Nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thương Tín

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH



V TH HIN





NÂNG CAO HIU QU QUN TR RI RO THANH KHON
TI NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM THNG TÍN






LUN VN THC S KINH T






TP.H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH

V TH HIN



NÂNG CAO HIU QU QUN TR RI RO THANH KHON
TI NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM THNG TÍN



Chuyên ngành : KINH T TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS TRNG QUANG THÔNG



TP.H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN
Tôi là V Th Hin, xin cam đoan lun vn thc s kinh t này là do chính tôi
nghiên cu và thc hin. Các thông tin, s liu đc s dng trong lun vn là trung
thc và chính xác.
Tác gi: V Th Hin
MC LC

LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC  TH
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH SÁCH TÊN CÁC NGÂN HÀNG C VIT TT
LI M U
CHNG 1 C S LÝ LUN V QUN TR RI RO THANH KHON TI
CÁC NHTM 1
1.1 LÝ THUYT V THANH KHON TI CÁC NHTM 1
1.1.1 Khái nim v thanh khon 1
1.1.2 Các trng thái ca thanh khon 1
1.1.3 Các nhân t nh hng đn thanh khon 2
1.2 LÝ THUYT V QUN TR RI RO THANH KHON TI CÁC NHTM 5
1.2.1 Khái nim ri ro thanh khon 5
1.2.2 Ni dung qun tr ri ro thanh khon 5
1.2.3 Chin lc qun tr thanh khon 6
1.2.3.1 Nguyên tc chung v qun tr thanh khon 6
1.2.3.2 Các chin lc qun tr thanh khon 7
1.2.4 Các phng pháp qun lý ri ro thanh khon 9
1.2.4.1 Duy trì mt t l hp lý gia vn dùng cho d tr và vn dùng cho
kinh doanh. 9
1.2.4.2 m bo t l kh nng chi tr 10
1.2.4.3 S dng các phng pháp d báo thanh khon 10
1.3 Ý NGHA VÀ VAI TRÒ CA QUN TR RI RO THANH KHON TI
CÁC NHTM 16
1.3.1 Bài hc t qun tr ri ro thanh khon các ngân hàng trên th gii 16
1.3.2 Bài hc qun tr ri ro thanh khon t các ngân hàng Vit Nam 17
1.3.3 Vai trò ca qun tr ri ro thanh khon ti các NHTM 19
1.3.4 Ý ngha ca qun tr ri ro thanh khon ti các NHTM 20

Kt lun Chng 1 22
CHNG 2 THC TRNG QUN TR RI RO THANH KHON TI
VIETBANK 23
2.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIN CA VIETBANK 23
2.1.1 Lch s hình thành, quy mô hot đng 23
2.1.2 C cu t chc: 24
2.1.3 nh hng phát trin 24
2.1.4 im mnh, đim yu 25
2.2 C S H TNG CA CÔNG TÁC QUN TR RI RO THANH
KHON TI VIETBANK. 27
2.2.1 Vn bn liên quan đn công tác qun tr ri ro thanh khon 27
2.2.1.1 Các vn bn ca NHNN 27
2.2.1.2 Các vn bn ni b ca VIETBANK 27
2.2.2 ng dng công ngh thông tin trong công tác qun lý thanh khon 29
2.2.3 C cu t chc trong công tác qun tr ri ro thanh khon ti VIETBANK
31
2.2.4 Chin lc qun tr ri ro thanh khon ti VIETBANK 33
2.2.5 Các phng pháp qun lý thanh khon đc s dng ti VIETBANK 34
2.3 THC TRNG CÔNG TÁC QUN TR RI RO THANH KHON TI
VIETBANK 34
2.3.1 Phân tích các ch tiêu thanh khon ca VIETBANK (S liu BCTC nm
2007, 2008, 2009, 2010, 2011) 34
2.3.1.1 Vn điu l 34
2.3.1.2 Nhóm các h s an toàn: H s gii hn huy đng vn, h s t l
gia Vn t có so vi Tng tài sn Có 35
2.3.1.3 Ch s trng thái tin mt (H
3
) 37
2.3.1.4 Ch s v nng lc cho vay (H
4

) 38
2.3.1.5 Ch s d n/Tin gi khách hàng (H
5
) 40
2.3.1.6 Ch s chng khoán thanh khon (H
6
) 41
2.3.1.7 Ch s trng thái ròng đi vi các t chc tín dng (H
7
) 41
2.3.1.8 Ch s (Tin mt + Tin gi NHNN + Tin gi ti các TCTD)/Tin
gi khách hàng (H
8
) 43
2.3.1.9 Phân tích tng hp các ch s ca VIETBANK các nm 2007, 2008,
2009, 2010, 2011 44
2.3.2 So sánh mt s ch tiêu thanh khon ca VIETBANK, Kiên Long, i Á,
i Tín (S liu BCTC nm 2007, 2008, 2009, 2010, 2011) 45
2.3.2.1 H s gii hn huy đng vn (H
1
) 46
2.3.2.2 T l gia vn t có so vi tng tài sn Có (H
2
) 47
2.3.2.3 Ch s trng thái tin mt (H
3
) 48
2.3.2.4 Ch s v nng lc cho vay (H
4
) 49

2.3.2.5 Ch s d n/Tin gi khách hàng (H
5
) 50
2.3.2.6 Ch s chng khoán trên tng tài sn Có (H
6
) 51
2.3.2.7 Ch s trng thái ròng đi vi các t chc tín dng (H
7
) 51
2.3.2.8 Ch s (Tin mt + Tin gi NHNN + Tin gi ti các TCTD)/Tin
gi khách hàng (H
8
) 52
2.3.2.9 Phân tích tng hp các ch s thanh khon ca các ngân hàng 53
2.3.3 Quan h gia các ch s thanh khon VIETBANK qua mô hình hi quy 57
2.3.4 Phân tích các nhân t nh hng ti qun tr ri ro thanh khon ti
VIETBANK 62
2.3.5 ánh giá công tác qun tr ri ro thanh khon ti VIETBANK 66
2.3.5.1 u đim 66
2.3.5.2 Hn ch 66
Kt lun Chng 2 68
CHNG 3 MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU QUN TR
RI RO THANH KHON TI VIETBANK 69
3.1 NH HNG PHÁT TRIN NM 2011-2015 69
3.2 MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU QUN TR RI RO
THANH KHON TI VIETBANK 70
3.2.1 Qun tr tt các ch s thanh khon 70
3.2.2 Hoàn thin công tác cnh báo qua vic qun tr các ch s thanh khon . 72
3.2.3 Qun tr tt tài sn N và tài sn Có 73
3.2.4 Qun lý kh nng chi tr 76

3.2.5 Xây dng chin lc thanh khon d phòng 76
3.2.6 Hoàn thin h thng công ngh thông tin trong công tác thanh khon 77
3.2.7 Xây dng k hoch ng phó khi xy ra s c thanh khon 77
3.2.8 Qun tr nhân s 78
3.2.9 Qun tr thay đi trong công tác qun tr ri ro thanh khon 78
Kt lun Chng 3 79
KT LUN 79
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 2.1: Bng tính ch s H
1
ca VIETBANK qua các nm 35
Bng 2.2: Bng tính ch s H
2
ca VIETBANK qua các nm 37
Bng 2.3: Bng tính ch s H
3
ca VIETBANK qua các nm 38
Bng 2.4: Bng tính ch s H
4
ca VIETBANK qua các nm 39
Bng 2.5: Bng tính ch s H
5
ca VIETBANK qua các nm 40
Bng 2.6: Bng tính ch s H
6
ca VIETBANK qua các nm 41
Bng 2.7: Bng tính ch s H

7
ca VIETBANK qua các nm 42
Bng 2.8: Bng tính ch s H
8
ca VIETBANK qua các nm 43
Bng 2.9: Bng ch s H
1
các ngân hàng qua các nm 46
Bng 2.10: Bng ch s H
2
các ngân hàng qua các nm 47
Bng 2.11: Bng ch s H
3
các ngân hàng qua các nm 48
Bng 2.12: Bng ch s H
4
các ngân hàng qua các nm 49
Bng 2.13: Bng ch s H
5
các ngân hàng qua các nm 50
Bng 2.14: Bng ch s H
6
các ngân hàng qua các nm 51
Bng 2.15: Bng ch s H
7
các ngân hàng qua các nm 52
Bng 2.16: Bng ch s H
8
các ngân hàng qua các nm 53
Bng 2.17: Thng kê xp loi các ch s thanh khon các ngân hàng tng nm 54

Bng 2.18: Bng n xu ca các ngân hàng qua các nm 55
Bng 2.19: Bng t l n xu/ tng d n ca các ngân hàng qua các nm 56
Bng 2.20: Ma trn tng quan gia các bin H
1
, H
2
, H
3
, H
4
, H
5
, H
6
, H
7
, H
8
58
Bng 2.21: Bng kt qu hi quy 59
Bng 2.22: Ma trn tng quan gia các bin H
3
, H
5
, H
6
, H
7
59
Bng 2.23: Tóm tt bng kt qu kim đnh phng sai thay đi 60

Bng 2.24: Tác đng ca các ch tiêu trên bng cân đi k toán nh hng đn các
ch s thanh khon 63
Bng 3.1: Bng k hoch kinh doanh nm 2011 69
Bng 3.2: Bng k hoch kinh doanh đn nm 2015 70
Bng 3.3: Ví d v xây dng b ch s thanh khon trong giai đon tng trng 71
Bng 3.4: Ví d v các cp đ cnh báo thanh khon 73




DANH MC CÁC  TH
Trang
 th 2.1: Ch s H
1
ca VIETBANK qua các nm 35
 th 2.2: Ch s H
2
ca VIETBANK qua các nm 37
 th 2.3: Ch s H
3
ca VIETBANK qua các nm 38
 th 2.4: Ch s H
4
ca VIETBANK qua các nm 39
 th 2.5: Ch s H
5
ca VIETBANK qua các nm 40
 th 2.6: Ch s H
6
ca VIETBANK qua các nm 41

 th 2.7: Ch s H
7
ca VIETBANK qua các nm 42
 th 2.8: Ch s H
8
ca VIETBANK qua các nm 43
 th 2.9: Ch s H
1
các ngân hàng qua các nm 46
 th 2.10: Ch s H
2
các ngân hàng qua các nm 47
 th 2.11: Ch s H
3
các ngân hàng qua các nm 49
 th 2.12: Ch s H
4
các ngân hàng qua các nm 49
 th 2.13: Ch s H
5
các ngân hàng qua các nm 50
 th 2.14: Ch s H
6
các ngân hàng qua các nm 51
 th 2.15: Ch s H
7
các ngân hàng qua các nm 52
 th 2.16: Ch s H
8
các ngân hàng qua các nm 53

 th 2.17: T l n xu/ tng d n ca các ngân hàng qua các nm 56
 th 2.18: S bin đng ca ch s trng thái tin mt ca VIETBANK t tháng
12/2008 đn tháng 10/2011 58



DANH MC CÁC T VIT TT

ALCO : y ban qun lý tài sn N – tài sn Có
CNTT : Công ngh thông tin
KPP : Kênh phân phi
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
TCTD : T chc tín dng
DANH SÁCH TÊN CÁC NGÂN HÀNG C VIT TT

STT

TÊN VI

T T

T

TÊN 

Y 


1 ACB NHTMCP Á Châu
2 i Á NHTMCP i Á
3 i Tín NHTMCP i Tín
4  Nht NHTMCP  Nht
5 Eximbank NHTMCP Xut Nhp Khu
6 Kiên Long NHTMCP Kiên Long
7 Sài Gòn NHTMCP Sài Gòn
8 Tín Ngha NHTMCP Vit Nam Tín Ngha
9 Vietcombank NHTMCP Ngoi Thng Vit Nam
10 VIETBANK NHTMCP Vit Nam Thng Tín

LI M U
1. Lý do chn đ tài
Ngân hàng TMCP Vit Nam Thng Tín (VIETBANK) đc thành lp theo
quyt đnh s 2399/Q-NHNN ngày 15/12/2006 và chính thc đi vào hot đng
ngày 02/02/2007. VIETBANK là mt ngân hàng mi, vi quy mô nh, hot đng
ch yu là huy đng và cho vay. Ra đi trong bi cnh cnh tranh trong lnh vc
Ngân hàng ngày càng tr nên gay gt cng vi áp lc v gia tng li nhun,
VIETBANK luôn phi đi mt vi nhng ri ro tim n, mt trong nhng ri ro đó
là ri ro thanh khon.
Lý lun đã cho thy vic qun tr tt ri ro thanh khon luôn là yu t quyt
đnh s phát trin n đnh và bn vng ca ngân hàng, cùng vi đó, hiu qu ca
qun tr ri ro thanh khon còn làm gia tng li nhun cho ngân hàng. Bên cnh đó,
thc tin cng đã chng minh rng, các ngân hàng khi không chú trng đn vic
qun tr ri ro thanh khon, dn đn kh nng thanh khon không hp lý, điu đó có
th dn đn vic ngân hàng không có đ ngun vn cn thit đ đáp ng nhu cu
ca th trng, có th mt kh nng thanh toán, mt uy tín và dn đn s đ v ca
toàn h thng. Bng chng gn đây nht chính là s sp đ ca các h thng ngân
hàng trên th gii trong ba nm tr li đây, khi ngun t cuc khng hong cho
vay di chun  M mà h qu ca nó là s mt thanh khon dn đn sp đ tác

đng lan truyn ca Bear Stearns, Lehman Brothers, Fortis, Ngân hàng hoàng gia
Scotland, UBS, B&B
Là ngân hàng còn non tr, VIETBANK càng cn chú trng xây dng chin
lc qun tr thanh khon mt cách khoa hc, phù hp vi tng giai đon phát trin
đ phòng nga cho nhng ri ro trong tng lai, t đó làm tin đ cho chin lc
phát trin n đnh và bên vng. Do đó, vic nghiên cu đ tài “Nâng cao hiu qu
công tác qun tr ri ro thanh khon ti NHTMCP Vit Nam Thng Tín” là cp
thit và có kh nng ng dng cao, góp phn vào vic xây dng và phát trin ln
mnh ca VIETBANK.
2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn nghiên cu thc trng qun tr ri ro thanh khon, phân tích các
yu t tác đng đn ri ro thanh khon, t đó đánh giá cht lng qun tr ri ro
thanh khon ti VIETBANK và đa ra các gii pháp góp phn nâng cao hiu qun
tr ri ro thanh khon ti ngân hàng trong thi k hi nhp.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu ca bài vit là ri ro thanh khon ti VIETBANK
- Phm vi nghiên cu ca bài vit là phm vi VIETBANK, có so sánh vi
các ngân hàng có quy mô tng đng: Kiên Long, i Á, i Tín.
4. Phng pháp nghiên cu
Bài lun vn s dng các phng pháp gm: phng pháp phân tích, thng
kê-mô t, phng pháp so sánh-đi chiu, tham kho ý kin ca các chuyên gia.
5. Các ngun s liu d kin
- S liu th cp: Báo cáo tài chính nm 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 ca
VIETBANK, Kiên Long, i Á, i Tín.
6. Ni dung nghiên cu
Kt cu lun vn gm 3 chng
Chng 1: C s lý lun v qun tr ri ro thanh khon ti các NHTM
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti VIETBANK
Chng 3: Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu qun tr ri ro thanh
khon ti VIETBANK

1

CHNG 1
C S LÝ LUN V QUN TR RI RO THANH KHON
TI CÁC NHTM
1.1 LÝ THUYT V THANH KHON TI CÁC NHTM
1.1.1 Khái nim v thanh khon
Thanh khon là kh nng ngân hàng đáp ng kp thi và đy đ các ngha v
tài chính phát sinh trong quá trình hot đng kinh doanh nh chi tr tin gi, cho
vay, thanh toán và các giao dch tài chính khác.
1.1.2 Các trng thái ca thanh khon
Trong hot đng kinh doanh, ngân hàng luôn tn ti hai dòng tin là dòng
tin vào (còn gi là cung thanh khon) và dòng tin ra (còn gi là cu thanh khon).
Cung và cu thanh khon ti các ngân hàng có lúc cân bng nhng có lúc li không
cân bng, điu đó to nên các trng thái thanh khon.
Cung thanh khon ca ngân hàng đc hình thành t các ngun: Thu nhn
tin gi t khách hàng giao dch, các khon tín dng hoàn tr t khách hàng vay
vn, bán các tài sn ca ngân hàng, vay t th trng tin t, các khon doanh thu t
vic cung cp dch v và các khon phi thu khác. Tng hp các ngun tin vào đó
to thành s tin ngân hàng có sn trong mt khong thi gian ngn nht đnh đ
ngân hàng sn sàng s dng, phc v cho hot đng to thành cung thanh khon.
Cu thanh khon ca ngân hàng đc hình thành t các ngun: Chi tr tin
gi cho khách hàng, cp tín dng cho khách hàng, hoàn tr các khon đi vay, các
khon chi phc v hot đng, chi tr c tc. Cu thanh khon ca ngân hàng là tng
s tin ngân hàng có nhu cu chi tr ngay lp tc hoc trong mt thi gian ngn.
Vic cân đi cung thanh khon và cu thanh khon, trong cùng mt thi đim
hoc trong cùng mt khon thi gian, to nên trng thái thanh khon ròng (NLP).
Trng thái thanh khon ròng đc xác đnh nh sau:
Trng thái thanh khon ròng (NLP) = Tng cung thanh khon – Tng cu thanh
khon

Có th xy ra các trng thái thanh khon:
2

- Trng thái cân bng: NLP=0, khi đó ngun thanh khon ca ngân hàng đ
đ đm bo thc hin các nhu cu v thanh khon.
- Thng d thanh khon: NLP>0, khi đó ngân hàng  trong tình trng tha
thanh khon, ngha là ti thi đim đó ngân hàng đang d tha tin mt.
- Thiu ht thanh khon: NLP<0, khi đó ngân hàng phi đi mt vi s thâm
ht thanh khon, ngha là ngân hàng đang thiu tin mt đ chi tr cho nhng nhu
cu hin hu.
1.1.3 Các nhân t nh hng đn thanh khon
a, Các nhân t bên trong nh hng đn thanh khon.
Các nhân t bên trong ngân hàng thng mang tính ch quan, xut phát t
các yu t ni ti ca chính tng ngân hàng, và nó ch nh hng ti thanh khon
ca chính ngân hàng đó.
- Chin lc qun lý thanh khon ca ngân hàng: Các ngân hàng khác nhau
s có chin lc qun lý thanh khon khác nhau. Tùy thuc vào đc đim, quy mô
hot đng, mc tiêu kinh doanh và mc tiêu li nhun mà các ngân hàng s theo
đui các chin lc qun lý thanh khon khác nhau.
- Chin lc kinh doanh ca các ngân hàng thng mi: Chin lc kinh
doanh là nhân t quan trng nh hng ti ngun cung và ngun cu thanh khon.
Ví d: Chin lc phát trin các sn phm huy đng và các sn phm cho vay có tác
đng đn thanh khon. Vic phát trin các sn phm huy đng trên th trng s to
ngun tin vào ch yu, n đnh và chi phí thp cho các ngân hàng. Các sn phm
huy đng này có thu hút đc khách hàng hay không còn tùy thuc vào s hp dn
ca sn phm so vi sn phm ca các ngân hàng khác. Bên cnh đó, vic phát trin
các sn phm tín dng ra th trng s to ngun cung thanh khon ch yu ca các
ngân hàng. Tùy vào chin lc tng trng tín dng mà các ngân hàng s tung ra
các sn phm vi các mc đích khác nhau, s hp dn ca sn phm và phù hp vi
nhu cu th trng s thu hút đc nhiu khách hàng cng nh hng ti cu thanh

khon ca ngân hàng. Cht lng ca các khon cp tín dng tt cng s đem li
dòng tin vào đu đn t vic thu hi vn vay, cht lng tín dng không tt s dn
3

đn nguy c mt vn nh hng ti thanh khon ca ngân hàng.
- Uy tín ca ngân hàng: Uy tín cao ca ngân hàng có kh nng thu hút ngun
tin gi tit kim n đnh, chi phí r. c bit trong điu kin khng hong, bin
đng v môi trng kinh t, lm phát…uy tín ngân hàng s gi chân đc các
khách hàng gi tin. Ngc li, khi mt uy tín, khách hàng s không tin tng gi
tin  ngân hàng na, h s rút vn. Vic rút vn đn l ch gây nh hng ri ro
thanh khon trong thi gian ngn, thm chí không h gây ri ro thanh khon nu
lng vn rút không nhiu. Tuy nhiên vic rút vn hàng lot li gây ri ro nghiêm
trng có th dn đn ri ro phá sn ngân hàng. Uy tín ca ngân hàng còn giúp ngân
hàng có th vay mn trên th trng liên ngân hàng trong ngn hn đ đáp ng
thanh khon, đc bit trong bi cnh khng hong thanh khon.
- Nhân t con ngi: Thành bi ca mt doanh nghip là  nhân t con
ngi.  lnh vc ngân hàng, nhân s trong công tác qun lý thanh khon rt quan
trng. Nu nhà qun lý thiu kin thc, thiu kinh nghim, thiu thông tin th
trng trong vic qun lý thanh khon có th dn ngân hàng đng trc nguy c
mt thanh khon. Vic điu hành thanh khon đ xy ra tình trng thiu kh nng
chi tr thng xuyên hay d tha vn nhiu cng làm hiu qu kinh doanh ca ngân
hàng suy gim. Bên cnh đó, đi ng cán b, nhân viên yu kém v trình đ, thiu
đo đc ngh nghip có th gây tht thoát tài sn ca ngân hàng nh hng ti
thanh khon ca ngân hàng.
b, Các nhân t bên ngoài ngân hàng nh hng đn thanh khon.
Các nhân t bên ngoài thng mang tính khách quan, ngân hàng buôc phi
chp nhn s tác đng ca các nhân t đó và có nhng điu chnh thích hp đ thích
nghi và phát trin.
- Chính sách tin t ca Ngân hàng nhà nc: Ngân hàng là mt ngành kinh
doanh đc bit  đó ngân hàng thc hin vai trò là công c thc thi chính sách tin

t, điu tit kinh t v mô. Hot đng ca các ngân hàng chu s kim soát cht ch
ca NHNN. Tùy vào mc tiêu phát trin kinh t – xã hi trong tng thi k, đ phù
hp vi các gii pháp ca Chính ph mà NHNN thc hin điu hành chính sách
4

khác nhau. Ví d: trong bi cnh lm phát tng cao, đ kim ch lm phát, NHNN
thc thi chính sách tin t tht cht, còn trong bi cnh kinh t trì tr, NHNN thc
thi chính sách tin t ni lng có kim soát đ kích thích đu t Chính nhng
chính sách tin t đó s nh hng trc tip đn thanh khon ca các ngân hàng
thng mi. Khi NHNN thc thi chính sách tin t cht bng các công c nh gii
hn tng trng tín dng, khng ch lãi sut trn huy đng điu đó nh hng trc
tip ti dòng tin ra và dòng tin vào ca các ngân hàng thng mi.
- Môi trng hot đng kinh doanh ca ngành ngân hàng: Hot đng ca các
ngân hàng thng mi luôn gn lin vi nhng bin đng ca môi trng kinh
doanh. Môi trng đó bao gm các yu t đc thù v kinh t, chính tr, pháp lý, vn
hóa xã hi nh hng trc tip đn các chin lc phát trin cng nh các quyt
đnh kinh doanh ca mi ngân hàng. Các hot đng ca NHTM, trong đó có công
tác thanh khon luôn chu tác đng ln và nhy cm vi mi s thay đi ca môi
trng.
- S phát trin ca th trng tin t: Th trng tin t đc s dng nh là
mt phng tin giao dch và chuyn giao qu tin t ngn hn nhm đáp ng nhu
cu vn ngn hn và duy trì kh nng thanh khon gia đn v thng d vn và đn
v thiu ht vn. Các ngân hàng thng mi có th huy đng các ngun vn ngn
hn trên th trng liên ngân hàng đ đáp ng nhu cu thanh khon tm thi ca
ngân hàng mình.
- Yu t th trng: Bao gm các yu t thuc nhu cu, tâm lý, thói quen t
phía khách hàng s nh hng ln đn thanh khon ca các NHTM. Ví d, tâm tý
ngi dân thng thích tin li, ngi đi xa nên h có th chn gi tin tit kim ti
ngân hàng gn nhà dù lãi sut thp hn mt chút. Hay tâm lý khách hàng mun gi
tin ti ngân hàng ln s an tâm hn dù lãi sut có thp hn các ngân hàng nh.

Hoc khi lm phát cao, ngi dân có xu hng chuyn d tr tin đng sang d tr
vàng, ngoi t mnh các yu t này đu có tác đng trc tip ti thanh khon ca
các ngân hàng.
5

1.2 LÝ THUYT V QUN TR RI RO THANH KHON TI CÁC NHTM
1.2.1 Khái nim ri ro thanh khon
Ri ro thanh khon là ri ro xy ra trong trng hp ngân hàng thiu kh
nng chi tr, không th chuyn đi kp các loi tài sn ra tin hoc không có kh
nng vay mn đ đáp ng các hp đng thanh toán.
Theo Thomas P.Fitch “Ri ro thanh khon là ri ro khi ngân hàng thiu ngân
qu hoc tài sn ngn hn mang tính kh thi đ đáp ng nhu cu ca ngi gi tin
và ngi đi vay”
Theo Timothy W.Koch thì: “Ri ro thanh khon là s bin đng v thu thp
ròng và th giá ca vn ch s hu, xut phát t khó khn ca ngân hàng trong vic
huy đng ngay lp tc các khon ngân qu có sn bng hình thc vay mn hoc
bán tài sn”.
1.2.2 Ni dung qun tr ri ro thanh khon
Qun tr ri ro thanh khon đc hiu là qun tr thanh khon nhm làm ti
thiu hóa các ri ro thanh khon có th xy ra đ không gây tn tht cho ngân hàng
hoc đ mc tn tht (nu có) là thp nht.
Qun tr thanh khon là vic qun lý có hiu qu cu trúc tính thanh khon
(tính lng) ca tài sn và cu trúc danh mc ca ngun vn.
Qun tr ri ro thanh khon bao gm hai ni dung:
Mt là: Him khi nào ti mt thi đim tng cung bng tng cu thanh
khon. Do đó, ngân hàng phi thng xuyên đi phó vi tình trng thâm ht và
thng d thanh khon.
Hai là: Thanh khon và kh nng sinh li là hai đi lng t l nghch vi
nhau. Mt tài sn có tính thanh khon càng cao thì kh nng sinh li ca nó s càng
thp và ngc li: Mt ngun vn có tính thanh khon cao thng có chi phí huy

đng ln và do vy, kh nng sinh li ca ngun vn này s không cao.
Nu ch đn gin là ngân hàng ch cn duy trì thanh khon theo cách huy
đng dòng tin vào đ cho vay thì ngân hàng không cn đt ra vn đ qun tr ri ro
thanh khon. Bi nu th, ngân hàng khi có tin d thì cho vay không có tin d thì
6

không cho vay na, hay nu thiu ht thanh khon thì s đi vay vi bt k chi phí
nào đ bù đp thanh khon điu này không phù hp vi s phát trin ca nn kinh
t th trng, không phù hp vi s cnh tranh và cng không phù hp vi mc tiêu
ca các nhà đu t.
Các nhà đu t kinh doanh trong lnh vc ngân hàng luôn đòi hi mt t sut
sinh li k vng nht đnh, t sut sinh li đó phi tng ng vi nhng ri ro mà
nhà đu t có th gánh chu. Do đó nhà đu t không ch đòi hi công tác qun tr
ri ro thanh khon mt cách tt nht theo ngha ri ro thp nht mà h còn đòi hi
li nhun đem li là cao nht.
Ri ro thanh khon là vn đ xy ra thng nht đi vi hot đng ngân
hàng. Do đó, qun tr ri ro thanh khon là công vic thng xuyên và liên tc ca
các nhà qun tr.
Thêm vào đó, trong bi cnh toàn cu hóa, nhng bt n t nn kinh t th
gii nh các cuc khng hong tài chính, khng hong n trong ngành ngân hàng
 các quc gia này có th nh hng ti các quc gia khác, thm chí còn gây nh
hng ti h thng ngân hàng trên toàn th gii, nên công tác qun tr thanh khon
phi đc chú trng đ đi phó nhng bt n mang tính toàn cu này.
1.2.3 Chin lc qun tr thanh khon
1.2.3.1 Nguyên tc chung v qun tr thanh khon
 qun tr thanh khon hiu qu, cn tôn trng các nguyên tc mang tính ch
đo sau:
- Kim soát thng xuyên hot đng huy đng vn và s dng vn trong h
thng ngân hàng: Nhà qun tr thanh khon phi thng xuyên bám sát hot đng
ca các b phn chu trách nhim huy đng vn, đ t đó nm đc k hoch các

ngun huy đng s có vào khi nào,  đâu. Bên cnh đó nhà qun tr cng cn phi
bit v nhu cu rút vn ca khách hàng gi tin và khách hàng vay vn là bao nhiêu
và khi nào đ t đó chun b ngun và điu phi vn cho các b phn đc nhp
nhàng n khp. ng thi có k hoch kp thi đi vi phn thanh khon thng d
hoc thâm ht đm bo chi phí thp và hiu qu cao.
7

- Không đ kéo dài mt trong hai trng thái thâm ht hoc thng d thanh
khon: Các nhà qun tr phi thng xuyên cân đi nhu cu thanh khon và kim
soát các quyt đnh liên quan đn vn đ thanh khon. Nu tình trng thâm ht
thanh khon xy ra trong thi gian dài s làm yu đi kh nng thanh khon, ngân
hàng s mt th ch đng trong thanh khon. Vic x lý nhanh chóng tình trng
thâm ht thanh khon s hn ch đc vic vay mn và bán tài sn. Nu thng d
thanh khon kéo dài, khon thng d không đc đu t đúng lúc s làm gim thu
nhp cho ngân hàng.
1.2.3.2 Các chin lc qun tr thanh khon
 x lý vn đ thanh khon, các ngân hàng có th tit cn theo 3 hng sau:
- To ra ngun cung cp thanh khon t bên trong (da vào tài sn Có)
- Vay mn t bên ngoài (da vào tài sn N)
- Kt hp to ngun bên trong và ngun bên ngoài.
a) Chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn Có
* Ni dung chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn Có:
Qun tr thanh khon da vào tài sn Có là chin lc ngân hàng to ra
ngun cung cp thanh khon t chính các tài sn ca ngân hàng. ó là các tài sn có
tính thanh khon cao, d chuyn hóa thành tin trong thi gian ngn nh trái phiu
kho bc, các khon trái phiu đô th, tin gi ti các ngân hàng khác, chng khoán
các c quan chính ph, chng khoán các ngân hàng khác.
- Chin lc tip cn thanh toán thc s: Vi chin lc này ngân hàng ch
cho vay ngn hn. Khi có nhu cu thanh khon phát sinh, ngân hàng có th thu hi
các khon cho vay hoc bán n đ đáp ng nhu cu thanh khon.

- Chin lc tip cn th trng tin t: Chin lc này đòi hi ngân hàng
phi d tr thanh khon đ ln di hình thc nm gi nhng b phn tài sn có
tính thanh khon cao, ch yu là tin mt và các chng khoán ngn hn. Khi xut
hin nhu cu thanh khon, ngân hàng bán các tài sn d tr đ ly tin cho đn khi
tt c các nhu cu thanh khon đc đáp ng. Tip cn th trng tin t theo hng
này còn gi là chin lc chuyn hóa tài sn, bi vì ngân hàng tng ngun cung cp
8

thanh khon bng cách chuyn đi các tài sn phi tin mt thành tin mt.
* u, nhc đim ca chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn Có:
- u đim: Ngân hàng hoàn toàn ch đng trong vic t đáp ng nhu cu
thanh khon cho mình mà không l thuc vào các ch th khác.
- Nhc đim: Khi bán tài sn đ to ngun tin đáp ng nhu cu thanh
khon là ngân hàng mt đi ngun thu nhp mà các tài sn đó mang li; Vic bán tài
sn thng đi kèm vi vic phát sinh các loi chi phí nh: Chi phí giao dch, chi phí
hoa hng môi gii ; Ri ro khi bán tài sn là bán vi giá thp hn giá th trng
ca tài sn; Vic d tr nhiu tài sn có tính thanh khon cao s làm gim hiu qu
s dng vn ca ngân hàng. Vì tài sn có tính thanh khon cao thng là nhng tài
sn có kh nng sinh li thp.
b) Chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn N.
* Ni dung chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn N:
Qun tr thanh khon da vào tài sn N là chin lc mà ngân hàng to ra
ngun thanh khon t vic vay mn bên ngoài ngân hàng. Vic vay mn ch yu
là đ đáp ng các nhu cu tc thi v thanh khon đã phát sinh đ các ngân hàng
tránh d tr quá mc cn thit.
Các ngân hàng khi có nhu cu vay mn có th vay vn trên th trng liên
ngân hàng, vay qua đêm, vay ngân hàng Trung ng, bán các hp đng mua li,
phát hành chng ch tin gi kh nhng có mnh giá ln
* u, nhc đim ca chin lc qun tr thanh khon da vào tài sn N:
- u đim: Chin lc này đc các ngân hàng s dng khá ph bin bi nó

có li th là linh hot trong vic to thanh khon, tng kh nng thu nhp cho ngân
hàng, ngân hàng có th d tr thp hn và t đó có th đu t nhiu hn vào các
chng khoán dài hn và các khon cho vay.
- Nhc đim: Chin lc này cng tin n nhng ri ro. Ngân hàng b ph
thuc vào th trng cho vay. Khi khan him vn, lãi sut có th b đy lên cao, làm
gia tng chi phí s dng vn t đó gim đi li nhun ca các ngân hàng đi vay, thm
chí các ngân hàng này còn phi đi mt vi ri ro là không huy đng đ mc mong
9

mun trên th trng tin t. Lúc này, các ngân hàng thng d vn li là ngi đc
hng li. Khi ngân hàng vay mn quá nhiu thng b đánh giá là khó khn v
tài chính. Khi y, uy tín ca ngân hàng s b gim sút hoc thm chí gây mt lòng
tin t khách hàng gi tin và các đi tác.
c) Chin lc qun tr kt hp
T nhng u, nhc đim ca hai chin lc qun tr trên, hu ht các ngân
hàng s dng chin lc qun tr thanh khon kt hp gia tài sn N và tài sn Có
nhm ti đa hóa li nhun và ti thiu hóa các ri ro có th xy ra.
Tùy thuc vào nhu cu thanh khon mà ngân hàng la chn các ngun đáp
ng cho phù hp. nh hng ca chin lc này là: Các nhu cu thanh khon
thng xuyên hàng ngày s đc đáp ng bng d tr (tin mt ti qu, các chng
khoán kh mi và tin gi ti các ngân hàng khác); các nhu cu thanh khon không
thng xuyên nhng có th d đoán trc (theo thi v, chu k và xu hng) s
đc h tr bng các tha thun trc v hn mc tín dng t các ngân hàng đi lý
hoc nhng nhà cp vn khác. Vi nhu cu thanh khon có tính đt xut không th
lng trc thì đc đáp ng t vay mn ngn hn trên th trng tin t. Các nhu
cu thanh khon dài hn cn đc hoch đnh và ngun vn đ đáp ng nhu cu
thanh khon là các khon tin vay ngn hn và trung hn, chng khoán s chuyn
hóa nhanh thành tin khi nhu cu thanh khon xut hin.
Tuy nhiên vic u tiên hay linh hot la chn các ngun d tr nào đ đáp
ng nhu cu thanh khon còn ph thuc vào nhiu yu t nh: Nhu cu thanh

khon, thi hn nhu cu thanh khon, kh nng tip cn th trng tài sn N, kh
nng chp nhn chi phí và ri ro, chính sách và các quy đnh ca ngân hàng nhà
nc. Do vy vic qun tr thanh khon là k thut và cng là ngh thut ca mi
ngân hàng.
1.2.4 Các phng pháp qun lý ri ro thanh khon
1.2.4.1 Duy trì mt t l hp lý gia vn dùng cho d tr và vn dùng cho kinh
doanh.
Phng pháp này yêu cu nhà qun tr thanh khon cn phi duy trì t l
10

ngân qu mt cách hp lý, đ đ đm bo cho các nhu cu rút tin mt tc thi hay
các nhu cu thanh toán ti hn cho các khách hàng và đ lng tin cn thit đ
phc v cho hot đng kinh doanh thng xuyên. T l này tùy thuc vào tim lc
tài chính và mc tiêu kinh doanh ca mi ngân hàng trong tng thi k s khác
nhau.
1.2.4.2 m bo t l kh nng chi tr
T l v kh nng chi tr đc xác đnh theo công thc:
T l v kh nng chi tr =

Tài sn Có có th thanh toán ngay
Tài sn N phi thanh toán ngay
T l v kh nng chi tr đc xác đnh cho tng loi đng tin. T l này
phi tuân th theo quy đnh ca nhà nc trong tng thi k.
1.2.4.3 S dng các phng pháp d báo thanh khon
 d báo thanh khon, các ngân hàng có th áp dng các phng pháp sau:
a) Phng pháp tip cn ngun và s dng vn
Theo phng pháp này, ngân hàng s cân đi cung thanh khon và cu thanh
khon trong cùng mt khong thi gian theo yêu cu qun tr, có th là theo tun,
tháng, quý trong nm.
Xut phát t thc t rng: Kh nng thanh khon ca ngân hàng tng khi tin

gi tng và cho vay gim; kh nng thanh khon ca ngân hàng gim khi tin gi
gim và cho vay tng. Khi cân đi các yu t làm tng gim thanh khon đó trong
cùng mt khong thi gian xác đnh ta s xác đnh đc đ lch thanh khon:
 lch thanh khon = Tng cung thanh khon (A) – Tng cu thanh khon (B)
- Khi (A) = (B), đ lch thanh khon bng 0, ngun to thanh khon và nhu
cu thanh khon cân bng nhau.
- Khi (A) > (B), đ lch thanh khon dng, khi đó phn thanh khon thng
d phi đc quyt đnh đu t kp thi vào nhng tài sn sinh li trong mt
khong thi gian nht đnh, cho đn khi chúng đc dùng đn đ đáp ng nhu cu
thanh toán nào đó.
11

- Khi (A) < (B), đ lch thanh khon âm, khi đó phn thanh khon thiu ht
phi đc gia tng t các ngun sn có và chi phí r nht.
b) Phng pháp tip cn cu trúc vn
Phng pháp này đc tin hành theo trình t hai bc:
Bc 1: Chia các khon tin gi và các ngun thành tng loi trên c s c
lng xác sut rút tin ca khách hàng. Ví d: Có th chia tin gi và các khon huy
đng phi tin gi ca ngân hàng thành ba loi:
- Loi 1: n đnh thp
- Loi 2: n đnh va phi
- Loi 3: n đnh cao
Bc 2: Xác đnh mc d tr thanh khon cho tng loi tin gi trên c s
n đnh t l d tr thích hp vi trng thái ca chúng. Ví d:
- Loi 1: 95%
- Loi 2: 30%
- Loi 3: 15%
Nhu cu d tr thanh khon cho các khon tin gi và các khon huy đng
phi tin gi đc xác đnh nh sau:
D tr thanh khon tài sn n huy đng = 95% (Ngun n đnh thp – D tr

bt buc) + 30% (Ngun n đnh va phi – D tr bt buc) + 15% (Ngun n
đnh cao – D tr bt buc)
Bên cnh đó, ngân hàng còn cn phi d tr ngun thanh khon đ đáp ng
nhu cu vay tim nng. ó là nhng khon vay vn ca khách hàng, phù hp vi
tiêu chí cho vay ca ngân hàng, đc ngân hàng chp nhn cho vay.
Tng hp li, ta xác đnh đc tng nhu cu thanh khon nh sau:
Tng nhu cu thanh khon = D tr thanh khon tài sn N huy đng + Nhu
cu tin vay tim nng.
c) Phng pháp thang đáo hn
Phng pháp này xây dng thang đáo hn đ so sánh các dòng tin ra và
dòng tin vào trong mi ngày hoc trong mt thi k nht đnh, qua đó xác đnh