Luận văn thạc sĩ Mức truyền dẫn tỷ giá hối đoái vào chỉ số giá ở Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
o0o



HOÀNG TH THANH NHÀN



MC TRUYN DN T GIÁ HI OÁI VÀO CH
S GIÁ  VIT NAM



LUN VN THC S KINH T






TP. H CHệ MINH, NM 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
o0o


HOÀNG TH THANH NHÀN

MC TRUYN DN T GIÁ HI OÁI VÀO CH

S GIÁ  VIT NAM

Chuyên ngành: Kinh t tài chính- Ngân hàng
Mã s: 60.31.12


LUN VN THC S KINH T



Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS Nguyn Th Ngc Trang


TP. H CHệ MINH, NM 2012






LI CM N
Trc tiên, tôi xin chân thành cm n PGS.TS Nguyn Th Ngc
Trang ngi đã tn tình ch dn và đóng góp nhng ý kin quý báu
giúp tôi hoàn thành lun vn này.

Tôi xin gi li cm n chân thành đn Quý thy cô nhng ngi đã
tn tình truyn đt nhng kin thc cho tôi trong sut quá trình hc
tp ti trng.

Và tôi cng xin gi li cm n chân tình đn em Bch Th Phng

Tho; Trn Quc Phong, Nguyn Quc Huy và các bn hc đã h
tr nhit tình đ giúp tôi hoàn thành tt lun vn này.

Li cm n sau cùng tôi xin gi đn nhng thành viên trong gia
đình, nhng ngi đã h tr v tinh thn và đng viên tôi trong sut
quá trình hc tp và hoàn thành lun vn này.

TP. H Chí Minh, ngày 06 tháng 10 nm 2012
Hoàng Th Thanh Nhàn



LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi vi s giúp đ ca
ngi hng dn PGS.TS Nguyn Th Ngc Trang. Các ni dung nghiên cu và kt
qu ca bài nghiên cu này là trung thc và cha tng đc công b trong bt c
công trình nào.
S liu thng kê trong bài nghiên cu đc ly t nhng ngun d liu đáng tin cy
và đc chú thích rõ ràng trong bài nghiên cu ca tôi.
Nu có phát hin bt k s gian ln nào, tôi xin chu trách nhim trc Hi đng.

TP. H Chí Minh, ngày 06 tháng 10 nm 2012
Tác gi
Hoàng Th Thanh Nhàn

MC LC
TÓM TT 1
M U 2
CHNG 1 5
TNG QUAN LÝ THYT V TRUYN DN T GIÁ HI OÁI TI
VIT NAM 5
1.1 Th nào là truyn dn t giá hi đoái (ERPT) 5
1.2 C ch truyn dn t giá hi đoái vƠo các ch s giá lƠ nh th nào 6
1.3 Tng quan v các nghiên cu đin hình v ERPT  các nc 7
1.3.1 Các nghiên cu trên th gii 8
1.3.2 Các nghiên cu trong nc 10
KT LUN CHNG 1 13
CHNG 2 14
O LNG MC  TRUYN DN T GIÁ (ERPT) VÀO CH S GIÁ 
VIT NAM GIAI ON 2001-2011 14
2.1 Mô hình nghiên cu 14
2.2 D liu nghiên cu 16
2.3 Các bc thc hin trong quá trình chy mô hình 17
2.4 Kt qu thc nghim 18

2.4.1 Kim đnh nghim đn v 18
2.4.2 Xác đnh đ tr cho các bin trong mô hình 18
2.4.3 Hàm phn ng xung (impulse response) 19
2.4.4 Chc nng phân rã phng sai 27
2.4.5 Hn ch ca nghiên cu và hng nghiên cu tip theo 29
KT LUN CHUNG 30
TÀI LIU THAM KHO 31
PH LC 1 34
PH LC 2 39
PH LC 3 43
PH LC 4 47
PH LC 5 51


DANH MC T VIT TT

IMP : Ch s giá nhp khu
PPI : Ch s giá sn xut
CPI : Ch s giá tiêu dùng
GAP : Chênh lch sn lng thc t và sn lng tim nng
IP : Giá tr sn xut công nghip
M2 : Cung tin M2
TGHD : T giá hi đoái
ERPT : Mc truyn dn t giá-Exchange Rate Pass-Through
NHTW : Ngân hàng trung ng
NHNN :Ngân hàng nhà nc
VND : Vit Nam đng
USD : ô la M
NEER : T giá danh ngha hiu lc đa phng
IFS : Thng kê tài chính quc t

ADB : Ngân hàng phát trin Châu Á
ADF : Augmented Dickey-Fuller
WB : World bank
GSO : Tng cc thng kê Vit Nam










DANH MC BNG

Bng 2.1 Kt qu kim đnh nghim đn v
Bng 2.2: Kt qu xác đnh đ tr cho mô hình
Bng 2.3: Kt qu chun hóa cú sc NEER- h s truyn dn đn ch s giá
Bng 2.4: Kt qu phân rã phng sai


DANH MC HÌNH V

Hình 1.2: Kênh trc tip ca mc chuyn t giá
Hình 2.1: Phn ng ca các ch s giá đi vi cú sc NEER
Hình 2.2: Tng hp phn ng ba ch s giá vi 1% cú sc NEER
Hình 2.3 Hàm phn ng xung theo trt t th 2 (Cholesky Ordering 2)
Hình 2.4 Hàm phn ng xung theo trt t th 3 (Cholesky Ordering 3)
Hình 2.5 Hàm phn ng xung theo trt t th 4 (Cholesky Ordering 4)

Hình 2.6: Tác đng ca các cú sc giá du, cung tin, Gap đn ch s giá

1
TÓM T󰖯T
M󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá (ERPT) 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá trong n󰗜c là m󰗚t ch󰗨 󰗂 ã 󰗤c
nghiên c󰗪u khá r󰗚ng trên toàn th󰗀 gi󰗜i, tuy nhiên 󰗠 Vi󰗈t Nam các nghiên c󰗪u cho v󰖦n
󰗂 này còn r󰖦t ít. Trong bài nghiên c󰗪u c󰗨a mình tác gi󰖤 ã o l󰗞ng m󰗪c 󰗚 và th󰗞i
gian c󰗨a m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào chu󰗘i giá c󰖤 trong n󰗜c( IMP,PPI,CPI) là nh th󰗀
nào trong giai o󰖢n 2001 󰗀n 2011. K󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u cho th󰖦y m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸
giá (ERPT) 󰗀n IMP là l󰗜n nh󰖦t và hoàn toàn sau 5 quý k󰗄 t󰗬 lúc x󰖤y ra cú s󰗒c t󰗸 giá,
k󰗀 󰗀n là PPI và cu󰗒i cùng là CPI tuy nhiên m󰗪c 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n CPI là không hoàn
toàn, m󰗪c 󰖤nh h󰗠ng theo khuynh h󰗜ng gi󰖤m d󰖨n theo chu󰗘i ch󰗊 s󰗒 giá c󰖤 trong n󰗜c
là hoàn toàn phù h󰗤p v󰗜i các nghiên c󰗪u 󰗠 các n󰗜c. Hn n󰗰a, trong bài nghiên c󰗪u
ch󰗊 ra r󰖲ng 󰗠 Vi󰗈t Nam chính sách ti󰗂n t󰗈 có 󰖤nh h󰗠ng r󰖦t l󰗜n 󰗀n s󰗲 thay 󰗖i ch󰗊 s󰗒
giá trong n󰗜c. Do v󰖮y, 󰗄 󰖢t m󰗦c tiêu ki󰗄m soát l󰖢m phát và tng tr󰗠ng kinh t󰗀 thì
ngân hàng nhà n󰗜c c󰖨n ph󰖤i th󰖮n tr󰗎ng trong v󰖦n 󰗂 ki󰗄m soát cung ti󰗂n.
T󰗬 khóa: Truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá (ERPT), mô hình h󰗔i qui vecto (VAR), ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p
kh󰖪u(IMP), ch󰗊 s󰗒 giá s󰖤n xu󰖦t(PPI), ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng(CPI),
2
M󰗟 󰖧U
1. Lý do ch󰗎n 󰗂 tài
T󰗸 giá h󰗒i oái (TGH) và l󰖢m phát là m󰗚t trong nh󰗰ng chính sách kinh t󰗀 v mô quan
tr󰗎ng c󰗨a m󰗘i qu󰗒c gia.Vi󰗈c i󰗂u hành t󰗸 giá h󰗒i oái và l󰖢m phát luôn là m󰗚t v󰖦n 󰗂
áng quan tâm c󰗨a h󰖨u h󰗀t các qu󰗒c gia trên th󰗀 gi󰗜i. 󰗟 Vi󰗈t Nam, bi󰗀n 󰗚ng c󰗨a
TGH trong th󰗞i gian v󰗬a qua không ch󰗊 ã 󰖤nh h󰗠ng r󰖦t l󰗜n 󰗀n ho󰖢t 󰗚ng xu󰖦t
nh󰖮p kh󰖪u, cán cân thng m󰖢i, n󰗤 qu󰗒c gia, mà còn 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n ni󰗂m tin c󰗨a công
chúng.
Nh v󰖮y, li󰗈u r󰖲ng có m󰗚t m󰗒i quan h󰗈 nh th󰗀 nào gi󰗰a TGH và l󰖢m phát? S󰗲 thay
󰗖i trong TGH có tác 󰗚ng áng k󰗄 󰗀n l󰖢m phát hay không? Và n󰗀u có thì m󰗪c 󰗚
tác 󰗚ng là nh th󰗀 nào? Bi󰗀n 󰗚ng c󰗨a giá c󰖤 hàng hóa trên th󰗀 gi󰗜i c󰗦 th󰗄 giá d󰖨u có

󰖤nh h󰗠ng nh th󰗀 nào 󰗀n thay 󰗖i t󰗸 giá và l󰖢m phát 󰗠 Vi󰗈t Nam? Chính sách ti󰗂n t󰗈
li󰗈u có tác 󰗚ng 󰗀n l󰖢m phát hay không và n󰗀u có thì m󰗪c 󰗚 c󰗨a nó nh th󰗀 nào? 󰗄
tr󰖤 l󰗞i cho nh󰗰ng câu h󰗐i trên tác gi󰖤 ã l󰗲a ch󰗎n 󰗂 tài 󰜝M󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n c󰗨a t󰗸
giá vào các ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t Nam󰜞 󰗄 làm lu󰖮n vn b󰖤o v󰗈 khóa h󰗎c th󰖢c s c󰗨a
mình.
2. Tính c󰖦p thi󰗀t c󰗨a 󰗂 tài
Nghiên c󰗪u v󰗂 m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái (ERPT) vào các ch󰗊 s󰗒 giá: ch󰗊 s󰗒
giá nh󰖮p kh󰖪u (IMP); ch󰗊 s󰗒 giá s󰖤n xu󰖦t (PPI); ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng (CPI) luôn là m󰗚t
󰗂 tài áng quan tâm c󰗨a các nhà kinh t󰗀 th󰗀 gi󰗜i. ã có r󰖦t nhi󰗂u nghiên c󰗪u liên quan
󰗀n v󰖦n 󰗂 này ã 󰗤c th󰗲c hi󰗈n 󰗠 nhi󰗂u qu󰗒c gia; nhi󰗂u n󰗂n kinh t󰗀 trên th󰗀 gi󰗜i nh
so sánh m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá ( ERPT) vào ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u(IMP), ch󰗊 s󰗒 giá
s󰖤n xu󰖦t (PPI), ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng (CPI) 󰗠 nh󰗰ng n󰗜c phát tri󰗄n và nh󰗰ng n󰗜c m󰗜i
n󰗖i trong nhi󰗂u giai o󰖢n và th󰗞i gian khác nhau. K󰗀t qu󰖤 c󰗨a các nghiên c󰗪u cng
góp ph󰖨n không nh󰗐 󰗒i v󰗜i nh󰗰ng nhà i󰗂u hành chính sách 󰗠 các qu󰗒c gia nói trên.
T󰖢i Vi󰗈t Nam, nh󰗰ng nm g󰖨n ây cùng v󰗜i s󰗲 tng m󰖢nh c󰗨a t󰗸 l󰗈 l󰖢m phát và chính
sách i󰗂u hành t󰗸 giá cng linh ho󰖢t hn, m󰗪c 󰗚 phá giá c󰗨a VND ngày càng l󰗜n do
3
ó vi󰗈c c󰖮p nh󰖮t và xác 󰗌nh m󰗪c 󰗚 󰖤nh h󰗠ng c󰗨a vi󰗈c phá giá VND 󰗒i v󰗜i n󰗂n
kinh t󰗀 󰖸c bi󰗈t là ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng (CPI)trong n󰗜c là vô cùng c󰖨n thi󰗀t.
3. M󰗦c tiêu nghiên c󰗪u
Nh ã nêu rõ 󰗠 ph󰖨n lý do ch󰗎n 󰗂 tài, tác gi󰖤 có hai v󰖦n 󰗂 c󰖨n nghiên c󰗪u:
Th󰗪 nh󰖦t: tác gi󰖤 mu󰗒n xem xét m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n c󰗨a t󰗸 giá h󰗒i oái (ERPT) vào
các ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t Nam là nh th󰗀 nào.
Th󰗪 hai: tác gi󰖤 mu󰗒n xem xét m󰗪c 󰗚 tác 󰗚ng c󰗨a các y󰗀u t󰗒 v mô có 󰖤nh h󰗠ng
nh th󰗀 nào 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t Nam.
4. 󰗒i t󰗤ng nghiên c󰗪u
󰗄 󰖢t 󰗤c m󰗦c tiêu nghiên c󰗪u c󰗨a mình, các 󰗒i t󰗤ng nghiên c󰗪u c󰗨a tác gi󰖤 nh
sau:
- CPI : ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng c󰗨a Vi󰗈t Nam
- IMP : ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u c󰗨a Vi󰗈t Nam

- PPI : ch󰗊 s󰗒 giá s󰖤n su󰖦t c󰗨a Vi󰗈t Nam
- IP : giá tr󰗌 s󰖤n xu󰖦t công nghi󰗈p c󰗨a Vi󰗈t Nam
- Neer, Reer : t󰗸 giá danh ngha hi󰗈u l󰗲c a phng (Neer), t󰗸 giá th󰗲c hi󰗈u l󰗲c
a phng (Reer) c󰗨a Vi󰗈t Nam so v󰗜i 󰗖ng ti󰗂n các n󰗜c trong khu v󰗲c. 󰗟 bài
nghiên c󰗪u c󰗨a mình tác gi󰖤 l󰗲a ch󰗎n 10 qu󰗒c gia có quan h󰗈 giao thng
chi󰗀m 82 % t󰗸 tr󰗎ng giao thng v󰗜i Vi󰗈t Nam bao g󰗔m: Nh󰖮t, Singapore,
Trung Qu󰗒c, Hàn Qu󰗒c, M󰗺, Thái Lan, Úc, Hong Kong, Indonesia, Malaysia
- Các nhân t󰗒 v mô 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái vào ch󰗊 s󰗒
giá 󰗠 Vi󰗈t Nam.
5. Ph󰖢m vi nghiên c󰗪u
- Các s󰗒 li󰗈u v󰗂 chi s󰗒 giá tiêu dùng (CPI), ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u (IMP), ch󰗊 s󰗒 giá
s󰖤n su󰖦t (PPI), giá tr󰗌 s󰖤n xu󰖦t công nghi󰗈p (IP) c󰗨a Vi󰗈t Nam s󰖾 󰗤c nghiên
c󰗪u trong giai o󰖢n t󰗬 nm 2001- 2011
- T󰗸 giá danh ngha hi󰗈u l󰗲c a phng (Neer) so v󰗜i 10 󰗒i tác thng m󰖢i l󰗜n
c󰗨a Vi󰗈t Nam cng 󰗤c nghiên c󰗪u trong giai o󰖢n 2001-2011
6. Phng pháp nghiên c󰗪u
4
- Phng pháp so sánh: d󰗲a trên s󰗒 li󰗈u thu th󰖮p 󰗤c tác gi󰖤 so sánh v󰗜i m󰗦c
tiêu nghiên c󰗪u.
- Phng pháp mô hình hóa: phng pháp này 󰗤c s󰗮 d󰗦ng 󰗄 làm rõ nh󰗰ng
phân tích 󰗌nh tính b󰖲ng nh󰗰ng hình v󰖾 c󰗦 th󰗄 󰗄 các v󰖦n 󰗂 tr󰗠 nên d󰗆 hi󰗄u
hn.
- Phng pháp phân tích kinh t󰗀 l󰗤ng: tác gi󰖤 s󰗮 d󰗦ng mô hình VAR (vector
autoregression model) 󰗄 o l󰗞ng và phân tích m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá
(ERPT) vào ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t Nam giai o󰖢n 2001-2011
7. D󰗰 li󰗈u nghiên c󰗪u
Trong bài nghiên c󰗪u c󰗨a mình tác gi󰖤 ã s󰗮 d󰗦ng s󰗒 li󰗈u th󰗒ng kê t󰗬 các ngu󰗔n d󰗰
li󰗈u: T󰗖ng c󰗦c th󰗒ng kê Vi󰗈t Nam (GSO); ngu󰗔n d󰗰 li󰗈u datastream t󰗬 t󰗖 ch󰗪c tài
chính qu󰗒c t󰗀 (IFS); ngân hàng th󰗀 gi󰗜i (WB), trong kho󰖤ng th󰗞i gian t󰗬 2001-
2011.

8. B󰗒 c󰗦c lu󰖮n vn
Ngoài l󰗞i m󰗠 󰖨u, k󰗀t lu󰖮n và danh m󰗦c các tài li󰗈u tham kh󰖤o, lu󰖮n vn chia làm
hai chng.
- Chng 1: T󰗖ng quan lý thuy󰗀t v󰗂 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái t󰖢i Viêt Nam
Chng 2: o l󰗞ng m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá (ERPT) vào ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t
Nam giai o󰖢n 2001-2011
9. óng góp c󰗨a lu󰖮n vn
- Th󰗪 nh󰖦t, lu󰖮n vn góp ph󰖨n cung c󰖦p thông tin t󰗖ng quan hn v󰗂 m󰗪c 󰗚
truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái t󰖢i Vi󰗈t Nam là nh th󰗀 nào trong giai o󰖢n nghiên
c󰗪u.
- Th󰗪 hai, lu󰖮n vn ã xác 󰗌nh 󰗤c xu h󰗜ng bi󰗀n 󰗚ng c󰗨a m󰗪c 󰗚 truy󰗄n d󰖬n
t󰗸 giá h󰗒i oái vào ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t Nam trong giai o󰖢n nghiên c󰗪u.
- Th󰗪 ba, th󰗲c hi󰗈n ch󰗪c nng phân rã phng sai, lu󰖮n vn xác 󰗌nh 󰗤c m󰗪c
󰗚 󰖤nh h󰗠ng nh th󰗀 nào c󰗨a các nhân t󰗒 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t Nam.
5
CHNG 1
T󰗕NG QUAN LÝ THUY󰖿T V󰗁 TRUY󰗁N D󰖫N T󰗷 GIÁ H󰗑I OÁI T󰖡I
VI󰗇T NAM
1.1 Th󰗀 nào là truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái (ERPT)
Có r󰖦t nhi󰗂u nh󰗰ng nghiên c󰗪u khác nhau v󰗂 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá, i󰗄n hình nh c󰗨a
Giovanni P.Olivei (2002) cho r󰖲ng truy󰗄n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái nh là s󰗲 tác 󰗚ng c󰗨a
s󰗲 thay 󰗖i t󰗸 giá h󰗒i oái 󰗀n giá nh󰖮p kh󰖪u ( tính trên 󰗔ng n󰗚i t󰗈) 󰗒i v󰗜i nh󰗰ng
qu󰗒c gia có quan h󰗈 xu󰖦t nh󰖮p kh󰖪u v󰗜i nhau. Hay nói cách khác là 1% thay 󰗖i c󰗨a t󰗸
giá h󰗒i oái s󰖾 tác 󰗚ng nh th󰗀 nào 󰗀n s󰗲 thay 󰗖i giá nh󰖮p kh󰖪u.
Nghiên c󰗪u khác c󰗨a Amit Ghosh và Ramkishen S.Rajan (2007) cho r󰖲ng truy󰗂n
d󰖬n t󰗸 giá là s󰗲 󰖤nh h󰗠ng c󰗨a nh󰗰ng thay 󰗖i c󰗨a t󰗸 giá h󰗒i oái vào giá c󰗨a hàng hóa
nh󰖮p kh󰖪u cng nh vào giá c󰖤 hàng hóa n󰗚i 󰗌a nói chung( d󰗲a trên n v󰗌 ti󰗂n t󰗈 c󰗨a
n󰗜c nh󰖮p kh󰖪u).
Rudrani Bhattacharya, Ila Patnaik, Ajay Shah (2008) trong nghiên c󰗪u c󰗨a mình
ã 󰗌nh ngha truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái là ph󰖨n trm thay 󰗖i c󰗨a giá c󰖤 hàng hóa

trong n󰗜c(domestic prices) -giá nh󰖮p kh󰖪u, giá s󰖤n xu󰖦t, giá tiêu dùng và c󰖤 giá
hàng hóa xu󰖦t kh󰖪u- 󰗤c xác 󰗌nh b󰗠i các nhà nh󰖮p kh󰖪u trong n󰗜c khi có s󰗲 thay
󰗖i 1% c󰗨a bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá h󰗒i oái.
Nkunde Mwase (2006) có 󰗌nh ngha r󰗚ng hn v󰗂 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái chính là
s󰗲 thay 󰗖i c󰗨a giá c󰖤 hàng hóa trong n󰗜c nh th󰗀 nào khi có s󰗲 thay 󰗖i 1% c󰗨a cú
s󰗒c t󰗸 giá.
Jonathan McCarthy (2000) nghiên c󰗪u tác 󰗚ng c󰗨a s󰗲 thay 󰗖i t󰗸 giá h󰗒i oái và
giá nh󰖮p kh󰖪u 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá trong n󰗜c( PPI, CPI) 󰗠 nh󰗰ng qu󰗒c gia phát tri󰗄n và tác
gi󰖤 s󰗮 d󰗦ng mô hình VAR 󰗄 phân tích s󰗲 tng quan c󰗨a s󰗲 bi󰗀n 󰗚ng c󰗨a t󰗸 giá h󰗒i
oái và giá nh󰖮p kh󰖪u 󰗀n chu󰗘i các ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 các n󰗜c phát tri󰗄n.
M󰗚t nghiên c󰗪u i󰗄n hình n󰗰a trong v󰖨n 󰗂 này là c󰗨a Takatoshi Ito và Kiyotaka
Sato (2006) cng 󰗌nh ngha truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá là m󰗪c 󰖤nh h󰗠ng c󰗨a bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá
6
lên giá n󰗚i 󰗌a và m󰗪c 󰖤nh h󰗠ng này th󰗞ng 󰗤c th󰖤o lu󰖮n cùng v󰗜i nh󰗰ng chính
sách v mô c󰗨a n󰗂n kinh t󰗀.
Nhìn chung t󰖦t c󰖤 các nghiên c󰗪u 󰗂u nh󰖮n th󰖦y r󰖲ng s󰗲 bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá h󰗒i oái có
󰖤nh h󰗠ng áng k󰗄 󰗀n s󰗲 bi󰗀n 󰗚ng c󰗨a giá c󰖤 trong n󰗜c và n󰗀u ta bi󰗀t 󰗤c m󰗪c 󰗚
󰖤nh h󰗠ng c󰗨a nó là nh th󰗀 nào, 󰗠 m󰗪c 󰗚 nào, thì vi󰗈c i󰗂u hành t󰗸 giá h󰗒i oái s󰖾
tr󰗠 thành m󰗚t công c󰗦 h󰗰u hi󰗈u 󰗄 ki󰗄m soát nh󰗰ng bi󰗀n 󰗚ng c󰗨a n󰗂n kinh t󰗀.
Qua m󰗚t s󰗒 nh󰗰ng nghiên c󰗪u ã nêu tác gi󰖤 khái quát 󰗌nh ngha truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá
nh sau:󰜝 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá là ph󰖨n trm thay 󰗖i c󰗨a giá c󰖤 hàng hóa n󰗚i 󰗌a - ch󰗊
s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u(IMP), ch󰗊 s󰗒 giá s󰖤n xu󰖦t(PPI), ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng (CPI)- khi có
s󰗲 thay 󰗖i m󰗚t ph󰖨n trm (1%)c󰗨a cú s󰗒c t󰗸 giá󰜞.
1.2 C ch󰗀 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái vào các ch󰗊 s󰗒 giá là nh th󰗀 nào?
Theo Rudrani Bahttacharya (2008) cho r󰖲ng c ch󰗀 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào giá hàng
hóa n󰗚i 󰗌a qua hai giai o󰖢n:
Giai o󰖢n 1: s󰗲 s󰗦t gi󰖤m c󰗨a t󰗸 giá h󰗒i oái s󰖾 làm tng giá nguyên v󰖮t li󰗈u 󰖨u vào
c󰗨a các hàng hóa nh󰖮p kh󰖪u .
Giai o󰖢n 2: Khi tng giá nguyên v󰖮t li󰗈u 󰖨u vào c󰗨a các hàng hóa nh󰖮p kh󰖪u thì
thông qua cung c󰖨u th󰗌 tr󰗞ng nó s󰖾 lâp t󰗪c 󰖤nh h󰗠ng làm tng chi phí s󰖤n xu󰖦t và s󰖾

làm tng giá hàng hóa trong n󰗜c.
Và m󰗪c truy󰗂n d󰖬n 󰗤c g󰗎i là hoàn toàn(complete) khi 1% thay 󰗖i t󰗸 giá s󰖾 d󰖬n 󰗀n
s󰗲 thay 󰗖i trong giá c󰖤 n󰗚i 󰗌a cng 󰗠 m󰗪c 1%, và n󰗀u m󰗪c 󰗚 thay 󰗖i này nh󰗐 hn
1% thì m󰗪c truy󰗂n d󰖬n 󰗤c g󰗎i là không hoàn toàn(incomplete).
Theo nghiên c󰗪u c󰗨a Nicoleta (2007), nh󰗰ng thay 󰗖i c󰗨a TGH s󰖾 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n
t󰗸 l󰗈 l󰖢m phát qua hai kênh c b󰖤n là: tr󰗲c ti󰗀p và gián ti󰗀p.
a. Kênh tr󰗲c ti󰗀p: 󰗄 n gi󰖤n hoá phân tích và không m󰖦t tính t󰗖ng quát, ta
có th󰗄 xem cú s󰗒c này chính là: s󰗲 m󰖦t giá 󰗔ng n󰗚i t󰗈. i󰗂u này s󰖾 khi󰗀n nh󰗰ng hàng
hoá và nguyên li󰗈u nh󰖮p kh󰖪u tr󰗠 nên 󰖰t hn. Khi giá các nguyên li󰗈u nh󰖮p kh󰖪u
tng, chi phí s󰖤n xu󰖦t s󰖾 tng và tng giá tiêu dùng. Giá hàng hoá tiêu dùng nh󰖮p kh󰖪u
tng s󰖾 ph󰖤n ánh ngay vào s󰗲 tng lên c󰗨a ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng. (Hình 1.2).
7
Hình 1.2: Kênh tr󰗲c ti󰗀p c󰗨a m󰗪c chuy󰗄n t󰗸 giá
Ngu󰗔n: Nicoleta (2007)
b. Kênh gián ti󰗀p: Khi 󰗔ng n󰗚i t󰗈 gi󰖤m giá, hàng n󰗚i 󰗌a s󰖾 tr󰗠 nên r󰖼 hn so v󰗜i
hàng qu󰗒c t󰗀 khi󰗀n c󰖨u hàng n󰗚i 󰗌a tng d󰖬n 󰗀n giá tng theo c ch󰗀 cung - c󰖨u th󰗌
tr󰗞ng ho󰖸c d󰖬n 󰗀n gia tng s󰖤n xu󰖦t, tng c󰖨u lao 󰗚ng, ti󰗀p 󰗀n là tng lng và
tng t󰗖ng c󰖨u, k󰗀t qu󰖤 là t󰗸 l󰗈 l󰖢m phát gia tng. Tuy nhiên, tác 󰗚ng này ch󰗨 y󰗀u là
trong dài h󰖢n do giá th󰗞ng c󰗪ng nh󰖰c trong ng󰖰n h󰖢n.
M󰗚t kênh gián ti󰗀p quan tr󰗎ng khác : trong ng󰖰n h󰖢n cng nh dài h󰖢n thông qua t󰗸
l󰗈 ô la hoá n󰗂n kinh t󰗀, t󰗪c là tình tr󰖢ng ng󰗞i dân s󰗠 h󰗰u các tài s󰖤n tính b󰖲ng ngo󰖢i
t󰗈. Gi󰖤 󰗌nh TGH tng, t󰗪c là n󰗚i t󰗈 m󰖦t giá và ngo󰖢i t󰗈 tng giá, ng󰗞i dân có xu
h󰗜ng chuy󰗄n sang n󰖰m gi󰗰 các tài s󰖤n b󰖲ng ngo󰖢i t󰗈, 󰖪y giá c󰗨a các tài s󰖤n tính
b󰖲ng ngo󰖢i t󰗈 tng, thông th󰗞ng là b󰖦t 󰗚ng s󰖤n và các m󰖸t hàng xa x󰗊, và m󰖸t b󰖲ng
giá chung s󰖾 tng lên hay CPI s󰖾 tng.
1.3 T󰗖ng quan v󰗂 các nghiên c󰗪u i󰗄n hình v󰗂 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá(ERPT) 󰗠 các
n󰗜c
V󰗂 c b󰖤n vai trò quan tr󰗎ng nh󰖦t c󰗨a truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá là m󰗪c 󰗚 󰖤nh h󰗠ng c󰗨a nó
trong kh󰖤 nng d󰗲 báo l󰖢m phát trong n󰗂n kinh t󰗀, i󰗂u ó có ý ngha r󰖦t quan tr󰗎ng
󰗒i v󰗜i ngân hàng trung ng trong vi󰗈c th󰗲c thi chính sách ti󰗂n t󰗈. N󰖰m b󰖰t 󰗤c vai

trò c󰗨a nó mà các nhà kinh t󰗀 ã không ng󰗬ng nghiên c󰗪u 󰗄 xác 󰗌nh m󰗪c 󰗚 󰖤nh
h󰗠ng c󰗨a truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá 󰗀n giá c󰖤 n󰗚i 󰗌a nh󰖲m tng kh󰖤 nng d󰗲 báo cho chính
ph󰗨 trong vi󰗈c th󰗲c thi các chính sách v mô c󰗨a n󰗂n kinh t󰗀 các n󰗜c. D󰗜i ây tác
gi󰖤 xin i󰗄m qua m󰗚t s󰗒 các nghiên c󰗪u i󰗄n hình.
Hàng hóa nh󰖮p
kh󰖪u( ch󰗊 s󰗒 giá
n󰗜c ngoài-P*)
Hàng hóa nh󰖮p
kh󰖪u( ch󰗊 s󰗒 giá
nh󰖮p kh󰖪u-P)
Nguyên v󰖮t li󰗈u
s󰖤n xu󰖦t( ch󰗊 s󰗒
giá s󰖤n xu󰖦t-
PPI)
Hàng tiêu
dùng cu󰗒i
cùng( ch󰗊 s󰗒
giá tiêu dùng-
CPI)
Hàng tiêu dùng
cu󰗒i cùng( ch󰗊
s󰗒 giá tiêu dùng-
CPI)
4
1
2
3
8
1.3.1 Các nghiên c󰗪u trên th󰗀 gi󰗜i.
Khi xem xét ph󰖤n 󰗪ng c󰗨a giá nh󰖮p kh󰖪u c󰗨a các ngành công nghi󰗈p 󰗠 Hoa K󰗴 󰗒i v󰗜i

nh󰗰ng bi󰗀n 󰗚ng c󰗨a t󰗸 giá h󰗒i oái trong giai o󰖢n 1981-1999, Oliver (2002), k󰗀t qu󰖤
nghiên c󰗪u là m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào giá nh󰖮p kh󰖪u là không hoàn toàn, trung bình
󰗠 m󰗪c 0.5 % 󰗒i v󰗜i các ngành công nghi󰗈p trong giai o󰖢n 1980s và m󰗪c 󰗚 truy󰗂n
d󰖬n càng nh󰗐 hn c󰗦 th󰗄 0.25% trong giai o󰖢n 1990s. Do ó, 󰗂 xu󰖦t c󰗨a tác gi󰖤 là 󰗄
gi󰖤m l󰗤ng hàng hóa nh󰖮p kh󰖪u vào Hoa K󰗴 thì chính ph󰗨 nên phá giá 󰗔ng n󰗚i
t󰗈(USD).
Môi tr󰗞ng l󰖢m phát và m󰗪c bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá 󰗠 m󰗚t qu󰗒c gia là m󰗚t trong nh󰗰ng nhân
t󰗒 󰖤nh h󰗠ng r󰖦t l󰗜n 󰗀n m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào ch󰗊 s󰗒 giá. Theo Campa &
Goldberg(2004) nghiên c󰗪u v󰗂 m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào giá nh󰖮p kh󰖪u c󰗨a 23
n󰗜c OECD và k󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u cho th󰖦y các n󰗜c có t󰗸 giá h󰗒i oái và l󰖢m phát
bi󰗀n 󰗚ng ít hn s󰖾 có t󰗸 l󰗈 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái vào giá nh󰖮p kh󰖪u th󰖦p hn.
Cùng v󰗜i k󰗀t lu󰖮n trên có nghiên c󰗪u c󰗨a Ghosh và Rajan(2008) tác gi󰖤 ã s󰗮 d󰗦ng
phng pháp h󰗔i qui tuy󰗀n tính OLS 󰗄 o l󰗞ng 󰗚 l󰗜n c󰗨a truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào ch󰗊
s󰗒 giá tiêu dùng và ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u c󰗨a Hàn Qu󰗒c, Thái Lan, k󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u
ã cho th󰖦y m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá 󰗠 Thái Lan cao hn 󰗠 Hàn Qu󰗒c, bài nghiên c󰗪u
cng cho th󰖦y 󰗚 m󰗠 c󰗨a n󰗂n kinh t󰗀 và s󰗲 thay 󰗖i c󰗨a t󰗸 giá càng l󰗜n thì 󰗚 l󰗜n c󰗨a
truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u càng tng.
S󰗲 ph󰗦 thu󰗚c hàng nh󰖮p kh󰖪u c󰗨a m󰗚t qu󰗒c gia và qui mô c󰗨a m󰗚t qu󰗒c gia cng là
m󰗚t trong nh󰗰ng nhân t󰗒 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n 󰗚 l󰗜n c󰗨a truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào ch󰗊 s󰗒 giá.
Theo Campa,Goldberg & Gonzales-Minguez (2005) khi nghiên c󰗪u v󰗂 m󰗪c truy󰗂n
d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái 󰗀n giá nh󰖮p kh󰖪u gi󰗰a các n󰗜c và các lo󰖢i s󰖤n ph󰖪m trong khu
v󰗲c 󰗔ng Euro. K󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u: trong ng󰖰n h󰖢n, 󰖤nh h󰗠ng c󰗨a bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá
󰗀n giá nh󰖮p kh󰖪u cao nhng không hoàn toàn (nh󰗐 hn 1), và r󰖲ng m󰗪c truy󰗂n d󰖬n là
khác nhau gi󰗰a các ngành công nghi󰗈p và các qu󰗒c gia. Trong dài h󰖢n: m󰗪c chuy󰗄n
d󰗌ch l󰖢i cao hn (g󰖨n b󰖲ng 1), không tìm th󰖦y b󰖲ng ch󰗪ng thuy󰗀t ph󰗦c r󰖲ng s󰗲 ra 󰗞i
c󰗨a 󰗔ng Euro gây ra m󰗚t s󰗲 thay 󰗖i c󰖦u trúc v󰗂 m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào giá nh󰖮p
kh󰖪u c󰗨a khu v󰗲c 󰗔ng Euro.
9
Mc Cathay(2000) là ng󰗞i tiên phong trong vi󰗈c s󰗮 d󰗦ng mô hình VAR 󰗈 qui
(recursive VAR) 󰗄 nghiên c󰗪u v󰗂 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá. M󰗦c tiêu nghiên c󰗪u c󰗨a tác gi󰖤

là phân tích th󰗲c nghi󰗈m tác 󰗚ng c󰗨a thay 󰗖i t󰗸 giá và giá nh󰖮p kh󰖪u 󰖤nh h󰗠ng nh
th󰗀 nào 󰗀n ch󰗊 s󰗒 PPI, CPI 󰗠 các n󰗜c công nghi󰗈p c󰗦 th󰗄 là ( United States, Japan,
Germany, France, UK, Belgium, Netherland, Sweden, Switzerland), k󰗀t qu󰖤 cho th󰖦y
bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá h󰗒i oái và giá nh󰖮p kh󰖪u (external factors) có 󰖤nh h󰗠ng không áng
k󰗄 󰗀n PPI, CPI 󰗠 các n󰗜c công nghi󰗈p 󰗠 th󰗞i k󰗴 h󰖮u Bretton Woods nhng nó 󰖤nh
h󰗠ng áng k󰗄 󰗀n nh󰗰ng qu󰗒c gia có th󰗌 ph󰖨n nh󰖮p kh󰖪u l󰗜n và môi tr󰗞ng c󰖢nh
tranh không cao. Hahn(2003) trong nghiên c󰗪u c󰗨a mình tác gi󰖤 cng s󰗮 d󰗦ng mô
hình VAR 󰗈 qui 󰗄 nghiên c󰗪u v󰗂 tác 󰗚ng c󰗨a các cú s󰗒c ngo󰖢i tác (cú s󰗒c giá d󰖨u,
cú s󰗒c t󰗸 giá, cú s󰗒c giá c󰖤 hàng hóa nh󰖮p kh󰖪u tr󰗬 giá d󰖨u) 󰗀n chu󰗘i các ch󰗊 s󰗒 giá
(IMP, PPI, CPI) c󰗨a khu v󰗲c s󰗮 d󰗦ng 󰗔ng ti󰗂n chung Châu Âu. K󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u
cho th󰖦y m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n l󰗜n nh󰖦t và nhanh nh󰖦t là do cú s󰗒c c󰗨a giá nh󰖮p kh󰖪u
không bao g󰗔m giá d󰖨u, ti󰗀p ó là cú s󰗒c t󰗸 giá và cú s󰗒c giá d󰖨u. M󰗪c 󰗚 󰖤nh h󰗠ng
c󰗨a các cú s󰗒c này gi󰖤m d󰖨n theo chu󰗘i phân ph󰗒i giá (IMP->PPI->CPI). Tác 󰗚ng
c󰗨a các cú s󰗒c gi󰖤i thích ph󰖨n l󰗜n s󰗲 khác bi󰗈t trong chu󰗘i các ch󰗊 s󰗒 giá. K󰗀t qu󰖤 c󰗨a
bài cng góp ph󰖨n cung c󰖦p thông tin cho 󰗨y ban qu󰖤n lý ti󰗂n t󰗈 khu v󰗲c 󰗔ng ti󰗂n
chung Châu Âu (EMU-Euro pean Moneytary Union) có nh󰗰ng chính sách phù h󰗤p
cho khu v󰗲c. Nghiên c󰗪u cng cho th󰖦y m󰗚t m󰗒i quan h󰗈 cùng chi󰗂u rõ r󰗈t gi󰗰a 󰗚 l󰗜n
c󰗨a s󰗲 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái và l󰖢m phát, i󰗂u này phù h󰗤p v󰗜i gi󰖤 thuy󰗀t c󰗨a
Taylor(2000). K󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u cng trình bày có m󰗒i tng quan cùng chi󰗂u gi󰗰a
󰗚 m󰗠 hàng nh󰖮p kh󰖪u c󰗨a m󰗚t qu󰗒c gia và m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá là th󰖦p hn so v󰗜i
các n󰗜c m󰗜i n󰗖i.
Nhìn chung các nghiên c󰗪u v󰗂 m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 các n󰗜c phát
tri󰗄n 󰗂u cho th󰖦y r󰖲ng m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 các n󰗜c phát tri󰗄n là
th󰖦p hn so v󰗜i các n󰗜c m󰗜i n󰗖i và các n󰗜c 󰗠 khu v󰗲c Châu Á. i󰗄n hình cho các
nghiên c󰗪u 󰗠 khu v󰗲c Châu Á là nghiên c󰗪u c󰗨a Ito và Sato (2007), tác gi󰖤 ã dùng
mô hình VAR nghiên c󰗪u s󰗲 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá 󰗒i v󰗜i các n󰗜c thu󰗚c khu v󰗲c ông
Nam Á ch󰗌u 󰖤nh h󰗠ng c󰗨a cu󰗚c kh󰗨ng ho󰖤ng ti󰗂n t󰗈 nm 1997-1998 g󰗔m: Hàn Qu󰗒c,
10
Indonesia; Thai Lan, Philippine, Malaysia. K󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u cho th󰖦y 󰗚 l󰗜n c󰗨a
m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u (IMP) là cao nh󰖦t, sau ó 󰗀n

PPI, và cu󰗒i cùng là CPI. M󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái 󰗀n IMP là khá cao 󰗠 t󰖦t c󰖤
các n󰗜c b󰗌 󰖤nh h󰗠ng b󰗠i cu󰗚c kh󰗨ng ho󰖤ng ti󰗂n t󰗈; m󰗪c truy󰗂n d󰖬n 󰗀n CPI nhìn
chung là th󰖦p 󰗠 t󰖦t c󰖤 các n󰗜c khác ngo󰖢i tr󰗬 Indonesia, i󰗂u này cho th󰖦y NHTW 󰗠
t󰖦t c󰖤 các n󰗜c ã áp d󰗦ng ch󰖸t ch󰖾 chính sách th󰖰t ch󰖸t ti󰗂n t󰗈 󰗄 h󰖢n ch󰗀 l󰖢m phát,
tuy nhiên t󰖢i Indonesia do ph󰖤i 󰗒i m󰖸t v󰗜i v󰖦n 󰗂 thanh kho󰖤n kém và thi󰗀u v󰗒n trong
h󰗈 th󰗒ng ngân hàng nên NHTW Indonesia ph󰖤i n󰗜i r󰗚ng cung ti󰗂n; mâu thu󰖬n trong
chính sách ti󰗂n t󰗈 khi󰗀n n󰗜c này ph󰖤i ch󰗌u 󰖤nh h󰗠ng n󰖸ng n󰗂 nh󰖦t t󰗬 cu󰗚c kh󰗨ng
ho󰖤ng 1997-1998.
1.3.2 Các nghiên c󰗪u 󰗠 Vi󰗈t Nam
󰗟 Vi󰗈t Nam trong nh󰗰ng nm g󰖨n ây do nh󰖮n th󰖦y 󰗤c ý ngha th󰗲c ti󰗆n c󰗨a vi󰗈c
nghiên c󰗪u m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào ch󰗊 s󰗒 giá là r󰖦t c󰖨n thi󰗀t cho vi󰗈c ho󰖢ch 󰗌nh
chính sách t󰗸 giá cho chính ph󰗨. Do v󰖮y, ã có r󰖦t nhi󰗂u nh󰗰ng nghiên c󰗪u có giá tr󰗌
trong th󰗞i gian g󰖨n ây và tác gi󰖤 xin 󰗤c gi󰗜i thi󰗈u m󰗚t vài nghiên c󰗪u chuyên sâu
trong lnh v󰗲c này nh sau:
Võ Vn Minh (2009) 󰜝 Exchage Rate Pass Through and Its Implication for
Inflation in Viet Nam󰜞. Tác gi󰖤 s󰗮 d󰗦ng mô hình VAR 󰗄 󰗜c l󰗤ng m󰗪c tác 󰗚ng
c󰗨a cú s󰗒c t󰗸 giá 󰗀n ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u và t󰗸 l󰗈 l󰖢m phát trong n󰗜c. D󰗰 li󰗈u 󰗤c
l󰖦y t󰗬 tháng 1/2001- T2/2007. K󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u ERPT truy󰗂n d󰖬n 󰗀n IMP sau 6
tháng là 1.04 và sau 1 nm là 0.21, tác gi󰖤 gi󰖤i thích i󰗂u này do các h󰗤p 󰗔ng nh󰖮p
kh󰖪u d󰗲a trên c s󰗠 giao hàng trong tng lai. Khi nhà s󰖤n xu󰖦t, nhà nh󰖮p kh󰖪u phát
hi󰗈n cn s󰗒c t󰗸 giá h󰗎 a các i󰗂u kho󰖤n này vào làm c s󰗠 giao hàng. Bên c󰖢nh ó
m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n 󰗀n CPI trong 4 tháng 󰖨u là âm và m󰗪c tác 󰗚ng tich ly sau 1
nm là 0.13 - 󰗠 m󰗪c th󰖦p so v󰗜i các n󰗜c trong khu v󰗲c, tác gi󰖤 gi󰖤i thích i󰗂u này là
do môi tr󰗞ng l󰖢m phát, tình tr󰖢ng dola hóa th󰖦p và vi󰗈c t󰗲 do hóa lãi su󰖦t 󰗠 giai o󰖢n
này ã cho k󰗀t qu󰖤 nh v󰖮y.
Nghiên c󰗪u Tr󰖨n Mai Anh, Nguy󰗆n ình Minh Anh và Võ Trí Thành (2011) 󰜝
ERPT into Inflation in Viet Nam: An Assessment Using VAR approach󰜞, trong bài
11
nghiên c󰗪u c󰗨a mình tác gi󰖤 cng s󰗮 d󰗦ng phng pháp VAR 󰗄 ánh giá 󰖤nh h󰗠ng
c󰗨a bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá 󰗀n l󰖢m phát 󰗠 Vi󰗈t Nam. K󰗀t q󰗨a nghiên c󰗪u cho th󰖦y m󰗪c

truy󰗂n d󰖬n ERPT vào CPI Vi󰗈t Nam giai o󰖢n 2005-2009 là 0.07 (th󰖦p) và nó g󰖨n nh
không còn 󰖤nh h󰗠ng t󰗬 tháng th󰗪 3,t󰗬 nghiên c󰗪u c󰗨a mình tác gi󰖤 cho r󰖲ng l󰖢m phát
trong n󰗜c ch󰗨 y󰗀u do tác 󰗚ng c󰗨a cung ti󰗂n, do ó vi󰗈c th󰗲c thi qu󰖤n lý chính sách
ti󰗂n t󰗈 là gi󰖤i pháp t󰗒t 󰗄 ki󰗂m ch󰗀 l󰖢m phát. Tác gi󰖤 󰗂 xu󰖦t m󰗚t s󰗲 linh ho󰖢t hn
trong vi󰗈c i󰗂u hành ch󰗀 󰗚 t󰗸 giá h󰗒i oái c󰗨a ngân hàng nhà n󰗜c.
B󰖢ch Th󰗌 Phng Th󰖤o (2011) 󰜝 Truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái vào các ch󰗊 s󰗒 gía t󰖢i
Vi󰗈t Nam giai o󰖢n 2001-2011󰜞 . K󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u cho th󰖦y m󰗪c truy󰗂n d󰖬n
TGH c󰗨a Vi󰗈t Nam giai o󰖢n hi󰗈n nay ang có xu h󰗜ng tng nhanh , th󰗞i gian tác
󰗚ng kéo dài và không 󰗠 m󰗪c th󰖦p so v󰗜i các n󰗜c khác. Do ó các cú s󰗒c v󰗂 TGH
ch󰖰c ch󰖰n có 󰖤nh h󰗠ng l󰗜n 󰗀n các ch󰗊 s󰗒 giá qua ó 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n các ch󰗊 s󰗒 kinh
t󰗀 v mô và t󰗬 ó 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n 󰗞i s󰗒ng nhân dân.
Tr󰖨n Qu󰗒c Phong (2012) 󰜝 M󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n c󰗨a t󰗸 giá vào ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng
Vi󰗈t Nam giai o󰖢n 2000-2011󰜞. Trong bài nghiên c󰗪u tác gi󰖤 xem xét m󰗪c 󰗚 truy󰗂n
d󰖬n c󰗨a t󰗸 giá song phng VND/CNY vào CPI Vi󰗈t Nam, k󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u cho
r󰖲ng trong dài h󰖢n m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n là 0,68 và 1,47 tng 󰗪ng v󰗜i CPI, PPI làm 󰖢i
di󰗈n cho chi phí s󰖤n xu󰖦t Trung Qu󰗒c và m󰗪c truy󰗂n d󰖬n c󰗨a t󰗸 giá danh ngha hi󰗈u
l󰗲c Neer vào CPI Vi󰗈t Nam là 0,17. Trong ng󰖰n h󰖢n, m󰗪c truy󰗂n d󰖬n c󰗨a t󰗸 giá song
phng VND/CNY vào CPI Vi󰗈t Nam là 0,3 và 0,64 tng 󰗪ng v󰗜i CPI, PPI là chi phí
s󰖤n xu󰖦t c󰗨a Trung Qu󰗒c và m󰗪c truy󰗂n d󰖬n c󰗨a Neer vào CPI c󰗨a Vi󰗈t Nam là 0,16.
Nhìn chung trong giai o󰖢n nghiên c󰗪u m󰗪c truy󰗂n d󰖬n c󰗨a t󰗸 giá vào CPI Vi󰗈t Nam
có xu h󰗜ng tng d󰖨n. K󰗀t lu󰖮n này cng hoàn toàn phù h󰗤p v󰗜i nghiên c󰗪u c󰗨a Tr󰖨n
Ng󰗎c Th và c󰗚ng s󰗲 (2012) và nghiên c󰗪u c󰗨a L󰗦c Vn C󰗞ng (2012), trong bài
nghiên c󰗪u c󰗨a mình tác gi󰖤 cho r󰖲ng xu h󰗜ng m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá là tng d󰖨n và
m󰗪c truy󰗂n d󰖬n là l󰗜n nh󰖦t 󰗒i v󰗜i ch󰗊 s󰗒 IMP, k󰗀 󰗀n là PPI và cu󰗒i cùng là CPI Vi󰗈t
Nam. Tác gi󰖤 cng cho r󰖲ng ch󰗊 s󰗒 CPI Vi󰗈t Nam b󰗌 󰖤nh h󰗠ng m󰖢nh nh󰖦t b󰗠i cú s󰗒c
c󰗨a chính sách ti󰗂n t󰗈.
12
Nh v󰖮y qua t󰖦t c󰖤 các k󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u v󰗂 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào ch󰗊 s󰗒 giá t󰖢i Vi󰗈t
Nam cho th󰖦y m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i oái t󰖢i Vi󰗈t Nam hi󰗈n ang 󰗠 m󰗪c th󰖦p
và có xu h󰗜ng tng nhanh, do v󰖮y, vi󰗈c ti󰗀p t󰗦c nghiên c󰗪u l󰗤ng hóa v󰗂 m󰗪c truy󰗂n

d󰖬n t󰗸 giá là i󰗂u nên làm nh󰖲m nâng cao hi󰗈u qu󰖤 i󰗂u hành chính sách ti󰗂n t󰗈, t󰗸 giá
và nng l󰗲c d󰗲 báo cng nh ki󰗄m soát l󰖢m phát trong n󰗂n kinh t󰗀.
13
K󰖿T LU󰖭N CHNG 1
Trong th󰗲c t󰗀 có r󰖦t nhi󰗂u nh󰗰ng nghiên c󰗪u khác nhau v󰗂 m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá
(ERPT) vào ch󰗊 s󰗒 giá hàng hóa 󰗠 các n󰗜c. 󰗄 t󰖢o s󰗲 th󰗒ng nh󰖦t cho bài nghiên c󰗪u
c󰗨a mình, tác gi󰖤 s󰗮 d󰗦ng khái ni󰗈m truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá tng t󰗲 nh các nghiên c󰗪u 󰗠
các n󰗜c ang phát tri󰗄n ngha là 󰜝 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá là ph󰖨n trm c󰗨a s󰗲 thay 󰗖i c󰗨a
giá c󰖤 hàng hóa n󰗚i 󰗌a - ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u(IMP), ch󰗊 s󰗒 giá s󰖤n xu󰖦t(PPI), ch󰗊 s󰗒
giá tiêu dùng (CPI)- khi có s󰗲 thay 󰗖i m󰗚t ph󰖨n trm (1%)c󰗨a cú s󰗒c t󰗸 giá󰜞.
Và theo nghiên c󰗪u c󰗨a Nicoleta (2007), c ch󰗀 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n ch󰗊
s󰗒 giá thông qua hai kênh c b󰖤n: tr󰗲c ti󰗀p và gián ti󰗀p.
a. Kênh tr󰗲c ti󰗀p: 󰗄 n gi󰖤n hoá phân tích và không m󰖦t tính t󰗖ng quát, ta có th󰗄
xem cú s󰗒c này chính là: s󰗲 m󰖦t giá 󰗔ng n󰗚i t󰗈. i󰗂u này s󰖾 khi󰗀n nh󰗰ng hàng hoá và
nguyên li󰗈u nh󰖮p kh󰖪u tr󰗠 nên 󰖰t hn. Khi giá các nguyên li󰗈u nh󰖮p kh󰖪u tng, chi
phí s󰖤n xu󰖦t s󰖾 tng và tng giá tiêu dùng. Giá hàng hoá tiêu dùng nh󰖮p kh󰖪u tng s󰖾
ph󰖤n ánh ngay vào s󰗲 tng lên c󰗨a ch󰗊 s󰗒 giá tiêu dùng.
b. Kênh gián ti󰗀p: khi 󰗔ng n󰗚i t󰗈 gi󰖤m giá, hàng n󰗚i 󰗌a s󰖾 tr󰗠 nên r󰖼 hn so v󰗜i
hàng qu󰗒c t󰗀 khi󰗀n c󰖨u hàng n󰗚i 󰗌a tng d󰖬n 󰗀n giá tng theo c ch󰗀 cung - c󰖨u th󰗌
tr󰗞ng ho󰖸c d󰖬n 󰗀n gia tng s󰖤n xu󰖦t, tng c󰖨u lao 󰗚ng, ti󰗀p 󰗀n là tng lng và
tng t󰗖ng c󰖨u, k󰗀t qu󰖤 là t󰗸 l󰗈 l󰖢m phát gia tng. Tuy nhiên, tác 󰗚ng này ch󰗨 y󰗀u là
trong dài h󰖢n do giá th󰗞ng c󰗪ng nh󰖰c trong ng󰖰n h󰖢n.
Trên th󰗀 gi󰗜i có r󰖦t nhi󰗂u nh󰗰ng nghiên c󰗪u v󰗂 ERPT, phng pháp 󰗤c s󰗮 d󰗦ng 󰗄
o l󰗞ng m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n c󰗨a ERPT th󰗞ng là phng pháp h󰗔i qui tuy󰗀n tính và
phng pháp VAR. Vì mô hình VAR khá n gi󰖤n và chúng ta không ph󰖤i bn khon
v󰗂 vi󰗈c bi󰗀n nào là bi󰗀n n󰗚i sinh và bi󰗀n nào là bi󰗀n ngo󰖢i sinh do ó mà mô hình
VAR 󰗤c s󰗮 d󰗦ng khá ph󰗖 bi󰗀n và r󰗚ng rãi trong các nghiên c󰗪u kinh t󰗀 có liên quan
󰗀n các bi󰗀n v mô.
14
CHNG 2

O L󰗝NG M󰗩C 󰗙 TRUY󰗁N D󰖫N T󰗷 GIÁ (ERPT) VÀO CH󰗉 S󰗑
GIÁ 󰗟 VI󰗇T NAM GIAI O󰖡N 2001Q1-2011Q4
2.1 Mô hình nghiên c󰗪u
󰗄 o l󰗞ng m󰗪c truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá vào ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t Nam tác gi󰖤 ã s󰗮 d󰗦ng mô
hình tng t󰗲 nh trong nghiên c󰗪u c󰗨a Ito và Sato(2007), Mc Carthy(2000) và nghiên
c󰗪u c󰗨a Hahn(2003). Tác gi󰖤 xây d󰗲ng mô hình VAR v󰗜i 07 bi󰗀n n󰗚i sinh 󰗤c s󰖰p
x󰗀p nh sau:
x
t
= ( lnoil, gap, lnM2, lnNeer, lnIMP, lnPPI, lnCPI )
- lnOil : 󰖢i di󰗈n cho giá d󰖨u th󰗀 gi󰗜i
- Gap : chênh l󰗈ch gi󰗰a s󰖤n l󰗤ng th󰗲c t󰗀 và s󰖤n l󰗤ng ti󰗂m nng
- lnM2 : 󰖢i di󰗈n cho bi󰗀n cung ti󰗂n M2
- lnNeer : t󰗸 giá danh ngha hi󰗈u l󰗲c a phng
- lnIMP; lnPPI; lnCPI: là các ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u, ch󰗊 s󰗒 giá s󰖤n xu󰖦t và ch󰗊 s󰗒
giá tiêu dùng.
Tr󰖮t t󰗲 s󰖰p x󰗀p th󰗪 t󰗲 các bi󰗀n trong mô hình cng 󰗤c d󰗲a theo các nghiên c󰗪u
tr󰗜c ây Mc Carthy (2000) và Hahn (2003).Trong bài nghiên c󰗪u này tác gi󰖤 th󰗲c
hi󰗈n nh󰗰ng gi󰖤 󰗌nh sau:
- Bi󰗀n giá d󰖨u(oil) t󰗤ng trng cho cú s󰗒c cung ch󰗌u 󰖤nh h󰗠ng 󰗔ng th󰗞i t󰗬 cú
s󰗒c c󰗨a chính nó và 󰖤nh h󰗠ng 󰗔ng th󰗞i lên t󰖦t c󰖤 các bi󰗀n 󰖲ng sau nó trong mô
hình;
- Bi󰗀n Gap t󰗤ng trng cho cú s󰗒c c󰖨u ch󰗌u 󰖤nh h󰗠ng 󰗔ng th󰗞i t󰗬 cú s󰗒c giá
d󰖨u, cú s󰗒c c󰗨a chính nó và 󰖤nh h󰗠ng 󰗔ng th󰗞i lên các bi󰗀n 󰖲ng sau nó ngo󰖢i
tr󰗬 bi󰗀n giá d󰖨u;
- Bi󰗀n cung ti󰗂n(M2) ch󰗌u 󰖤nh h󰗠ng 󰗔ng th󰗞i t󰗬 cú s󰗒c cung, cú s󰗒c c󰖨u và cú
s󰗒c c󰗨a chính nó, 󰗔ng th󰗞i 󰖤nh h󰗠ng lên các bi󰗀n 󰖲ng sau nó;
- Bi󰗀n Neer ch󰗌u 󰖤nh h󰗠ng 󰗔ng th󰗞i t󰗬 cú s󰗒c cung, cú s󰗒c c󰖨u, cú s󰗒c ti󰗂n t󰗈
và cú s󰗒c c󰗨a chính nó, 󰗔ng th󰗞i 󰖤nh h󰗠ng lên các bi󰗀n sau nó;
15

- Các bi󰗀n IMP;PPI;CPI ch󰗌u tác 󰗚ng 󰗔ng th󰗞i t󰗬 cú s󰗒c cung, cú s󰗒c c󰖨u, cú
s󰗒c ti󰗂n t󰗈, cú s󰗒c t󰗸 giá và cú s󰗒c c󰗨a chính nó theo chu󰗘i phân ph󰗒i giá, có ngha
là cú s󰗒c c󰗨a ch󰗊 s󰗒 IMP 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n PPI, CPI theo h󰗜ng
IMP >PPI > CPI và không có ph󰖤n h󰗔i t󰗪c th󰗞i t󰗬 các bi󰗀n trong chu󰗘i phân
ph󰗒i giá.
M󰗦c tiêu c󰗨a bài nghiên c󰗪u là tác gi󰖤 mu󰗒n o l󰗞ng m󰗪c 󰗚 và t󰗒c 󰗚(th󰗞i gian sau
bao lâu) x󰖤y ra cú s󰗒c t󰗸 giá và các bi󰗀n v mô 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n chu󰗘i ch󰗊 s󰗒 giá 󰗠 Vi󰗈t
Nam. Do v󰖮y, 󰗄 xác 󰗌nh 󰖤nh h󰗠ng c󰗨a nh󰗰ng cú s󰗒c x󰖤y ra 󰗒i v󰗜i các bi󰗀n trong
mô hình thì tác gi󰖤 ã s󰗮 d󰗦ng phng pháp phân rã Cholesky (Cholesky
decomposition) c󰗨a ma trân tng quan , ma tr󰖮n tng quan phng sai, hi󰗈p
phng sai là m󰗚t d󰖢ng rút g󰗎n c󰗨a mô hình VAR( VAR-residual). M󰗒i quan h󰗈 gi󰗰a
ma tr󰖮n phng sai, hi󰗈p phng sai các ph󰖨n d (u
t
) và các nhi󰗆u tr󰖰ng c󰗨a nó (e
t)
có
th󰗄 󰗤c vi󰗀t l󰖢i nh sau
:
u
t
oil
S
11
0 0 0 0 0 0 e
t
oil
u
t
gap
S

21
S
22
0 0 0 0 0 e
t
gap
u
t
m2
S
31
S
32
S
33
0 0 0 0 e
t
m2
u
t
neer
S
41
S
42
S
43
S
44
0 0 0 e

t
neer
u
t
imp
S
51
S
52
S
53
S
54
S
55
0 0 e
t
imp
u
t
ppi
S
61
S
62
S
63
S
64
S

65
S
66
0 e
t
ppi
u
t
cpi
S
71
S
71
S
73
S
74
S
75
S
76
S
77
e
t
cpi
- u
t
oil
, u

t
gap
, u
t
m2
, u
t
neer
, u
t
imp
, u
t
ppi
, u
t
cpi
l󰖨n l󰗤t là 󰖢i di󰗈n cho các ph󰖨n d c󰗨a
các bi󰗀n trong mô hình.
- e
t
oil
, e
t
gap
, e
t
m
, e
t

neer
e
t
imp
, e
t
ppi
, e
t
cpi
l󰖨n l󰗤t là 󰖢i di󰗈n cho các cú s󰗒c c󰗨a các
bi󰗀n trong mô hình.
- K󰗀t qu󰖤 c󰗨a ma tr󰖮n tam giác d󰗜i cho r󰖲ng các cú s󰗒c c󰗨a các bi󰗀n trong mô
hình không x󰖤y ra 󰗔ng th󰗞i 󰖤nh h󰗠ng lên nh󰗰ng bi󰗀n n󰗚i sinh tr󰗜c nó theo
tr󰖮t t󰗲 s󰖰p x󰗀p c󰗨a các bi󰗀n trong mô hình.
=
16
j=1
- Ta bi󰗀t r󰖲ng tr󰖮t t󰗲 s󰖰p x󰗀p c󰗨a các bi󰗀n trong mô hình VAR có th󰗄 󰖤nh h󰗠ng
󰗀n k󰗀t qu󰖤 nghiên c󰗪u, do v󰖮y tác gi󰖤 s󰖾 th󰖤o lu󰖮n k󰗺 hn trong ph󰖨n phân tích
s󰗲 thay 󰗖i tr󰖮t t󰗲 các bi󰗀n trong mô hình 󰗠 ph󰖨n ti󰗀p theo.
2.2 D󰗰 li󰗈u nghiên c󰗪u
Trong nghiên c󰗪u này tác gi󰖤 s󰗮 d󰗦ng d󰗰 li󰗈u hàng quý, t󰗬 quý 1 nm 2001 󰗀n quý 4
nm 2011. Ngu󰗔n d󰗰 li󰗈u và cách x󰗮 lý d󰗰 li󰗈u ban 󰖨u nh sau:
- Giá d󰖨u th󰗀 gi󰗜i 󰗤c l󰖦y theo giá d󰖨u UK Brent, n v󰗌 tính USD/gallon, 󰗤c
qui v󰗂 ký g󰗒c (Q1 2001=100) và 󰗤c hi󰗈u ch󰗊nh 󰗄 lo󰖢i b󰗐 y󰗀u t󰗒 mùa v󰗦 b󰖲ng
phng pháp Census X12. Ngu󰗔n d󰗰 li󰗈u t󰗬 World Bank
- Output Gap (GAP) m󰗪c chênh l󰗈ch s󰖤n l󰗤ng c󰗨a n󰗂n kinh t󰗀 t󰗪c m󰗪c chênh
l󰗈ch s󰖤n l󰗤ng th󰗲c t󰗀 so v󰗜i s󰖤n l󰗤ng ti󰗂m nng, tác gi󰖤 ã s󰗮 d󰗦ng d󰗰 li󰗈u
giá tr󰗌 s󰖤n xu󰖦t công nghi󰗈p (IP) Vi󰗈t Nam. 󰗄 tính 󰗤c m󰗪c s󰖤n l󰗤ng ti󰗂m

nng, tác gi󰖤 ã s󰗮 d󰗦ng b󰗚 l󰗎c Hodrick-Prescott Filter 󰗄 󰗜c l󰗤ng. Ngu󰗔n t󰗬
c󰗦c th󰗒ng kê Vi󰗈t Nam (GSO)
- M󰗪c tng cung ti󰗂n M2 󰖢i di󰗈n cho chính sách ti󰗂n t󰗈, 󰗤c hi󰗈u ch󰗊nh 󰗄 lo󰖢i
b󰗐 y󰗀u t󰗒 mùa v󰗦 b󰖲ng Census X12 . Ngu󰗔n d󰗰 li󰗈u 󰗤c l󰖦y t󰗬 IFS
- NEER t󰗸 giá danh ngha hi󰗈u l󰗲c a phng, 󰗤c tính v󰗜i 10 󰗒i tác thng
m󰖢i chính v󰗜i Vi󰗈t Nam và 󰗤c qui v󰗂 k󰗴 g󰗒c (Q1 2001=100) và 󰗤c hi󰗈u
ch󰗊nh 󰗄 lo󰖢i b󰗐 y󰗀u t󰗒 mùa v󰗦. Ngu󰗔n d󰗰 li󰗈u 󰗤c l󰖦y t󰗬 World Bank, IFS.
Công th󰗪c tính NEER nh sau:
Trong ó:
e
jt
: : t󰗸 giá danh ngha c󰗨a 󰗔ng VND so v󰗜i 󰗔ng ti󰗂n n󰗜c j t󰖢i th󰗞i gian t . R󰗖
ti󰗂n t󰗈 mà tác gi󰖤 l󰗲a ch󰗎n 󰗠 ây là 10 󰗔ng ti󰗂n c󰗨a các 󰗒i tác thng m󰖢i
chính c󰗨a Vi󰗈t Nam bao g󰗔m: Nh󰖮t, Singapore, Trung Qu󰗒c, Hàn Qu󰗒c, M󰗺,
NEER= 󰤒 e
jt.
w
j
n
17
Thái Lan, Úc, Hong Kong, Indonesia, Malaysia. M󰗞i 󰗒i tác thng m󰖢i này
chi󰗀m 82% trong t󰗖ng kim ng󰖢ch xu󰖦t nh󰖮p kh󰖪u c󰗨a Vi󰗈t Nam.
t : là th󰗞i gian
n: là s󰗒 l󰗤ng các 󰗒i tác thng m󰖢i c󰗨a Vi󰗈t Nam
w
j
: t󰗸 tr󰗎ng thng m󰖢i c󰗨a 󰗒i tác j
- IMP; PPI; CPI: l󰖨n l󰗤t là ch󰗊 s󰗒 giá nh󰖮p kh󰖪u, ch󰗊 s󰗒 giá s󰖤n xu󰖦t, ch󰗊 s󰗒 giá
tiêu dùng Vi󰗈t Nam 󰗤c hi󰗈u ch󰗊nh 󰗄 lo󰖢i b󰗐 y󰗀u t󰗒 mùa v󰗦 và 󰗤c qui v󰗂
k󰗴 g󰗒c (Q1 2001=100). Ngu󰗔n d󰗰 li󰗈u 󰗤c l󰖦y t󰗬 GSO.

T󰖦t c󰖤 các bi󰗀n 󰗂u 󰗤c a v󰗂 d󰖢ng logarit c s󰗒 m󰗨 t󰗲 nhiên ngo󰖢i tr󰗬 bi󰗀n GAP
2.3 Các b󰗜c th󰗲c hi󰗈n trong quá trình ch󰖢y mô hình
󰗄 o l󰗞ng m󰗪c 󰗚 và t󰗒c 󰗚 (sau bao lâu) c󰗨a bi󰗀n 󰗚ng t󰗸 giá h󰗒i oái 󰗀n ch󰗊 s󰗒
giá 󰗠 Vi󰗈t Nam tác gi󰖤 th󰗲c hi󰗈n theo các b󰗜c sau:
- Th󰗪 nh󰖦t, tác gi󰖤 th󰗲c hi󰗈n ki󰗄m 󰗌nh nghi󰗈m n v󰗌 (Unit root test) 󰗄 xem
xét tính d󰗬ng, ho󰖸c không d󰗬ng c󰗨a các chu󰗘i th󰗞i gian c󰗨a các bi󰗀n trong mô
hình.
- Th󰗪 hai, 󰗄 xác 󰗌nh 󰗚 l󰗜n và th󰗞i gian tác 󰗚ng c󰗨a m󰗚t cú s󰗒c c󰗨a m󰗚t bi󰗀n
không ch󰗊 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n chính nó, mà nó còn 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n các bi󰗀n khác
trong mô hình thông qua các m󰗒i quan h󰗈 cùng t󰗔n t󰖢i 󰗔ng th󰗞i 󰗠 th󰗞i i󰗄m
x󰖤y ra cú s󰗒c, do v󰖮y tác gi󰖤 th󰗲c hi󰗈n phân tích hàm ph󰖤n 󰗪ng xung (impluse
response) trong mô hình VAR 󰗄 ánh giá.
- Th󰗪 ba, tr󰖮t t󰗲 s󰖰p x󰗀p các bi󰗀n trong mô hình có th󰗄 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n k󰗀t qu󰖤
󰖢t 󰗤c do v󰖮y tác gi󰖤 s󰖾 thay 󰗖i tr󰖮t t󰗲 các bi󰗀n d󰗲a theo nghiên c󰗪u c󰗨a Ito
và Sato(2007) 󰗄 xem xét k󰗀t qu󰖤 󰖢t 󰗤c.
- Th󰗪 t, phân tích phng sai (Variance decomposition) 󰗤c s󰗮 d󰗦ng 󰗄 󰗜c
l󰗤ng nguyên nhân c󰗨a s󰗲 thay 󰗖i phng sai c󰗨a các bi󰗀n trong mô hình
nh󰖲m gi󰖤i thích rõ hn cú s󰗒c x󰖤y ra c󰗨a bi󰗀n nào là quan tr󰗎ng 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n
ch󰗊 s󰗒 giá.
18
2.4 K󰗀t qu󰖤 th󰗲c nghi󰗈m
2.4.1 Ki󰗄m 󰗌nh nghi󰗈m n v󰗌 (Unit root test)
Tr󰗜c khi th󰗲c hi󰗈n ch󰖢y mô hình h󰗔i qui 󰗄 o l󰗞ng m󰗪c 󰗚 truy󰗂n d󰖬n t󰗸 giá h󰗒i
oái vào ch󰗊 s󰗒 giá, tác gi󰖤 th󰗲c hi󰗈n ki󰗄m 󰗌nh nghi󰗈m n v󰗌 b󰖲ng phng pháp
(Augmented Dickey-Fuller) 󰗄 xét xem các chu󰗘i d󰗰 li󰗈u có d󰗬ng hay không. K󰗀t qu󰖤
nh sau:
B󰖤ng 2.1 K󰗀t qu󰖤 ki󰗄m 󰗌nh nghi󰗈m n v󰗌
ADF(T-test)
1%
5%

10%
K󰗀t qu󰖤
LNOIL
-1.251320
-3.596616
-2.933158
-2.604867
không d󰗬ng
GAP
-3.001177
-3.615588
-2.941145
-2.609066
Không d󰗬ng 󰗠 m󰗪c 1%
LNM2
-0.244016
-3.600987
-2.935001
-2.605836
không d󰗬ng
LNNEER
1.841522
-3.592462
-2.931404
-2.603944
không d󰗬ng
LNIMP
0.095668
-3.596616
-2.933158

-2.604867
không d󰗬ng
LNPPI
1.648051
-3.600987
-2.935001
-2.605836
không d󰗬ng
LNCPI
1.032030
-3.639407
-2.951125
-2.614300
không d󰗬ng
ADF(T-test)
LNOIL
-7.445066
-2.622585
-1.949097
-1.611824
D󰗬ng
GAP
-11.61229
-2.625606
-1.949609
-1.611593
D󰗬ng
LNM2
-6.847226
-2.627238

-1.949856
-1.611469
D󰗬ng
LNNEER
-6.603217
-2.628961
-1.950117
-1.611339
D󰗬ng
LNIMP
-9.162170
-2.622585
-1.949097
-1.611824
D󰗬ng
LNPPI
-6.136659
-2.624057
-1.949319
-1.611711
D󰗬ng
LNCPI
-2.128896
-2.636901
-1.951332
-1.610747
D󰗬ng m󰗪c 5% và 10%
K󰗀t qu󰖤 ki󰗄m 󰗌nh cho th󰖦y t󰖦t c󰖤 các chu󰗘i th󰗞i gian 󰗂u không d󰗬ng 󰗠 chu󰗘i g󰗒c I(0)
và 󰗂u là chu󰗘i d󰗬ng 󰗠 sai phân b󰖮c I(1).Vi󰗈c s󰗮 d󰗦ng mô hình VAR v󰗜i phng pháp
phân rã Cholesky h󰗔i qui các bi󰗀n 󰗠 chu󰗘i sai phân b󰖮c 1 I(1) s󰖾 cho ta k󰗀t qu󰖤 c󰗦 th󰗄

hn 󰗤c th󰗄 hi󰗈n 󰗠 ph󰖨n ti󰗀p theo.
2.4.2 Xác 󰗌nh 󰗚 tr󰗆 cho các bi󰗀n trong mô hình
K󰗀t qu󰖤 xác 󰗌nh 󰗚 tr󰗆 cho các bi󰗀n trong mô hình 󰗤c th󰗄 hi󰗈n qua b󰖤ng sau: