Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn 9 năm 2014-2015 huyện Yên Lạc

ĐỀ THI CHỌN HGS LỚP 9 CẤP HUYỆN
N  M H  C 2014 -2015
MÔN: NGỮ VĂN
( Th i gian làm bài 150 phút, không k  th i gian giao   )
Câu 1(3  i  m)
Trong truy n “ Lục Vân Tiên”, Nguy n  ì nh Chi u vi t:
“ Nh  câu ki  n ngh a b t vi
Làm ng   i th   y c  ng phi anh hùng”
Suy ngh c a em v  câu th  trên.
Câu 2(7  i  m)
Nh n xét v  v n h c Vi t Nam t  sau Cách m ng tháng
Tám 1945, có ý ki n vi t:
“ Văn học của ta đã xây dựng và thể hiện sinh
động hình ảnh của thế hệ trẻ
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” với ý thức
ngày càng sâu sắc về trách nhiệm của thế hệ
trước dân tộc và nhân dân, trước Tổ quốc và lịch
sử.”
Qua m t s  tác ph m  ã h c, em hãy làm sáng t  ý ki n
trên
H  T
Cán b  coi thi không gi i thích gì thêm
Câu 1(3  i  m)
1.V  k  n ng:
- Bi t cách làm bài v n ngh lu n xã h i có b  c c rõ ràng,
 úng thao tác ngh lu n, di n   t sáng rõ, không m c l i di n
  t, dùng t ,   t câu.
- Xác   nh  úng v n   ngh lu n.
2. V  ki  n th  c
Bài vi t c n trình bày    c nh ng n i dung c  b n sau:
M  bài

- Gi i thi u v n   ngh lu n
- D n câu th  c a Nguy n  ì nh Chi u
- Khái quát v n  
Thân bài(2,75  i  m)
· Giải thích(0,25điểm)
- Hai câu th  th  hi n quan ni m s ng c a ng   i anh hùng
và c ng là quan ni m ti n b  c a Nguy n  ì nh Chi u: Th y
vi c ngha mà không làm thì không ph i là ng   i anh hùng.
è  ó là quan  i  m x  thân vì ngha l n
· Phân tích, chứng minh, bình luận
- Câu th  th  hi n m t l  s ng cao th   ng (1điểm)
+ Làm vi c ngha m t cách vô  i  u ki n: Làm vi c ngha
trong b t kì hoàn c nh nào, tr   c b t kì khó kh n nào, không
s  thi t thòi   n b n thân, không s  nguy h i  én tính m nh,
không mong    c ca t ng, không   i    c   n bù.
+ Cao th   ng b i vi c làm  ó có ích cho   i. Nó giúp ng   i
y u  u  i khi b b c h i, giúp ng   i nghèo kh  khi g p khó
kh n, ch ng l i quy n uy c a k  giàu sang, b o l c c a k  côn
    b o v  công lý và l   ng tâm.
Dẫn chứng: Trong “Truyện Lục Vân Tiên” các nhân
v t nh  Ông Ng , V   ng T  Tr c, H n Minh, L c Vân Tiên
….là nh ng t m g   ng tiêu bi u cho vi c ngha
- L i s ng vì vi c ngha, s n sàng làm vi c ngha là l i
s ng  áng ca ng i  m i th i   i   c bi t trong th i   i ngày
nay. L i s ng  y    c th  hi n khá  a d ng và phong phú phù
h p v i yêu c u th i   i. Trong th i hi n   i, vi c ngha là
phù h p v i chính ngha th i   i, là vi c có ích cho n   c, có
l i cho dân.(1điểm)
+ Khi   t n   c có chi n tranh, nhi u ng   i  ã t  nguy n dâng
hi n cu c   i, tu i thanh xuân cho s  nghi p gi i phóng   t

n   c. (Dẫn chứng và phân tích)
+ Trong cu c s ng   i th   ng, có nhi u ng   i bình th   ng,
làm nh ng vi c bình th   ng c ng có th  g i là vi c ngha: Ch
lao công âm th m trong  êm  ông giá rét làm s ch    ng ph ,
vi c hi n máu c u ng   i,   a m t c  già qua    ng…
- Tuy nhiên, trong cu c s ng hôm nay bên c nh nh ng
t m g   ng vì ngha mà chúng ta hàng ngày v n    c nhìn
th y, nghe th y cho dù là r t nh  thì v n có nhi u ng   i ch a
bi t, ch a làm và dám làm vi c ngha.  ó là  i  u  áng phê
phán.(0,25điểm)
· Bài học (0,25điểm)
- Dù nh  bé, nh ng m i ng   i hãy làm nhi u vi c ngha
  cu c s ng và xã h i t t   p h n
K t bài
- Kh ng   nh l i v n   ngh lu n
- Suy ngh c a b n thân
L  u ý: M  bài và k t bài cho 0,25  i  m
Câu 2(7  i  m)
1.V  k  n ng:
- Bi t cách làm bài v n ngh lu n v n h c có b  c c rõ ràng,
 úng thao tác ngh lu n, di n   t sáng rõ, không m c l i di n
  t, dùng t ,   t câu.
- Xác   nh  úng v n   ngh lu n: Vẻ đẹp của hình
ảnh thế hệ trẻ Việt Nam trongkháng chiến
chống Mĩ và ph m vi t  li u
Lưu ý: Về phạm vi tư liệu sử dụng cho bài
viết, ngoài hai văn bản đã học ở học kì I lớp
9 là “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của
Phạm Tiến Duật và “ Lặng lẽ Sa Pa” của
Nguyễn Thành Long, giám khảo cần khuyến

khích cho những thí sinh có thêm những
dẫn chứng ở các tác phẩm khác ở HKII hoặc
ngoài chương trình cùng đề tài.
2. V  ki  n th  c
Bài vi t c n trình bày    c nh ng n i dung c  b n sau:
L  u ý: M  bài và k t bài cho 0,25  i  m
Mở bài
- Gi i thi u v n   ngh lu n: Hình  nh th  h  tr 
Vi t Nam qua th c t  v n h c ch ng M
- Trích ý ki n
- Khái quát v n  
Thân bài
1. Khái quát chung(1  i  m)
- Hoàn c nh lch s : Hai m   i n m dân t c Vi t Nam ti n
hành cu c kháng chi n ch ng M c u n   c.  ó là cu c chi n
  u   y gian kh , ác li t và hi sinh.
- Hình  nh trung tâm c a th i   i, ni m t  hào c a dân t c và
c ng là hình  nh trung tâm c a v n h c kháng chi n ch ng M
 ó là hình  nh th  h  tr  Vi t Nam- th  h   óng góp l n công
s c và x   ng máu cho s  nghi p gi i phóng dân t c và d ng
xây   t n   c:
X  d c Tr   ng S n  i c u n   c
Mà lòng ph i ph i d y t   ng lai
- B i v y v n h c giai  o  n t  sau Cách m ng tháng Tám
1945, nhi u tác ph m th  ca c ng nh  v n xuôi c a các tác gi 
 ã kh c h a sinh   ng hình  nh th  h  tr  Vi t Nam trong
kháng chi n ch ng M: H  là nh ng ng   i lính lái xe Tr   ng
S n; nh ng cô gái thanh niên xung phong trên chi n tr   ng;
nh ng con ng   i ngày  êm mi t mài lao   ng c ng hi n cho
  t n   c

- H    u là nh ng thanh niên s ng có lý t   ng cao   p, h 
nguy n  em s c tr , tinh th n, trí tu …c ng hi n cho s 
nghi p xây d ng và b o v  T  qu c.Tuy nhi m v  khác nhau
nh ng h  cùng chung m c  ích, lý t   ng là b o v  và xây
d ng   t n   c nên  h    u t a sáng nh ng ph m ch t cao
  p tuy t v i.
2. Phân tích và ch ng minh
- Luận điểm 1: Đó là lớp thanh niên trẻ có
lý tưởng cách mạng cao đẹp, có hoài bão
ước mơ, sẵn sàng cống hiến sức trẻ cho đất
nước (1,25điểm)
- Lý t   ng cao   p c a nh ng ng   i lính lái xe Tr   ng
S n: Vì s  nghi p gi i phóng mi n Nam th ng nh t   t n   c
Xe v n ch y vì mi n Nam phía tr   c
Ch c n trong xe có m t trái tim.
( Bài th  v  ti u   i xe không kính”
- Nhân v t anh thanh niên dù tu i   i còn r t tr  nh ng
anh  ã ý th c    c m t cách sâu s c v  trách nhi m c a mình
(m t công dân)   i v i quê h   ng   t n   c, mà cao h n là lý
t   ng s ng, lý t   ng cách m ng
“ Mình sinh ra là gì,mình     âu, mình vì ai mà làm vi c?”
(L ng l  Sa Pa)
- Luận điểm 2: Họ là những con người
dũng cảm, gan dạ, đầy tinh thần trách
nhiệm, coi thường hiểm nguy,vượt qua mọi
gian khổ sẵn sàng hi sinh để hoàn thành
nhiệm vụ (1,25điểm)
- Nh ng ng   i lính lái xe Tr   ng S n v i tinh th n d ng
c m và ý chí kiên c   ng vì s  nghi p gi i phóng   t n   c  ã
giúp h  v   t qua s  nguy hi m c a bom   n ( s  ác li t trên

tuy n    ng Tr   ng S n th i ch ng M), v   t qua s  khó
kh n gian kh    hoàn thành nhi m v 
“ Không có kính không ph i vì xe không có kính
Bom gi t bom rung kính v   i r i…”
“ Không có kính  thì có b i….”
“ Không có kính  thì   t áo…”
“ L i  i, l i  i tr i xanh thêm.”
- Anh thanh niên v i lòng yêu ngh  và tinh th n trách
nhi m  ã giúp anh v   t qua n i cô   n, v   t qua m i gian
kh    hoàn thành nhi m v 
“ Cháu   ây có nhi m v   o n ng,  o m a….xong vi c tr 
vào là không th  nào ng  l i    c.”
c. Lu n  i  m 3:  h  có tình   n g chí,   n g   i
g  n bó thân thi  t, s  n sàng chia s  v  i nhau trong
cu  c s  ng thi u th  n, gian kh  và hi  m nguy.
(1,25  i  m)
- Nh ng ng   i lính lái xe Tr   ng S n t  s  cùng chung
nhi m v , lý t   ng h   ã tr  thành   ng   i c a nhau, s  chia
v i nhau nh ng gian kh   chi n tr   ng, tình   ng   i  ã ti p
thêm cho h  s c m nh   v   t qua bom   n hi m nguy. H n
th  h  còn coi nhau nh  anh em trong m t gia  ình
- (D n ch ng và phân tích)
- Anh thanh niên có th  v   t qua n i cô   n, v   t qua m i
s  gian kh    hoàn thành nhi m v  là vì anh luôn suy ngh
anh không cô   n mà luôn có   ng   i ti p s c cho anh: “
Hu ng chi công vi c c a cháu g n li n v i vi c c a bao anh
em   ng chí d   i kia”.Vì   ng   i mà anh luôn c  g ng trong
công vi c b i anh luôn th y nh ng  óng góp c a mình cho   t
n   c còn quá nh  bé so v i h  (anh b n trên   nh Phan-xi-
p ng,anh cán b  nghiên c u b n   sét, ông k s  v   n rau Sa-

Pa).
d. Lu n  i  m 4: Gi  a nh  ng khó kh n ác li  t c  a
cu  c s  ng h  v  n tràn   y tinh th  n l  c quan, s  tr 
trung, lãng m n c  a tu  i tr  (1,25  i  m)
- S  tr  trung, ngang tàng, sôi n i   m ch t lính c a
nh ng chi n s lái xe Tr   ng S n gi a chi n tr   ng ác li t.
Thái   b t ch p nh ng gian kh  hi m nguy
(D n ch ng và phân tích)
- Anh thanh niên, qua nh ng l i anh tâm s  v i ông h a s
và cô k s v  cu c s ng m t mình c a anh, v  công vi c c a
anh ta th y    c ý chí ngh l c phi th   ng  anh“ …N u là
n i nh  ph n hoa  ô h i thì xoàng…”. Không ch v y, ngoài
gi  làm vi c còn tr ng hoa, nuôi gà và   c bi t là dành th i
gian     c sách m  mang hi u bi t.
3.  á nh giá (0,5  i  m)
- Hình  nh th  h  tr  Vi t Nam trong kháng chi n ch ng
M hi n lên chân th c, sinh   ng trên các trang v n c a các
tác gi   ã có s c thuy t ph c v i ng   i   c.
- Hình  nh  y không ch cho th y tài n ng c a các tác gi 
mà còn cho chúng ta th y s  am hi u, tr i nghi m cu c s ng
trong nh ng n m kháng chi n ác li tc a các nhà v n, nhà th .
- Qua  ó, chúng ta có th  hi u thêm v  lch s  dân t c,
thêm t  hào và ti p b   c truy n th ng các th  h  cha anh.
K  t bài
- Kh ng   nh l i v n  
- Suy ngh c a b n thân