Luận văn thạc sĩ Tác động của thanh khoản đến khả năng sinh lời của hệ thông ngân hàng thương mại Việt Nam

B GIỄO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





NGUYN TH THANH HUYN



TỄC NG CA THANH KHON N KH
NNG SINH LI CA H THNG NGỂN
HÀNG THNG MI VIT NAM





LUN VN THC S KINH T









TP. HCM, tháng 09/2013

B GIỄO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





NGUYN TH THANH HUYN


TỄC NG CA THANH KHON N KH
NNG SINH LI CA H THNG NGỂN
HÀNG THNG MI VIT NAM

Chuyên ngành : Tài chính ngân hàng
Mư s : 60343201




LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc : TS. Nguyn Vn Lng





TP. HCM, tháng 09/2013
LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cu đc lp ca riêng tôi. Các s liu và
ni dung lun vn là trung thc. Kt qu nghiên cu trong lun vn này cha tng
đc ai công b trong bt k công trình nào khác.

Tác gi




Nguyn Th Thanh Huyn

MC LC

DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH V
TÓM TT 1
CHNG 1: GII THIU 2
1.1. Lý do chn đ tài 2
1.2. Tên đ tài 3
1.3. Mc tiêu nghiên cu 3
1.4. i tng và phm vi nghiên cu 3
1.5. ụ ngha ca đ tài 4
1.6. Cu trúc ca lun vn 4
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU
TRC ỂY 6
2.1. Khái quát v thanh khon và kh nng sinh li ca ngân hàng 6
2.1.1. Thanh khon và ri ro thanh khon 6
2.1.2. Kh nng sinh li ca ngân hàng 9
2.1. 3. Mi quan h gia thanh khon và kh nng sinh li 11

2.2. Tng quan các công trình nghiên cu trc đơy 13
2.2.1. Các công trình nghiên cu nc ngoài 13
2.2.2. Các công trình nghiên cu trong nc 18
2.2.3. Bình lun v các công trình nghiên cu 19
2.3. Câu hi nghiên cu 19
CHNG 3: PHNG PHỄP NGHIÊN CU 20
3.1 Phng pháp nghiên cu: 20
3.1.1 Các phng pháp nghiên cu: 20
3.1.2 Qui trình nghiên cu: 20
3.2.1. Mô hình nghiên cu 24
3.2.2. Gi thit nghiên cu 25
3.2. Lng hóa các bin 21
3.3. Mô hình và gi thit nghiên cu 26
3.4. Phng pháp thu thp s liu 285

3.5. Phng pháp phân tích, x lý s liu 27
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 32
4.1. Thng kê mô t các bin 32
4.2. Kt qu c lng GMM 36
4.2.1. Kt qu c lng GMM vi ngân hàng và thi gian c đnh 36
4.3. Tho lun kt qu nghiên cu 41
CHNG 5: KT LUN 45
5.1. Kt lun v mô hình nghiên cu 45
5.2. Mt s kin ngh nhm đm bo thanh khon và nâng cao li nhun ca
các Ngơn hƠng thng mi Vit Nam 45
5.2.1. i vi các NHTM 46
5.2.2. i vi Ngân hàng nhà nc 47
5.3. Hn ch ca lun vn vƠ hng nghiên cu tip theo 48
TÀI LIU THAM KHO

DANH MC T VIT TT

NH: Ngân hàng
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
NHTW: Ngân hàng trung ng
TGH: T giá hi đoái
TCTD: T chc tín dng
VN: Vit Nam



DANH MC BNG BIU

Bng 1.1: Danh sách nhóm NHTM nghiên cu 4
Bng 3.1: Din gii các bin trong mô hình nghiên cu 26
Bng 4.1: Thng kê mô t các bin 32
Bng 4.2: Ma trn tng quan gia các bin 33
Bng 4.3: Kt qu c lng GMM theo bin ROE vi ngân hàng và thi k c
đnh 36
Bng 4.4: Kt qu c lng GMM theo bin ROA vi ngân hàng và thi k c
đnh 37
Bng 4.5: Kt qu c lng GMM theo bin ROE vi ngân hàng c đnh 39
Bng 4.6: Kt qu c lng GMM theo bin ROA vi ngân hàng c đnh 40




DANH MC HỊNH V

Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 20
Hình 3.2: Mô hình nghiên cu 24











1
TịM TT

Tác đng ca thanh khon đn kh nng sinh li ca h thng ngân hàng
thng mi Vit Nam.
Ri ro thanh khon là mt trong nhng vn đ ni cm ca ngành ngân hàng trong
nhng nm va qua, nó là nguyên nhân gây mt an toàn cho h thng tài chính ngân
hàng, bt n cho nn kinh t va bào mòn li nhun ca ngân hàng. Do vy, vic
tìm hiu đánh giá các tác đng ca thanh khon đn kh nng sinh li ca h thng
ngân hàng thng mi Vit Nam là cn thit trong bi cnh hin ti. Thông qua d
liu bng ca 20 Ngân hàng thng mi (NHTM) trong giai đon 2007- 2012, mô
hình GMM đư đc ng dng đ đánh giá tác đng ca thanh khon đn li nhun
ngân hàng (đi din là hai yu t: ROE, ROA). Ngoài ra mô hình nghiên cu cng
cho thy mi quan h tiêu cc gia li nhun ngân hàng vi đòn by và t l vn
cp 1 trên tng tài sn ri ro ca NHTM, yu t v mô t l tht nghip có tác đng
đn li nhun ngân hàng trong khi lm phát và tng trng kinh t không có tác
đng đn yu t này. Nh vy trong bi cnh bt n ca nn kinh t và th trng

tài chính cha thc s phát trin, các NHTM Vit Nam càng nm gi tài sn thanh
khon thì càng hn ch ri ro và tác đng tích cc đn li nhun ngân hàng.



2
CHNG 1: GII THIU

1.1. Lý do chn đ tƠi
V mt lý lun, Th trng tài chính đc xem là xng sng ca nn kinh
t. Trong đó h thng ngân hàng đóng vai trò quan trng trong th trng tài chính,
nó va đóng vai trò là ngun cp tín dng quan trng nht cho nn kinh t, va
đóng vai trò là nhà đu t (các ngân hàng đu t) đ thúc đy nn kinh t phát trin.
ng thi h thng Ngân hàng cng là công c đ Ngân hàng Trung ng (hay
Ngân hàng nhà nc) điu tit chính sách tin t quc gia. Khi nghiên cu phm trù
hiu qu thì không th không nói đn li nhun ca ngân hàng; đng thi khi đ cp
đn vn đ n đnh thì không th không bàn v thanh khon ca h thng ngân
hàng.
i vi h thng ngân hàng ca Vit Nam, d n cho vay nn kinh t chim
t 35-37% GDP và mi nm ngành ngân hàng đóng góp trên 10% tng mc tng
trng kinh t ca c nc
1
. Nh vy ngành ngân hàng đư làm tt vài trò cp tín
dng cho nn kinh t đng thi góp phn to công n vic làm mi, thu hút lao
đng có trình đ cao. Do đó, mt h thng ngân hàng tt, kinh doanh có hiu qu và
đóng góp tích cc vào s n đnh ca h thng tài chính quc gia là mc tiêu quan
trng mà bt k mt quc gia nào cng mun hng ti, Vit Nam cng không
ngoi l.
Tuy nhiên thc t trong giai đon t nm 2007 cho đn ht nm 2012 đã cho
thy, vn đ thanh khon ca các ngân hàng thng mi cha bao gi đc gii

quyt n tha, và luôn tim n các nguy c đ v và nh hng rt ln đn kh
nng sinh li ca ngân hàng. C th nh sau:
- Tình hình khó khn tm thi v thanh khon ca mt s NHTM c phn đư
li đc NHNN ghi nhn ngay t tháng 10.2011 và đây đc cho là nguyên nhân
chính gây bin đng trên th trng liên ngân hàng vào thi đim đó. Vic mt cân

1
Bài nghiên cu ca Vn phòng Ngân hàng nhà nc - Vai trò ca h thng Ngân hàng Vit Nam trong 20
nm đi mi  Vit Nam (Xem thêm tài liu s 1 Danh mc tài liu tham kho)

3
đi v k hn gia huy đng vn ngn hn và cho vay trung, dài hn, do huy đng
vn t các t chc, dân c gim và huy đng vn trên th trng liên ngân hàng
cha đ bù đp là các lý do khin s các ngân hàng nói trên gp khó khn v thanh
khon, dù rng là tm thi NHNN đư phi thc hin các bin pháp h tr thông qua
tái cp vn và nghip v th trng m.
Nh vy các din bin v ri ro thanh khon va là nguyên nhân gây mt an
toàn cho h thng ngân hàng tài chính, bt n cho nn kinh t va bào mòn li
nhun ca ngân hàng. Do vy, vic tìm hiu đánh giá các tác đng ca thanh khon
đn kh nng sinh li ca h thng ngân hàng thng mi Vit Nam là cn thit
trong bi cnh hin ti c v mt thc tin ln lý lun.
1.2. Tên đ tƠi
“Tác đng ca thanh khon đn kh nng sinh li ca h thng ngân
hàng thng mi Vit Nam”
1.3. Mc tiêu nghiên cu
 tài cn đt đc các mc tiêu sau:
(1) ánh giá đc tác đng ca thanh khon đn kh nng sinh li ca các
ngân hàng thng mi Vit Nam
(2) a ra đc các khuyn ngh phù hp nhm nâng cao kh nng sinh li
và ci thin thanh khon ca các ngân hàng TMCP.

1.4. i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là thanh khon và li nhun ca các NHTM Vit Nam
Thi gian nghiên cu t 2007 - 2012
Nhóm ngân hàng nghiên cu bao gm 20 ngân hàng nh sau:




4
Bng 1.1: Danh sách nhóm NHTM nghiên cu
Stt
Ngân hàng
Stt
Ngân hàng
1.
NH Bo Vit
11.
NN và PTNN Vit Nam
2.
Phng ông (OCB)
12.
Ngoi Thng Vit Nam
3.
Phng Nam
13.
Công Thng Vit Nam
4.
Bc Á
14.
u T và Phát trin Vit Nam

5.
Quc T (VIB)
15.
Hàng hi (MSB)
6.
Liên Vit
16.
Xut Nhp Khu (Eximbank)
7.
ông Nam Á (Seabank)
17.
Á Châu (ACB)
8.
HD Bank
18.
Sài Gòn Thng Tín
9.
An Bình (ABB)
19.
K thng (TECHCOMBANK)
10.
Phát trin Mê Kông
20.
Quân đi (MB)
1.5. ụ ngha ca đ tƠi
Vi đ tài “Tác đng ca thanh khon đn kh nng sinh li ca h thng
ngân hàng thng mi Vit Nam” tác gi k vng mang li nhng ý ngha nh sau:
- a ra các kt lun hin trng v thanh khon và tác đng ca thanh khon
đn kh nng sinh li đi vi h Ngân hàng thng mi Vit Nam thông qua nghiên
cu 20 ngân hàng tiêu biu. T đó góp phn có đc các kin ngh, nhìn nhn thêm

v ngành ngân hàng trong giai đon hin nay.
1.6. Cu trúc ca lun vn
 tài bao gm 5 chng :
- Chng 1: Gii thiu

5
- Chng 2: C s lý thuyt và tng quan các nghin cu trc đây
- Chng 3: Phng pháp nghiên cu.
- Chng 4: Kt qu nghiên cu
- Chng 5: Kt lun và khuyn ngh

















6
CHNG 2: C S Lụ THUYT VÀ TNG QUAN CỄC
NGHIÊN CU TRC ỂY

2.1. Khái quát v thanh khon vƠ kh nng sinh li ca ngơn hƠng
2.1.1. Thanh khon và ri ro thanh khon
2.1.1.1. Thanh khon ngân hàng
 đi sâu tìm hiu v hot đng qun lý thanh khon ti ngân hàng chúng ta
cn bit mt s khái nim c bn sau :
Tính thanh khon ca tƠi sn
Là kh nng chuyn tài sn thành tin, đc đo bng thi gian và chi phí. Chi
phí  đây không phi là chi phí đ bán tài sn thành tin mà là tn tht (gim giá)
ca tài sn. Thi gian và chi phí càng cao thì tính thanh khon ca tài sn càng thp
và ngc li. Tính thanh khon ca tài sn phn ánh ri ro (tn tht) khi chuyn tài
sn thành tin trong khong thi gian nht đnh. Tuy nhiên mt s trng hp, mt
tài sn mun bán nhanh (thi gian chuyên tin ngn) thì chi phí (tn tht) li ln.
iu này cho thy tính thanh khon ca mt tài sn ph thuc vào nhiu nhân t và
có th thay đi gia các vùng, các nc. Vì vy nhng tài sn nào đáp ng c hai
yêu cu : thi gian ngn và chi phí thp mi đc xp vào tài sn thanh khon.
Ngân hàng nm gi danh mc tài sn có tính thanh khon khác nhau. Kt cu
tài sn vi tính thanh khon khác nhau to nên tính thanh khon ca nhóm tài sn
hoc tng tài sn.
Tính thanh khon ca ngun
Ngân hàng huy đng vn đ to lp nên các tài sn, trong đó có các tài sn có
tính thanh khon cao. Nh vy kh nng huy đng to kh nng thanh toán cho
ngân hàng, phn ánh đc tính thanh khon ca ngun vn. Tính thanh khon ca
ngun đc đo bng thi gian và chi phí đ m rng ngun khi cn thit. Thi gian
và chi phí càng thp, tính thanh khon ca ngun càng cao. Tính thanh khon ca
ngun ph thuc vào nhiu yu t nh s phát trin ca th trng tài chính, s gia

7
tng thu nhp ca dân c và tính nhy cm ca thu nhp vi lưi sut, v trí mng
li ngân hàng…

Cung vƠ cu thanh khon, mua vƠ bán thanh khon
Cung thanh khon chính là kh nng cung ng tin ca mt ngân hàng thng
mi nhm đáp ng nhu cu thanh toán ca khách hàng, bao gm vic gi tài sn
thanh khon và kh nng huy đng mi.
Cu thanh khon là nhu cu thanh toán ca khách hàng mà ngân hàng có ngha
v đáp ng. Cu thanh khon bao gm yêu cu chi tr và vay hp pháp ca ngân
hàng.
Vic ngân hàng bán các tài sn đ đáp ng nhu cu thanh khon gi là bán
thanh khon. Vic m rng ngun đ đáp ng nhu cu thanh khon gi là mua
thanh khon trên th trng. C bán và mua thanh khon đu gn lin vi chi phí:
đó là tn tht mà ngân hàng phi chp nhn khi bán tài sn vi giá thp hn d tính
và lưi sut cao hn mà ngân hàng phi tr đ có ngun mi. Chi phí này là cái giá
mà ngân hàng phi tr đ có đc thanh khon. Do yêu cu cp bách trong thanh
toán nên chi phí huy đng (mua thanh khon) ca ngân hàng thng cao hn huy
đng bình thng.
Hot đng thanh khon ti ngân hàng thng mi :
Tính thanh khon ca ngân hàng là kh nng ca ngân hàng trong vic đáp ng các
nhu cu thanh toán ca khách hàng (ví d nh rút tin và yêu cu vay ca khách
hàng) đc to bi tính thanh khon ca tài sn và tính thanh khon ca ngun. Kh
nng thanh khon ti các ngân hàng là mc tiêu di đng luôn đc hình thành t
nhng thay đi trên th trng tài chính. Mt ngân hàng đc coi là có tính thanh
khon cao khi nó có đ ngân qu và các tài sn lu hot khác cùng vi kh nng
tng vn nhanh t các ngun khác nhau vi chi phí thp, khin nó có kh nng đáp
ng các ngha v chi tr và các ràng buc tài chính, theo mt phng pháp thích
hp
2.1.1.2. Ri ro thanh khon
- Khái nim
Ri ro thanh khon là kh nng xy ra tn tht cho ngân hàng khi cung thanh
khon không đáp ng đc cu thanh khon.

8
Ri ro thanh khon ch là mt vn đ thông thng xy ra hàng ngày đi vi
hot đng ngân hàng. Ch trong trng hp đc bit hn hu nó mi đe do đn kh
nng thanh toán ca Ngân hàng. Vì thanh khon là vn đ thng nht, cho nên mt
trong nhng nhim v quan trng hàng đu đi vi nhà qun lý là đm bo kh
nng thanh khon mt cách thng xuyên và đy đ.
Ti sao ngân hàng phi đi mt vi ri ro thanh khon ?
+ Nhng nguyên nhân tin đ : có 3 nguyên nhân chính khin cho ngân hàng
phi đi mt vi ri ro thanh khon thng xuyên là :
- Ngân hàng huy đng và đi vay vn vi thi hn ngn, và c tun hoàn chúng
đ s dng cho vay vi thi hn dài hn. Do đó, nhiu khi ngân hàng phi đi mt
vi s không trùng khp vi thi hn đn hn gia tài sn n và tài sn có. Ngân
hàng luôn phi sn sàng thanh khon đ đi mt vi các nhu cu hoàn tr tc thi.
- S nhy cm ca tài sn tài chính vi nhng thay đi ca lưi sut. Khi lưi
sut tng, nhiu ngi gi tin s rút tin ra tìm kim ni gi khác có mc lưi sut
cao hn. Nhng ngi có nhu cu tín dng s hoưn li, hoc rút ht s d hn mc
tín dng vi mc lưi sut thp hn lưi sut tho thun. Nh vy thay đi lưi sut s
nh hng đn lung tin vào ra ca ngân hàng và cui cùng là đn thanh khon
ca ngân hàng.
- Ngân hàng luôn phi đáp ng nhu cu thanh khon mt cách hoàn ho.
Nhng trc trc v thanh khon s làm xói mòn nim tin ca dân chúng vào ngân
hàng. Ngân hàng phi liên h cht ch vi nhng khách hàng có s d tin gi ln
và nhng khách hàng đang còn hn mc tín dng ln cha s dng ht đ bit đc
kt hoch ca h khi nào thì rút tin và rút bao nhiêu đ có phng án thanh khon
thích hp.
+ Ngyên nhân t hot đng :
- Nguyên nhân t bên tài sn n : ri ro thanh khon có th phát sinh bt c
lúc nào khi nhng ngi gi tin thc hin vic rút tin ngay lp tc.  đáp ng
nhu cu này ngân hàng phi đi vay trên th trng tin t hoc bán bt tài sn vi
giá thp.

- Nguyên nhân t bên tài sn có : ri ro thanh khon phát sinh liên quan đn
các cam kt tín dng. Mt cam kt tín dng cho phép ngi vay rút tin vay bt c
lúc nào trong thi hn ca nó, ngân hàng phi đm bo có đ tin ngay lp tc đ

9
đáp ng nhu cu ca khách hàng nu không ngân hàng s phi đi mt vi ri ro
thanh khon.
Nh vy trong hu ht các trng hp khi ngân hàng phi đi mt vi ri ro
thanh khon thì chi phí huy đng vn b sung tng lên mt cách đáng k do lng
vn cung ng trên th trng gim. Hu qu là ngân hàng phi bán mt s tài sn
có đ thanh khon thp đ đáp ng nhu cu gi tin ca ngi gi. iu này khin
cho ngân hàng gp phi ri ro thanh khon nghiêm trng và ngân hàng buc phi
bán thc bán tháo tc thi ngay c s tài sn khó chuyn nhng vi giá thp. Do
bán khn cp mt s tài sn nên kh nng thanh toán cui cùng ca ngân hàng b đe
do. T ch đi mt vi ri ro thanh khon ngân hàng s đi mt vi ri ro phá
sn. Mà ngân hàng có th b đóng ca nu nh không đáp ng đ và kp thi ngun
thanh khon cho dù kh nng thanh toán cui cùng ca ngân hàng là tt. T đó có
th thy đc tm quan trng ca qun lý thanh khon ca các nhà qun tr ngân
hàng.
2.1.2. Kh nng sinh li ca ngân hàng
2.1.2.1. Khái nim kh nng sinh li
Kh nng sinh li (profitability) là thc đo hiu qu bng tin, đánh giá kh
nng to ra li nhun ca ngân hàng. Kh nng sinh li đc đo lng thông qua
các t s v kh nng sinh li.
2.1.2.2. Các ch tiêu đo lng kh nng sinh li ca ngân hàng
+ H s kh nng sinh li ca tài sn ROA (Return on Asset)
ROA
=
Li nhun thun
Tài sn Có bình quân

Ý ngha: Mt đng Tài sn Có (tng TÀI SN) to ra bao nhiêu đng li
nhun. Ch tiêu này cho thy cht lng ca công tác qun lý tài sn Có. Tài sn Có
sinh li càng ln thì h s nói trên càng ln
+ H s kh nng sinh li ca vn ch s hu ROE (Return on Equity)

10
ROE
=
Li nhun ròng
VCSH bình quân
Ý ngha: mt đng vn ch s hu to ra bao nhiêu đng li nhun. Ch tiêu
này cho thy hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng, kh nng sinh li trên
mt đng vn ch s hu
+ T l thu nhp hot đng cn biên:
TL TN hot đng cn biên
=
Tng thu t hot đng- Tng chi phí
Tng tài sn có bình quân
T l này cho bit mt đng tài sn sinh ra bao nhiêu đng lãi t hot đng
ngân hàng.
+ T l thu nhp lãi cn biên
TLTN lãi cn biên
=
Thu lãi t khon cho vay và TCK-
Chi phí tr lãi cho tin gi và n khác
Tng tài sn có bình quân
T l này cho bit mt đng tài sn sinh ra bao nhiêu đng lãi cho vay.
+ T l thu nhp ngoài lãi cn biên
TLTN ngoài lãi cn biên
=

Thu ngoài lãi – Chi ngoài lãi
Tng tài sn có bình quân
T l này cho bit mt đng tài sn sinh ra bao nhiu đng lãi t các hot đng
ngoài cho vay.
Ging nh tt c các ch s tài chính khác, mi t l đo lng kh nng sinh
li đc s dng trong tng trng hp khác nhau và phn ánh nhng ý ngha

11
không khác nhau đáng k. ROA là mt thông s ch yu v tính hiu qu qun lý,
nó ch ra kh nng ca hi đng qun tr ngân hàng trong quá trình chuyn tài sn
ca ngân hàng thành thu nhp ròng. Ngc li, ROE là mt ch tiêu đo lng t l
thu nhp cho các c đông ca ngân hàng, nó th hin thu nhp mà các c đông nhn
đc t vic đu t vào ngân hàng .
T l thu nhp hot đng cn biên, t l thu nhp lãi cn biên và t l thu nhp
ngoài lãi cn biên là các thc đo tính hiu qu cng nh kh nng sinh li. Chúng
ch ra nng lc ca hi đng qun tr và nhân viên ngân hàng trong vic duy trì s
tng trng ca các ngun thu (ch yu là thu t các khon cho vay, đu t và phí
dch v) so vi mc tng ca chi phí (ch yu là chi phí tr lãi cho tin gi, nhng
khon vay trên th trng tin t, tin lng nhân viên và phúc li). T l thu nhp
lãi cn biên đo lng mc chênh lch gia thu t lãi và chi phí tr lãi mà ngân hàng
có th đt đc thông qua hot đng kim soát cht ch tài sn sinh li và theo đui
các ngun vn có chi phí thp nht. Trái li, t l thu nhp ngoài lãi cn biên đo
lng mc chênh lch gia ngun thu ngoài lãi, ch yu là ngun thu phí t các
dch v vi các chi phí ngoài lãi mà ngân hàng phi chu (gm tin lng, chi phí
sa cha, bo hành thit b, và chi phí tn tht tín dng). i vi hu ht các ngân
hàng, chênh lch ngoài lưi thng là âm, chi phí ngoài lưi nhìn chung vt quá thu
t phí, mc dù t l thu t phí trong tng các ngun thu ca ngân hàng đư tng rt
nhanh trong nhng nm gn đây.
2.1. 3. Mi quan h gia thanh khon và kh nng sinh li
Mi quan h gia thanh khon và vn lu đng là vn đ mà rt nhiu nhà

nghiên cu trên th gii quan tâm.
Tài sn ngn hn đi din cho kh nng thanh khon ca ngân hàng. Vic qun
lý tài sn thanh khon là mt trong nhng khía cnh quan trng nht ca qun lý tài
chính. Nu ngân hàng không cân đi đc trong vic nm gi tài sn thanh khon,
nó có th s tr thành chi phí cho ngân hàng.

12
Theo Chandra (2001, p.72), thông thng thanh khon cao đc coi là mt
du hiu ca sc mnh tài chính, tuy nhiên theo mt s tác gi nh Assaf Neto
(2003, p.22), thanh khon cao có th không phi là trng thái mà nhiu ngân hàng
mong mun. Thc t là Tài sn ngn hn thng mang li ít li nhun. Nó đi din
cho chi phí c hi khin ngân hàng phi gim đu t vào tài sn sinh li ít đi, do đó
làm gim li nhun ca các công ty.
Tuy nhiên Arnold (2008, p.537) nm gi tin mt cng cung cp mt s li
th, chng hn nh
(1) Thanh toán cho các chi phí hàng ngày, chng hn nh tin lng, nguyên
vt liu và các loi thu.
(2) Do thc t là dòng tin tng lai không chc chn, nm gi tin mt mang
li gii hn an toàn đi vi cuc suy thoái va qua.
(3) S hu tin mt đm bo thc hin các khon đu t có li nhun cao mà
nhu cu thanh toán ngay lp tc.
Do đó nó là mt nhim v quan trng đi vi ngi qun lý tài chính đ đt
đc s cân bng thích hp gia kh nng thanh khon và li nhun hp lý cho các
công ty. Nh vy, theo Perobeli, Pereira và David (2007, p3) quyt đnh v mc đ
thanh khon cn phi da vào nguyên tc sau đây:
- Tài sn ngn hn càng ln thì li nhun càng gim (nhng cng làm gim ri
ro thanh toán).
- Tài sn ngn hn thp làm tng li nhun ca ngân hàng nhng cng làm
tng ri ro thanh khon cho ngân hàng đó, bng cách gim ngun vn dài hn có th
đc chuyn giao cho tài sn ít li nhun.

Ngoài ra, theo lý thuyt kinh t, ri ro và li nhun có liên quan tích cc (ri
ro càng ln thì li nhun càng cao). Vì vy khi thanh khon cao hn có ngha là ít
ri ro hn, và cng có ngha là li nhun thp hn.

13
Theo Assaf Neto (2003, p.22), đu t vào tài sn thanh khon càng nhiu thì
li nhun càng thp, đng thi chin lc qun lý thanh khon cng ít ri ro hn.
Trong trng hp này, li nhun thp hn so vi vic đu t ít vào tài sn thanh
khon. Ngc li, vi tài sn thanh khon ít, ngân hàng chp nhn mt an toàn và
tng nguy c phá sn thì li nhun mang v ln hn vì ngân hàng hn ch khi
lng vn gn vi tn sn ít sinh li ca ngân hàng. Vì vy mà bt c s thay đi
nào ca thanh khon cng mang li nhng tác đng đi lp vi kh nng sinh li
ca ngân hàng.
Bng cách này, mi ngân hàng nên chn mt lng tài sn thanh khon phù
hp hn vi kh nng tip nhn ri ro và li nhun ca mình.
Nh vy chúng ta thy rng các tài liu cho rng có mt mi quan h nghch
đo gia thanh khon và li nhun, và mi quan h này đư đc th nghim và xác
nhn bi nhiu nhà nghiên cu trên th gii.
2.2. Tng quan các công trình nghiên cu trc đơy
2.2.1. Các công trình nghiên cu nc ngoài
- Nghiên cu ca Victor Curtis Lartey, Samuel Antwi1, Eric Kofi Boadi
(2013), The Relationship between Liquidity and Profitability of Listed Banks in
Ghana.
Nghiên cu này nhm mô t mi quan h gia tính thanh khon và li nhun
ca các ngân hàng niêm yt trên sàn chng khoán Ghana. Trong nghiên cu này,
các ngân hàng đc bit niêm yt trên th trng chng khoán Ghana đư đc kim
tra v tính thanh khon và li nhun ca h qua khong thi gian 2005-2010. Mu
s liu nghiên cu đc thc hin trên 7 ngân hàng thng mi niêm yt trên th
trng chng khoán Ghana.
Mô hình nghiên cu:

Y= 0+ 1 * X
Trong đó:

14
Y: đi din cho bin li nhun đc đo lng bng t l ROA: li nhun trên
tài sn (li nhun)
X: đi din cho bin thanh khon đc đo lng bng t l đu t tm thi
Kt qu nghiên cu:
Kt qu cho thy trong giai đon 2005-2010, các ngân hàng niêm yt ti
TTCK Ghana đu đư tng c tài sn lu đng và tài sn thanh khon. Mc dù chng
khoán kinh doanh ca các ngân hàng niêm yt đư tng, thanh khon ca h đư gim
trong giai đon, 2005-2010. Các ngân hàng niêm yt có tính thanh khon thp nht
trong nm 2007 và li nhun tuyt đi tng trong giai đon 2005-2010 tuy tc đ
tng trng ca li nhun suy gim trong giai đon 2005-2010.
Mô hình Nghiên cu cho thy mt mi quan h tích cc gia các yu t thanh
khon và li nhun ca các ngân hàng niêm yt  Ghana. Phng trình hi quy là Y
= 0.025X + 2,545, vi H s tng quan (R) là 0,237 và h s xác đnh (R
2
) là
0.056
iu này có ngha rng ch có 5,6% gia tng trong li nhun có th đc gây
ra bi s gia tng v thanh khon.
Kt qu nghiên cu này h tr kt qu nghiên cu ca Bourke (1989) đư tìm
thy mt s bng chng v mt mi quan h tích cc gia tài sn lu đng và li
nhun ngân hàng cho 90 ngân hàng  châu Âu, Bc M và Úc 1972-1981. Nghiên
cu này cho rng thanh khon có tác đng tích cc đn li nhun ca các ngân
hàng, điu quan trng là các ngân hàng qun lý thanh khon ca h tt. Khi các
ngân hàng nm gi tài sn lu đng đy đ, li nhun ca h s đc ci thin. Kh
nng thanh khon s giúp các ngân hàng gim thiu ri ro thanh khon và các
khng hong tài chính. Các ngân hàng có th hp th bt k cú sc không lng

trc đc có th do nhu cu đt xut v gim n hoc gia tng tài sn bên trong
báo cáo tài chính. Tuy nhiên, theo quan đim ca th trng vn do tài sn lu đng
thng không có hoc có rt ít kh nng to ra li ích. Nu tài sn lu đng quá

15
nhiu, chi phí c hi nm gi tài sn cui cùng s ln hn nhng li ích ca s gia
tng kh nng thanh toán ca ngân hàng, li nhun ca nó có th gim đi
- Nghiên cu ca Étienne Bordeleau and Christopher Graham (2010), The
Impact of Liquidity on Bank Profitability
Nghiên cu thc hin trên các ngân hàng Canada và M trong giai đon 1997-
2009.
Mô hình nghiên cu:
Mô hình 1:
ROA = f(Unemloyment, GDP, CPI t-1, la
t-1
, la
2
t-1,
la
i,t-1
*mkt_imcome
i,t
, la
i,t-
1
*repos
i,t
, la
i,t-1
*gdp

i,t,
Leverage
t-1,
Tier
t-1)

Mô hình 2:
ROE = f(Unemloyment, GDP, CPI t-1, la
t-1
, la
2
t-1,
la
i,t-1
*mkt_imcome
i,t
, la
i,t-
1
*repos
i,t
, la
i,t-1
*gdp
i,t,
Leverage
t-1,
Tier
t-1)

Trong đó:
Unemloyment: T l tht nghip
GDP: Tng trng GDP thc t
CPI t-1: Lm phát nm t-1
la
t-1
: t

l tài sn thanh khon nm t-1
mkt_imcome
i,t:
T l thu nhp t DV trên tng thu nhp ca ngân hàng (thu
nhp ngoài lãi và thu nhp t lãi)
repos
i,t:
t l chng khon phái sinh/tng n
Tier
t-1:
T l Vn cp 1/TTS ri ro nm t-1
i: Ngân hàng i
t: Thi gian t

16
Kt qu nghiên cu:
Trong ngn hn, kt qu cho thy mt mi quan h phi tuyn tính tn ti gia
hai yu t này, theo đó li nhun đc ci thin khi các ngân hàng nm gi mt s
tài sn lu đng, tuy nhiên, nu tip tc nm gi tài sn lu đng làm gim kh
nng sinh li ca mt ngân hàng. Kt qu này phù hp vi quan đim ca th trng
vn là đi vi mt ngân hàng, nm gia tài sn thanh khon làm gim ri ro thanh
khon ca nó. Tuy nhiên, li ích này là có th cui cùng s b xem nh do chi phí c

hi ca vic s hu tài sn lu đng mang li lãi sut thp cho ngân hàng.
ng thi, kt qu c tính cung cp mt s bng chng cho thy mi quan h
gia tài sn lu đng và li nhun ph thuc vào mô hình kinh doanh ca ngân
hàng và s khó khn ca th trng vn. Vic áp dng mt mô hình kinh doanh
truyn thng , ngha là hot đng huy đng và cho vay cho phép mt ngân hàng ti
u hóa li nhun vi mt mc đ thanh khon thp hn. Tng t nh vy, khi nn
kinh t tng trng, hot đng trên th trng vn d dàng, các ngân hàng cn phi
gi tài sn kém thanh khon hn đ ti u hóa li nhun.
T góc đ chính sách, kt qu ca nghiên cu này là có liên quan, đc bit là
cho ci cách pháp lý đang din ra sau cuc khng hong tài chính gn đây. Nh
hoch đnh chính sách đa ra các tiêu chun mi thit lp mt mc đ thích hp ca
tính thanh khon cho các ngân hàng, giúp đm bo đy đ s n đnh cho h thng
tài chính nói chung, các kt qu thc nghim ca nghiên cu này cho thy các ngân
hàng phi cân bng gia kh nng phc hi trc nhng cú sc thanh khon và các
chi phí c hi ca vic nm gi tài sn lu đng có lãi sut thp hn. Nu nh gi
tài sn lu đng s làm cho các ngân hàng linh hot hn vi nhng cú sc thanh
khon, do đó làm gim tác đng tiêu cc t bên ngoài thì nm gi quá nhiu tài sn
thanh khon có th to ra áp lc đáng k v mt gim li nhun.
Kt qu nghiên cu cng cho thy các ngân hàng Canada nên nm gi tài sn
ít lu đng hn so vi các ngân hàng M đ ti u hóa li nhun.

17
- Mahshid Shahchera, 2012, The Impact of Liquidity Asset on Iranian Bank
Profitability
Mô hình này c tính vi d liu bng điu khin cân bng cho 17 ngân hàng
thng mi (ngân hàng nhà nc t nhân và riêng)
Mô hình nghiên cu:

Trong đó:
 : kh nng sinh li ca ngân hàng

La: t l thanh khon
Bcc: Chu k kinh doanh đc tính bng cách loi b xu hng phi tuyn tính
ca GDP thc t thông qua b lc Hodrick-Prescott (HP)
Regulation: Quy đnh v hot đng ngân hàng. Bin này đc đo lng bng
ch s Herfinhdal-Hirschman (H-H) tính bng bình phng tng th phn ca các
ngân hàng trong h thng ngân hàng ca Iran.
Loan: t l cho vay/Tng tài sn
Deposit: t l tin gi khách hàng/Tng tài sn
Kt qu nghiên cu:
Mi quan h gia thanh khon và li nhun ngân hàng có ý ngha nh k
vng . T l thanh khon, Bình phng t l thanh khon, chu k kinh doanh, quy
đnh cho vay và t l tin gi có tng tác đáng k đn li nhun ca ngân hàng.
Nh k vng, nghiên cu cho thy bng chng ca mt mi quan h phi tuyn tính
gia li nhun và thanh khon .Li nhun đc ci thin đi vi các ngân hàng
nm gi mt s tài sn lu đng, tuy nhiên, có mt đim mà ti đó nu tip tc nm
gi tài sn lu đng làm gim li nhun ca mt ngân hàng.