TIẾT 73 TÁC PHẨM VỢ CHỒNG A PHỦ TÔ HOÀI

Tô Hoài
Tô Hoài
Hoàng Hải 11/07






Tô Hoài
Tô Hoài


I- Tiểu dẫn:
I- Tiểu dẫn:
- Tô Hoài, tên thật là Nguyễn Sen, quê ở
- Tô Hoài, tên thật là Nguyễn Sen, quê ở
Nghĩa Đô- Hoài Đức- Hà Tây ( nay
Nghĩa Đô- Hoài Đức- Hà Tây ( nay
thuộc nội thành Hà Nội ).
thuộc nội thành Hà Nội ).
-Năm 1943 ông tham gia hội Văn hoá
-Năm 1943 ông tham gia hội Văn hoá
cứu quốc, hoạt động trong lĩnh vực
cứu quốc, hoạt động trong lĩnh vực
báo chí.
báo chí.
- Sáng tác nhiều thể loại, có khối lượng
- Sáng tác nhiều thể loại, có khối lượng

t/p khá đồ sộ… Nổi tiếng từ t/p
t/p khá đồ sộ… Nổi tiếng từ t/p
Dế
Dế
mèn phiêu lưu kí (1941 ).
mèn phiêu lưu kí (1941 ).
Gií thiÖu vÒ t¸c gi¶ T« Hoµi
Gií thiÖu vÒ t¸c gi¶ T« Hoµi
?
?


I- Tiểu dẫn:
I- Tiểu dẫn:


-Rút trong tập
-Rút trong tập
Truyện Tây Bắc (1953)
Truyện Tây Bắc (1953)
-
-
giải nhất truyện kí 1954-1955.
giải nhất truyện kí 1954-1955.


- Là kết quả của chuyến đi thực tế cùng
- Là kết quả của chuyến đi thực tế cùng
bộ đội vào giải phóng TB. T/p viết về
bộ đội vào giải phóng TB. T/p viết về

cuộc đời của Mị và Aphủ ở Hồng Ngài
cuộc đời của Mị và Aphủ ở Hồng Ngài
và ở Phiềng Sa.
và ở Phiềng Sa.
Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm “ Vî chång Aphñ?





  !"#$%&$'()*+
  !"#$%&$'()*+
',
',

)/01/,2#34#5
)/01/,2#34#5
#61,5-,7
#61,5-,7

895-%:(;1 <=7
895-%:(;1 <=7
$$.
$$.

<><=7 $02$'()*#$
<><=7 $02$'()*#$
,?&.
,?&.


@- A B<> C$:/
@- A B<> C$:/
:.
:.

!%D<>-15(+"
!%D<>-15(+"
E
E

$<>1&,2$D.
$<>1&,2$D.
'!


Đọc hiểu tác phẩm
Đọc hiểu tác phẩm
a) Giới thiệu về nhân vật Mị
a) Giới thiệu về nhân vật Mị
*
*
M, lm li, im lỡm ngi bờn tng ỏ
M, lm li, im lỡm ngi bờn tng ỏ




C
C
ỏch gii thiu gõy c n tng

ỏch gii thiu gõy c n tng
v s tng phn gia hon cnh, s
v s tng phn gia hon cnh, s
phn ca M vi gia ỡnh nh Pỏtra.
phn ca M vi gia ỡnh nh Pỏtra.
FGH%I
Mở đầu truyện tác giả giới thiệu nh& thế
nào về nh& thế nào về nhân vật? Nhận xét
về cách giới thiệu đó?


b/ Mị trước khi đi làm dâu:
b/ Mị trước khi đi làm dâu:


Em hãy tìm những chi tiết trong
Em hãy tìm những chi tiết trong
truyện, và qua đó hình dung về một
truyện, và qua đó hình dung về một
cô Mị như thế nào trước khi làm dâu ?
cô Mị như thế nào trước khi làm dâu ?









Mị là một cô gái đẹp, tài
Mị là một cô gái đẹp, tài
hoa, cần cù lao động.
hoa, cần cù lao động.








Là một người con hiếu thảo.
Là một người con hiếu thảo.








Và là một người khao khát yêu tự
Và là một người khao khát yêu tự
do, muốn làm chủ cuộc đời mình.
do, muốn làm chủ cuộc đời mình.
JGH%I

C / Mị- những ngày làm dâu:
C / Mị- những ngày làm dâu:
Khi mới bị bắt về làm dâu… Mị …thế nào ?
Khi mới bị bắt về làm dâu… Mị …thế nào ?
- Đau đớn, uất ức… đêm nào cũng khóc.
- Đau đớn, uất ức… đêm nào cũng khóc.
-Và phản ứng quyết liệt : hái lá ngón… có ý định
-Và phản ứng quyết liệt : hái lá ngón… có ý định
tự tử.
tự tử.
Theo em, hành động đó có ý nghĩa gì ?
Theo em, hành động đó có ý nghĩa gì ?






Mị không chấp nhận thân phận nô lệ
Mị không chấp nhận thân phận nô lệ


rất
rất
yêu tự do !
yêu tự do !

->Khi nghe cha nói, Mị lại vứt lá ngón đi
->Khi nghe cha nói, Mị lại vứt lá ngón đi
lßng
lßng
hiÕu th¶o kh«ng cho phÐp MÞ quªn sinh.
hiÕu th¶o kh«ng cho phÐp MÞ quªn sinh.
JGH%I


Gia đình nhà Patra đã làm gì khiến Mị
Gia đình nhà Patra đã làm gì khiến Mị
cam chịu sống nô lệ ?
cam chịu sống nô lệ ?
-
Patra lợi dụng thần quyền , đầu độc, áp
Patra lợi dụng thần quyền , đầu độc, áp
chế tinh thần…
chế tinh thần…
-
Bắt Mị làm việc quần quạt quanh năm
Bắt Mị làm việc quần quạt quanh năm
suốt tháng… (
suốt tháng… (
MÞ t&ëng m×nh lµ con tr©u, con
MÞ t&ëng m×nh lµ con tr©u, con
ngùa, lïi lòi nh& con rïa )
ngùa, lïi lòi nh& con rïa )
-
Cha con Patra chà đạp nhân phẩm,
Cha con Patra chà đạp nhân phẩm,

không coi Mị là người…
không coi Mị là người…
(
(
Sèng trong c¨n
Sèng trong c¨n
buång tèi t¨m )
buång tèi t¨m )





Mị là nạn nhân đau đớn nhất, tiêu
Mị là nạn nhân đau đớn nhất, tiêu
biểu cho số phận bất hạnh của những
biểu cho số phận bất hạnh của những
người phụ nữ nghèo khổ trong xã hội
người phụ nữ nghèo khổ trong xã hội
xưa…
xưa…
JGH%I




Tô Hoài đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật gì
Tô Hoài đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật gì
để miêu tả những ngày tăm tối này của Mị ?
để miêu tả những ngày tăm tối này của Mị ?

Một số thủ pháp nghệ thuật :
Một số thủ pháp nghệ thuật :
Tương phản đối lập giữa
Tương phản đối lập giữa
Hoàn cảnh >< số phận nhân vật
Hoàn cảnh >< số phận nhân vật
Nhà Patra giàu có >< cô Mị buồn rười rượi
Nhà Patra giàu có >< cô Mị buồn rười rượi
Buồng ở chật hẹp của Mị >< thoáng đãng ở bên
Buồng ở chật hẹp của Mị >< thoáng đãng ở bên
ngoài…
ngoài…
So sánh ẩn dụ :
So sánh ẩn dụ :
Mị … không bằng con trâu con ngựa
Mị … không bằng con trâu con ngựa
Mị… là con trâu, con ngựa
Mị… là con trâu, con ngựa
Mị… lùi lũi như con rùa…
Mị… lùi lũi như con rùa…




Kiếp người của Mị là kiếp vật !
Kiếp người của Mị là kiếp vật !
JGH%I

* Trong đêm tình mùa xuân…
* Trong đêm tình mùa xuân…
Theo em, điều gì đã đánh thức lòng ham
Theo em, điều gì đã đánh thức lòng ham
yêu, ham sống ở Mị ?
yêu, ham sống ở Mị ?
Là không khí mùa xuân , ngày tết?
Là không khí mùa xuân , ngày tết?
Là tiếng sáo ?
Là tiếng sáo ?
Là hơi men ?
Là hơi men ?
Trong đêm tình mùa xuân, cái đêm mà Mị bị trói
Trong đêm tình mùa xuân, cái đêm mà Mị bị trói
đứng ở góc nhà, có mấy lần nhà văn đã miêu tả
đứng ở góc nhà, có mấy lần nhà văn đã miêu tả
tiếng sáo ? Và sự tác động của nó đến tâm trạng
tiếng sáo ? Và sự tác động của nó đến tâm trạng
của Mị ntn?
của Mị ntn?
JGH%I
Søc sèng tiÒm tµng trong MÞ


Lần 1:
Lần 1:


“đầu núi lấp ló…tiếng sáo”

“đầu núi lấp ló…tiếng sáo”


Mị say lịm…hồn phách trôi về qua
Mị say lịm…hồn phách trôi về qua
vãng…
vãng…
Lần 2:
Lần 2:


“tai Mị văng vẳng tiếng sáo…” –
“tai Mị văng vẳng tiếng sáo…” –


Mị… phơi phới, chợt nhận ra mình còn trẻ,
Mị… phơi phới, chợt nhận ra mình còn trẻ,
muốn đi chơi…
muốn đi chơi…
Lần 3:
Lần 3:


“tiếng sáo gọi bạn vẫn lơ lửng bay…” –
“tiếng sáo gọi bạn vẫn lơ lửng bay…” –


Giục giã Mị phải đi chơi…
Giục giã Mị phải đi chơi…
Lần 4:

Lần 4:


“trong đầu Mị rập rờn tiếng sáo…” –
“trong đầu Mị rập rờn tiếng sáo…” –


Bị Asử trói đứng ở góc nhà…Mị như người
Bị Asử trói đứng ở góc nhà…Mị như người
mộng du…
mộng du…
Lần 5:
Lần 5:


tiếng sáo rất xa…hơi rượu còn nồng nàn…tiếng sột soạt
tiếng sáo rất xa…hơi rượu còn nồng nàn…tiếng sột soạt
vách nứa chuồng ngựa…
vách nứa chuồng ngựa…


Về với thực tại, Mị nghĩ
Về với thực tại, Mị nghĩ
mình không bằng con ngựa…
mình không bằng con ngựa…
Lần 6:
Lần 6:


“Hơi rượu tỏa. Tiếng sáo. Tiếng chó sủa xa xa.” –

“Hơi rượu tỏa. Tiếng sáo. Tiếng chó sủa xa xa.” –


Vật vã với nỗi đau đớn vì bị trói… Mị đã tỉnh táo… và ý thức
Vật vã với nỗi đau đớn vì bị trói… Mị đã tỉnh táo… và ý thức
được rằng mình là con người.
được rằng mình là con người.


Cảnh huống này cho ta thấy lòng ham yêu, ham sống,
Cảnh huống này cho ta thấy lòng ham yêu, ham sống,
và khát vọng sống đang lần lần thức dậy từ trong sâu
và khát vọng sống đang lần lần thức dậy từ trong sâu
thẳm đống tro tàn giá lạnh của cõi lòng người đàn bà
thẳm đống tro tàn giá lạnh của cõi lòng người đàn bà
lầm lũi ấy. Quả là sức sống, khát vọng sống của con
lầm lũi ấy. Quả là sức sống, khát vọng sống của con
người thật kì diệu !
người thật kì diệu !
JGH%I


* Mị trong đêm đông cứu Aphủ : (phim)
* Mị trong đêm đông cứu Aphủ : (phim)
Em hãy miêu tả lại quá trình suy nghĩ
Em hãy miêu tả lại quá trình suy nghĩ
nào ở Mị dẫn đến hành động cởi trói
nào ở Mị dẫn đến hành động cởi trói
cứu Aphủ ?
cứu Aphủ ?

Diễn biến tâm trạng của Mị :
Diễn biến tâm trạng của Mị :
Ban đầu : vô cảm. / Vì sao ?
Ban đầu : vô cảm. / Vì sao ?
Động lòng trắc ẩn. / Điều gì xui
Động lòng trắc ẩn. / Điều gì xui
khiến ?
khiến ?
Cắt dây cởi trói cứu Aphủ, và tự cứu
Cắt dây cởi trói cứu Aphủ, và tự cứu
mình !
mình !
JGH%I




Qua quá trình phân tích trên, em có nhận
Qua quá trình phân tích trên, em có nhận
xét gì về nhân vật Mị ?
xét gì về nhân vật Mị ?


=>
=>


Mị là cô gái có đời sống nội tâm phong
Mị là cô gái có đời sống nội tâm phong
phú, có ý thức phản kháng bất công. Ẩn

phú, có ý thức phản kháng bất công. Ẩn
chứa bên trong sự câm lặng ấy là lòng ham
chứa bên trong sự câm lặng ấy là lòng ham
sống mãnh liệt, là niềm khát khao được sống
sống mãnh liệt, là niềm khát khao được sống
trong tự do, trong yêu thương.
trong tự do, trong yêu thương.


Qua nhân vật này, tư tưởng nhân đạo của
Qua nhân vật này, tư tưởng nhân đạo của
tác phẩm được bộc lộ khá sâu sắc ?
tác phẩm được bộc lộ khá sâu sắc ?


- Cảm thông với nỗi bất hạnh của Mị.
- Cảm thông với nỗi bất hạnh của Mị.


-Phát hiện và miêu tả sức sống tiềm ẩn
-Phát hiện và miêu tả sức sống tiềm ẩn
trong Mị.
trong Mị.


-Lên án bản chất vô nhân tính của bọn
-Lên án bản chất vô nhân tính của bọn
thống trị.
thống trị.
JGH%I

Aphủ và Mị có gì giống nhau về mặt
Aphủ và Mị có gì giống nhau về mặt
thân phận ? Và số phận ?
thân phận ? Và số phận ?
Mị và Aphủ giống nhau ở chỗ :
Mị và Aphủ giống nhau ở chỗ :
-
-
§
§
ều là nạn nhân của chế độ phong
ều là nạn nhân của chế độ phong
kiến miền núi.
kiến miền núi.
- Nếm trải những cay đắng, tủi cực
- Nếm trải những cay đắng, tủi cực
của kiếp sống nô lệ.
của kiếp sống nô lệ.


- Khát khao yêu tự do… và
- Khát khao yêu tự do… và
…
…
II/ Nh©n vËt A Phñ
1/ Aphñ, ngêi ë trõ nî nhµ thèng LÝ P¸ Tra

Cảnh xử kiện Aphủ có gì đặc biệt ?
Cảnh xử kiện Aphủ có gì đặc biệt ?
-Nguyên nhân của sự việc…? !
-Nguyên nhân của sự việc…? !
-Cảnh xử kiện…? !
-Cảnh xử kiện…? !
Trong khói thuốc phiện, trong mưa đòn,
Trong khói thuốc phiện, trong mưa đòn,
và trong tiếng chửi bới…
và trong tiếng chửi bới…
- Cách xử kiện :
- Cách xử kiện :


dùng quân quyền tuyệt đối.
dùng quân quyền tuyệt đối.


dùng thần quyền tuyệt đối.
dùng thần quyền tuyệt đối.




Đó là những tập tục dã man, và
Đó là những tập tục dã man, và
là bản chất tàn bạo của chế độ phong
là bản chất tàn bạo của chế độ phong
kiến miền núi.
kiến miền núi.

Và cảnh Aphủ bị trói… nói lên bản chất
Và cảnh Aphủ bị trói… nói lên bản chất
gì của bọn thống trị miền núi ?
gì của bọn thống trị miền núi ?
II/ Nh©n vËt A Phñ



Giá trị nhân đạo tích cực, mang ý thức giai cấp
Giá trị nhân đạo tích cực, mang ý thức giai cấp

Lên án những thế lực phong kiến, thực dân áp
Lên án những thế lực phong kiến, thực dân áp
bức tàn bạo.
bức tàn bạo.

Thông cảm với những số phận đau khổ của ng:
Thông cảm với những số phận đau khổ của ng:
ời nông dân nghèo miền núi.
ời nông dân nghèo miền núi.

Khẳng định phẩm chất tốt đẹp, những khát
Khẳng định phẩm chất tốt đẹp, những khát
vọng và con đ:ờng đi tới cách mạng.
vọng và con đ:ờng đi tới cách mạng.

Đề cao tình hữu ái giai cấp sự đồng cảm ở
Đề cao tình hữu ái giai cấp sự đồng cảm ở
những con ng:ời nghèo khổ cùng cảnh ngộ.
những con ng:ời nghèo khổ cùng cảnh ngộ.

Giá trị nhân đạo?


-
Nghệ thuật xây dựng nhân vật. ( Miêu tả sinh
động, khắc hoạ rõ nét)
-
Miêu tả cảnh rất đặc sắc ( miền núi hiện ra với
những nét sinh hoạt và phong tục riêng).
-
Nghệ thuật kể truyện thành công tạo sự chú ý (
giới thiệu nhân vât)
-
Ngôn ngữ chọn lọc, lối văn giàu tính tạo hình.
-
Giọng kể đầy sự cảm thông yêu mến, bộc lọ đ:
ợc nội tâm nhân vật.
Nghệ thuật


Chủ đề :
Chủ đề :


Đồng bào các dân tộc miền núi nói
Đồng bào các dân tộc miền núi nói
riêng, cũng như cả dân tộc VN, trong
riêng, cũng như cả dân tộc VN, trong
quá trình đấu tranh đòi quyền sống,
quá trình đấu tranh đòi quyền sống,

quyền tự do, hạnh phúc, đã nếm trải
quyền tự do, hạnh phúc, đã nếm trải
bao đau thương tủi cực, bao đắng cay,
bao đau thương tủi cực, bao đắng cay,
và qui luật tất yếu “ tức nước vỡ bờ “ -
và qui luật tất yếu “ tức nước vỡ bờ “ -
họ vùng lên đấu tranh để tự giải
họ vùng lên đấu tranh để tự giải
phóng mình, nhờ có cách mạng mà
phóng mình, nhờ có cách mạng mà
cuộc đấu tranh ấy mới giúp họ giành
cuộc đấu tranh ấy mới giúp họ giành
được cả tình yêu và hạnh phúc.
được cả tình yêu và hạnh phúc.


Bài tập nâng cao
Bài tập nâng cao

ý thơ trong truyện Vợ chồng A Phủ
ý thơ trong truyện Vợ chồng A Phủ
ý thơ ?
=> Những rung cảm tr:ớc vẻ đẹp của thiên nhiên,
cuộc sông, con ng:ời, có khẳ năng truyền những
cảm súc ấy đến ng:ời đọc.



Bức tranh thiên nhiên rừng núi Tây Bắc. ( cảnh
Bức tranh thiên nhiên rừng núi Tây Bắc. ( cảnh

mùa xuân)
mùa xuân)

Bức tranh sinh hoạt, phong tục miền núi.
Bức tranh sinh hoạt, phong tục miền núi.

Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống cảu hai nhân vật
Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống cảu hai nhân vật
Mị Và A Phủ.
Mị Và A Phủ.
=> Nâng cao cái đẹp cuả cuộc sống con ng:ời v:
=> Nâng cao cái đẹp cuả cuộc sống con ng:ời v:
ợt lên trên cái tăm tối đau khổ.
ợt lên trên cái tăm tối đau khổ.
Chất thơ trong truyện
ngắn vợ chồng A Phủ?