Cảm Nghĩ Của Con Quý Vị - Your Child’s Feelings

Vietnamese - Number 92c
Child Development Series - October 2013
Cảm Nghĩ Của Con Quý Vị
Your Child’s Feelings
Ngay cả trước khi học và hiểu ngôn ngữ, trẻ em đã có cảm
xúc. Trẻ biết quý vị đang vui sướng và thoải mái hay đang
căng thẳng và bực tức. Trẻ nhận biết được mọi người, mọi
cảm xúc xảy ra quanh trẻ, và môi trường trẻ đang sống.
Trẻ em có cùng các cảm nghĩ như người lớn. Trẻ có thể
không biết những chữ giận, buồn, vui, hay sợ, nhưng trẻ sẽ
có các cảm nghĩ này.
Xem Trọng Trẻ Em
Quý vị là tấm gương của trẻ. Trẻ sẽ tự xem trọng mình
theo mức độ quý vị xem trọng trẻ. Điều thật quan trọng là
cho trẻ thấy quý vị luôn luôn yêu thương trẻ – ngay cả khi
quý vị tức giận với trẻ.

Hãy cho trẻ biết quý vị yêu thương trẻ bằng cách mỉm
cười, vuốt ve, nói chuyện, lắng nghe, ngắm nhìn và có mặt
ở đó để chăm sóc.

Nếu quý vị cảm thấy tức giận hoặc buồn, hãy cho trẻ biết
và cho biết cả lý do. Trẻ có thể cảm nhận được các cảm
xúc của quý vị và nghĩ rằng trẻ là nguyên nhân gây ra các
cảm xúc đó cho quý vị. Hãy nhìn nhận các cảm nghĩ của
mình và nói rằng các cảm xúc đó chỉ là tạm thời.
Để ý các dấu hiệu cho thấy trẻ đang khó chịu

Quý vị không thể làm hư trẻ khi chú ý nhiều đến trẻ. Đừng
lơ đi các dấu hiệu cho thấy trẻ đang khó chịu vì bị đau,
bệnh, sợ hãi, hoặc cô đơn. Các nhà nghiên cứu cho chúng
ta biết rằng nếu đáp ứng ngay khi em bé khóc thì em bé sẽ
khóc ít hơn sau năm đầu so với các em bé mà cha mẹ cứ
để cho “khóc cho đến khi nín thì thôi.”

Sau thời gian sơ sinh, em bé có thể chịu được những lúc bị
khó chịu nhẹ không lâu, chẳng hạn như khi trẻ tập ngủ lâu
hơn vào ban đêm. Trẻ nhỏ cần biết là lúc nào cũng có thể
được người lớn vỗ về và giúp trẻ qua được các cảm nghĩ
khó khăn.
Các Khó Khăn
Con quý vị gặp khó khăn trong cuộc sống hàng ngày,
chẳng hạn như phát triển các năng khiếu và khả năng mới.
Trẻ phải học tất cả mọi thứ – học bò, đi, nói, và tôn trọng
người khác.

Trong khi học các năng khiếu mới, con quý vị có thể bực
dọc. Đôi khi trẻ có thể nổi cơn bực tức. Hãy kiên nhẫn và
bình tĩnh. Ý thức an ninh của trẻ tùy thuộc vào việc biết là
trẻ vẫn an toàn, do đó hãy dỗ hoặc vỗ về trẻ. Sau khi trẻ
thông thạo năng khiếu mới, trẻ thường sẽ hài lòng hơn.

Hãy tiên liệu con quý vị sẽ cảm thấy như thế nào trong các
tình huống nào đó và quý vị có thể mong chờ nơi trẻ
những gì trẻ có thể làm được. Nếu trẻ đi mua sắm trong
thương xá với quý vị cả ngày, trẻ sẽ mệt nhoài và bị kích
thích quá độ khi đến giờ ăn tối; vì thế mà trẻ có thể khóc
và nổi cơn bực tức.

Một số đề nghị để giúp con quý vị là:
 bất cứ khi nào có thể được, hãy cho trẻ chọn lựa;
 tránh đặt trẻ vào các tình huống có thể gây khó khăn
cho trẻ;
 có sẵn các bữa ăn vặt, sinh hoạt và đồ chơi lành mạnh;
 nói chuyện và giải thích – thí dụ, “5 phút nữa mình phải
đi vì Ba sẽ có mặt ở nhà”; và
 đừng quá để ý khó khăn đến những chuyện vặt.

Nếu trẻ có hành vi hung hãn, hãy tìm hiểu nguyên nhân và
cố giúp trẻ. Giữ giọng bình tĩnh và tôn trọng và để cho trẻ
thuật lại nội vụ theo ý trẻ. “Mẹ biết con cảm thấy tức giận.
Nói cho mẹ biết tại sao con lại tức giận đến thế.” Được đối
xử tôn trọng sẽ dạy cho trẻ cách giải quyết vấn đề bằng
cách nói chuyện, thay vì hung hãn hoặc dùng vũ lực. Dùng
ngôn từ rõ ràng, đơn giản, hãy nói về các hành vi và hậu
quả. “Nếu con ném cát thì con không được ở đây nữa.”

Ngưng chơi một lúc cũng là một cách để giải quyết hành
vi hung hãn. Ngưng chơi có nghĩa là đưa trẻ ra khỏi sinh
hoạt trẻ đang làm trong một thời gian ngắn. Ngưng chơi có
hiệu quả nhất nếu quý vị làm như sau:
 áp dụng ngay biện pháp ngưng chơi;
 đừng ngưng chơi quá lâu và để cho trẻ chơi lại hoặc
nhập bọn khi đã sẵn sàng;
 làm cho thời gian ngưng chơi thật đáng chán; và
 Đừng áp dụng biện pháp ngưng chơi quá thường xuyên.

Muốn biết thêm chi tiết về cách áp dụng kỷ luật tích cực,

hãy đến website Chăm Sóc Trẻ Em (Caring for Kids) tại
www.caringforkids.cps.ca/handouts/guiding_with_positive
_discipline.

Bày Tỏ Cảm Nghĩ
Hãy giúp con quý vị bày tỏ cảm xúc. Dạy cho trẻ những
chữ diễn tả cảm nghĩ để trẻ có thể cho quý vị biết cảm
nghĩ của trẻ. Khi gọi tên cảm nghĩ và nói về các cảm xúc
của trẻ thì quý vị có thể giúp trẻ hiểu được các cảm nghĩ
như vui sướng, buồn bã, hồi hộp, và tức giận. Trẻ nào có
khả năng diễn tả cảm nghĩ của mình và biết sẽ được vỗ về
dỗ dành thì ít khi tỏ ra chướng ách để cho mọi người biết
các nhu cầu của mình.

Quý vị cũng có thể trấn an trẻ là khi khóc hoặc có những
cảm xúc khác có thể là chuyện tự nhiên. Nước mắt là cách
giải tỏa cảm xúc, và đôi khi trẻ em hoặc người lớn chỉ cần
khóc. Đôi khi cũng có thể tức giận hoặc cảm thấy tổn
thương hoặc bực dọc. Tuy nhiên, nếu đập phá hoặc đả
thương người khác, kể cả chính bản thân trẻ là không được.
Xây Dựng Lòng Tự Trọng
Tự trọng được định nghĩa là ‘tin vào chính mình’. Chúng
ta biết rằng trẻ có khả năng tự lo xoay sở và tham gia vào
thế giới xung quanh hay không là tùy vào ý thức tự trọng
của trẻ. Điều thật quan trọng là cha mẹ phải thành lập một
môi trường để giúp trẻ gia tăng lòng tự trọng và tự tin.
Chuẩn Bị Để Thành Công
Hãy giúp con quý vị học hỏi và thành công. Thành lập một
môi trường giúp có thể thành công hơn. Thí dụ, đặt một
chiếc ghế đẩu phía trước bồn rửa để trẻ có thể tự rửa tay,

hoặc chọn loại dép cho trẻ dễ tự đi dép.
Để Trẻ Tự Làm Một Mình
Hoạch định các sinh hoạt của quý vị sao cho chừa đủ thì
giờ cho con quý vị tự làm việc gì đó một mình. Nếu trẻ
nhờ giúp, quý vị có thể giúp hoặc hướng dẫn nhưng tránh
làm cho trẻ. Trẻ có thể làm việc đó không có hiệu quả
bằng hoặc không nhanh, nhưng trẻ sẽ có ý thức về thành
quả khi tự đi giày hoặc mặc quần áo.
Chọn Lựa là Quyền Hạn
Người nào cũng cần có một số quyền hạn nào đó về cuộc
sống của mình. Trẻ em cần có các quyết định thích hợp
với tuổi. Thí dụ:
 nếu em bé 6 tháng không chịu ăn đậu xay là vì em
không muốn ăn đậu;
 trẻ 2 tuổi có thể quyết định mặc áo nào; và
 trẻ 3 tuổi biết mình muốn ăn sáng loại cereal nào.

Bất cứ khi nào có thể được, hãy để cho trẻ được chọn lựa
hoặc có quyền kiểm soát một phần trong cuộc sống của
em. Trẻ sẽ phạm một số lỗi lầm, nhưng đó là cách học hỏi
mà chúng ta hầu như ai cũng trải qua. Có quyết định đúng
là một năng khiếu mà con quý vị có thể phát triển được
nếu tập.
Tỏ Lòng Tôn Trọng
Hãy khuyến khích con quý vị nói ra và trình bày quan
điểm của trẻ, rồi sau đó cứu xét kỹ lưỡng. Trẻ em có thể
có nhiều sáng kiến để giải quyết vấn đề. Hãy tỏ ra tôn
trọng và đối xử với trẻ theo cùng cung cách như quý vị
muốn trẻ phải tôn trọng mình. Bằng cách làm gương tốt,
quý vị giúp cho trẻ cảm thấy được tôn trọng và đặt ra tiêu

chuẩn về hành vi trong nhà quý vị và cho gia đình quý vị.
Trẻ Em Thích Thói Quen Thường Nhật
Trẻ em cảm thấy thoải mái nhất với các thói quen thường
nhật và khi trẻ biết trước là sẽ làm gì. Quý vị có thể chuẩn
bị cho trẻ và nói về một kinh nghiệm mới, chẳng hạn như
lần đầu tiên đi nha sĩ. Hãy cho trẻ biết về các thay đổi
trong thói quen thường nhật. Thí dụ, “Thay vì đi tới chỗ
chơi ngày mai, con sẽ chơi với Jessie.”
Muốn Biết Thêm Chi Tiết
Muốn biết thêm chi tiết về sức khỏe và vấn đề phát triển
trẻ em, hãy đến Healthy Families BC tại
www.healthyfamiliesbc.ca/parenting, hoặc đọc cẩm nang
Baby’s Best Chance, có để tại
www.health.gov.bc.ca/library/publications/year/2015/baby
s-best-chance-2015.pdf (PDF 16.67 MB)

Muốn biết thêm các HealthLinkBC Files khác về vấn đề
phát triển của trẻ em, hãy đọc:
 #92a Con Quý Vị và Chơi Đùa
 #92b Mức Phát Triển của Con Quý Vị Từ Sơ Sinh đến 3
Tuổi
 #92d Huấn Luyện Vệ Sinh
 #92e Giờ Đi Ngủ

Một số chi tiết trong tài liệu này đã được Liên Minh
Phát Triển Trẻ Em Khỏe Mạnh BC (BC Healthy Child
Development Alliance) cho phép ứng trích. Muốn biết
thêm chi tiết, hãy đến website của họ tại
www.childhealthbc.ca/bchcda.
Muốn biết thêm các đề tài của HealthLinkBC

vào www.HealthLinkBC.ca/healthfiles hoặc đến
phòng y tế công cộng tại địa phương quý vị.

Bấm vào www.HealthLinkBC.ca hoặc gọi số
8-1-1 để biết chi tiết và các dịch vụ sức khỏe
không cấp thiết tại B.C.

Muốn tìm trợ giúp cho người điếc và khiếm
thính, gọi số 7-1-1 tại B.C.

Có dịch vụ dịch thuật với hơn 130 ngôn ngữ khi
có yêu cầu của quý vị.