Sưu tầm đề học sinh giỏi sinh học lớp 8 tham khảo bồi dưỡng các năm (1)

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO ĐÁP ÁN ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI HUYỆN
HUYỆN Ý YÊN NĂM HỌC 2014-2015
MÔN SINH HỌC LỚP 8

Câu Ý Nội dung trả lời Điểm
1
(2điểm
)
a
b
- Các hoạt động được coi là sự luyện tập cơ là:
+ Lao động vừa sức.
+ Tập thể dục thể thao
- Luyện tập cơ thường xuyên có tác dụng:
+ Tăng thể tích của cơ, tăng lực co cơ và làm việc dẻo dai do đó
năng suất lao động cao.
+ Xương thêm cứng rắn, phát triển cân đối.
+ Tăng khả năng hoạt động của các cơ quan khác như tuần hoàn, hô
hấp, tiêu hóa, tinh thần sảng khoái.
- Cần phải tập thể dục giữa buổi học hay giữa buổi làm việc vì:
- Khi cơ làm việc lâu và nặng nhọc thì biên độ co cơ giảm dần hay
ngừng hẳn sự co cơ ta gọi là sự mỏi cơ.
- Mỏi cơ là do cơ thể không được cung cấp đủ oxi nên tích tụ axit
lactic làm đầu độc cơ.
- Do đó giữa buổi học hay giữa buổi làm việc cần nghỉ ngơi, xoa
bóp hay tập thể dục để dòng máu đến nhiều hơn để mang chất dinh
dưỡng, o xi đến cho cơ làm việc và máu sẽ mang giúp axitlactic đi
ra khỏi cơ để cơ làm việc được bình thường, cảm giác mệt mỏi sẽ bị
tiêu tan.
(HD: Chú ý cụm từ in nghiêng HS phải viết được trong bài làm).
0,25

0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
2
(1điểm
)
a. - Ở những xương dài của cơ thể người, xương có thể to thêm về bề
ngang là do sự phân chia của các tế bào màng xương.
- Xương dài ra là do sự phân chia của các tế bào lớp sụn tăng
trưởng.
0,25
0,25
b. - Xương gồm hai thành phần chính là chất hữu cơ (cốt giao) và
chất khoáng chủ yếu là Canxi.
- Trong xương trẻ em thành phần cốt giao nhiều hơn muối vô cơ
nên xương mềm dẻo hơn. Nên ngồi học không đúng tư thế sẽ bị
cong vẹo cột sống.
0,25
0,25
3
(1điểm
)
-5 loại tế bào bạch cầu là:
Bạch cầu ưa kiềm
Bạch cầu trung tính
Bạch cầu ưa axit

Bạch cầu limphô
Bạch cầu mônô
(Nếu HS viết được 3 trong 5 loại bạch cầu vẫn cho 0.25)
- Các bạch cầu đã tạo nên 3 hàng rào phòng thủ để bảovệ cơ thể là:
+ Sự thực bào do các bạch cầu trung tính và đại thực bào( được phát
triển từ bạch cầu mônô). Các bạch cầu hình thành chân giả bắt và
0,25
0,25
nuốt các vi khuẩn vào trong tế bào rồi tiêu hóa chúng .
+ Sự tiết kháng thể để vô hiệu hóa kháng nguyên do các bạch cầu
lim phô B thực hiện.Tương tác giữa kháng nguyên và kháng thể
theo cơ chế chìa khóa - ổ khóa.
+ Sự phá hủy các tế bào cơ thể đã nhiễm bệnh do các tế bào limphô
T thực hiện.
(HD: Chú ý cụm từ in nghiêng trong ngoặc HS phải viết được trong
bài làm).
0,25
0,25
4
(2điểm
)
a Em sẽ làm như sau:
- Bóp mạnh động mạch tay để làm ngừng chảy máu ở vết thương
vài ba phút.
- Buộc garô: Dùng dây cao su hay dây vải mềm buộc chặt ở vị trí
gần sát nhưng cao hơn vết thương (về phía tim) với lực ép đủ làm
cầm máu. Cứ sau 15 phút lại nới dây garô ra và buộc lại.
- Sát trùng vết thương (nếu có điều kiện) đặt gạc và bông lên miệng
vết thương rồi băng lại.
- Đưa ngay đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất nếu vết thương

nặng.
0,5
0,5
0,25
0,25
b - Trên vết thương xảy ra hiện tượng đông máu.
- Ý nghĩa: Giúp cơ thể đỡ mất máu khi bị thương.
0,25
0,25
5
(2điểm
)
1.Khi hô hấp thường:
-Khí lưu thông trong 1 phút là: 18.400 = 7200 (ml)
-Khí vô ích ở khoảng chết là: 18.150 = 2700 (ml)
-Khí hữu ích vào tới phế nang là: 7200 – 2700 = 4500 (ml)
* Khi thở sâu:
-Khí lưu thông trong 1 phút là : 12.600 = 7200 (ml)
-Khí vô ích ở khoảng chết là:12.150 = 1800 (ml)
-Khí hữu ích vào tới phế nang là: 7200 – 1800 = 5400 (ml).
2.Lượng khí hô hấp sâu nhiều hơn hô hấp thường là :
5400 – 4500 = 900(ml)
Kết luận: Khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ làm
tăng hiệu quả hô hấp.
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5

6
(2điểm
)
- Ruột non có 2 chức năng chính là:
+ Hoàn thành quá trình tiêu hóa các loại thức ăn.
+ Hấp thụ các chất dinh dưỡng.
- Đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng tiêu hóa :
+ Nhờ lớp cơ ở thành ruột co dãn tạo nhu động thấm đều dịch tiêu
hóa, đẩy thức ăn xuống các phần khác của ruột.
+ Đoạn tá tràng có ống dẫn chung của dịch tụy và dịch mật đổ vào.
Lớp niêm mạc (đoạn sau tá tràng ) có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột.
Dịch tụy và dịch ruột có đủ các enzim xúc tác các phản ứng phân
cắt các loại thức ăn. Dịch mật có muối mật và muối kiềm cũng tham
gia tiêu hóa thức ăn.
0,25
0,25
0,25
0,25
- Đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các
chất:
+ Ruột non dài 2,8 – 3m ở người trưởng thành.
+ Niêm mạc ruột có nhiều nếp gấp, trên đó có nhiều lông ruột, mỗi
lông ruột có vô số lông cực nhỏ, đã tăng diện tích tiếp xúc với thức
ăn lên nhiều lần.
+ Trong lông ruột có hệ thống mạng lưới mao mạch máu và bạch
huyết dày đặc tạo điều kiện cho sự hấp thụ nhanh chóng.
+ Màng ruột là màng thấm có chọn lọc chỉ cho vào máu những chất
cần thiết cho cơ thể kể cả khi nồng độ các chất đó thấp hơn nồng độ
có trong máu.
0,25

0,25
0,25
0,25
7

(1điểm
)
- Nhai kĩ tức là sự biến đổi lí học được nhiều.
- > Thức ăn càng được nghiền nhỏ.
-> Diện tích tiếp xúc của thức ăn với enzim trong nước bọt được
nhiều.
-> Sự biến đổi hóa học được nhiều.
-> Cùng một lượng thức ăn như nhau nhưng nếu nhai kĩ thì cơ thể.
sẽ hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng hơn so với nhai qua loa.

0,25
0,25
0,25
0,25
8
(1,5
điểm )
- Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ thể cũng như cho hệ bài tiết
nước tiểu để hạn chế tác hại của vi sinh vật gây bệnh.
- Khẩu phần ăn uống hợp lí
+ Không ăn quá nhiều P, quá mặn, quá chua, quá nhiều chất tạo sỏi
để tránh cho thận làm việc quá nhiều và hạn chế khả năng tạo sỏi.
+ Không ăn thức ăn ôi thiu và nhiễm chất độc hại để hạn chế tác hại
của chất độc hại.
+ Uống đủ nước để tạo điều kiện cho quá trình lọc máu được liên

tục.
- Nên đi tiểu đúng lúc, không nên nhịn lâu để hạn chế khả năng tạo
sỏi ở bóng đái.
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
9
(2
điểm )
- Cấu tạo của da phù hợp với chức năng mà nó đảm nhận là:
- Cấu tạo da gồm 3 lớp: Lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da.
* Lớp biểu bì gồm 2 tầng:
+ Tầng sừng: Tiếp xúc với không khí bao gồm những tế bào sắp xếp
xít nhau đã hóa sừng có nhiệm vụ bảo vệ phần da bên trong, không
thấm nước, ngăn không cho vi khuẩn đột nhập vào cơ thể.
+ Tầng tế bào sống: Gồm những tế bào sống không ngừng phân
chia tạo nên các tế bào mới do được nuôi dưỡng bởi hệ thông mao
mạch kề ngay sát (hệ thống mao mạch của lớp bì). Các tế bào sống
này có chứa các hạt sắc tố tạo nên màu sắc của da. Các tế bào sắc tố
giúp bảo vệ cơ thể chống lại các tia sáng mặt trời có hại.
* Lớp bì:
Được cấu tạo bởi các sợi mô liên kết bện chặt với nhau, có nhiều
sợi đàn hồi làm da có khả năng chun giãn làm da mềm mại, không
0,25
0,25
0,25
0,25
thấm nước. Ngoài ra có nhiều mạch máu và đầu dây thần kinh thụ

cảm xúc giác, các tuyến mồ hôi, tuyến nhờn.
+ Tuyến mồ hôi làm nhiệm vụ bài tiết mồ hôi, vừa bài tiết các chất
thải, vừa giúp ta điều hòa thân nhiệt. Khi trời nóng thì mạch máu
dưới da giãn ra, tiết mồ hôi. Khi trời lạnh thì mạch máu dưới da co
lại, co cơ chân lông.
+ Tuyến nhờn tiết chất nhờn làm da mịn, không thấm nước.
+ Các thụ quan để tiếp nhận các kích thích của môi trường giúp ta
nhận biết nóng, lạnh, đau đớn Da và các sản phẩm của da (tóc,
lông, ) tạo nên vẻ đẹp con người.
* Lớp mỡ dưới da chứa mỡ dự trữ có vai trò cách nhiệt và dự trữ
năng lượng,chống lại các tác động cơ học.
0,25
0,25
0,25
0,25
10
(2điểm
)
Hiện tượng 1: Phản xạ không điều kiện
Hiện tượng 2: Phản xạ có điều kiện
Cơ chế: Ánh sáng của đèn pha kích thích vào mắt quá mạnh làm
xuất hiện xung động thần kinh theo dây thần kinh hướng tâm lên
trung ương thần kinh. Ở trung ương thần kinh sẽ phân tích và cho
biết cường độ ánh sáng quá mạnh vì vậy sẽ điều khiển cho mắt
nhắm lại để bảo vệ mắt.
- Một em bé khi chưa đi học thì chưa nhận thức được cái bảng là
hình gì, màu gì. Nhưng khi đã được học về các loại hình, các loại
màu sắc thì nó sẽ biết được cái bảng có dạng hình chữ nhạt và màu
đen. Khi nhìn vào cái bảng thì màu sắc, hình dạng của cái bảng sẽ
kích thích vào mắt làm xuất hiện xung động thần kinh theo dây

thần kinh hướng tâm lên trung ương thần kinh( vùng thị giác, thùy
chẩm ở vỏ não). Tại đây sẽ phân tích, tổng hợp và cho ta biết màu
săc, hình dạng, kích thước của vật.
0,25
0,25
0,75
0,75
11
(2điểm
)
a - Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời các kich thích của môi
trường thông qua hệ thần kinh.
- Ý nghĩa: Nhờ phản xạ mà cơ thể thích nghi kịp thời với sự thay
đổi của môi trường.
- Căn cứ vào khái niệm phản xạ thì sự co cơ khi kích thích vào dây
thần kinh đi tới bắp cơ không phải là phản xạ.
Vì không đầy đủ các khâu của một phản xạ chỉ là sự cảm ứng của
các sợi thần kinh và các tế bào cơ đối với kich thích.
0,25
0,25
0,25
0,25
b - Chức năng của đại não: Là trung khu thần kinh của các phản xạ
có điều kiện và dẫn truyền.
- Chức năng của tiểu não: Điều hòa, phối hợp các cử động phức tạp
và giữa thăng bằng cho cơ thể.
0,5
0,5
12
( 1,5 điểm)

- Các tuyến nội tiết
chính trong cơ thể là:
Tuyến yên, tuyến
tùng, tuyến ức, tuyến
giáp, tuyến cận giáp,
0,5
tuyến trên thận,
tuyến tụy, tuyến sinh
dục, tuyến nội tiết
lâm thời.
(HD: Nếu học sinh
chỉ kể đúng được 4
tuyến trở lên thì cho
điểm tối đa, HS kể
đúng được 3 tuyến
trở xuống thì cho
0,25 điểm)
Tuyến ngoại tiết
- Kích thước lớn hơn.
- Có ống dẫn chất tiết đổ ra
ngoài.
- Lượng chất tiết ra nhiều,
hoạt tính không cao.
- Không có.
( HD: Ở các phần
khác nhau, HS nêu
đúng mỗi cặp ý mới
cho 0,25 điểm, nếu
HS chỉ nêu được 1 ý
trong mỗi cặp thì

không cho điểm)
0,25
0,25
0,25
0,25