Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng TMCP Sài Gòn sau hợp nhất

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM



TÔ TH MINH HÀ



NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA NGÂN HÀNG
TMCP SÀI GÒN SAU HP NHT




LUN VN THC S KINH T







TP. H CHÍ MINH, NM 2013


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

TÔ TH MINH HÀ

NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA NGÂN HÀNG
TMCP SÀI GÒN SAU HP NHT

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS TRNG QUANG THÔNG



TP. H CHÍ MINH, NM 2013


LI CAM OAN
 tài “Nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi c phn
Sài Gòn sau hp nht” là công trình nghiên cu khoa hc ca riêng tôi, di s
hng dn ca PGS.TS Trng Quang Thông. Tôi xin cam đoan bn lun vn nay
hoàn toàn là do tôi thc hin. Các s liu, kt qu nêu trong lun vn đc thu thp
t ngun thc t và các tài liu tham kho đc trích dn đy đ theo hng dn
trong phm vi hiu bit ca tác gi.
Tôi xin gi li cm n sâu sc đn thy - PGS.TS Trng Quang Thông,
ngi đã hng dn tôi hoàn thành lun vn này cùng các thy, cô đã ging dy và

cung cp nhng kin thc quý báu trong sut thi gian hc va qua.
TP. H Chí Minh, ngày 08 tháng 10 nm 2013
Tác gi

Tô Th Minh Hà








MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC BNG BIU –  TH
LI M U 1

CHNG 1 : TNG QUAN V NNG LC CNH TRANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI 4

1.1. Tng quan v NHTM 4
1.1.1. Khái nim v NHTM 4
1.1.2. c đim ca NHTM 4
1.1.3. Các hot đng c bn ca NHTM 5
1.2. Nng lc cnh tranh ca NHTM 6
1.2.1. Khái nim cnh tranh và các loi hình cnh tranh 6

1.2.2. Nng lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi 8
1.2.3. Các nhân t nh hng đn nng lc cnh tranh ca NHTM 10
1.2.4. S cn thit phi nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng 15
1.2.5. Các ch tiêu đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM 16
1.2.6. Kinh nghim nâng cao nng lc cnh tranh ca các NHTM Trung Quc
và bài hc cho các NHTM Vit Nam 21

KT LUN CHNG 1 25
CHNG 2: THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN SÀI GÒN SAU HP NHT 26

2.1. Khái quát v NHTMCP Sài Gòn sau hp nht – quá trình hình thành 26
2.1.1. Các khái nim hot đng sáp nhp, mua li (M&A) 26
2.1.2. im li quá trình hp nht ca NH TMCP Sài Gòn 27
2.1.3. Thc trng hot đng ca NH TMCP Sài Gòn (SCB) sau hp nht 36
2.2. Phân tích nng lc cnh tranh ca NH TMCP Sài Gòn (SCB)sau hp nht 41
2.2.1. Nng lc tài chính 41
2.2.2. Tính đa dng ca sn phm dch v 49
2.2.3. Ngun nhân lc 50
2.2.4. Nng lc công ngh 52
2.2.5. Nng lc qun tr điu hành ngân hàng 54
2.2.6. Th phn và mng li hot đng 55
2.2.7. Danh ting, uy tín và kh nng hp tác 60
2.3. Nhng c hi và thách thc đi vi NHTMCP Sài Gòn sau hp nht 61
2.3.1. C hi và kh nng cnh tranh ca SCB 61
2.3.2. Nhng nguy c và thách thc 62
2.4. im mnh, đim yu ca NHTMCP Sài Gòn sau hp nht 63
2.4.1. Nhng đim mnh và ni lc 63
2.4.2. im yu ca SCB sau hp nht 63
KT LUN CHNG 2 65

CHNG 3 : MT S GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA NHTMCP SÀI GÒN SAU HP NHT 66

3.1 nh hng phát trin ca ngành Ngân hàng đn nm 20200 66
3.2 nh hng phát trin ca ngân hàng TMCP Sài Gòn đn nm 2020 67
3.3 Mt s gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng TMCP Sài Gòn
sau hp nht 68

3.3.1 Nâng cao nng lc tài chính 68
3.3.2 Cung cp sn phm dch v đa dng, ti u 73
3.3.3 C cu li mô hình t chc và nâng cao nng lc ngun nhân lc 75
3.3.4 Nâng cao nng lc công ngh 77
3.3.5 Nâng cao nng lc qun tr điu hành ngân hàng 78
3.3.6 Phát trin th phn và mng li 79
3.3.7 Tng cng liên kt, hp tác vi các đi tác chin lc 80
3.3.8 Gii pháp khác 81
3.4 Kin ngh 82
3.4.1 Kin ngh vi Nhà nc 83
3.4.2 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 84
KT LUN CHNG 3 85
KT LUN 86
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 87
PH LC

DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC T VIT TT

ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
ATM : Máy rút tin t đng
BCTC : Báo cáo tài chính
BCTN : Báo cáo thng niên
CBNV : Cán b nhân viên
CN : Chi nhánh
M&A : Mua bán, sáp nhp, hp nht
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM CP : Ngân hàng thng mi c phn
ROA : Sut sinh li trên tng tài sn
ROE : Sut sinh li trên vn ch s hu
SCB : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
TCTD : T chc tín dng
TT1 : Th trng 1
TT2 : Th trng 2
VCLI : Công ty TNHH Bo him Nhân th Vietcombank –
Cardif
VTC : vn t có


DANH MC CÁC BNG BIU – BIU 
BNG BIU TRANG
Bng 2.1: Mt vài s liu ca SCB, TNB, FCB trc hp nht 31
Bng 2.2 : Mt s ch tiêu tín dng ca TNB,FCB,SCB trc hp nht 33

Bng 2.3 : Mt vài s liu v SCB sau khi hp nht vào ngày 01/01/2012 35
Bng 2.4 : Mt s ch tiêu hot đng kinh doanh ca SCB sau khi hp nht 36
Bng 2.5 : C cu tài sn SCB 37
Bng 2.6 : C cu ngun vn huy đng ca SCB 38
Bng 2.7 :Vn điu l ca SCB và mt s NHTM Vit Nam 41
Bng 2. 8 : Quy mô tng tài sn ca SCB và mt s NHTM Vit Nam 42
Bng 2.9 Mt s ch tiêu v kh nng thanh khon ca SCB 44
Bng 2.10 : ROA,ROE ca SCB và mt s NHTM Vit Nam 45
Bng 2.11 : Tng hp mt s ch tiêu th hin cht lng tài sn có ca SCB 47
Bng 2.12: t l n xu ca SCB và mt s NHTM Vit Nam 48
Bng 2.13: Thng kê s lng sn phm dch v ca SCB và mt s ngân hàng. 49
Bng 2.14 : Trình đ nhân s ti SCB nm 2012 50
Bng 2.15 : T l CBNV có trình đ cao đng, đi hc và sau đi hc ca SCB và
mt s NHTM Vit Nam 52

Bng 2.16 : Mt s phn mm lõi ca ngân hàng đang áp dng  Vit Nam 53
Bng 2.17 : Th phn huy đng ca SCB và mt s NHTM Vit Nam 56
Bng 2.18 : Th phn cho vay ca mt s NHTM Vit Nam 58
Bng 2.19 : S lng đim giao dch mt s ngân hàng Vit Nam 59


BIU 
Biu đ 2.1 : C cu tng tài sn SCB 38

Biu đ 2.2 : C cu ngun vn huy đng ca SCB 39
Biu đ 2.3 : C cu tng d n tín dng SCB 40

1

LI M U
Cuc khng hong kinh t tài chính toàn cu trong thi gian va qua và nhng
din bin bt thng, khó khn ca nn kinh t trong nc đã làm cho môi trng
hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi ngày càng khó khn hn.
ng thi, di sc ép m ca t do tài chính, đ không tt hu vi th gii, đm
bo là t chc trung gian tài chính mang tính huyt mch ca nn kinh t thì vic
nâng cao nng lc cnh tranh ca NHTM Vit Nam tr thành nhim v quan trng,
gn kt vi chin lc hot đng ca mi ngân hàng.
Sau mt thi gian dài tng trng nóng, vi mc tng trng tín dng bình
quân khong 20% /nm ca h thng Ngân hàng, s gia tng s lng các ngân
hàng trong và ngoài nc, lãi sut gia tng chóng mt, lm phát luôn duy trì  hai
con s,…tt c nhng điu đó đã đa đn mt h qu tt yu là vic hot đng
không hiu qu ca mt b phn ngân hàng. c bit là vic thiu ht thanh khon
ca mt s ngân hàng nh. Và đ gii cu nguy c tim n nh hng đn c h
thng tài chính Vit Nam, Chính ph và NHNN đã đa ra ch trng tái c cu li
h thng các TCTD giai đon 2011 – 2015. Sau khi đ án đc duyt thì SCB là
ngân hàng đu tiên thc hin. Tuy nhiên, sau khi hp nht SCB phi tip tc đi
mt vi nhiu th thách khó khn mi có th n đnh hot đng cng nh phát trin
mt cách an toàn, hiu qu, vng chc. T đó, có th nâng cao nng lc cnh tranh
ca mình và góp phn giúp h thng ngân hàng có th đng vng và phát trin cng
nh giành th ch đng trong tin trình hi nhp kinh t quc t. Chính vì lý do này,
tôi chn đ tài “Nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi c
phn Sài Gòn sau hp nht” đ t đó có các gii pháp, đ xut góp phn nâng cao
kh nng cnh tranh, v th cng nh quy mô ca ngân hàng TMCP Sài Gòn sau
hp nht trong giai đon hin nay.

2

1. MC TIÊU NGHIÊN CU
- Làm rõ nhng vn đ lý thuyt c bn v nng lc cnh tranh,các tiêu chí
đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM.
- Phân tích, đánh giá thc trng nng lc cnh tranh ca NHTMCP Sài Gòn
sau hp nht.
- Hình thành gii pháp và kin ngh đ nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân
hàng NHTMCP Sài Gòn sau hp nht.
2. MC ÍCH CA  TÀI
Mc đích ca đ tài là tìm ra nhng đim mnh, đim yu, c hi và thách
thc đ đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTMCP Sài Gòn sau hp nht, t đó
đa ra mt s gii pháp giúp NHTMCP Sài Gòn có th nâng cao nng lc cnh
tranh, phát trin bn vng, hiu qu trong xu th phát trin ca kinh t xã hi.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
- i tng: nng lc cnh tranh ca ngân hàng TMCP Sài Gòn sau hp nht
- Phm vi nghiên cu: vic nghiên cu lun vn đc thc hin trong phm vi
hot đng ca ngân hàng TMCP Sài Gòn sau hp nht đn nay.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
- Lun vn s dng các phng pháp nghiên cu khoa hc suy lun logic kt
hp vi các phng pháp thng kê, tng hp s liu, so sánh, phân tích đánh giá …
nhm gii quyt và làm sáng t mc tiêu nghiên cu ca lun vn.
- Phng pháp thu thp, x lý s liu : s liu th cp đc thu thp t các
BCTN, bn công b thông tin, t BCTC, tp chí… và đc x lý bng phn mm
EXCEL.
5. ÓNG GÓP CA  TÀI
- Lun vn giúp ngi đc có cái nhìn tng quát các lý lun v nng lc cnh
tranh ca ngân hàng.
3

- Qua thc trng hot đng ca SCB, lun vn tng kt li nhng đim mnh,
đim yu, c hi, thách thc sau khi hp nht ca ngân hàng.
- a ra kt lun v nng lc cnh tranh ca SCB sau hp nht so vi mt s
ngân hàng khác trong ngành. T đó, xác đnh đc v th ca mình và có th đa ra
phng hng, mc tiêu dài hn đ n đnh hot đng và phát trin bn vng.
6. KT CU CA LUN VN
Ngoài phn mc lc, danh mc các ch vit tt, danh mc các bng s liu,
ph lc, danh mc tài liu tham kho, lun vn bao gm 3 phn chính nh sau :
Chng 1 : Tng quan v nng lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi.
Chng 2 : Thc trng nng lc cnh tranh ca ngân hàng TMCP Sài Gòn
sau hp nht.
Chng 3 : Mt s gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng
thng mi c phn Sài Gòn sau hp nht.













4

CHNG 1 : TNG QUAN V NNG LC CNH TRANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI

1.1. Tng quan v NHTM
1.1.1. Khái nim v NHTM
Ngân hàng thng mi (NHTM) là mt doanh nghip đc bit, là mt t chc
kinh doanh tin t hay trung gian tài chính cung cp đa dng dch v tài chính vi
mt s dch v đc trng là : nhn tin gi, cp tín dng, cung ng dch v thanh
toán…
Theo lut các t chc tín dng (Quc hi, 2012) thì “ngân hàng thng mi là
loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng
kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li nhun”.
Nh vy, NHTM là t chc kinh doanh trong lnh vc tin t, đc thành lp
theo quy đnh ca pháp lut vi các hot đng chính là huy đng tin gi di nhiu
hình thc đ cp tín dng, cung ng dch v thanh toán cho các ch th trong nn
kinh t vi mc tiêu li nhun.
1.1.2. c đim ca NHTM
Mi doanh nghip kinh doanh trong mt lnh vc đu có nhng đc trng
riêng ca mình đ có th phát huy đc th mnh cng nh hn ch nhc đim đ
phát trin. NHTM cng có nhng đc đim riêng bit, khác hn so vi các đn v
kinh t khác trong nn kinh t :
- NHTM là doanh nghip hot đng kinh doanh trong lnh vc tài chính – tin t
vì mc tiêu li nhun. ây là lnh vc đc bit, nhy cm, tác đng trc tip
đn mi ngành ngh, mi hot đng, mi ch th trong nn kinh t. Do đó,
hot đng ca ngân hàng luôn chu s kim soát ca Chính ph nhm n đnh
tin t và hn ch nguy c khng hong tài chính có th xy ra.
- Hot đng kinh doanh ca NHTM ph thuc vào lòng tin và mc đ tín nhim
ca khách hàng đi vi ngân hàng. Bin c ln nht cng là khng khip nht
5

đi vi mt ngân hàng chính là s kin đt bin rút tin xy ra khi ngi gi
mt nim tin vào h thng ngân hàng và mun t mình gi tin hoc chuyn
sang các hot đng đu t có tính an toàn cao hn. Khi lòng tin đc nâng

cao, h thng ngân hàng có th d dàng huy đng vn t công chúng, m rng
quan h tín dng cng nh phát trin các dch v cung ng khác đ thu v li
nhun.
- Hot đng kinh doanh ca NHTM có th xut hin ri ro. Có nhiu loi ri ro
mà h thng NHTM có th gp phi : ri ro thanh khon, ri ro t giá, ri ro
lãi sut, ri ro h thng…
- Hot đng kinh doanh ca các NHTM chu nh hng dây chuyn vi nhau.
Ch cn mt ngân hàng mt kh nng thanh khon thì s to ra mt tác đng
lan truyn đn các NHTM khác và có th gây tác đng xu đn c h thng
ngân hàng cng nh nn kinh t.
1.1.3. Các hot đng c bn ca NHTM
Hot đng kinh doanh ca NHTM là hot đng kinh doanh tin t và các hot
đng khác có liên quan, bao gm:
- Huy đng vn là hot đng nhn tin gi ca t chc, cá nhân di hình thc
tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát hành chng
ch tin gi, k phiu, trái phiu…v.v theo nguyên tc hoàn tr đy đ c gc
ln lãi cho khách hàng theo đúng thi hn tha thun.
- Cp tín dng là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin
hoc cam kt cho phép s dng mt tài sn theo nguyên tc có hoàn tr và lãi
bng nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo
lãnh ngân hàng và các nghip v cp tín dng khác.
- Cung ng dch v thanh toán qua tài khon là vic cung ng phng tin
thanh toán : thc hin dch v thanh toán séc, lnh chi, y nhim chi, nh thu,
y nhim thu, th ngân hàng, th tín dng và các dch v thanh toán khác cho
khách hàng thông qua tài khon tin gi ca khách hàng.
6

- Ngoài ra, ngân hàng còn mt s hot đng kinh doanh khác nh : dch v ngân
qu, dch v y thác, dch v môi gii tin t, dch v kinh doanh ngoi hi và
mt s dch v khác : qun lý tài sn, t vn tài chính…v.v.

1.2. Nng lc cnh tranh ca NHTM
1.2.1. Khái nim cnh tranh và các loi hình cnh tranh
1.2.1.1. Khái nim cnh tranh
Cnh tranh đã tn ti t lâu đi trong t nhiên, xã hi cng nh nn kinh t.
Cnh tranh buc các doanh nghip phi sn xut và cung cp nhng sn phm, dch
v ngày càng ti u cho khách hàng. ng thi, v trí cng nh uy tín ca doanh
nghip cng đc khng đnh qua quá trình cnh tranh trong nn kinh t th trng.
Khi nghiên cu v cnh tranh, K.Marx cho rng “cnh tranh là s ganh đua, s
đu tranh gay gt gia các nhà t bn nhm giành git nhng điu kin thun li
trong sn xut và tiêu th hàng hóa đ thu li nhun siêu ngch”
Hai nhà kinh t hc M P.A Samuelson và W.D.Nordhaus trong cun kinh t
hc (xut bn ln th 12) cho Cnh tranh (Competition) là s kình đch gia các
doanh nghip cnh tranh vi nhau đ dành khách hàng hoc th trng.
Cnh tranh chính là nhân t giúp thúc đy sn xut phát trin, loi b nhng
cái c, không tt đ to nên nhng cái tt hn, cht lng hn. Rõ hn thì cnh
tranh kinh t chính là nhng quan h kinh t gia các ch th ca nn kinh t th
trng, là s ganh đua ca các ch th kinh t nhm giành ly li ích (li nhun)
cao nht trong sn xut, tiêu th hàng hóa, dch v và các li ích khác… Bn cht
ca cnh tranh là ti đa hóa li nhun. Ngi sn xut nào có nng sut, cht lng,
hiu qu cao s có thu nhp cao. ng thi thông qua cnh tranh nhu cu ca ngi
tiêu dùng đc đáp ng.
1.2.1.2. Các loi hình cnh tranh
Cnh tranh đc chia thành nhiu loi, tùy theo tiêu thc la chn.
7

Cn c vào ch th tham gia th trng cnh tranh đc chia thành 3 loi :
- Cnh tranh gia ngi mua và ngi bán : ngi mua mun mua vi giá thp
nht và ngi bán mun bán vi giá cao nht. Giá c  đây đc hình thành
sau khi hai bên thng lng.
- Cnh tranh gia nhng ngi mua vi nhau : khi cu ln hn cung thì s ny

sinh cnh tranh gia nhng ngi mua đ tranh giành hàng hóa cn thit.
Ngi mua đôi khi phi chp nhn giá cao đ mua đc hàng hóa.
- Cnh tranh gia nhng ngi bán vi nhau : tng t nh ngi mua, nhng
ngi bán cng cnh tranh nhau đ giành khách hàng, th phn. Khi cung vt
quá cu thì giá c s đi xung và doanh nghip phi cnh tranh nhau v giá đ
tn ti và thu đc li nhun tt nht.
Cn c theo phm vi ngành kinh t, cnh tranh đc phân thành hai loi :
- Cnh tranh trong ni b ngành : là cuc cnh tranh gia các doanh nghip
trong cùng mt ngành, cùng sn xut ra nhng hàng hóa, dch v ging nhau.
Khi cnh tranh này xy ra s to đng lc đ các doanh nghip thay đi k
thut công ngh nhm to ra hiu qu ngày càng cao hn so vi đi th.
- Cnh tranh gia các ngành : là cuc cnh tranh gia các doanh nghip trong
các ngành kinh t vi nhau nhm thu đc li nhun cao nht. Trong quá trình
này có s phân b vn đu t mt cách t nhiên gia các ngành, kt qu là
hình thành t sut li nhun bình quân.
Cn c vào tính cht cnh tranh, cnh tranh đc phân thành :
- Cnh tranh hoàn ho: Là hình thc cnh tranh gia nhiu ngi bán trên th
trng trong đó không ngi nào có đ u th khng ch giá c trên th
trng. Các sn phm bán ra đu đc ngi mua xem là đng thc, tc là
không khác nhau v quy cách, phm cht mu mã.  chin thng trong cuc
8

cnh tranh các doanh nghip buc phi tìm cách gim chi phí, h giá thành
hoc làm khác bit hoá sn phm ca mình so vi các đi th cnh tranh.
- Cnh tranh không hoàn ho: là mt dng cnh tranh khi mà các điu kin cn
thit cho cnh tranh hoàn ho không đc tha mãn. Trong th trng cng có
th xy ra cnh tranh không hoàn ho do tình trng thiu thông tin v hàng hóa
đc trao đi gia ngi bán và ngi mua.
Cn c vào mc đích và tính cht ca cnh tranh thì có :
- Cnh tranh lành mnh : là cnh tranh sòng phng, công khai. Tt c hot đng

sn xut, kinh doanh đu tuân th đúng vi quy đnh ca pháp lut.
- Cnh tranh không lành mnh : là cnh tranh không minh bch, trái vi lut
pháp và gây nguy hi cho xã hi cng nh nn kinh t ca đt nc.
Cnh tranh trong nn kinh t th trng ngày nay là s cnh tranh trên c s
hp tác, thúc đy, không nhm mc đích hy dit ln nhau gia các ch th kinh t.
Cnh tranh trong s hp tác cùng nhau phát trin, trong đó các ch th luôn vn
lên nhm dn đu trong vic nm đc nhng li th hn đi th.
1.2.2. Nng lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi
Ngân hàng v bn cht cng là mt doanh nghip, đ hiu th nào là nng lc
cnh tranh ca ngân hàng thng mi thì trc ht chúng ta phi bit th nào là
nng lc cnh tranh ca mt doanh nghip.
1.2.2.1. Nng lc cnh tranh ca doanh nghip
Nng lc cnh tranh ca doanh nghip tuy đc s dng rng rãi trong các
thut ng kinh t nhng vn là khái nim chung chung và khó đo lng. Theo t
chc hp tác và phát trin kinh t (OECD) đnh ngha thì “nng lc cnh tranh là
kh nng ca các công ty, các ngành, các vùng, các quc gia hoc khu vc siêu
quc gia trong vic to ra vic làm và thu nhp cao hn trong điu kin cnh tranh
quc t trên c s bn vng”.
9

Theo TS. Nguyn Minh Tun (2010) khi bàn v nng lc cnh tranh ca
doanh nghip đã đa ra đnh ngha nh sau : “nng lc cnh tranh ca doanh nghip
là kh nng duy trì và nâng cao li th cnh tranh trong vic tiêu th sn phm, m
rng mng li tiêu th, thu hút và s dng có hiu qu các yu t sn xut nhm
đt li ích kinh t cao và đm bo s phát trin kinh t bn vng”.
1.2.2.2. Nng lc cnh tranh ca NHTM
T khái nim nng lc cnh tranh ca doanh nghip có th rút ra nng lc
cnh tranh ca NHTM là kh nng do chính ngân hàng to ra da trên c s duy trì
và phát trin nhng li th vn có, đ giành thng li trong quá trình cnh tranh vi
các NHTM khác, là kh nng cng c, m rng th phn, gia tng li nhun…nhm

xác đnh v th, quyt đnh s tn ti và phát trin bn vng ca ngân hàng so vi
các ngân hàng khác trong cùng lnh vc hot đng.
Tuy nhiên, khác vi doanh nghip thông thng, ngân hàng là mt loi hình
công ty đc bit, không ch b áp lc cnh tranh t các NHTM mà còn t tt c các
t chc tín dng khác đang hot đng kinh doanh trên th trng.
1.2.2.3. S khác bit gia cnh tranh trong lnh vc ngân hàng và các lnh
vc khác
- Lnh vc tài chính tin t là lnh vc ht sc nhy cm. Môi trng kinh doanh
chu tác đng bi nhiu yu t nh kinh t chính tr, tâm lý, xã hi, tôn
giáo….do đó, các đi th va phi cnh tranh va phi hp tác thì mi có th
tn ti và phát trin đc. Các NHTM va phi cnh tranh đ tng bc gia
tng lng khách hàng, m rng th phn, nhng cng không th cnh tranh
bng mi giá, s dng mi th đon, bt chp pháp lut đ thôn tính đi th
ca mình, bi vì, nu đi th là các NHTM khác b suy yu dn đn sp đ, thì
nhng hu qu đem li thng là rt to ln, thm chí dn đn đ v luôn chính
NHTM này do tác đng dây chuyn.
- Các ngân hàng phi hng đn môi trng kinh doanh lành mnh vì ri ro h
thng trong hot đng kinh doanh ca các NHTM là rt ln - điu các NHTM
10

không bao gi mong mun. Chính vì vy, s cnh tranh trong h thng các
NHTM không th dn đn làm suy yu và thôn tính ln nhau nh các loi hình
kinh doanh khác trong nn kinh t.
- Cnh tranh trên th trng này luôn có s giám sát cht ch, can thip kp thi
ca Ngân hàng Trung ng nhm tránh s hot đng ca các NHTM mo
him gây nguy c đ v h thng. Ngân hàng Trung ng s là ngi cu
cánh cho các NHTM hot đng không tt và là ngi nghiêm tr nhng
NHTM cnh tranh không lành mnh nhm n đnh h thng kinh doanh.
- Lu thông tin t không th ch gói gn trong phm vi mt quc gia mà là s
liên kt gia nhiu quc gia nhm h tr cho các hot đng kinh t đi ngoi.

Do vy, kinh doanh trong h thng NHTM chu s chi phi ca nhiu yu t
trong nc và quc t nh : môi trng pháp lut, tp quán kinh doanh các
nc, các thông l, quy đnh quc t…
1.2.3. Các nhân t nh hng đn nng lc cnh tranh ca NHTM
1.2.3.1. Nhóm yu t thuc môi trng v mô
- Th ch - lut pháp :
Vi đc đim là ni cung cp tài chính ch lc ca nn kinh t thì ngân hàng
là ngành chu nh hng ca đa s các h thng lut trong quá trình cung ng các
sn phm dch v ti các thành phn kinh t trong xã hi. Chng hn nh lut dân
s, lut xây dng, lut đt đai, lut cnh tranh, lut các t chc tín dng…Khi các
h thng lut thay đi, ngân hàng cng phi điu chnh các gói sn phm, dch v đ
có th h tr ti đa cho khách hàng cng nh hn ch ri ro cho chính ngân hàng.
H thng pháp lut trc tip to ra môi trng hot đng cho ngân hàng nh
cho phép NHTM hot đng hoc không hot đng trong lnh vc kinh doanh nào,
các điu kin đm bo hot đng gm nhng gì… tt c đu nh hng trc tip
đn vic thu hp hay m rng môi trng kinh doanh, quy mô hot đng ca các
ngân hàng nhm duy trì đ an toàn, tính hiu qu trong hot đng ca các NHTM.
11

Ngày nay, khi xu th toàn cu hóa đã tr nên tt yu, Chính ph tng dn mc
đ t do hóa tài chính và ni lng các điu kin, th tc gia nhp th trng cho các
ngân hàng, tp đoàn tài chính nc ngoài vào Vit Nam thì kh nng cnh tranh ca
các NHTM Vit Nam có nguy c b xung hng nu bn thân ngân hàng không t
mình phn đu, ci thin v th ca mình trong môi trng kinh doanh.
- Các yu t kinh t :
Các yu t kinh t bao gm : ni lc ca nn kinh t mt quc gia (th hin
qua quy mô và mc tng GDP, d tr ngoi hi…), đ n đnh kinh t v mô (th
hin qua các ch s lm phát, lãi sut, t giá hi đoái, cán cân thanh toán), đ m
ca nn kinh t (th hin qua các rào cn, s gia tng ngun vn đu t trc tip
FDI, s gia tng các hot đng xut nhp khu…), tim nng tài chính, hiu qu

hot đng ca các doanh nghip hot đng trên đa bàn trong nc cng nh xu th
chuyn hng hot đng ca các doanh nghip nc ngoài vào Vit Nam.
Các yu t này có th làm tng hoc gim lng tin trong lu thông, t đó
gây khó khn trong vic huy đng cng nh cp tín dng ca ngân hàng ti khách
hàng. Khi nn kinh t gp khó khn thì tình hình cnh tranh gia các ngân hàng li
càng tr nên quyt lit. Ch ngân hàng nào có chin lc cnh tranh thích hp và
bit nm bt thi c thì mi khng đnh đc chính mình.
Ngày nay, ngi ta cho rng, khi các NHTM mnh lên nh s rèn luyn trong
cnh tranh, thì h thng NHTM s mnh hn và có sc đàn hi tt hn sau các cú
sc ca nn kinh t.
- Công ngh :
Vi nhng tin b vt bc trong ngành công ngh thông tin thì các thao tác
nghip v th công s đc thay th bi nhng h thng qun lý t đng vi mc
đ tin cy cao và thi gian tác nghip đc rút ngn dn. T đó, to điu kin thun
li trong vic thu hút và đáp ng các yêu cu ca khách hàng và gim đc chi phí
kinh doanh, mang li li nhun ngày càng ln cho ngân hàng.
Không nhng th, ngày nay, công ngh thông tin đc xem nh mt yu t
sng còn ca các NHTM. Khi mà các sn phm, dch v truyn thng đã không
12

mang li li nhun nhiu nh trc thì đi th nào nm trong tay sn phm, dch v
công ngh cao, mang li nhiu tin ích cho khách hàng thì đi th đó s tr nên có
li th trong cuc chin tranh giành khách hàng. T đó, kh nng cnh tranh s
ngày càng đc nâng cao.
1.2.3.2. Nhóm yu t thuc môi trng tác nghip
Môi trng tác nghip bao gm các yu t trong ngành và các yu t ngoi
cnh đi vi ngân hàng. Nó quyt đnh tính cht và mc đ cnh tranh trong ngành.
Di đây là các yu t ca môi trng tác nghip tác đng đn nng lc cnh tranh
ca ngân hàng :
- i th cnh tranh :

Là các đi th NHTM hin ti. i th cnh tranh nh hng đn chin lc
hot đng kinh doanh ca NHTM trong tng lai. ây là nhng mi lo thng trc
ca các NHTM trong kinh doanh.
Trong nn kinh t th trng, càng nhiu đi th thì s cnh tranh càng khc
lit. Lng tin trong lu thông thì có hn, các NHTM phi tìm cách vt qua đi
th đ huy đng v mình bng nhng u đim khác bit. Cho dù khi so sánh vi các
đi th trong cùng lnh vc, các sn phm dch v cung ng ca các ngân hàng có
th ging nhau hoàn toàn v thành phn cu to thì khách hàng vn có th nhn thc
đc s khác nhau và chính điu này có nh hng đn quyt đnh ca khách hàng
khi la chn sn phm, dch v ca ngân hàng nào.
Khi toàn cu hóa kinh t din ra cng là lúc đi th cnh tranh ca ngân hàng
không ngng đc m rng. Ngoài các đi th là các ngân hàng trong nc, gi li
xut hin thêm các ngân hàng nc ngoài ti Vit Nam. Chính s có mt ngày càng
nhiu đi th cnh tranh s thúc đy ngân hàng phi thng xuyên quan tâm đi
mi công ngh, nâng cao cht lng các dch v cung ng đ chin thng trong
cnh tranh.
- S gia tng nhu cu s dng dch v ngân hàng ca nn kinh t :
13

Mt trong nhng đc đim quan trng ca ngành ngân hàng là tt c các cá
nhân, t chc kinh doanh sn xut hay tiêu dùng, thm chí là các ngân hàng khác
cng đu có th va là ngi mua các sn phm dch v ngân hàng, va là ngi
bán sn phm dch v cho NH. Nhng ngi bán sn phm thông qua các hình thc
gi tin, lp tài khon giao dch hay cho vay đu có mong mun là nhn đc mt
lãi sut cao hn; trong khi đó, nhng ngi mua sn phm (vay vn) li mun mình
ch phi tr mt chi phí vay vn nh hn thc t. Nh vy, NH s phi đi mt vi
s mâu thun gia hot đng to li nhun có hiu qu và gi chân đc KH cng
nh có đc ngun vn thu hút r nht có th. iu này đt ra cho NH nhiu khó
khn trong đnh hng cng nh phng thc hot đng trong tng lai.
Mt khác, kinh t càng phát trin, thu nhp và mc sng ca ngi dân càng

cao thì nhu cu ca h đi vi các dch v, sn phm ngân hàng càng phi hoàn
thin, giá tr gia tng mang li phi càng nhiu. T thc t đó, ngân hàng phi hoàn
thin bn thân, nhy bén nm bt th hiu ngi dân đ có th cnh tranh đc trên
th trng.
- Các đi th mi tim n :
Khi sc hp dn ca ngành ngân hàng gia tng cng là lúc xut hin thêm các
ngân hàng mi bt đu tham gia th trng, đc bit là các t chc ln, các t chc
nc ngoài vi tim lc tài chính mnh, công ngh ngân hàng hin đi và thng
hiu quc t. Mt khi các ngân hàng mi càng d gia nhp th trng thì s cnh
tranh trên th trng ngân hàng s ngày càng gay gt. iu đó tt yu s dn đn xu
hng mua bán, sáp nhp trong ngành. S lng ngân hàng va và nh s gim
đáng k và ch còn li các ngân hàng hot đng vi hiu qu cao, duy trì mc li
nhun mc tiêu và gim đc cnh tranh trong ngành.
Các NHTM mi tham gia th trng vi nhng li th quan trng nh:
• M ra nhng tim nng mi;
• Có đng c và c vng giành đc th phn;
• ã tham kho kinh nghim t nhng NHTM đang hot đng;
• Có đc nhng thng kê đy đ và d báo v th trng…
14

Nh vy, bt k thc lc ca NHTM mi là th nào, thì các NHTM hin ti đã
thy mt mi đe da v kh nng th phn b chia s; ngoài ra, các NHTM mi có
nhng k sách và sc mnh mà các NHTM hin ti cha th có thông tin và chin
lc ng phó.
- S phát trin ca th trng tài chính vi các sn phm thay th :
Thi gian qua, th trng tài chính trong nc phát trin mnh m vi s ra
đi  t ca các t chc tài chính trung gian đã và đang đe da li th ca các
NHTM. Các loi hình đnh ch tài chính này cung cp các dch v tài chính mi
cng nh các dch v truyn thng vn vn do các NHTM đm nhim. Các trung
gian này cung cp cho khách hàng nhng sn phm mang tính khác bit và to cho

ngi mua sn phm có c hi chn la đa dng hn, th trng ngân hàng m rng
hn. iu này tt yu s tác đng làm gim đi tc đ phát trin ca các NHTM, th
phn suy gim. Hn na, trong điu kin nh vy, các doanh nghip ln ngoài vic
vay vn t ngân hàng có th có thêm các phng thc tài tr vn thông qua các
TCTD phi ngân hàng, qua th trng chng khoán…t đó, h s có s la chn
phng án có chi phí s dng vn thp nht đ ti đa hóa các li ích kinh t ca h
và chi phí qun lý ca ngân hàng s tng lên khi các khon vay ln gim đi, các
khon vay nh l gia tng, kéo theo ri ro cng ln dn. ây cng là mt trong
nhng yu t nh hng mnh m đn nng lc cnh tranh ca ngân hàng.
1.2.3.3. Nhóm yu t thuc môi trng ni b ngân hàng
Bên cnh các nhân t khách quan tác đng đn nng lc cnh tranh ca các
NHTM, trên thc t, nhóm các nhân t thuc v ni ti ca h thng NHTM cng
nh hng rt ln đn nng lc cnh tranh ca các ngân hàng này. Chúng bao gm:
• Nng lc điu hành ca ban lãnh đo NH;
• Quy mô vn và tình hình tài chính ca NHTM;
• Công ngh cung ng dch v NH;
• Cht lng nhân viên NH;
• Cu trúc t chc;
15

• Danh ting và uy tín ca NHTM
ây là nhng yu t ch có th thay đi bi chính ni b ngân hàng mà ít chu s
nh hng t bên ngoài. Mun cnh tranh đc vi các đi th khác trong ngành thì
trc ht bn thân các ngân hàng phi t hoàn thin mình, phi gây dng danh
ting, uy tín bng cht lng dch v vi cu trúc t chc hp lý, cht lng nhân
viên đt chun và công ngh cung ng dch v phi không ngng đc cp nht.
Mt khi, quy mô vn và tình hình tài chính ca ngân hàng đc n đnh và nâng
cao thì chc chn nng lc cnh tranh ca ngân hàng s đc nâng cao vt tri.
1.2.4. S cn thit phi nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng
Trong điu kin hi nhp kinh t vi khu vc và th gii, đ tn ti và đng

vng trên th trng các ngân hàng cn phi cnh tranh gay gt vi không ch các
ngân hàng trong nc mà còn phi cnh tranh vi các ngân hàng nc ngoài ti
Vit Nam. Nng lc cnh tranh s quyt đnh ngân hàng nào thành công và ngân
hàng nào s dn b đào thi.
Cnh tranh luôn có hai mt ca nó. Mt mt s thúc đy hot đng kinh doanh,
n lc phn đu ca chính ngân hàng, mt khác, nhng ngân hàng nào không thích
nghi đc vi c ch kinh doanh, không đ nng lc cnh tranh vi các ngân hàng
khác thì s dn bin mt khi ngành.
c bit, trong giai đon hin nay, vi s hi nhp kinh t đã làm cho môi
trng kinh doanh tr nên nng đng hn, phm vi cnh tranh dn rng ln hn.
Các ngân hàng không còn cnh tranh trong phm vi mt nc mà còn phi đi mt
vi s cnh tranh toàn cu vi nhiu đi th mnh, tim lc ln và kh nng nh
hng cao.
Thng xuyên kim tra, đánh giá v th cnh tranh ca mình s giúp các ngân
hàng có cái nhìn tng quát v th trng cng nh v trí ca mình trong bc tranh
toàn cnh đó. Hn na, các k thut, công ngh hin đi ngày nay đc ng dng
ngày càng nhiu trong lnh vc ngân hàng và to ra nhiu sn phm, dch v tt hn
thì ngân hàng cng phi không ngng ci tin, đi mi, phi đi sâu nghiên cu th
16

trng, hoàn thin hn các chc nng, vai trò ca mình đ có th duy trì đc v th
trên thng trng, phát hin nhng yêu cu mi ca khách hàng đ đáp ng nhu
cu khách hàng nhm ti đa hoá li nhun. Trong cuc cnh tranh này, ngân hàng
nào nhy bén hn, nng đng hn thì ngân hàng đó s thành công.
Có th nói,vic nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng trong điu kin
hin nay là cn thit cho s tn ti và phát trin ca ngân hàng.
1.2.5. Các ch tiêu đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM
1.2.5.1. Nng lc tài chính
Nng lc cnh tranh ca NHTM ph thuc rt ln vào nng lc tài chính ca
mi ngân hàng. Nng lc tt s giúp NHTM d dàng chim đc lòng tin ca khách

hàng trong huy đng vn cng nh trong cho vay vn, tng quy mô tng tài sn,
tng khi lng cho vay ti đa đi vi mt khách hàng theo nhng quy đnh ca
Ngân hàng Nhà nc. Nng lc tài chính ca mt NHTM th hin  quy mô vn,
cht lng tài sn có, kh nng thanh toán và kh nng sinh li, kh nng tn ti và
phát trin mt cách an toàn không đ xy ra đ v hay phá sn.
Di đây là mt s yu t chính ca Nng lc tài chính NHTM:
- Quy mô vn ch s hu:
Là mt trong nhng nhân t quyt đnh quy mô hot đng ca ngân hàng.
Ngân hàng có vn càng cao càng có nhiu c hi phát trin các sn phm, dch v
và đu t vào nhiu lnh vc khác nhau. T đó, giúp ngân hàng gia tng li nhun,
phát trin th phn và nâng cao nng lc cnh tranh.
- Nhóm ch tiêu v quy mô và tng trng tng tài sn:
Quy mô tng tài sn cng là mt trong nhng ch tiêu quan trng khi đánh giá
nng lc tài chính ca mt ngân hàng. Quy mô càng ln, cho thy nng lc ca
ngân hàng càng ln và kh nng huy đng vn cng nh s dng vn rt n đnh
khi tc đ tng trng tài sn tng trng đu đn.
- Kh nng thanh khon: