VẬN DỤNG MÔ HÌNH CAMEILS ĐÁNH GIÁ XẾP HẠNG HOẠT ĐỘNG CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
VIN ÀO TO SAU I HC















NGUYN NG KHOA NGUYÊN








VN DNG MÔ HÌNH CAMELS ÁNH GIÁ
XP HNG HOT NG CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN VIT NAM

LUN VN THC S KINH T









NG DN


TP. H CHÍ MINH – NM 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
VIN ÀO TO SAU I HC

NGUYN NG KHOA NGUYÊN






VN DNG MÔ HÌNH CAMELS ÁNH GIÁ
XP HNG HOT NG CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN VIT NAM




Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60 34 02 01

LUN VN THC S KINH T





NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. TRNG TH HNG



TP. H CHÍ MINH – NM 2013
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
LI M U
CHNG 1: MÔ HÌNH CAMELS VÀ C S LÝ LUN ÁNH GIÁ XP
HNG HOT NG CA NHTMCP 1
1.1 Tng quan v mô hình CAMELS 1
1.1.1 Khái nim v mô hình CAMELS 1
1.1.2 i tng ca mô hình CAMELS 1
1.2 Tng quan v hot đng ca NHTMCP 2
1.2.1 Khái nim Ngân hàng thng mi 2
1.2.2 Các lnh vc hot đng ca Ngân hàng thng mi 2
1.2.2.1 Hot đng huy đng vn 3

1.2.2.2 Hot đng s dng vn 3
1.2.2.3 Hot đng kinh doanh dch v Ngân hang 4
1.2.3 Các yu t nh hng đn hot đng ca NHTM 5
1.2.3.1 Các yu t ni ti 5
1.2.3.2 Các yu t bên ngoài 6
1.2.3.3 Thit hi t ri ro trong hot đng kinh doanh NHTM 7
1.2.3.4 Vai trò ca qun tr ri ro trong kinh doanh NHTM 9
1.3 C s lý lun đánh giá xp hng hot đng ca các NHTM theo mô hình
CAMELS 10
1.3.1 Yu t C – Capital (Vn ca bn thân ngân hàng) 10
1.3.2 Yu t A – Asset quality (Cht lng tài sn có) 12
1.3.3 Yu t M – Management ability (Nng lc qun lý) 13
1.3.4 Yu t E – Earning (Thu nhp) 14
1.3.5 Yu t L – Liquidity (Kh nng thanh khon) 16
1.3.6 Yu t S – Sensitivity to market risk ( nhy vi ri ro th
trng) 17
Kt lun chng 1 18
CHNG 2: ÁNH GIÁ XP HNG HOT NG NGÂN HÀNG
THNG MIC PHN VIT NAM THEO MÔ HÌNH CAMELS 19
2.1 Tng quan v h thng Ngân hàng thng mi c phn Vit Nam 19
2.2 ánh giá xp hng hot đng ca các NHTMCP Vit Nam theo mô hình
CAMELS 25
2.2.1 ánh giá theo yu t C – vn t có ca Ngân hàng 27
2.2.2 ánh giá theo yu t A – cht lng tài sn Có 31
2.2.3 ánh giá theo yu t M – kh nng qun lý 38
2.2.4 ánh giá theo yu t E – kh nng sinh li 41
2.2.5 ánh giá theo yu t L – kh nng thanh khon 47
2.2.6 ánh giá tng hp xp hng các NHTMCP Vit Nam theo mô hình
CAMELS 49
2.3 So sánh vic vn dng mô hình CAMELS trong xp hng NHTM gia các

nc 55
2.4 Thun li và khó khn trong quá trình vn dng mô hình CAMELS đánh giá
xp hng hot đng ca các NHTMCP Vit Nam…………………………… 57
2.4.1 Thun li trong quá trình vn dng mô hình CAMELS đánh giá xp hng
hot đng ca các NHTMCP Vit Nam………………………………………… 58
2.4.1.1 Mô hình CAMELS đang rt đc quan tâm và ng dng vào nhiu
lnh vc……………………………………………………………………… 58
2.4.1.2 Vic xp hng các NHTMCP Vit Nam đã đc vn dng theo mô
hình CAMELS t nhiu nm nay…………………………………………… 60
2.4.1.3 Các s liu s dng trong phân tích CAMELS đc ly tng hp t
nhiu ngun, tng đi d tip cn…………………………………………. 61
2.4.2 Khó khn trong quá trình vn dng mô hình CAMELS đánh giá xp hng
hot đng ca các NHTMCP Vit Nam………………………………………… 62
2.4.2.1 Qun tr Ngân hàng cha đáp ng các chun mc quc t…………. 62
2.4.2.2 Các chun mc k toán và kim toán ca Vit Nam có s khác bit so
vi quc t………………………………………………………………… 63
Kt lun chng 2 65

CHNG 3: MT S GII PHÁP GÓP PHN VN DNG MÔ HÌNH
CAMELSÁNH GIÁ XP HNG HOT NG CÁC NHTMCP VIT
NAM 67
3.1 nh hng chung trong đánh giá xp hng hot dng các NHTMCP Vit
Nam 67
3.2 Gii pháp góp phn vn dng mô hình CAMELS đánh giá xp hng hot
đng NHTMCP Vit Nam 70
3.2.1
Các gii pháp t phía NHTMCP Vit Nam 71
3.2.1.1 Xây dng h thng qun lý thông tin và qun tr d liu đy đ và
hiu qu 71
3.2.1.2 Nâng cao nhn thc qun tr ri ro 71

3.2.1.3 Các NHTM thc hin ci t li hot đng 71
3.2.2
Các kin ngh vi NHNN 72
3.2.2.1 Cng c và nâng cao hiu lc, hiu qu ca thanh tra giám sát 72
3.2.2.2 Tp trung cng c b máy t chc v thanh tra giám sát ca
NHNN 73
3.2.2.3 Tái hun luyn và tng cng b phn thanh tra giám sát theo
nhng chun mc mi 73
3.2.2.4 Nâng cp h thng và nng lc công ngh thông tin ca b phn
thanh tra ca NHNN 73
3.2.2.5 iu chnh mt s chun mc k toán ca Vit Nam phù hp vi
chun mc quc t 73
3.2.2.6
Tng bc c cu li h thng các TCTD 74
3.2.2.7 Tng cng quan h hp tác song phng và đa phng v thanh
tra Ngân hàng 76
Kt lun chng 3 76
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC CÁC T VIT TT


ACB Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
CAMELS
Tên vit tt ca sáu thc đo đ đánh giá đi vi mt đnh
ch tài chính nói chung và ngân hàng nói riêng, bao gm:
C – Capital (Vn ca bn thân ngân hàng), A – Asset
quality (Cht lng tài sn có), M – Management ability

(Nng lc qun lý), E – Earning (Thu nhp), L – Liquidity
(Kh nng thanh khon), S – Sensitivity to market risk (
nhy vi ri ro th trng)
CTG Ngân hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam
Cty Công ty
DNNN Doanh nghip Nhà nc
EIB Ngân hàng thng mi c phn Xut Nhp Khu Vit Nam
HQT Hi đng qun tr
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
NHTW Ngân hàng Trung ng
Q Quyt đnh
STB Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
TCTD T chc tín dng
TMCP Thng mi c phn
VCB Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng Vit Nam

DANH MC CÁC BNG BIU


1. BNG BIU:
Bng 1.1 Mt s ch tiêu đánh giá mc đ an toàn vn ca NHTM 11
Bng 1.2 Mt s ch tiêu đánh giá cht lng tài sn Có 13
Bng 1.3 Mt s ch tiêu đánh giá yu t M (nng lc qun lý) 14
Bng 1.4 Mt s ch tiêu đánh giá yu t E – Earning (Thu nhp) 16
Bng 1.5 Mt s ch tiêu đánh giá yu t L – Kh nng thanh khon 17
Bng 2.1 Thng kê mt s ch tiêu c bn các TCTD ti Vit Nam tính ti thi
đim 31/12/2013 20

Bng 2.2 Thng kê vn điu l các NHTM Vit Nam tính ti thi đim 30/06/2013 21
Bng 2.3 Mt s ch tiêu vn ca các NHTMCP Vit Nam 27
Bng 2.4 Bng so sánh CAR gia các NHTMCP Vit Nam 29
Bng 2.5 T l kh nng chi tr (H1) ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 30
Bng 2.6 T l H2 và H3 ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 31
Bng 2.7 C cu tài sn Có sinh lãi ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 31
Bng 2.8 Ch tiêu li nhun sau thu/tng s nhân viên (H4) ca các NHTMCP
Vit Nam nm 2012 39
Bng 2.9 Ch tiêu ROA, ROE, NIM ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 41
Bng 2.10 C cu li nhun ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 46
Bng 2.11 T l kh nng thanh khon ngay ca các NHTMCP Vit Nam nm
2012 47
Bng 2.12 T l vn ngn hn cho vay trung dài hn ca các NHTMCP Vit Nam
nm 2012 48
Bng 2.13 ánh giá xp hng các NHTMCP Vit Nam 50
Bng 2.14 ánh giá xp hng mt s NHTMCP Vit Nam theo Ph lc 1 Quyt
đnh s 06/2008/Q – NHNN 52
Bng 2.15 ánh giá đim mnh và đim yu ca Ngân hang 53

2. BIU :
Biu đ 2.1 T l H2 và H3 ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 27
Biu đ 2.2 Ngun vn huy đng ca các NHTMCP Vit Nam 28
Biu đ 2.3 C cu tài sn Có sinh lãi ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 32
Biu đ 2.4 C cu d n cho vay theo thành phn kinh t ca các NHTMCP Vit
Nam nm 2012 34
Biu đ 2.5 D n cho vay và t l n xu ca các NHTMCP Vit Nam nm 2012 36
Biu đ 2.6 T l n xu ca các NHTMCP Vit Nam nm 2009 – 2012 37
Biu đ 2.7 Tc đ tng trng li nhun sau thu ca các NHTMCP Vit Nam
qua các nm 2009 – 2012 43

LI M U
1. Lý do chn đ tài:
Qua nhng giai đon phát trin ca ngành Ngân hàng Vit Nam, h thng Ngân
hàng thng mi ti Vit Nam có s bin đi, phát trin mnh m. Vào thi
đim 2006, Vit Nam gia nhp WTO, nn kinh t Vit Nam đu theo xu hng
toàn cu hóa trên nhiu lnh vc. Nn kinh t phát trin nóng bng, dn đn s
bùng n ca ngành tài chính Ngân hàng, h thng Ngân hàng thng mi ti
Vit Nam cng phát trin  t, nhanh chóng. Ngay sau đó, khng hong kinh t
th gii din ra vào nm 2008 gây nh hng đn nn kinh t Vit Nam, ngay
lp tc, ngành Ngân hàng gp nhiu khó khn. Sau gói “h tr lãi sut” nm
2009, Ngân hàng thng mi ti Vit Nam dn phát trin tr li. Tuy nhiên, đn
cui nm 2011, đc bit là trong nm 2012, 2013 nn kinh t Vit Nam ri vào
khng hong kéo dài. Hin nay (tháng 03/2014), nn kinh t Vit Nam có mt
s du hiu chuyn bin tích cc, tuy nhiên, trong tình hình này, vai trò ca
NHNN là vô cùng quan trng, th hin  chc nng qun lý điu hành chính
sách tin t quc gia, đc bit là trong vn đ kim soát tín dng.
NHNN đã đc Chính ph phê duyt đ án “C cu li h thng các t chc tín
dng giai đon 2011 – 2015” (theo Quyt đnh s 254/Q – TTg Phê duyt đ
án “C cu li h thng các t chc tín dng giai đon 2011 – 2015” ngày
01/03/2012 ca Th tng chính ph). Trc đó, ngày 13/02/2012, Thng đc
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam cng đã ban hành Ch th s 01/CT – NHNN v

t chc thc hin chính sách tin t và đm bo hot đng Ngân hàng an toàn,
hiu qu nm 2012. Mc tiêu chính ca Ch th 01/CT – NHNN ngày
13/02/2012 ca Ngân hàng Nhà nc là: kim soát cht ch, thn trng và linh
hot chính sách tin t. NHNN chia thành bn nhóm Ngân hàng thng mi đ
sàng lc li toàn b h thng trc khi tái cu trúc.
Vic xp hng các t chc tín dng (TCTD) nhm mc đích đánh giá thc trng
hot đng ca tng TCTD và toàn h thng Ngân hàng, giúp phát hin sm
nhng TCTD nào đang gp khó khn đ có gii pháp khc phc.
Vì vy, trc tinh thn ch đo ca NHNN hin nay, đi vi các Ngân hàng
thng mi, các tiêu chí phân nhóm Ngân hàng thng mi tr nên cc k quan
trng. Vn đ đt ra  đây là làm sao đ có th có tiêu chí đánh giá công bng,
trung thc. T kinh nghim ca th gii cho thy, đ đánh giá s lành mnh ca
các TCTD nói chung và h thng ngân hàng nói riêng hu ht các quc gia trên
th gii đã vn dng mô hình CAMELS.
Ti Vit Nam, Ngân hàng Nhà nc (NHNN) cng đã chú trng và thc hin
xp hng các Ngân hàng thng mi c phn (NHTMCP) t nm 2008 đn nay.
Tuy nhiên, đn thi đim có nhiu bin đng v ngành Ngân hàng nh trong
nhng nm gn đây thì vn đ xp hng, phân nhóm các NHTMCP li đc đt
ra cp thit hn bao gi ht.
Trc nhu cu cp thit đó, hc viên cho rng cn phi tìm hiu v vic vn
dng mô hình CAMELS – mt mô hình có nhiu u đim và đc s dng rng
rãi trên th gii đ xp hng các NHTMCP trong nc, qua đó có th thy đc
nhng thun li và khó khn khi vn dng mô hình CAMELS ti Vit Nam và
đ ra mt s gii pháp nhm phát huy nhng th mnh và hn ch nhng yu
đim giúp NHTMCP Vit Nam phát trin bn vng hn. Vì lý do đó, hc viên
đã la chn đ tài “VN DNG MÔ HÌNH CAMELS ÁNH GIÁ XP
HNG HOT NG CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
VIT NAM”.

2. Ý ngha khoa hc và thc tin ca vn đ nghiên cu:
S phát trin nhanh chóng ca h thng ngân hàng Vit Nam thi gian qua và
trong tng lai dn đn vic thành lp hàng lot ngân hàng và các chi nhánh
mi. Hi nhp kinh t quc t đem li nhiu c hi nhng cng không ít ri ro
cho h thng ngân hàng còn non yu nh: d b phá sn, thiu vn đ cnh
tranh, thua l và mt th phn. Do vy, vic đánh giá d báo “sc khe” các t
chc tín dng nói chung và h thng ngân hàng nói riêng và đa ra các gii
pháp phù hp, kp thi luôn là nhim v trng tâm ca các nhà qun lý, c quan
thanh tra giám sát NHNN.
Theo lý thuyt CAMELS, ngi ta s dng kt hp c phân tích đnh lng và
đnh tính đ đánh giá. Phân tích đnh lng da trên nhng ch s tài chính. Còn
phân tích đnh tính li da trên nhng yu t ch quan v hot đng ca các
đnh ch tài chính. Ti Vit Nam, vic trin khai xp hng các ngân hàng theo
tiêu chun CAMELS đã đc vn dng t nm 2008 đn nay, đc xem là bc
đt phá nhm thc hin mc tiêu tng cng tính hiu qu và hiu lc ca h
thng thanh tra ngân hàng. Nhng trong quá trình vn hành cng có mt s
thun li và khó khn nht đnh. Vì vy, vi đ tài này, hc viên tp trung
nghiên cu các ch tiêu mô hình CAMELS, đánh giá xp hng hot đng các
NHTMCP Vit Nam theo mô hình CAMELS, so sánh vi cách vn dng
CAMELS đ xp hng ngân hàng ti mt s nc. T đó so sánh vi tình hình
Vit Nam đ đánh giá nhng thun li, khó khn khi vn dng mô hình
CAMELS đ đánh giá xp hng hot đng ngân hàng và đ ra mt s gii pháp
có th phát huy li th và khc phc yu đim.


3. i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu ca đ tài là mô hình CAMELS khi đc vn dng
đánh giá xp hng hot đng ca mt s NHTMCP Vit Nam tiêu biu.
- Phm vi nghiên cu: phm vi nghiên cu ca đ tài gii hn trong h thng

xp hng cho riêng loi hình NHTMCP Vit Nam, ly s liu là các báo cáo
tài chính vào nm 2012 ca các Ngân hàng đc nghiên cu, t đó thy
đc nhng thun li và khó khn khi vn dng mô hình CAMELS vào thc
tin Ngân hàng Vit Nam.

4. Mc tiêu nghiên cu:
 tài nghiên cu đc thc hin vi mc tiêu sau:
- Nghiên cu các ch tiêu mô hình CAMELS.
- ánh giá xp hng thc trng hot đng ca các NHTMCP Vit Nam tiêu
biu trong nm 2012 theo các ch tiêu trong mô hình CAMELS
- Xác đnh thun li và khó khn trong quá trình vn dng mô hình CAMELS
đánh giá xp hng hot đng ca các NHTMCP Vit Nam.
-  xut mt s gii pháp nhm phát huy nhng thun li, hn ch nhng
khó khn khi vn dng mô hình CAMELS đánh giá xp hng hot đng ca
các NHTMCP Vit Nam.

5. Phng pháp nghiên cu và tip cn vn đ:
Trong quá trình trin khai thc hin lun vn, hc viên s dng các phng
pháp nghiên cu: so sánh, tng hp, thng kê, phn bin, phân tích đánh giá.
Thông qua tìm hiu lý thuyt v các khía cnh đánh giá đc đ cp trong mô
hình CAMELS nh: Mc đ an toàn vn, Cht lng tài sn có, Nng lc qun
tr, Kh nng sinh li, Kh nng thanh khon và  nhy vi ri ro th trng.
Ngun s liu đc s dng trong các phân tích da trên c s d liu thu thp
đc t báo cáo ca NHNN, bn cáo bch, báo cáo qun tr, báo cáo thng
niên ca các NHTMCP Vit Nam.

6. Kt cu ca lun vn:
Lun vn bao gm Chng m đu, kt lun và ba chng chính:
- Chng 1: Mô hình CAMELS và c s lý lun đánh giá xp hng hot đng
ca NHTMCP

- Chng 2: ánh giá xp hng hot đng Ngân hàng thng mi c phn
Vit Nam theo mô hình CAMELS
- Chng 3: Mt s gii pháp góp phn vn dng mô hình CAMELS đánh giá
xp hng hot đng các NHTMCP Vit Nam

1

CHNG 1: MÔ HÌNH CAMELS VÀ C S LÝ LUN
ÁNH GIÁ XP HNG HOT NG CA NHTMCP
1.1 Tng quan v mô hình CAMELS:
1.1.1 Khái nim v mô hình CAMELS:
- H thng phân tích CAMELS đc áp dng nhm đánh giá đ an toàn, kh
nng sinh li và thanh khon ca ngân hàng.
- CAMELS là tên vit tt ca sáu thc đo đ đánh giá đi vi mt đnh ch
tài chính nói chung và ngân hàng nói riêng, bao gm:
+ C – Capital (Vn ca bn thân ngân hàng)
+ A – Asset quality (Cht lng tài sn có)
+ M – Management ability (Nng lc qun lý)
+ E – Earning (Thu nhp)
+ L – Liquidity (Kh nng thanh khon)
+ S – Sensitivity to market risk ( nhy vi ri ro th trng).
- Vào nm 1979, thi đim này mô hình CAMELS ch gm nm yu t vit
tt là CAMEL đc thông qua bi Hi đng đánh giá các đnh ch tài chính
liên bang – FFIEC (mt c quan ca M), là mt công c ni b đ đo lng
ri ro và phân b các ngun lc cho mc đích giám sát. n nm 1996, mô
hình CAMEL đc sa đi (thêm ch “S”: đ nhy vi ri ro th trng), tr
thành mô hình CAMELS.
1.1.2 i tng ca mô hình CAMELS:
- Trên th gii có nhiu mô hình đc s dng trong h thng thanh tra,
giám sát. Tuy nhiên, mô hình CAMELS là mô hình đc nhiu Ngân hàng

Trung ng các nc trên th gii áp dng.
2

- c áp dng t nm 1979 đn nay, mô hình CAMELS là h thng xp
hng, giám sát tình hình ngân hàng ca M và đc xem là chun mc đi
vi hu ht các t chc trên toàn th gii khi đánh giá hiu qu, ri ro ca
các ngân hàng nói riêng và các t chc tín dng nói chung.
- Mô hình này ch yu da trên các yu t tài chính, thông qua thang đim
đ đa ra kt qu xp hng các ngân hàng, t đó cho nhà qun lý bit “tình
hình sc khe ca các ngân hàng”.
1.2 Tng quan v hot đng ca NHTMCP:
1.2.1 Khái nim Ngân hàng thng mi c phn:
- Hot đng ngân hàng là vic kinh doanh, cung ng thng xuyên mt hoc
mt s các nghip v sau đây:
a) Nhn tin gi: là hot đng nhn tin ca t chc, cá nhân di hình
thc tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát
hành chng ch tin gi, k phiu, tín phiu và các hình thc nhn tin
gi khác theo nguyên tc có hoàn tr đy đ tin gc, lãi cho ngi gi
tin theo tha thun.
b) Cp tín dng: là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt
khon tin hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên
tc có hoàn tr bng nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính,
bao thanh toán, bo lãnh ngân hàng và các nghip v cp tín dng khác.
c) Cung ng dch v thanh toán qua tài khon: là vic cung ng phng
tin thanh toán; thc hin dch v thanh toán séc, lnh chi, y nhim chi,
nh thu, y nhim thu, th ngân hàng, th tín dng và các dch v thanh
toán khác cho khách hàng thông qua tài khon ca khách hàng.
1.2.2 Các lnh vc hot đng ca Ngân hàng thng mi c phn:
- Các hot đng c bn ca Ngân hàng thng mi c phn:
+ Huy đng vn

3

+ S dng vn
+ Kinh doanh dch v Ngân hàng
1.2.2.1 Hot đng huy đng vn:
- ây là nghip v c bn và trc tiên ca NHTMCP, là ngun đu vào
ca các hot đng khác: tín dng, đu t…
- Hot đng huy đng vn ca Ngân hàng bao gm:
+ Vn điu l thc có và các qu
+ Vn huy đng t khách hàng: tin gi không k hn ca khách hàng
(tin gi thanh toán); tin gi có k hn ca các t chc, đoàn th; tin
gi tit kim ca dân c; ngun vn huy đng qua phát hành các giy t
có giá: k phiu, trái phiu Ngân hàng, chng ch tin gi… ây là
ngun vn s dng ch yu trong hot đng kinh doanh ca Ngân hàng,
chim t trng rt ln trong tng ngun vn kinh doanh ca NHTMCP.
+ Vn đi vay: trng hp vn t có và vn huy đng vn không đáp ng
đ nhu cu kinh doanh, NHTMCP có th vay vn t: NHNN di hình
thc đc tái cp vn (chit khu, tái chit khu giy t có giá, cm c,
vay li theo h s tín dng…); t các NHTM khác qua th trng liên
Ngân hàng; vay ca các TCTD quc t…
+ Ngun vn khác: vn tip nhn t Ngân sách Nhà nc thc hin các
chng trình, d án theo k hoch tp trung ca Nhà nc; vn tip nhn
t các t chc tài chính quc t cho vay y thác; vn chim dng ca
khách hàng trong quá trình thc hin thanh toán không dùng tin mt…
1.2.2.2 Hot đng s dng vn:
- Ngun thu t hot đng này luôn chim t trng ln nht trong tng thu
nhp ca Ngân hàng. Vi ngun vn có đc, Ngân hàng phi la chn s
dng vn đem li hiu qu cao nht.
+ Thit lp d tr: các NHTMCP không s dng toàn b ngun vn cho
hot đng kinh doanh mà phi dành mt phn ngun vn thích hp cho

4

d tr nhm đáp ng yêu cu d tr bt buc ca NHNN; thc hin các
lnh rút tin và thanh toán chuyn khon ca khách hàng; chi tr các
khon tin gi đn hn, rút lãi; đáp ng nhu cu vay vn hàng ngày ca
khách hàng; thc hin các khon chi tiêu hàng ngày ca Ngân hàng…
+ Cp tín dng: bao gm các nghip v cho vay theo thi hn ngn hn,
trung hn, dài hn; chit khu hi phiu, chng t có giá; cho thuê tài
chính; bo lãnh; bao thanh toán…
+ u t tài chính: NHTMCP s dng các ngun vn n đnh đ thc
hin các hình thc đu t nhm kim li và chia s ri ro vi nghip v
tín dng: góp vn; liên doanh; mua c phn các công ty, t chc, các
TCTD khác; mua chng khoán…
+ S dng vn cho các mc đích khác: mua sm thit b, dng c phc v
hot đng kinh doanh; xây dng tr s Ngân hàng; h thng kho bãi…
1.2.2.3 Hot đng kinh doanh dch v Ngân hàng:
- Dch v thanh toán và tin mt: dch v liên quan đn thu chi tin mt
(kim đm tin, phân loi tin, bo qun, vn chuyn tin…); phát trin các
hình thc thanh toán hin đi qua th, Internet Banking…
- Dch v bo lãnh tín dng: Ngân hàng cam kt thc hin ngha v tài chính
thay cho khách hàng khi h không thc hin hay thc hin không đy đ
ngha v trong các hp đng kinh t đã ký kt, khách hàng phi nhn n và
hoàn tr cho Ngân hàng theo tha thun.
- Dch v kinh doanh ngoi t: Ngân hàng đc phép mua bán ngoi t vi
khách hàng, thu phí dch v và chênh lch t giá.
- Dch v khác: y thác qun lý ngân qu, y thác giám h, dch v bo him
(Bancassurance), dch v thông tin t vn, dch v gi h (cho thuê két st),
dch v đa c…
5

1.2.3 Các yu t nh hng đn hot đng ca NHTMCP:
- Ngân hàng thng mi c phn cng là mt t chc kinh doanh, hot đng
vì mc tiêu li nhun, nhng là t chc đc bit vì đi tng kinh doanh là
tin t, đc thc hin bng cách thu hút vn tin t trong xã hi đ cho vay.
Ngân hàng là trung gian tài chính nên có th nhn ri ro t hai phía: t ri ro
trong hot đng huy đng cho đn ri ro trong hot đng cho vay.
- Ri ro trong kinh doanh Ngân hàng đc hiu là nhng bin c không
mong đi mà khi xy ra s dn đn s tn tht v tài sn ca Ngân hàng,
gim sút li nhun thc t so vi d kin hoc phi b ra thêm mt khon chi
phí đ có th hoàn thành đc mt nghip v tài chính nht đnh.
- Bn cht hot đng ca NHTMCP có đc đim nh sau:
+ Phn ln tin vn mà Ngân hàng s dng đ tài tr cho khách hàng không
phi là vn t có ca Ngân hàng mà đc hình thành t nhiu ngun khác
nhau, trong đó ch yu là tin gi các ch th trong nn kinh t. Do đó, ri ro
có th phát sinh t s hình thành các ngun vn mà Ngân hàng s dng: vic
Ngân hàng huy đng đc nhiu hay ít tin gi đu có th nh hng trc
tip đn hot đng ca Ngân hàng.
+ Khi huy đng đc vn, NHTMCP s s dng vn nhm sinh li: ch yu
là hot đng cho vay; mt phn nh là hot đng đu t, kinh doanh tài
chính. Khi NHTMCP cho khách hàng vay tin ngha là ngun vn mà Ngân
hàng huy đng đc đã vt qua khi tm qun lý trc tip ca Ngân hàng.
Ngân hàng buc phi kim soát và qun lý gián tip ngun vn này bng
cách theo dõi cht ch các khách hàng vay vn. Tuy nhiên, kh nng thu hi
vn ca Ngân hàng không ch ph thuc vào chính bn thân Ngân hàng và
khách hàng mà còn ph thuc vào rt nhiu yu t khách quan khác. iu
này dn đn ri ro tín dng cho Ngân hàng.
1.2.3.1 Các yu t ni ti:
- Ri ro có ngun gc ni ti, tiêu biu nh:
6

+ Ri ro tín dng: xy ra khi khách hàng vay vn không tr đc n đúng
thi hn hoc khách hàng không tr n cho Ngân hàng. Ri ro này có th do
khách hàng s dng vn không hiu qu dn đn không có kh nng tr n
cho Ngân hàng hoc do vic thm đnh phng án kinh doanh hay đu t ca
khách hàng không chun xác, chính sách tín dng không hp lý, không kim
soát cht ch khách hàng trong quá trình cho vay…
+ Ri ro thanh khon: xy ra khi th trng th cp có nhng thay đi gây
khó khn cho Ngân hàng trong vic chuyn đi các tài sn thành tin đ đáp
ng các nhu cu chi tr. Ri ro này có th là chi phí giao dch tng hay thi
gian giao dch kéo dài làm phát sinh chi phí tng thêm hay Ngân hàng phi đi
tìm kim nhng ngun chi tr khác.
+ Ri ro lãi sut: xy ra khi bin đng lãi sut th trng gây tn tht cho
Ngân hàng. Ri ro này có th do lãi sut ca th trng tng lên, khi đó, các
khon cho vay và đu t ca Ngân hàng s st gim giá tr và Ngân hàng s
gp tn tht. Mt nguyên nhân khác na là, ngc li, khi lãi sut th trng
gim làm cho các Ngân hàng phi chp nhn đu t và cho vay các khon
tin huy đng vi lãi sut cao trc đó vào các tài sn có mc sinh li thp
hn.
1.2.3.2 Các yu t bên ngoài:
- Ri ro v mt h thng do tác đng ca th trng Ngân hàng, tiêu biu
nh:
+ Ri ro lm phát: là các ri ro gây nh hng đn hot đng ca NHTMCP
do lm phát tng cao nh: kh nng thanh khon b suy gim, khó huy đng
vn, hot đng tín dng b kim ch và tim n nhiu ri ro hn, li nhun b
gim sút…. Lm phát tng cao có th làm suy yu hay t hn na là phá v
th trng vn.
7

+ Ri ro công ngh: xy ra khi NHTMCP đu t công ngh nhng không to
đc hiu qu mong đi, không tn dng đc s tit kim chi phí nh li

th quy mô ln.
+ Ri ro v chu k kinh t: các ri ro này liên quan đn s bin đng ca nn
kinh t quc gia hay nn kinh t toàn cu, trong các giai đon nn kinh t
toàn cu b khng hong, ngành Ngân hàng là ngành nh hng đu tiên và
doanh thu, li nhun đu gim sút.
+ Ri ro v s thay đi môi trng pháp lý: các ri ro này liên quan đn tác
đng tài chính ca vic thay đi các quy đnh qun lý ca Nhà nc và lut
pháp. H thng vn hành ca các NHTMCP có th không đáp ng hay thích
nghi kp thi vi nhng thay đi trong các yêu cu, quy đnh pháp lý và qun
lý ca NHTW, và các c quan chc nng ch qun khác.
- Khi NHTMCP đi din vi mt trong các loi ri ro hoc đng thi nhiu
ri ro trên, ví d nh: tác đng ca th trng là s suy thoái ca nn kinh t,
ni ti ca Ngân hàng là thiu kinh nghim qun lý v mô, ri ro v ngun
vn (t trng huy đng tin gi nh, ch yu da vào s xoay vòng vn ca
các khon cho vay), s dng ngun vn ngn hn đ cho vay trung dài hn…
thì NHTMCP s có th không đ vn ch s hu đ bù đp cho s st gim
đt ngt ca giá tr tài sn Có so vi giá tr N. Khi đó, NHTMCP s v n,
phá sn.
1.2.3.3 Thit hi t ri ro trong hot đng kinh doanh NHTMCP:
- Mt Ngân hàng thng mi c phn vi mc tiêu chính là kinh doanh
thng mi nhng b l liên tc, hoc thng xuyên không đ kh nng
thanh khon có th dn đn mt cuc rút tin quy mô ln và con đng phá
sn là tt yu. Khi Ngân hàng phá sn s kéo theo h qu rt ln là hàng triu
ngi gi tin có nguy c mt tin, hàng ngàn doanh nghip không đc đáp
ng vn, nn kinh t b suy thoái, giá c tng cao, sc mua gim sút, tht
nghip tng, ri lon trt t xã hi… Nguy him nht là kéo theo đó là hàng
8

lot Ngân hàng trong nc sp đ, hoc có th là kéo theo các Ngân hàng
trong khu vc sp đ.

- Nhng thit hi t phía Ngân hàng: ri ro s gây ra thit hi cho Ngân hàng
v li nhun, giá tr tài sn gim, mt uy tín thng hiu, thm chí dn đn
nguy c phá sn.
+ V tình hình tài chính: Ngân hàng kinh doanh không hiu qu, nh: không
thu hi đc vn và lãi t các khách hàng vay vn nên b gim doanh thu,
mt vn, đng thi vn phi chi tr vn và lãi đu vào ca ngun vn huy
đng, t đó gây ra mt cân đi trong thu chi nghip v. Ngân hàng không thu
đc n thì không quay vòng vn tín dng đc, nu thi gian kéo dài và
các khon n quá hn ngày càng phát sinh nhiu hn thì Ngân hàng có nguy
c không đm bo đc ngun vn lu đng ca mình, t đó hn ch c
chc nng hot đng kinh doanh ca Ngân hàng. Hu qu nghiêm trng hn
là li nhun Ngân hàng ngày càng gim, thiu tin chi tr cho khách hàng, t
đó dn đn mt kh nng thanh toán.
+ V uy tín thng hiu: t ri ro này dn đn ri ro khác, đc bit là các ri
ro kéo dài và ngày càng gây hu qu nng n, dn đn ri ro thanh khon.
Ri ro thanh khon gây mt lòng tin trong dân chúng, gây hiu ng tâm lý
khin khách hàng đn rút tin hàng lot, khi đó, nguy c phá sn rt cao.
+ Các cp qun lý, NHTW cng đánh giá thp hiu qu hot đng ca
NHTMCP này, khi đó, nim tin li tip tc b gim sút, gây mt uy tín
thng hiu.
+ T ri ro khin Ngân hàng thit hi v li nhun, dn đn ct gim chi phí,
ch yu là ct gim nhân s hoc ct gim lng nhân viên, khi đó, b phn
nhân viên có nng lc và thâm niên có th chuyn sang NHTMCP khác. Hu
qu vn rt nng n, mc dù sau đó, các NHTMCP có th tuyn dng li đi
ng nhân viên mi nhng li phát sinh thêm chi phí đào to mà hiu qu có
th không đc nh mong mun.
9

- Nhng thit hi t phía nn kinh t: Hot đng ca NHTMCP có liên quan
đn hot đng ca toàn b nn kinh t. Vì vy, khi ri ro xy ra có th làm

phá sn mt vài Ngân hàng, t đó có kh nng lây lan các Ngân hàng khác.
Dân chúng đua nhau rút tin ào t, tâm lý by đàn li tng thêm s hãi nên đ
xô nhau đn các Ngân hàng rút tin trc thi hn. iu đó có th đa đn
phá sn hàng lot các Ngân hàng và s tác đng xu đn nn kinh t. Khi các
Ngân hàng phá sn s kéo theo mt b phn các xí nghip, doanh nghip,
dân c mt vn làm nh hng xu đn sn xut và đi sng. B phn nhân
s t các NHTMCP phá sn b tht nghip hàng lot cng gây nh hng
tiêu cc rt ln đn đi sng kinh t chính tr xã hi.
1.2.3.4 Vai trò ca qun tr ri ro trong kinh doanh NHTMCP:
- Do bn cht hot đng ca NHTMCP nh vy nên các NHTMCP đu phi
đi din vi nhiu loi ri ro thng xuyên, thm chí là hàng ngày. Ri ro
gây ra hu qu và thit hi nng n, không ch riêng cho bn thân NHTMCP
mà còn gây tn tht cho toàn b nn kinh t. Vì vy, các lãnh đo h thng
NHTMCP cùng vi b máy thanh tra, giám sát ca NHTW đu cn phi
qun tr tt c các loi ri ro trong kinh doanh Ngân hàng mt cách toàn din.
Do đó, mc tiêu hàng đu là cn có phng pháp qun tr ri ro mt cách
khoa hc, toàn din; có h thng nhm nhn dng, kim soát, phòng nga và
gim thiu nhng mt mát, tn tht t nhng nh hng bt li ca ri ro.
-  đánh giá s lành mnh ca các t chc tín dng nói chung và h thng
ngân hàng nói riêng hu ht các quc gia trên th gii đã vn dng mô hình
CAMELS.
- Theo lý thuyt CAMELS cn s dng kt hp c phân tích đnh lng và
đnh tính đ đánh giá. Phân tích đnh lng da trên nhng ch s tài chính,
còn phân tích đnh tính li da trên nhng yu t ch quan v hot đng ca
các t chc tín dng.
10

1.3 C s lý lun đánh giá xp hng hot đng ca các NHTMCP theo mô
hình CAMELS:
- Vic đánh giá xp hng hot đng ca các ngân hàng đi vi các quc gia

đu nm trong khuôn kh chung là mô hình CAMELS. Nhng  mi nc,
hay  mi nhóm nc có th s dng các phng pháp khác nhau tùy thuc
vào mc đích đánh giá. Tuy nhiên cng có nhng ni dung thng nht và xu
hng phát trin đánh giá xp hng hot đng ngân hàng cng có s giao
thoa.
- u đim ca mô hình CAMELS là các tiêu chí đánh giá nng lc và tình
hình tài chính đc đnh lng và áp dng đng nht vi tt c các ngân
hàng. Cùng vi đó, vic đánh giá hiu qu và mc đ ri ro ca mt t chc
tín dng có th d dàng thc hin qua các vic xp hng/đánh giá trong nhiu
thi k liên tip và di cùng nhng ch tiêu thng nht.
1.3.1 Yu t C – Capital (Vn ca bn thân ngân hàng):
- Vn là điu kin không th thiu đ Ngân hàng đc thành lp, tin hành
các hot đng kinh doanh và phát trin. Vn ch s hu ca NHTMCP là
toàn b ngun vn thuc s hu ca Ngân hàng, ca các thành viên trong
đi tác liên doanh hoc các c đông trong Ngân hàng. Vn ch s hu
bao gm hai b phn: vn ca ch s hu ban đu và vn ca ch s hu
hình thành trong quá trình hot đng.
- Vn ch s hu ban đu đi vi các NHTM Nhà nc là vn do Ngân
sách Nhà nc cp khi mi thành lp, đi vi các NHTMCP là vn do c
đông góp thông qua vic mua c phn hoc c phiu.
- Vn ch s hu hình thành trong quá trình hot đng (vn ch s hu b
sung) do Ngân sách Nhà nc cp b sung trong quá trình hot đng
hoc do c phn phát hành thêm, do chuyn mt phn li nhun tích ly,
các qu d tr, qu đu t, b sung vn điu l, phát hành giy n dài
hn….
11

- Vn t có cung cp ngun lc cho Ngân hàng hot đng trong thi gian
mi bt đu hot đng, là thi gian mà Ngân hàng cha nhn đc tin
gi t khách hàng, và là ngun vn giúp Ngân hàng chng đ khi ri ro

phát sinh. Do đó, vn là điu kin tiên quyt ca Ngân hàng, to nên sc
mnh và kh nng cnh tranh ca Ngân hàng trên th trng; là nim tin
đ thu hút khách hàng huy đng vn. Vn t có là ngun vn n đnh,
phi luôn tng trng trong quá trình hot đng ca Ngân hàng, đ Ngân
hàng có th s dng k hn dài mà không phi hoàn tr, to nn tng cho
s tng trng ca Ngân hàng.
- Vn t có quyt đnh quy mô hot đng ca Ngân hàng, và là yu t đ
các c quan qun lý da vào đ xác đnh các t l an toàn trong kinh
doanh Ngân hàng: gii hn huy đng vn, gii hn cho vay, gii hn đu
t vào tài sn c đnh…. Vn t có ca Ngân hàng chim t trng nh
trong tng ngun vn kinh doanh (thng là t 10 – 15%), nhng có vai
trò quan trng, là c s hình thành nên các ngun vn khác ca Ngân
hàng.
Bng 1.1 Mt s ch tiêu đánh giá mc đ an toàn vn ca NHTM
Ch tiêu Ni dung phn ánh
T l an toàn vn ti thiu (CAR)
= (Vn cp I + Vn cp II)/ Tng
Tài sn Có ri ro x 100%

- T l này xác đnh đc kh nng ca Ngân
hàng thanh toán các khon n có thi hn và
đi mt vi các loi ri ro
- Theo Basel II: CAR ≥ 8%
- CAR ≥ 9% đc xem là thích hp
H s gii hn huy đng vn (H
1
)
= Vn t có/ Tng ngun vn huy
đng x 100%
- H s này gii hn mc huy đng vn ca

Ngân hàng đ tránh tình trng khi Ngân hàng
huy đng vn quá nhiu vt mc bo v ca
vn t có làm cho Ngân hàng có th mt kh
nng chi tr
12

1.3.2 Yu t A – Asset quality (Cht lng tài sn có):
- Tài sn Có ca Ngân hàng bao gm các tài sn đc hình thành t ngun
vn ch s hu ca ngân hàng và các khon n phi tr (tài sn N). Các
khon mc chi tit ca tài sn Có quan trng nht là: Cho vay khách hàng
(tín dng), Chng khoán đu t – kinh doanh, Tin gi, cho vay các t chc
tín dng khác (th trng liên ngân hàng), Tin – kim loi quý ti qu, Tài
sn c đnh ca ngân hàng. Có hai khái nim liên quan đn tài sn Có đc
s dng khá ph bin là Tài sn Có sinh lãi và Tng tài sn Có không sinh
lãi (ri ro).
Quy mô, c cu và cht lng tài sn s quyt đnh s tn ti và
phát trin ca NHTMCP.
- Cht lng tài sn Có là ch tiêu tng hp th hin kh nng bn vng v
tài chính, nng lc qun lý ca NHTMCP. m bo cht lng tài sn Có là
to ra c cu tài sn thích hp bao gm: ngân qu, tín dng, đu t và các tài
sn khác nhm đm bo Ngân hàng hot đng kinh doanh an toàn và có lãi.
Quy mô và cht lng tài sn Có đc đánh giá thông qua các ch tiêu: tc
đ tng trng ca tng tài sn; t trng tài sn sinh li trong tng tài sn;
tính đa dng hóa trong tài sn; tc đ tng trng ca tng d n; t trng d
n cho vay trên tng tài sn; t l n xu; chính sách phân loi n và trích
lp d phòng ri ro tín dng; mc đ ri ro ca các khon cam kt ngoi
bng… iu này th hin cht lng ca các món vay nói chung và các tài
sn khác, bao gm các khon cho vay c s h tng. iu này đòi hi xem
xét s phù hp h thng phân loi các món vay, thu thp thông tin v cht
lng các món vay và các chính sách c cu n, xóa n.

- c đim hot đng ca NHTMCP cho thy đ tng trng tng tài sn
không ch ph thuc vào s tng trng ca tài sn mà còn ph thuc vào s
tng trng ca ngun vn. Mun tng trng tng tài sn bn vng thì cn
phi to lp tính ti u gia c cu gia tài sn và ngun vn, nhm to ra
kh nng phn ng ca Ngân hàng trc nhng ri ro, đáp ng yêu cu rút
tin ca công chúng nu có. C cu tài sn thích hp s giúp Ngân hàng ti