B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
******
T TH TUYT NGC
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH
DOANH CA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP
VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM
CHI NHÁNH THÀNH Ô
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS NGUYN NG DN
TP. H CHÍ MINH - 2012
LI CAM OAN
Tôi tên là T Th Tuyt Ngc, là tác gi ca lun vn thc s “GII PHÁP
NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM – CHI NHÁNH
THÀNH Ô”.
Tôi xin cam đoan s liu trong bài vit này là chính xác và trung thc, đã
đc tôi thu thp, tng hp t nhng ngun đáng tin cy.
Tôi xin cam đoan lun vn này là đ tài nghiên cu ca bn thân tôi di s
hng dn ca PGS.TS Nguyn ng Dn và không sao chép t bt c tài liu nào.
Nu có phát hin bt c gian ln nào tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc Ban
Giám Hiu trng i hc Kinh T Thành Ph H Chí Minh.
Ngi thc hin lun vn
T Th Tuyt Ngc
Cao hc khoá 18
Khoa Tài Chính Ngân Hàng
Trng i Hc Kinh T Tp. H Chí Minh
MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC PHNG TRÌNH, BIU VÀ BNG BIU
LI M U
CHNG I: LÝ LUN TNG QUAN V HIU QU HOT NG KINH
DOANH CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Tng quan v hot đng kinh doanh ca Ngân hàng thng mi 1
1.1.1 Khái nim 1
1.1.2 Các hot đng kinh doanh ca Ngân hàng thng mi 2
1.1.2.1 Huy đng vn 2
1.1.2.2 Hot đng tín dng 2
1.1.2.3 Hot đng kinh doanh phi tín dng 3
1.1.2.4 Các hot đng kinh doanh khác 4
1.2 Hiu qu hot đng kinh doanh trong Ngân hàng Thng Mi 4
1.2.1 Khái nim hiu qu hot đng kinh doanh 4
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM 5
1.2.2.1 Tc đ tng trng ngun vn và tc đ tng trng d n 5
1.2.2.2 Hiu sut s dng vn 6
1.2.2.3 T sut sinh li hot đng tín dng 6
1.2.4.4 T l li nhun kinh doanh dch v 7
1.2.4.5 T l thu nhp cn biên 7
1.2.4.6 T l thu nhp hot đng cn biên 8
1.2.4.7 Chênh lch lãi sut bình quân 8
1.2.4.8 T l hiu sut s dng tài sn 8
1.2.4.9 T l tài sn sinh li 9
1.2.4.10 T l li nhun trên tng tài sn (H s ROA – return On Assets) . 9
1.2.4.11 Ch tiêu t sut doanh li 9
1.2.4.12 T l li nhun trên vn Ch s hu (ROE – Return on Equity) 10
1.3 S cn thit nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng
Thng Mi. 10
1.4 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng Thng Mi 11
1.4.1 Môi trng bên ngoài 11
1.4.1.1 Môi trng v mô 11
1.4.1.2 Môi trng vi mô 13
1.4.2 Môi trng bên trong 13
1.5 Kinh nghim nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca các ngân
hàng trên th gii 15
1.5.1 Kinh nghim ca các ngân hàng nc ngoài 15
1.5.1.1 Trung Quc 15
1.5.1.2 M 16
1.5.2 Kinh nghim ca các chi nhánh Ngân hàng nc ngoài ti Vit Nam16
1.5.3 Bài hc kinh nghim đc rút ra t vic nâng cao hiu qu hot đng
kinh doanh ca các ngân hàng trên th gii 16
KT LUN CHNG I 17
CHNG II: THC TRNG HOT NG KINH DOANH TI NGÂN
HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM – CHI
NHÁNH THÀNH Ô GIAI ON 2008 - 2011 18
2.1 Lch s hình thành và phát trin ca Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam 18
2.2 Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô 19
2.2.1 Mng li hot đng 20
2.2.2 C cu t chc 20
2.3 Thc trng hot đng ca Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn Vit Nam – chi nhánh Thành ô t nm 2008 – 2011 25
2.3.1 Thc trng v ngun vn huy đng 25
2.3.1.1 Tc đ tng trng ngun vn huy đng 26
2.3.1.2 C cu ngun vn huy đng 27
2.3.2 Tình hình cp tín dng 30
2.3.2.1 Tc đ tng trng cp tín dng 30
2.3.2.3 V cht lng cp tín dng 34
2.3.3 Các dch v phi tín dng 35
2.3.3.1 Dch v thanh toán trong nc 35
2.3.3.2 Dch v thanh toán quc t 36
2.3.3.3 Dch v th và mt s dch v khác 37
2.4 Thc trng hiu qu hot đng kinh doanh ti Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô 38
2.4.1 V hot đng huy đng vn 38
2.4.2 V hot đng cp tín dng 39
2.4.3 V các dch v phi tín dng 41
2.4.4 V hiu qu tài chính 44
2.5 ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ti Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô 46
2.5.1 Hiu sut s dng vn 46
2.5.2 T sut sinh li t hot đng tín dng 47
2.5.3 T l li nhun kinh doanh dch v 48
2.5.4 T l thu nhp lãi cn biên 49
2.5.5 T l thu nhp ngoài lãi cn biên 49
2.5.6 T l sinh li hot đng 50
2.5.7 T l thu nhp hot đng cn biên 51
2.5.8 T l hiu sut s dng tài sn 51
2.5.9 T l tài sn sinh li 52
2.5.10 T l li nhun trên tng tài sn – ROA và t sut doanh li 53
2.5.11 T l li nhun trên vn ch s hu bình quân – ROE 54
2.6 ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh qua ý kin khách hàng 54
2.7 Phân tích các nhân t nh hng đn hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô
61
2.7.1 Môi trng bên ngoài 61
2.7.1.1 Môi trng v mô 61
2.7.1.2 Môi trng vi mô 66
2.7.2 Môi trng bên trong 67
2.7.2.1 Ngun nhân lc 67
2.7.2.2 V c cu t chc và qun lý điu hành 68
2.7.2.3 Công tác Marketing 69
2.7.2.4 Hin đi hóa công ngh ngân hàng 70
2.8 Nhn xét v hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô 71
2.8.1 Mt thành công 71
2.8.2 Mt hn ch 72
2.8.3 Nguyên nhân ca hn ch 73
KT LUN CHNG II 75
CHNG III: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH
DOANH CA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG
THÔN VIT NAM – CHI NHÁNH THÀNH Ô 76
3.1 Mc tiêu phát trin ca Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Thành ô đn nm 2015 76
3.1.1 S mng và mc tiêu phát trin ca h thng Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn Vit Nam 76
3.1.2 Mc tiêu phát trin ca h thng Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô 76
3.2 Các gii pháp nâng cao hiu qu hot đng ca Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô 77
3.2.1 Nhóm gii pháp nâng cao nng lc tài chính 78
3.2.1.1 Phát trin ngun vn 78
3.2.1.2 Nâng cao cht lng tín dng 78
3.2.2 Nhóm gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh 81
3.2.2.1 Nâng cao k nng qun tr điu hành 81
3.2.2.2 Phát trin nâng cao ngun nhân lc 82
3.2.2.3 Tn dng h thng công ngh hin đi ca h thng
82
3.2.2.4 Gii pháp v Marketing và phát trin thng hiu 83
3.2.2.5 a dng hoá các sn phm dch v và nâng cao cht lng dch v
84
3.2.2.6 Nâng cao cht lng công tác kim tra kim soát ni b 86
3.3 Kin ngh đi vi Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam 87
KT LUN CHNG III 89
KT LUN 90
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1: Mã hóa d liu
PH LC 2: Phân tích thng kê mô t (SPSS)
PH LC 3: Kim đnh thang đo Cronbach’s Alpha
PH LC 4: Phân tích nhân t khám phá EFA
PH LC 5: Phân tích hi quy tuyn tính bi
PH LC 6: Mu biu câu hi kho sát
DANH MC CÁC T VIT TT
********
• ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu
• ATM : Máy rút tin t đng
• Agribank : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
• CB CNV : Cán b công nhân viên
• DNVVN : Doanh nghip va và nh
• VT : n v tính
• Eximbank : Ngân hàng thng mi c phn Xut nhp khu Vit Nam
• NHTM : Ngân hàng thng mi
• NHNN : Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam
• NHNo và PTNT: Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
• MB : Ngân hàng thng mi c phn Quân i
• MSB : Ngân hàng thng mi c phn Hàng Hi
• POS : Máy chp nhn thanh toán th
• TCKT : T chc kinh t
• TCTD : T chc tín dng
• TSC : Tài sn c đnh
• TP. HCM : thành ph H Chí Minh
• TW : Trung ng
• USD : ô la M
• Vietcombank : Ngân hàng Thng Mi C Phn Ngoi thng Vit Nam
• Vietinbank : Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam
DANH MC CÁC PHNG TRÌNH,
BIU VÀ BNG BIU
********
DANH MC CÁC PHNG TRÌNH
• Phng trình 1.1: công thc tính hiu sut s dng vn 6
• Phng trình 1.2: công thc tính t sut sinh li hot đng tín dng 6
• Phng trình 1.3: Công thc tính t l li nhun kinh doanh dch v 7
• Phng trình 1.4: Công thc tính t l thu nhp lãi cn biên 7
• Phng trình 1.5: Công thc tính t l thu nhp ngoài lãi cn biên 8
• Phng trình 1.6: Công thc tính t l sinh li hot đng 8
• Phng trình 1.7: Công thc tính t l thu nhp hot đng cn biên 8
• Phng trình 1.8: Công thc tính chênh lch lãi sut bình quân 8
• Phng trình 1.9: Công thc tính t l hiu sut s dng tài sn 9
• Phng trình 1.10: Công thc tính t l tài sn sinh li 9
• Phng trình 1.11: Công thc tính t l li nhun trên tng tài sn 9
• Phng trình 1.12: Công thc tính ch tiêu t sut doanh li 9
• Phng trình 1.13: Công thc tính t l li nhun trên vn ch s hu 10
DANH MC CÁC BNG BIU
• Bng 2.1: Doanh s dch v thanh toán trong nc 2008 -2011 35
• Bng 2.3: Doanh s dch v thanh toán quc t t nm 2008-2011 36
• Bng 2.4: Kt qu phát trin sn phm dch v v th t nm 2008-2011 37
• Bng 2.5: C cu thu chi ti Agribank Thành ô t nm 2008 – 2011 44
• Bng 2.6: Các thành phn cht lng nghiên cu ti Agribank Thành ô 55
• Bng 2.7: Phân loi mu thng kê 56
• Bng 2.8: Kt qu phân tích mô t thng kê 56
• Bng 2.9: Kt qu kim đnh thang đo Aronbach’alpha 57
• Bng 2.10: Tóm tt các h s v mc đ phù hp mô hình 59
DANH MC CÁC BIU
• Biu đ 2.1: Tng ngun vn huy đng và tc đ tng trng ngun vn huy
đng 26
• Biu đ 2.2: C cu ngun vn huy đng phân theo loi tin gi 28
• Biu đ 2.3: C cu ngun vn huy đng phân theo k hn gi 29
• Biu đ 2.4: C cu ngun vn huy đng phân theo đi tng khách hàng 30
• Biu đ 2.5: Tng d n và tc đ tng trng tín dng 31
• Biu đ 2.6: C cu d n phân theo loi tin vay 32
• Biu đ 2.7: C cu d n phân theo thi hn vay 33
• Biu đ 2.8: C cu d n phân theo đi tng khách hàng 33
• Biu đ 2.9: Phân loi n ti Agribank Thành ô 34
• Biu đ 2.10: Hiu sut s dng vn 46
• Biu đ 2.11: T sut sinh li t hot đng tín dng 47
• Biu đ 2.12: T l li nhun kinh doanh dch v 48
• Biu đ 2.13: T l thu nhp lãi cn biên 49
• Biu đ 2.14: T l thu nhp ngoài lãi cn biên 50
• Biu đ 2.15: T l sinh li hot đng 50
• Biu đ 2.16: T l thu nhp hot đng cn biên 51
• Biu đ 2.17: T l hiu sut s dng tài sn 52
• Biu đ 2.18: T l tài sn sinh li 52
• Biu đ 2.19: T l li nhun trên tng tài sn và t sut doanh li 53
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Vai trò ca h thng Ngân hàng thng mi Vit Nam đi vi nhng khi
sc ca nn kinh t trong sut thi gian qua là không th ph nhn. Nh huyt mch
ca th trng tài chính – tin t nói riêng và toàn b nn kinh t nói chung, các
ngân hàng thng mi đã luôn đóng vai trò ch đo trong vic tn dng và phát huy
các ngun lc tài chính trong nc, đáp ng nhu cu tín dng ca đông đo đi
tng và thành phn kinh t, phc v đc lc cho vic phát trin kinh t - xã hi.
H thng Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam ra đi
đã gn 25 nm và đã có nhiu đóng góp cho s phát trin ca nn kinh t Vit Nam.
Tuy nhiên đi vi Chi nhánh Thành ô thì tui đi hot đng còn rt non tr, li ra
đi trong bi cnh nn kinh t đang lâm vào tình trng khng hoàng, suy thoái cùng
vi s tng trng v s lng ngân hàng nên vng phi s cnh tranh gay gt
không ch gia các ngân hàng khác h thng mà còn là gia các chi nhánh trong h
thng Agribank. Vì vy, đ tn ti và phát trin cng nh th hin đc vai trò ca
mình trong mt h thng Ngân hàng có quy mô ln nht Vit Nam, Agribank
Thành ô cn phi có nhiu đi mi trong hot đng kinh doanh đ nâng cao hiu
qu kinh doanh, gia tng tính cnh tranh và nâng cao v th ca Agribank trên th
trng tài chính. Là nhân viên ca NHNo và PTNT Vit Nam – Chi nhánh Thành
ô, tôi đã chn đ tài “Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành
ô” vi mong mun đóng góp mt phn nh vào s phát trin ca Chi nhánh.
2. Mc tiêu nghiên cu
Làm rõ nhng lý lun tng quan v ngân hàng thng mi cng nh
các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi.
Phân tích thc trng hot đng cng nh hiu qu hot đng kinh
doanh ca NHNo và PTNT Vit Nam chi nhánh Thành ô trong giai đon 2008 –
2011.
xut các gii pháp nhm nâng cao hiu qu hoat đng kinh doanh
ca NHNo và PTNT Vit Nam – Chi nhánh Thành ô.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng ca Lun vn là các mt hot đng và các gii pháp nâng cao hiu
qu hot đng kinh doanh ca NHNo và PTNT Vit Nam – Chi nhánh Thành ô.
Phm vi nghiên cu là NHNo và PTNT Vit Nam – Chi nhánh Thành ô
giai đon 2008 – 2011.
4. Phng pháp nghiên cu
Thông qua các d liu là tình hình hot đng thc t ca Ngân hàng NHNo và
PTNT Vit Nam – Chi nhánh Thành ô. Tôi da trên quan đim duy vt bin chng,
duy vt lch s đng thi s dng phng pháp lí lun, thng kê, phân tích logic, so
sánh, nghiên cu kho sát và kinh nghim thc tin trong nhng nm công tác đ đánh
giá hiu qu hot đng kinh doanh ca Agribank Thành ô trong giai đon 2008 -
2011. t đó đa ra các gii pháp phù hp cho vic nâng cao hiu qu hot đng
kinh doanh ca ngân hàng trong thi gian ti.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
Ý ngha thc tin ca đ tài là nghiên cu đánh giá thc trng hot đng kinh
doanh ca NHNo và PTNT Vit Nam – chi nhánh Thành ô, t đó đa ra nhng
tn ti và nguyên nhân ca nhng tn ti đó. Qua đó s góp phn giúp cho Chi
nhánh hng đn nhng gii pháp đúng đn đ nâng cao hiu qu hot đng kinh
doanh ca đn v, nâng cao nng lc cnh tranh và hoàn thành nhng mc tiêu phát
trin trong nhng nm tip theo.
6. Cu trúc lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc trình bày gm 3 chng:
Chng 1: Lý lun tng quan v ngân hàng thng mi và hiu qu hot
đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng hot đng kinh doanh ca Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô trong giai đon 2008 –
2011.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam – Chi nhánh Thành ô.
1
CHNG I: LÝ LUN TNG QUAN V HIU QU HOT NG KINH
DOANH CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v hot đng kinh doanh ca Ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim
Ngân hàng Thng mi (NHTM): là loi ngân hàng giao dch trc tip vi
các loi hình doanh nghip, t chc đoàn th xã hi và cá nhân, bng vic huy đng
vn di hình thc nhn tin gi hot k, tin gi đnh k, tin phát hành k phiu,
trái phiu, đng thi s dng s vn huy đng đc đ cho vay, chit khu, cung
cp các phng tin thanh toán và cung ng dch v ngân hàng cho các đi tng là
khách hàng trong nn kinh t.
Ngân hàng thng mi là loi ngân hàng có s lng ln và rt ph bin
trong nn kinh t và có mt trong hu ht các mt hot đng ca nn kinh t xã hi.
Khon 4, iu 4 Lut các T chc tín dng Vit Nam (Lut s
47/2010/QH12) đã đnh ngha: “Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng
đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác
theo quy đnh ca lut này, nhm mc tiêu li nhun”.
Trong đó hot đng ngân hàng là hot đng kinh doanh tin t và dch v
ngân hàng, bao gm: Huy đng vn di mi hình thc, cho vay ngn hn, trung
hn, dài hn, chit khu chng t có giá, bao thanh toán, cho thuê tài chính, thu
chi, cho vay tr góp, cho vay tiêu dùng và cung cp mi dch v ngân hàng
khác.Lut các TCTD cng đã khng đnh tính cht kinh doanh vì li nhun ca
NHTM.
Ngân hàng thng mi là đnh ch tài chính trung gian quan trng nht trong
nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch tài chính trung gian này mà các
ngun tin nhàn ri trong xã hi s đc huy đng, tp trung li, đng thi s dng
s vn đó đ cp tín dng cho các t chc kinh t, cá nhân đ phát trin kinh t xã
hi…
2
1.1.2 Các hot đng kinh doanh ca Ngân hàng thng mi
1.1.2.1 Huy đng vn
Mt trong nhng chc nng quan trng ca NHTM là huy đng vn đ cho
vay và đu t. Thông qua các bin pháp và công c đc s dng, các NHTM huy
đng ngun vn t khách hàng cá nhân và DNVVN di các hình thc ch yu
nh: tin gi không k hn, tin gi có k hn, phát hành giy t có giá (k phiu,
trái phiu ngân hàng…) và các hình thc tin gi khác. Các khách hàng cá nhân và
DNVVN có ngun vn nhàn ri tuy không ln nhng vi s lng khách hàng
đông s to nên mt ngun huy đng vn tim nng và di dào cho các NHTM.
Hin nay, ngoài các sn phm tin gi truyn thng, các NHTM đã đa dng
hóa nhiu sn phm tit kim linh hot v k hn và lãi sut nhm nâng cao cht
lng dch v, đáp ng mi nhu cu ca khách hàng. Huy đng vn là hot đng c
bn và quan trng nht ca ngân hàng. NHTM s dng các hình thc sau đây đ
huy đng vn:
- Nhn tin gi (nhn ký thác)
• Nhn tin gi ca các t chc kinh t bng VND và bng ngoi t.
• Nhn tin gi ca các t chc tín dng bng VND và bng ngoi t.
• Các hình thc huy đng khác.
- Phát hành các chng t có giá đ huy đng vn
- Vay các t chc tín dng khác
1.1.2.2 Hot đng tín dng
NHTM cung cp cho khách hàng cá nhân và DNVVN các khon vay ngn
hn, trung và dài hn, bao gm: cho vay du hc, cho vay bt đng sn, cho vay tiêu
dùng, cho vay kinh doanh chng khoán, cho vay sn xut kinh doanh, cho vay thu
chi, cho vay cm c giy t có giá…
T trng cho vay đi vi khách hàng cá nhân, các DNVVN ngày càng ln
trong tng d n cho vay ca ngân hàng, nó góp phn tng doanh thu, li nhun cho
3
các NHTM. Hot đng cho vay khách hàng cá nhân và DNVVN ha hn mt tim
nng th trng ln và s không ngng phát trin. Tuy nhiên, các khon vay nh l,
phân tán nên chi phí qun lý cao. Bên cnh đó, khách hàng vay này rt nhy cm
vi các yu t lãi sut, thi hn và th tc… nên NHTM thng b tác đng mnh
vi các yu t cnh tranh trên th trng và kh nng trc li ca khách hàng.
1.1.2.3 Hot đng kinh doanh phi tín dng
• Hot đng kinh doanh th
Th ngân hàng là mt sn phm tài chính cá nhân đa chc nng do ngân
hàng phát hành, đem li nhiu tin ích cho khách hàng. Th có th s dng đ rút
tin, gi tin, cp tín dng, thanh toán hóa đn dch v hay đ chuyn khon. Th
cng đc s dng cho nhiu dch v phi tài chính nh tra vn thông tin tài
khon…Th thanh toán hin nay có rt nhiu loi khác nhau, nhng nhìn chung có
hai loi c bn là th ghi n (ni đa và quc t) và th tín dng. Th ghi n s dng
s d hin có trên tài khon cá nhân. Còn th tín dng ni bt vi tính nng “chi
tiêu trc, tr tin sau” trên c s đc ngân hàng cp mt hn mc tín dng. Dch
v th góp phn quan trng cho NHTM trong vic huy đng vn, thu phí dch v và
nâng cao hình nh ca ngân hàng trong công chúng. Sn phm dch v th đi lin
vi ng dng công ngh và kh nng liên kt gia các NHTM trong khai thác th
trng và tn dng c s h tng v công ngh thông tin.
• Hot đng kinh doanh dch v thanh toán
Dch v thanh toán đc xem là nghip mang li t sut li nhun cao. Các
phng tiên thanh toán thông dng bao gm: séc, y nhim chi, thng phiu, lnh
chi… Ngân hàng thay mt khách hàng thc hin thanh toán v hàng hóa và dch v
thông qua thanh toán bù tr, chuyn khon qua mng li thanh toán đin t trong
ni b h thng ngân hàng hay khác h thng ngân hàng, chuyn khon trong nc
hay nc ngoài. Dch v chi tr lng qua tài khon cá nhân, thanh toán hóa đn
4
tin đin, đin thoi, nc,… qua dch v th đang phát trin mnh to ngun thu
đáng k cho các NHTM.
Dch v chuyn tin, nhn tin kiu hi ngày càng đc m rng và đy
mnh phát trin. Nhiu NHTM đã liên kt, hp tác làm đi lý nhn chuyn tin và
chi tr kiu hi cho mt s t chc tài chính nh quc t nh Western Union,
Money Gram.
Ngoài ra còn có dch v thanh toán quc t nh: thanh toán L/C, DP, chuyn
tin ra nc ngoài,…
• Các dch v ngân hàng phi tín dng khác:
Bên cnh đó, NHTM còn có các hot đng kinh doanh dch v phi tín dng
nh: dch v ngân qu, Internet Banking. SMS Banking, Máy POS, kinh doanh
ngoi t,…
1.1.2.4 Các hot đng kinh doanh khác
- u t trc tip:
• Góp vn, mua c phn ca các t chc kinh t trong nc
• Góp vn, mua c phn ca các t chc tín dng trong nc
• Góp vn, mua c phn, liên doanh vi nhà đu t nc ngoài (khi
đc NHNN chp thun)
• Thành lp công ty trc thuc
- u t gián tip:
• u t vào trái phiu chính ph, tín phiu kho bc, tín phiu NHTW.
• u t trái phiu công ty và chng t có giá khác.
1.2 Hiu qu hot đng kinh doanh trong Ngân hàng Thng Mi
1.2.1 Khái nim hiu qu hot đng kinh doanh
Hiu qu hot đng kinh doanh ca các NHTM là mt phm trù kinh t,
phn ánh trình đ s dng các ngun lc đã có đ đt đc kt qu cao nht vi
tng chi phí thp nht.
5
Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM đc đo lng mt cách tng
quát thông qua t l gia li nhun đi vi tng tài sn và vn ch s hu. Li
nhun phn ánh kh nng sinh li ca NHTM, nó đc quyt đnh bi mc lãi thu
đc t các khon cho vay và đu t, bi ngun thu t hot đng dch v, bi quy
mô, cht lng và thành phn ca các tài sn có.
Hiu qu hot đng kinh doanh ca các NHTM quyt đnh trc tip ti vn
đ tn ti và phát trin ca mi ngân hàng. Nu NHTM hot đng có hiu qu kinh
doanh thì uy tín ca ngâ hàng đó s đc tng lên, ngi gi tin s yên tâm và tin
tng và đo đó công tác huy đng vn ca ngân hàng s đc thun li và phát
trin. Trên c s ngun vn huy đng tng đó, NHTM mi có kh nng m rng
quy mô hot đng kinh doanh ca mình và to ra đc li nhun ngày càng cao,
tích ly đc nhiu và có điu kin nâng cao cht lng phc v đ thu hút khách
hàng và to ra hiu qu ngày càng tng. Chính vì vy mà các NHTM coi hiu qu là
mc tiêu quan trng hàng đu ca hot đng kin doanh.
Vic phân tích hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM thông qua các t
s phi đc xem xét qua nhiu thi k khác nhau đ thy đc xu hng phát trin
và quy lut vn đng ca chúng, ngoài ra vic nghiên cu còn phi da vào thc
tin hot đng ca chính ngân hàng đang phân tích, đi sâu vào tng b phn cu
thành ch tiêu phân tích, t đó s d dàng xác đnh nguyên nhân tng gim ca các
ch tiêu và d dàng tìm ra đc các bin pháp gii quyt tích hp.
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
ánh giá cht lng hot đng kinh doanh ca NHTM, chuyên gia phân tích
tài chính thng s dng các ch tiêu sau đây:
1.2.2.1 Tc đ tng trng ngun vn và tc đ tng trng d n
Ngun vn ca h thng Ngân hàng ch yu là ngun vn huy đng tin gi
ca các cá nhân và t chc kinh t.Nu cho vay vt quá ngun vn huy đng thì
d dn đn nguy c n cha nhiu ri ro cho ngân hàng. Các ngân hàng có th gp
6
nguy c b ri ro thanh khon do k hn khon cho vay cha phù hp vi c cu và
k hn vn huy đng, tuy nhiên nu qun lý tt và đm bo đúng các t l quy đnh
v đm bo an toàn vn hot đng, NHTM có th đt đc li nhun. Vì vy, công
tác huy đng vn tin gi luôn đóng vai trò quan trng nh hng ln đn hot
đng kinh doanh ca Ngân hàng. Tc đ tng trng ngun vn luôn phi tng
ng vi tc đ tng trng ca tín dng và ngc li.
1.2.2.2 Hiu sut s dng vn
Hiu sut s dng vn đc tính theo công thc:
Hiu sut s dng vn =
Tng d n
(1.1)
Tng vn huy đng
Ch tiêu này đánh giá kh nng s dng vn huy đng vào vic vay vn ca
ngân hàng theo cách nhìn ph bin ca phn đông, Ch tiêu này càng ln thì chng
t ngân hàng đã s dng ngun vn huy đng mt cách hiu qu đ cho vay. Tuy
nhiên, ch tiêu này ch mang tính tng đi nhm giúp chúng ta đánh giá đc kh
nng cho vay và huy đng vn ca mt ngân hàng, vì ngoài kênh tín dng trc tip
ngân hàng còn nhiu hot đng kinh doanh khác nh kinh doanh ngoi hi, hot
đng trên th trng tin t liên ngân hàng, đu t vn,…
1.2.2.3 T sut sinh li hot đng tín dng
Ch tiêu t sut sinh li hot đng tín dng đc tính nh sau:
T sut li nhun =
hot đng tín dng
Li nhun t hot đng tín dng
(1.2)
Tng d n tín dng
Hin nay ti Vit Nam hot đng tín dng chim t 70 – 85% tng li nhun
ca NHTM. Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca tín dng. Li nhun đây
phn ánh kh nng sinh li ca tín dng, li nhun đây phn ánh chênh lch gia
chi phí đu vào (lãi sut huy đng) và thu lãi đu ra (lãi sut cho vay).
7
1.2.4.4 T l li nhun kinh doanh dch v
Ch tiêu này phn ánh t l thu nhp t hot đng kinh doanh dch v ca
ngân hàng so vi tng thu nhp ca ngân hàng. Ch tiêu này càng ln thì chng t
ngun hot đng ca ngân hàng càng hiu qu và an toàn, vì ngân hàng bit cách đa
dng hoá các sn phm dch v đ đáp ng nhu cu ca khách hàng (không l thuc
vào ngun thu t hot đng tín dng)
T l li nhun kinh
doanh dch v =
Thu nhp t hot đng dch v
(1.3)
Tng thu t hot đng
1.2.4.5 T l thu nhp cn biên
T l thu nhp cn biên là ch tiêu đo lng tính hiu qu và kh nng sinh
li trong hot đng kinh doanh ca NHTM. T l thu nhp cn biên đc đo lng
qua ba ch tiêu:
- T l thu nhp lãi cn biên (Net Interest Margin – NIM)
T l thu nhp lãi cn biên còn đc gi là t l lãi ròng biên t, là chênh
lch gia thu nhp lãi và chi phí lãi, tt c chia cho tài sn có sinh li:
T l lãi ròng
biên t =
Thu nhp lãi – Chi phí lãi
x 100 (1.4)
Tài sn có sinh li
T l này giúp các nhà qun lý ngân hàng thy đc kh nng sinh li và d
báo kh nng sinh li trong hot đng tín dng ca NHTM, t đó các ngân hàng có
th điu chnh, kim soát cht ch các loi tài sn có sinh li và tìm kim nhng
ngun vn có chi phí thp, đng thi có chính sách tng gim lãi sut mt cách hp
lý.
- T l thu nhp ngoài lãi cn biên (Non Interest Margin – NM)
Ch tiêu này đo lng mc chênh lch gia ngun thu ngoài lãi và chi phí
ngoài lãi, qua đó đánh giá hot đng kinh doanh dch v và chi phí kinh doanh trong
ngân hàng. Ch tiêu này đc tính bng công thc sau:
8
T l thu nhp ngoài
lãi cn biên =
Thu nhp ngoài lãi – Chi ngoài phí lãi
(1.5)
Tng tài sn có
- T l sinh li hot đng
T l sinh li hot đng phn ánh hiu qu ca vic qun lý chi phí và các
chính sách đnh giá dch v, đc tính bng công thc sau đây:
T l sinh li hot
đng =
Thu nhp sau thu
(1.6)
Tng thu t hot đng
1.2.4.6 T l thu nhp hot đng cn biên
Thu nhp hot đng là toàn b thu nhp mang li do hot đng tín dng và
các hot đng kinh doanh dch v ngân hàng khác. Nói cách khác ch tiêu này giúp
đánh giá tình hình và mc đ hiu qu hot đng ngân hàng
T l thu nhp hot
đng cn biên =
Tng thu hot đng – tng chi hot đng
(1.7)
Tng tài sn có
Trong đó thu và chi hot đng bao gm:
Các khon thu nhp lãi và chi phí lãi (lãi cho vay, lãi tin gi,…)
Các khon thu nhp ngoài lãi, chi phí ngoài lãi (dch v phí, hoa hng
phí)
1.2.4.7 Chênh lch lãi sut bình quân
ây là ch tiêu dùng đ đánh giá hiu qu ca hot đng huy đng vn và
cho vay trong NHTM. Ch tiêu này có th dùng đ so sánh, đ đo lng mc đ
cnh tranh gia các ngân hàng trên th trng tin t.
Chênh l
ch lãi =
sut bình quân
Tng thu nhp lãi
-
Tng chi phí lãi
(1.8)
Tài sn có sinh li
Tng ngun vn phi tr lãi
1.2.4.8 T l hiu sut s dng tài sn
Hiu sut s dng tài sn đánh giá hiu sut s dng tài sn trong ngân hàng
thng mi, vi tiêu chí thu nhp mang li bi các tài sn đó.
9
T l hiu sut s =
dng tài sn
Tng thu t hot đng
(1.9)
Tng tài sn
Trong đó: tng thu t hot đng = Thu nhp lãi + thu nhp ngoài lãi
1.2.4.9 T l tài sn sinh li
T l này đánh giá mc đ s dng tài sn đ to ra thu nhp trong ngân
hàng cao hay thp. T l này càng cao, chng t mc đ s dng tài sn Có càng
tt.
T l tài sn sinh li =
Tng tài sn sinh li
(1.10)
Tng tài sn Có
Trong đó, tng tài sn sinh li bao gm các khon cho vay, các khon cho
thuê, đu t chng khoán (hay bng tng tài sn- tài sn không sinh li)
1.2.4.10 T l li nhun trên tng tài sn (H s ROA – return On Assets)
ây là t l phn trm gia li nhun thun (Li nhun sau thu - Li nhun
ròng) so vi tng tài sn Có trung bình ca mt ngân hàng
ROA =
Li nhun ròng
x 100% (1.11)
Tài sn Có bình quân
1.2.4.11 Ch tiêu t sut doanh li
T sut doanh li (P’) là ch tiêu so sánh gia li nhun ròng vi s Tng
tài sn Có sinh li.
P’ =
Li nhun ròng
(1.12)
Tng tài sn Có sinh li
Trong đó, các tài sn có sinh li bao gm:
- Các khon cho vay
- u t chng khoán
10
- Tài sn Có sinh li khác
Ch tiêu này cho thy hiu sut sinh li ca tài sn có sinh li, t sut này
càng gn ROA thì hiu sut s dng tài sn ca ngân hàng càng ln.
1.2.4.12 T l li nhun trên vn Ch s hu (ROE – Return on Equity)
ó là t l phn trm gia li nhun ròng so vi vn t có bình quân ca mt
Ngân hàng.
ROE =
Li nhun ròng
x 100% (1.13)
Vn t Có bình quân
T sut li nhun trên vn cho bit trong k kinh doanh ca mt ngân hàng
thng mi, mt đng vn ch s hu to ra bao nhiêu đng li nhun, qua đó đánh
giá cht lng và hiu qu s dng đng vn trong ngân hàng thng mi. Chính vì
vy, mà ROE còn đc gi là ch s phn ánh kh nng sinh li tài chính (sut sinh
li tài chính), h s càng ln kh nng sinh li tài chính càng ln. ROE còn dùng
đ so sánh hiu qu s dng đng vn gia các ngân hàng vi nhau.
Trong các ngân hàng thng mi, tng tài sn có so vi vn t có thng
gp t 15 đn 20 ln, t đó có th phân cp ROE nh sau:
- Nu ROE t khong di 10% thì hiu qu s dng vn thp.
- Nu ROE t trên 10% đn 20% thì hiu qu s dng vn trung bình.
- Nu ROE t trên 20% đn 30% thì hiu qu s dng vn cao.
- Nu ROE đt trên 20% thì hiu qu s dng vn rt cao.
1.3 S cn thit nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng
Thng Mi.
Vic nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh là mt vn đ cn thit cho tt
c các ngành ngh nói chung và ngân hàng nói riêng. Ngoài ra, đó cng là mt vn
đ mà tt c ngân hàng trên th gii đu hng đn.
Tính đn thi đim hin nay s lng các ngân hàng ti Vit Nam tng cng
khong 100 ngân hàng k c ngân hàng thng mi trong nc và chi nhánh ngân
11
hàng nc ngoài, do đó dn đn s cnh tranh gay gt trong lnh vc ngân hàng v
th phn, cht lng dch v, giá c,…
Ngoài ra, vi tình hình kinh t trong nhng nm gn đây gp nhiu khó khn,
các cuc khng hong kinh t, suy thoái kinh t khin cho nhiu ngân hàng ni
ting và có quy mô ln trên th gii gp nhiu khó khn và cng đã có mt s ngân
hàng b sp đ. Do đó, h thng ngân hàng Vit Nam cng phi nhìn nhn li chính
mình vì vi kinh nghim qun tr còn non kém, quy mô vn và tài sn thp, h s an
toàn còn yu s rt d b tn thng trc áp lc ca s khng hong kinh t.
Trc nhng thách thc và khó khn đó, các NHTM trong nc cn phi có
s đi mi mt cách toàn din đ khng đnh s tn ti ca mình nu không mun
b thâu tóm sáp nhp vi các ngân hàng khác. Và không ch trong hoàn cnh kinh t
khó khn mà k c lúc nn kinh t thun li thì vn đ nâng cao hiu hot đng kinh
doanh luôn là mt vn đ quan trng và cn đt lên hàng đu ca ban qun tr ngân
hàng.
1.4 Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng Thng Mi
Bên cnh nhng ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân
hàng thông qua nng lc tài chính, đ nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh thì
mi ngân hàng cn chú ý thêm kh nng cnh tranh ca mình thông qua vic phân
tích môi trng bên ngoài và bên trong nh hng đn hot đng kinh doanh ca
ngân hàng.
1.4.1 Môi trng bên ngoài
1.4.1.1 Môi trng v mô
• Các yu t kinh t
Các yu t kinh t có nh hng đn kh nng to li nhun, kh nng n
đnh và phát trin vng mnh ca các NHTM. Bt c s bin đng nào ca lm
phát, tng trng kinh t xã hi, chính sách tin t,… cng là nhân t nh hng
12
đn hiu qu hot đng kinh doanh ca các NHTM, thm chí còn to ra khng
hong do tác đng lây lan ca kinh t th trng.
Tng trng kinh t cao hay thp đu nh hng đn hiu qu hot đng
kinh doanh ca c h thng NHTM. nh hng r rt nht ca tng trng kinh t
đi vi hiu qu hot đng ca NHTM là nh hng đn hot đng huy đng vn
và hot đng tín dng ca các NHTM. Gn vi quá trình tng trng cao là nhu cu
vn cng tng cao. Tng trng kinh t mt cách n đnh, an toàn và hiu qu chính
là nn tng đ hot đng kinh doanh ca ngân hàng có hiu qu.
• Các yu t vn hóa xã hi
Các yu t xã hi nh hng đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng nh
trình đ dân trí, thói quen s dng tin mt và s hiu bit ca ngi dân v h
thng ngân hàng. Bt k mt doanh nghip nào mun hot đng kinh doanh đu tìm
hiu phong tc tp quán, các yu t vn hóa đc trng ca dân tc đó, và hot đng
kinh doanh ca ngân hàng cng vy, đây là yu t có nh hng ln đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng. Trong xu th cnh tranh hin nay, các ngân hàng Vit
Nam s phát huy đc u th vì không ai hiu rõ Vit Nam bng ngi Vit.
• Các yu t chính tr, chính sách và pháp lut
Nu h thng pháp lut minh bch, rõ ràng, kp thi, đng b và hiu lc s
có nh hng rt ln đn hiu qu hot đng ca các NHTM, t đó các NHTM mi
phát huy đc quyn ch đng, linh hot trong hot đng kinh doanh và yên tâm
rng mình đã thc hin đúng pháp lut. Mt khác, cùng vi s phát trin ca nn
kinh t th trng, hot đng ca các NHTM cng đa dng, bin đi và phát trin
không ngng. Vì vy h thng pháp lý đnh k phi b sung, điu chnh mt cách
kp thi cho phù hp vi thc tin.
• Yu t khoa hc, công ngh
Vi s phát trin ca công ngh thông tin và vin thông đã to điu kin cho
vic nâng cao nng sut lao đng, gim chi phí đu vào, đy nhanh quá trình cung