B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
PHM THANH TRUYN
CÁC YU T NH HNG N VIC LA
CHN NGÂN HÀNG GIAO DCH CA
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI MT S TNH
NG BNG SÔNG CU LONG
LUN VN THC S KINH T
Tp.H Chí Minh - 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
PHM THANH TRUYN
CÁC YU T NH HNG N VIC LA
CHN NGÂN HÀNG GIAO DCH CA
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI MT S TNH
NG BNG SÔNG CU LONG
Chuyên ngành: Tài chính-Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI DNG DN KHOA HC:
PGS.TS PHM VN NNG
Tp.H Chí Minh - 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s “Các yu t ãnh hng đn vic la chn
ngân hàng đ giao dch ca khách hàng cá nhân ti mt s tnh ng bng
sông Cu Long” là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc đc lp và
nghiêm túc. Các s liu trong lun vn đc thu thp t thc t có ngun gc rõ
ràng, đáng tin cy, đc x lý trung thc và khách quan.
Ngi cam đoan
Phm Thanh Truyn
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH
PHN M U Trang
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Ý ngha thc tin ca đ tài nghiên cu 4
6. Kt cu ca lun vn 4
CHNG 1: C S LÝ THUYT CÁC YU T NH HNG N VIC
LA CHN NGÂN HÀNG GIAO DCH CA KHCN TI MT TNH
BSCL
1.1 Tng quan ngân hàng thng mi và các dch v ngân hàng bán l 5
1.1.1 Khái nim v NHTM và dch v ngân hàng 6
1.1.2 Các sn phm dch v do ngân hàng cung cp 7
1.1.3 Các dch v ngân hàng dành cho khách hàng cá nhân 8
1.2 Các lý thuyt v hành vi la chn ca ngi tiêu dùng 10
1.2.1 Lý thuyt v xu hng tiêu dùng 10
1.2.2 Lý thuyt hành đng hp lý 11
1.2.3 Tác đng hot đng chiêu th 12
1.2.4 Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman 12
1.2.5 S hài lòng ca khách hàng 18
1.2.6 Quan h gia s hài lòng và cht lng dch v 21
1.3 Các nghiên cu có liên quan 22
1.3.1 Tình hình nghiên cu nc ngoài 22
1.3.2 Tình hình nghiên cu trong nc 24
1.4 Các nhân t nh hng đn quyt đnh đn vic la chn ngân hàng 24
1.5 Mô hình nghiên cu 29
1.6 Phng pháp nghiên cu 30
1.6.1 Gii thiu quy trình nghiên cu. 30
1.6.2 Thang đo các yu nh hng đn vic la chn ngân hàng 33
1.6.2.1 Thang đo các yu t nh hng đn vic la chn ngân hàng 33
1.6.2.2 Thang đo hành vi la chn ca khách hàng 35
1.6.3 Mu và thu thp d liu 37
1.6.4 Công c phân tích 39
Tóm tt chng 1 44
CHNG 2: THC TRNG HOT NG CA CÁC NHTM VÀ KT
QU NGHIÊN CU CÁC YU T NH HNG N VIC LA CHN
NGÂN HÀNG GIAO DCH CA KHCN TI BSCL
2.1 Thc trng hot đng ca các t chc NHTM khu vc BSCL 45
2.2 Kt qu nghiên cu 51
2.2.1. Kim tra c s d liu 51
2.2.1.1 Chn mu: 51
2.2.1.2. Cách thc thu thp thông tin: 51
2.2.2 Thng kê mô t 52
2.2.3. Kim tra đ tin cy ca thang đo 57
2.2.4 Phân tích nhân t khám phá EFA 59
2.2.5 Phân tích hi quy 64
Tóm tt chng 2 69
CHNG 3: CÁC GII PHÁP NHM NÂNG CAO S LA CHN NGÂN
HÀNG GIAO DCH CA KHCN TI MT S TNH BSCL
3.1 Mt s gii pháp nhm nâng cao s la chn ngân hàng đ giao dch ca KHCN
ti mt s tnh BSCL 71
3.2 Hn ch nghiên cu 79
Tóm tt chng 3 80
Kt lun 81
Tài liu tham kho
Ph lc: THNG KÊ MÔ T
Ph lc : KIM NH TIN CY THANG O
Ph lc: PHÂN TÍCH NHÂN T EFA
Ph lc: PHÂN TÍCH HI QUY
Ph lc: BNG CÂU HI
DANH MC VIT TT
BSCL: ng bng sông Cu Long
DN: Doanh nghip
DVNH: Dch v ngân hàng
KHCN: Khách hàng cá nhân
NH: ngân hàng
NHTM: Ngân hàng thng mi
QTDND: Qu tín dng nhân dân
TCTD: T chc tín dng
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: Mi quan h gia mô hình gc (1985) và mô hình hiu chnh (1988).
Bng 1.2: Tng hp kt qu nghiên cu có liên quan
Bng 2.1 Tng hp s liu kinh t tnh Long An, Tin Giang
Bng 2.2 S liu hot đng tín dng ca tnh Long An, Tin Giang
Bng 2.3: Gii tính khách hàng
Bng 2.4: tui khách hàng
Bng 2.5: Tình trng hôn nhân ca khách hàng
Bng 2.6: Ngh nghip ca khách hàng
Bng 2.7: Thu nhp ca khách hàng
Bng 2.8: Trình đ hc vn ca khách hàng
Bng 2.9: Vic s dng ngân hàng ca các khách hàng
Bng 2.10: Các sn hm dch v khách hàng s dng.
Bng 2.11: Kt qu kim đnh thang đo
Bng 2.12: H s KMO and Bartlett's Test
Bng 2.13: Bng tng hp 07 nhân t
Bng 2.14: H s KMO and Bartlett's Test (SAT)
Bng 2.15: Phân tích khám phá thành phn La chn ngân hàng
Bng 2.16: H s hi quy
Bng 2.17: Tóm tt mô hình (Model Summary
b)
Bng 2.18: Phân tích phng sai (ANOVA
b
)
Bng 2.19: Ma trn tng quan (Correlations)
Bng 2.20: Kt qu hi quy phn d
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1 : Mô hình lý thuyt hành đng hp lý
Hình 1.2: Mô hình cht lng dch v (Parasuraman, 1985)
Hình 1.3: Mô hình nhn thc ca khách hàng v cht lng và s tha mãn
Hình 1.4: Mô hình nghiên cu
Hình 1.5: Quy trình nghiên cu
Hình 2.1: Gii thích s lng nhân t bng đi lng Eigenvalue
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Cùng vi s gia tng v s lng ngân hàng trên th trng (05 NHTM nhà nc, 34
NHTM c phn, 50 Chi nhánh NH nc ngoài, 04 NH liên doanh, 05 NH 100% vn
nc ngoài, 50 vn phòng đi din ca NH nc ngoài, theo s liu ca NHNN tính
đn 30/06/2013) là s đa dng v sn phm dch v, đc bit là sn phm dch v
dành khách hàng hàng cá nhân nh tài khon tit kim, tài khon thanh toán, các
khon vay cá nhân, th…Nhìn chung, tuy có hng đi và chin lc khác nhau
nhng hu ht các ngân hàng bao gm c các ngân hàng thng mi nhà nc, ngân
hàng thng mi c phn và ngân hàng nc ngoài đu đang chuyn hng tp trung
vào các dch v ngân hàng bàn l nói chung, dành cho các KHCN nói riêng. ây là
th trng đang phát trin và tính cnh tranh cao ti Vit Nam.
Do đó, đ có đc li th trong cnh tranh thì bên cnh vic đu t phát trin các sn
phm dch v mi hay hoàn thin các sn phm dch v hin có ca mình, các ngân
hàng cn phi hiu rõ v nhu cu ca khách hàng cng nh yu t đc khách hàng
quan tâm khi quyt đnh la chn ngân hàng đ s dng sn phm dch v.
Nhiu nhà nghiên cu quan tâm đn vn đ này và cng đã có nhiu nghiên cu đc
thc hin ti các th trng khác nhau nh Mokhlis (2009) ti Malaysia, Chigamba và
Fatoki (2011) ti Nam Phi,… ti Vit Nam cng đã có nhiu nghiên cu đc thc
hin v hot đng ngân hàng nhng các nghiên cu v lnh vc này ch yu tp trung
vào các vn đ hoàn thin mt sn phm dch ngân hàng cng nh đo lng s hài
lòng ca khách hàng đi vi mt ngân hàng c th. ng thi các đ tài này ch tp
trung nghiên cu ti các thành ph ln H Chí Minh, Hà Ni.
Trong khi đó BSCL là mt trong bn khu vc kinh t trng đim ca c nc, đi
sng kinh t ngi dân ngày càng tng, hot đng sn xut kinh doanh ngày càng
phát trin theo đó nhu cu s dng dch v tài chính mà đc bit là các dch v ngân
hàng ca ngi dân cng gia tng theo. S hin din ca các ngân hàng ti khu vc
này ngày càng nhiu, các ngân hàng đã có nhng chin lc khác nhau đ chim lnh
th phn ti khu vc này. Trc s cnh tranh khc lit ti các th trng ln nh
2
TP.HCM, Hà Ni…các ngân hàng đã có chin lc phát trin, tìm kim khách hàng
nhng khu vc kinh t khác. Vi vic ngày càng phát trin ca khu vc BSCL, mt
s tnh khu vc này đã đc các ngân hàng xem là th trng chin lc phát trin,
đc bit là nhng tnh, thành ph đc xem là nòng ct phát trin ca khu vc nh
Cn Th, Tin Giang, Long An.
Hin ti, cha có nghiên cu nào liên quan v các nhân t nh hng đn vic la
chn ngân hàng đ giao dch ca KHCN đc thc hin ti khu vc này, đ t đó các
ngân hàng có th đa ra các chính sách, hng phát trin, hay c th hn là đa ra
các sn phm, dch v mt cách phù hp nht vi đi tng khách hàng trong khu
vc này.
Vi lý do trên, tác gi quyt đnh chn đ tài nghiên cu “Các yu t nh hng
đn vic la chn ngân hàng đ giao dch ca KHCN ti mt s tnh BSCL” đ
thc hin lun vn cao hc ngành Tài chính - ngân hàng. Kt qu nghiên cu có th
giúp các nhà qun tr ngân hàng đa ra các gii pháp duy trì và thu hút thêm khách
hàng mi nhm to ra u th ca mình đi vi các KHCN khi h la chn ngân hàng
đ giao dch.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiên nghiên cu ca đ tài tp trung vào 3 mc tiêu ch yu sau:
- Xác đnh các yu t tác đng đn s la chn ngân hàng đ giao dch ca
KHCN.
- Xem xét mc đ quan trng ca các yu t tác đng đn s la chn ngân
hàng đ giao dch ca KHCN, tìm ra nhng yu t có nh hng ln nht đn vic
la chn ngân hàng.
- Kin ngh mt s gii pháp giúp các ngân hàng có các chin lc phù hp đ
duy trì và thu hút khách hàng, nhm gia tng th phn và li nhun ca mình.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Các yu t nh hng đn vic la chn ngân hàng đ
giao dch ca KHCN ti mt s tnh BSCL.
3
- Phm vi nghiên cu: Tác gi thc hin nghiên cu trong giai đon 2010 –
2013. Do có s hn ch v thi gian và chi phí thc hin nên tác gi ch thc hin
kháo sát ti 03 tnh Cn Th, Long An, Tin Giang.
4. Phng pháp nghiên cu
Bc 1: Nghiên cu đnh tính
Nghiên cu đnh tính d̀ng phng pháp tho lun nhóm đ khám phá và da trên các
nn tng lý thuyt nghiên cu trc đây đ xây dng và phát trin các bin nghiên
cu trong các khái nim hoc thang đo lng nhm mc đích xác đnh h thng khái
nim hoc thang đo lng phù hp vi đc đim tha mãn ca KHCN. Trong bc
này, bng câu hi cng đc hình thành.
Bc 2: Nghiên cu đnh lng
Nghiên cu đnh lng đc thc hin thông qua s liu thu thp đc phng vn
trc tip trên bng câu hi đã xây dng. Nghiên cu đnh lng đc thc hin nhm
đánh giá thang đo lng, khám phá các nhân t tác đng đn quyt đnh la chn
ngân hàng đ giao dch ca KHCN cng nh mc đ quan trng ca tng nhân t.
Thang đo nhân t đc kim đnh s b bng h s tin cy Cronbach’s Alpha và phân
tích nhân t khám phá, phân tích tng quan và hi qui tuyn tính s đc s dng đ
kim đnh mô hình và các gi thuyt nghiên cu bng phn mm SPSS 20.0 for
Windows.
Bc 3: Gi ý mt s chính sách
T các kt qu nghiên cu, tác gi đ xut nhng chính sách nhm giúp các nhà qun
tr ngân hàng đa ra các chính sách, chin lc phát trin phù hp nhm duy trì mi
quan h vi các khách hàng c đng thi gia tng khách hàng mi ca ngân hàng.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài nghiên cu
Trong nhng nm gn đây, ngành ngân hàng ti Vit Nam không ngng phát trin dù
tình hình kinh t có nhiu bt n. iu này th hin rõ qua s gia tng v s lng
cng nh tc đ tng trng chung ca ngành và s đa dng ca các sn phm dch
v ca các ngân hàng. Cùng vi s phát trin đó, các ngân hàng đang đi mt vi s
cnh tranh ngày càng gay gt nhiu khía cnh khác nhau t các NHTM cùng ngành
4
cng nh là các t chc tài chính khác. Trong bi cnh cnh tranh nh vy, kh nng
duy trì và thu hút thêm khách hàng mi nói chung và khách hàng c nói riêng s có
s nh hng ln đn s thành công hay tht bi trên th trng. Kt qu nghiên cu
s ch ra đc các nhóm yu t tác đng đn s la chn ngân hàng đ s dng sn
phm, dch v ca KHCN, đng thi kt qu nghiên cu cng đánh giá đc mc đ
quan trng ca tng yu t t đó là c s tham kho giúp các ngân hàng có các chin
lc phát trin, marketing hiu qu nhm duy trì khách hàng c và thu hút thêm nhiu
khách hàng mi. ây là mc tiêu rt quan trng, mang tính sng còn mà tt c các
ngân hàng hot đng trên th trng đu hng đn.
Hn na, nghiên cu này cng s đóng vai trò nh mt tài liu tham kho cho các
nghiên cu có liên quan đn nhng điu khách hàng mong đi khi chn mt ngân
hàng hay mt t chc tài chính đ s dng các sn phm dch v tài chính ti Vit
Nam.
6. Kt cu ca lun vn
Lun vn nghiên cu này bao gm:
Phn m đu
Chng 1: C s lý thuyt các yu t nh hng đn vic la chn ngân hàng
đ giao dch ca KHCN ti mt s tnh BSCL.
Chng 2: Thc trng hot đng ca các NHTM và kt qu nghiên cu các
yu t nh hng đn vic la chn ngân hàng đ giao dch ca KHCN ti mt
s tnh BSCL.
Chng 3: Các gii pháp nhm nâng cao s la chn ngân hàng đ giao dch
ca KHCN ti mt s tnh BSCL.
Kt lun
5
CHNG 1: C S LÝ THUYT CÁC YU T NH HNG N
VIC LA CHN NGÂN HÀNG GIAO DCH CA KHCN TI
MT TNH BSCL
1.1 Tng quan v ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim v NHTM
Hot đng ngân hàng là mt hot đng ra đi t rt lâu trên th gii và đang có mt
trong hu ht các hot đng ca nn kinh t xã hi. NHTM là mt doanh nghip đc
bit vi lnh vc kinh doanh là tin t, tín dng và các dch v tài chính ngân hàng.
Hot đng ca NHTM chu s chi phi ln ca chính sách tin t ca ngân hàng
trung ng.
Ngân hàng là mt loi hình t chc có vai trò quan trng đi vi nn kinh t nói
chung và đi vi cng đng đa phng nói riêng. Theo Lut các t chc tín dng s
47/2010/QH12 ngày 16/06/2010 thì Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng
đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo
quy đnh ca lut các t chc tín dng nhm mc tiêu li nhun.
Có th hiu ngân hàng là đnh ch tài chính trung gian mà qua đó các ngun tin nhàn
ri trong xã hi đc tp trung li, sau đó các ngân hàng tin hành cho vay li vi lãi
sut cao hn nhm tìm kim li nhun. Tuy nhiên ngày nay các NHTM không ch
chú trng phát trin các dch v tín dng, mà còn đy mnh các dch v phi tín dng
khác nh: th, chuyn tin, thanh toán h…
Qua các khái nim trên chúng ta có th thy NHTM là đnh ch tài chính trung gian
quan trng vào loi bc nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch này
mà các ngun tin vn nhàn ri s đc huy đng, to lp ngun vn tín dng to ln
đ có th cho vay phát trin kinh t.
Vai trò ca NHTM đc th hin qua chính bn cht ca nó nh sau:
- Lnh vc kinh doanh ca NHTM là tin t, tín dng và dch v ngân hàng. ây là
lnh vc rt nhy cm, liên quan trc tip hoc gián tip đn tt cà các ngành cng
nh mi mt ca đi sng kinh t - xã hi.
6
- Sn phm kinh doanh ca NHTM là tin t - mt công c đc nhà nc s dng đ
qun lý v mô nn kinh t và quyt đnh đn s phát trin hay suy thoái ca nn kinh
t và quyt đnh đn s phát trin hay suy thoái ca nn kinh t nên đc nhà nc
kim soát rt cht ch.
- Ngun vn ch yu NHTM s dng là vn t bên ngoài. T trng vn ch s hu
trong tng ngun vn kinh doanh rt thp.
- Hot đng kinh doanh ca NHTM chu s chi phi rt ln bi chính sách tin t ca
ngân hàng nhà nc.
- NHTM là mt trung gian tín dng, đóng vai trò mt t chc trung gian huy đng các
ngun tin nhàn ri trong nn kinh t sau đó thc hin cp tín dng đáp ng các nhu
cu vn cho kinh doanh, đu t và tiêu dùng ca nn kinh t
1.1.2 Các sn phm dch v do ngân hàng cung cp
Sn phm, dch v ngân hàng là mt dch v đc cung ng bi ngân hàng nhm đáp
ng nhu cu và mong mun ca khách hàng mc tiêu. Nh vy sn phm ngân hàng
tn ti di dng dch v mang bn cht tài chính. Các ngân hàng thit k mt sn
phm da trên quan đim đó là mt tp hp các li ích mang đn s tha mãn ca
khách hàng mc tiêu. Các dch v ngân hàng cung cp cho khách hàng bao gm:
- Các dch v tin gi ký thác;
- Các dch v cho vay;
- Các dch v thanh toán;
- Các dch v t vn;
- Các hot đng liên quan đn dch v kinh doanh chng khoán;
- Dch v cho thuê két st;
- Dch v v th;
- Các dch v cung cp thông tin;
- Các dch v khác…
7
Sn phm dch v ngân hàng có hai thuc tính c bn quyt đnh toàn b quá trình
hình thành, cung ng qun lý và khai thác ca ngân hàng nh sau:
- Thuc tính dch v ca sn phm ngân hàng khi so sánh vi các sn phm
công nghip là các các sn phm dch v cha đng trong nó tính vô hình, tính không
đng nht, tính trn gói, tính không th tách ri gia sn xut và tiêu dùng và tính
không th lu gi đc nh nhng sn phm công nghip khác. Tùy thuc tng loi
sn phm dch v mà s kt hp các yu t trên mt cách tng xng.
- Thuc tính tài chính là riêng t, bo mt và s nhy cm v các thông tin liên
quan đn tài chính ca mt cá nhân, mt t chc bt k. Thuc tính tài chính đc
xem là mt trong nhng tr ngi hoc rào cn ln nht ca các t chc cung cp dch
v ngân hàng trong quá trình hình thành, cung ng, khai thác và qun lý các sn
phm.
1.1.3 Các dch v ngân hàng dành cho khách hàng cá nhân
Hin nay, các ngân hàng đu có nhng sn phm dành riêng cho khách hàng cá nhân
và khách hàng doanh nghip, trong phm v nghiên cu ca đ tài, tác gi ch đa ra
các sn phm dành cho KHCN, bao gm:
- Huy đng vn t khách hàng cá nhân và doanh nghip nh và va
ây là nghip v tài sn n, là ngun huy đng vn truyn thng ca ngân hàng
thng mi, góp phn hình thành nên ngun vn hot đng cho ngân hàng
Huy đng vn là nghip v to nên ngun vn ca NHTM, thông qua vic ngân hàng
nhn ký thác và qun lý các khon tin t khách hàng theo nguyên tc có hoàn tr c
gc và lãi đáp ng nhu cu vn trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
Ngun vn này chim t trng cao nht trong tng ngun vn nên đóng vai trò quan
trng, nh hng đn quy mô và hiu qu kinh doanh ca ngân hàng. NHTM mua
quyn s dng các khon vn tm ng nhàn ri ca khách hàng trong mt thi gian
nht đnh vi trách nhim hoàn tr đy đ vi chi phí phi tr cho khách hàng di
hình thc lãi tin gi. Do ngun vn huy đng là ngun vn ch yu, chim t trng
8
ln, các NHTM hin nay đu đa ra nhng chính sách huy đng vn có tính cnh
tranh cao đ tp trung thu hút ngun vn trong nn kinh t.
- Dch v cho vay bán l
Vi t cách là đnh ch tài chính trung gian là cu ni gia cung và cu vn, NHTM
huy đng vn nhàn ri trong xã hi và s dng ngun vn này cp tín dng cho các
ch th có nhu cu s dng vn trong nn kinh t.
Nghip v tín dng ca ngân hàng th hin quan h tín dng phát sinh gia ngân hàng
vi khách hàng, trong đó ngân hàng là ngi cp tín dng cho khách hàng di hình
thc bng tin hoc tài sn khác trong mt khong thi gian đã tha thun, vi cam
kt là khách hàng phi tr n gc và lãi đúng hn.
Tín dng cá nhân đóng góp vai trò quan trng vào tng trng tín dng ca ngân
hàng. Tín dng cá nhân gm có cho vay h tr kinh doanh ca cá nhân h gia đình và
cho vay h tr nhu cu tiêu dùng ca cá nhân h gia đình. Ngày nay, các ngân hàng
thng mi chú trng phát trin tín dng bán l đ thay đi c cu nn khách hàng.
Tín dng bán l đem li chênh lch lãi sut cao trong khi có tính an toàn tt, tài sn
th chp rõ ràng, x lý đn gin. Hin nay, các ngân hàng đu tp trung đa dng hóa
sn phm phc v tt c các nhu cu ca khách hàng.
- Dch v thanh toán
Hin nay các NHTM đang áp dng các phng thc thanh toán nh: Chuyn tin
trong ni b h thng ngân hàng, chuyn tin qua NHTM khác, chuyn tin qua ngân
hàng nc ngoài và thanh toán bù tr. Các hình thc thanh toán bao gm: Séc, y
nhim chi, y nhim thu, th tín dng, th thanh toán…
Vic thanh toán qua tài khon tin gi giao dch đc coi là bc tin quan trng
nht trong công ngh ngân hàng bi vì nó ci thin đáng k hiu qu ca quá trình
thanh toán, làm cho các giao dch kinh doanh tr nên d dàng, nhanh chóng. ây
đc xem là dch v mà kH cá nhân s dng nhiu nht.
- Dch v ngân hàng đin t
9
Dch v ngân hàng đin t là dch v ca mt khách hàng có th truy cp t xa vào
mt ngân hàng nhm: tra cu thông tin, thc hin các giao dch thanh toán, tài chính
da trên các khon lu ký li ngân hàng đó.
Dch v ngân hàng đin t bao gm nhiu sn phm dch v thông quan các kênh nh
Internet, đin thoi di đng, đin thoi c đnh. ây là là dch v ngân hàng hin đi,
tiên tin đang đc các NHTM phát trin mnh m đ phc v nhu cu ca khách
hàng. Các dch v đc các ngân hàng trin khai ch yu hin nay nh: Internet
banking, Mobile banking, hay các dch v thanh toán thng mi đin t liên kt gia
ngân hàng vi các t chc kinh doanh. Các sn phm dch v này hin nay dang dn
đem li nhiu li nhun ca các ngân hàng thng mi, đây cng là xu hng phát
trin ca mt ngân hàng hin đi phc v cho tng lai vì vy các ngân hàng đu ý
thc đc tm quan trng trong vic phát trin các sn phm dch v này.
- Dch v th
Th ngân hàng là mt sn phm tài chính cá nhân đa chc nng đem li nhiu tin ích
cho khách hàng. Th có th s dng đ rút tin, gi tin, cp tín dng, thanh toán hóa
đn dch v hay đ chuyn khon. Th cng đc s dng cho nhiu dch v phi tài
chính nh tra vn thông tin tài khon, thông tin các khon chi phí sinh hot…
Dch v th là mt ngun thu ca ngân hàng, là mt mi nhn trong chin lc hin
đi hóa, đa dng hóa các loi hình dch v Ngân hàng, đem li nhiu tin ích cho
khách hàng, Hin nay, các dch v th đang phát trin mnh m các NHTM ti Vit
Nam. Hu ht các ngân hàng đu có các sn phm dch v th c bn nh th ATM,
th Visa, Master
Ngoài vic phát trin các loi th thì các ngân hàng cng cnh tranh nhau v tính
nng, công nng ca tng loi th giúp cho th trng th ca ngân hàng phát trin
mnh m.
- Và mt s dch v khác
Ngoài ra ngân hàng còn cung cp các dch v khác nh: chi tr kiu hi, thu h, chi
h, t vn tài chính, t vn đu t chng khoán, dch v bo him, qun lý tài sn và
y thác đu t…
10
• Hot đng kiu hi là mt dch v ch yu phc v chuyn tin ca các cá
nhân đi ra nc ngoài hoc t nc ngoài v. Hin nay các NHTM đang khai thác các
kênh kiu hi chuyn tin thông qua các công ty dch v kiu hi trong nc và quc
t.
• Thu h, chi h là dch v mà ngân hàng đc các ch tài khoán y nhim thc
hin các dch v thu h tin np vào tài khon, chi tin phc v các nhu cu hot
đng kinh doanh ca ch tài khon.
• Nh kh nng tp hp và phân tích thông tin tài chính khin cho NHTM t lâu
đã đc khách hàng yêu cu thc hin hot đng t vn tài chính, đc bit là v tit
kim và đu t. Ngân hàng ngày nay cung cp nhiu dch v t vn v các c hi th
trng trong và ngoài nc cho khách hàng kinh doanh.
• Nh u th ca các NHTM là có c s vt cht kiên c d̀ng đ bo v tin
bc và các vt có giá khác ca bn thân ngân hàng nên các NHTM có điu kin thc
hin nghip v bo qun vt có giá ca khách hàng. T rt lâu, các NHTM đã thc
hin vic qun lý tài sn và qun lý hot đng tài chính cho cá nhân và doanh nghip.
Hin nay, các NHTM Vit Nam đu nhn thc rõ vic hng ti phát trin dch v
ngân hàng dành cho các KHCN là xu hng tt yu đ tn ti và phát trin ca các
NHTM trên th gii cng nh Vit Nam. Tình hình cnh tranh v dch v tài chính
ngày càng mnh và khc lit, các t chc phi tài chính trong và ngoài nc tham gia
vào lnh vc này càng nhiu, đòi hi s đa dng trong hot đng kinh doanh ca các
ngân hàng ngày càng mnh m.
1.2 Các lý thuyt v hành vi la chn ca ngi tiêu dùng
1.2.1 Lý thuyt v xu hng tiêu dùng
Theo Fishbein & Ajzen (1975) cho rng, xu hng tiêu d̀ng ngha là s nghiên theo
ch quan ca ngi tiêu dùng v mt sn phm, thng hiu nào đó, và nó đã đc
chng minh là yu t then cht đ d đoán hành vi ngi tiêu dùng. đây có mt s
tng ng gia thut ng “xu hng tiêu dùng” nói chung và “xu hng la chn”,
vì c hai đu hng đn hành đng chn s dng hoc mt sn phm/dch v hoc
mt thng hiu. i sâu vào lnh vc ngân hàng có rt nhiu nhà ngiên cu quan
11
tâm đn lnh vc này, đc bit là nghiên cu xu hng la chn ngân hàng. in
hình là nghiên cu ca Yavas U.&ctg (1988) và nghiên cu ca Safiek Mokhlis
(2008). Trong nghiên cu ca Yavas U.&ctg (1988) cho rng v b ngoài và thun
tin v thi gian là 02 yu t nh hng đn xu hng la chn ngân hàng đ giao
dch ca khách hàng. Còn nghiên cu ca Safiek Mokhlis (2008) thì cho rng thun
tin v v trí là mt trong nhng yu t quan trng nh hng đn quyt đnh la
chn ngân hàng ca khách hàng.
1.2.2 Lý thuyt hành đng hp lý
Lý thuyt hành đng hp lý (TRA) đã đc đ xut bi Ajzen và Fishbein
(1980), th hin s bao hàm và s sp đt phi hp các thành phn ca thái đ trong
mt cu trúc mà đc thit k d đoán và gii thích tt hn cho hành vi ngi tiêu
dùng trong xã hi da trên hai khái nim c bn là thái đ ca ngi tiêu d̀ng đi
vi vic thc hin hành vi và các chun mc ch quan ca ngi tiêu d̀ng. Trong đó,
chun mc ch quan có th đc đánh giá thông qua hai yu t c bn: mc đ nh
hng t thái đ ca nhng ngi có liên quan đi vi vic mua sn phm, thng
hiu ca ngi tiêu d̀ng và đng c ca ngi tiêu dùng làm theo mong mun ca
nhng ngi liên quan. Thái đ ca nhng ngi liên quan càng mnh và mi quan
h vi nhng ngi liên quan y càng gn gi thì xu hng mua ca ngi tiêu dùng
càng b nh hng nhiu.
Các dch v ngân hàng đi vi ngi dân ti BSCL còn khá mi m, nhng
thông tin v ngân hàng còn cha nhiu, hn na dch v ngân hàng không ging nh
nhng hàng hóa hu hình khác – không phi mua mt ln ri kt thúc mà bao gm
nhiu s tng tác giao dch qua li gia ngân hàng và khách hàng trong mi quan h
lâu dài. Dó đó, các khách hàng xem xét đn mc đ ng h ca ngi có liên quan là
hp lý và cn thit. Chính vì vy trong nghiên cu, tác gi đã đa yu t tin cy, s
gii thiu vào xem xét là mt trong nhng yu t nh hng đn xu hng la chn.
12
Hình 1.1 : Mô hình lý thuyt hành đng hp lý ca Fishbein & Ajzen
(Ngun: Schiffman và Kanuk, Consumer behavior, Prentice – Hall
International Editions 3
rd
ed, 1987, trang 279.)
1.2.3 Tác đng hot đng chiêu th
Trong Marketing ngân hàng tác gi Trnh Quc Trung có đ cp đn vai trò
ca hot đng chiêu th trong kinh doanh dch v ngân hàng cng không khác gì
nhiu so vi các lnh vc kinh doanh khác là chuyn ti thông tin t ngân hàng đn
khách hàng và ngc li. Tuy nhiên, trong mt th trng có tính cnh tranh cao,
ngi tiêu dùng phi chu s tn công dn dp ca nhiu hình thc chiêu th khác
nhau nh qung cáo, khuyn mãi, bán hàng cá nhân, PR đn các hot đng tài tr thì
chiêu th ca ngân hàng phi có chc nng thuyt phc, thúc đy khách hàng quan
tâm và có thái đ tích cc v ngân hàng đ khách hàng s có thin chí hn khi so sánh
ngân hàng này vi các đi th canh tranh trong c̀ng điu kin. Vi vai trò không th
thiu ca hot đng chiêu th, nghiên cu đã đa yu t khuyn mãi, đc xem nh
mt thành phn ca yu t đng cm vào nghiên cu.
1.2.4 Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman
T nhng nm 1930 cht lng trong lnh vc sn xut đã đc xác đnh nh mt
yu t đ cnh tranh, nhng yu t cht lng thc s tr nên quan trng k t sau
chin tranh th gii ln th hai. Còn lnh vc dch v mi phát trin trong vài thp k
Nim tin đi vi nhng thuc
tính ca sn phm.
o lng nim tin đi vi
nhng thuc tính ca sn
phm.
Nim tin vào nhng ngi
nh hng làm cho tôi nên
hay không nên mua sn phm
Nim tin đi vi nhng thuc
tính ca sn phm.
Thái đ
Xu hng
mua
Chun ch
quan
Hành vi
mua
13
gn đây. Vì th đ đnh ngha, đánh gíá cng nh qun lý cht lng trong lnh vc
này đu xut phát t lnh vc sn xut. Nhng sn phm dch v có đc đim vô hình,
không th cân đo đong đm và rt khó kim soát cht lng; không đng nht thay
đi theo khách hàng, theo thi gian; không th tách ly, nht là nhng dch v có hàm
lng lao đng cao và không th tn kho. ánh gía cht lng dch v không d
dàng, cho đn nay còn rt nhiu tranh lun gia các nhà lý thuyt cng nh các nhà
nghiên cu trong vic đnh ngha, đánh gíá cht lng dch v.
Ngày nay, có hai mô hình thông dng đc d̀ng đ đánh giá cht lng dch v là
mô hình Gronroos (1984) cho rng cht lng dch v đc đánh giá trên hai khía
cnh, (1) cht lng k thut và (2) cht lng chc nng; và mô hình Parasuraman
et, al. (1985) cht lng dch v đc đánh giá da vào nm khác bit. Nhng có l
mô hình Parasuraman đc s dng ph bin hn c, bi tính c th, chi tit và công
c đ đánh gía luôn đc tác gi và đng nghip kim đnh và cp nht. Hình 1.2
trình bày mô hình nm khác bit d̀ng đ đánh giá cht lng dch v. Khi nghiên
cu các yu t nh hng đn vic la chn ngân hàng ca khách hàng thì yu t
quan trng nht chính là cht lng dch v mà ngân hàng cung cp, nu cht lng
dch v không tt thì khách hàng s nhanh chóng quay lng li vi ngân hàng. Trong
đnh ngha v cht lng dch v Parasuraman đã cho rng cht lng dch v là
khong cách gia s mong đi ca khách hàng và nhng tin ích mà dch v s mang
li cho h và nhn thc, cm nhn ca h v kt qu h có đc sau khi đã s dng
dch v đó. Vì vy, đ cung cp dch v tt, tha mãn đc mong mun ca khách
hàng, gi chân đc khách hàng lâu hn thì các ngân hàng phi nm bt đc các
yu t nh hng đn cht lng dch v mà khách hàng mong mun.
14
Hình 1.2. Mô hình cht lng dch v (Parasuraman, 1985)
Ngun: Nguyn ình Th &ctg. 2003. Parasuraman &ctg. (1985:44)
Khong các th nht: xut hin khi có s khác bit gia k vng ca khách hàng v
cht lng dch v và nhà qun tr dch v cm nhn v k vng ca khách hàng.
Kinh nghim
KHÁCH HÀNG
Nhu cu cá nhân
Khong cách 5
Dch v cm nhn
NHÀ TIP TH
Dch v k vng
Khong cách 2
Thông tin truyn ming
Thông tin đn
khách hàng
Dch v chuyn giao
Khong cách 4
Chuyn đi cm nhn
ca công ty thành tiêu
chí cht lng
Khong cách 3
Khong cách 1
Nhn thc ca công ty v
k vng ca khách hàng
15
Khong cách th hai xut hin khi công ty dch v gp khó khn trong vic chuyn
đi nhn thc ca mình v k vng ca khách hàng thành nhng đc tính ca cht
lng.
Khong cách th ba xut hin khi nhân viên phc chuyn giao dch v cho nhng
khách hàng theo nhng tiêu chí đã xác đnh.
Khong cách th t xut hin khi nhng ha hn ca cht lng dch v trong các
chng trình qung cáo khuyn mãi có th làm gia tng k vng ca khách hàng
nhng cng có th làm gim cht lng mà khách hàng cm nhn đc khi chúng
không đc thc hin theo nhng gì đã ha hn .
Khong cách th nm xut hin khi có s xut hin gia cht lng và k vng bi
khách hàng và cht lng h cm nhn đc.
Cht lng dch v ph thuc vào khong cách th nm này. Mt khi khách hàng
không cm nhn đc có s khác bit gia cht lng mà h k vng và cht lng
mà h cm nhn đc khi tiêu dùng mt dch v thì cht lng ca dch v đc xem
là hoàn ho.
Parasuraman cho rng cht lng dch v là hàm s ca khong cách th nm.
Khong các th nm này ph thuc vào các khong cách trc đó. Ngha là khong
cách 1,2,3,4. Vì th, đ rút ngn khong cách th nm và gia tng cht lng dch v,
nhà qun tr dch v phi n lc rút ngn các khong cách này.
C th nm khong các này khi áp dng đi vi cht lng dch v trong lnh vc
ngân hàng đc hiu nh sau:
- Khong cách 1: Xut hin khi có s khác bit gia k vng ca khách hàng v
dch v s nhn đc và nhn thc ca ngân hàng v nhng k vng này ca khách
hàng. Khong cách 1 thng xut hin do ngân hàng không hiu đc ht nhng đc
đim nào to nên cht lng dch v ca mình và đánh giá cha sát nhu cu ca
khách hàng.
thu hp khong cách này, ngân hàng cn tìm hiu, nghiên cu k nhu cu th
trng, th hiu ca khách hàng, ca nhóm khách hàng tim nng mà ngân hàng
16
nhm đn. ng thi, phi thc s hiu đc nhng tính nng, tin ích ca sn phm
sp to ra có tht s ph̀ hp vi đi tng khách hàng tim nng không.
- Khong cách 2: Khong cách này ny sinh trong quá trình thc hin các mc
tiêu cht lng dch v. Ngân hàng gp khó khn trong vic chuyn đi nhn thc
ca mình v k vng ca khách hàng thành nhng đc tính ca dch v. Khong cách
th hai ph thuc ch yu vào nng lc thit k sn phm ca ngân hàng.
Gii pháp c bn đây là nâng cao trình đ và k nng ca đi ng thit k sn phm
nhm to ra nhiu sn phm va th hin đc ý tng ca nhà cung cp, va đáp
ng nhu cu ca khách hàng.
- Khong cách 3: Xut hin khi nhân viên ngân hàng không chuyn giao dch
v cho khách hàng theo nhng tiêu chí đã đc xác đnh.
Khong cách này ph thuc nhiu vào cht lng đi ng nhân viên trc tip cung
cp sn phm dch v. Cho d̀ sn phm có đc thit k đúng ý tng, nhiu tin
ích, có kh nng đáp ng nhu cu ca khách hàng nhng nu ti khâu cung cp, thái
đ và trình đ chuyên môn ca nhân viên không đm bo, không đáp ng đc nhu
cu ca khách hàng, khin khách hàng cm thy phin toái thì nhng n lc c gng
ca ngân hàng trong tìm hiu nhu cu th trng, thit k sn phm,… cng không
còn ý ngha.
hn ch khong cách 3, gii pháp c bn là nâng cao trình đ chuyên môn cho đi
ng nhân viên trc tip cung cp dch v. Nhân viên ngân hàng cn hiu và nm vng
các sn phm cng nh các tin ích sn phm đ hình thành nng lc t vn, thuyt
phc khách hàng. Bên cnh đó cng rt cn đc trang b nhng k nng mm phc
v cung cp dch v, nh k nng giao tip, k nng thuyt phc, k nng đàm phán,
k nng bán hàng,…
- Khong cách 4: ây là khong cách gia cht lng dch v thc t và s k
vng ca khách hàng di tác đng ca thông tin tuyên truyn bên ngoài nh qung
cáo, tip th,… ó là nhng ha hn đc phóng đi không chính xác, vt quá kh
nng thc hin ca nhà cung cp dch v. iu này rt d làm mt lòng tin ca khách
hàng nu nhà cung cp dch v thc hin qung cáo, tuyên truyn quá s tht.