Nguyên lý hoạt động và cấu tạo của bộ lưu điện UPS

Nguyên lý hoạt động và cấu tạo của bộ lưu điện UPS
cơ, mô tơ, máy phát điện, bánh đà, được tập hợp là dạng động lực. Có thể chia
làm dạng trên tuyến và dạng cách tuyến, dạng trên tuyến là toàn bộ hoặc một
phần thiết bị của UPS được đặt ở khoảng giữa của dòng điện và chịu tải, có tác
dụng cách ly. Dạng cách tuyến ở trạng thái máy nóng chờ đợi sử dụng, chỉ cung
cấp điện khi nguồn điện bị ngắt, nên không có khả năng cách ly dòng điện có
chất lượng xấu do sự quấy nhiễu, áp cao, áp thấp, biến đổi trong hệ thống cung
cấp điện, trừ khi khả năng tài chánh eo hẹp, đừng sử dụng loại này, nên không
giới thiệu trong bài văn này.
Dạng tịnh chỉ UPS:
Cấu tạo chủ yếu gồm:
1. Mạch nạp điện/bộ chỉnh lưu.
2. Bình ắc quy
3.Bộ biến đổi
4 Công tắc chuyển đổi dạng tịnh chỉ
5 Công tắc đường rẽ bảo vệ.
6 Mạch biến áp cách ly phối hợp.
Dạng động lực UPS:
Chủng loại của sản phẩm dạng động lực rất nhiều, đặc điểm chung của các loại
sản phẩm là dùng các linh kiện động lực như bánh đà hoặc loại giống như bánh
đà để chuyển đổi nguồn điện ( giữa thiết bị cung cấp điện của thành phố và
nguồn giữ điện ) sẽ phóng thích ra năng lượng lưu trữ õ, để làm cầu nối chuyển
tiếp, cung cấp điện lực khi dòng điện bị ngắt đi hoặc khi mạch kín chịu tải bị
chập mạch, cung cấp nguồn điện lớn và loại trừ các trục trặc về sự cách ly.
Trong hệ thống này, nếu phân biệt theo kết cấu, có thể chia làm 2 dạng: toàn
động lực và dạng hỗn hợp, chủ yếu khác nhau do các cấu kiện hợp thành.
Dạng toàn động lực
(1) Cuộn chắn động điện
(2) Máy đồng bộ (tổ máy phát điện mô tơ)
(3) Bộ ly hợp
(4) Động cơ

(5) Thiết bị dự trữ năng lượng (như thiết bị bánh đà)
(6) Công tắc đường rẽ bảo vệ.
Loại hỗn hợp
(1) Cuộn chắn động điện và công tắc mở dòng điện
(2) Thiết bị dự trữ năng lượng
(3) Máy nạp điện/ bộ biến đổi
(4) Bình ắc quy
(5) Động cơ điện
(6) Công tắc đường rẽ bảo vệ.
Trạng thái làm việc của hệ thống
Dạng tịnh chỉ
Khi vận hành bình thường
Hệ thống được cung cấp điện bởi điện lực thành phố, sau khi qua máy nạp điện/
bộ chỉnh lưu, một phần nhỏ sẽ chuyển đến bình ắc quy, phần lớn được chuyển
đổi thành dòng điện xoay chiều qua bộ chuyển đổi để cung cấp cho tải, nguồn
điện cho ra của bộ biến đổi phải đồng bộ với nguồn điện đường rẽ, đường cung
cấp điện theo hình 1 Do điện ra và vào cần đi qua máy nạp điện / bộ chỉnh lưu
và bộ biến đổi, nên có thể tồn tại những tín : ở trạng thái tạm ngưng, điện áp
thấp, cúp điện trong giây lát, sóng cộng huởng và các tín hiệu nhiễu v.v.và tình
trạng này không truyền ra đến ngõ ra, đây là một trong những công dụng lớn của
dạng UPS trên tuyến
Khi hệ thống khác thường
(1) Khi nguồn điện vào AC khác thường, bộ biến đổi được cung cấp điện từ bình
ắc quy đã nạp đầy điện, nguồn điện xoay chiều từ ngõ ra cung cấp cho máy vận
hành tự do. ( cái gọi là vận hành tự do không cần đồng bộ với bất kỳ nguồn điện,
nhưng tần số vẫn giữ ở mức trong 60 b 0.5 Hz) như hình 2.
(2) Máy nạp điện/bộ chỉnh lưu trục trặc
Trường hợp này như trên, nhưng nguồn điện ra của bộ biến tần vẫn đồng bộ với
nguồn điện đường rẽ.
(3) Trục trặc ở bộ biến đổi

Công tắc chuyển đổi dạng tịnh chỉ lập tức chuyển đổi chịu tải đến nguồn điện
đường rẽ như hình 3, cái gọi là “không ngắt” là chỉ tình trạng này, động tác
chuyển đổi của công tắc chuyển đổi dạng tịnh chỉ cần phải nhanh chóng, nhanh
đến mức ngõ thiết bị điện đang sử dụng không kịpù cảm nhận và vẫn làm việc
bình thường. Do UPS dạng tịnh chỉ phán đoán nguồn điện lực cung cấp có bình
thường hay không thông qua việc kiểm tra điện áp của ngõ vào, từ đó có sự “đứt
đoạn” gây tác động chuyển đổi (tức là ngắt trước nối sau), nên nói một cách
khác là sự “không đứt đoạn” hay gọi là “đứt đoạn trong giây lát” mới thực sự
phù hơpï thực tế. Thời gian “đứt đoạn trong giây lát” này thường nhỏ hơn 4ms
(mili giây); sau khi bộ chuyển đổi ra điện bình thường,tải chuyển trở lại bộ
chuyển đổi.
(4) Chức năng khôi phục tự động xảy ra khi tình huống khác thường như : quá
tải, quá nóng, chịu tải chập mạch, mà không phải trục trặc ở bộ chuyển đổi thì
công tắc chuyển đổi dạng tịnh chỉ lập tức chuyển đổi chịu tải như nguồn điện
đường rẽ ở hình 3, sau khi loại trừ các nguyên nhân trên, công tắc chuyển đổi
dạng tịnh chỉ tự động chuyển nguồn điện đường rẽ trở về bộ chuyển đổi, trở lại
trang thái hình 1.
Khi sửa chữa
Sửa chữa công tắc đường rẽ và các công tắc liên quan sẽ cách ly hoàn toàn các
bộ phận mang điện của bộ chuyển đổi và công tắc chuyển đổi dạng tỉnh chỉ, bảo
đảm không bị điện giật khi sửa chữa như hình 4
Dạng toàn động lực:
Khi vận hành bình thường
Hệ thống được cung cấp điện từ điện lực thành phố, cung cấp cho tải sử dụng
qua cuộn chắn động điện, một phần nhỏ cung cấp cho máy đồng bộ và bánh đà
để bổ sung tổn thất cho sự ma sát để duy trì động năng. Máy đồng bộ ngoài có
chức năng làm cho điện áp ra ổn định, còn có chức năng cung cấp công suất vô
hiệu để cải thiện thừa số công suất ngõ vào để gần bằng một. Qua tác dụng của
cuộn chắn động điện và máy đồng bộ, có thể điều tiết dòng điện chịu tải không
cân bằng, để dòng điện ngõ vào được cân bằng.

Ký hiệu :
1. Động cơ ; 2. Bộ ly hợp ; 3. Máy đồng bộ ; 4. Công tắc cho ra của máy phát
điện; 5.Thiết bị trữ năng (bánh đà); 6. Ngõ vào của dòng điện thành phố ;
7.Công tắc ngõ vào; 8. Cuộn chắn động điện; 9. Công tắc ngõ chịu tải; 10. Công
tắc đường rẽ bảo vệ; 11. Điện cho ra.
Vì thế, bất cứ sóng cộng hưởng do ngõ chịu tải sản sinh ra hoặc đa số sóng cộng
hưởng của ngõ nhập đều suy giảm. Cuộn chắn động điện cũng có thể tách điện
áp bị nhiễu bởi ly tín hiệu tạp trong nguồn điện ngõ vào .
Động cơ ở trạng thái tịnh chỉ, những máy đang nóng và đang được làm nhờn, đã
làm cho động cơ ở trạng thái có thể khởi động vào bất cứ lúc nào, bộ ly hợp trở
thành đường mở (open) , như hình 5.
Khi cúp điện
Khi hệ thống trinh trắc dò được dòng điện do thành phố cung cấp bị cúp, Công
tắc ngõ vào mở liền, mượn năng lượng được phóng ra của thiết bị trữ năng, máy
động bộ tạm thời trở thành máy phát điện, tiếp tục cung cấp điện cho chịu tải.
Đồng thời lập tức khởi động động cơ, sau khi đạt tốc độ ổn định trong vòng 2
giây, bộ ly hợp đóng lại, động cơ truyền dẫn bánh đà và máy đồng bộ có tốc độ
chuyển động dần dần chậm lại, trạng thái làm việc như hình 6 . Cần phải chú ý
nếu động cơ không thể khởi động một cách thuận lợi, bộ ly hợp sẽ bị cưỡng chế
đóng lại, lợi dụng vòng xoay của máy đồäng bộ chuyền động động cơ. Đây gọi
là khởi động cao tốc, để tránh cúp điện.
Khi có điện lại
khi dòng điện thành phố cung cấp trở lại,tải qua một thời gian ,dự thiết đã trở về
sử dụng dòng điện của thành phố cung cấp đồng thời bộ ly hợp mở, động cơ
ngưng máy, hệ thống trở lại như trạng thái hình 5.
Khi sửa chữa
Công tắc đường rẽ kín, công tắc vào và ra mở,tải chuyển cung cấp qua mạch
đóng của công tắc đường rẽ, tốc độ quay của máy đồng bộ giảm dần dần đến
ngưng hẳn như hình
UPS dạng hỗn hợp:

Là tổ hợp các linh kiện động lực và tịnh chỉ, cung cấp dòng điện ổn định và chắc
chắn. Đây chỉ là một trong những dạng hỗn hợp, xin tham khảo phụ lục để biết
những loại hình khác.
Thiết bị trữ năng của loại hình này là các linh kiện động lực, có máy nạp điện và
bộ biến đổi để bổ sung cung cấp điện cho thời gian cúp điện quá dài, cũng có thể
trang bị động cơ khác để cung cấp điện. Thiết bị trữ năng có thể chia là loại mô
tơ và máy phát điện. Cũng có thể là loại hợp nhất. Chức năng hai loại này giống
nhau, nhưng kết cấu khác nhau thì hiệu suất khác nhau, ở đây lấy loại hợp nhất
để làm ví dụ.
Khi vận hành bình thường
Khi bình thường, dòng điện qua công tắc cầu dao, bộ chắn động điện, thiết bị trữ
năng đến tải, công tắt cầu dao có chức năng chống dòng điện chập mạch ở ngõ
vào, tránh nguồn năng lượng bị hút đi ; bộ chắn động điện sẽ hạn chế mức đối
đa công suất vô hiệu; mạch kín dòng điện vào sẽ chuyển thành dòng điện xoay
chiều qua máy nạp điện, một mặt nạp điện cho ắc quy, mặt khác cung cấp cho bộ
biến đổi chuyển đổi thành dòng điện xoay chiều đồng bộ cho ra cùng với ngõ
vào của thiết bị trữ năng, hình thành trạng thái hot stand by.
Khi cúp điện
Khi hệ thống nhận biết được dòng điện thành phố bị cúp, công tắt ngõ vào mở,
bộ biến đổi cung cấp điện tức khắc, ắc quy cũng bắt đầu phóng điện. Đồng thời,
với năng lượng tạm trữ, thiết bị trữ điện cũng tạm thời cung cấp điện cho tải, vì
thế, giống như UPS dạng toàn động lực là loại thiết bị giữ điện hoàn toàn, có
một điều yên tâm hơn so với dạng toàn động lực là : vài phút
đến mấy mưoi phút sau khi cúp điện có bình ắc quy và bộ biến đổi cung cấp
điện, không như dạng toàn động lực cần mấy giây thời gian để khởi động động
cơ có sự lo lắng về phần cung cấp điện bị gián đoạn. Thời gian cung cấp điện
của bình ắc quy có hạn, thông thường từ 15-30 phút, vượt quá thời gian này , hệ
thống vẫn còn sử dụng, nếu muốn kéo dài khả năng cung cấp điện cho thời gian
cúp điện kéo dài, có thể gắn thêm mô tơ để thúc đẩy máy đồng bộ, chỉ cần có
nhiên liệu, có thể kéo dài thời gian cung cấp điện.

Khi sửa chữa
Công tắt mạch rẽ kín, công tắt vào ra mở, tải chuyển cung cấp qua mạch đóng
của công tắc đường rẽ, tốc độ quay của máy đồng bộ giảm dần dần đến ngưng
hẳn như hình 7.
UPS dạng tịnh chỉ
Mạch nạp điện/ bộ chỉnh lưu
Chức năng chủ yếu của thiết bị này là chuyển dòng điện xoay chiều thành dòng
điện một chiều, một mặt cung cấp cho bộ biến đổi chuyển thành dòng xoay
chiều để đi đến chỗ tải, mặt khác nạp điện cho bình ắc quy. Dung lượng của thiết
bị này ngoài việc cần đầy đủ điện lượng cung ứng, còn cần có thêm 10-25 % để
cung cấp cho công việc nạp điện.
Bình ắc quy
Trong UPS dạng tịnh chỉ, bình ắc quy có vai trò rất quan trọng, khi cúp điện mà
không có nó, UPS cũng ngưng theo,như vậy UPS cũng hết công dụng là UPS.
Thời gian lưu điện của bình ắc quy thông thường là 10-15 phút, tùy theo tình
trạng cung cấp điện của thành phố, có cần tự chuẩn bị máy phát điện hay không,
đẳng cấp chịu tải và yếu tố kinh tế v.v thời gian dự trữ dài hoặc ngắn không
đồng đều, có trường hợp dài từ 1-3 tiếng. Nhưng thời gian lưu trữ của bình ắc
quy bao lâu, nếu trong thời gian dài cần dung lượng ắc quy rất lớn, không những
chiếm diện tích chỗ khá lớn, kinh phí đầu tư cũng nhiều, nên đầu tư máy phát
điện.
Bộ biến đổi
Trong dạng tịnh chỉ, bộ biến đổi là trái tim của UPS, bộ biến đổi chuyển dòng
điện một chiều từ bình ắc quy hoặc bộ chỉnh lưu thành dòng điện xoay chiều để
cung cấp cho tải sử dụng, điện nguồn UPS tốt hay xấu, hoàn toàn quyết định ở
bộ biến đổi, trong dạng hỗn hợp ra điện của bộ biến đổi phải qua máy đồng bộ,
chất lượng của nguồn điện đã lọc qua, nên không nghiêm khắc đối với yêu cầu
hình sóng cho ra của bộ biến đổi, dù là sóng vuông cũng được.
Công tắt chuyển đổi dạng tịnh chỉ
Trong UPS dạng tịnh chỉ, nếu cho bộ biến đổi là trái tim của UPS, thì STS có

thể cho là linh hồn của UPS, vì giữa 2 nguồn điện, UPS chuyển đổi tỷ lệ tốc độ
ngắn hơn 4ms, không làm đứt đoạn nguồn điện, STS là công thần số một.
STS có thể chia làm dạng cơ giới và dạng điện tử. Dạng cơ giới sử dụng công
tắc điện tử hoặc bộ ngắt thông thường. Khi chuyển đổi, điện lực đứt khoảng 50-
250ms. Cái gọi là “đứt đoạn” bắt đầu tính từ khi điện áp thấp hơn trị số cho phép
(thông thường qui định là 85%) đến lúc hoàn thành động tác chuyển đổivà đến
khi điện áp trở lại bình thường. Tốc độ trinh trắc tuy rất nhanh nhưng động tác
chuyển đổi lại rất chậm, những thiết bị tinh vi hoặc máy vi tính sẽ không thể
chịu đựng nổi. Tốc độ tring trắc của STS dạng điện tử ngắn hơn 4ms, động tác
chuyển đổi chỉ 0.5 ms, nên thời gian ở giai đoạn giữa của điện ngắn hơn 4.5ms,
có thể thỏa mãn cho nhu cầu một số máy vi tính thông thường và một số thiết bị
tinh vi.
Kết cấu của công tắt dạng điện tử có thể chia làm dạng trang thái toàn bộ cố
định và dạng hỗn hợp như sau:
(1) Dạng trạng thái toàn bộ cố định
STS dạng trạng thái toàn bộ cố định tổ hợp từ SCR, có các tác động thiết thực,
trục trặc ít, nhưng do thuộc dạng vận hành liên tục, STS cần sử dụng “cấp bậc
vận hành liên tục”, giá thành hơi cao. Và khi SCR có điện đi qua sẽ sản sinh
điện áp thấp, không những mang lại tổn thất cho điện (khoảng1~ 2%) cũng làm
tăng tải của máy điều hòa, nên năng suất hơi thấp.
Trong hình, điện do bộ chuyển đổi cung cấp đi qua từ tổ # 1 SCR,dòng điện do
thành phố cung cấp chuyển từ #2 SCR đến tải, khi bình thường chỉ có tổ #1 SCR
thông qua, khi bộ chuyển đổi trục trặc hoặc sửa chữa thì qua từ tổ #2 SCR, tín
hiệu chuyển đổi giữa 2 SCR này do mạch điện điều khiển.
(2) Dạng hỗn hợp
Dạng trạng thái toàn bộ cố định có khuyết điểm là tiêu hao điện nhiều, gây lãng
phí năng lượng, giá thành hơi cao và tăng tải của máy điều hòa, vì thế vẫn có
người sử dụng dạng hỗn hợp.
Khi bình thường, CB2 ON, CB1 OFF trong hình (a) và Sw trong hình (b) ở vị trí
1, chịu tải được cung cấp điện từ bộ chuyển đổi, khi bộ chuyển đổi trục trặc

hoặc khi sửa chữa thì CB1 On, CB2 Off và Sw ở vị trí 2, tải được chuyển cung
cấp điện từ thành phố. Quy trình chuyển đổi như sau:
(A) Khi bộ chuyển đổi trục trặc hoặc sửa chữa
à SCR OFF hoặc trong hình (b), SCR ONà CB2 OFF, CB1 ONàTrong hình (a),
SCR ON SCR OFF.àSw chuyển đến 2
(B) Khi phục hồi
à SW chuyển đến 1 àTrong hình (a), CB2 ON, CB1 OFF hoặc trong hình (b),
SCR ON SCR OFF.
Từ đó ta biết được mấy việc : 1. SCR chỉ đảm nhiệm cung ứng điện trong thời
kỳ quá độ khi chuyển đổi, một khi CB1 ON hoặc SW chuyển đến vị trí 2, SCR
thì thoát ra. 2. SCR không phải là dạng vận hành liên tục, nên dung lượng của
nó có thể nhỏ hơn. 3. Trong quá trình chuyển đổi , nhất định phải “tiếp trước đứt
sau”, hai nguồn điện liên kết ở một chỗ, vì thế sự đồng bộ rất quan trọng.
CB và SW của dạng hỗn hợp nếu trong quá trình chuyển đổi không thuận lợi (ví
dụ bị kẹt), thì SCR không thể đảm nhận sử dụng liên tục sẽ bị cháy, cũng là
khuyết điểm của dạng hỗn hợp, người sử dụng cần đặc biệt chú ý.
Công tắc bảo vệ đường rẽ
Sau khi qua một thời gian sử dụng, UPS cần phải bảo trì, công tắc này có thể
cung cấp một đường lối không liên quan hoàn toàn với UPS, UPS có thể tắt máy
yên tâm để sửa chữa, bảo trì. Nhưng đây là một mạch kín cung cấp điện cuối
cùng, nếu không may, lúc này công ty điện lực lại cúp điện, sẽ không tránh khỏi
máy phải bị tắt đi, vì thế nên mở sẵn máy phát điện trước khi sửa chữa, sẽ an
toàn hơn.
Bộ biến áp tách ly phối hợp
Nếu điện áp nguồn điện đường rẽ (ví dụ như 3 ψ , 4W, 380v) và điện áp thiết bị
điện dùng (ví dụ như 3 ψ , 4W, 208/120 v) trong hệ thống cung cấp điện khác
nhau, thì hệ thống UPS cần gồm có thiết bị này. Thiết bị này giúp điện áp nguồn
điện đường rẽ hoàn toàn giống như điện áp ra của bộ chuyển đổi, để khi có xảy
ra sự cố nêu trên, tải có thể không bị đứt đoạn khi chuyển đổi giữa hai nguồn
điện.

UPS dạng toàn động lực:
Cuộn chắn động điện
Nói như trên, chủ yếu là linh kiện cách ly sự can nhiễu cao tần và thành phần
sóng cộng hưởng của nguồn điện và tải. Cũng có nghĩa là sóng cộng hưởng do
tải sản sinh sẽ không thể truyền đến phía nguồn điện, và sóng cộng hưởng , tín
hiệu tạp do nguồn điện mang lại cũng không thể đến phía tải.
Máy đồng bộ (tổ máy phát điện mô tơ)
Khi điện lực thành phố cung cấp bình thường, máy đồng bộ được cung cấp năng
lượng từ nguồn điện thành phố để duy trì chuyển động (năng lượng lớn để khởi
động được mô tơ cung ứng) tác dụng như mô tơ, nhưng có thể duy trì điện áp ổn
định do tải biến đổi điều tiết cho ra điện áp. Công suất vô hiệu sẽ do máy đồng
bộ cung ứng, vì thế, bất kể thừa số công suất tải là bao nhiêu, thừa số công suất
phía vào có thể điều chỉnh đến 1. Khi điện lực thành phố bị cúp, máy đồng bộ
tức khắc trở thành máy phát điện, chuyển năng động trữ trong thiết bị trữ năng
chuyển thànhø điện năng tiếp tục cung cấp điện cho tải. Thiết bị trữ năng có thể
lập tức giải phóng điện, nên dung lượng chập mạch sẽ nhiều hơn UPS dạng tịnh
chỉ.
Bộ ly hợp
Bộ ly hợp có hai chức năng, một là khi hệ thống bắt đầu phục vụ, cần mô tơ kéo
theo máy đồng bộ chuyển động, khi mô tơ chuyển tốc gần đến mức quy định, bộ
ly hợp kép lại dần dần, máy đồng bộ và thiết bị trữ năng tăng tốc dần dần đến
tốc độ quy định. Loại2 là sau khi phục vụ bình thường, nếu điện lực thành phố
bị cúp, mô tơ có thể khởi động vô tải với tốc độ nhanh, làm tăng cơ hội khởi
động thành công, bộ ly hợp kép lại sau khi mô tơ khởi động, cung cấp điện từ
mô tơ.
Mô tơ
Giống như mô tơ bình thường, chỉ cần có nhiên liệu thì có thể chuyển động
không hạn chế thời gian.
Thiết bị trữ năng (như là thiết bị bánh đà).
Khi bị cúp điện sẽ phóng thích ra năng lượng, nhưng năng lượng dự trữ sẽ có

hạn, chỉ có thể cung ứng ước lượng là dưới 2 giây, trong khoảng thời gian này,
mô tơ cần phải khởi động thuận lợi để cung cấp chịu tải, để tránh nguồn điện bị
đứt đoạn.
Công tắc bảo vệ đường rẽ
Giống như dạng tịnh chỉ, công tắc này cung cấp Router khi sửa chữa hệ thống.
UPS dạng hỗn hợp
Cuộn chắn động điện và công tắc điện
Cuộn chắn động điện thiết kế ở giữa nguồn điện thành phố và thiết bị trữ năng,
nếu tỷ lệ biến động điện áp của dòng điện thành phố dưới ± 15%, có thể giảm
công suất vô hiệu từ phía dòng điện thành phố đi vào và đi ra thiết bị trữ năng.
Khi chập mạch phía điện vào, để tránh tổn thất năng lượng ra, vì thế công tắc
điện cũng thiết kế ở giữaphía dòng điện thành phố và thiết bị trữ năng, khi chập
mạch ở phía điện thành phố, công tắc điện lập tức mở , cách ly hệ thống và điểm
trục trặc.
Thiết bị trữ năng
Dây điện của mô tơ và máy phát điện cùng quấn trên cùng một Stator, hình
thành một bộ biến áp rất đặc biệt, cuộn dây mô tơ là một lần trắc, cuộn dây máy
phát điện là hai lần trắc. Khi dòng điện đi vào cuộc dây mộ tơ, sẽ sản sinh ra từ
trường xoay vòng, cuộn dây hai như máy biến áp sản sinh điện áp ra ở cuộn dây
máy phát điện, đồng thời từ trường xoay vòng này kéo theo Rotor chuyển động,
tác dụng như máy điện cơ cảm ứng. Máy biến áp thông thường không có cách
ngăn chặn sóng cộng hưởng một lần hoặc điện áp biến đổi truyền đến hai lần
trắc, nhưng loại máy này có Rotor, chỉ cần điều kiển dòng điện kích từ của Rotor
thì có thể điều kiển dòng điện ra được tương đối tốt mà không bị ảnh hưởng của
sóng cộng hưởng một lần trắc hoặc chuyễn đổi. Cơ chế chủ yếu để giải trừ sóng
cộng hưởng:trong Rotor có (Damper Windings) với thiết kế có tác dụng làm suy
giảm sự sản sinh của sóng cộng hưởng.
Trong UPS dạng động lực, kết cấu dạng này có mấy đặc điểm như sau:năng
lượng một lần trắc đến hai lần trắc không qua chuyển đổi với phương thức cơ
giới năng , hiệu suất cao; điện áp một lần và điện áp hai lần có một khắc; mô tơ

và máy phát điện hợp thành một thể, thể tích rút nhỏ thể tích của Rotor có thể
cung cấp điện để bù lại điện lực bị cúp trong thời kỳ quá độ ; có động năng quán
tính, dung lượng chập mạch đặc biệt lớn.
Mạch nạp điện /bộ chuyển đổi
Cấu tạo và chức năng giống như mạch nạp điện /bộ chuyển đổi của dạng tịnh chỉ
nhưng do mạch nạp điện chỉ chịu tổn thất không tải của bộ chuyển đổi và điện
lực sung nổi của bình ắc quy, nên dung lượng hơn nhỏ.
Bình ắc quy : Giống như bình ắc quy của dạng tịnh chỉ.
Mô tơ : Giống mô tơ của dạng toàn động lực , nhưng vì có bình ắc quy, cho nên
không nhất thiết phải có.
Công tắc bảo vệ đường rẽ :Giống như công tắc bảo vệ đường rẽ của dạng toàn
động lực.
Dưới đây tôi xin giới thiệu một số nguyên lý hoạt động của UPS
tháng 10 ngày 28 năm 2011
UPS - Bộ lưu điện
UPS (Uninterruptible Power Supply) là một thiết bị có thể cung cấp tạm thời
điện năng nhằm duy trì sự hoạt động của thiết bị sử dụng điện lưới gặp sự cố
(mất điện, sụt giảm điện áp quá thấp, sự cố khác ) trong một khoảng thời gian
với công suất giới hạn theo khả năng của nó.
Ở Việt Nam, UPS thường quen được gọi là: cái lưu điện hay bộ lưu điện, cục lưu
điện Các loại UPS thông dụng hiện nay thường bao gồm ba loại chính theo
nguyên lý làm việc của chúng: UPS offline, UPS offline công nghệ Line
interactive và UPS online. Nếu lựa chọn một chiếc UPS thì bạn chọn loại nào?
giá tiền của chúng ra sao và sự ảnh hưởng của từng loại UPS đối với thiết bị sử
dụng như thế nào
NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
Trước hết xin giải thích thêm một chút về năng lượng tích tụ trong UPS như thế
nào? Rất nhiều người đã biết rằng bên trong UPS sẽ có các ắc quy để tích điện,
có lẽ chỉ cần biết đến thế là biết được nguyên lý làm việc của chúng một cách sơ
đẳng nhất: Chuyển điện từ ắc quy sang thành nguồn điện dân dụng của địa

phương.
Tích trữ năng lượng bằng ắc quy
Như vậy thì bên trong mỗi UPS đều có ắc quy. Tôi luôn nhìn thấy hai chiếc để
có một điện áp khoảng 24V. Tại sao không dùng chỉ 1 ắc quy? Điều này do công
thức: P(công suất, W) = U(điện áp, V).I(dòng điện, A) thì ví dụ như để phát
khoảng 200W (coi là tải thuần), với 1 ắc quy 12V phải xuất một dòng điện
khoảng 16,6A, nhưng với 2 ắc quy 12V nối tiếp thì chỉ phải xuất ra 8,3A. Để
xuất một dòng cỡ như 16,6A thì với các ắc quy có dung lượng nhỏ (tầm trên
7Ah) trong các UPS là không phù hợp. Vậy UPS (đa phần là sử dụng ắc quy gắn
trong nó) nếu sử dụng nhiều ắc quy sẽ tốt hơn là sử dụng ít ắc quy.
Biến đổi thành dòng điện xoay chiều
Và ắc quy cung cấp điện một chiều thì làm thế nào để có thể biến chúng thành
xoay chiều? Bạn có thể hiểu loáng thoáng rằng có một mạch điện nào dó biến
đổi điện một chiều thành các giao động xoay chiều, và các giao động này với tần
số và điện áp phù hợp với địa phương mà bạn sử dụng - tức là 220Vac 50Hz
hoặc 110Vac 60Hz. Để biết thêm về cách thức biến đổi điện từ một chiều sang
xoay chiều, bạn có thể đọc thêm bài: Kích điện dùng ắc quy
PHÂN LOẠI UPS
UPS loại phổ thông nhất được phân thành các dòng sản phẩm chính về công
nghệ như sau: UPS Offline (đơn thuần), UPS Offline với công nghệ Line-
interactive, UPS Online. (còn hai loại khác nữa là: UPS tĩnh, UPS quay thì có lẽ
rằng chúng không sử dụng các nguyên lý như loại UPS phổ thông dùng trong
dân dụng nên ít được nhắc tới, bản thân tôi cũng chưa biết đến chúng)
UPS offline
Được sử dụng nhiều nhất hiện nay có lẽ là các loại UPS offline bởi giá thành của
chúng rẻ hơn nhiều so với các loại UPS cùng loại. Nếu bạn đang sử dụng một
chiếc UPS thì nhiều khả năng thuộc loại này, có phải rằng tôi đã chủ quan khi
nói điều đó? bởi vì tôi biết rằng người đọc ở Việt Nam (thông qua sự thống kê
của geovisit mà tôi đang dùng ) thường chưa hiểu rõ về các UPS và các loại của
chúng nên lựa chọn theo cảm tính và giá rẻ là phần nhiều.

Dưới đây là sơ đồ cơ bản về nguyên lý làm việc của UPS offline, loại thông
dụng nhất trên thị trường hiện nay:
Theo sơ đồ này, ta nhận thấy rằng phương pháp làm việc của nó như sau:
Nguồn điện lưới đầu vào thông qua một công tắc ngắt mạch (được ghi chữ
"bypass" trong sơ đồ) đến với đường đầu ra.
Nguồn điện từ pin được chuyển đổi thành điện áp xoay chiều theo tham số phù
hợp với nguồn điện địa phương.
Khi mất điện lưới, hệ thống ắc quy cung cấp cho mạch điện giao động để
chuyển thành dòng điện xoay chiều tiếp tục cung cấp cho thiết bị tiêu thụ.
Nhìn qua sơ đồ này chúng ta dễ nhận ra nhược điểm của loại UPS offline: Thời
gian chuyển mạch từ khi sự cố điện lưới cho đến khi nguồn pin cung cấp cho
thiết bị tiêu thụ. Hiểu một cách đơn giản thế này: Công tắc ngắt điện khỏi nguồn
lưới để chuyển sang dùng điện từ pin phải đảm bảo khi ngắt hoàn toàn ra khỏi
lưới điện mới được phép cung cấp điện từ bộ inverter (trên thực tế thì các UPS
này có đến hai "công tắc chuyển mạch" kiểu như trên dược điều khiển cùng lúc -
trong kỹ thuật thường gọi là "rơ le") bởi nếu không dòng điện cung cấp từ pin sẽ
phải cấp cho cả lưới điện địa phương - và cũng như máy phát điện, hệ thống sẽ
hư hỏng vì quá tải.
Tất nhiên là sơ đồ trên chỉ cho bạn thấy một cách nhìn tổng thể, sơ đẳng nhất, ở
dưới đây là một sơ đồ có vẻ như sẽ tốt hơn cho bạn hình dung về quá trình làm
việc của UPS offline. Tại sao tôi không sử dụng sơ đồ này ngay nhỉ? Ồ, thật đơn
giản rằng nếu không có sơ đồ trên thì có lẽ rằng sơ đồ phía dưới đây sẽ trở lên
khó hiểu hơn đối với bạn - nhất là những người ít khi nhìn vào các mạch điện
hoặc là có am hiểu nhiều về điện-điện tử.
Ở hình này thể hiện hai trạng thái làm việc của một UPS offline thông thường
(không có công nghệ Line interactive):
Ở trạng thái lưới điện ổn định thì nguồn tiêu thụ sử dụng điện trực tiếp của lưới
điện. UPS lúc này chỉ sử dụng một bộ nạp (charger) để nạp điện một cách tự
động cho ắc quy mà thôi.
Khi điện áp lưới điện không đảm bảo (quá cao, quá thấp) hoặc mất điện thì lúc

này mạch điện chuyển sang dùng điện cung cấp ra từ ắc quy và bộ inverter.
Qua nguyên lý được phân tích như trên thì ta thấy rằng thời gian cung cấp điện
cho thiết bị tiêu thụ vì thế mà bị gián đoạn. Sự gián đoạn này gây ra việc cung
cấp nguồn điện không ổn định tại phía các thiết bị tiêu thụ: Một số máy tính bị
tắt do nguồn máy tính (PSU) thuộc loại chất lượng thường hoặc công suất thấp,
có khả năng tích điện tại tụ đầu nguồn đầu vào thấp so với nhu cầu công suất
của các linh kiện trên máy tính, nên thời gian chuyển mạch của UPS đã gây
dừng sự hoạt động của PSU. Rất nhiều người đã gặp điều này nhưng lại đổ lỗi
cho chiếc UPS của họ - và họ có thể mang đi bảo hành rồi lại bị trả lại bởi vì kỹ
thuật viên nơi bán đã kiểm tra và thấy chúng chẳng bị làm sao cả^^.
Cũng qua sơ đồ, ta thấy rằng UPS offline không có công dụng ổn áp khi chúng
sử dụng điện lưới bình thường - bởi đơn giản khi không có sự cố về lưới điện thì
các thiết bị phía sau UPS đơn thuần được nối trực tiếp với lưới điện thông qua
rơ le (phần bypass trong sơ đồ trên). Có vẻ như nhiều người cho rằng UPS luôn
tích hợp sẵn công dụng ổn áp phải không? Đúng là nó có tính năng ổn áp, nhưng
không phải loại UPS offline này - mà là loại UPS online mà bạn sẽ xem ở phần
dưới.
UPS offline với công nghệ Line interactive
Khắc phục nhược điểm của loại UPS offline thông thường là loại UPS offline
công nghệ Line interactive. Do sự tích cực hơn trong nguyên lý hoạt động nên
chúng lại có giá thành cao hơn so với loại UPS offline thông thường.
(lưu ý rằng hình minh hoạ này có thể chứa các ngôn ngữ không quen thuộc đối
với bạn)
Bạn có thấy rằng sơ đồ mạch của loại UPS này có vẻ gì đó giống như sơ đồ
mạch của loại UPS offline đơn thuần phía bên trên hay không? Chắc là bạn cũng
nhận thấy điều này: Phần nhánh ắc quy và inverter không thay đổi, chỉ có phía
bên nhánh cung cấp điện cho thiết bị tiêu thụ điện lẽ ra được nối trực tiếp thì lại
được nối loằng ngoằng qua những ký hiệu gì đó khó hiểu. Đúng thế thật, tôi
nhìn vào đó cũng chẳng biết gì - bởi vì tôi không được học chính thống về điện
tử, và do đó tôi đoán bạn cũng như vậy^^.

Một lát nữa thôi, bạn sẽ nhìn xuống phía dưới và nhìn thấy chúng thật đơn giản:
đó là một biến áp. Như vậy thì UPS offline công nghệ line interactive hơn gì so
với loại UPS offline thông thường? Tôi nghĩ chính là ở điểm có cái biến áp đó.
Biến áp này về bản chất thì giống như các loại biến áp tự ngẫu[6] trước đây mà
nhiều người dân Việt Nam đã từng sử dụng (thời điểm trước khi xuất hiện các
ổn áp nội địa hiệu LiOA chiếm lĩnh thị trường): Có nghĩa là nếu điện áp của lưới
điện thấp hay cao thì chúng ta phải chạy đến chỗ cái biến áp tự ngẫu đó để xoay
xoay, vặn vặn nó. Ở đây cũng vậy, mặc dù chúng không được như chiếc "ổn áp"
để có thể tự động xoay mà lại sử dụng các nấc chuyển mạch để thay đổi mức
điện áp của nó nhưng cũng có các cách để tự động thực hiện việc đó.
Và bây giờ, xin xem hình dưới này, tôi nghĩ rằng nó đã bị chia thành bốn hình
cho các trường hợp khác nhau nên để dành cho nó về việc phân tích nguyên lý
làm việc một cách sâu hơn chút nữa.
(Click vào đây để xem hình đầy đủ và rõ hơn: 2000px)
Có nên giải thích sơ qua về một chiếc biến áp không nhỉ? Tôi nghĩ rằng mình đã
viết rồi ở đâu đó trên blog này. Vâng, đúng vậy, mặc dù chưa được hoàn thiện
như mong muốn, nhưng tôi mời bạn xem qua một bài viết của tôi về cái ổn áp,
từ đó bạn sẽ thấy ý nghĩa của nó. Nó đây, với một cái tên khá buồn cười: Ổn áp
nghiến răng. (bạn click vào đó thì trình duyệt sẽ mở ra một cửa sổ mới, sau đó
quay lại đây để mời bạn đọc tiếp những dòng phía dưới này.
Và giờ đây thì chắc bạn hiểu được rằng điện áp xoay chiều mà ta thường dùng
có thể thay đổi bởi biến áp bằng cách thay đổi số vòng dây của cuộn sơ cấp hoặc
thứ cấp. Các biến áp tự ngẫu thường là thay đổi số vòng của cuộn dây đầu vào -
tức là cuộn sơ cấp - để có thể thay đổi điện áp đầu ra.
Ở đây, theo hình ngay phía trên, ta dễ nhận thấy rằng nhánh cung cấp điện trực
tiếp cho thiết bị tiêu thụ được thông qua một biến áp tự ngẫu (sơ đồ trên vẽ thì
không chính xác là biến áp tự ngẫu đâu, nhưng ta nên hiểu là biến áp tự ngẫu). Ở
đây có các trường hợp sau:
Trong trường hợp điện áp cấp vào UPS bình thường, có nghĩa là chúng xấp xỉ
thông số đầu ra ở lưới điện địa phương của bạn thì mạch UPS hoạt động như

khung hình phía trên-bên trái. có nghĩa rằng biến áp tự ngẫu lúc này có số vòng
dây sơ cấp bằng thứ cấp, do đó không có sự can thiệp nào vào điện áp đầu ra -
và UPS hoạt động giống như loại UPS offline thông thường.
Trong trường hợp điện áp của lưới thấp hơn so với điện áp chuẩn, biến áp tự
ngẫu sẽ chuyển mạch sang một nấc khác, làm cho điện áp đầu ra đảm bảo đúng
thông số yêu cầu. Trong trường hợp điện áp của lưới điện cao hơn so với thông
số chuẩn thì trường hợp này cũng vậy.
Trong trường hợp mất điện lưới UPS offline công nghệ Line interactive sẽ
chuyển các mạch giống như loại UPS thông thường: tức là chúng ngắt nhánh đi
qua biến áp tự ngẫu và chuyển sang sử dụng nhánh ắc quy với inverter.
Bạn thấy chúng có ổn định được điện áp hay không? Rõ ràng rằng loại UPS
offline theo công nghệ line interactive này tiến bộ hơn loại UPS offline truyền
thống: Chúng có thể ổn định điện áp so với việc không có một chút chức năng
ổn áp nào của loại offline truyền thống như đã nói ở trên.
Mở rộng ra một chút với người am hiểu về điện-điện tử bạn có thể hiểu rằng
chiếc biến áp trong sơ đồ trên hoàn toàn thuộc loại biến áp tự ngẫu thông
thường, có nghĩa là chúng chỉ có một cuộn dây và các đầu ra khác nhau. Vậy thì
chúng chuyển mạch bằng cách nào? Tất nhiên là qua các rơ-le rồi. Khi tôi mở
một chiếc UPS công nghệ Line-Interactive thì nhận thấy chúng có khoảng 5
chiếc rơ-le, trong đó một chiếc lớn nhất nằm ở phía sau máy, bốn chiếc còn lại
trên mạch in. Rơ le này do các mạch điện của UPS điều khiển chúng. Nếu bạn
có một chiếc UPS loại này thì bạn dễ nhận thấy rằng chúng có thể phát ra các
tiếng kêu lách tách nhỏ do sự làm việc của các rơle đó.
UPS online
Khắc phục hoàn toàn các nhược điểm trên là loại UPS online, chính vì vậy mà
loại UPS này thường có giá bán cao nhất so với các loại trên.
Dưới đây là sơ đồ nguyên lý làm việc đơn giản của nó:
Ở đây, chúng ta thấy rằng viếc cấp điện cho thiết bị tiêu thụ là hoàn toàn liên tục
khi có sự cố về lưới điện. Hãy thử phân tích sơ đồ dưới góc độ người sử dụng
như sau:

Nguồn điện lưới lúc này không cung cấp điện trực tiếp cho các thiết bị, mà
chúng được biến đổi thành dòng điện một chiều tương ứng với điện áp của ắc
quy. Ở đây trong mạch đã thể hiện sự cung cấp điện từ ắc quy và chính từ lưới
điện đến bộ inverter để biến đổi thành điện áp đầu ra phù hợp với thiết bị sử
dụng.
Như vậy, có thể thấy rằng trong bất kỳ sự cố nào về lưới điện thì UPS online
cũng có thể cung cấp điện cho thiết bị sử dụng mà không có một thời gian trễ
nào. Điều này làm cho thiết bị sử dụng rất an toàn, và ổn định.
UPS online sẽ luôn luôn ổn định điện áp đầu ra bởi cũng theo mạch thì điện áp
đầu vào lúc này được biến đổi xuống mức điện áp ắc quy và chúng có công
dụng như một ắc quy có dung lượng lớn vô cùng (nếu không bị sự cố lưới điện),
mạch inverter[3] sẽ đóng vai trò một bộ ổn định điện áp. Vì vậy chỉ với các loại
UPS online mới có công dụng ổn áp một cách triệt để.
Nếu như vậy, bạn nhận thấy có cần thiết sử dụng một chiếc UPS cho các máy
tính xách tay hay không? Tôi nghĩa là không cần thiết, bởi có vẻ như mỗi chiếc
máy tính xách tay có pin còn làm việc tốt thì phần cấp điện chính cho bo mạch
chủ và các thiết bị khác làm việc sẽ luôn giống như một chiếc UPS online.
CÁC TÍNH NĂNG KHÁC CỦA UPS
UPS có thể có một số tính năng phụ như sau để giúp người sử dụng có thể an
toàn hơn hoặc quản lý điện năng tốt hơn với máy tính.
Chống sét cho đường dây điện thoại hoặc đường Internet.
Bạn có thể nhìn thấy hình minh hoạ đầu tiên của một chiếc UPS có tính năng
này. Ở đây bạn nhìn thấy có hai cổng vào/ra để bảo vệ chống sét gây hư hại đến
máy tính của bạn: Việc sử dụng đơn giản nhất là thay vì cắm đầu kết nối vào
máy tính của bạn (từ ổ cắm trên tường trong các doanh nghiệp hoặc từ modem
của bạn đến) thì bạn cắm vào UPS và đầu ra theo cổng phù hợp của UPS này
bạn nối vào máy tính.
Tương tác với máy tính thông qua kết nối
Đây là một tính năng cao cấp của các loại UPS cao cấp, không phải mọi loại
UPS đều có tính năng này. Tính năng này cho phép sự tương tác giữa UPS với

máy tính của bạn - mà trực tiếp là với hệ điều hành bạn đang sử dụng.
Bạn biết rằng mỗi một UPS chỉ có thể cung cấp năng lượng trong một thời gian
nhất định mà thôi, do đó sẽ có lúc mà UPS này sẽ hoàn toàn không thể cung cấp
điện năng được nữa. Tất nhiên, cho dù chúng cung cấp khoảng thêm 5 phút, cho
đến khoảng 20 phút nữa thì ắc quy của nó cũng sẽ hết điện.
Như vậy thì nếu bạn không để ý, khi UPS hết điện sẽ làm cho máy tính của bạn
bị ngắt điện và có khả năng là bạn bị mất dữ liệu thành quả của bạn khi làm
việc. Có thể rằng điều này sẽ không xảy ra khi mà bạn đang ngồi cạnh máy tính
và UPS sẽ báo động bằng còi khi trạng thái lưới điện bị mất để bạn có thể ghi lại
thành quả và tắt máy tính an toàn. Nhưng đúng là có những lúc bạn không có ở
đó thì máy tính sẽ không tự động được shutdown an toàn.
Nếu như UPS được nói chuyện với máy tính thì lại khác: Hệ điều hành biết
trước rằng UPS sắp sửa ngừng cung cấp điện cho nó và lúc này hệ điều hành sẽ
tự ra lệnh shutdown máy tính một cách an toàn sau khi tự động ghi lại toàn bộ
thành quả đang làm việc.
Bạn biết rằng: Nguồn điện lưới thì không thể phát tín hiệu được cho máy tính
biết được rằng nó sắp bị sự cố[4], và tương tự như vậy thì UPS cũng thế, bởi vì
chúng không khác gì nguồn điện lưới: Cũng ba chân cắm vào nguồn máy
tính[5]. Vậy thì UPS phải có một cách khác để có thể giao tiếp với máy tính?
Bạn có nhìn thấy hình ảnh rất nhiều ý nghĩa ở phía trên về mặt sau của một
chiếc UPS hay không (tại sao tôi không chọn một hình ảnh mặt trước UPS một
cách đẹp đẽ nhỉ^^), ở đó bạn sẽ thấy một cổng giao tiếp mà người sử dụng quen
gọi là cổng COM để có thể nối với máy tính. Hiện nay thì các cổng chập như
vậy đã dần biết mất khỏi cấu trúc máy tính cá nhân, chúng được thay thế bằng
các cổng USB.
Qua cổng giao tiếp với máy tính (COM, USB ) tất nhiên là máy tính chẳng thể
hiểu được rằng UPS định làm gì cả, lại phải có các phần mềm, các trình điều
khiển đi kèm (nếu cần) để hệ điều hành có thể biết được UPS có đã đến thời
gian sắp cắt điện để có thể thực hiện các công việc của nó. Các phần mềm này sẽ
có các hướng dẫn đi kèm, nếu bạn có nó, bạn sẽ tự cài đặt, thiết lập một cách rất

nhanh thôi.
Thông báo trạng thái:
Không phải loại UPS nào cũng có các hình thức thông báo trạng thái làm việc
của chúng, tuy nhiên những loại UPS có chất lượng cao thì thường có tối thiểu
là các đèn LED để thông báo trạng thái làm việc, trạng thái tích điện của ắc
quy
Cá biệt, có các loại UPS có một màn hình tinh thể lỏng nhỏ để hiển thị các thông
số làm việc của chúng.
Tôi nghĩ rằng tất cả các loại UPS có tính năng cao cấp này thì đều thuộc loại
Offline với công nghệ Line-Interactive hoặc loại Online.
Chú thích:
1^. UPS, mục từ trên Wikipedia [vi].
2^. Uninterruptible power supply, mục từ trên Wikipedia [en].
3^. Inverter: Biến tần, thực sự thì thói quen ăn sâu vào đầu tôi là nói đến inverter
là nghĩ đến các loại biến tần dùng cho điều khiển tốc độ động cơ (ví dụ các loại
biến tần tôi dùng nhiều nhất là của hãng Omron, Siemens, và một số hãng khác
xuất xứ từ Đài Loan, TQ). Các biến tần này làm việc theo cơ chế biến đổi tần số
khác nhau để điều khiển tốc độ động cơ theo như ý muốn của sự điều khiển.
4^. Khi viết đến đây, tôi có một ý tưởng hơi điên rồ một chút về nguồn điện lưới
cảnh báo sự cố của nó: Bởi lưới điện cũng có thể cung cấp dịch vụ kết nối đến
Internet nên nếu như nguồn điện lưới mang tín hiệu tựa như việc cung cấp kết
nối thì nó hoàn toàn có khả năng cung cấp cảnh báo về sự cố của nó đối với các
máy tính. Điều cần thiết thêm rằng các máy tính phải có bộ tiếp nhận tín hiêu
này. Ý tưởng này khó có thể thành hiện thực bởi vì hầu hết các nguồn điện ở các
quốc gia phát triển đều khá ổn định - nhưng nó có thể không là điên rồ nếu như
tất cả các thiết bị sử dụng điện trong tương lai sẽ thông minh hơn khi gửi đi các
thông tin về công suất đăng ký sử dụng, thời gian sử dụng, chu kỳ để nguồn
điện tự động phân tải có thể lắm chứ - năm 3008 chẳng hạn^^.
5^. Ở Việt Nam thì hiện nay thường quen với các ổ cắm chỉ có 2 tiếp điểm,
nhưng ở các quốc gia coi trọng sự an toàn cao đối với con người và thiết bị thì

người ta sử dụng các ổ cung cấp điện với 3 tiếp điểm: Hai tiếp điểm thông
thường và một tiếp điểm cho dây dẫn nối xuống đất. Sự nối đất này luôn luôn
được nối với vỏ của thiết bị điện có tác dụng hạn chế tối đa sự nguy hiểm cho
con người.
6^. Biến áp tự ngẫu: Loại biến áp chỉ có một cuộn dây: cuộn sơ cấp và thứ cấp
có thể có các vòng dây dùng chung. Các loại ổn áp kiểu như LiOA hiện nay đều
thuộc loại này nhưng thay vì có các đầu ra thì chúng được cấu tạo mài một loạt
ở một chiều, do đó cứ một vài vòng dây lại có một đầu ra tiếp xúc với chổi than.
Loại biến áp khác với biến áp tự ngẫu là biến áp cách ly: có cuộn sơ cấp và thứ
cấp độc lập nhau mà không có bất kỳ một sự nối liền nào với nhau. Một ví dụ
của biến áp cách ly là các loại adapter biến điện áp 220Vac thành 6/9/12V thông
thường cho các thiết bị tiêu thụ điện công suất thấp nhằm đảm bảo an toàn cho
người sử dụng.
Technical Specifications
Model• APC Smart-UPS RT 10000VA 230V
P/N• SURT10000XLI
Output• Output Power Capacity: 8000 Watts / 10 kVA
• Max Configurable Power: 8000 Watts / 10 kVA
• Nominal Output Voltage: 230V
• Output Voltage Note: Configurable for 220 : 230 or 240
nominal output voltage
• Efficiency at Full Load: 92.00%
• Output Voltage Distortion: Less than 3%
• Output Frequency (sync to mains): 50/60 Hz +/- 3 Hz user
adjustable +/- 0.1
• Crest Factor: up to 3 : 1
• Waveform Type: Sine wave
• Output Connections: (1) Hard Wire 3-wire (H N + G), (4)
IEC 320 C13, (4) IEC 320 C19, (4) IEC Jumpers
Input• Nominal Input Voltage: 230V

• Input Frequency: 50/60 Hz +/- 5 Hz (auto sensing)
• Input Connections: Hard Wire 3 wire (1PH+N+G), Hard
Wire 5-wire (3PH + N + G)
• Input voltage range for main operations: 160 - 280V
Bateries & Runtime• Battery Type: Maintenance-free sealed Lead-Acid battery
with suspended electrolyte : leakproof
• Included Battery Modules: 4
• Typical recharge time: 2.20 hour(s)
• RBC™ Quantity: 2
• Typical Backup Time at Half Load: 13.2 minutes (4000
Watts)
• Typical Backup Time at Full Load: 4.0 minutes (8000
Watts)
Communications &
Management
• Interface Port(s): DB-9 RS-232,RJ-45 10/100 Base-
T,Smart-Slot
• Available SmartSlot™ Interface Quantity: AP9619
• Control panel: LED status display with load and battery
bar-graphs and On Line : On Battery : Replace Battery :
and Overload Indicators
• Audible Alarm: Alarm when on battery : distinctive low
battery alarm : overload continuous tone alarm
• Emergency Power Off (EPO): Yes
Physical• Dimensions: 432.00 mm x 263.00 mm x 663.00 mm
• Weight: 110.91 KG
• Rack Height: 6U
Environmental• Operating Environment: 0 - 40 °C
• Operating Relative Humidity: 0 - 95%
• Operating Elevation: 0-3000 meters

• Storage Temperature: -15 - 45 °C
• Storage Relative Humidity: 0 - 95%
• Storage Elevation: 0-15000 meters
• Audible noise at 1 meter from surface of unit: 55.00 dBA
• Online Thermal Dissipation: 2216.00 BTU/hr
Conformance• Regulatory Approvals: BSMI,C-tick,CE,CSA,EN 50091-
1,EN 50091-2,EN 55022 Class A,EN 60950,EN 61000-3-
2,GOST,JEON,UL 1778,VCCI,VDE
• Standard Warranty: 2 years repair or replace