loi keo, khong che nhung nuoc phu thugc, thuc hien cac
chinh
sach
thuc dan kieu moi ve
kinh
te^ chinh
trj.v.v
- MT lap cac khoi quan su, gay nhieu
cuoc
chien tranh xam luge: Viet Nam,
Trieu
Tien.
- Sau khi trat tu the
gioi
"hai cue" bi pha v5, MT rao riet tien hanh nhieu
chinh
sach,
bien phap de xac lap trat tu the
gioi
"don cue" do MT chi phoi va
khong
che.
* }Cei qua cm
vice
thtec
hien:
- Tuy da thuc hien dugc mot so muu do, nhung MT ciing vap phai nhieu
that bai nang ne trong
viec
can thiCfp vao Trung

Quoc
(1945-1946),
Cu-ba
(1959-
1960),
dac biet la trong
cugc
chien tranh xam luge Viet Nam
(1954-1975)
- Trong
cugc
chay
dua de xac lap trat tu the
gioi
"don cue" do MT chi phoi
va khong che; giai cam quyen MT luon vap phai su phan doi ciia cac
nucSc
dong
minh,
ciia nhan loai tien bg va cac luc lugng yeu chugng hoa binh tren
the giai, khien MT khong de dang thuc hien tham vgng ciia
minh.
Cau
5. Sau Chien
tranh
the gioi thu hai,
Nhat
Ban da lam gi de dua dat
nuoc
vugt

qua nhung kho khan, thu
thach
de
phat
trien?
Y nghla ciia nhung vi?c
lam do.
*
Nhat
Ban da lam gi:
- Sau Chien tranh the
gioi
thu hai, Nhat Ban thuc hien mot loat cac cai
each
dan
chii
dugc tien bg:
+ Ban hanh Hiep phap moi
(1946)
c6 nhieu noi dung tien bg.
+ Thuc hien cai
each
rugng da't (1946 -
1949).
Cty
TNHH
OWH Khane ViSt
+ Giai giap cac luc lugng vu trang, giai the cac cong ti dgc quyen Ion.
+ Thanh Igc cac phan tu phat xit khoi cac ca quan nha nuoc.
+ Ban hanh cac quyen tu do dan chu.

- Nha do, nuoc Nhat da c6 mot chuyen bien Ian va sau sac: Tix che do
chuyen che
sang
che do dan
chii.
Chinh dieu nay tro thanh mot nhan to quan
trgng
tao nen su phat trien "Than ki" ve
kinh
te ciia Nhat Ban sau chien tranh
(1952
-1973).
*Ynghia:
. Chuyen tir che do chuyen che
sang
che do dan
chii,
tao nen su phat trien
than
ki vekinh te. '
-
Nhiing
cai
each
dan
chii
sau chien tranh da mang lai niem hi vgng moi doi vai
cac tang lap nhan dan, la nhan to quan trgng dua nuoc Nhat phat trien sau nay.
Cau 6. Nhung bieu hi?n ve su phat trien "than ki" cua Nhat Ban tu nam
1950 den nhung nam 60. Phan tich mgt nguyen nhan co ban c6

tinh
chat
noi
t^i
ciia su phat trien do.
*
Nhieng
bieu
hien:
- Trong nhirng nam 1951
-1960,
kinh
te'Nhat Ban dat dugc budc phat trien "than
ki",
tro thanh mot trong ba
trung
tarn
kinh
te-tai chinh ciia the giai. Bieu hien:
+ Ve tong san pham
quoc
dan: nam 1950 chi dat dugc 20 ti USD, nhung
den nam 1968 da dat toi 183 ti USD.
+ Ve cong nghiep, trong nhung nam 1950, 1960, toe do tang truang binh
quan hang nam la 15%.
+ Nha ap dung nhung thanh tuu khoa hgc - ki thuat hien dai, da cung cap
hon
80% nhu cau luang thyc trong nuoc, 2/3 nhu cau
thit
sua,

nghe
danh ca rat
phat trien.
*
?han
tich
mot
nguyen
nhan:
- Nhan to co ban co
tinh
chat
noi tai
giiip
cho Nhat Ban
tii-
mot nuoc bj tan
pha nang ne trong Chien tranh the giai thu hai va phai nhan hau qua sau
Chien tranh the
gioi
thu hai ma van vuon len phat trien vai toe dg "than ki" do
la nho con nguai Nhat Ban.
- Tu nhi>ng dieu kien tu nhien, hoan canh ljch sir va moi trudng xa hgi, con
nguoi
Nhat Ban dugc
hinh
thanh voi nhijng gia trj truyen thong dugc de cao.
Con nguai Nhat Ban can cii lao dong va co
tinh
yeu vai thien nhien. Hg biet

t'm
ra cai hay ciia nguoi
khac
de hgc hoi va tan dung no de phuc vu
minh.
^guoi
Nhat Ban co
tinh
kT luat va co y thiic ro rang ve nghTa vu, bon phan ciia
n^inh
doi vci dat
nuac.
Hg luon
trung
thanh voi nhung bac quyen uy va luon
giu
trgn
chir
tin.
Biet
chiu dung va
giii
phep
lich
su, biet tie't kiem va biet lo xa.
45
eSi
du&ng
H3G
Ljch

si}9-Th.5
TrLremg
Ngoc Thai
Cau 7. Nhftng net noi bat ve chinh
sach
doi npi va dt'i
ngoai
ciia
Nhat
Ban
sau Chien
tranh
the
gioi
thii hai.
* Box noi: ' ' : > , ,
,5- Nho nhung cai
each
sau chien tranh, Nhat Ban da chuyen tu che do
chuyen che
sang
che do dan chu vol nhCrng quyen tir do dan chi'i tu san. Vai
tro
ciia Nhat hoang chi con tren danh nghia. Cac chinh dang
duac
cong khai
hoat
dong, phong trao bai cong va cac phong trao dan chii phat trien rong rai.
- Sau 38 nam lien tuc cam quyen (1955 -
1993),

tu nam 1993, Dang Dan chu
tu
do (LDP) phai nhuong quyen lap Chinh phu cho cac lyc krong doi lap ; bat
dau giai doan khong on dinh ve
tinh
hinh chinh trj o Nhat Ban. ! .
•
•
*DdingOqi:
^: :,! =
:;,.;:,,,,:
.Mv;
>,,!),
U ' '?
- Nhat Ban hoan toan le thuoc vao MI ve chinh trj va an ninh, ki voi Mi
"Hiep
uoc an ninh MI - Nhat",
chap
nhan dat
dudi
"6 bao ho hat nhan" ciia
Mi,
de Ml dong quan, xay dung cac can cu quan sir tren lanh tho Nhat Ban.
Nho do, dau tu cho chi phi quan su ciia Nhat Ban rat han che, tao dieu kien
cho
nuac
Nhat tap trung vao
viec
phat trien
kinh

te. 5,1
- Trong nhCrng nam gan day, gioi cam, quyen Nhat Ban da thi hanh chinh
sach
doi ngoai mem mong ve chinh trj, tang cuong cac quan he
kinh
te doi
ngoai nhu trao doi buon ban, tien hanh dau tu va vien trg cho cac nuoc, dac
biet la cac
nuoc
Dong Nam A.
- Ngay nay, Nhat Ban dang no luc vuan len tra thanh mot cuong
quoc
chinh tri de tuong xung voi vi
the'sieu
cuong
kinh
te ciia minh nhu: phah daii
tra thanh Uy vien thuong true Hpi dong bao an Lien Hop
quoc,
gianh quyen
dang cai cac hoi nghi
quoc
te^ tich cue dong gop tai chinh cho nhOng
hoat
dong
quoc
te'ciia Lien hop
quoc.
Cau 8. Trinh bay chinh ve chinh
sach

doi
ngoai
cua
Nhat
Ban
trong
thoi
ki
"chien
tranh
lanh".
-
Cuoe
chien lanh do Mi phat dong tu nam 1947 va den thang 12 - 1989 thi
ket thiic. Trong thai gian nay Nhat Ban thuc hien chinh
sach
doi ngoai cua
minh
nhu sau:
- Tu nam 1945 deh nam 1952: Trong chinh
sach
doi ngoai, Nhat Ban chu truong
lien
minh
chat
che voi MI, Nhat ki ket Hiep uoc hoa binh Xan
Phran—xi—eo
(9 - 1951) va ket thuc che do chiem dong cua Dong minh vao nam 1952.
Ngay 8 - 9 - 1951, Hi|p uoc An ninh Nhat - MT dugc ki ket, dat nen tang cho
cho h? gii>a hai nuoc.

- Tu nam 1952 den nam 1973: Nhat lien minh
chat
che vai Mi. N im 1956,
Nhat Ban da binh thuang hoa quan he ngoai
giao
vai Lien X6 va cOng trong
46
Cty
TNHH
DWH K.hang YiSt
llSm Nbat tra thanh thanh vien cua Lien hop
quoc.
Chinh
phii
Nhat da
^ling
ve phia MT trong
cuoc
chien trnnh xam luge Viet Nam. Phong trao dau
tranh
theo
miia (miia xuan va mua thu) ke tu 1954 tro di doi tang luang, cai
thien
dai
song
luon dien ra manh me.
. Tir nam 1973 den 1989: Vol sue manh
kinh
te - tai chinh ngay
cang

Ion, tu
nira
nam sau nhung nam 70, Nhat Ban co ging dua ra chinh
sach
doi ngoai
rieng cua minh.
. Su ra doi ciia "Hoe thuyet Phucuda" thang
8-1977
dugc coi nhu la moc
danh dau su "tro ve"
chau
A ciia Nhat Ban, trong khi van coi trgng quan he
Nhat - Ml, Nhat - Tay Au. "Hoc thuyet Kaiphu" do Thu tuong Kaiphu dua ra nam
1991 la su phat trien tiep tuc Hgc tuyet
Phucuda
trong dieu kien Hch sir moi.
- Noi dung chinh cua hgc thuyet
Phucuda
la ciing c6' mo'i quan he voi cac
nuac
Dong Nam A trong cac ITnh vuc
kinh
te, chinh tri, van hoa, xa hoi va la
ban hang binh dang ciia cac
nuoc
ASEAN.
- Nhat Ban thiet lap quan he ngoai
giao
voi Viet Nam ngay 21 - 9
-1973.

Cau 9. Trong Chien tranh the giai thu hai, cac
nuac
Tay Au bi thiet hai nhu
the
nao?
De nhan vi^n trg cua Mi nham khoi phuc
kinh
te, cac
nuoc
Tay Au
phai
tuan thu nhung dieu ki^n gi?
*
Nhimg
thiet
hai: '
-' •
- Trong thai giait chien tranh (1939 -
1945),
nhieu
nuoc
Tay Au da bi cac luc
lugng
phat xit chiem dong va tan pha rat nang ne: nhieu trung tam cong
nghiep thanh pho, ben
cang,
nha may bi tan pha. Hang trieu nguoi
chet,
mat
tich

hoac
bi tan phe. San xuat cong nghiep, nong nghiep giam manh so voi
truoc chien tranh.
- Cac
nuoc
deu la con ng ciia Mi (Anh ng 21 ti bang Anh).
*
Dieu
kien
denhan
vien
tra:
- De khoi phuc
kinh
te, nam 1946, 16
nuoc
Tay Au nhan
vifn
trg ciia MI
theo
kehoach
"phuc hung
chau
Au" hay con ggi la
kehoach
Mac san (Mac san
^9 ngoai truong MI liic do da de xuong ke
hoach
nay). Tong so tien 17 ti USD.
- De nhan dugc su vien trg ciia MI, cac

nuac
Tay Au deu le thugc MI, tuan
%eo nhung dieu ki^n ma MI dua ra nhu: ;
+ Khong dugc tien hanh
quoc
h\m hoa cac xi nghiep.<( .1
+ Ha thuequan doi vai hang hoa MI nhap vao.
M;
'
+ Gat bo nhiing nguoi cong san ra khoi chinh
phii.
'
•
' "
3SldirSng
H5G
Ljch
ei>9-Th.S
Tnrcng
Ngpc
Thai
Cau
10. Vi sao noi: Tay Au cung la mpt trong ba trung tarn
kinh
te - tai chinh
Ion
nhat the gioi nua sau the ki XX? *<
-
Tu thap nien 50 den dau nhung nam 70, nen
kinh

te
ciia
cac nuac tu ban
chu
ye'u a Tay Au deu c6 su phat trien nhanh.
-
Tu dau thap nien 70 tra di, Tay Au da tro thanh mot trong ba trung tarn
kinh
te - tai chinh Ian
ciia
the gioi (ciing voi
MT
va Nhat Ban). Cac nuoc tu ban
chu
ye'u 6 Tay Au nhu Anh, Phap,
CHLB
Due,
Italia,
Thuy
Dien,
Phan Lan
v.v
deu
CO
nen khoa hoc - ki thuat phat trien cao, hien dai.
-
So di cac nuoc Tay Au phat trien
kinh
te nhanh nhu vgy la do mpt so'ye'u
to sau:

+
Cac nuac nay da phat trien va ap dung thanh cong cac thanh tuu
ciia
each mang khoa hoc - ki thuat hien dai.
+
Nha nuac dong vai tro lan trong viec quan li, dieu tie't, thiic day nen
kinh
te.
+
Cac nuoc tu ban 6 Tay Au da tan dung tot cac co hpi ben ngoai nhu nguon
vien
trg cua Mi, tranh
thii
dugc gia nguyen
lieu
re tu cac nuoc thupc the gioi thu
ba,
hop tac c6 hieu qua trong khuon kho cua Cong dong chau Au (EC) v.v
+
Su no luc phan dau
ciia
chinh nguoi dan lao dong 6 cac nuoc nay.
Cau
11. NhiJng net noi bat nhat cua tinh
hinh
cac nuoc Tay Au sau nam 1945.
Vi
sao trong thai ki "chien tranh
lanh"
tinh

hinh
cac nuac Tay Au van luon
cang thang?
*
Nhimg net noi bat:
-16 nuoc Tay Au phai nhan vien trg cua Mi de phuc hoi nen
kinh
te.
-
Giai
cap tu san cam quyen tim each thu hep cac quyen tu do dan
chii,
ngan can phong
trao
cong nhan va phong
trao
dan chu.
-
Nhij-ng
nam dau sau chien tranh, nhieu nude Tay Au da tien hanh cac
cuge
chien tranh xam luge tra lai nhSm
khoi
phuc ach thong tri doi vai cac
thugc dja
truoc
day.
-
Cac nuac Tay Au da tham gia
khoi

quan su Bac Dai Tay Duang
(NATO),
chay dua vu trang nham chong
Lien
X6 va cae nuoc xa hgi
chii
nghia.
-
Nuac Due bi phan ehia lam hai: Cong hoa
Lien
bang Due va Cong hoa
Dan
chu Due
(1949).
MT, Anh, Phap doc sue vien trg cho Cong hoa
Lien
bang
Dire.
Nha do, nen
kinh
te cong hoa
Lien
bang Due phuc hoi va phat
trien
nhanh chong, vuon len dung thu ba trong the gioi tu ban chu nghla.
Ngay 3 - 10 - 1990, Nuoc Due thong nhat, tra thanh quoc gia c6 tiem luc
kinh
te^ quan su manh nhat Tay Au.
Cty
TNHH

PVYH
l^hang
Vi^t
*
!\lguyen
nhan
cac
nuac
Tay Au
cang
thang trong thai ki
"chien
tranh lanh":
.
Nhirng nam dau sau chien tranh, nhieu nuoc Tay Au da tien hanh cac
cuQC
chien tranh xam luge tro lai nham
khoi
phuc ach thong tri doi voi cac
jj,uoc
dja
truoc
day. ^
-
Sau khi bj
that
bai trong viec tien hanh cac
cuge
chien tranh xam luge tro
lai

nhirng thugc dia
truoc
do, cac nuoc Tay Au ngay cang
lien
he chat che
vdi
MT (tham gia
khoi
quan su Bac Dai Tay Duong
(NATO)
do MT lap ra
thang 4 - 1949, tich cue chay dua vu trang va thie't lap nhieu can cu quan su )
nham
chong lai
Lien
X6 va cae nuac xa hgi chu nghia Dong Au. Do do, tinh
hinh
chinh tri Tay Au van luon cang thang.
Cau
12. Vi sao cac nuoc Tay Au lai to chiic
lien
ket khu vuc? Su
lien
ket do
the hien nhu the nao?
*
Nguyen
nhan:
-
Cac nuoc Tay Au c6 chung mot nen van

minh,
co nen
kinh
tekhong each
bi?t
nhau lam va tu lau da
lien
he mat thie't voi nhau. Su hgp tac la can thie't
nham
mo rgng thi truong, giiip cac nuac Tay Au tin cay nhau hon ve chinh tri,
khae phuc nhung nghi ki, ehia re da xay ra nhieu lan trong
lieh
su.
-
Tu nam 1950, sau khi da hoi phuc, nen
kinh
te'bat
dau phat trien nhanh,
cac nuac Tay Au muo'n
thoat
dan su le thugc
MT.
Ne'u dung rieng le, cac nuoc
Tay
Au khong the dg sue voi MT, hg can
lien
ket de canh tranh voi cac nuoc
ngoai khu vuc.
*
The hien.

-
Thang 3 -1957 - "Cong dong nang lugng nguyen tu 6 chau Au", sau do la
"Cgng
dong
kinh
te'ehau Au" (EEC) dugc thanh lap.
-
Nam 1965, ba cgng dong tren sap nhap lai thanh Cgng dong chau Au (EC).
-
Hgi nghi Ma-a-xto-ri'eh (Ha lan) thang 12 - 1991 danh dau mgt moc dot
bien
ciia
qua trinh
lien
ket quoc tea Tay Au voi hai quye't
dinh
quan trgng ve
kinh
te- tai chinh va chinh tri.
-
Ngay 1 -11 -1993 -
Lien
minh chau Au (EU).
-
Ngay 1 - 1 - 1994, Cgng dong
kinh
te chau Au mang ten moi
Lien
minh
chau

Au (EU).
-
Nam 1999, so thanh vien
ciia
EU la 15 nuoc (them Ao, Phan Lan,
Thuy
Dien).
-
Sau hon 40 nam ton tai, EU da tao ra mgt cgng dong
kinh
teva mgt thi truong
Chung
vai sue manh
ciia
dan so 320 trieu nguoi co trinh do khoa hgc. Id thuat cao.
-
Nam
2000,
cac nuoc EU du
kien
se tien hanh mgt
lien
bang nhat the hoa
chau
Au ve
kinh
teva chinh tri.
1 -Nam
2004,
so thanh vien

ciia
EU la 25 nuac. ,
^
. 49
eSi du&ng HS(^
Ljch
sCr9- Th.S Truang Ngpc Then
Cau 13. Vi sao noi Lien
minh
chau Au la to
chuc
lien ket khu virc Idn nhat
tren
the
gioi.
- Sau Chien tranh the
gioi
thu hai, cijng voi xu the'toan cau hoa, khuyn[^
huong
lien ket khu vyc cung dien ra manh me tren the
gioi,
ma tieu bieu 1^
qua
trinh
hirih
thanh va phat trien ciia Lien
minh
chau Au (EU).
- Tu
liic

moi thanh lap
(1957),
Lien
minh
chau Au chi c6 6 nuoc, den nam
1995, EU da phat trien thanh 15 nuoc thanh vien; deh.nam
2004,
EU ket nap them
10 nuoc; den nam
2007,
them 2 nude nij-a, nang so thanh vien len 27 quoc gia.
- EU ra doi khong chi nham hop tac giiia cac nuoc thanh vien trong ITnh vuc
kinh
te; tien te ma con lien
minh
trong
llnh
vuc chinh tri (nhu xac
dinh
Luat cong
dan
chau
Au,
chinh
sach
doi ngoai va an
ninh
chung, Hien phap chung
v.v ).
Chinh

vi su ra doi va ngay
cang
phat trien manh me nhu vay nen Lien
minh
chau Au la to
chuc
lien ket khu vuc Ion nhat the
gioi.
Chuyen de 4:
QUAN
HE QUOC TE TIT
NAM
1945 DEN NAY
TRI^T TLf TH^ GIIJI MOI SHU
CHI^N
TRRNH TH^ GICTI THLT HHI
L
Su hinh thanh
trat
tu the gioi moi
* Hoi
nghi
I-an-ta
- Hoan canh ra doi:
+ Cuoi nam 1944, dau nam 1945, Chieh tranh the'gioi thu hai da
buoc
vao
giai
doan cuoi, su that bai ciia
chii

nghia phat xit la khong the tranh
khoi.
Trong
khi do mau thuan ngi bp phe Dong
minh
ciing noi len gay gat xung
quanh viec tranh gianh va phan chia thanh qua thang Igi giua cac nuoc tham
chien, c6 lien quan den
tinh
hinh
hoa binh, an
ninh
va trat tu the
gioi.
+ Trong boi canh do, thang 2
-1945,
Hoi nghi cap cao ba cuong quoc - Lien
X6, Ml, Anh dugc trieu tap 6 I-an-ta (Lien X6) de giai quyet nhung van de sau
chien tranh.
- Hoi nghi da thong qua nhiing quyet djnh:
+ Tieu diet tan goc chu nghia phat xit Due va chu nghia quan phi^t Nhat
de nhanh chong ke't thuc chien tranh.
+ Thong nhat thanh lap to
chuc
Lien hgp quoc nham gin giu hoa binh, an
ninh
va trat tu the
gioi
sau chien tranh.
+ Thoa thuan vi^c dong quan tai cac nuoc phat xit chien bai va phan chia

pham vi anh huong giua cac nuoc chien thang.
50
Cty
TNHH
PVYH Khang ViSt
""^d
chau
Au:
Lien
Xo chie'm dong va kiem
soat
vung Dong Due va phia dong chau Au
(06ngAu).
,
Viing
Tay Due va Tay Au thuge pham vi anh huong ciia MI va Anh.
*
CI
chau
A: > ^ ' - • '
. Duy tri nguyen trang lanh tho Mong Co, tra lai cho Lien X6 phia nam dao
Xa-kha-lin,
trao tra cho Trung Quoc nhiing
viing
dat dai bi Nhat chie'm dong
truoc day (nhu Dai Loan, Man Chau ), thanh lap Chinh
phii
lien hgp dan toe
gom Quoc dan dang va Dang Cong san Trung Quoc.
- Trieu Tien dugc cong nhan la mot quoc gia dgc lap nhung tarn

thoi
quan dgi
Lien
Xo va Mi chia nhau kiem
soat
va dong quan 6 Bac va Nam vi tuyen 38.
- Cac
viing
con lai 6 chau A (Dong Nam A, Nam A ) van thuge pham vi
ciia eac nude phuong Tay.
Nhung
quyel
dinh
tren
cua Hoi
nghi
I-an-ta
da
nhan
djnh
su
hinh
thanh
mot
trat
tu
the
giai
moi
duoc

ggi la "Trat tu hai cue
I-an-ta"
do Lien Xo va Mi
dung
dau moi cue.
IL
Sv thanh l|p Lien hgp
quoc
*
Hoan
canh
ra dai:
- Tai hgi nghi I-an-ta (thang 2
-1945),
cac dai bieu da nhat tri thanh l^p mot
to
chuc
quoc te'mdi la Lien hgp quoc.
- Tu 24 - 4 den 26 - 4
-1945,
dai bieu 50 nude hgp 6 Xan pho-ran-xi-xc6 (Mi)
de thong qua Hien chuong Lien hgp quoc va thanh lap to
chuc
Lien hgp quo'e.
* Muc
dich
va
nhiem
vu cua Lien hap
quoc:

- Duy
tri
hoa binh va an
ninh
the
gidi.
- Thiic day moi quan he
hiiu
nghi giira cac dan tgc tren co so ton trong dgc
lip,
chii
quyen ciia cac dan tgc.
- Thuc hien su hgp tac quoc te ve
kinh
te, van hoa, xa hgi, va nhan dao.
*
Nguyen,
tac
hoat
dong:
- Ton trgng quyen binh dang giiia cac quoc gia va quyen hf quyet ciia cac
dan
tgc.
- Ton trgng toan ven lanh tho va dgc lap chinh tri ciia tat ca cac nude.
- Giai quyet tranh
chap
bang phuong phap hoa binh.
:| - Su nha^
tri
ciia 5 cudng quoc: Lien Xo, MT, Anh, Phap, Trung Quoc.

- Lien hgp quoc khong can thiep vao cong viec ngi bg ciia bat cii mgt quoc
gia nao.
* Cac ca
quan
chinh
ciia
Lien hap
quoc:
- Dai hoi dong: Hgi nghj ciia tat ca eac nude hgi vien, moi nam hgp mgt Ian.
51