1
MC LC
Xây dng XHCN VN 3
Câu 1: Tt yu mang tính phi bin trong quá trình phát trin ca lch s nhân
loi? 3
Câu 2: KTTT có nhng yu t n nào? Mi quan h ca các yu t này ntn? 3
Câu 3: Nêu nhn xét v quá trình phát trin cn. 4
ng li phát tring XHCN hình thành ntn qua các k i hi cng? 6
n cng XHCN c ta 6
Câu 6: Trình bày nhng thành tu và nhng hn ch trong xây dng XHCN c ta. 11
i hng ln th XI coi vic hoàn thin th ch KTTT là mt phá chic trong giai
n hin nay? 12
NG LI CÔNG NGHIP HOÁ HII HOÁ NN KINH T QUC DÂN VN 15
15
1985)
nay)? 17
23
24
Câu 5: Nhng thành tu ca mô hình công nghip hóa Vit Nam thi k i mi và nhng nguyên nhân tht
bi ca mô hình này Vit Nam 27
Câu 6: Nh lý lun và thc tin to nên s i mng v công nghip hóa Vit Nam thi k
i mi 28
Câu 7: Nhng thành tu và hn ch trong thc hing li công nghip hóa, hii mi trên
mt s c c th i sng vt cht ca nhân dân, công nghip, dch v, giáo dc )? 29
N BN VNG NÔNG NGHIP VÀ NÔNG THÔN VIT NAM 30
Câu 1: Phát trin bn vng nông nghip, nông thôn là yêu cu tt yu cc ta? 30
Câu 2: Nhn thc v phát trin nông nghip, nông thôn th hii hi cng? 30
Câu 3: Ni dung phát trin nông nghip, nông thôn trong chic phát trin bn vng Vin 2011-
2020 31
Câu 4: Mc tiêu phát trin nông nghin 2011- 2015 và gii pháp thc hin? 31
Câu 5: Kt qu và nhng v mi ny sinh cn gii quyt trong quá trình phát trin nông nghip nông thôn mi?các
gii pháp khc phc? (Giáo trình, trang 72) 32
Câu 6: Ch ng nông thôn mi. thc trng và kh c hin 34
Hi nhp kinh t quc t Vit nam 35
Câu 1: Th nào là hi nhp kinh t Quc t? 35
Câu 2: Tm quan trng ca HNKTQT trong s phát trin kinh t ca Vit Nam 36
Câu 3: Nhm quan trng trong ch c ta v HNKTQT 36
2
Câu 4: Thc trng hi nhp ca VN thi gian qua 37
Câu 5: Kt qu HNKTQT ca VN trong thi gian qua và trin vng hi nhp trong thi gian ti 37
38
Câu 1: Khái quát v bio VN? 38
Câu 2: Ti ca bin VN? 38
Câu 3: Ngh quy chic thông qua vào thi gian nào? Nhng v n ca
chic bi 38
m và mc tiêu v phát trin kinh t bin cc ta? 38
Câu 5: Nhng và gii pháp ch yu thc hin chic phát trin kinh t bin cc ta? 38
Câu hc 38
3
ÔN TP NG LI KINH T C
Xây dng XHCN VN
Câu 1: Ti sao KTTT c t yu mang tính phi bin trong quá trình
phát trin ca lch s nhân loi?
Khái nim KTTT: là phương thức vận hành kinh t ly th
i phân phi tài nguyên ch yu, ly li ích vt cht Cung Cu th ng và mua bán gia hai
bên l khuyn khích hong kinh t c vn hành kinh t.
Tính tt yu: Lch s xã hc sn xut t thn cao, t n, hái
m ti sn xut t cung t cp, ti kinh t t th ng. Nn kinh t th ng
xut hin mt cách khách quan theo yêu cu ca t thân nn kinh t, khi nn kinh t hàng hóa phát trin mnh,
c sn xut ra t dn t a mt khng quá ln so vi nhu cu ca xã hi
(khng hong tha). Chính s phát trin quá mnh ca Nn kinh t ho
vn có ca nó (ch tp trung vào sn xut hàng hóa, sn xut càng nhiu càng t ý ti sc tiêu
th - nhu cu ca xã hi ta mi phát hin ra quy lu t vn hành ca Nn kinh t
là quy lut cung-cn ch t vng ca NKTTT. NKTTT xut hin mt cách
hoàn toàn t nhiên, tt yu, không phi do ý chí ch quan ca bt k cá nhân hay quc gia nào.
Kinh t th i sau NKT hàng hóa, nó thng nhm ca NKT HH và
khc phm ca NKT HH, vì vy nó là là s phát trii
KTTT là nc thang tt yu.
Tính ph bin: NKTTT xut hin 1 cách t nhiên ti mn ti mc
sn xut và chuyên môn hóa cao, không ph thuc vào vùng lãnh th hay ch chính tr ca các quc gia.
bin.
Câu 2: KTTT có nhng yu t n nào? Mi quan h ca các yu t này ntn?
Nhng yu t n:
1. Tính độc lập của các Chủ thể của NKT, tính độc lập của các hình thức sở hữu: Các ch th kinh t
và các hình thc s hc lng vc pháp lut. Mi ch th, mi hình thc s
hu có nhng v trí và vai trò riêng nhnh. (Ch th: cá nhân, doanh nghip
hp th
2. H thng b các th ng và th ch ng
Th ng bao gm các th ng yu t [các th t ng sc lao
ng, th ng tài chính (th ng tin t, th ng vn, th ng chng khoán), th ng hàng hoá, th
ng khoa hc - công ngh] và th ng hang hóa và dch v nn kinh t th ng hot
ng hiu qu, phi bm hai yêu cu.
- S hin di ca tt c các th ng nói trên.
- Các th ng phi vng b.
4
s vng b ca các th ch th i phi thc hi các nguyên tn
ca th ng (ch th s hc lp, mc tiêu ti nhun ca doanh nghi phân
b ngun lc do các lng th ng quynh là chính, thông qua cnh tranh t do, v.v.)
3. H thng giá c c xác l-cu quynh s vn hành ca nn kinh t
th ng
4. Th nguyên tc vn ca nn kinh t th ng là cnh tranh t do
5. Th u tit kinh t cc
Mi quan h ca các (5) yu t này:
c l y các ch th kinh t hong tt, hiu qu làm nn tng cho t do
cnh tranh (4)
Vì có 4 nên mi có 3 do các ch th c lp, v c ln nhau (v n)
nên giá c do t th ng (cung cu) quynh.
Do có 4 nên cn 5. C bm cho 1, cho 4, cho 2 hong bm
các li ích chung ca xã hng hp phc v li ích công.
2 mun hong nh thì phi cn ti 5. 2 nh và lành mnh s h tr c cho các ch th kinh t (1)
phát trin mnh.
Câu 3: Nêu nhn xét v quá trình phát trin cn.
1. Mô hình KTTT t do: VD: Tây Âu, Bc M cao vai trò ca S h do
cá nhân, t do cc ch ch yu thc hin cho v ch s h
t do cnh tranh.
2. Mô hình KTTT xã hi: VD Tây-Bc, Thn, Ph
cn khác:
- Coi mc tiêu chính ca phát trin KTTT là các mc tiêu xã hi, mi.
- Hou tit NKTTT không ch chú trng ti mng kinh t, hiu qu kinh t
mà còn chú trng múc tiêu phát trin và hiu qu xã hi
3. ng XHC
- Coi trng vai trò ca s hc, s hu tp th
- cao vai trò ca ch th kinh t c
- Mc tiêu phát trin kinh t nhm xây dng nn t vt ch kinh t phc v cho
ving CNHH.
- Coi trng vu tit NKT cc nhm phc v xã hi, phc v nhân dân và phc v
ng xây dng XHCN
- Coi trng mc tiêu phát trin xã hi, công bng
Nhn xét quá trình phát trin:
1. 3 mô hình trên chính là th hin s phát trin ca KTTT t thp lên cao.
Khi mô hình KTTT t do phát trin mn m phát trin nhnh, trong nhu kin c th
nhng bt cp, yu kém ca nó hin ra rõ ràng (chênh lch giàu nghèo, tht nghi
5
c cn phi có s u chnh sâu và mm gii quyt nhng bt cp vn có ca KTTT và gii
quyt hiu qu c tiêu phát trin xã hi, i.
((Thc cht là nhn ma vai trò cng s phát trin ca
kinh t th ng vu t cu thành c kinh t.
Vic trin khai mô hình kinh t th ng - xã hi trên thc t i nhng kt qu phát trin tích cc,
không ch mc, ti mt vài thm riêng l mà hàng loc và kéo dài trong nhiu thp niên.
u này xác nhn tính tt yu cng phát trin mô hình kinh t th ng - xã hi. Tính tt y
c th hin mô hình kinh t th c trin khai Trung Quc và Vit Nam.
Loi mô hình kinh t th ng này hic thc thi ch c (Vit Nam - kinh t th ng
ng XHCN; và Trung Quc - kinh t th ng XHCN). Thi gian tn ti c m
1/4 th k th nghim. Tuy vy, các kt qu thc t ng t c sng mnh m và có
trin vng lch s to ln.
S i ca mô hình này gn lin vi s s ca CNXH hin thc, vn ph nhn vai trò ca kinh t th
ng trong quá trình phát trin c nghèo, lc hu tin lên CNXH. S xut hin ca mô hình này
chng minh sc sng mãnh lit cng tit tt yu khách quan ca thng
thi, khnh tính tt yu và ph bin ca kinh t th ng vn bt buc trong lch
s phát trin ca mi nn kinh t.
Tuy nhiên, khác vi hai mô hình kinh t th ng nói trên, tn ti trong khung kh CNTB, mô hình này mi
c xác l nghinh hình cu trúc và bn cht. Do v
n c thc ti xác lp mt h thng lý lun v nó vi ni dung hoàn chnh và logic cht ch. ))
2. Thc tin phát trin và lý lun cu khnh tính tt yu và ph bin ca kinh t
th ng trong quá trình phát trin ca mi quc gia, dân tc.
Do vi vi bt c qui qua kinh t th gii quyc v phát trin,
c ht phi phát trin kinh t th m thoát khi tình trng lc h ng
các mc tiêu xã hi và nhâ
3. Kinh t th ng không phát trin theo mt (phát trin thành kinh t TBCN),
t (th ng t do).
Thc tin nhn kinh t th ng khác nhau mang tc thù,
ph thuc vào nhu kinh, hoàn cnh phát trin c th ca quc gia - dân tc. Mt qu
sau không nht thit phi vn dng cng nhc các nguyên lý lý lut thit phi rp khuôn các
mô hình kinh t th ng có sn u qu gii quyt các v phát trin mang
nhic thù ca mình.
4. Trong quá trình tin hoá v mô hình ca kinh t th ng trên th gii, các mô hình xut hin sau
u phn ánh mng chung trong s phát trin ca kinh t th ng.
- Ngày càng nhn mnh các mc tiêu xã hi - i;
- Tha nhng, t chu tit phát trin cc.
5. Vic khnh tính ph bin trong các mô hình kinh t th c thù hàm ý rng vic la chn
mô hình th ng chung ci.
6
ng li phát tring XHCN hình thành ntn qua các k i hi ca
ng?
1. i hi VI (12/1986): Lu khnh s cn thit phi có ca KTTT.
ng li mn mnh yêu ci mng coi vi dng
n quan h hàng hoá - tin t hai c mi v qu
hon xut phi gn vi th ng, mi hong kinh t phi so sánh chi phí vi hiu
qu
Hi ngh TW 6 khóa VI (3-1989): ch n NKT hàng hóa có k hoch gm nhiu thành
pha nhn KTHH nhiu thành phn)
2. i hi VII (6-1991): Tic v nhn thc lý lu vn hành NKT HH
nhiu thành ph th ng có s qun lý ca NN bng pháp lut,
k hoch, chính sách và các công c khác.
3. i hi VIII (6-1996): Tng ki mi, khi lp vi CNXH mà là
thành tu phát trin c i, tn ti khách quan; ch n NKT nhiu
thành phn, v th ng có s qun lý ca ng XHCN
4. i hi IX (4-2001): Chính thng XHCN, khnh phát trin
ng li chic nht quán, là mô hình kinh t tng quát trong sut
TTT mi trong lch s phát trin, va có nhm
chung ca KTTT hii, vm riêng phù hp vu kic thù ca VN.
5. i hi X (2006) làm sáng t c nn ca phát tring XHCN:
gn ca ta vi KTTT toàn cu, hi nhp kinh t quc t
6. i hi XI (1-2011): khnh hoàn thin th ch ng XHCN, trng tâm là to lp
ng cng và ct phá chic)
Câu n cng XHCN c ta
1. ng v mc tiêu XHCN: s d
2. ng hóa loi hình s h hu công v u sn xut ch yc coi trng
3. Qun lý: c quu tit KTTT nhm kt hi ca K hoch vi
ng, linh hot ca th ng
4. Ch phân phi: nhiu hình thc phân phng và hiu qu kinh t là ch yu. Kt hp
vi phân phi theo vn, phân phi qua h thng an sinh xã hi, phúc li xã hi.
5. Chính sách xã hi: gn lin phát trin kinh t vi tin b và công bng xã hi.
Công bng c trong phân phi TLSX và kt qu sn xut kinh doanh, tu kin cho các ch th có
i phát trin, phát huy tt ngun lc ca mình
Tin b xã hi: gii quyt các v xã hng phát huy truyn thng, gi bn sc dân tc
6. Xây dc lp, t ch i ch ng, tích cc hi nhp kinh t quc ty mnh xut
khu, chuyn giao công ngh, hp tác quc t, kt hp sc mnh dân tc vi xu th thi tránh
7
t hu, m rng quan h v c, gi v c lp dân tc, xây dng thành công
CNXH
a) V c thù ca kinh t th ng trong công cuc xây dng CNXH
Nn kinh t th ng là kinh t ca xã h tin lên CNXH VN. không có
mt nn kinh t nào khác ngoài kinh t th ng có th m nhi kinh t xây dng
CNXH khnh trên thc t n ca C.Mác v vai trò ca kinh t
th ng trong tin trình phát trin ci.
b) Mc tiêu phát trin ca nn kinh t
ng XHCN trong phát trin kinh t - xã hnh phát trin kinh t th ng c ta nhm
xây dng là mt xã hi: c mnh, dân ch, công b; có
nn kinh t phát trin cao da trên lng sn xut hii và ch công hu v u sn
xut ch y
Không th c m ng kinh t y mnh CNH,
ng kinh t nu không phát trin và qun lý có hiu qu nn kinh t th ng.
Ch có sc mnh ca nn kinh t th ng hn hp nhiu hình thc s hu, nhiu thành phn m
kinh t ca s phát tring XHCN ch không phi ch duy nht kinh t qu
thi lng.
c) Lng sn xut ca nn kinh t th ng XHCN
u kin hii, nn kinh t XHCN ph cht so vi tiêu chut
ra trong quan nim truyn thng v ng chu
ng chun công ngh cao. Trong nn kinh t này, yu t ngày càng có vai trò quynh là khoa hc
- k thut và trí tu con ni
Do có s y, quan nim truyn thng v công nghip hoá XHCN, vn gn v k hoch
hoá tp trung và b nguyên lý t cp - t túc chi php. Cn phi có mt cách thc,
mt mô hình CNH mi phù hp có kh áp ng yêu cu phát trin mi này. Trong thi ngày nay,
CNH không ch gn vi các mc tiêu, gii pháp truyn thng mà pht ti mc tiêu hic thc
hin da trên các công c và gii pháp hii là quá trình
. Khái nic hiu là quá trình CNH vi các mc tiêu và gii pháp phù hp vi
u king phát trin hit trong nhng ni dung - m quan trng bc nht
ca nn kinh t th ng XHCN c ta.
ng hình thc s hu
Nn kinh t th ng XHCN Vit Nam là nn kinh t hn hp, bao gm nhiu hình thc s
hu, nhiu thành phn kinh t cùng tn ti trong mt th thng nh công hu ngày càng tr
thành nn tng vng chc. Không th có nn kinh t ng XHCN nu trong nó, ch công hu không
n tng. t cc thù ca nn kinh t th
- Không loi tr các quan h s h hu TBCN, tha nhn tính cht "hn hp" s ht
c nn kinh t th ng nào;
8
- Khu vc kinh t c ch không phi bt c lng kinh t o, dn dt s
phát trin ca toàn b nn kinh t.
Theo quan nim ca C. Mác, s hu công cng (ch công hu) là s hc xã hi hoá và mang tính xã
hi trc tip. Công hu phi tc tr thành nn tng vng chc là v có tính nguyên tc không ch
i vi nn kinh t i vi nn kinh t ng XHCN. Tuy nhiên, vai trò nn tng ca nó
trong nn kinh t th n kinh t
khác bit i là v bn cht mà là v quy mô, m và phng
Ch s hu trong nn kinh t th ng XHCN da trên hai hình thn là s hu công
cng (công hu) và s hu). Còn s hu hn h n
hp gia các hình thc s hu và là kt qu ca s hp tác, liên doanh gia các ch s hu khác nhau là nhà
c, tp th u ngày càng tr thành nn tng vng chc, các hình thc s hu
khác cùng phát trin mnh m không hn ch n hp vi nhau theo lunh cc xem là
ch kinh t n cn phát tring XHCN c ta.
m truyn thng, các hình thc s hc, tp th ho
Trong gi mi, kinh t hn hc hình thành và tc phát trin mnh; ch c
phg dn tr thành hình thc t chc ch yu ca kinh t công hu. Vì th, công hu không ch bao gm
s hc và s hu tp th t mà còn bao gm c phn s hu cc và tp th trong
kinh t hn hu không ch bao gm s ht mà còn bao gm c phn
s hu c hn hp. Trong quá trình phát trin kinh t th ng XHCN
c ta, hình tht ca công hng gin tng ca công hu ngày càng
c cng c vng chng nhc then cht, th hin :
- Vn ca kinh t công hu (bao gm kinh t c, kinh t tp th và phn công hu trong kinh t hn
hp) vng trong tng v
- Kinh t c nm gi các v trí then cht trong nn kinh t.
Mt yêu cu khách quan ca th ng và kinh t th ng là phi xác nhnh quyn s hi
dng tin t nhn, tin vn, trí tu, v.v. vào kinh doanh nhng hoá quyn s hu ca
tng ch s hu. Không có quyn s hu chung chung, vô chn s ht
c mi trong nn kinh t th ng XHCN.
e) Vai trò ch o ca kinh t c trong nn kinh t
Trong nn kinh t nhiu thành phn, kinh t c phi nm gi vai trò ch o mt s c then
ch huy", là huyt mch chính ca nn kinh tu kin có tính nguyên tc bo
ng XHCN. Nó th hin s khác bit v bn cht ca mô hình kinh t th ng
XHCN so vi các mô hình kinh t th ng khác.
Vai trò ch o ca kinh t c th hic ht và ch yu sc mng, h tr phát
triu tit nn kinh t ch không phi quy mô và s hin din ca các doanh nghip 100% vn nhà
c tt c hoc hu hc.
ng thi vi vic nhn mnh vai trò ch o ca kinh t u tit cc, cn coi
trng vai trò ca các thành phn kinh t khác. Các thành phn này gn bó hi nhau trong mt th thng
9
nht, không tách ri kinh t c tt c n phát triu là nhng thc th ca nn kinh t
th ng XHCN. Mc khuyn khích phát trin lâu dài, hp tác và cnh tranh trong
khuôn kh pháp lut; quyng v i phát trin và lc pháp lut bo v.
f) Gii quyt hài hòa mng kinh t và mc tiêu bm công bng xã hi
ng kinh t và công bng, tin b xã hi là hai ni dung ca s ng nhanh, hiu qu và bn
vng c ta.
i phi bm công bng và tin b xã hi; thc hin s thng nht và gn
lin hng kinh t vi công bng và tin b xã hi tt c n ca s phát trin
kinh t th ng ng kinh t ng thi vi phát trin xã hc, vì mc
tiêu phát trim bn sc ci Vit Nam là nhng ni dung cu
thành ca phát trin nhanh, hiu qu, hii và bn vng trong quá trình chuyn sang kinh t th nh
ng XHCN c ta.
Bn cht ca CNXH là công bn nhn mnh công bng XH trong kinh t th nh
ng XHCN khác cht vi ch ng thu nhi.
Không th ng XHCN trong tình trm phát trin.
n thi quyt không tt v công bng kinh t. Trong thc ti thc
hin công bng (k hoch hoá tng dn ti s cào bng, "bình quân". Cách hiu này là
lý lun ca thc t phân phi bình quân s u ht, th ng lc phát trin ca chính
CNXH.
c li, trong quá trình chuyi sang kinh t th ng, cách thc phân phi ngày càng ít bình quân -
cào bi quyt c hai vng và phát tring thi nâng cao phúc li cho
tt c mi thoát khi c nghèo. Vi hai kt qu này, quá trình chuyn sang kinh
t th ng tht s ng vi CNXH.
Tuy nhiên, vn còn mt v là s sâu xa ca nhng bng xã hi tim
i", không phù hp vi mi cao (cui cùng) ca CNXH.
Vì vng XHCN, có hai v t ra.
Mt là, hiu th nào v công bng trong nn kinh t th ng.
Hai là, hiu th nào là công bng trong nn kinh t th ng XHCN.
Hai nc c th hoá thành hàng lot câu h
- ng XHCN ca phân phi trong kinh t th c th hin ni dung nào?
- C kinh t và ch phân phi có th bng và phát
trin kinh t nhanh gn lin vi công bng xã hi trong tc phát trin?
- c làm gì, vi công c kim ch bóc l thc hic trên
thc t ng XHCN trong phát trin?
Thi gian qua, s lúng túng trong nhn thc bn cht ca nn kinh t chuyi thiu
tri trong vic honh chính sách mt phn quan trng bt ngun t vi li trc din và rõ
ràng các câu hi nêu trên.
10
V nguyên tc, cn có cách tip cn m n v công bng trong nn kinh t th ng
XHCN.
Th nht, cnh rõ và gii quyt tt mi quan h kt hp gia mng và phát trin (mc
tiêu thoát khi tt hu phát trin cho dân tc Vit Nam) và mc tiêu công bng xã hi trong tn c
th.
Th hai, cn quan nim công bng xã hc ht là s ng v i phát trin và dân ch i
sng kinh t - xã hi ca mi dân, mi ch th kinh t và mi vùng min cng thi, phi
chp nhn m chênh lch v phát trin, thu nh dân trí trong tng
thi k, gia các vùng min và tng l th doãng ca s chênh
lch này làm tn hn nh chính tr - xã hi. Chp nhn chênh l tc thu hp chênh lch
trong mc phát trin cc là mt thc t khách quan trong phát trin c ta hin nay.
Th ba, cn tr li câu hc ph th ng phc v ngi nghèo hiu
qu; h tr các vùng chm phát trin, và chng, xoá b n
t v tích c gii quyt mi quan h ging và công bng xã hi.
c phân phi thu nhp
Trong thi k lên CNXH, thu nhp ca cc phân phi theo nhiu kênh và hình
thi thu nhp theo hiu qu ng là chính, các
hình thc phân phi thu nhp theo vn, tài sn, trí tu và phúc li xã hi cùng tn ti và phát trin.
i hi i biu toàn quc ln th ng Cng sn Vinh: "Ch phân phi ch
yu theo kt qu ng, hiu qu kinh tng thi theo mn cùng các ngun lc khác và
phân phi thông qua h thng an sinh xã hi, phúc li xã hi"
ng là ngun gc chính to ra ca ci vt cht và tinh thn cho xã hi, to ra s giàu có ca quc gia. Vì
th thc hin công bng, phi ly phân phi theo hiu qu t ng làm
hình thc phân phi chínht, chng và hiu qu cao phi có thu nhp cao
t khác, phi to mu king thun l mu có th
bng ca chính mình. Vì vy, m ri phát tric la chi cho
m h tc sng khá gi v vt cht ln tinh thn là mc tiêu và là nét
c v bn cht ca s phát trin kinh t th ng XHCN hin nay c ta.
Thu nhp theo vn, tài sn và trí tu b c lut pháp tha nhn. Ch i
khuyn khích nhi i giàu, gim s i nghèo, không còn
m d chênh lch giàu nghèo va là mc tiêu, va là ni dung trng yu ca các chính sách
phân phi và phân phi li thu nhp cc trong quá trình phát trin nn kinh t th ng
XHCN VN.
h) Vai trò cc trong nn kinh t th ng XHCN
Hai yu t quy vn hành ca nn kinh t th c và th ng. Do vy, bàn v
tính hiu qu ca nn kinh t th ng, mu cht là phnh rõ thc trng ca mi quan h i vi
nn kinh t th ng XHCN, v ly. N
11
vn hành ca nn kinh tc làm gì, th ng làm gì và bng cách nào thì không th có mt nn kinh
t th ng hong hiu qu.
Khác vc ca nhiu nn kinh t th ng trên th gic c pháp quyn
XHCN, ci s o cng Cng sn Vi b
t i m gi vng XHCN trong vic phát trin nn kinh t th ng hii.
S khác biu kin, ti cho s khác bit v cht ca mô hình kinh t th ng
ti so vi các mô hình kinh t th ng khác.
làm tròn s mnh mà lch s và dân tc Ving và Nc phi t i m
tho, quc và xã hu kin phát trin kinh t th ng
hi nhp kinh t quc t ng ca toàn cu hoá.
t s n ca nn kinh t th ng XHCN
va phn ánh tính ph bin, va th hin nhc thù trong mô hình phát trin mà Vit Nam la chn.
Câu 6: Trình bày nhng thành tu và nhng hn ch trong xây d ng
XHCN c ta.
Thành tu:
u xây dc mô hình KTTT v 5 yu t n (Câu 1)
1. Chuyi thành công t th ch KT KHH Tng XHCN.
2. Ch s hu nhiu hình thu kinh t nhiu thành ph
3. Th ch nh ng XHCN tip tc xây dng và hoàn thin
4. Các yu t th ng và các loi th ng tip tc hình thành, phát trin, gn vi th ng khu vc
và quc t. NN qun lý bng pháp lut, chính sách, quy hoch, k hoach và các công c u tit kinh
t
5. Vic phát trienr kinh t gn vi gii quyt các v xã hi, gii quyt vim nghèo
t nhiu kt qu tích cc
Hn ch:
- Quá trình xây dng, hoàn thin th ch ng XHCn còn chp yêu
cu ca công cui mi và hi nhp quc t. H thng pháp lu
ng b và thng nht.
- Nhng yu t m bng XHCN cc
- Thành phn kinh t c hou qu, lãng phí ngun vi x
gia các thành phn kinh t
- Chng xây dng và thc hin quy hoch, k hoch phát trin mt s
tht thoát
- Qun lý th ng còn lúng túng, thiu sót, gây tình tr
- Chính sách phân phi thiu hng mang nng
lng
12
- u t chc, vn hành b c còn nhiu bt cp, kém hiu quc qun lý
thp. ci cách hành chính ch
- CS phát trii còn chi mu gim nghèo
u qu giáo dc kém, an sinh xã h
c ta tt hu, kinh t i mc ti n vng, sc cnh tranh
Thc t i mi th ch KTTT vn còn nhiu bt cp:
- H thng lung b và thng nht,
- Còn có s phân bii x gia các thành phn kinh t
- Các yu t ca th ng và các loi th ng hình thành và phát trin chng b, vn
t. Cnh tranh không lành mnh, trn thu, buôn lu, gian l i còn
nhiu.
- Ci cách hành chính còn chng
- Khong cách giàu nghèo ngày càng ln
- H thng an sinh xã hi ng b
i hng ln th XI coi vic hoàn thin th ch KTTT là mt phá
chin hin nay?
Qua tng kt ti hng nh ch kinh t, chng ngun nhân lc, kt cu h tng vn
là nhm yu cn tr s phát tri
Thc t i mi th ch KTTT vn còn nhiu bt cp:
- H thng lung b và thng nht,
- Còn có s phân bii x gia các thành phn kinh t
- Các yu t ca th ng và các loi th ng hình thành và phát trin chng b, vn
t. Cnh tranh không lành mnh, trn thu, buôn lu, gian l i còn
nhiu.
- Ci cách hành chính còn chng
- Khong cách giàu nghèo ngày càng ln
- H thng an sinh xã hng b
Chính nhng bt c phát triu qu, sc cnh tranh ca NKT thp, chuyn
du kinh t ng nhiu ti xây dng nn tng cho công cuc xây
dng XHCN.
c binh rõ v trí, vai trò quan trng ca phát trii vi công
cuc xây dng XHCN: không có một nền kinh tế nào khác ngoài kinh tế thị trường có thể đảm nhiệm vai
trò là cơ sở kinh tế để xây dựng CNXH ở nước ta.
t nht và trc tip nht là phi xây dng XHCN là con
ng ngn nh hoàn thành cuc cách mng XHCN. Nhim v n này là hoàn thin th ch
KTTT có th phát trin mt cách lành mng và m ra
13
ng và gii pháp chính nhm phát trin nn kinh t th ng XHCN Vit Nam
thi gian ti
ng
ng và Nhà nc Vit Nam luôn quán trit nhng phng hng rõ ràng trong vic thúc y phát trin nn
kinh t th trng nh hng XHCN trong nhng thp k ti. i hi i biu toàn quc ln th X ng
Cng sn Vit Nam ã xác Để hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, điều cần
thiết trước hết là nắm vững định hướng XHCN trong nền kinh tế thị trường ở nước ta.
Chin lc phát trin kinh t - xã hi giai on 2011-2020 tái khng n nhanh gn lin vi phát
trin bn vng, phát trin bn vng là yêu cu xuyên sut trong Chin lc.
Phi phát trin bn vng v kinh t, gi vng n nh kinh t v mô, bo m an ninh kinh t. y mnh
chuyn dch c cu kinh t, chuyn i mô hình tng trng, coi cht lng, nng sut, hiu qu, sc cnh
tranh là u tiên hàng u, chú trng phát trin theo chiu sâu, phát trin kinh t tri th
Kiên trì và quyt lit thc hin i mi. i mi chính tr phi ng b vi i mi kinh t theo l trình thích
hp, trng tâm là hoàn thin th ch kinh t th trng nh hng xã hi ch ngh.
thc hin c các nh hng trên, cn phn mnh các hình thc s hu, các thành phn
kinh t, các loi hình doanh nghip (2) Phát trin ng b các yu t th trng và các loi th trng (3)
Nâng cao vai trò lãnh o ca ng, hiu lc, hiu qu qun lý ca Nhà nc i vi nn kinh t th trng
nh hng xã hi ch ngh.
3.2.2. Nhng gii pháp chính thúc y phát trin nn kinh t th trng
Th nht, hoàn thin th ch kinh t th trng nh hng xã hi ch ngha
- Xây dng và phát trin ng b h thng th trng, nht là th trng các yu t sn xut; Phát trin ng
b, hoàn chnh và ngày càng hin i các loi th trng.
- Tip tc hoàn thin h thng pháp lut, không ngng i mi c ch chính sách phù hp vi yêu cu thc
tin; Tip tc i mi vic xây dng và thc thi lut pháp bo m cnh tranh bình ng, minh bch gia các
doanh nghip thuc mi thành phn kinh t.
-Hoàn thin c ch qun lý ca nhà nc phù hp vi kinh t th trng; bo m s tng thích c ch qun
lý nhà nc vi c ch vn ng khách quan ca th trng. Nhà nc tr thành cht xúc tác cho các ch th
kinh t vn hành hiu qu và n nh theo úng quy lut th trng. Các công c can thip nhà nc phi
mang tính minh bch, d tiên liu, phù hp vi thông l quc t.
- Nâng cao nng lc, hiu qu qun lý kinh t ca Nhà nc; Phân nh rõ quyn s hu ca Nhà nc và
quyn kinh doanh ca doanh nghip, hoàn thin c ch qun lý vn nhà nc trong các doanh nghip.
- Tip tc to iu kin thun li khuyn khích các thành phn kinh t phát trin, nht là kinh t t nhân và
kinh t có vn u t nc ngoài;“Kinh tế tư nhân là một trong những động lực của nền kinh tế”
)
; phát trin
các loi hình sn xuPhân định rõ quyền của người sở hữu, quyền của người sử dụng tư liệu
sản xuất và quyền quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực kinh tế, bảo đảm mọi tư liệu sản xuất đều có người
làm chủ, mọi đơn vị kinh tế đều tự chủ, tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh của mình"
Th hai, y mnh phát trin lc lng sn xut trong nn kinh t
14
- Nâng cao nng lc sn xut ca nn kinh t quc dân nhm ci thin nng lc cnh tranh quc gia trong quá
trình hi nhp sâu, rng vào nn kinh t toàn cu. t mc tiêu quan trng này cn phi y mnh CNH,
HH, ng dng nhanh thành tu khoa hc công ngh tiên tin, y mnh phân công lao ng và chuyn dch
c cu kinh t, nâng cao nng sut lao ng xã hi; Ci to, nâng cp và phát trin h thng kt cu h tng nh
h thng giao thông vn ti, bn cng, kho bãi, vin thông, in nc, v.v.
- ào to ngun nhân lc, c bit chú ý các nhà qun lý, doanh nhân, i ng ngi lao ng lành ngh và
nâng cao trình t duy kinh t, kin thc kinh doanh cho các ch h gia ình, h tiu ch;
- Quan tâm ti vic tái sn xut sc lao ng ca lc lng lao ng h sc lc và trình vn hành c
s vt cht-k thut hin i ca nn kinh t quc dân. Ch chính sách v tin lng/tin công, phúc li xã
hi, an sinh xã hi, v.v. cn c iu chnh kp thi, sát vi iu kin bin i ca th trng.
Th ba, Tn dng tri thc và ngun lc t bên ngoài
- Tip cn h thng tri thc nhân loi v nn kinh t th ng thông qua hp tác giáo dc - i
hc thut, nghiên cu, hi tho
- Hc hi kinh nghim xây dng nn kinh t th ng cc trong khu vc và trên th gii thông qua
n, tham quan, nghiên cu mô hình
- Tn di phát trin, li th nc xây dng mô hình phát trin thông qua hp tác,
liên doanh, chuyn giao
- Tng kt thc tin và phát trin lý lun v nn kinh t th ng XHCN
15
NG LI CÔNG NGHIP HOÁ HII HOÁ NN KINH T QUC
DÂN VN
Nam ?
- u.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
16
- c nhy vt
trong CNH.
- To l vng chc cho Liên Xô
m:
-
u kim bo cho s phát trin cc chun b mc
cn thit.
- Do quá tp trung vào vic sn xut theo k hoch nên làm mng, sáng to ca cá nhân,
tp th
-
Mô hình CNH thay th nhp khu
m
- Thay th nhng mi nhp khu bng vic t sn xuc
- Không b ph thuc vào các nn kinh t cc phát trin
- Phù hp vc vc lp v chính tr
m:
- ng li ca mô hình CHN tp trung nên không bn vt bi nhic
ng v xut khu:
m:
- Ly th c ngoài thay cho th c
- Xut khu nhng mt hàng mà th gii có nhu cu thay cho xut khu nhng mt hàng mà mình sn
có
- Ly li th so sánh ct thay cho nhu cu phi có nhng loi sn ph
- ng phát trin ch yu ca các qu lc tìm king hoàn tt CNH
ca mình
m:
- Không áp di vi nhc nghèo tài nguyên thiên nhiên và nhc có nn nông
nghic nhu cu na
Vit Nam bu CHN vi mô hình tp trung, tr c nhng thành qu
nhc l nhm yu nhnh và không phù hp vi
u kin kinh t ca VN ti th
T i mô hình công nghip hóa, gn công nghip hóa vi
hii hóa, tc, tng phn xây dng h tng k thut phc v cho các ngành công nghin
ng và chú trng vào phát trin các ngành công nghip nh, dch v.
17
Kêt hp các mô hình, Vit Nam kt hp CNH gn vi hii hóa và kt hp vi kinh t tri thc nhm mc
tiêu phát trin nhanh và bn vng. Tp trung xut khu nhng m. Tranh th ngun vn và
khoa hc ký thut tin b ca th gi rút ngn thi gian CNH.
(T phát trin thêm SGK Tr38-39)
nay)?
Nhìn tng li CNH cng thi k i mi có nhm ging và khác rt rõ
rt.
n hành công nghi c mt s thành tu quan trng.
Mt s công trình lc xây dng (thu l
Ngày nay chúng ta k thp tc phát huy nhng thành tu ca thi k ng nhng công
phc v có hiu qu ca nn kinh t quc dân.
Ch thng nht ca công nghip hoá, hin nay tp trung nhm sau:
* Mu quan nim công nghip hoá là nhim v trung tâm ca c
thi k lên ch i.
* Hai là, công nghiu nhm chuyi mn nn sn xut xã hi t ng th công là
ch yn k thut là ph bin, xây d vt cht k thut
ca ch a xã h i sng vt cha nhân dân.
* Ba là, tc hình thành quan h sn xut mi tin b, phù hp vi tính ch phát trin ca
lng sn xut, th hi bn cht ca ch mi, to ra h t vng chc
cho ch i c ta.
* Bn là, tin hành công nghiu phc thc hing hii hoá
tuy có s khác nhau v m. Do s phát trin rt nhanh chóng ca khoa hc và công ngh trong nhng
thp k gm hic b sung nhng ni dung mi vi phm vi bao quát
nhiu mt, t sn xun dch v, qung tin b khoa hc công ngh c coi là
hip k thì nhi ng, cc b sung, thm chí lc hu,
cc thay th. Khái nim hi cp trong Ngh quyt Hi ngh i biu gia nhim
k khoá VII và Ngh quyt Hi ngh c hiu th
* Th nhng li CNH cng luôn nhn mn yu t khoa hc k thut công ngh (then cht,
quynh khoa hc là LLSX trc ting ho cp trc tip ti công ngh tiên tin,
công ngh n, công ngh cc trên thc t li cho thy khoa hc và công
ngh c hiu m, thng nht, xng tm.
, chính sách cho phép khoa hc k thut công ngh phát trin nhanh và bn vng ca
T quc còn hn ch. Th h khoa hc công ngh ca Vit Nam luôn rt thp so vi nhiu quc gia
trên th gii, k c mt s c nh v din tích, không nhiu v dân s trong khu vc: s ng các bng
18
phát minh sáng ch c, cht ng ngun nhân lc, bài báo khoa hc
p chí quc tng danh giá khoa hc th giu rt ít.
Tính cho ti hin tm chung liên quan ti s o cng li CNH Vit
Nam. Cn và phi hic khoa hc và công ngh m, nng li chính sách liên
quan ti khoa hc công ngh ch là nhng ngôn t hoa m, sáo rng, thiu sc sng trên thc t và cht yu
c nhng thách thc lch s.
c bit, s hn ch v nhn thc và kém hiu qu trong thc hin s làm cho khong cách chênh lch phát
trin ca T quc chúng ta vi nhiu quc gia s t Nam s tr nên lc hu, s b gt ra
rìa trong xu th toàn cu hóa và s phát tria khoa hc công ngh ày nay.
Tng nhn xét trong Hi ngh ln th 25 (10-c nào li nghèo
c Vit Nam mình. Thu nhp quc khác
Nam Á thp nhn 300 (trong này có th có cách tính khác nhau). Th là vì công nghip
ch yu là nông nghip thì li sm
min bc gn 2 thp k.
Quá kh và hin ti, Vic nhn c bit phá (mang
tn kc, các vin nghiên cu khoa hc và các yu t kinh
t tn hiu qu phát trin mnh bn vc.
* Th hai, CNH bng con ng thích h quc phát tri cao v mi mt là m
duy không bao gi dng li cng Cng sn Vit Nam.
c chuyn bin v CNH XHCN cho thy mu t khi ch n Bc
lên ch i ti nay, khát vc ta t mc nông nghip nghèo nàn lc hu tr thành mt
c công nghip phát trin, khoa hc và k thut tiên tin, nhân dân có cuc sng m no t do và hnh phúc,
là m dng li cng Cng sn Vit Nam. Mt trong nhng
* Th ba, khnh CNH có tính tt yu và gi v trí nhim v trung tâm trong sut thi k lên ch
i.
T góc nhìn lch s c khnh rng, s ng v tính tt yu, v trí, vai trò,
mng phát trin hay nói chung là tm quan trng ca công cui vc ta là
khá nht quán và xuyên sung hic coi là nhim v tr n tr
c công nghip trong khong vài ch
Tuy nhiên, do ch quan, nóng vi, duy ý chí, bt chp quy lut khách quan, và c do s hn ch v
nhn thc, cho nên trong mn khá dài chúng tc t
y m các ti cn thi quyi hi VI cng (tháng
12-1986) nhnh.
Ngay sau khi min Bc hoàn toàn ging Cng sn Vit Nam có quyt tâm chính tr
n Bc lên ch i mà CNH XHCN là nhim v trung tâm ca c thi k . Quyt tâm
chính tr c thc hin chính thc bng quá trình CNH bu t i hi III (1960) cng.
19
T ng luôn th nghim, tìm tòi, ru chnh, b sung, phát trin nhm:
CNH có tính tt yu và là nhim v trung tâm ca c thi k lên ch i
* Th c tiêu CNH có nhim ging nhau.
Mn cy ng kinh t i không ngng ci thii sng nhân
dân và ci bic ta thành mc công nghip (chung mt s m b vt cht k
thuu kinh t cho ch i ; QHSX tin b, phù hp v phát trin ca LLSX; mc
sng vt cht và tinh thn cao; quc phòng an ninh vng chc mnh, dân ch, công bng,
m no, t do, h thc hin m mi thi k nh nhng
mc tiêu c th cc.
* Th u s dng kt h ca nhiu mô hình khác nhau. Tuy nhiên,
chúng ta c ca mt mô hình c th mt quc gia c th trong mt khong thi gian nht
nh thì có lúc lh vi Vit Nam. Chính vì th, mô hình công nghip hóa Vit Nam có
nhim t các mô hình CNH hii ca th gin có nhm không
phù hc phát trin ct cánh, nhy vt hay thn k.
CNH là mt xu th phát trin tt yc thc hin nhic khác nhau trên th gii vi nhiu mô
i ta có nhiu cách phân loi mô hình CNH khác nhau.
ng li CNH Vit Nam cng qua các thi k có s kt h ca nhiu mô hình khác nhau
nhng ti mô hình ngày càng phù hc ta: một số đặc điểm của mô hình CNH cổ điển, phi
cổ điển, CNH thay thế nhập khẩu, CNH hướng vào xuất khẩu, CNH tư bản chủ nghĩa, CNH XHCN….
ng li CNH Vit Nam còn có nh dng hiu qu ngun
lc cu kinh t chuyn dch theo bn cht và ni dung CNH hii còn chm; liên
ti m hoàn thin các hình thc s hu và các thành phn kinh t trong quá trình thc hin
CNH T qu
Nhng n ra mt s m ging li CNH cng thc và sau mc
i hi VI (12-1986).
m khác
Do nhiu lý do ch quan và khách quan chi phng li, ch m CNH xã hi cng
các thi k có nhng khác nhau, thc cht là quá trình th nghi dn,
phù hp vi thc tic.
c bit, vi mi, quan ning CNH XHCN nh hình trên
nh ng tng th n cc kim chng nhng thành qu phát trin
chung cc.
t quá trình chuyn bin nhn th tng kt thc tic và kinh nghim th gi
không ngng b sung, hoàn thin quan nim cng cm quyn v CNH XHCN.
* Công nghic ti p trung quan liêu, bao cp; thc hin k hoch
hoá tp trung vi các ch tiêu pháp lnh. Ngày nay, chúng ta tin hành công nghip hoá, hi
ch m th ng có s qun lý cc. K hoch ch yng; th ng
20
phn ánh nhu cu xã hi, có ting nói quynh trong vic phân b các ngun lc cho sn xu
cu kinh t, ly hiu qu kinh t xã h
c hiu là vic cc, thông qua khu vc quc doanh và tp
th là ch yu. Ngày nay, nó là s nghip ca toàn dân vi s tham gia tích cc ca tt c các thành phn kinh
t c gi vai trò ch o.
Quan nim v doanh nghim nhng doanh nghic nm
mt s c phn, khng ch i hay tuyng thi thc hii hình
s hu.
* Trong bi cnh quc t và khu vc hi m xây dng nn kinh t m c trong
c và v i ngoi và kinh t i ngo gi
vc lp, ch quyy m ca, khuyn khích các hình thc hp tác, liên doanh nhm thu hút vn,
công ngh mi, kinh nghim qun lý tiên tin cc ngoài.
Quan nim ca chúng ta v công nghip hoá, hiu chnh phù hp vi xu th quc t
hoá v kinh tng thc hin các công trình theo kiu khép kín, làm t n cui.
Ngày nay, chúng ta có th lp ráp, tin ti sn xuc mt phn vi t l n, thích hp.
Trên th gii hin nay, không ít sn phm hoàn chnh là kt qu hp tác ca nhic. Mt s sn phm mà
chúng ta sn xu
- bên cnh nh ng li o thc hin CNH Vit Nam ca
nc và sau i hi mi (1986) còn có thêm nhm khác sau:
- Có th khái quát nhng chuyn bin CNH XHCN cng my nét ln sau:
- * Th nht, v cách gii quyt mi quan h gia phát trin LLSX và xây dng QHSX XHCN trong
quá trình công nghip hóa.
- Trong tin trình cách mng Cng sn Vit Nam có nhim v phi vo phát
trin LLSX vo xây dng QHSX XHCN.
- t mi quan h lc bit quan tâm và liên tc có nhii mi rt quan
trng, có tính t phá, nht là t i hn nay.
- Trong thi k u sau gii phóng, min Bc vào xây dng ch n
ma quan h sn xut, dn ch sn xut ph
c, m tng lc cho s phát trin lng sn xut. Ngoài ra, do CNH trong nn
kinh t hin vi), không tha nhn th ng và cnh tranh nên rt hn ch trong vic tìm
ng lc phát trin LLSX t khoa hc và k thut.
- c vào thi k i mi, nh rõ: Phi tc xây dng, hoàn thin
quan h sn xut phù hp v phát trin ca lng sn xut, nhm phát trin lng sn
xut, xây dng thành công ch i hnh: Mc tiêu ca
công nghip hoá, hii hoá là xây dc ta thành mc công nghi vt cht k
thut hiu kinh t hp lý, quan h sn xut tin b phù hp v phát trin ca lc
ng sn xui sng vt cht và tinh thn cao, quc phòng, an ninh vng chc
21
mnh, xã hi công bi hnh rõ thêm: Phát trin lng sn xut hin
i gn lin vi xây dng quan h sn xut mi phù hp trên c ba mt s hu, qun lý và phân phi.
- Qua tng kc hii ho lun và biu quyt v
phiu tán thành n ca xã hi xã hi ch ng là:
n kinh t phát trin cao da trên lng sn xut hii và quan h sn xut tin b phù
h
- Tiêu chu u qu xây dng quan h sn xung xã hi ch
y phát trin lng sn xut, ci thii sng nhân dân, thc hin công bng xã hi.
- là mc b sung, phát tri quyt cng t i mi
v v này.
- ng li CNH cng chuyn t CNH gn vi quan nim xây d
c m c m ng cho s phát trin ca LLSX, chuyn sang thc hi n
LLSX hing thi xây dng QHSX tin b phù hp.
- * Th hai, v ca công nghip hóa.
- Thi k i m y mnh CNH, xây dng mu kinh t công
nông nghip hii, trù liu thi gian CNH XHCN mt kho
- Thi k i mnh: quá trình CNH phc tin hành tc phù hp v
lng sn xut trong thi k lên ch i; trong chu tiên ca thi k
y mnh CNH, mà là to ti cn thi y mnh CNH chng tip
theo (ch y mnh CNH t i hi VIII u kinh t hp lý vi tng thn;
ng CNH c ta cn và có th rút ngn thi gian so vc
- ng thi mng CNH c ta cn và có th rút ngn thi
gian so vu cp thit cc ta nhm thu hp khong cách v trình
phát trin so vi nhic trong khu vc và trên th gii. Mu kin tn dng
nhng kinh nghim k thut, công ngh và thành qu cc, tn dng xu th ca thi
i và qua hi nhp quc t rút ngn thi gian.
- ng li CNH chuyn t CNH XHCN vi cách làm nóng vi, b
gian cn thin sang thc hin CNH vn tc to ti cho
s phát trin cn sau theo trt t tuyn tính, va cho phép phát tri
tu các thành tu phát trin nhy vt v khoa hc và công ngh ca th gii.
- * Th ba, xây d u kinh t (mi quan h gia công nghip nng, công nghip nh, nông
nghip, kinh t n xut, phân ph và mô hình
nn kinh t trong quá trình CNH
- m công nghip hoá và hii hoá da trên nhn thc mi, khác vi quan ni
công nghip hoá xã hi ch u kinh t khép kín, nht thit ph công nghip nng.
- Thc cht ca công nghip hoá, hii hoá là không ngi mi trang thit b, k thui mi
công nght tng cao trong tt c các ngành kinh t quc dân. Cách làm phi phù
hp vu kin thc t, tích c công ngh và trang b k thung
22
thi tranh th tip nhn công ngh và trang b k thut mi t u kin thiu vn,
nhi ng, phi kt hp công ngh nhi, va s dng và ci tin công ngh truyn
thng, va tranh th ti tiên tin, kt hp phát trin theo chiu rng và chiu sâu, làm
quy mô va và nh là chính, song không loi tr quy mô ln khi cn thit và có hiu qu
a công nghiu kinh t, gii quyt hp lý mi quan h gia
nông nghip, công nghip hàng tiêu dùng và công nghiu sn xut.
- Quan nim mi v công nghip hoá, hii phy mnh cách mng khoa hc và công
ngh, bao gm c khoa hc xã hi, khoa hc t nhiên, khoa hc k thuc các khoa h
vào cuc sng, nhi mi công ngh, k c công ngh qun lý (cách nói cách mng khoa hc k
thu dn ti coi nh vai trò rt quan trng ca khoa hc xã hi). Cái n nâng cao
c khoa hc và công ngh cc là s nghip giáo do, va nâng cao dân trí,
va chú trng nhân tài. Khoa hc và công ngh, giáo do là mt mt rt quan trng trong
vic phát huy nhân t i, không th t yu t hoàn toàn ph thuc phát
trin kinh t hot chính sách v bm xã hi.
- y: 1- T ch p nóng vu kinh t công nông nghin s chuyn d
cu kinh t ng CNH, hi n tr thành mt
c công nghiu kinh t công nông nghip và dch v hii; 2- T nn kinh t
ng n ch khép kín trong h thng XHCN, chuyn sang thc hin mt nn kinh
t m p thông l quc tng mnh v xut khu kt hp vi thay th
nhp khu; 3- Chuyn t CNH thc hin trong khuôn kh k hoch hoá tp trung quan liêu bao
cp sang tuân theo th ng, gn th c vi th ng th gii thành mt chnh th
hó s qun lý cng XHCN.
- * Th n vi bo v ng, phát trin nhanh, bn vng.
- T quan nim CNH c n chuyn sang quan nim CNH, hii hoá gn vi phát trin kinh t tri
thc, thc hin các mc tiêu phát tric mt phi yêu cu không làm tn hn kh
n nhanh, bn vng, bo v ng).
- n hio s nghiy mnh CNH, hii hóa vì mc tiêu dân
c mnh, dân ch, công bc tiêu này thc hin có hiu qu
bng nhng quan nin v ch i, bng nhng hình thn pháp
phù hp, tip tc phát huy nhng thành qu c, sa cha nhng sai lm, khuym nhm
t nhng thành tu to ln và vng chc thc hin nhng mng,
nhim v c trong thi k lên ch i (B sung, phát
tric i hi ln th XI cng thông qua.
- Ngoài ra, c nhn thc rõ và nhn my mnh CNH, hii
c gn vi phát trin kinh t tri thc; Khoa hc và công ngh u,
ng ly mnh CNH, hic, tc phát trin kinh t tri thc.
23
-
n nay, các t chc quc t ng nht th nào là mc công nghi
c phát tric công nghip phát trip c
quan nim không ging nhau, còn nhiu tranh lun. Còn nc công nghing hii"
mà m i ch ng c thi phi có
mt thi gian nhnh.
Hin có nhi u thng nht hai n c công nghi c công
nghi k thut - công ngh vt cht - k thut hii.
c công nghic nhng tiêu chí sau.
- Mi. Theo phân loi ca Ngân hàng th gic trên th gic
xc chm phát trin, hoc chm phát trin nhc
(không có Vi c có thu nhu
i t n 9.385 USD.
Nhóm này chia thành 3 nhóm nh: nhóm cn có thu nhp thp là nhc có thu
nhi 765 USD (Vit Nam thun có thu
nhc có thu nhi t 766-9.385 USD, gc có thu nhp
trung bình thp (766- i) và nh c có thu nhp trung bình cao (3.036- 9.385 USD/
n có thu nhn có thu
nhi) - tuy mc gp hóa vì trình
dân trí còn thp, mc thu nhp cao ch yu da vào khai thác tài nguyên du m
công nghip hóa hoc kinh t th ng phát trin: là nhc có thu nhp i
t các ch tiêu khác v phát trin công ngh, kinh t- xã hi, kh n tr c ngoài
- c công nghing chuyn dng: t trng
nông, lâm nghip - thy sn gim, t trng công nghip - xây dng và dch v
c công nghic có xut khu hàng ch tác chim t trng cao trong tng xut khu
hàng hóa, t trng xut khu hàng công ngh cao ngày càng ln trong tng xut khu hàng ch tác.
Ba là, chuyn t c s dng th công là ch yu sang s dn khí hóa; chuyn t
ng thng cao.
h tng vt ch lu, chính sách, thông tin gn vi trí tu con
i, bm phát trin kinh t - xã hi.
-
T i hn chính thc cu khng
nh ch n tr thành mc công nghip (hay mc công nghip
ng hi
- tiêu trên vào quá trình công nghin ra có mt
s .
24
i vi Vit nam vào kho có hai ch
i và t l hóa, hai ch hóa là
i là không th thc hic v
- -45)
“kinh tế tri thức“ là: Nền kinh tế mà trong đó nhân tố quan trọng nhất là việc chiếm hữu, phân phối
trí lực và việc sáng tạo, phân phối, sử dụng tri thức trong các ngành sản xuất có hàm lượng khoa học
kỹ thuật cao
The Knowledge Economy
Chưa có một định nghĩ chính xác được chấp nhận chung về nền kinh tế tri thức, nhưng có thể nói rằng, đặc
trưng nổi bật nhất của kinh tế tri thức là tri thức đã vượt qua các nhân tố sản xuất truyền thống là vốn và sức
lao động, để trở thành nhân tố sản xuất quan trọng nhất đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội
của các quốc gia. Nói một cách khác, đang có sự chuyển biến toàn cầu từ các nền kinh tế dựa trên bắp thịt và
tiền vốn chuyển sang các nền kinh tế dựa trên trí não
Tổng hợp các khái niệm về kinh tế tri thức từ 30 năm nay,
có thể thấy định nghĩa tương đối sát thực nhất về “kinh tế tri thức“ là: Nền kinh tế mà trong đó nhân tố quan
trọng nhất là việc chiếm hữu, phân phối trí lực và việc sáng tạo, phân phối, sử dụng tri thức trong các ngành
sản xuất có hàm lượng khoa học kỹ thuật cao
Các xu hướng và vấn đề năm 2001: Tăng trưởng kinh tế dựa trên tri thức và
những tác động xã hội chính trị ở Đông Á
nền kinh tế này có
nhiều lớp ý nghĩa: Thứ nhất, các nhân tố sản xuất mà tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào, đã thay đổi về cơ
bản. Sự đổi mới và tích luỹ tri thức khoa học đã làm cho tri thức trở thành nhân tố sản xuất chủ yếu. Thứ hai,
thiết bị sản xuất, cũng có ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng kinh tế, thay đổi về cơ bản. Các “thiết bị thông
25
minh”, chẳng hạn như máy tính, các loại phần mềm, mạng, đặc biệt là mạng Internet, đã cho thấy tầm quan
trọng của chúng trong các hoạt động chế tác và quản lý. Thứ ba, các ngành dẫn đầu có ảnh hưởng chủ yếu
đến tăng trưởng kinh tế, đã có sự thay đổi về chất. Người ta hy vọng rằng ngành thông tin sẽ thay thế ngành
dầu lửa như ngành công nghệ số 1. Thứ tư, những thay đổi to lớn đang diễn ra trong các khu vực tiêu dùng
cũng ảnh hưởng rất quan trọng đến tăng trưởng kinh tế. Nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm dựa trên tri thức
đang tăng lên nhanh chóng và hoạt động buôn bán bằng sáng chế và công nghệ đang trở thành một trong
những hoạt động thương mại có sự tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Những tiêu chí
của nền kinh tế tri thức
2. Nhn ca nn kinh t tri thc:
Th nht, nn kinh t tri thc là mt nn kinh t thành mt lng sn
xut trc tip.
Mc kia khoa hng vào quá trình sn xui ch là gián tip. Tri
thc ch góp phn to ra các công c ng ngày càng tinh xo, t thn cao, t công c cm tay
n công c n t Bng công c i làm ra sn phm. Còn ngày nay khoa h
tham gia trc tip vào quá trình sn xut bng vic to ra công ngh cao, t chc
qun lý khoa hc ngày mt hit, chng, hiu qu lai mi sn
phm.
c bit là khoa hc có th trc tip làm ra sn phm hoàn toàn mn phm phn mm trong
công ngh thông tin.
Trong sinh hc, công ngh c tip to ra sinh vi chú cu Dolly, to ra
nhng b ph c thay th nhng b phng, thm chí công ngh gien
còn có th to ra c mi nhân to c th mà nhân loa.
- Th hai, nu trong các nn kinh t c, vng là quan trng nht thì trong kinh t tri thc,
tri thc và tài nguyên thông tin (yu t tinh thn) là quan trng nhc bit trong nn kinh t tri
thc, khi tri th thành yu t quan trng nht ca sn xut thì nó lm khác là các
yu t vng chi có kin thc ni khác thì kin thc ca anh ta
không b mc s dng ti thì kh dng ca nó
to ra ca ci, li ích càng nhit khác chi phí cho vic ph bin tri th
i s dng l. Không phn l mt
c s dng, còn tri thc và thông tin li có th c chia s mà không b mc t
l dng. Nn kinh t tri tht nn kinh t t ch không phi khan
him.