ĐIỂM GÃY CẤU TRÚC TRONG MỐI QUAN HỆ GIỮA TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI THỰC VÀ LÃI SUẤT THỰC LUẬN VĂN THẠC SĨ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




NGUYN C TON




IM GÃY CU TRÚC TRONG MI QUAN H
GIA T GIÁ HI OÁI THC VÀ LÃI SUT THC





LUN VN THC S KINH T





TP. H Chí Minh – Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

NGUYN C TON




IM GÃY CU TRÚC TRONG MI QUAN H
GIA T GIÁ HI OÁI THC VÀ LÃI SUT THC

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN KHC QUC BO



TP. H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN

Bài nghiên cu xin cam đoan đây là công trình nghiên cu khoa hc đc lp
ca bài nghiên cu, di s hng dn ca TS. Nguyn Khc Quc Bo. Các thông
tin, s liu trong lun vn là trung thc và có ngun gc rõ ràng, c th. Kt qu
nghiên cu trong lun vn là trung thc và cha tng đc công b trong bt k
công trình nghiên cu nào khác.
Hc viên

Nguyn c Ton













MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các hình
TÓM TT 1
CHNG 1 – GII THIU 2
1.1 LỦ do chn đ tài 2
1.2 Mc tiêu nghiên cu 3
1.3 Phng pháp nghiên cu 5
1.4 Ý ngha ca bài nghiên cu 6
1.5 Cu trúc ca lun vn 6
CHNG 2 – KHUNG LÝ THUYT V MI QUAN H GIA LÃI SUT VÀ

T GIÁ HI OÁI VÀ CÁC BNG CHNG THC NGHIM 8
2.1 LỦ thuyt ngang giá sc mua (PPP) 8
2.2 LỦ thuyt ngang giá lưi sut không phòng nga (UIP) 9
2.3 LỦ thuyt ngang bng lưi sut có phòng nga (IRP) 10
2.4 Các nghiên cu thc nghim trc đây 10
2.4.1 Các nghiên cu thc nghim không xem xét đn đim gưy cu trúc 10
2.4.2 Các nghiên cu thc nghim xem xét đn đim gưy cu trúc 13
CHNG 3 – PHNG PHÁP NGHIÊN CU 18
3.1 Mô hình lỦ thuyt 18
3.2 D liu trong bài nghiên cu 20
3.3 Phng pháp thc nghim 22
3.3.1 Phng pháp chung 22
3.3.1.1 Các lun đim v phng pháp thc nghim ca Byrne và Nagayasu (2010)
22
3.3.1.2 Phng pháp thc nghim ca bài nghiên cu này 23
3.3.2 Quy trình kim đnh c th 25
3.3.2.1 Kim đnh tính dng các chui d liu 25
3.3.2.2 Kim đnh ADF – the Augmented Dickey-Fuller test (Dickey và Fuller,
1979) 26
3.3.2.3 Kim đnh DF-GLS (Elliott, Rothemborg và Stock, 1996) 27
3.3.2.4 Kim đnh S&L (Saikkonen và Lütkepohl, 2002) 28
3.3.2.5 Kim đnh đng liên kt 29
3.3.2.6 Kim đnh Trace Johansen (the Johansen Trace test nm 1988, 1995) 30
3.3.2.7 Mô hình VECM 32
CHNG 4 – KT QU NGHIÊN CU 35
4.1 Kt qu nghiên cu gia Vit Nam và M 35
4.1.1 Kt qu kim đnh tính dng 35
4.1.2 Kt qu kim đnh đng liên kt 39
4.1.3 Mi quan h gia t giá hi đoái thc và lưi sut thc, và kim đnh s n
đnh ca mô hình 45

4.2 M rng nghiên cu gia M vi các nc Châu Á khác 50
4.2.1 Kt qu kim đnh tính dng 50
4.2.2 Kt qu kim đnh đng liên kt 55
CHNG 5 – KT LUN 59
5.1 Kt qu nghiên cu chính 59
5.2 Khuyn ngh 60
5.3 Hn ch ca bài nghiên cu 61
Danh mc tài liu tham kho
Ph lc

DANH MC CÁC T VIT TT

T vit tt
Din gii
ACF
Hàm t tng quan
ADF
Kim đnh Augmented Dickey-Fuller
CPI
Ch s giá tiêu dùng
DF
Kim đnh Dickey-Fuller
GF-GLS
Kim đnh Dickey Fuller- General Least Square
IFE
Hiu ng Fisher quc t
IFS
Thng kê Tài chính Quc t
OLS
Phng pháp bình phng bé nht
SL
Kim đnh Saikkonen và Lutkepol
UIP
Lý thuyt ngang giá lưi sut không phòng nga
VAR
Vector t hi quy
VECM
Mô hình vector điu chnh sai s

DANH MC CÁC BNG
Bng
Ni dung
Trang
3.1
Tóm tt các công thc và d liu trong bài nghiên cu
20
4.1
Kt qu kim đnh nghim đn v ADF và DF-GLS trong trng
hp gia VN và M
35
4.2
Kt qu kim đnh nghim đn v S&L trong trng hp gia VN
và M
37
4.3
Kt qu kim đnh đng liên kt Johansen trong trng hp gia
VN và M
40
4.4
Kt qu kim đnh đng liên kt S&L khi không xem xét đim gưy
cu trúc
42

4.5
Kt qu kim đnh đng liên kt S&L khi xem xét đim gưy cu
trúc
43
4.6
Kt qu c lng phng trình dài hn gia t giá thc và lưi
sut thc VN và M
45
4.7
Kt qu kim đnh nghim đn v ADF và DF-GLS trong trng
hp gia các nc Châu Á và M
51
4.8
Kt qu kim đnh nghim đn v S&L trong trng hp gia các
nc Châu Á và M
53
4.9
Kt qu kim đnh đng liên kt Johansen trong trng hp gia
các nc Châu Á và M
55
4.10
Kt qu kim đnh đng liên kt S&L trong trng hp gia các
nc Hàn Quc và M, Thái Lan và M
57



DANH MC CÁC HÌNH
Hình
Ni dung

Trang
4.1
Kim đnh mc đ n đnh ca lưi sut d đoán (ex ante)
48
4.2
Kim đnh mc đ n đnh ca lưi sut thc (post)
49

1

TÓM TT
Trong bài nghiên cu này xem xét đim gưy cu trúc trong mi quan h gia
t giá hi đoái thc và lưi sut thc. Tng th bài nghiên cu đư cho thy nhng
bng chng v mi quan h dài hn gia t giá hi đoái thc và lưi sut thc, khi
đim gưy cu trúc đc đa vào xem xét. u tiên bài nghiên cu xem xét đim gưy
cu trúc trong mi quan h gia t giá hi đoái thc và lưi sut thc gia 02 quc
gia Vit Nam và M. Sau đó m rng ra nhng quc gia Châu Á khác và M.
Trong d liu v các nc Châu Á cho thy rng đim gưy cu trúc là không ph
bin gia các quc gia vi nhau mà là đc trng riêng ca tng quc gia.

2

CHNG 1 – GII THIU
1.1 Lý do chn đ tài
Nh bài nghiên cu đư cho thy, đi vi hu ht các quc gia trên th gii, lưi
sut đóng vai trò là mt công c quan trng trong vic điu hành và qun lí nn kinh
t v mô. Lưi sut có mi liên quan mt thit đi vi t giá trên th trng hi đoái.
Mi quan h này đc th hin rõ thông qua lí thuyt nn tng là thuyt ngang giá
lưi sut không phòng nga (UIP) và hiu ng Fisher quc t (International Fisher
Effect).  có đc cân bng lưi sut đu t trong nc và đu t nc ngoài thì s
thay đi ca ngoi t s tng ng vi chênh lch trong lưi sut, tc là t giá hi
đoái s thay đi theo chênh lch lưi sut ca 2 quc gia.
LỦ thuyt này đóng vai trò quan trng trong vic phân tích kinh t, đc bit là
trong mi quan h cung cu tin t gia các nn kinh t, hay nhu cu chu chuyn,
phân b các ngun tài chính trên th trng quc t. Chính vì vy, vic hiu đc
mi quan h gia t giá hi đoái và chênh lch lưi sut là mt công c quan trng đ
đa ra các chính sách phù hp, hiu qu trong vic qun lí, điu tit nn kinh t v
mô. Tuy nhiên, trong các nn kinh t, rt khó đ tn ti các điu kin đ đm bo
mi quan h cân bng này đc duy trì trong ngn hn. Các nghiên cu gn đây cho
thy mi quan h này có xu hng tn ti đi vi các công c tài chính dài hn hn
(nghiên cu ca Chinn và Mededith, 2004, 2005; Chinn và Zhang, 2006;…).
Bài nghiên cu gc “Structural breaks in the real exchange rate and real
interest rate relationship” ca tác gi Joseph P. Byrne và Jun Nagayasu tin
hành kim tra thc nghim v mi quan h dài hn gia t giá hi đoái thc và
chênh lch lưi sut thc bng cách s dng nhiu phng pháp kinh t lng mi

đây có xét đn s đim gưy cu trúc tim n.Nhìn chung, nghiên cu ca hai tác gi
cung cp nhng bng chng v mi quan h này trong dài hn. C th hn, trc
ht tác gi tp trung vào mi quan h Anh – M. Khi s dng các phng pháp
truyn thng, h tìm thy nhng bng chng b hn ch v mi quan h dài hn.
Nhng khi thc hin mt phng pháp có xét đn đim gưy cu trúc thì li tìm đc
3

nhng bng chng có Ủ ngha cho rng chênh lch lưi sut thc là mt yu t quyt
đnh quan trng ca t giá hi đoái thc.
Bài nghiên cu này trình bày v đim gưy cu trúc tim nng trong mi quan
h gia t giá hi đoái thc và lưi sut thc gia quc gia Vit Nam và M. Sau đó
m rng ra gia các quc gia Châu Á khác vi M.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca bài nghiên cu này mun xem xét đim gưy cu trúc tim nng
trong chui d liu nh hng nh th nào đn mi quan h gia t giá hi đoái
thc và lưi sut thc.
Bng cách s dng điu kin cân bng thông thng đc nhc đn trong các
tài liu tài chính quc t, bài nghiên cu nhn thy rng có s tn ti ca mt mi
quan h dài hn gia t giá hi đoái thc và chênh lch lưi sut thc. C th hn là
s dng điu kin ngang giá lưi sut không phòng nga (UIP) và gi thuyt cân
bng Fisher làm lỦ thuyt nn tng đ tìm ra mi liên h gia t giá hi đoái và lưi
sut. Mt s lng ln bài nghiên cu đư n lc tìm ra nhng bng chng cho mi
tng quan cân bng này da trên nhiu cách tip cn và đa ra mt hn hp các
kt qu khác nhau (Campbell &Clarida (1987), Meese & Rogoff (1988), Edison &
Pauls (1993), và hu ht là h không tìm thy s tn ti ca mi quan h dài hn
trên.
Các nghiên cu trc đây thì s dng các mô hình tuyn tính cho các bin
kinh t, nên cng nh hng ít nhiu đn tính chun xác ca các kt qu thng kê
nhn đc. Mt mi quan tâm ln ca các nhà nghiên cu đó là đ mnh thp ca
các kim đnh thng kê trong vic xác đnh mi quan h cân bng trên đi vi th

trng tài chính quc t. Ví d phng Perron (1989) nhn ra s thiu chính xác
ca vic mô hình hóa các bin s kinh t là tuyn tính ca mt s các nhà nghiên
cu trc đó, và Perron cho rng nhng nhà nghiên cu này đư không tính đn vic
các cú sc quan trng bt thng, him xy ra có th tác đng ti tính hu ích ca
các kt qu thng kê. C th hn là kim đnh nghiêm đn v và đng liên kt thông
4

thng có khuynh hng b bác b khi có mt s sp đ cu trúc xy ra trong dưy
s thi gian. Do đó mà các nghiên cu gn đây đư chú trng hn đn các kim đnh
cho các cú sc và tính phi tuyn khi xác đnh mi quan h gia t giá hi đoái thc
và lưi sut thc, ví d phng: Nakagawa (2002) nhn mnh đn tính phi tuyn
trong mi quan h gia t giá hi đoái thc và lưi sut thc. Thêm vào đó vic đ
gii thích cho s thay đi ca các ch đ thuc lnh vc kinh t và s dng d liu
trong khong thi gian dài (1921-2002), Kanas (2005) đư tìm thy có mt mi liên
h tn ti gia t giá hi đoái thc ca Anh/M và chênh lch lưi sut thc.
Hai tác gi ca bài nghiên cu gc là Joseph P. Byrne và Jun Nagayasu tin
hành nghiên cu thc nghim phi chng mi quan h cân bng dài hn tn ti gia
t giá hi đoái thc và chênh lch lưi sut thc? Trái vi Nakagawa (2002) và
Kanas (2005), bài nghiên cu mun nhn mnh đn tính không dng tim n ca d
liu, vì có nhng bng chng tri rng v tính không dng ca t giá hi đoái, làm
cho ngang giá sc mua PPP không tn ti, và s khác bit trong tính không dng
ca lưi sut thc gia các quc gia (Meese & Rogoff, 1998, và Edison & Paul,
1993).
Kanas (2005), Edison và Melick (1999) cng xem xét mi quan h cân bng
gia t giá hi đoái thc và chênh lch lưi sut thc. H đa ra bng chng phù hp
v mi quan h gia t giá hi đoái và chênh lch lưi sut, kt qu ca h có l là
không đáng tin cy bi kim đnh Johansen(1998) đòi hi cn điu chnh giá tr ti
hn trong s tn ti ca nhng thay đi cu trúc. Phng pháp tip cn đc xây
dng bi Saikkonen và Lütkepohl (2000, 2002); Lanne, Lütkepohl, và Saikkonen
(2002, 2003), tn dng nhiu hn các kim đnh đng liên kt mnh hn mà mt ln

na nhn mnh đn kh nng tn ti ca đim gưy cu trúc.
Nhóm tác gi Joseph P. Byrne và Jun Nagayasu nghiên cu trc ht là
trng hp Anh – M, sau đó m rng ra cho nhiu quc gia châu Âu. Do các bin
kinh t là không dng, vic mô hình hóa chúng không th đc thc hin bng các
c lng OLS thông thng. Bài nghiên cu xem xét d liu đư có đy đ điu
5

kin đ áp dng mô hình VECM. Tuy nhiên, đn đây ta li gp phi mt vn đ
đim gưy cu trúc trong các chui d liu thi gian dài hn. im gưy cu trúc làm
cho các kim đnh đng liên kt thông thng mc phi sai lm là chp nhn gi
thuyt H
o
không có đng liên kt trong khi thc t mi liên h đng liên kt là tn
ti. Vn đ ch đc gii quyt khi tác gi áp dng các phng pháp kim đnh
mnh hn: kim đnh S&L Trace vi bin gi.
Kt qu là, vi vic xét đn đim gưy cu trúc trong mi quan h gia chênh
lch lưi sut thc và t giá hi đoái thc; nghiên cu đư tìm thy bng chng v s
tn ti mi quan h dài hn  hu ht các quc gia đc xem xét, nhng s hin
din ca đim gưy cu trúc thì không phi là ph bin gia các nc, mà là đc
trng riêng ca tng quc gia.
1.3 Phng pháp nghiên cu
Phng pháp ca bài nghiên cu s đc thc hin thông qua hai hng tip
cn: hng tip cn truyn thng không có xem xét đn hin tng đim gưy cu
trúc và hng tip cn th hai có xem xét đn hin tng này trong quá trình nghiên
cu v mi quan h dài hn gia t giá thc và lưi sut thc.  c hai hng tip
cn đu có chung mt quy trình phng pháp phng sau:
Th nht, tính dng ca chui d liu s đc kim tra thông qua các kim
đnh nghim đn v ADF, DF-GLS và kim đnh nghim đn v đc xây dng
theo phng pháp ca Saikkonen và Lutkepohl.
Th hai, bng chng thc nghim v mi quan h dài hn gia các bin đang

nghiên cu s đc xác nhn thông qua các kim đnh đng liên kt Johansen và
kim đnh đng liên kt ca Saikkonen và Lutkepohl.
Th ba, mô hình VECM đc s dng đ c lng mi quan h dài hn gia
các bin và sau đó các kim đnh khác nhm kim tra đ n đnh ca mô hình s
đcthc hin.
D liu t giá thc, lưi sut thc ca Vit Nam, M cng phng mt s nc
Châu Á khác nhm phc v cho vic nghiên cu s đc tính toán t các d liu t
6

giá danh ngha, lưi sut danh ngha, t l lm phát, ch s CPI. Nhng d liu trên
s đc thu thp t ngun d liu tài chính quc t ca IMF vi khong thi gian
ca d liu kéo dài t tháng 1/1996 đn 5/2014 đi vi trng hp nghiên cu gia
Vit Nam – M, và trng hp nghiên cu gia M vi các nc Châu Á khác s
s dng b d liu t tháng 1/1994 đn 5/2014.
1.4 Ý ngha ca bài nghiên cu
Th nht, nghiên cu này đc thc hin nhm xem xét và xác nhn mi quan
h cân bng dài hn gia t giá thc và lưi sut thc trong mi quan h gia M vi
các nc Châu Á trong đó có Vit Nam. Mi quan h t giá thc – lưi sut thc khi
đc xác nhn  các quc gia k trên s đóng góp thêm nhiu bng chng thc
nghim trên th gii bên cnh các nghiên cu khác đư đc thc hin v đ tài này.
Qua đó, s đóng góp ca đ tài trên phng din thc nghim s giúp cng c thêm
cho các c s trên lỦ thuyt.
Th hai, mt vn đ đáng lu Ủ ca nghiên cu đó là vic cân nhc đn hin
tng đim gãy cu trúc trong quá trình xác nhn mi quan h dài hn gia t giá
thc và lưi sut thc. Perron (1989) đư đa ra nhn đnh rng s xut hin ca đim
gưy cu trúc trong chui d liu có th dn đn mt s lch lc ca kt qu kim
đnh. ng h cho nhn đnh ca Perron, kt qu t nghiên cu này cho thy vic
xem xét đn nhân t đim gãy cu trúc s giúp đa ra bng chng thc nghim khá
bn vng và có đ tin cy cao hn. Qua đó, nghiên cu cng đt lu Ủ cho các
nghiên cu sau này khi làm vic vi d liu chui thi gian, cn phi cn thn xem

xét nhng đc tính ca chui d liu trong quá trình nghiên cu, trong đó có hin
tng đim gãy cu trúc.
1.5 Cu trúc ca lun vn
Bài nghiên cu đc trình bày trong nm chng nh sau:
Chng 1: Gii thiu – s trình bày tng quát v đt vn đ nghiên cu, mc
tiêu, đi tng, phm vi nghiên cu và phng pháp nghiên cu cng phng ý
ngha ca bài nghiên cu.
7

Chng 2: Tng quan các nghiên cu trc đây v mi quan h trong dài hn
gia t giá thc và lưi sut thc. Chng hai s trình bày và tng hp các kt qu
nghiên cu ca các hc gi trên th gii v mi quan h cân bng dài hn gia t
giá thc và lưi sut thc xét trên phng din c s lỦ thuyt cng nh thc nghim.
c bit, chng hai cng chú trng đn các nghiên cu gn đây có xem xét đn
hin tng đim gãy cu trúc trong mi quan h t giá thc – lưi sut thc. ây là
c s lỦ lun quan trng đ thc hin đ tài ti Vit Nam.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu – trình bày ngun d liu phc v cho
quá trình nghiên cu, đng thi xây dng mô hình lỦ thuyt cng nh phng pháp
thc nghim phù hp vi đc đim ca chui d liu  Vit Nam và sau cùng là
trình bày quy trình các bc phân tích chui d liu nhm gii quyt các vn đ
nghiên cu đư đc đa ra  Chng 1.
Chng 4: Kt qu nghiên cu – trình bày các kt qa mà nghiên cu đư tìm
đc. C th, các kt qu này bao gm các kt qu kim đnh nghim đn v, đng
liên kt trong hai trng hp không xét và có xét đn đim gưy cu trúc; kt qu hi
quy mi quan h dài hn gia t giá thc và lưi sut thc gia Vit Nam và M; các
bng chng khác v mi quan h này gia M vi mt s quc gia khác trong khu
vc Châu Á.
Chng 5: Kt lun, hn ch ca đ tài và hng phát trin ca đ tài. Chng
này s tng kt li các kt qu nghiên cu, trình bày các đim còn hn ch trong bài
nghiên cu này, t đó đ xut nhng hng nghiên cu trong thi gian sp ti.

8

CHNG 2 – KHUNG LÝ THUYT V MI QUAN H GIA
LÃI SUT VÀ T GIÁ HI OÁI VÀ CÁC BNG CHNG THC
NGHIM
S dng điu kin ngang giá lãi sut không phòng nga (UIP) và gi thuyt cân
bng Fisher làm lý thuyt nn tng đ tìm ra mi liên h gia t giá hi đoái và lưi
sut. Nói đn các lý thuyt tài chính quc t kinh đin gii thích v thay đi ca t
giá hi đoái thì có nhng lý thuyt sau đây : Ngang giá sc mua (PPP), ngang giá
lãi sut không phòng nga (UIP) và ngang giá lãi sut có phòng nga (IRP).
2.1 Lý thuyt ngang giá sc mua (PPP)
LỦ thuyt ngang giá sc mua (PPP) đư tr thành li gi thích quan trng cho t giá
hi đoái danh ngha và thc t ca th gii trong sut nhng nm 1970 và 1980.
Trong hình thái tuyt đi ca nó, nó cho thy rng giá tr ca t giá hi đoái danh
ngha bng vi t l mc giá ca hai quc gia. Nó đc đnh ngha nh sau:
S=


(1)
Trong đó, S là t giá giao ngay danh ngha, P và P* theo th t là mc giá ni đa
và nc ngoài. Vi giá tr tuyt đi ca nó, PPP cho thy rng s thay đi trong t

giá hi đoái đc xác đnh bi s thay đi giá tng ng  hai quc gia. Giá tr t
giá danh ngha không thc s cho thy điu gì v “giá tr thc” ca đng tin, hoc
bt kì điu gì liên quan đn PPP. Mt t giá hi đoái phi đc đnh ngha nh sau:
Q=


(2)
Theo Laurence S. Copeland (2000), kt lun chung v PPP có th đc tng
quát nh sau:
 Trong ngn hn, đ lch PPP là khá ln , và hu nh không tìm thy đc s
tn ti ca PPP trong ngn hn.
 Nhng bng chng v PPP dài hn đc cho là không rõ ràng. Cho đn hin
gi, cân bng sc mua đang b cho là không tn ti, nhng vi s h tr ca công
9

c kinh t lng mi và các phng pháp kim đnh mi, các nhà nghiên cu trong
vài nm gn đây đư tìm đc nhng bng chng thc nghim rõ ràng hn v PPP.
 Trong thi kì bin đng có mt điu chc chc chn rng t giá hi đoái đư
bin đng khác nhiu so vi giá c.
Các nhà kinh t hc đư tranh lun xem liu PPP tn ti trong ngn hn, dài hn,
hay không tn ti c trong ngn và dài hn. Cui nhng nm 1970, PPP ít nht trong
ngn hn đư b bác b mt cách thuyt phc bi d liu. Liu PPP trong dài hn có
b bác b hay không, điu này vn còn đang đc xem xét.
2.2 Lý thuyt ngang giá lãi sut không phòng nga (UIP)
Ta có:
r
t
= (1+i
f
) (1+e

f
)-1
trong đó:
r
t
: t sut sinh li có hiu lc khi đu t ra nc ngoài
i
h
: lãi sut trong nc
i
f
: lãi sut nc ngoài
e
f
: giá tr tng lên hay gim xung ca đng ngoi t
Nu gi đnh vic đu t ra nc ngoài cng có t sut sinh li bng vi đu t
trong nc, ngha là:
r
t
= (1 + i
f
)(1 + e
f
) – 1 = i
h

Suy ra:
e
f
= (1 + i

h
) / (1 + i
f
) - 1
Ly gn bng: e
f
= i
h
- i
f
Lý thuyt ngang giá lãi sut không phòng nga UIP phát biu rng t giá hi đoái s
thay đi theo chênh lch lãi sut ca hai quc gia theo công thc:

e
f
= (1 + i
h
) / (1 + i
f
) – 1
Phng vy, đ có đc cân bng lãi sut gia đu t trong nc và đu t nc
ngoài thì s thay đi ca ngoi t s tng ng vi chênh lch lãi sut.
10

 Nu lãi sut trong nc i
h
> lãi sut nc ngoài i
f
: đng ngoi t s tng giá
đ bù đp cho lãi sut thp hn.

 Nu lãi sut trong nc i
h
< lãi sut nc ngoài i
f
: đng ngoi t s gim giá
mt mc tng đng vi chênh lch lãi sut.
2.3 Lý thuyt ngang bng lãi sut có phòng nga (IRP)
Ta có:
r
t
= (1+i
f
) (1+p)-1
trong đó:
r
t
: t sut sinh li có hiu lc khi đu t ra nc ngoài
i
h
: lãi sut trong nc
i
f
: lãi sut nc ngoài
p: giá tr tng lên hay gim xung ca t giá k hn đng ngoi t
Nu gi đnh vic đu t ra nc ngoài cng có t sut sinh li bng vi đu t
trong nc, ngha là:
r
t
= (1 + i
f

)(1 + p) – 1 = i
h

Suy ra:
P = (1 + i
h
) / (1 + i
f
) - 1
Ly gn bng: p = i
h
- i
f
Lý thuyt ngang giá lãi sut phòng nga IRP phát biu rng t giá k hn sai lch so
vi t giá giao ngay bng mt lng va đ đ li tr mc chênh lch lãi sut gia
hai loi tin.

2.4 Các nghiên cu thc nghim trc đơy
2.4.1 Các nghiên cu thc nghim không xem xét đn đim gãy cu trúc
Nghiên cu ca Campell và Clarida. Nm 1987, Campell và Clarida công
b bài nghiên cu ắThe dollar and real interest ratesẰ. Trong bài này Campell và
Clarida tìm hiu mi quan h gia t giá hi đoán thc ca đng USD và lưi sut
thc k t nm 1979. Hai ông mun tìm hiu bao nhiêu phn trm s thay đi trong
11

t giá là do s chnh lch lưi sut gia hai quc gia, bao nhiêu phn trm thay đi
trong t giá thc là do s dch chuyn ca t giá thc cân bng dài hn.
 làm đc điu đó cn phi s dng các bin chênh lch lưi sut thc tiên
nghim, kì vng t giá thc trong dài hn và k c sai s trong vic d báo lm phát
kì vng. Tuy nhiên đây là nhng bin không quan sát đc. Vi gi đnh t giá hi

đoái thc trong dài hn có bc đi ngu nhiên, hai ông đư c lng mô hình gm
các bin t giá thc hu nghim và chênh lch lưi sut thc hu nghim ngn hn.
Hai bin này là t hp tuyn tính ca nhng bin không quan sát đc đư nêu trc
đó.
Tin hành c lng mô hình, các ông tìm đc nhng kt qu đó là: K t nm
1980 s thay đi ca t giá thc ca đng USD b chi phi bi s thay đi ngoài kì
vng ca t giá thc dài hn kì vng. Chênh lch lưi sut thc tiên nghim ch gii
thích đc mt phn nh và không đ mnh đ khng đnh s tác đng ca nó lên
t giá thc ca đng USD. Rõ ràng kt qu tìm đc ca Campell và Clarida còn
khá m h trong vic tìm ra mi quan h gia t thc và chênh lch lưi sut thc.
Nghiên cu ca Messe và Rogoff. Trong bài nghiên cu ắWas it real? The
exchange rate-interest differential relation over the modern floating rate-
periodẰ đng trên tp chí Journal of Finance nm 1988, Messe và Rogoff cng đi
tìm mi quan h gia t giá hi đoái thc và lưi sut thc k t sau khi M chp
nhn ch đ t giá th ni (tháng 3/1973). Trong mô hình ca mình Messe và
Rogoff ch tp trung vào hai bin là t giá thc và chênh lch lưi sut thc mà
không quan tâm đn các bin kinh t khác. Chui d liu hai ông nghiên cu cho ba
cp tin t: Dollar M - Mark c, Dollar M - Yên Nht, Dollar M - Bng Anh.
D liu quan sát đc ly theo tháng t tháng 4/1976 cho đn tháng 3/1986. Messe
và Rogoff tin hành các kim đnh nghim đn v, hi quy phng trình GMM và
kim đnh tính đng liên kt. Kt qu ca bài nghiên cu phng sau:
12

 Th nht: Tìm đc mi quan h gia t giá thc và chênh lch lãi sut thc,
tuy nhiên kt qu này li không có Ủ ngha v mt thng kê. Ông đ xut đa
vào các bin khác có th s làm cho mi quan h này rõ ràng hn.
 Th hai: Kim đnh nghim đn v cho thy c hai chui d liu t giá thc và
chênh lch lãi sut thc có nghim đn v, tuy nhiên li không tìm thy bng
chng v tính đng liên kt ca hai chui d liu này.
Phng vy, nghiên cu ca Messe và Rogoff cng cha nêu ra đc bng chng

rõ ràng v mi quan h gia t giá hi đoái thc và chênh lch lưi sut thc.
Nghiên cu ca Edison và Pauls nm 1993. Nm 1993, bài nghiên cuắA
re-assessment of the relationship between real exchange rates and real interest
rates: 1974-1990Ằ, đc đng trên tp chí Journal of Monetary Economics. Da
trên Ủ tng tng t và đ xut ca Messe và Rogoff, Edison và Pauls đa thêm
bin lm phát kì vng vào trong mô hình bên cnh t giá thc và chênh lch lưi sut
thc. Tác gi bài nghiên cu đư s dng phép kim đnh đng kiên kt và mô hình
sai s sa li (ECM) đ kim đnh li mi quan h gia t giá hi đoái thc và
chênh lch lưi sut thc. D liu đc thu thp theo quỦ cho giai đon t nm 1974
cho đn 1990. Edison và Pauls tin hành kim đnh đi vi các cp t giá gia
Dollar M - Mark c, Dollar M - Yên Nht, Dollar M - Bng Anh, Dollar M -
Dollar Canada và cui cùng là Dollar M - đng tin đi din các nc G10. Thc
hin kim đnh nghim đn v, hai ông nhn thy các chui t giá thc và chênh
lch lưi sut thc đu là chui không dng. Tuy nhiên hai ông li không tìm thy
bng chng v mi quan h đng liên kt gia hai bin này. S dng mt mô hình
khác trong đó có thêm các bin khác ví d phng bin cán cân tài khon vưng lai
là mt bin có th tác đng đn t giá thc dài hn kì vng, Edison và Pauls cng
vn không tìm thy đc bng chng v s đng liên kt gia t giá hi đoái và
chênh lch lưi sut thc… Tuy nhiên hai ông khng đnh rng có tn ti mt mi
quan h trong dài hn gia hai bin này mc dù nó không đc làm rõ ra trong bài
nghiên cu.
13

Nhn xét : Khi đim gưy cu trúc không đc xem xét trong các bài thc
nghim trên, thì các nghiên cu đư không tìm ra đc mi quan h đng liên kt
gia t giá hi đoái thc và lưi sut thc.
2.4.2 Các nghiên cu thc nghim xem xét đn đim gãy cu trúc
Nghiên cu ca Perron nm 1989. Bài nghiên cu “The Great crash, the
oil price shock, and the unit root hypothesis” ca Perron đc công b nm 1989.
i tng nghiên cu ca bài nghiên cu này ca Perron không phi là t giá hi

đoái hay lưi sut thc hay là mi quan h gia hai bin này, hay gia mt trong hai
bin này vi mt đi lng kinh t nào đó, tuy nhiên kt lun ca Perron có liên
quan đn kinh t lng ng dng li có tác đng rt ln đn vn đ nghiên cu ca
đ tài. C th Perron nói rng mt s vn đ ca chui d liu theo thi gian hoc
đ mnh ca kim đnh li có th dn đn các sai lch ca kt qu tìm đc. Ông
cho rng đ mnh ca kim đnh s đc gia tng nu chui d liu đc kéo dài
theo thi gian. Nhng cách làm này có th dn đn vic chui d liu s bao gm
luôn c nhng đim gưy cu trúc – tc là nhng s kin nào đó tác đng mnh làm
thay đi tính cht ca d liu đc thu thp. Vic xut hin ca đim gưy cu trúc
có th s làm cho kt qu kim đnh đng liên kt b mc phi sai lm trong kim
đnh, tc là chp nhn gi thuyt H
o
không có đng liên kt trong khi nó sai. Hoc
s làm cho kt qu tìm đc không có Ủ ngha thng kê. Vì th Perron kin ngh khi
tin hành các phép kim đnh cn phi xem xét đn đim gưy cu trúc hoc xây
dng hng tip cn khác phng s dng mô hình phi tuyn. i chiu li kt qu
ca nhng nghiên cu trc đây phng ca Campell và Clarida 1987, Messe và
Rogoff 1988 đng thi da trên đ xut ca Perron, nhiu nghiên cu v sau rt
quan tâm đn đim gưy cu trúc hoc tip cn theo mt hng khác mà s đc đ
cp sau đây.
Nghiên cu ca Edison, H. J. và W.R. Melick. Bài nghiên cu mang tên:
ắAlternative approaches to real exchange rates and real interest rates: Three
up and three downẰc đng trên tp chí International Journal of Finance and
14

Economics nm 1999. Trong bài nghiên cu này tác gi tìm kim mi quan h gia
t giá hi đoái thc và lưi sut thc thông qua ba hng tip cn.
 Th nht: Tác gi da trên nghiên cu ca Messe và Rogoff 1988 vi gi đnh
t giá hi đoái thc k vng là mt hng s. Tác gi tìm thy mi quan h
đng liên kt trong dài hn gia t giá thc và lãi sut thc tuy nhiên không có

bng chng v mi quan h gia t giá thc và lãi sut thc trong ngn hn.
 Hng tip cn th hai: Các tác gi cng da trên nghiên cu ca Messe và
Rogoff 1988 trong mô hình, bin t giá hi đoái thc k vng không còn là
mt hng s na mà là 1 đi lng thay đi theo mt bin khác. Kt qu ca
hng tip cn này, tác gi tìm thy mt bng chng mnh hn v mi quan
h dài hn gia t giá thc và lãi sut thc, tuy nhiên tác gi cng đ cp kt
qu này còn ph thuc vào vic la chn các bin tác đng lên bin t giá hi
đoái thc k vng.
 Hng tip cn th ba: tác gi s dng giá tr t giá thc hu nghim và sai s
d báo đ thay th bin t giá hi đoái thc k vng trong mô hình. Bng
cách này tác gi tìm thy đc s chênh lch lãi sut thc có Ủ ngha thng kê
trong vic gii thích cho s thay đi ca t giá thc trong dài hn.
Vi d liu theo quỦ t 1974 đn 1994, các cp tin t đc nghiên cu gm Dollar
M - Mark c, Dollar M - Yên Nht, Dollar M - Dollar Canada và Dollar M -
đng tin đi din các nc G10 cùng vi 3 cách tip cn nêu trên, các tác gi đư
tìm đc mt s bng chng cho thy mi quan h gia t giá thc và chênh lch
lưi sut thc.im đáng chú Ủ ca bài nghiên cu này đó là tác gi - Edison, H. J. và
W.R. Melick đư có xem xét đn yu t đim gưy cu trúc. Tuy nhiên mt s nhà
nghiên cu cho rng kt qu này tính tin cy không cao bi vì giá tr ti hn trong
kim đnh Johansen Trace Test cn phi đc điu chnh nu trong mô hình có xut
hin đim gưy cu trúc.
Nghiên cu ca Nakagawa, H., 2002. Cng nhm mc đích tìm kim mi
quan h gia t giá thc và chênh lch lưi sut thc, khác vi các nghiên cu trc
15

đây, Nakagawa tip cn theo hng xem xét đn tính cht phi tuyn ca s hi t
ca t giá thc v t giá cân bng trong dài hn trong bài nghiên cuắReal
exchange rates and real interest rate differentials: implications of non-linear
adjustment in real exchange ratesẰ. Bài nghiên cu đc đng trên tp chí
Journal of Monetary Economics nm 2002.

Các nghiên cu trc đây v mi quan h gia t giá thc và lưi sut thc đu da
trên vic cho rng tc đ điu chnh ca t giá là không đi. Tuy nhiên Nakagawa
cho rng t giá thc bin đi liên tc, không n đnh… cùng vi s xut hin ca
chi phí giao dch thì vic điu chnh ca t giá thc v t giá cân bng trong dài hn
phi có tính cht phi tuyn.
S dng d liu theo quỦ t 1974 cho đn 1997, các cp đng tin đc la chn
gm Dollar M - Mark c, Dollar M - Yên Nht, Dollar M - Dollar Canada và
Dollar M - Bng Anh. Áp dng mô hình Mundell–Fleming–Dornbusch m rng,
đ xem xét tính cht phi tuyn trong mô hình, Nakagawa đư tìm thy bng chng v
mi quan h trong dài hn gia t giá thc và chênh lch lưi sut thc.
Nghiên cu ca Kanas, A., 2005. Nm 2005, Kanas, A., công b bài nghiên
cu “Regime linkages in the US/UK real exchange rate-real interest rate
differential relation”trên tp chí Journal of International Money and Finance. Bài
nghiên cu đc tin hành cng nhm xem xét mi quan h gia t giá thc
USD/GBP và chênh lch lưi sut thc gia Anh và M. D liu nghiên cu ly theo
tháng trong khong thi gian t nm 1921 đn 2002 gm tng cng 984 quan sát.
Vi khong thi gian dài nh th, Kanas đc bit quan tâm đn vic chuyn đi t
giá gia ch đ t giá c đnh qua ch đ t giá th ni và ngc li cng nh các
s kin kinh t ln có tác đng mnh đn chui d liu.
Da trên nn tng c s là bài nghiên cu ca Messe và Rogoff 1988, Kanas áp
dng mô hình vec tor t hi quy Markov Swiching ( MS VAR) đ tìm mi quan h
ca 2 chui t giá thc và chênh lch lưi sut thc có tính đn yu t bt n
16

(volatility) và vic chuyn đi ch đ t giá. Kt qu Kanas tìm thy đc bng
chng v mi quan h gia hai bin t giá thc và chênh lch lưi sut thc.
Nghiên cu ca Joseph P. Byrne and Jun Nagayasu., 2010. Da trên nhiu
nghiên cu trc đó, nm 2010 các tác gi Joseph P. Byrne and Jun Nagayasu cho
công b bài nghiên cu“Structural breaks in the real exchange rate and real
interest rate relationshipẰ trên tp chí Global Finace Journal. Bài nghiên cu tin

hành nhm xem xét mi quan h gia t giá hi đoái thc và chênh lch lưi sut
thc gia M và Anh trong khong thi gian t tháng 1 nm 1973 đn tháng 5 nm
2005.
Tng t phng Kanas, hai tác gi cng da trên mô hình lỦ thuyt ca Messe và
Rogoff 1988 và gi đnh lm phát kì vng là hng s. Trong bài nghiên cu này,
Joseph P. Byrne and Jun Nagayasu đc bit quan tâm đn tính dng ca chui d
liu, mi quan h đng liên kt và vai trò ca đim gưy cu trúc tác đng phng
th nào đn mi quan h đó.
Các tác gi tin hành tip cn theo c hai hng, mt mt s dng các phng pháp
kim đnh truyn thng phng kim đnh nghim đn v ADF, DF - GLS, kim
đnh đng liên kt Johansen Trace test. Mt khác s dng phng pháp kim đnh
mi, có x lỦ đim gưy cu trúc đ xut bi Saikkonen và Lutkepohl. Sau đó áp
dng mô hình VECM đ c lng mi quan h gia các bin.
Vi d liu hai quc gia Anh và M, các ông kt lun rng gia hai bin t giá thc
và lưi sut thc khi cha xét đn đim gưy cu trúc thì không có mi quan h đng
liên kt. Phng trình khi thc hin kim đnh S và L có tính đn đim gưy cu trúc
thì mi quan h này đc làm rõ và có Ủ ngha thng kê. M rng nghiên cu thc
nghim cho nhiu quc gia khác, các ông thu đc kt qu là phn nhiu quc gia
cho thy có mi quan h đng liên kt ngay c khi cha xem xét đn đim gưy cu
trúc. i vi nhng quc gia còn li, khi xem xét đn đim gưy cu trúc thì mi
quan h gia t giá thc và lưi sut thc đư xut hin. T đó Joseph P. Byrne and