Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn lớp 8 số 17

UBND HUYỆN THUỶ NGUYÊN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
MÔN: NGỮ VĂN 8
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề)
Câu 1: Cho đoạn văn:
“… cứ như thế, hoa - học - trò thả những cánh son xuống cỏ, đếm từng
giây phút xa bạn học sinh! Hoa phượng rơi, rơi … Hoa phượng mưa. Hoa
phượng khóc. Trường tẻ ngắt, không tiếng trống, không tiếng người. Hoa
phượng mơ, hoa phượng nhớ. Ba tháng trời đằng đẵng. Hoa phượng đẹp với ai,
khi học sinh đã đi cả rồi!”
(Theo Xuân Diệu)
a/ Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên là gì? (0.5đ)
b/ Vì sao tác giả gọi hoa phượng là hoa - học - trò? (0.5đ)
c/ Phát hiện những phép tu từ được dùng trong đoạn văn trên và nói rõ tác
dụng.
Câu 2:
Ca dao có bài:
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần
a/ Thánh thót là loại từ gì? Giá trị gợi tả của nó?
b/ Phân tích biện pháp tu từ trong câu thơ thứ hai?
c/ Vế 1 và vế 2 trong câu thứ tư có quan hệ với nhau thế nào? Phân tích
giá trị biểu cảm của biện pháp nghệ thuật ấy?
Câu 3:
Bài thơ "Ngắm trăng" thể hiện lòng yêu thiên nhiên và phong thái ung
dung của Bác Hồ trong cảnh tù đày. Em hãy viết bài giới thiệu về tác giả, tác
phẩm và làm sáng tỏ nội dung trên.

UBND HUYN THU NGUYấN
PHềNG GIO DC V O TO

HNG DN CHM THI CHN HSG
MễN: NG VN 8
Cõu ỏp ỏn im
Cõu 1:
(2 im)
a/ Phng thc biu t chớnh : biu cm
b/ Tỏc gi gi hoa phng l hoa - hc - trũ vỡ: nh th
ó bin hoa phng mt loi hoa n r vo dp kt thỳc
nm hc - thnh biu tng ca s chia li ngy hố i vi
hc trũ.
c/ Phộp tu t nhõn húa (hoa phng cú nhng c im
nh ngi: hoa phng bit m, bit khúc, bit nh )
ó th hin cm xỳc cụ n, nh bn v pha chỳt hn di
ca hoa phng khi nhng hc trũ ó v ht
0.5
0.5
1
Cõu 2:
(2 im)
Bi ca dao Cy đồng đang buổi ban tra nói lên sự
vất vả của công việc nhà nông và giá trị của hạt gạo bát
cơm do ngời nông dân làm ra.
Thánh thót là từ láy phụ âm đầu-từ láy tợng
thanh gợi tả từng giọt, từng giọt mồ hôi liên tiếp rơi
xuống, cái âm vang của từng giọt mồ hôi nghe đều đều rất
rõ

Câu thứ hai đợc tác giả dân gian vận dụng biện
pháp ntu từ so sánh và nói quá có tác dụng cụ thể hóa
hình ảnh giọt mồ hôi túa ra, rơi xuống và gây ấn tợng về
công việc cày đồng buổi ban tra vô cùng vất vả khó
nhọc.
Câu thứ t đợc chia thành hai vế tơng phản đối lập
từng cum từ ngữ: dẻo thơm >< đắng cay, một hạt
>< muôn phần. Phép đối lập đã góp phần thể hiện nội
dung: khẳng định công sức của ngời nông dân và giá trị
của bát cơm hạt gạo; nhắc nhở mọi ngời phải chân trọng
biết ơn ngời dân cày và quý trọng lúa gạo.
0.25
1
0.75
Cõu 3:
(6 im)
A. Yờu cu chung :
- Nm vng phng phỏp lm vn thuyt minh (gii
thiu) v vn ngh lun (chng minh). Phi hp c hai
mt cỏch nhun nhuyn.
- Nm vng kin thc v tỏc gi H Chớ Minh, tỏc phm "
Nht ký trong tự " v bi th "Ngm trng " ( bn phiờn
õm v dch th )
- Din t tt .
B. Yờu cu c th :
Hc sinh cú th linh hot gii quyt vn . Sau õy l
mt s ý c bn :
1. Gii thiu tỏc gi :
- H Chớ Minh (1890 - 1969) tờn gi thi niờn thiu l
Nguyn Sinh Cung, lỳc i dy ly tờn Nguyn Tt Thnh,

trong thi k u hot ng cỏch mng mang tờn Nguyn
i Quc. Sinh ti Kim Liờn ( Lng Sen ), Nam n,
Ngh An. Song thõn Ngi l c Nguyn Sinh Sc v c
1,5 im
0.5
Hong Th Loan
- H Chớ Minh l ngi chin s cng sn tiờn phong
trong phong tro cỏch mng Vit Nam. T tr, ngi ó
nung nu ý chớ cu nc, sm bụn ba tỡm ng gii
phúng dõn tc. Ngi cũn l mt ngh s ln vi nhiu
bi th hay. Trong ú tp th Nht ký trong tự l tp
th tiờu biu
2. Lm sỏng t tỡnh yờu thiờn nhiờn v phong thỏi ung
dung ca Bỏc qua bi th Ngm trng
- Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của ngời
tù cách mạng Hồ Chí Minh
+ Hoàn cảnh khổ cực của Bác trong tù.
+ Tâm hồn xốn xang bối rối rất nghệ sĩ trớc vẻ đẹp
thiên nhiên.
+ Bác thả tâm hồn vợt ra ngoài song sắt của nhà tù
để giao hòa với vầng trăng tự do. Vầng trăng cũng vợt
qua song sắt nhà tù để ngắm nhà thơ. Cả ngời và trăng
cùng chủ động tìm đến giao hòa cùng nhau, ngắm nhau
say đắm. Phép đối và nghệ thuật nhân hóa đã thể hiện
điều đó.
-Bài thơ thể hiện sức mạnh tinh thần kỳ diệu của ngời
chiến sĩ- thi sĩ Hồ Chí Minh
+ Song sắt nhà tù trở nên bất lực,vô nghĩa trớc tâm
hồn của ngời chiến sĩ cách mang
+ Đằng sau những câu thơ là tinh thần thép, là

phong thái ung dung vợt lên sự nặng nề, tàn bạo của nhà
tù.
-Bài thơ thể hiện phong cách thơ trữ tình đặc sắc của Bác:
vừa có mầu sắc cổ điển vừa mang tinh thần thời đại vừa
giản dị, hồn nhiên vừa hàm súc.
1
4.5 im
2 im
0.25
0.75
1
2.5 im
0.5
0.5
1.5