NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH LẠM PHÁT MỤC TIÊU Ở VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
OOO
NGUYN TH SNG

NGHIÊN CU KH NNG ÁP DNG CHÍNH SÁCH
LM PHÁT MC TIÊU  VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN KHC QUC BO


TP. H Chí Minh – Nm 2013
LI CM N

Trc ht tôi xin chân thành cm n Thy Nguyn Khc Quc Bo đã tn tình
hng dn, rt cm n nhng ý kin đóng góp quý báu ca Thy giúp tôi hoàn thành lun
vn này.
Chân thành cm n các Thy Cô Trng i hc Kinh t nói chung, các Thy
Cô khoa Tài chính doanh nghip nói riêng đã nhit tình ging dy tôi trong thi gian hc
tp ti Trng.
Chân thành cm n gia đình, bn bè và đng nghip đã to điu kin và giúp đ
tôi trong quá trình hc tp cng nh thc hin bài lun vn ca mình.

Chân thành cm n!

Tác gi: NGUYN TH SNG
LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn “Nghiên cu kh nng áp dng chính sách lm
phát mc tiêu  Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi, di s hng dn
ca Thy Nguyn Khc Quc Bo. S liu đc s dng trong lun vn là trung thc và
có ngun gc trích dn rõ ràng. Lun vn cha tng đc công b trong bt k công trình
nghiên cu nào.

Tác gi: NGUYN TH SNG

MC LC
Trang ph bìa
Li cm n
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các bng biu
Danh mc các hình v
TÓM TT 1

1. Gii thiu 2
2. Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây 4
2.1 Khung lý thuyt 4
2.1.1 nh ngha chính sách tin t lm phát mc tiêu 4
2.1.2 c đim ca c ch điu hành chính sách tin t lm phát mc tiêu 5
2.1.3 Các hình thc chính ca khuôn kh chính sách tin t lm phát mc tiêu 7
2.1.4 Nhng điu kin tiên quyt đ thc hin thành công lm phát mc tiêu 8
2.2 Các nghiên cu đnh lng đánh giá kh nng sn sàng thc hin lm phát mc
tiêu  các nc 11

2.3 Mc tiêu nghiên cu 12
3. Phng pháp nghiên cu, d liu và các kim đnh ban đu 12
3.1 Phng pháp nghiên cu 12
3.2 C s d liu: 14
3.2.1 Các bin ca mô hình 14
3.2.2 Ngun d liu 14
3.3 Các kim đinh ban đu 15
3.3.1 Kim đnh tính dng 15
3.3.2 Kim đnh đ tr ti u ca mô hình 15
4. Ni dung và kt qu nghiên cu 18
4.1.1 Kim đnh nhân qu Granger 20
4.1.2 Mô hình Var hai bin gm M2 và CPI 21
4.1.3 Mô hình Var ba bin gm M2, CPI và IR 24
4.1.4 Mô hình Var ba bin gm M2, CPI và ER 27
4.1.5 Mô hình Var nm bin gm M2, CPI, IR, ER và OUTPUT 30
5. Kt lun 38
5.1 Tóm tt mt s kt qu nghiên cu chính 38
5.2 Nhng hn ch ca lun vn và hng nghiên cu tip theo 39
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 40
PH LC 43

DANH MC CÁC BNG BIU

Bng 3.3.1: Kt qu kim đnh tính dng ADF
Bng 3.3.2.1: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var hai bin gm M2 và CPI
Bng 3.3.2.2: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var ba bin gm M2, CPI và IR
Bng 3.3.2.3: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var ba bin gm M2, CPI và ER
Bng 3.3.2.4: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var bn bin gm M2, CPI, IR và
OUTPUT
Bng 3.3.2.5: Kt qu kim đnh Portmanteau

Bng 4.1: Kt qu kim đnh nhân qu Granger
Bng 4.1.2: Kt qu kim đnh phân rã phng sai trong mô hình Var hai bin gm M2,
CPI
Bng 4.1.3: Kt qu kim đnh phân rã phng sai trong mô hình Var ba bin gm M2,
CPI và IR
Bng 4.1.4: Kt qu kim đnh phân rã phng sai trong mô hình Var ba bin gm M2,
CPI và ER
Bng 4.1.5: Kt qu kim đnh phân rã phng sai trong mô hình Var nm bin gm M2,
CPI, IR, ER và OUTPUT
DANH MC HÌNH V - BIU 

Hình 4.1.2: Hàm phn ng xung trong mô hình Var hai bin gm M2 và CPI
Hình 4.1.3: Hàm phn ng xung trong mô hình Var ba bin gm M2, CPI và IR
Hình 4.1.4: Hàm phn ng xung trong mô hình Var ba bin gm M2, CPI và ER
Hình 4.1.5: Hàm phn ng xung trong mô hình Var nm bin gm M2, CPI, IR, ER và
OUTPUT
1

TÓM TT
Bài nghiên cu đánh giá kh nng áp dng chính sách lm phát mc tiêu 
Vit Nam. Lm phát mc tiêu là mt khuôn kh chính sách tin t khá hiu qu
mà các nc phát trin và mt s th trng mi ni đã áp dng hn mt thp k
qua. Bài nghiên cu xem xét nhng điu kin đc la chn đ thc hin thành
công lm phát mc tiêu t kinh nghim ca các quc gia đi tiên phong, sau đó tp
trung vào mt điu kin tiên quyt c th là có s tn ti mt mi quan h n đnh,
có th d đoán đc gia các công c chính sách tin t và lm phát. Mô hình Var
đc áp dng bng cách la chn chính sách tin t và các bin v mô khác đ
khám phá các kênh khác nhau có mi quan h nh th nào vi lm phát thông qua
các hàm phn ng xung và kt qu phân rã phng sai. Kt qu cho thy rng, lm
phát  Vit Nam tnh vi các bin lan truyn tin t trong mô hình. C th, s

tng quan trc tip gia các công c chính sách tin t và lm phát không đc
mnh m, n đnh, đt bit là không th d đoán đc. Do đó, Vit Nam cha th
thc hin lm phát mc tiêu trong thi đim hin ti.

T khóa: Lm phát mc tiêu, chính sách tin t, kim đnh nhân qu, Var, t giá, lãi
sut, hàm phn ng xung, hàm phân rã phng sai.







2

1. Gii thiu
K t đu nhng nm 1990, lm phát mc tiêu ngày càng đc xem nh là mt
khuôn kh chính sách tin t khá hiu qu và đc hoan nghênh rng rãi bi các nhà
kinh t cng nh các nhà hoch đnh chính sách. Vì tim nng to ln là mt công c
qun lý lm phát hiu qu, các quc gia đã áp dng lm phát mc tiêu không bao gi
quay tr li áp dng công c c na.
Lm phát mc tiêu là mt c ch chính sách tin t, đc đc trng bi thông
báo công khai phm vi mc tiêu chính thc hoc các mc tiêu đnh lng cho s gia
tng ch s giá và bi s tha nhn rõ ràng rng lm phát thp là mc tiêu dài hn quan
trng nht ca c quan tin t. Theo Savensson (1999), khuôn kh lm phát mc tiêu
đt ra mc tiêu rt rõ ràng cho chính sách tin t, xác đnh trách nhim và thit lp các
bin pháp đo lng trách nhim và s minh bch. Ngoài ra, theo Fischer (2000), lm
phát mc tiêu còn đòi hi Ngân hàng Trung ng không ch đt ra nhng mc tiêu rõ
ràng mà còn s dng các công c thích hp đ đt đc mc tiêu.
Lm phát mc tiêu đã đc công nhn là mt khuôn kh chính sách tin t hiu

qu. Tuy nhiên, đ thc hin thành công lm phát mc tiêu, các quc gia cn phi đt
đc mt s điu kin tiên quyt.
Các
điu kin tiên quyt xuyên quc gia cho thành công ca lm phát mc tiêu 
c nn kinh t đã phát trin và mi ni bao gm nhng không gii hn, c th là: S
đc lp ca Ngân hàng Trung ng; Không b chi phi bi chính sách tài khóa; Ch
duy nht mc tiêu lm phát đc xác đnh; Ngân hàng Trung ng hot đng minh
bch cao và có trách nhim gii trình; Mt mô hình d báo lm phát tt; th trng tài
chính đy đ ni lc c v chiu sâu ln chiu rng; Có s hin din ca mt mi quan
h n đnh và có th d đoán đc gia các công c chính sách tin t và lm phát;…
Tuy nhiên, kinh nghim các nc cng cho thy, đ thc hin thành công lm phát
mc tiêu không nht thit phi đt đc tt c các điu kin trc khi khuôn kh lm phát
mc tiêu đa ra. Hin nay, ti nhiu nc có khuôn kh lm phát mc tiêu thành công,
mt s điu kin cha có ngay t đu, nhng các c quan qun lý đã thit lp các điu kin
3

này theo thi gian. Ngân hàng Trung ng đã có nhng n lc tt nht nhm thit lp
nhng điu kin cn thit và làm vic vi chính ph đ hng ti mc tiêu.
Ngoài ra, kinh nghim các nc cng cho thy, vic áp dng lm phát mc tiêu
còn thúc đy s phát trin ca các yu t góp phn thc hin thành công lm phát mc
tiêu, bi vy các yu t h tr cho khuôn kh lm phát mc tiêu thành công s ngày
càng đc cng c. Vic thit lp mt s yu t ch cht có th thúc đy vic áp dng
mt s hình thc ca lm phát mc tiêu, dn đn thúc đy vic thit lp các tin đ cho
mt khuôn kh lm phát mc tiêu toàn phn thành công.
Nhìn li nn kinh t Vit Nam, lm phát liên tc tng cao, kéo dài nhiu nm
qua cùng vi hu qu ca cuc khng hong tài chính toàn cu t nm 2008, cuc
khng hong n công  Châu Âu vn cha có du hiu chm dt, đã tác đng tiêu cc
đn đi sng nhân dân, hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip, gây nhiu
bt n kinh t v mô, đe da s n đnh và kh nng phát trin bn vng ca Vit Nam
 hin ti và tng lai.

Xut phát t tính u vit ca chính sách lm phát mc tiêu cng nh din bin
tng đi xu ca tình hình kinh t Vit Nam thi gian qua, tác gi chn đ tài lun
vn
“Nghiên cu kh nng áp dng chính sách lm phát mc tiêu  Vit Nam” vi
mong mun đa ra nhng c s lý lun và thc tin đ xem xét Vit Nam có kh nng
thc hin lm phát mc tiêu đc hay không, t đó góp phn đnh hng mt chính
sách tin t hiu qu áp dng cho nn kinh t Vit Nam trong tng lai, đem li s n
đnh kinh t v mô, đa Vit Nam phát trin ngày càng nhanh và bn vng.
Lun vn tp trung nghiên cu,
xem xét mt điu kin tiên quyt, có th
đnh lng đc đ thc hin thành công lm phát mc tiêu, đó là c lng mi
quan h gia lm phát, công c chính sách tin t và bin kinh t v mô khác đ
xem xét lm phát và các công c chính sách tin t có tng quan mnh, n đnh
và có th gii thích đc hay không.


4

Bài nghiên cu đc thc hin nhm tr li các câu hi sau:
Lm phát và các công c chính sách tin t ti Vit Nam có mi quan h
nh th nào?
Các công c chính sách tin t và lm phát có mi tng quan xác thc có là
điu kin đ thc hin thành công lm phát mc tiêu hay không?
2. Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây
Lm phát có nh hng tiêu cc đi vi nn kinh t nh giá c b bóp méo, phân
b sai các ngun tài nguyên khan him và nhng bt n xã hi. Theo Krueger (2005),
lm phát làm bin dng phân b ngun lc trong nn kinh t; làm tn thng các thành
phn nghèo nht ca xã hi mt cách không cân xng; to ra s không chc chn, phân
phi li thu nhp mt cách tùy tin; làm suy yu s n đnh kinh t v mô và làm cho
s tng trng nhanh bn vng không th đt đc. Vì vy, s cn thit phi n đnh

giá c trong nn kinh t đã đc ghi nhn c trong lý thuyt và thc nghim.
Vic duy trì t l lm phát thp và n đnh s góp phn thúc đy tng trng
kinh t, tng t l vic làm trong dài hn, khc phc đc hin tng xung đt gia các
mc tiêu, đng thi to uy tín cho Ngân hàng Trung ng thông qua quyt tâm, trách
nhim cao trong vic ly ch tiêu lm phát thp và n đnh làm mc tiêu duy nht. C
ch điu hành chính sách tin t lm phát mc tiêu tr thành s la chn có c s nh
mt công c qun lý kinh t v mô đi vi các quc gia hin nay
, k c trong tng lai.
2.1 Khung lý thuyt
2.1.1 nh ngha chính sách tin t lm phát mc tiêu
n nay, đã có hn 30 quc gia và ti đây còn nhiu quc gia khác áp dng c
ch điu hành chính sách tin t lm phát mc tiêu, nhng có th nói rng c ch này
vn còn ht sc mi m. Lý lun và thc tin điu hành chính sách tin t lm phát
mc tiêu vn đang đc nhiu nhà lý lun và qun lý v mô quan tâm nghiên cu, đúc
kt kinh nghim. Chính vì vy, v phng din kinh đin, cha có mt đnh ngha
chính thc v khuôn kh chính sách tin t lm phát mc tiêu.
5

Mc dù các đnh ngha có s khác nhau v chi tit, nhng có th nhn thy
đc s tng đng v mt s ni dung chính ca ch đ tin t này, đó là: s tn
ti mt mc tiêu đnh lng rõ ràng mà Ngân hàng Trung ng là ch th chính
trong n đnh giá c; không có áp ch tài chính và s cnh tranh nhng mc tiêu
danh ngha; và mt c ch tin t gn vi đc lp công c, hot đng mt cách minh
bch, công khai trc công chúng.
nh ngha sau đây ca Mishkin (2000, trang 1-2) v lm phát mc tiêu đã nm
bt hu ht các vn đ đc nêu trong các tài liu: "Lm phát mc tiêu là mt chin
lc chính sách tin t bao gm nm yu t chính: 1) Thông báo công khai mc tiêu
lm phát đnh lng trong trung hn; 2) Mt cam kt th ch v n đnh giá c là mc
tiêu chính ca chính sách tin t; 3) Chin lc thông tin bao gm nhiu bin s
(không ch có tng cung tin hay t giá hi đoái) đc s dng cho vic thit lp công

c chính sách; 4) Tng tính minh bch ca chin lc chính sách tin t thông qua
truyn thông vi công chúng và th trng v k hoch, mc tiêu và quyt đnh ca
Ngân hàng Trung ng; 5) Tng trách nhim gii trình ca Ngân hàng Trung ng đ
đt đc mc tiêu lm phát".
2.1.2 c đim ca c ch điu hành chính sách tin t lm phát mc tiêu
2.1.2.1 u đim ca chính sách tin t lm phát mc tiêu:
Trong báo cáo nghiên cu thuc khuôn kh D án “H tr nâng cao nng lc
tham mu, thm tra và giám sát chính sách kinh t v mô” ca y ban kinh t ca Quc
hi (2011), sau khi đúc kt t các nghiên cu trc đó, mt s đc đim khái quát nht
ca chính sách tin t lm phát mc tiêu đc đa ra, đó là:
So vi c ch điu hành chính sách tin t trc nó, c ch điu hành chính sách
tin t lm phát mc tiêu có mt s u đim chính sau:
Th nht, cho phép xác lp mt khuôn kh chính sách tin t minh bch vi s
bo đm bng trách nhim và uy tín trc công chúng bi Ngân hàng Trung ng. ó
là c s xác đnh lòng tin ca công chúng vi c quan qun lý tin t và là c ch đánh
giá mc đ hoàn thành s mnh ca Ngân hàng Trung ng;
6

Th hai, đây là c ch điu hành chính sách tin t va to cho Ngân hàng
Trung ng s tp trung cn thit va đc quyn t do, linh hot và quyn t quyt
nht đnh trong điu hành chính sách tin t;
Th ba, tính đc lp tng đi ca Ngân hàng Trung ng đc duy trì nên có
th đi phó hiu qu vi nhng cú sc xy ra trong nc cng nh bo v nn kinh t
trc nhng cú sc xy ra bên ngoài quc gia;
Th t, do hng vào mt mc tiêu duy nht là lm phát nên chính sách tin t
lm phát mc tiêu đã to tin đ cho các mc tiêu kinh t v mô khác phát trin n đnh
trong dài hn nh tng trng, vic làm,.… iu này đc minh chng rõ hn khi tip
cn vi các nn kinh t đã áp dng c ch điu hành chính sách tin t lm phát mc
tiêu.
2.1.2.2 Nhc đim ca chính sách tin t lm phát mc tiêu

Tuy có nhiu u đim, song c ch điu hành chính sách tin t lm phát mc
tiêu hoàn toàn không phi là phng thc hu dng tuyt đi. Các u đim ca c ch
điu hành chính sách tin t lm phát mc tiêu nh đã đ cp  trên cng đng thi là
các nhc đim ca chính nó. Bi l:
Th nht, do c ch ràng buc gia quyn và trách nhim trong điu hành chính
sách tin t lm phát mc tiêu nên chính Ngân hàng Trung ng có th s tr giá rt đt
nu vic t quyt trong điu hành chính sách tin t li dn ti lm phát cao ch không
phi là lm phát thp và n đnh.
Th hai, do các hiu ng ca chính sách lên lm phát có đ tr nên Ngân hàng
Trung ng không th d dàng kim soát đc lm phát. Nh vy, vic đt đc mc
tiêu lm phát mt cách chính xác v thi gian thng gp khó khn và cng vì th mà
vic đánh giá mc đ thành công ca chính sách cng thng chm tr.
Th ba, vic c gng đ đt đc lm phát mc tiêu có th dn đn mc tng
trng không bn vng ca công n vic làm và sn lng.
7

Th t, do c ch ràng buc thông tin gia Ngân hàng Trung ng và công
chúng nên Ngân hàng Trung ng luôn đng trc áp lc phi minh bch hn, đi
thoi tt hn trong khi không phi lúc nào h cng có th đáp ng yêu cu này.
Nhìn chung, có th mô t đc đim chung ca c ch lm phát mc tiêu nh sau:
lm phát mc tiêu có th đc mô t nh mt c ch điu hành chính sách tin t da
trên nn tng s dng vic d báo lm phát làm ch s mc tiêu trung gian. Ngân hàng
Trung ng d báo xu hng lm phát nm ti đ đa ch s lm phát mc tiêu (đnh
hng bng mt ch s hoc mt khong biên đ) cho nm k hoch mà không có k
hoch thc hin bt c ch tiêu nào khác. Trong gii hn ca mình, Ngân hàng Trung
ng có th linh hot la chn và s dng các công c đ đt mt mc tiêu duy nht –
đó là ch s lm phát mc tiêu.
Tuy nhiên, nhc đim ca c ch lm phát mc tiêu là khi nng lc điu tit
ca chính sách tin t không cao s đy Ngân hàng Trung ng vào vòng lun qun
trong vic la chn u tiên gia các c ch điu hành (t giá, lãi sut và khi lng

tin) ca chính sách tin t. Mt khác, khi áp dng lm phát mc tiêu, Ngân hàng
Trung ng s phi chu trách nhim chính thc và vô điu kin trong vic thc hin
chính sách tin t đ đt đc ch s mc tiêu da trên ch s d báo lm phát do chính
Ngân hàng Trung ng đa ra. Khi đó, d báo lm phát đc xem nh là mc tiêu
trung gian ca chính sách tin t, vì vy, không ít ngi không đ cp đn lm phát
mc tiêu mà ch nói đn d báo lm phát mc tiêu.
Mt s khác bit na ca c ch điu hành chính sách tin t lm phát mc tiêu
so vi c ch điu hành khác là nó to cho Ngân hàng Trung ng s t do và linh
hot trong vic điu hành chính sách tin t, xác đnh khung lm phát mc tiêu (mt
ch s hoc mt khon biên đ). Tuy nhiên, đ áp dng lm phát mc tiêu thì trc ht
Ngân hàng Trung ng phi có đc s tin tng cao t xã hi và phi hot đng mt
cách minh bch.
2.1.3 Các hình thc chính ca khuôn kh chính sách tin t lm phát mc tiêu

8

Theo Dellete Guy (1997), c ch lm phát mc tiêu có ba hình thc chính:
Mt là c ch lm phát mc tiêu toàn phn (Full Fledge Inflation Targeting), đó
là khi mt nc áp dng lm phát mc tiêu nh mt neo danh ngha duy nht trong bi
cnh kinh t v mô n đnh. C ch này phù hp cho các quc gia có môi trng tài
chính lành mnh, Ngân hàng Trung ng hot đng minh bch, có trách nhim gii
trình và mc đ cam kt mnh m đi vi mc tiêu ca lm phát mc tiêu;
Hai là c ch lm phát mc tiêu chit trung (Electic Inflation Targeting), khi
mt nc, chng hn, thc hin lm phát mc tiêu cùng vi các mc tiêu chính sách
tin t khác trong môi trng tài chính n đnh, nhng tính minh bch và gii trình
kém hn;
Cui cùng là c ch lm phát mc tiêu lai ghép (Inflation Targeting Lite), mt
hình thc lm phát mc tiêu thp, đc thc hin bi các nc có môi trng kinh t v
mô không vng chc hay không tin cy. Các nc thc hin c ch lm phát mc tiêu
lai ghép th ni t giá và công b mc tiêu lm phát, nhng không th duy trì mc tiêu

lm phát nh mc tiêu ti thng ca chính sách tin t.
2.1.4 Nhng điu kin tiên quyt đ thc hin thành công lm phát mc tiêu
n nay, đã có nhiu nhà nghiên cu trên th gii nghiên cu v các điu kin
tiên quyt cn phi đáp ng trc khi đa ra áp dng lm phát mc tiêu. Tuy nhiên,
gia các tác gi cha có s thng nht v các điu kin này khi đc áp dng vào các
nn kinh t mi ni.
Theo Andrea Schaechter, Mark R.Stone và Mark Zelmer (2000) nghiên cu
kinh nghim áp dng khuôn kh lm phát mc tiêu ca các nc công nghip và các
nc th trng mi ni, đã đa ra nhn đnh là nhng nn tng đ lm phát mc tiêu
toàn phn đc thit lp thành công bao gm: Mt v th tài chính vng mnh và n
đnh kinh t v mô vng chc; Mt h thng tài chính phát trin tt; c lp v công c
Ngân hàng Trung ng và mt ch th/tuyên b nhm đt n đnh giá c; S am hiu c
ch truyn ti các hot đng tin t và lm phát; Mt phng pháp lun hp lý xây
dng d báo lm phát; Tính minh bch ca chính sách tin t nhm thit lp trách
9

nhim gii trình và s tín nhim. Nhiu yu t trên đây, đc bit là v th tài chính
vng mnh là cn thit cho mt chính sách tin t phù hp. Nghiên cu cng ch ra
rng, nhng yu t này không cn phi đc thit lp tt c trc khi các nc bt đu
chuyn đi sang khuôn kh lm phát mc tiêu hoàn toàn.
Theo nghiên cu ca Tutar (2002), có ba điu kin tiên quyt đ thc hin
thành công mt khuôn kh chính sách tin t lm phát mc tiêu, đó là:
(1) S đc lp ca Ngân hàng Trung ng: Yêu cu c bn ca mt khuôn kh
lm phát mc tiêu là các Ngân hàng Trung ng phi đc đc lp đ có th ch đng
điu chnh công c chính sách tin t nhm đt đc mc tiêu lm phát thp. c lp 
đây không có ngha là đc lp hoàn toàn, nhng ít nht là phi đc lp v công c.
(2) Có mt mc tiêu duy nht: ó là không tn ti bt c mt mc tiêu danh
ngha nào khác ngoài mc tiêu lm phát.
(3) Có s hin din ca mt mi quan h n đnh và có th d đoán đc gia
các công c chính sách tin t và lm phát. Các nhà nghiên cu khng đnh rng, mt

đt nc thc hin c ch lm phát mc tiêu thì các nhà hoch đnh chính sách tin t
phi có kh nng xây dng mô hình lm phát nng đng trong nc và d báo đc
lm phát  mc đ hp lý. Vì th, các nhà hoch đnh chính sách có quyn s dng
nhng công c chính sách có hiu qu đ tác đng đn nhng bin v mô trong đó có
lm phát, điu này đng ngha vi vic phi có s hin din ca mt mi quan h n
đnh và có th d đoán đc gia các công c chính sách tin t và lm phát.
Theo nghiên cu thc nghim ca Batini và cng s (2005) đi vi 31 nn
kinh t (21 nn kinh t áp dng lm phát mc tiêu), có 4 nhóm điu kin đ theo đui
lm phát mc tiêu thành công, bao gm:
(1) Nhóm điu kin đu tiên là v h tng k thut. C ch lm phát mc tiêu
đòi hi phi có b d liu sn có, tin cy và cht lng; mô hình d báo có kh nng
d báo vi các gi đnh khác nhau; vic d báo phi thc hin đnh k, h thng và có
th thc hin ngay.
10

(2) Nhóm điu kin th hai là s lành mnh ca h thng tài chính. H thng
tài chính cn phát trin  mc nht đnh đ đm bo chính sách tin t s dng hiu
qu các công c th trng tài chính, không b chi phi bi các bin đng ca th
trng tài chính.
(3) Nhóm điu kin th ba là Ngân hàng Trung ng phi đc lp: không buc
phi cho vay chính ph khi ngân sách thiu ht; đc ch đng s dng công c chính
sách tin t đ kim soát lm phát; đm bo an toàn và t ch trong công vic ca Ban
lãnh đo Ngân hàng Trung ng; có đc s ng h v chính tr cng nh phi hp
chính sách cn thit t chính sách tài khóa.
(4) Nhóm điu kin th t là c cu kinh t phù hp. Giá c phi đc t do
hóa, nn kinh t không đc quá nhy vi din bin giá c và t giá (mc đ đô la hóa
nn kinh t phi đc hn ch) đ tránh gây khó khn cho vn dng các công c chính
sách tin t.
Theo Shehu Usman Rano Aliyu và Abwaku Englama (2009): úc kt t
nhng nghiên cu thc nghim trc đó, nghiên cu ca tác gi đã lit kê danh sách

mt s nhân t to nên s thành công ca c ch lm phát mc tiêu. Trong đó, có các
nhân t sau: Phi có s đc lp ca Ngân hàng Trung ng; Ngân hàng Trung ng
phi minh bch và có trách nhim gii trình; Mt th trng tài chính đ mnh c v
chiu rng và chiu sâu; Mc tiêu lm phát rõ ràng và duy nht; Mô hình kinh t mnh
m đ d báo lm phát; Tn ti mi quan h n đnh và có kh nng d báo gia công
c chính sách tin t và lm phát; Không có áp ch tài chính; Không tn ti chính sách
đa mc tiêu
Theo Nghiên cu ca y ban Kinh t ca Quc hi Vit Nam (2011): Không
có mt con đng duy nht hiu qu đ hng ti áp dng lm phát mc tiêu. S là sai
lm khi cho rng đ thc hin thành công lm phát mc tiêu cn thit lp tt c các
điu kin trc khi khuôn kh lm phát mc tiêu đc đa ra. Kinh nghim các nc
cho thy, ti nhiu nc hin nay có khuôn kh lm phát mc tiêu thành công, mt s
11

điu kin cha có ngay t đu, tuy nhiên, các c quan qun lý đã thit lp các điu kin
này theo thi gian. Bng chng cng cho thy, vic áp dng lm phát mc tiêu thúc
đy s phát trin ca các yu t góp phn thc hin thành công lm phát mc tiêu. Vic
thit lp các yu t h tr cho khuôn kh lm phát mc tiêu thành công bi vy cn
phi đng thi đc cng c. Vic thit lp mt s yu t ch cht có th thúc đy vic
áp dng mt s hình thc ca lm phát mc tiêu, v phn mình, điu này s thúc đy
vic thit lp các tin đ cho mt khuôn kh lm phát mc tiêu toàn phn thành công.
Tóm li, mc dù có rt nhiu điu kin tiên quyt đ thc hin thành công lm
phát mc tiêu, nhng không ít nhà nghiên cu kinh t cho rng, không nht thit phi
đáp ng tt c các điu kin trc khi bt đu chuyn đi sang lm phát mc tiêu. Vic
đm bo đy đ các điu kin tiên quyt đ thc hin c ch lm phát mc tiêu không
quan trng bng vic kiên đnh theo đui vic ci thin các điu kin trên mt khi đã áp
dng c ch lm phát mc tiêu.
2.2 Các nghiên cu đnh lng đánh giá kh nng sn sàng thc hin lm phát
mc tiêu  các nc
Các nghiên cu đnh lng đánh giá kh nng sn sàng thc hin lm phát mc

tiêu  các nc bng cách c lng mi quan h n đnh và có th d đoán đc gia
các công c chính sách tin t và lm phát có th k đn:
Woglom (2000) cung cp bng chng thc nghim bng cách s dng k thut
Var đ nghiên cu tác đng ca các loi cú sc khác nhau lên nn kinh t Nam Phi. Kt
qu cho thy
, Nam Phi không phi là ng c viên tt cho lm phát mc tiêu bi mi
liên kt yu gia chính sách tin t và lm phát.
Christofferson, Solk & Wescott (2001) cho thy rng Ba Lan đ điu kin áp
dng c ch lm phát mc tiêu bi vì ngoài hai điu kin tiên quyt khác đc đáp
ng, phân tích thc nghim  nc này còn ch ra bng chng v mi liên kt mnh m
gia lm phát và các công c tin t.
Eser Tutar (2002) đã đánh giá kh nng sn sàng thc hin lm phát mc tiêu 
Th Nh K bng cách s dng mô hình Var. Kt qu cho thy lm phát  Th Nh K
12

là mt hin tng quán tính. Cung tin, lãi sut và t giá danh ngha không có ý ngha
kinh t và thng kê trong vic quyt đnh giá c, s thay đi giá ch yu đc gii
thích bi bn thân nó. Cng theo kt qu kim đnh ca mô hình Var, mi liên kt trc
tip gia các công c chính sách tin t và giá c không đc mnh m, n đnh và d
đoán đc.
Bakradze và Billmeier (2007) đã s dng mô hình Var đ đánh giá kh nng áp
dng c ch lm phát mc tiêu  Georgia. H cho rng, Georgia vn cha đ điu kin
áp dng thành công c ch lm phát mc tiêu bi vì Ngân hàng Quc gia Georgia tn
ti mt s đim yu th ch - theo đui nhiu mc tiêu có nguy c xung đt nhau. Hn
na, quá trình hoch đnh chính sách tin t  Georgia đang b cn tr do thiu mt ch
s tin cy v quan đim chính sách - lãi sut ngn hn, trong khi đó c ch lan truyn
tin t li nêu bt tm quan trng ca kênh t giá.
Shehu Usman Rano Aliyu và Abwaku Englama (2009) cng đã s dng mô
hình Var đ đánh giá kh nng áp dng c ch lm phát mc tiêu  Nigeria. T nhng
kt qu đt đc sau khi thc hin các kim đnh t mô hình Var, tn ti mi liên kt

yu gia giá, kênh tín dng và lãi sut, tuy nhiên có bng chng v s lan truyn t giá
lên ch s giá mt cách mnh m. Do đó, nhóm tác gi đ ngh Nigeria nên theo đui
hình thc lm phát mc tiêu lai ghép.
Nhìn chung, các nghiên cu trc đã phân tích khá đy đ c v lý thuyt và
thc tin nhng vn đ c bn nht ca khuôn kh lm phát mc tiêu. ây là nn tng
c bn đ lun vn đi sâu nghiên cu v kh nng áp dng khuôn kh điu hành chính
sách tin t lm phát mc tiêu  Vit Nam.
2.3 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu chính ca bài nghiên cu là c lng mi quan h gia lm phát và các
công c chính sách tin t đ đánh giá kh nng áp dng lm phát mc tiêu ti Vit Nam
3. Phng pháp nghiên cu, d liu va các kim đnh ban đu
3.1 Phng pháp nghiên cu
13

Mt trong nhng điu kin tiên quyt ca mt khuôn kh lm phát mc tiêu thành
công nh đã đc đ cp  phn trên là s tn ti mt mi quan h n đnh và có th
d đoán đc gia các công c chính sách tin t và t l lm phát (đc đo bng ch
s giá tiêu dùng). Vn đ này đc lý gii nh sau, s tn ti mt mi quan h n đnh
và có th d đoán đc gia các công c chính sách tin t và t l lm phát s góp
phn xây dng mt mô hình lm phát nng đng trong nc và d báo đc lm phát 
mc đ hp lý. Ngoài ra, s tn ti mt mi quan h n đnh và có th d đoán đc
gia các công c chính sách tin t và t l lm phát cng cho thy rng quc gia có th
trng tài chính và tin t phát trin hiu qu, có kh nng s dng các công c chính
sách tin t đ điu hành lm phát
 c lng mi quan h gia các công c chính sách tin t và t l lm phát, bài
nghiên cu s dng mô hình t hi quy vector Var. Mô hình đc xây dng da trên nghiên
cu ca Gottschalk & Moore (2001), Tutar (2002), Bakradze & Billmeier (2007) và gn
đây là nghiên cu ca Shehu Usman Rano Aliyu & Abwaku Englama (2009).
Mô hình Var đc s dng ph bin đ d báo h thng các chui thi gian có liên
quan vi nhau và phân tích tác đng ngu nhiên đi vi h thng các bin s. Hình

thc chung ca mô hình Var đc th hin nh sau:
X
t
= A(L)X
t – 1
+ B(L)Z
t
+ 
t
.
Trong đó:
X
t
là véc t ca các bin ni sinh,
Z
t
là véc t ca các bin ngoi sinh,
A và B là các ma trn h s,

t
là véc t ca nhng cú sc.
Trong nghiên cu này, bài nghiên cu c lng mô hình Var và xác đnh nhng
cú sc chính sách tin t lên lm phát thông qua các kênh cung tin, lãi sut ngn hn
và t giá.
14

Do gii hn v ngun d liu nên các bin ni sinh trong mô hình ch bao gm
cung tin, ch s giá tiêu dùng, t giá danh ngha, sn lng công nghip và lãi sut
tin gi k hn di 12 tháng.
Bn mô hình Var khác nhau đc c lng bt đu t mô hình Var hai bin gm

cung tin và ch s giá, sau đó thêm mt s bin tài chính nh t giá danh ngha hoc
lãi sut đ xem xét s đóng góp ca các bin đó vào mô hình Var  Vit Nam
Nghiên cu thc nghim đc tin hành bng cách dùng kim đnh tính dng,
kim đnh quan h nhân qu Granger và khung h phng trình ca Var. Chc nng
phn ng xung và phân rã phng sai đc dùng đ khám phá kt cu ca h. Hàm
phn ng xung cho thy phn ng d đoán ca mi bin trong h vi cú sc xy ra t
mt trong các bin còn li. Kt qu phân rã phng sai cho thy s thay đi d kin
ca mt bin đc gii thích bi bao nhiêu % t s thay đi ca các bin còn li.
3.2 C s d liu:
3.2.1 Các bin ca mô hình
Bài nghiên cu s dng mô hình Var gm t 2 đn 5 bin, các bin gm cung tin
rng, ch s giá tiêu dùng, lãi sut huy đng k hn di 12 tháng, sn lng công
nghip ca Vit Nam, t giá USD/VND. Ký hiu ln lt là:
OUTPUT : Sn lng công nghip
CPI : Ch s giá tiêu dùng (2005=100)
M2 : Cung tin rng (t đng)
IR : Lãi sut tin gi ngn hn
ER : T giá
3.2.2 Ngun d liu
Các s liu CPI, M2, IR, ER đc ly t d liu tài chính IFS (International
Financial Statistics) ca Qu tin t quc t IMF (International Monetary Fund’s).
S liu OUTPUT đc ly t Ngân hàng th gii WB (World Bank).
Các s liu đu đc ly di dng log (tr lãi sut).
15

3.3 Các kim đinh ban đu
3.3.1 Kim đnh tính dng
S dng kim đnh AugmentedDickey - Fuller (ADF) xem xét tính dng ca các
bin đu vào. Kt qu cho thy sau khi ly di dng log (tr lãi sut) các bin đu
dng  sai phân bc 1.

Bng 3.3.1: Kt qu kim đnh tính dng ADF
Bin
Kim đnh ADF
(Không chn và không xu th)
Trng thái
∆OUTPUT -20.13896*** Dng
∆CPI -3.683003*** Dng
∆M2 -2.710587*** Dng
∆IR -6.785987*** Dng
∆ER -11.79881*** Dng
Lu ý: *** có ý ngha  mc 1%. Kt qu c lng trên phn mm Eview
Vy mô hình s đc c lng vi sai phân bc nht I(1) ca các bin OUTPUT,
CPI, M2, ER (sau khi ly di dng log) và bin IR
3.3.2 Kim đnh đ tr ti u ca mô hình
Trong mô hình Var, đ tr ti u thng đc la chn da trên các kim đnh
Akaike Information Criterion (AIC), Schwarz Information Criterion (SC) và Hannan-
Quinn Information Criterion (HQ)
Kt qu kim đnh nh sau:





16

Bng 3.3.2.1: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var hai bin gm M2 và CPI

Lag
LogL
LR
FPE
AIC
SC
HQ

0
857.6102
NA
2.18e-08
-11.96658
-11.92514
-11.94974
1
890.6278
64.64984
1.45e-08
-12.37242
-12.24810*
-12.32190*
2
894.4604
7.397140
1.45e-08
-12.37008
-12.16288
-12.28588
11
919.5200
8.847589
1.70e-08
-12.21706
-11.26398
-11.82978
12

939.2329
32.53328*
1.37e-08*
-12.43682*
-11.40086
-12.01586















 tr ti u đc la chn cho mô hình Var hai bin là 1 đi vi kim đnh
SC, HQ và là 12 đi vi kim đnh AIC
Bng 3.3.2.2: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var ba bin gm M2, CPI và IR

Lag
LogL
LR
FPE
AIC
SC
HQ














0

956.8550
NA
1.92e-11
-13.32664
-13.24377
-13.29297
1
1040.782
161.9852
7.41e-12
-14.27667
-13.86229*
-14.10829*
2
1054.068
24.89909
7.70e-12
-14.23871
-13.49282
-13.93562
10
1171.506
59.09028
9.53e-12
-14.09099
-10.69305
-12.71023
11
1192.604
28.91748

9.08e-12
-14.16229
-10.43284
-12.64682
12
1238.782
60.70888*
6.11e-12*
-14.58436*
-10.52340
-12.93418














 tr ti u đc la chn cho mô hình Var ba bin này là 1 đi vi kim đnh
SC, HQ và là 12 đi vi kim đnh AIC
Bng
3.3.2
.3: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var ba bin gm M2, CPI và ER

Lag
LogL
LR
FPE
AIC
SC
HQ

0
1317.867
NA
2.07e-12
-18.38975
-18.32759
-18.36449
1
1352.192
66.72832
1.45e-12*
-18.74394
-18.49531*
-18.64291*
2
1359.826
14.52156
1.48e-12
-18.72484
-18.28974
-18.54804
10
1408.910
15.06712
2.08e-12

-18.40433
-16.47745
-17.62134
11
1417.787
13.53283
2.10e-12
-18.40261
-16.28926
-17.54385
12
1438.963
31.39362*
1.79e-12
-18.57291*
-16.27308
-17.63837







17

 tr ti u đc la chn cho mô hình Var ba bin này là 1 đi vi kim đnh
SC, HQ và là 12 đi vi kim đnh AIC
Bng
3.3.2

.4: Kt qu kim đnh đ tr ca mô hình Var nm bin gm M2, CPI, IR,
ER và OUTPUT














Lag
LogL
LR
FPE
AIC
SC
HQ

0
956.8550
NA
1.92e-11
-13.32664
-13.24377
-13.29297
1
1040.782
161.9852
7.41e-12
-14.27667
-13.86229*
-14.10829*
2
1054.068
24.89909
7.70e-12
-14.23871
-13.49282
-13.93562
10
1171.506

59.09028
9.53e-12
-14.09099
-10.69305
-12.71023
12
1238.782
60.70888*
6.11e-12*
-14.58436*
-10.52340
-12.93418














 tr ti u đc la chn cho mô hình Var nm bin này là 1 đi vi kim
đnh SC, HQ và là 12 đi vi kim đnh AIC
Tuy nhiên, đ đánh giá tác đng ca các cú sc đc lng hóa mt cách đy
đ, bài nghiên cu s dng phng pháp Portmanteau đ kim đnh tính t tng quan

phn d trong mô hình và đa ra đ tr ti u
Kt qu kim đnh Portmanteau cho thy, các mô hình đc chy vi đ tr 12
là phù hp.
Bng
3.3.2
.5: Kt qu kim đnh Portmanteau












Lags
Q-Stat
Prob.
Adj Q-Stat
Prob.
df

1
14.95249
NA*
15.05706
NA*
NA*
2
33.14036
NA*
33.50109
NA*
NA*
3
43.78613
NA*
44.37336
NA*
NA*
9
107.4962
NA*
111.0284
NA*
NA*

10
120.2513
NA*
124.7355
NA*
NA*
11
137.8402
NA*
143.7790
NA*
NA*
12
171.0065
0.0000
179.9605
0.0000
25
13
206.3965
0.0000
218.8625
0.0000
50
14
224.7642
0.0000
239.2082
0.0000
75

*The test is valid only for lags larger than the VAR lag order.
18


Sau khi thc hin các kim đnh liên quan, bài nghiên cu tin hành c lng
mô hình bng phn mm Eviews. Sau đó, s dng kim đnh nhân qu Granger, hàm
phn ng xung và phân rã phng sai đ tin hành các phân tích.
4. Ni dung và kt qu nghiên cu
Mc dù có rt nhiu điu kin tiên quyt đ thc hin thành công lm phát mc
tiêu, nhng không ít nhà nghiên cu kinh t cho rng, không nht thit phi đáp ng tt
c các điu kin trc khi bt đu chuyn đi sang lm phát mc tiêu. Vic đm bo
đy đ các điu kin tiên quyt đ thc hin c ch lm phát mc tiêu không quan
trng bng vic kiên đnh theo đui vic ci thin các điu kin trên mt khi đã áp
dng c ch lm phát mc tiêu.
Nhn thy các điu kin sau đây: (1) S đc lp ca Ngân hàng Trung ng; (2)
Có mt mc tiêu duy nht; (3) Có s hin din ca mt mi quan h n đnh và có th
d đoán đc gia các công c chính sách tin t và lm phát là cn bn nht và phù
hp vi mt nc đang phát trin nh Vit Nam đ theo đui thành công lm phát mc

tiêu, trc khi trình bày kt qu kim đnh ca mô hình, bài nghiên cu phân tích ngn
gn v kh nng đáp ng hai điu kin tiên quyt ca lm phát mc tiêu  Vit Nam.
Th nht, s đc lp ca Ngân hàng Trung ng:
Hu ht Ngân hàng Trung ng các nc theo đui chính sách tin t lm phát
mc tiêu đu có v th đc lp trong vic hoch đnh và thc thi chính sách tin t. V
th đc lp đã to điu kin cho Ngân hàng Trung ng ch đng trong vic la chn
và quyt đnh các chính sách, bin pháp điu hành chính sách tin t, can thip th
trng hi đoái mà không b ph thuc vào các mc tiêu khác. Tuy nhiên, hin ti, v
th Ngân hàng Trung ng ca Ngân hàng Nhà nc còn khá m h.
V th ch chính tr hin hành, Ngân hàng Nhà nc đc c cu trong b máy
hành pháp, chc nng nh mt B qun lý ngành. Ngân hàng Nhà nc là c quan có
nhim v xây dng và điu hành chính sách tin t. iu 1 Lut Ngân hàng Nhà nc
nm 1997 và iu 2 Lut Ngân hàng Nhà nc nm 2010 quy đnh “Ngân hàng Nhà