Đánh giá thực trạng quá trình đô thị hóa ở thành phố Phủ Lý tỉnh Hà Nam giai đoạn 2000-2012

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN






NGUYỄN NGỌC CHIẾN





ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH
ĐÔ THỊ HÓA Ở THÀNH PHỐ PHỦ LÝ TỈNH HÀ NAM
GIAI ĐOẠN 2000 - 2012







LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC ĐỊA LÝ

HÀ NỘI - 2013[

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN






NGUYỄN NGỌC CHIẾN




ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH
ĐÔ THỊ HÓA Ở THÀNH PHỐ PHỦ LÝ TỈNH HÀ NAM
GIAI ĐOẠN 2000 - 2012


Chuyên ngành : Địa lý học
 : 60 31 05 01



LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC ĐỊA LÝ


 : TS Hà Quý Quỳnh

HÀ NỘI - 2013[
LỜI CẢM ƠN

        

 , các
 ,  ,  , Chi
 



 



Hà Nội, ngày 01 tháng 01 năm 2014
Tác giả luận văn



Nguyễn Ngọc Chiến
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU 1
 1
 2
 4

4. 



 4
 4
 5
 5
PHẦN NỘI DUNG 6
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VA
̀

PHƢƠNG PHA
́
P LUÂ
̣
N NGHIÊN CƢ
́
U VỀ ĐÔ THỊ HÓA 6
 6
 6
 9
 17
 17
 21
1.3. 






 23
1.3.1. 



 23
 25
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐÔ THỊ HÓA Ở THÀNH PHỐ PHỦ LÝ,
TỈNH HÀ NAM 27
2.1.  27
 27
 27
2.1.3. ,  29
2.1.4. 



 36
 38
 38
 39
 39
 42
2.2.3. 

 43
 h t 55
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ HÓA THÀNH PHỐ
PHỦ LÝ, TỈNH HÀ NAM ĐẾN NĂM 2020 61

 61
 61
 61
 85
 85
 85
PHẦN KẾT LUẬN 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO 90
PHỤ LỤC 93
PHỤ LỤC ẢNH 104

DANH MỤC HÌNH
 12
Hình 2: 

 
- 2012 32
 35
Hình 4. 



2000 - 2012 37

- 2012 40
 43
 49
8: 














2020 64

DANH MỤC BẢNG
- 2012 18
 
 20

 22
:   


- 2012 29
2.2: 



2002 31
B 31


 33
: 





2000 - 2012 34
: - 2012 37
 39
 41
-  42
2.10: 



 2000 - 2012 44
 
2000 - 2012 45
 -201247
 
2008 và 2012 53



1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
 và 
 



 . N



và các q 

 . 
i 

.
             k 
(1986)  



, 













 , 
















 . 
  , 
-
 



. Qóa 

 

 
             

, 

,

2
 

               rình công


 

 
   
này   vai trò và
 .

















  tôi ĐÁNH
GIÁ THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA Ở THÀNH PHỐ PHỦ
LÝ TỈNH HÀ NAM GIAI ĐOẠN 2000- 2012.
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài
Theo Modelski (1997) ô t
[33] 
               
 
 
 

.
  
    
 [26]. 
P.M.Kabo, Branki; các


3

 
ây, Walter 
ành
[34].

trì 

 sinh, các nghiên



 
  



Nh


tâ
 i 
âng cao thu  [26].
         

  trên 
, 
Côn

   , công trình
 

 


4
T 
. 
 Đô thị hóa trong quá trình công nghiệp hóa (1998); 
Đô thị hóa và chính sách phát triển đô thị trong công nghiệp

hóa và hiện đại hóa ở Việt Nam (1998) hay Phát triển đô thị bền vững 






V 


  am.
3. Mục tiêu nghiên cứu
- 









, 
















- 


















- 


































4. Nhiê
̣
m vu
̣
nghiên cứu












 , 
:
- 
















a
- 













 


5. Phạm vi nghiên cứu
- 


5
- 


1999 
so 
6. Những đóng góp của luận văn
- 

  
 
, Hà Nam 
















 2000 - 2012 



 











tr



.
- G








.
7. Cấu trúc luận văn


Chƣơng 1: 
Chƣơng 2: T

Chƣơng 3: G


6
PHẦN NỘI DUNG
CHƢƠNG 1:
TỔNG QUAN VỀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VÀ PHƢƠNG PHÁP
LUÂ
̣
N NGHIÊN CƢ
́
U VỀ ĐÔ THỊ HÓA
1.1. Cơ sở lý luận
1.1.1. 
1.1.1.1. Nguồn gốc và sự hình thành đô thị

t





. V(thành, quách) và 

1.1.1.2. Định nghĩa về đô thi
̣

( 
 -  - 



và phát tri4]



ng
.
T
trong 

 [21]

7


:


 
, hai 

 - 


 


2
.
 















 , 


 - 
, ,  

đô thị là một hiện tượng địa lý kinh tế x hội,
một tác phẩm hoàn chỉnh của nhân loại, là hình thức quần cư đặc biệt của x
hội loài người. Đó là một tổ chức không gian cư trú, sinh sống với mật độ
cao, dân cư hoạt động chủ yếu ở lĩnh vực phi nông nghiệp, có cơ sở hạ tầng
thích hợp, là trung tâm chuyên ngành hay tổng hợp có vai trò hạt nhân, thúc
đẩy sự phát triển kinh tế - x hội của cả nước hay một vùng lnh thổ. 


 
(

 [34]

8
1.1.1.3. Lnh thổ đô thị

p   
 , 
 
, 
1.1.1.4. Đặc điểm chính của đô thị
- Đô thị như là một cơ thể sống



 .
- Đô thị luôn vận động và phát triển: 


 [17].
- Sự vận động và phát triển của đô thị có thể điều khiển được: 
 C

ành, 

 
 
quan .
1.1.1.5. Phân loại đô thị




















 [13].Theo 

9













 
 [10]. 

 VNam  
 ((- 
( -  ( N-
CP ngày 07.05.2009 
lo  III,  IV,  V [1]
   


 
 
 [1].
1.1.2. a
1.1.2.1. Định nghĩa

  
. 
 

. T

 [1].
 
, lâm,
 

10








  . 








 

 [15].

hóa,  -  -  - 


 
.


11

- Là quá trình biến đổi phức tạp, có quy luật, đan xen nhiều mặt về kinh
tế- x hội và không gian lnh thổ
- Là các quá trình phát triển về quy mô đô thị, phân bố dân cư và cơ cấu
nghề nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phát triển hệ thống cơ sở
hạ tầng
- Làm thay đổi cấu trúc không gian lnh thổ và mở rộng dần hệ thống đô thị.
- Giải pháp để phát triển đô thị hóa là việc tổ chức tốt bộ máy hành chính
quản lý đô thị, hướng đô thị hóa theo con đường phát triển bền vững
1.1.2.2. Đặc điểm của đô thị hóa
- Đô thị hóa là một quá trình mang tính x hội và lich sử: 










 
 -  [11]. 

 .
- Đô thị hóa gắn liền với quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa:


 
hình thành
phát




- Đô thị hóa ngày nay là tất yếu và mang tính toàn cầu:  




.        
 .

12
1.1.2.3. Các giai đoạn của quá trình đô thị hóa


 - 
 
nông thôn ra thành 
 
:




Hình 
- : Di

 - 
- 




: D - 
- 
20
60

- 


Các 







%
100
80
40

13
  

- D
thôn-  

X



-  (
C
, 

-  
 

nh
I
 

-  (
này,
 



[18].

14
C



1.1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới đô thị hóa
Vị trí địa lí 
ô 


 tâm


Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên:


trí, 




 
k
 .
Các nhân tố kinh tế- x hội: L
Lịch sử phát triển và việc điều chỉnh địa giới hành chính: Hình thành

hóa. V
.

15
Dân số: L  .  quá

. L

Trình độ phát triển kinh tế là điều kiện của đô thị hóa: 



 

 
.
Quá trình công nghiệp hóa: N
    
 [12].
Đường lối và hệ thống chính sách phát triển kinh tế x hội: 




 và 
 C
- H


Những tiến bộ khoa học kỹ thuật: Nhng ti 
 
 


ân

16
. K
[16].
Quy hoạch và quản lý đô thị: G
. S


Bối cảnh khu vực và quốc tế: H 


 


1.1.2.5. Mối quan hệ giữa đô thị hóa và phát triển bền vư
̃
ng.

. N

 [17]



1.1.2.6. Các chỉ tiêu đánh giá đô thị hóa
- Quy mô dân số đô thị: L
T




.
- Mật độ dân số đô thị: L
.
-Tỉ lệ đô thị hóa: X
. 

17
- M


.
- Tốc độ đô thị hóa: .
- Gia tăng dân số đô thị: L


.
- Tỉ lệ lao động phi nông nghiệp trong tổng số lao động: L


 

.
- Cơ sở hạ tầng đô thị: 
C

 
C


.
1.2. Cơ sở thực tiễn
1.2.1. QVNam


m sau:

18
- Tỉ lệ đô thị hóa đ tăng lên nhưng vẫn thấp so với các nước trên thế
giới và trong khu vực.


    






               
29.9%, Trung Qu


-


ng 1.1: T 2001- 2012 %)


2001
24.7
2003
25.8
2005
26.9
2007
27.5
2009
29.6
2010
29.9
2012

32.5
(Nguồn: Tổng hợp số liệu chuyên đề tổng cục thống kê)