Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại cổ phần sài gòn

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH

………………

HUNH TH M TRANG


GII PHÁP NỂNG CAO NNG LC CNH
TRANH CA NGỂN HÀNG THNG MI
C PHN SÀI GÒN


Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mƣ s: 60340201



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS TRNG TH HNG


TP.H CHÍ MINH – NM 2014

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi.

Các s liu, kt qu nghiên cu trong lun vn này là trung thc, ni dung lun
vn này cha tng đc ai công b trong bt k công trình nào.


HUNH TH M TRANG
DANH MC CH VIT TT
ATM
Máy rút tin t đng
CAR
H s an toán vn
CBTD
Cán b tín dng
CN
Chi nhánh
CNTT
Công ngh thông tin
CPH
C phn hóa
Eximbank
Ngân hàng Thng mi C phn xut nhp khu Vit Nam
GDP
Tng thu nhp quc dân
MB
Ngân hàng Thng mi C phn Quân đi
NH
Ngân hàng
NHNN
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
PGD
Phòng giao dch

QTK
Qu tit kim
Sacombank
Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn Thng Tín.
SCB
Ngân hàng Thng mi C phn Sài Gòn.
SGD
S giao dch
TCTD
T chc tín dng
Techcombank
Ngân hàng Thng mi C phn K thng Vit Nam
TMCP
Thng mi C phn
TTQT
Thanh toán quc t
TTS
Tng tài sn
VCSH
Vn ch s hu
VL
Vn điu l
WTO
T chc thng mi th gii
XNK
Xut nhp khu

DANH MC HÌNH NH
Hình 2.1: Th phn huy đng ca 10 Ngân hàng ln nht Vit Nam nm 2013. 44
Hình 2.2: Th phn cho vay ca 10 Ngân hàng ln nht Vit Nam nm 2013 45

Hình 2.3: Top 10 Ngân hàng có Tng Tài Sn ln nht 47
(c san Toàn cnh Ngân hàng Vit Nam nm 2014).



















DANH MC BNG
Bng 2.1: S liu tng trng ca SCB t 2012-2013 23
Bng 2.2: Vn ch s hu ca mt s NHTM tính đn ngày 31/12/2013 25
Bng 2.3: H s an toàn vn ti thiu ca SCB t nm 2012-2013 25
Bng 2.4: Tình hình huy đng vn ca SCB t nm 2012-2013 26
Bng 2.5: Tình hình cho vay ca SCB t nm 2012-2013 29
Bng 2.6: Danh mc chng khoán vn ca SCB t nm 2012-2013 33
Bng 2.7: S lng nhân s SCB tính đn 31/12/2013 36
Bng 2.8: Hot đng đào to ca SCB t nm 2012-2013 37

Bng 2.9: Tinh hình tng trng ca mt s NHTM nm 2013 44
Bng 2.10: Ch tiêu ROA, ROE, Li nhun sau thu ca mt s NHTM nm 2013 48







MC LC

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC VIT TT
DANH MC HÌNH NH
DANH MC BNG
Trang
LI M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V NNG LC CNH TRANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI 4
1.1 Tng quan v nng lc cnh tranh ca Ngơn hƠng thng mi 4
1.1.1 Nhng đc đim chung và nghip v ch yu ca Ngân hàng thng mi 4
1.1.2 Khái nim nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi 5
1.1.3 Nhng tiêu chí c bn đánh giá nng lc cnh tranh ca Ngân hàng
thng mi 7
1.1.3.1 Nng lc tài chính 7
1.1.3.2 Tính đa dng ca sn phm dch v 9
1.1.3.3 Trình đ công ngh 10
1.1.3.4 Ngun nhân lc, qun tr và điu hành 11

1.1.3.5 Danh ting, uy tín, mng li chi nhánh và quan h Ngân hàng đi lý 12
1.2 Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng
mi 13
1.2.1 Nhóm yu t thuc môi trng bên ngoài 13
1.2.1.1 i th cnh tranh 13
1.2.1.2 Sn phm thay th 13
1.2.1.3 Khách hàng 14
1.2.1.4 Nhà cung cp 14
1.2.1.5 S bin đng kinh t trong và ngoài nc 15
1.2.1.6 S phát trin ca công ngh 15
1.2.1.7 S tác đng ca môi trng vn hóa, xã hi, chính tr và pháp lut 15
1.2.2 Nhóm yu t thuc ni lc ca Ngân hàng thng mi 16
1.2.2.1 Nng lc qun lý tài chính 16
1.2.2.2 Trình đ áp dng khoa hc k thut và qun lý hin đi 16
1.2.2.3 Trình đ, phm cht và kinh nghim ca đi ng cán b, nhân viên 17
1.2.2.4 Hot đng marketing , v th trên th trng 17
1.2.2.5 Vn hóa doanh nghip trong lnh vc Ngân hàng 18
1.3 S cn thit phi nơng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng
thng mi 18
1.4 Bài hc kinh nghim v nơng cao nng lc cnh tranh ca các Ngân hàng
Trung Quc 19
KT LUN CHNG 1 20

CHNG 2: THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA NGÂN
HÀNG TMCP SÀI GÒN 21
2.1 Tng quan v Ngân hàng TMCP Sài Gòn 21
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 21
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh ca SCB nhng nm gn đây 22
2.2 Phơn tích nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn 25
2.2.1 Phân tích thc trng các yu t ni b ca SCB 25

2.2.1.1 Nng lc tài chính 25
2.2.1.2 Tính đa dng ca sn phm dch v 27
2.2.1.3 Trình đ công ngh 35
2.2.1.4 Ngun nhân lc, qun tr và điu hành 36
2.2.1.5 Danh ting, uy tín, mng li chi nhánh và quan h Ngân hàng đi lý 40
2.2.2 Phân tích tác đng ca các yu t môi trng 43
2.2.2.1 Tác đng ca các yu t v mô 43
2.2.2.2 Phân tích các nhóm đi th cnh tranh 44
2.3 Nhn đnh đim mnh, đim yu v nng lc cnh tranh ca Ngân hàng
TMCP Sài Gòn 47
2.3.1 im mnh 47
2.3.2 im yu ca SCB 49
2.4 Ma trn hình nh cnh tranh 52
KT LUN CHNG 2 53

CHNG 3: GII PHÁP NỂNG CAO NNG LC CNH TRANH CA
NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN 54
3.1 nh hng vƠ quan đim hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP
Sài Gòn 54
3.2 Các gii pháp ch yu nơng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng
TMCP Sài Gòn 55
3.2.1 Nâng cao nng lc tài chính 55
3.2.1.1 Gii pháp tng vn 55
3.2.1.2 Gii pháp x lý n xu 56
3.2.2 Nâng cao hiu qu qun tr điu hành 58
3.2.2.1 Gii pháp tng cng nng lc qun tr điu hành 58
3.2.2.2 Gii pháp qun lý ri ro và kim soát ni b 59
3.2.3 Gii pháp v ngun nhân lc 59
3.2.4 Gii pháp v marketing 62
3.2.4.1 Phát trin sn phm, dch v NH hin đi 62

3.2.4.2 Phát trin nn tng khách hàng vng chc 65
3.2.4.3 Phát trin và nâng cao hiu qu mng li và kênh phân phi 67
3.2.4.4 y mnh các hot đng truyn thông và marketing 67
3.2.4.5 Xây dng và phát trin vn hóa SCB 68
3.2.5 y mnh đu t, ng dng công ngh 69
3.3 Kin ngh vi Ngơn hƠng nhƠ nc và chính ph 69
3.4.1 Kin ngh vi Ngân hàng nhà nc 70
3.4.2 Kin ngh vi chính ph 71
KT LUN CHNG 3 71
KT LUN CHUNG 72

DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC







1

LI M U

1. Tính cp thit ca đ tài
Vi vic tr thành thành viên th 150 ca WTO k t ngày 07/11/2007, đn nay
sau hn by nm gia nhp, v th ca Vit Nam trên trng quc t ngày càng đc
nâng cao, quá trình đi mi ngày càng toàn din hn, rõ nét hn. Cùng vi s phát
trin ca c nc thì h thng Ngân hàng Vit Nam cng đã có nhng chuyn bin rõ
rt theo hng to ra mt th trng m ca có tính cnh tranh cao hn, qua đó thúc

đy khu vc dch v Ngân hàng tng trng c v quy mô và loi hình hot đng, thích
ng nhanh hn vi nhng tác đng t bên ngoài, t đó có kh nng đóng góp nhiu
hn vào s phát trin chung ca nn kinh t, góp phn vào vic đu t chuyn dch c
cu kinh t theo hng công nghip hóa – hin đi hóa đt nc.
Tuy vic hi nhp kinh t quc t đem li nhng điu kin to ln đ phát trin
đt nc nhng đi kèm vi nó luôn là các cam kt m ca th trng  mc đ nht
đnh và theo l trình thích hp. Trong nhng nm qua, các Ngân hàng trong nc có c
hi tip cn vi môi trng tài chính quc t nng đng nhng cng đy thách thc và
ri ro khi Vit Nam tham gia vào nhiu t chc khu vc và th gii cng nh kỦ kt
nhiu hip đnh song phng và đa phng. Bên cnh đó, s xâm nhp ngày càng sâu
rng ca các Ngân hàng nc ngoài vào th trng Vit Nam, cng nh nhng cam kt
v m ca khu vc Ngân hàng vi nhng quy đnh ni lng, không phân bit đi x
gia các Ngân hàng trong nc và ngoài nc, cùng vi l trình gim dn s bo h
ca chính ph, đã dn đn s cnh tranh trong lnh vc Ngân hàng ngày càng tr nên
quyt lit hn trong cuc đua đáp ng nhu cu ngày càng cao ca nn kinh t. Các
Ngân hàng Vit Nam s phi đi mt vi nhng đi th mnh v thng hiu, vn,
công ngh, nhân lc, sn phm, dch vầ Vy làm sao đ có th cnh tranh và phát
trin trc các đi th này là vn đ mà các Ngân hàng Vit Nam cn quan tâm hàng
đu, trong đó có Ngân hàng TMCP Sài Gòn.
2

Là mt nhân viên ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn, vi mong mun hot đng
ca SCB ngày càng hiu qu hn, đt đc li nhun nhiu hn, góp phn vào s tng
trng n đnh, bn vng và lâu dài nên tôi chn đ tài: “ GII PHÁP NÂNG CAO
NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG THNG MI C PHN SÀI
GÒN ” đ nghiên cu làm lun vn.
2. Mc tiêu nghiên cu:
 xut các gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng
TMCP Sài Gòn.
3. i tng và phm vi nghiên cu

i tng nghiên cu:
Nhng vn đ lý lun c bn v cnh tranh và nng lc cnh tranh ca Ngân
hàng thng mi.
Thc trng nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn.
Gii pháp và kin ngh nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng
TMCP Sài Gòn.
Phm vi nghiên cu: Hot đng ca Ngân hàng TMCP Sài gòn.
4. Phng pháp nghiên cu
Ni dung ca lun vn đc nghiên cu da trên kin thc ca các b môn đã
hc nh: nghip v NHTM, qun tr Ngân hàng, Ngân hàng quc t, lý thuyt tài
chính tin t, qun tr kinh doanh quc t, qun tr tài chính, ầầ.đ nghiên cu s
bin đng ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn vi mt s NHTM t nm 2012 đn ht nm
2013 nhm làm rõ vn đ nghiên cu.
Lun vn s dng phng pháp thng kê, so sánh, phân tích, tng hp. S liu
th cp đc thu thp t Ngân hàng nhà nc và các Ngân hàng thng mi, các báo
cáo thng niên, bng công b thông tin t c quan thng kê, tp chíầvà đc x lý
trên máy tính.
3

Phm vi kho sát là cán b lãnh đo, nhân viên ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn
khu vc TP.HCM và mt s Ngân hàng TMCP khác.
Thi gian nghiên cu, kho sát t tháng 11/2013 đn tháng 10/2014
5. Kt cu ca lun vn:
Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, lun vn đc kt
cu thành 3 chng, bao gm:
- Chng 1: C s lý lun v cnh tranh và nng lc cnh tranh.
- Chng 2: Thc trng nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn.
- Chng 3: Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Sài
Gòn.
6. ụ ngha khoa hc và thc tin:

Nhng kt qu nghiên cu ca lun vn góp phn b sung và h thng hóa
nhng vn đ lý lun v cnh tranh và nng lc cnh tranh ca NHTM, làm tài liu
tham kho cho công tác nghiên cu, hc tp v chuyên ngành.
Xác đnh v th cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn trong giai đon hin
nay, đng thi rút ra nhng kinh nghim trong thi gian va qua.Nghiên cu vn dng
vào hoàn cnh c th t đó đa ra nhng gii pháp xây dng chin lc nâng cao nng
lc cnh tranh ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn trong thi gian ti.









4

CHNG 1: TNG QUAN V NNG LC CNH TRANH CA NHTM
1.1 Tng quan v nng lc cnh tranh ca Ngơn hƠng thng mi
1.1.1 Nhng đc đim chung và nghip v ch yu ca Ngơn hƠng thng mi:
Xét v bn cht:
Ngân hàng là mt doanh nghip đc bit trên th trng. Là doanh nghip vì
ngân hàng hot đng ging nh các doanh nghip khác, có vn riêng, mua vào, bán ra,
có chi phí và thu nhp, có np thu, có th lãi hoc l, có th giàu lên hoc phá sn.ầ
Là doanh nghip đc bit vì nó không kinh doanh hàng hóa dch v thông thng nh
các doanh nghip công-nông thng nghip, vn ti, du lch, mà nó chuyên kinh doanh
các hàng hóa đc bit nh: tin t, vàng bc, chng khoán, làm dch v v tin t, kim
khí quỦ, đá quỦ, chng khoán.
Xét v chc nng:

Theo lut các t chc tín dng  Vit Nam (Lut s 20/2014/QH11, chng 3), các
t chc tín dng có quyn:
- Nhn tin gi t các t chc cá nhân và các t chc tín dng khác.
- Phát hành chng ch tin gi và các giy t có giá khác đ huy đng vn và có
th vay vn ln nhau.
- Cp tín dng
- S dng vn điu l và các qu d tr khác đ mua c phn ca các doanh
nghip không phi là các t chc tín dng và ca các t chc tín dng
- Tham gia vào các th trng tin t, các th trng liên ngân hàng đi vi ngoi
t, bn t và các th trng cho các giy t có giá đc quy đnh bi Ngân hàng
Nhà Nc
- Cung cp hoc chp nhn dch v tín thác, hot đng nh đi lý trong bt c
lnh vc nào liên quan đn hot đng ngân hàng, bao gm c qun lý bt c tài
sn nào, các vn đu t ca các t chc, cá nhân trên c s hp đng.
- Không đc phép tham gia vào bt đng sn
5

- c phép thành lp các công ty đc lp tham gia kinh doanh bo him và có
th cung cp dch v bo him theo các quy dnh ca pháp lut.
- c phép cung cp dch v t vn liên quan đn các vn đ tài chính và tin t
cho khách hàng.
- c phép cung cp dch v gi qu, cm c và các dch v khác phù hp vi
các quy dnh ca pháp lut.
1.1.2 Khái nim nng lc cnh tranh ca NHTM
Trong th k XX, nhiu lý thuyt cnh tranh ra đi nh lỦ thuyt ca Micheal
Porter, J B.Barney, P.Krugman, v.vầ Trong đó, phi k đn lý lun “ li th cnh
tranh ” ca Michael Porter, ông gii thích hin tng khi doanh nghip tham gia cnh
tranh thng mi quc t cn phi có “ li th cnh tranh ” và “ li th so sánh ”. Ông
phân tích li th cnh tranh tc là sc mnh ni sinh ca doanh nghip, ca quc gia,
còn li th so sánh là điu kin tài nguyên thiên nhiên, sc lao đng, môi trng to

cho doanh nghip, quc gia đó có thun li trong sn xut cng nh trong thng mi.
Ông cho rng li th cnh tranh và li th so sánh có quan h cht ch vi nhau, h tr
cho nhau, li th cnh tranh phát trin da trên li th so sánh, phát huy nh li th
cnh tranh.
Trong Kinh t hc – xut bn ln 12, tác gi P.Samuelson và W.D Nordhuas cho
rng: “ Cnh tranh là s kình đch gia các doanh nghip cnh tranh vi nhau đ giành
khách th trng ”.
Theo T đin bách khoa VN (tp I): “ Cnh tranh trong kinh doanh là mt hot
đng ganh đua gia nhng ngi sn xut hàng hóa, gia các thng nhân, các nhà
kinh doanh trong nn kinh t th trng, chi phi quan h cung cu nhm giành các
điu kin tiêu th th trng có li nht ”.
Trong cun sách “ Th trng, chin lc, c cu ” NXB TP.HCM nm 2013,
Giáo s Tôn Tht Nguyn Thiêm cho rng: “ Cnh tranh trên thng trng phi là
cnh tranh lành mnh, cnh tranh không phi đ dit tr đi th ca mình mà là đ đem
6

li cho khách hàng nhng giá tr gia tng cao hn hoc mi l hn đ khách hàng la
chn mình ch không phi đi th ca mình ”.
T nhng quan đim ca các lý thuyt cnh tranh trên cho thy, cnh tranh
không phi là s trit tiêu vi nhau ca các ch th tham gia, mà cnh tranh là đng lc
cho s phát trin ca doanh nghip, cnh tranh là chìa khóa ca s phát trin chung ca
xã hi. Thông qua cnh tranh, các ch th tham gia xác đnh cho mình nhng đim
mnh, đim yu cùng vi nhng c hi và thách thc trc mt và trong tng lai, đ
t đó có nhng hng đi có li nht cho mình khi tham gia vào quá trình cnh tranh.
Vy “ Cnh tranh trong lnh vc ngân hàng là s ganh đua hp pháp gia các
ngân hàng thông qua các hot đng, các n lc và các bin pháp nhm đt đn các mc
tiêu c th ca mình ca mình nh th phn, li nhun, vn, hiu qu, an toàn, danh
tingầ”
 Nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi:
Ngân hàng thng mi là doanh nghip, nhng hot đng ngân hàng là mt loi

hình kinh doanh đc bit, đó là kinh doanh tin t và các dch v tài chính có liên quan.
Vì vy, nu da trên s phân chia cp đ v nng lc cnh tranh ca WEF (Word
Econimic Forum) thì nng lc cnh tranh ca các ngân hàng đc xét trên cp đ nng
lc cnh tranh ca doanh nghip. Mt doanh nghip đc coi là có nng lc cnh tranh
khi nó có kh nng chim lnh th trng, thu hút đc nhiu khách hàng đn vi mình
bng vic cung cp các sn phm, dch v có cht lng tt, tin ích, to đc s hài
lòng cho khách hàng, to đc uy tín, danh ting trên th trng, đng thi thu đc li
nhun đ đm bo cho doanh nghip phát trin bn vng. Có nhiu cách tip cn khác
nhau v nng lc cnh tranh, song các quan nim này đu liên quan đn hai khía cnh:
chim lnh th trng và thu li nhun. i vi ngành ngân hàng cng vy, các ngân
hàng phi tìm mi bin pháp đ cung cp các dch v có cht lng cao vi nhiu li
ích cho khách hàng, cùng vi s tin li, nhanh, tính chính xác, đ tin cy trong các
giao dch vi mc giá dch v thp, đáp ng đc v không gian, thi gian đ thu hút
7

khách hàng, m rng th phn. Cnh tranh ngành ngân hàng  phm vi quc t còn
thúc đy nhanh s chuyn giao công ngh, tài chính gia các nc, to điu kin cho
ngân hàng tip cn nhiu hn vi vn và các dch v tài chính quc t.
T nhn thc trên, ta thy nng lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi là s
tng hp tt c các kh nng ca ngân hàng có th đáp ng đc nhu cu ca khách
hàng v vic cung cp các sn phm, dch v có cht lng cao, đa dng, phong phú,
tin ích, thun li, có tính đc đáo so vi các sn phm, dch v cùng loi trên th
trng, nhm to ra đc li th cnh tranh, làm tng li nhun hàng nm cho ngân
hàng, to đc uy tín, thng hiu và v th cao trên th trng
1.1.3 Nhng tiêu chí c bn đánh giá nng lc cnh tranh ca Ngân hàng
thng mi
 đánh giá nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi mt cách chính xác
nht thì phi s dng mt h thng các tiêu chí c bn đ đánh giá bao gm:
1.1.3.1 Nng lc tài chính
Nng lc tài chính ca Ngân hàng thng mi là nng lc ct lõi, th hin qua

nhiu tiêu chí nhng ch yu tp trung vào: vn, kh nng thanh toán, kh nng sinh
li ca vn đu t, mc đ ri roầ.
Vn t có:
V mt lý thuyt, vn điu l và vn t có đóng vai trò quan trng trong hot
đng ca các ngân hàng.Vn điu l cao, ngân hàng to đc uy tín trên th trng, to
đc lòng tin ni công chúng, vn t có thp đng ngha vi sc mnh tài chính yu và
kh nng chng đ ri ro trong kinh doanh kém. Theo quy đnh ca y ban Bassel vn
t có ca Ngân hàng thng mi phi đt ti thiu 8% tng tài sn có ca ngân hàng
đó. ó là điu kin đm bo an toàn cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
Quy mô và kh nng huy đng vn:
Kh nng huy đng vn là mt trong nhng ch tiêu đánh giá tình hình hot
đng kinh doanh ca ngân hàng. Mt mt, nó ph thuc vào ngun gc vn t có ca
8

ngân hàng. Mt khác, kh nng huy đng vn còn th hin tính hiu qu, nng đng và
uy tín ca chính ngân hàng đó trên th trng. Kh nng huy đng vn tt cng có
ngha là ngân hàng đó đã s dng các sn phm, dch v, các công c huy đng vn có
hiu qu, thu hút đc khách hàng, khi mt ngân hàng có kh nng huy đng vn tt
cng có ngha là ngân hàng đó đang to cho mình đc tim lc tài chính tt, vng
mnh.
Kh nng thanh khon ca ngân hàng:
Theo chun mc quc t, kh nng thanh toán ca ngân hàng th hin qua t l
gia tài sn Có có th thanh toán ngay và tài sn N phi thanh toán ngay. Trong đó,
tài sn Có có th thanh toán ngay bao gm tin mt, tin gi ti NHTW và các ngân
hàng khác, chng khoán có kh nng mua bán đc. Ch tiêu này th hin kh nng
ngân hàng có th đáp ng đc nhu cu rút tin hay thanh toán tc thi vi s lng
ln hay không. Theo thông l quc t, vi mc tài sn có thanh khon trên 40% tng
d n hin gi có th coi là an toàn.
Kh nng sinh li ca Ngân hàng:
Mc sinh li là ch tiêu phn ánh kt qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng.

Mc sinh li có th đc phân tích thông qua nhng ch tiêu nh sau:
T l thu nhp trên vn t có (ROE) = thu nhp sau thu/vn t có (%)
ROE (Return on Equity): H s này th hin c mi đng vn t có s đem li
bao nhiêu li nhun cho ngân hàng, mt ngân hàng đc coi là có kh nng sinh li
cao nu ROE cao hn mc li nhun k vng vi các c phiu đu t trên th trng
đó.
T l thu nhp trên tng tài sn (ROA) = thu nhp sau thu/tng tài sn (%)
ROA: H s này th hin c mi đng tài sn s đem li bao nhiêu li nhun
cho ngân hàng, mt ngân hàng đc coi là sinh li cao nu có đc h s này đt mc
trên 0.5%.

9

Mc đ ri ro:
Mc đ ri ro ca các ngân hàng đc đo bng 2 ch tiêu c bn:
- H s an toàn vn (CAR: Capital Adequacy Ratio)
- Cht lng tín dng (n quá hn)
H s an toàn vn CAR chính là t l gia vn ch s hu trên tng tài sn có cha
ri ro (theo y ban giám sát Ngân hàng Basel). Theo chun quc t, CAR ti thiu
phi đt đc 8%, theo Thông t s 13/2010/TT-NHNN, quy đnh nâng t l an toàn
vn ti thiu ca NHTM Vit Nam t 8% lên 9%, t l này càng cao cho thy kh nng
v tài chính mnh, càng to đc uy tín, s tin cy, yên tâm cho khách hàng.
Cht lng tín dng: cht lng tín dng th hin ch yu thông qua t l n
quá hn/tng n. Nu t l này thp cho thy cht lng tín dng ca ngân hàng đó tt,
tình hình tài chính ca ngân hàng đó là lành mnh và ngc li, nu t l này cao
chng t ngân hàng qun lý tín dng cha tt, tình hình tài chính ca Ngân hàng cn
đc quan tâm.
1.1.3.2 Tính đa dng ca sn phm dch v
Nhìn chung các Ngân hàng thng mi đu có cùng sn phm dch v, nhng vì
sao có ngân hàng li hot đng rt phát trin, có ngân hàng vn yu kém? Có ngân

hàng có rt nhiu khách hàng nhng li có nhng ngân hàng không thu hút đc nhiu
khách hàng?  tr li câu hi này thì có nhiu yu t liên quan song phi khng đnh
rng vic đa dng hóa các sn phm dch v ngân hàng và nâng cao cht lng ca các
sn phm dch v đó đóng vai trò vô cùng quan trng trong vic nâng cao hiu qu
hot đng kinh doanh, nâng cao nng lc cnh tranh, chim lnh th phn đa ngân
hàng ngày càng phát trin.
a dng hóa các sn phm dch v và cht lng dch v s giúp cho các Ngân
hàng thng mi:
- Tng li nhun cho ngân hàng
10

- Phân tán và gim ri ro, vì ngun thu ca các Ngân hàng thng mi Vit Nam
t đu t tín dng chim t trng chính trong thu nhp ca Ngân hàng, mà đu
t tín dng luôn đi kèm vi nhng ri ro tim n ln, ch cn mt bin đng v
ri ro tín dng là nh hng trc tip ti li nhun và vn ca ngân hàng. Trong
khi đó, các ngân hàng quc t ngun thu chính ca h là t các dch v ngân
hàng, ngun thu t các sn phm dch v ngân hàng rt ít ri ro, mang tính n
đnh nên ngày nay các Ngân hàng thng mi tp trung đa dng hóa sn phm
dch v, nâng cao cht lng dch v tng thu nhp cho ngân hàng.
- Nâng cao cht lng dch v s thúc đy các dch v khác cùng phát trin.
- a dng hóa các sn phm dch v, nâng cao cht lng dch v s thu hút đc
khách hàng, chim lnh th phn, làm tng kh nng cnh tranh ca ngân hàng
thng mi trong nn kinh t th trng.
- Mt ngân hàng có nhiu loi hình dch v cung cp phù hp vi nhu cu th
trng và nng lc qun lý ngân hàng s là mt ngân hàng có li th cnh tranh.
Tuy nhiên, s đa dng hóa các sn phm dch v phi đc thc hin trong vic
cân đi các ngun lc ca ngân hàng, nh vy mi có th khai thác các sn
phm dch v mt cách hiu qu nht.
1.1.3.3 Trình đ công ngh:
Tiêu chí nng lc công ngh là tiêu chí quan trng đánh giá nng lc cnh tranh

ca ngân hàng trong chin lc dài hn, đ nâng cao cht lng dch v, đa dng hóa
các sn phm dch v, đáp ng mt cách tt nht mi yêu cu ca khách hàng thì nng
lc công ngh ca ngân hàng là mt trong nhng yu t vô cùng quan trng. Công
ngh không nhng to ra nhng sn phm dch v mi mà cón góp phn bin nhng
sn phm đó có tính nng đc đáo, mi m và tin ích hn, nó giúp cho các khách hàng
khi s dng các sn phm dch v ca ngân hàng đc hng nhng gì tin dng nht,
hin đi nht. Vì vy công ngh đang ngày càng đóng vai trò nh là mt trong nhng
11

ngun lc to ra li th cnh tranh quan trng nht giúp ngân hàng to ra s khác bit,
chim u th hn các đi th khác t đó giúp cho ngân hàng m rng th phn.
Nng lc công ngh ngân hàng bao gm nhng công ngh mang tính tác nghip
nh h thng giao dch thanh toán trc tip trong nc và quc t, h thng thanh toán
đin t, h thng máy rút tin t đng ATM, công ngh trong lnh vc qun lý ngân
hàng nh h thng qun lý ri ro tín dng, h thng thông tin qun lý MIS, h thng
qun lý trong ni b ngân hàngầ. c bit công ngh thông tin còn giúp ngân hàng
nm bt thông tin nhanh, chính xác và khá đy đ v thi trng, khách hàng, các đi
th cnh tranh, đ t đó ngân hàng có th đa ra nhng quyt đnh kinh doanh đúng
đn, hn ch ri ro kinh doanh, tìm và to ra li th so sánh trên thng trng, đa ra
đúng thi đim nhng sn phm dch v mi thay th đ tng cng sc cnh tranh,
m rng th trng. Các sn phm, dch v ngân hàng đu có th ging nhau nhng
ngân hàng nào có nng lc công ngh hin đi thì ngân hàng đó thu hút đc nhiu
khách hàng hn, m rng đc th phn hn và nng lc canh tranh cng mnh m
hn.
1.1.3.4 Ngun nhân lc, qun tr vƠ điu hành
Vi ngun nhân lc có trình đ nghip v cao, nhiu kinh nghim cng nh có
phm cht đo đc tt thì h s to ra đc nng sut làm vic cao hn, có hiu qu
hn, phc v chu đáo v đem đn s hài lòng cho khách hàng nhiu hn. ây là yu t
quan trng giúp ngân hàng d dàng thu hút đc nhiu khách hàng hn đn vi mình.
Vi nhng con ngi có trình đ qun lỦ, điu hành tt, h s giúp cho ngân

hàng gim bt đc rt nhiu chi phí nh: chi phí ri ro, chi phí lao đng, chi phí qun
lý, to điu kin cho ngân hàng hot đng có hiu qu. Qun lý tt cng có ngha là s
dng đúng ngi, đúng ch, bit cách t chc điu hành công vic, bit giám sát, kim
tra, qun lý cht ch, bit phân chia trách nhim rõ ràng cho tng phòng ban, bit chú
trng vào nhng nhim v trng tâm, trng đim.
12

Nhng ngi lãnh đo gii có kinh nghim, h s bit cách s dng các công c
cnh tranh mt cách có hiu qu nht, ng phó mt cách linh hot nhng bin đng
thng xuyên trên th trng, nhanh chóng phát hin ra nhng thi c, đng thi gim
thiu nhng sai sót không đáng có, tt c đu góp phn to nên s ln mnh cho ngân
hàng.
1.1.3.5 Danh ting, uy tín, mng li chi nhánh và quan h Ngơn hƠng đi
lý
Mng li chi nhánh và quan h đi lý:
Mng li chi nhánh, vn phòng đi din, phòng giao dch s giúp ngân hàng
m rng phm vi hot đng đn nhiu khu vc. S lng chi nhánh ngân hàng ln
không ch thu hút nhim vn hn cho ngân hàng, giúp ngân hàng tip cn đc vi
nhiu khách hàng mà còn to s thun tin hn cho khách hàng khi s dng các dch
v ngân hàng nh: gi tin, cho vay, chuyn tin, nhn tin, thanh toánầ. Tuy nhiên,
ngân hàng cn phi tính đn chi phí hot đng khá ln cho các chi nhánh và phòng
giao dch này.
Quan h Ngân hàng đi lý:
Mi hot đng thng mi, sn xut và đu t ngày càng mang tính quc t hóa
 nhiu quc gia, chính s toàn cu hóa nn kinh t th gii s làm tng lng giao
dch trong hot đng tài chính, tin t gia các nc. Mt nn kinh t m, hi nhp vi
th trng th gii phi đc mt c cu tài chính vng mnh h tr, trong đó h thng
ngân hàng thông qua nghip v ngân hàng quc t ca mình làm hu thun h tr cho
s phát trin ca hot đng ngoi thng và thu hút đu t quc t.  nghip v ngân
hàng quc t phát trin thì quan h ngân hàng đi lý là mu cht quan trng cho vic

phát trin nghip v này, chính vì vy các Ngân hàng thng mi hin nay đang tìm
mi cách đ m rng mng li ngân hàng đi lý nhm nâng cao nng lc cnh tranh,
phc v khách hàng vi các sn phm dch v cht lng tt nht.
13

Danh ting, uy tín ca ngân hàng ch có th có đc sau mt quá trình quan h
lâu dài gia ngân hàng và khách hàng, do ngân hàng luôn cung cp các dch v có cht
lng cao, hoàn tt công vic đúng hn, đm bo tt các dch v kèm theo. Vì vy, đ
có đc danh ting và uy tín trên th trng đòi hi các ngân hàng phi n lc, c gng
thng xuyên vi tinh thn luôn ci tin và đa dng hóa sn phm, dch v, đáp ng
cao hn na nhu cu ca khách hàng
Nâng cao nng lc cnh tranh ca c h thng ngân hàng có Ủ ngha rt quan
trng, nó to cho các ngân hàng cnh tranh lành mnh, hp tác hiu qu gia các ngân
hàng và to sc cnh tranh quc t ca các Ngân hàng thng mi ca mt quc gia.
1.2 Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca Ngơn hƠng thng mi
1.2.1 Nhóm yu t thuc môi trng bên ngoài:
1.2.1.1 i th cnh tranh
Mc đ cnh tranh hin ti ca ngành ngân hàng ph thuc vào mc tng
trng ca ngành, quy mô th trng, s lng các đi th cnh tranh và quy mô ca
h cng nh mc đ quan trng ca các rào cn rút lui (thu hi vn đu t, hình nh,
thng hiu và uy tín ca các ngân hàng, các tr ngi v pháp lut).
Mt trong nhng thách thc ca các ngân hàng hin nay là không ch phi cnh
tranh trong quc gia mà còn phi cnh tranh vi các ngân hàng khng l trên th gii.
Do đó, khi nghiên cu mc đ cnh tranh trong ngành, các ngân hàng phi xem xét
tm quan trng chin lc ca hot đng kinh doanh hin ti đi vi toàn b hot đng
và mc tiêu mà đi th cnh tranh đt ra, đc bit là tim lc ca đi th cnh tranh
mnh nht trên th trng nh kh nng kinh doanh, ngun lc cnh tranh ca h, trnh
thái tài chính, th phn hin ti.
1.2.1.2 Sn phm thay th
i vi ngành ngân hàng, các sn phm thay th hin nay cha nhiu, và nu có

thay th đc thì vn cha th thay th đc mt cách toàn din các chc nng ca
ngân hàng, song nu không cn thn, các sn phm này cng có th to nên mt kh
14

nng cnh tranh mnh, chim dn th trng ca ngân hàng. Ví d: th trng chng
khoán vi chc nng cu ni gia doanh nghip và các nhà đu t s làm suy gim 
c hai th trng quan trng ca ngân hàng là th trng tin gi và th trng tín dng
hay các công ty bo him, tit kim bu đinầ. tn công vào th trng tin gi ca
dân c.
1.2.1.3 Khách hàng
Cng nh các ngành kinh doanh khác, khách hàng đi vi ngành ngân hàng
đóng mt vai trò ht sc quan trng, có th nh hng đn li nhun ca ngân hàng
nht là khi trong ngành có khá nhiu đi th cnh tranh. Là mt lnh vc kinh doanh
mà s khác bit ca sn phm dch v hu nh không có nhiu, giá c lãi sut cng gn
nh ging nhau, các ngân hàng ch có th thu hút khách hàng bng cht lng sn
phm dch v, bng vic nâng cao các tin ích cho khách hàng, bng điu kin thanh
toán u đãi, bng uy tín thng hiu, bng c gng to nên mi quan h và lâu dài vi
khách hàng. Khách hàng ca ngành ngân hàng thng có đ trung thành cao, khi h đã
tín nhim mt ngân hàng thì h ch chn và giao dch vi ngân hàng đó và ít khi mun
thay đi.
Tuy nhiên, khách hàng ca ngân hàng cng có th gim đi do s tn ti ca các
sn phm thay th, gm th trng chng khoán, các công ty bo him, các t chc tín
dng phi ngân hàng.
1.2.1.4 Nhà cung cp
i vi ngành ngân hàng, s lng nhà cung cp là rt ln và sc mnh ca nhà
cung cp đi vi ngân hàng là rt thp nên các nhà cung cp khó có th gây áp lc cho
các ngân hàng. C th là, đu vào ca ngành ngân hàng là tin gi ca dân c và các t
chc kinh t xã hi, s khác bit gia các loi đu vào không ln, cnh tranh các đu
vào thay th có sn: nu mt cá nhân không đn gi tin ti ngân hàng thì cng không
nh hng nhiu ti ngun vn ca ngân hàng, ngha là ngân hàng ít b sc ép t phía

ngi gi tin. nh hng ca đu vào đn chi phí hoc s khác bit ca các sn phm
15

là thp, hn na, chi phí ca vic chuyn t nhà cung cp này sang nhà cung cp khác
không đáng k. Mc dù vy, trong mt thi đim nào đó, nu ngân hàng đ mt lòng
tin vi dân chúng, hoc có s phn ng ca dân chúng trc nhng bin đng chính tr,
kinh t, xã hi mà đng lot rút tin ra khi ngân hàng thì ngân hàng có th b phá sn
vì không có đ tin mt ngay đ đáp ng.
1.2.1.5 S bin đng kinh t trong vƠ ngoƠi nc
S bin đng nn kinh t trong nc:

Các yu t ca nn kinh t nh tc đ tng trng GDP, lm phát, lãi sut, t
giá hi đoái thay đi s nh hng đn hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh
nghip, mà các doanh nghip là khách hàng ch yu ca ngân hàng, do đó các nhân t
nh hng đn doanh nghip đc xem là nhng nhân t nh hng đn ngân hàng. S
bin đi c cu kinh t s nh hng đn k hn, nhu cu và kh nng v vn vay đi
vi ngân hàng.
S bin đng ca nn kinh t th gii
Bên cnh s nh hng ca nn kinh t trong nc, thì tình hình kinh t toàn
cu, kinh t khu vc th hin  tc đ tng trng GDP, tc đ tng trng xut nhp
khu, đu t trc tip nc ngoài, ch s giá, s luân chuyn ca các dòng đu t quc
t, cng nh hng rt ln đn lnh vc ngân hàng, mà c th nh hng đn nghip v
buôn bán ngoi t, n đnh t giá, lãi sut, đu t tài chính và các giy t có giá ti th
trng tài chính quc t hoc trc tip cho vay đi vi d án nc ngoài.
1.2.1.6 S phát trin công ngh
Khoa hc và công ngh trên th gii ngày càng phát trin, các ngân hàng phài
cp nht và ng dng nhng công ngh mi đ nâng cao cht lng dch v và hn ch
ri ro nh các thit b phân bit tin gi, công ngh máy ATMầ.
1.2.1.7 S tác đng ca môi trng vn hóa, xƣ hi, chính tr và pháp lut
Môi trng vn hóa, xã hi nh hng rt nhiu đn yu t con ngi, nu là

khách hàng thì nó s nh hng đn th hiu, nhu cu, thói quenầ., nu là nhân viên
16

trong ngành ngân hàng thì môi trng xã hi, vn hóa có th nh hng đn phong
cách làm vic, đo đc ngh nghipầ.
S n đnh v chính tr, s nht quán v quan đim, chính sách luôn là s hp
dn cho các nhà đu t vào ngân hàng, h thng pháp lut hoàn thin là c s cho kinh
doanh n đnh.
Lut Ngân hàng, lut các t chc tín dng, lut qun lý ngoi hiầ.trc tip
điu chnh h thng ngân hàng, quyt đnh v các loi thu và l phí có th va to ra
c hi cng va có th kìm hãm s phát trin kinh doanh ca các ngân hàng.
Lut lao đng, quy ch tuyn dng, đ bc, ch đ hu trí, tr cp tht nghip
cng là nhng điu kin mà ngân hàng phi tính đn vì nó tác đng trc tip đn yu t
con ngi – là mt yu t rt quan trng.
1.2.2 Nhóm yu t thuc ni lc ca NHTM
1.2.2.1 Nng lc qun lý tài chính
Ngun lc tài chính ca ngân hàng có nh hng rt ln đn kh nng cnh
tranh ca ngân hàng đó. Chính vì vy, nng lc qun lý ngun lc tài chính nói chung
và nng lc qun lý hot đng kinh doanh nói riêng có Ủ ngha vô cùng quan trng, nó
có th làm gim ngun lc tài chính, gây khó khn cho ngân hàng trong hot đng kinh
doanh nhng cng có th làm tng ngun lc tài chính, thúc đy s phát trin ca các
ngân hàng.
Nng lc qun lý tài chính tt th hin  các mt qun lý tt kh nng sinh li
ca vn hp lý, qun lý ri ro, qun lý chi phí hot đng kinh doanh tt, nâng cao cht
lng tín dng, gim n tn đng có hiu qu, giúp tit kim chi phí kinh doanh, đng
thi to s tng trng cho li nhun. Tt c nhng điu này s góp phn rt ln cho
vic tng cng và phát trin ngun lc tài chính cho ngân hàng.
1.2.2.2 Trình đ áp dng khoa hc k thut và qun lý hin đi
Khoa hc k thut và qun lý hin đi đã làm thay đi rõ rt hot đng kinh
doanh ca các ngân hàng, to điu kin cho các nghip v và công vic tính toán đc