GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN Á CHÂU.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
oOo

VÕ QUNH NH


GII PHÁP HN CH RI RO TÍN
DNG TI NGÂN HÀNG THNG
MI C PHN Á CHÂU


LUN VN THC S KINH T


Thành ph H Chí Minh – nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
oOo

VÕ QUNH NH

GII PHÁP HN CH RI RO TÍN
DNG TI NGÂN HÀNG THNG
MI C PHN Á CHÂU

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s :60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRNG TH HNG

Thành ph H Chí Minh – nm 2012



LI CAM OAN



Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi. Nhng kt qu phân
tích và s liu trong lun vn cha đc ai công b di bt k hình thc nào. Tôi
xin chu hoàn toàn trách nhim trc nhà trng v s cam đoan này.

TP H Chí Minh, nm 2012
Tác gi đ tài: Võ Qunh Nh


MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN

MC LC
DANH MC KÝ HIU VIT TT
DANH SÁCH BNG BIU
DANH SÁCH BIU , HÌNH
LI M U
CHNG 1:TNG QUAN V RI RO TÍN DNG TRONG NGÂN HÀNG
THNG MI 1

1.1. Tng quan v ri ro trong hot đng ngân hàng 1
1.1.1. Ri ro lãi sut 1
1.1.2. Ri ro thanh khon 1
1.1.3. Ri ro giá c 1
1.1.4. Ri ro ngoi hi 2
1.1.5. Ri ro hot đng 2
1.1.6. Ri ro pháp lý 2
1.1.7. Ri ro chin lc 2
1.1.8. Ri ro uy tín 2
1.1.9. Ri ro tín dng 3
1.2. Ri ro tín dng 3
1.2.1. Khái nim 3
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng 3
1.2.2.1. Ri ro giao dch 3
1.2.2.2. Ri ro danh mc 4
1.2.3. Nguyên nhân 4
1.2.3.1. Nguyên nhân thuc v phía ngân hàng 4
1.2.3.2. Nguyên nhân t phía khách hàng 5
1.2.3.3. Nguyên nhân khách quan t môi trng bên ngoài 6
1.2.3.4. Nguyên nhân t các đm bo tín dng 7
1.2.4. nh hng ca ri ro tín dng đn hot đng ca ngân hàng và nn kinh t xã
hi 8

1.2.4.1. i vi ngân hàng 8
1.2.4.2. i vi nn kinh t xã hi 8
1.2.5. Lng hóa và đánh giá ri ro tín dng 9
1.2.5.1. Lng hóa ri ro tín dng 9
1.2.5.2. ánh giá ri ro tín dng 10
1.3. S cn thit và ý ngha ca qun lý ri ro tín dng 12

1.3.1. S cn thit ca qun lý ri ro tín dng 12
1.3.2. Ý ngha ca ca qun lý ri ro tín dng 13
1.4. ng dng nguyên tc Basel II trong qun tr ri ro tín dng ti ngân hàng
thng mi 14

1.4.1. Các nguyên tc Basel II v qun lý ri ro tín dng 14
1.4.2. nh hng áp dng mô hình qun lý ri ro 16
1.5. Kinh nghim qun tr ri ro tín dng ti các nc trên th gii và bài hc kinh
nghim cho Vit Nam 17

1.5.1. Kinh nghim t Thái Lan 17
1.5.2. Kinh nghim t Trung Quc 18
15.3. Kinh nghim ca các nc khác 18
1.5.4. Bài hc kinh nghim v qun lý ri ro tín dng đi vi ngân hàng thng mi
Vit Nam 19

CHNG 2:THC TRNG V HN CH RI RO TÍN DNG TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN Á CHÂU 21

2.1. Gii thiu v Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 21
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 21
2.1.2. Kt qu hot đng ca Ngân hàng thng mi c phn Á Châu trong thi gian
qua 22

2.1.2.1. V tng tài sn 24
2.1.2.2. V huy đng vn 24
2.1.2.3. V tín dng 25
2.1.2.4. Kt qu hot đng kinh doanh 25
2.2. Hot đng tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 26
2.2.1. C cu d n cho vay theo loi hình cho vay 26

2.2.2. C cu d n cho vay theo ngành ngh kinh doanh 27
2.2.3. C cu d n cho vay theo k hn cho vay 28
2.2.4. C cu d n cho vay theo loi tin t 28
2.2.5. C cu d n cho vay theo khu vc đa lý 29
2.2.6. C cu d n cho vay theo thành phn kinh t 29
2.3. Ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 30
2.3.1. Tình hình ri ro tín dng ca h thng ngân hàng 30
2.3.2. Tình hình ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 32
2.3.2.1. Thu nhp t lãi cho vay 32
2.3.2.2. nh hng ca ri ro lãi sut đn ri ro tín dng 32
2.3.2.3. Tình hình n quá hn ti Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 33
2.4. Vn đ qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 34
2.4.1. Các công c qun lý ri ro tín dng đã đc trin khai 35
2.4.1.1 Qun lý ri ro tín dng da trên chính sách tín dng 35
2.4.1.2. Qun lý ri ro tín dng da trên quy trình tín dng 38
2.4.1.3. Xây dng b máy qun lý tín dng và thm quyn phê duyt tín dng 38
2.4.1.4. Qun lý ri ro tín dng da trên kt qu xp hng tín dng ni b khách
hàng 39

2.4.1.5. Qun lý ri ro tín dng da trên điu kin v bo đm tin vay 42
2.4.1.6. Lp qu d phòng ri ro tín dng 42
2.4.1.8. Qun lý ri ro tín dng thông qua công tác qun lý và x lý n xu 43
2.4.2. Kt qu đt đc và vn đ tn ti trong qun lý tín dng ti Ngân hàng
thng mi c phn Á Châu 44

2.4.2.1. Kt qu đt đc 44
2.4.2.2. Vn đ tn ti 45
2.5. Nguyên nhân gây nên ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Á
Châu 48

2.5.1. Nhóm nguyên nhân ch quan 48
2.5.1.1. T phía khách hàng vay 48
2.5.1.2. T phía ngân hàng cho vay 50
2.5.2. Nhóm nguyên nhân khách quan 52
2.5.2.1. Môi trng kinh t không n đnh 52
2.5.2.2. Môi trng pháp lý cha thun li 53
2.6. Kho sát nguyên nhân dn đn ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c
phn Á Châu 55

2.6.1. Mc tiêu đ xut bng câu hi 55
2.6.2. Quy mô điu tra 55
2.6.3. Kt qu điu tra 56
CHNG 3:GII PHÁP HN CH RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN Á CHÂU 60

3.1.nh hng chin lc ca Ngân hàng thng mi c phn Á Châu đn nm
2015 và tm nhìn 2020. 60

3.1.1.Chin lc khách hàng cá nhân 60
3.1.2. Chin lc khách hàng doanh nghip 61
3.2. Gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 62
3.2.1. Ngân hàng phi xây dng và không ngng hoàn thin h thng vn bn, quy
ch quy trình nghip v. 63

3.2.1.1. Xây dng và hoàn thin chính sách tín dng 63
3.2.1.2. Nâng cao hiu qu thc thi quy trình tín dng 64
3.2.2. Hoàn thin h thng xp hng tín dng khách hàng trc và sau khi cho vay66
3.2.3. Tuân th các điu kin bo him bt buc theo quy đnh ca Nhà nc và
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu 67

3.2.4. Hoàn thin b máy giám sát ri ro hot đng ca ngân hàng 68
3.2.4.1. Nâng cao vai trò ca b phn kim tra, kim soát ni b 68
3.2.4.2. Thành lp b phn nghiên cu, phân tích và d báo kinh t v mô 69
3.2.5. Gii pháp v ngun nhân lc 70
3.2.5.1. Tuyn chn và đào to nhân viên có nng lc, có đo đc, phù hp vi công
vic và có ch đ đãi ng thích hp vi tng nhân viên 70

3.2.5.2. B trí nhân s hp lý, tránh tình trng thiu nhân s 70
3.3. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà Nc và Chính Ph 71
3.3.1. Kin ngh đi vi Chính ph 72
3.3.1.1. Hoàn thin môi trng pháp lý 72
3.3.1.2. To điu kin hình thành và phát trin công ty đnh mc tín nhim 73
3.3.1.3. To điu kin phát trin th trng mua bán n 74
3.3.2 Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 75
3.3.2.1. Áp dng b nguyên tc Basel v giám sát ri ro tín dng 75
3.3.2.2. Quy đnh v hot đng giám sát ca Ngân hàng Nhà nc 76
3.3.2.3. Hoàn thin h thng thông tin tín dng ca ngành ngân hàng 77
3.3.2.4. Quy đnh v phân loi n và trích lp d phòng 77
3.3.2.5. S dng các công c phái sinh phòng nga ri ro tín dng 79
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC KÝ HIU VIT TT


BCTC Báo cáo tài chính
BTD Ban tín dng
CBTD Cán b tín dng
DN Doanh nghip
DNTN Doanh nghip t nhân

GTVT và TTLL Giao thông vn ti và thông tin liên lc
KH Khách hàng
KHCN Khách hàng cá nhân
KHDN Khách hàng doanh nghip
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
NHTMVN Ngân hàng thng mi Vit Nam
RRTD Ri ro tín dng
TCTD T chc tín dng
TDNH Tín dng ngân hàng
TMCP Thng mi c phn
TNHH Trách nhim hu hn
XHTD Xp hng tín dng
ACB Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
CIC Trung tâm thông tin tín dng ca NHNN

DANH SÁCH BNG BIU

Bng 1.1: Mô hình xp hng ca công ty Moody và Standard & Poor 9
Bng 2.1: Mt s ch tiêu tài chính c bn ca ACB 23
Bng 2.2: Mt s ch tiêu tài chính ca các ngân hàng thng mi c phn 23
Bng 2.3: D n cho vay theo loi hình cho vay 26
Bng 2.4: D n cho vay theo ngành ngh kinh doanh 27
Bng 2.5: D n cho vay theo k hn cho vay 28
Bng 2.6: D n cho vay theo loi tin t 28
Bng 2.7: D n cho vay theo khu vc đa lý 29
Bng 2.8: D n cho vay theo thành phn kinh t 29
Bng 2.9: D n vay theo đnh k thay đi lãi sut 32

Bng 2.10: D n cho vay và t trng theo nhóm n 33
Bng 2.11: Kt qu kho sát nguyên nhân dn đn ri ro tín dng ti Ngân hàng
thng mi c phn Á Châu 56

Bng 2.12: Kt qu kho sát nguyên nhân dn đn ri ro tín dng ti Ngân hàng
thng mi c phn Á Châu (tính theo %) 57


DANH SÁCH BIU , HÌNH

Hình 3.1: Chin lc khách hàng cá nhân 61
Hình 3.2: Chin lc khách hàng doanh nghip 62

LI M U

1. t vn đ
Quá trình đi mi nn kinh t đt nc trong thi gian qua đã thu đc
nhng kt qu kh quan, to đc nim tin trong nhân dân cng nh các nhà đu t
trong và ngoài nc. Cùng vi nhng thành tu đi mi ca đt nc, hot đng
Ngân hàng đã có nhng bc tin đáng k, góp phn tích cc vào vic kim ch
lm phát, thúc đy tng trng kinh t, chuyn dch c cu kinh t theo hng công
nghip hoá, hin đi hoá đ tng bc hi nhp vào nn kinh t th gii.
Trong kinh doanh ngân hàng ti Vit Nam, li nhun t hot đng tín dng
chim t trng ch yu trong thu nhp ca các ngân hàng. Tuy nhiên, hot đng này
luôn tim n ri ro cao. Ri ro tín dng cao quá mc s nh hng rt ln đn hot
đng kinh doanh ngân hàng. ng trc nhng thi c và thách thc ca tin trình
hi nhp kinh t quc t, vn đ nâng cao kh nng cnh tranh ca các ngân hàng
thng mi trong nc vi các ngân hàng thng mi nc ngoài, mà c th là
nâng cao cht lng tín dng, gim thiu ri ro đã tr nên cp thit.

Bên cnh đó, tình hình kinh t th gii đang din bin phc tp và nguy c
khng hong tín dng tng cao. Vit Nam là mt nc có nn kinh t m nên không
tránh khi nhng nh hng ca nn kinh t th gii. ng trc tình hình đó, đòi
hi các ngân hàng thng mi Vit Nam phi nâng cao công tác qun lý ri ro tín
dng, hn ch đn mc thp nht có th nhng nguy c tim n gây nên ri ro.
Trc tính cp thit đó, đ tài "Gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Ngân
hàng TMCP Á Châu" đc tin hành nghiên cu nhm xây dng mt cái nhìn
tng quát nht v vn đ ri ro tín dng đ t đó nhn din du hiu, tìm ra nguyên
nhân, đ ra gii pháp hu ích cho vic qun lý ri ro tín dng trong ngân hàng.



2. Mc tiêu nghiên cu
- Góp phn làm rõ hn các lý lun v hot đng tín dng và ri ro trong hot
đng tín dng.
- Phân tích thc trng hot đng tín dng và các nguyên nhân dn đn ri ro
tín dng ti ACB.
- Trên c s lý lun, phân tích thc trng và nguyên nhân, đ tài nêu ra gii
pháp hn ch ri ro cho hot đng tín dng ti ACB nói riêng và các NHTMVN nói
chung.
3. i tng và phm vi nghiên cu.
i tng nghiên cu: Ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Á
Châu (ACB).
Phm vi nghiên cu: Trong toàn h thng ngân hàng TMCP Á Châu, s liu
thu thp t 2009 -2012.
4. Phng pháp nghiên cu
Kho sát, thng kê. Ngoài ra lun vn còn s dng các phng pháp khác
nh phân tích, so sánh, tng hp.
5. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc chia thành 3 chng c th

nh sau:
 Chng 1: Tng quan v ri ro tín dng trong ngân hàng thng mi
 Chng 2: Thc trng v hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Á
Châu
 Chng 3: Gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Á Châu

Trang 1

CHNG 1
TNG QUAN V RI RO TÍN DNG TRONG NGÂN
HÀNG THNG MI

1.1. Tng quan v ri ro trong hot đng ngân hàng
Ri ro trong hot đng dùng đ mô t chung mi bin c ngu nhiên xy ra ngoài
s mong đi có th tác đng đn hot đng ca mt t chc. Trong hot đng Ngân
hàng, ri ro là vn đ tt yu không th loi tr, nó gn lin vi hot đng kinh
doanh bt k mi bin pháp phòng chng nh lut pháp, quy đnh, h thng thanh
tra, kim tra, bo him,… Thông thng mt Ngân hàng trong quá trình hot đng
thng xuyên đi mt vi các loi ri ro ch yu sau :
1.1.1. Ri ro lãi sut
Th hin ri ro l tim tàng ca mt Ngân hàng do các bin đng ca lãi
sut. Ri ro lãi sut có th có mt s hình thc khác nhau, nh ri ro xác đnh li lãi
sut, ri ro đng cong lãi sut thay đi, ri ro tng quan lãi sut, và ri ro quyn
chn đi kèm.
1.1.2. Ri ro thanh khon
Phát sinh ch yu t xu hng ca các Ngân hàng là huy đng ngn hn và
cho vay dài hn. Trng hp này thng xy ra nu nh các khon huy đng v
mt k thut s phi hoàn tr theo yêu cu ca ngi gi tin, đc bit nh chúng ta
đã thy trong bt c cuc khng hong nào thì ngi gi tin s rút tin ca mình ra
nhanh hn vic ngi đi vay sn sàng tr n.

1.1.3. Ri ro giá c
ây là ri ro v vic giá tr các tài sn ca mt Ngân hàng có th bin đng.
Ri ro này xut hin trong tt c các chng loi tài sn, t bt đng sn đn c phiu
và trái phiu

Trang 2

1.1.4. Ri ro ngoi hi
Phát sinh khi có s chênh lch v k hn, v loi tin t ca các khon ngoi
hi nm gi, và vì th làm cho Ngân hàng có th phi gánh chu thua l khi t giá
ngoi hi bin đng.
1.1.5. Ri ro hot đng
Bao gm toàn b các ri ro có th phát sinh t cách thc mà mt Ngân hàng
điu hành các hot đng ca mình. Các ví d v ri ro hot đng là rt nhiu nh:
vic cu trúc hn mc không phù hp trong lnh vc kinh doanh ngun vn, qun
tr ti các quy trình qun lý tín dng, cán b tham ô, thiu các k hoch khôi phc
kinh doanh trong trng hp xy ra thm ha
1.1.6. Ri ro pháp lý
Các khách hàng và nhng ngi khác có th khi kin Ngân hàng. Lý do ca
vic khi kin có th phát sinh t quá trình hot đng kinh doanh bình thng, ví d
vic Ngân hàng t chi cp li hn mc cho vay mà theo khách hàng là vô lý.
Khi các thu xp pháp lý ca mt Ngân hàng, ví d, các hp đng cho vay và
tài sn đm bo tiêu chun ca Ngân hàng đó có vn đ, hoc Nhà nc thay đi
đt ngt chính sách v mô v c cu kinh t, lnh vc u tiên điu này có th dn
ti ri ro thua l cho Ngân hàng.
1.1.7. Ri ro chin lc
Phát sinh t các thay đi trong môi trng hot đng ca Ngân hàng trên
phm vi rng hn v mt kinh doanh và tài chính. Ri ro chin lc cng có th
phát sinh t các hot đng ca bn thân Ngân hàng. Ví d, vic xâm nhp vào mt
th trng mi mà thiu s nghiên cu đy đ và thiu các ngun lc cn thit đ

khai thác th trng này có th làm Ngân hàng gp phi ri ro thua l.
1.1.8. Ri ro uy tín
Là ri ro d lun đánh giá xu v Ngân hàng, gây khó khn nghiêm trng
cho Ngân hàng trong vic tip cn ngun vn hoc khách hàng ri b Ngân hàng.

Trang 3

1.1.9. Ri ro tín dng
i vi các ngân hàng châu Á, ri ro tín dng chim t 60-70% tng ngun
vn chu ri ro.
1.2. Ri ro tín dng
1.2.1. Khái nim
Trong nn kinh t th trng, cp tín dng là chc nng kinh t c bn ca
ngân hàng. Ri ro trong ngân hàng có xu hng tp trung ch yu vào danh mc tín
dng. ây là ri ro ln nht và thng xuyên xy ra. Khi ngân hàng ri vào trng
thái tài chính khó khn nghiêm trng, thì nguyên nhân thng phát sinh t hot
đng tín dng ca ngân hàng.
Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca ngân
hàng, biu hin trên thc t qua vic khách hàng không tr đc n hoc tr n
không đúng hn cho ngân hàng.
Nh vy có th nói rng ri ro tín dng có th xut hin trong các mi quan
h mà trong đó ngân hàng là ch n, khách hàng là con n li không thc hin hoc
không đ kh nng thc hin ngha v tr n khi đn hn. ây còn gi là ri ro mt
kh nng chi tr và ri ro sai hn, là loi ri ro liên quan đn cht lng hot đng
tín dng ca ngân hàng.
i vi các nc đang phát trin, các ngân hàng thiu đa dng trong kinh
doanh các dch v tài chính, vì vy tín dng đc coi là dch v sinh li ch yu và
thm chí gn nh duy nht, đc bit đi vi các ngân hàng nh. Vì vy ri ro tín
dng cao hay thp s quyt đnh hiu qu kinh doanh ca ngân hàng.
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng

Nu cn c vào nguyên nhân phát sinh ri ro, ri ro tín dng đc phân chia
thành các loi sau: ri ro giao dch và ri ro danh mc.
1.2.2.1. Ri ro giao dch
Là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát sinh là do nhng
hn ch trong quá trình giao dch và xét duyt cho vay, đánh giá khách hàng. Ri ro
giao dch có ba b phn:

Trang 4

Ri ro la chn: là ri ro liên quan đn quá trình đánh giá phân tích tín
dng, khi ngân hàng la chn phng án vay vn có hiu qu đ ra quyt đnh
cho vay.
Ri ro bo đm: phát sinh t các tiêu chun đm bo nh các điu khon
trong hp đng cho vay, các loi tài sn đm bo, ch th đm bo, cách thc
đm bo và mc cho vay trên tr giá ca tài sn đm bo.
Ri ro nghip v: là ri ro liên quan đn công tác qun lý khon vay và hot
đng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và k thut x
lý các khon cho vay có vn đ.
1.2.2.2. Ri ro danh mc
Là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát sinh là do nhng
hn ch trong qun lý danh mc cho vay ca ngân hàng, gm:
Ri ro ni ti: xut phát t các yu t, các đc đim riêng có, mang tính
riêng bit bên trong ca mi ch th đi vay hoc nghành, lnh vc kinh t. Nó
xut phát t đc đim hot đng hoc đc đim s dng vn ca khách hàng vay
vn.
Ri ro tp trung: là trng hp ngân hàng tp trung vn cho vay quá nhiu
đi vi mt s khách hàng, cho vay quá nhiu doanh nghip hot đng trong
cùng mt ngành, lnh vc kinh t; hoc trong cùng mt vùng đa lý nht đnh;
hoc cùng mt loi hình cho vay có ri ro cao.
1.2.3. Nguyên nhân

Có bn nhóm nguyên nhân dn đn ri ro :
1.2.3.1. Nguyên nhân thuc v phía ngân hàng
Chính sách tín dng không hp lý:
 Gia tng doanh s cho vay quá ln, m rng th trng thiu kim soát và
qun lý hot đng tín dng, thiu thông tin v khách hàng.
 Quá chú trng vào mc tiêu li nhun, cho vay và đu t vn quá nhiu vào
mt khách hàng, nhóm khách hàng hoc mt ngành kinh t hoc mt đa bàn nào

Trang 5

đó; thiu am hiu th trng, thiu thông tin hoc phân tích thông tin không đy đ
dn đn cho vay hoc đu t không hp lý.
Quy trình tín dng: không phân đnh rõ ràng nhim v, trách nhim gia
các b phn; công tác kim tra, giám sát tuân th quy trình tín dng cha đc cht
ch.
Cán b tín dng không tuân th chính sách tín dng, không chp hành đúng
quy trình cho vay, vi phm đo đc ngh nghip và trình đ chuyên môn nghip v.
Tài sn đm bo: nh giá tài sn đm bo không chính xác hoc không
thc hin đy đ th tc pháp lý cn thit trc khi cp tín dng, không xem xét k
tình trng tài sn.
Thiu giám sát và qun lý sau khi cho vay: Các ngân hàng thng có thói
quen tp trung nhiu công sc cho vic thm đnh trc khi cho vay mà li lng quá
trình kim tra, kim soát đng vn sau khi cho vay. Theo dõi n là mt trong nhng
trách nhim quan trng nht ca cán b tín dng nói riêng và ca ngân hàng nói
chung. Vic theo dõi hot đng ca khách hàng vay nhm tuân th các điu khon
đ ra trong hp đng tín dng gia khách hàng và ngân hàng nhm tìm ra nhng c
hi kinh doanh mi và m rng c hi kinh doanh.
1.2.3.2. Nguyên nhân t phía khách hàng
Khách hàng s dng vn sai mc đích: nh dùng vn vay thông thng đ
kinh doanh bt đng sn, chng khoán; dùng vn ngn hn đ đu t trung dài hn.

Khách hàng gian ln, c tình la đo ngân hàng, không có thin chí tr
n. a s các khách hàng khi vay vn ngân hàng đu có các phng án kinh doanh
c th, kh thi. S lng các khách hàng s dng vn sai mc đích, c ý la đo
ngân hàng đ chim đot tài sn không nhiu. Tuy nhiên nhng v vic phát sinh li
ht sc nng n, liên quan đn uy tín ca các cán b, làm nh hng xu đn các
doanh nghip khác.
Khách hàng kinh doanh không hiu qu, kh nng qun lý kinh doanh
kém: Khi các khách hàng vay tin ngân hàng đ m rng quy mô kinh doanh, đa
phn là tp trung vn đu t vào tài sn vt cht ch ít khách hàng nào mnh dn

Trang 6

đi mi cung cách qun lý, đu t cho b máy giám sát kinh doanh, tài chính, k
toán theo đúng chun mc. Quy mô kinh doanh phình ra quá to so vi t duy qun
lý là nguyên nhân dn đn s phá sn ca các phng án kinh doanh đy kh thi mà
l ra nó phi thành công trên thc t.
Tình hình tài chính yu kém, thiu minh bch: Quy mô tài sn, ngun vn
nh bé, t l n so vi vn t có cao là đc đim chung ca hu ht các doanh
nghip Vit Nam. Vic ghi chép các s sách k toán vn cha đc các doanh
nghip tuân th nghiêm chnh và trung thc. Khi cán b ngân hàng lp các bn phân
tích tài chính ca doanh nghip da trên s liu do các doanh nghip cung cp,
thng thiu tính thc t và xác thc. ây cng là nguyên nhân vì sao ngân hàng
vn luôn xem nng phn tài sn th chp nh là ch da cui cùng đ phòng chng
ri ro tín dng.
 Nguyên nhân t phía ngi đi vay là mt trong nhng nguyên nhân chính
gây ra ri ro tín dng cho các ngân hàng. Nhìn chung, các nguyên nhân này ngân
hàng có th xác đnh đc thông qua quá trình tìm hiu, phân tích trc, trong và
sau khi cho vay, tìm hiu mc đích ca vic s dng tin vay và hiu qu ca
phng án sn xut kinh doanh.
1.2.3.3. Nguyên nhân khách quan t môi trng bên ngoài

Nguyên nhân bt kh kháng: các thit hi t nguyên nhân thiên tai, bão lt,
hn hán, đng đt.
Nguyên nhân t môi trng kinh t: các yu t nh vn đ chu k kinh t,
lm phát, tht nghip, t giá. Môi trng kinh t có nh hng ln đn môi trng
kinh doanh ca khách hàng, vì vy nh hng đn kh nng tr n ca khách hàng.
Thc t chng minh trong thi k suy thoái, khng hong t l n xu ca các ngân
hàng thng tng cao.
Ngoài ra, quá trình t do hoá tài chính và hi nhp quc t có th làm cho n
xu gia tng khi to ra mt môi trng cnh tranh gay gt, khin hu ht các doanh
nghip thng xuyên phi đi mt vi nguy c thua l và quy lut chn lc khc
nghit ca th trng.

Trang 7

Nguyên nhân do chính sách ca Nhà nc: nh chính sách đu t, chính
sách thu, chính sách xut nhp khu, t giá….Nu chính sách ca nhà nc thng
xuyên hay đi, không thng nht hoc thay đi mt cách đt ngt, doanh nghip s
không lng trc đc kh nng ri ro xy ra.
S hp tác gia các NHTM còn lng lo, thiu chia s thông tin dn đn
ngân hàng có quyt đnh sai lm khi cp tín dng cho khách hàng. Trong qun
tr tài chính, kh nng tr n ca mt khách hàng là mt con s c th, có gii hn
ti đa ca nó. Nu do s thiu trao đi thông tin, dn đn vic nhiu ngân hàng cùng
cho vay mt khách hàng đn mc vt quá gii hn ti đa này thì ri ro chia đu
cho tt c ch không cha mt ngân hàng nào.
1.2.3.4. Nguyên nhân t các đm bo tín dng
Do s bin đng giá tr tài sn đm bo theo chiu hng bt li, bin đng
ca giá tr tài sn đm bo nhiu hay ít ph thuc vào đc tính ca tài sn và th
trng giao dch các tài sn đó. Có 3 yêu cu đi vi các tài sn đm bo là: d đnh
giá, d cho ngân hàng quyn s hu hp pháp, d chuyn nhng.
Ngi bo lãnh không thc hin ngha v thanh toán thay cho ngi vay khi

h không tr đc n đi vi cho vay da trên chng th bo lãnh ca bên th ba.
Tóm li, ri ro tín dng có th phát sinh do rt nhiu nguyên nhân ch quan
hoc khách quan. ó là nhng nguyên nhân khách quan t môi trng kinh doanh,
môi trng pháp lý và do h thng thông tin. Nguyên nhân ch quan là t phía
khách hàng vay và ngân hàng cho vay. Các bin pháp phòng chng ri ro có th
nm trong tm tay ca các NHTM nhng cng có nhng bin pháp vt ngoài kh
nng ca riêng tng ngân hàng, liên quan đn vn đ ni ti ca bn thân nn kinh
t đang chuyn đi, đang đnh hng mô hình phát trin. i vi các ngân hàng kh
nng phát hin và hn ch ri ro tín dng ph thuc vào nng lc ca b máy qun
lý ri ro tín dng. Nng lc qun lý ri ro tín dng ca ngân hàng ph thuc vào
chuyên môn ca cán b tín dng, cán b phê duyt tín dng và các ngun lc kim
tra giám sát ca ngân hàng. Do vy bin pháp phòng nga ri ro tín dng sâu sc
nht vn là các bin pháp liên quan đn vic đào to, b trí cán b và c ch kim

Trang 8

tra, giám sát hành vi ca cán b trong quá trình x lý công vic. Thc hin tt các
bin pháp này có th cho rng con đng qun lý ri ro tín dng ca ngành ngân
hàng coi nh đã đi đc hn mt na.
1.2.4. nh hng ca ri ro tín dng đn hot đng ca ngân hàng và nn kinh
t xã hi
1.2.4.1. i vi ngân hàng
Nu mt khon cho vay nào đó b tht thoát, không thu hi đc thì ngân
hàng phi s dng các ngun vn ca mình đ tr cho ngi gi tin, đn mt
chng mc nào đy ngân hàng không có đ ngun vn đ tr cho ngi gi tin thì
ngân hàng s ri vào tình trng mt kh nng thanh toán, có th dn đn phá sn.
Nh vy, ri ro tín dng có nh hng rt ln đn hot đng ca ngân hàng.
1.2.4.2. i vi nn kinh t xã hi
Bt ngun t bn cht và chc nng ca ngân hàng là mt t chc trung gian
tài chính chuyên huy đng vn nhàn ri trong nn kinh t đ cho các t chc và cá

nhân có nhu cu vay li. Bi vy, khi ri ro tín dng xy ra có th khin ngân hàng
thua l, phá sn s nh hng đn hàng ngàn ngi gi tin vào ngân hàng, hàng
ngàn doanh nghip không đc đáp ng nhu cu vn… làm cho nn kinh t b suy
thoái, giá c tng, sc mua gim, tht nghip tng, gây ri lon trt t xã hi.
Bên cnh đó, ngày nay hot đng ca ngân hàng mang tính xã hi hóa cao
nên mt khi ri ro tín dng xy ra đi vi ngân hàng thì nó s nh hng rt ln đn
nn kinh t - xã hi. Nu có s tht thoát trong hot đng tín dng, dù ch  mt
ngân hàng mà không đc ng cu kp thi thì có th gây phn ng dây chuyn đe
da đn tính an toàn toàn và n đnh ca c h thng ngân hàng. T đó s gây ra
nhng bt n v kinh t - xã hi.
Ri ro tín dng cng nh hng đn nn kinh t th gii, vì trong điu kin
hi nhp và toàn cu hóa kinh t th gii hin nay, nn kinh t ca mi quc gia đu
ph thuc vào nn kinh t khu vc và th gii. Mt khác, mi liên h v tin t, đu
t gia các nc phát trin rt nhanh nên ri ro tín dng ti mt nc luôn nh
hng trc tip đn nn kinh t các nc có liên quan.

Trang 9

1.2.5. Lng hóa và đánh giá ri ro tín dng
1.2.5.1. Lng hóa ri ro tín dng
Mô hình cht lng 6C bao gm (Chi tit ti Ph lc 1):
(1) T cách ngi vay (Character)
(2) Nng lc ca ngi vay (Capacity)
(3) Thu nhp ca ngi đi vay (Cash)
(4) Tài sn th chp
(Collateral)
(5) Các điu kin (Conditions)
(6) Kim soát (Control)
Mô hình xp hng ca Moody và Standard & Poor (trích trong Trn Huy Hoàng
và cng s (2007)

i vi Moody xp hng cao nht t Aaa nhng vi Standard & Poor thì cao
nht là AAA. Vic xp hng gim dn t Aa (Moody) và AA (Standard & Poor) sau
đó thp dn đ phn ánh ri ro không đc hoàn vn cao. Trong đó, chng khoán
(khon cho vay) trong 4 loi đu đc xem nh loi chng khoán (cho vay) mà
ngân hàng nên đu t, còn các loi chng khoán (khon cho vay) bên di đc xp
hng thp hn thì ngân hàng không đu t (không cho vay). Nhng thc t vì phi
xem xét mi quan h t l thun gia ri ro và li nhun nên nhng chng khoán
(khon cho vay) tuy đc xp hng thp (ri ro không hoàn vn cao) nhng li có
li nhun cao nên đôi lúc ngân hàng vn chp nhn đu t vào các loi chng khoán
(cho vay) này.
Bng 1.1: Mô hình xp hng ca công ty Moody và Standard & Poor
Ngun Xp hng Tình trng
Standard & Poor
Aaa Cht lng cao nht, ri ro thp nht*
Aa Cht lng cao*
A Cht lng trên trung bình*
Baa Cht lng trung bình*
Ba Cht lng trung bình mang yu t đu c
B Cht lng di trung bình
Caa Cht lng kém
Ca Mang tính đu c, có th v n

Trang 10

Ngun Xp hng Tình trng
C Cht lng kém nht, trin vng xu
Moody
AAA Cht lng cao nht, ri ro thp nht*
AA Cht lng cao*
A Cht lng trên trung bình*

BBB Cht lng trung bình*
BB Cht lng trung bình mang yu t đu c
B Cht lng di trung bình
CCC Cht lng kém
CC Mang tính đu c, có th v n
C Cht lng kém nht, trin vng xu

1.2.5.2. ánh giá ri ro tín dng
Các ch s thng đc s dng đ đánh giá ri ro tín dng là:
T l n quá hn
D n quá hn
T l n quá hn = x 100%
Tng d n cho vay
N quá hn (non performing loan – NPL) là khon n mà mt phn hoc
toàn b n gc và / hoc lãi đã quá hn.
Mt cách tip cn khác, n quá hn là nhng khon tín dng không hoàn tr
đúng hn, không đc phép và không đ điu kin đ đc gia hn n
T trng n xu/ tng d n cho vay
N xu (hay n có vn đ, n không lành mnh, n khó đòi, n không th
đòi,…) là khon n mang các đc trng sau:
 Khách hàng đã không thc hin ngha v tr n vi ngân hàng khi các cam
kt này đã ht hn.
 Tình hình tài chính ca khách hàng đang và có chiu hng xu dn đn có
kh nng ngân hàng không thu hi đc c vn ln lãi.
 Tài sn đm bo (th chp, cm c, bo lãnh) đc đánh giá là giá tr phát
mãi không đ trang tri n gc và lãi.
 Thông thng v thi gian là các khon n quá hn ít nht là 90 ngày.

Trang 11

H s ri ro tín dng
Tng d n cho vay
H s ri ro tín dng = x 100%
Tng tài sn có
H s này cho ta thy t trng ca khon mc tín dng trong tài sn có,
khon mc tín dng trong tng tài sn càng ln thì li nhun s ln nhng đng thi
ri ro tín dng cng rt cao. Thông thng, tng d n cho vay ca ngân hàng đc
chia thành 3 nhóm:
Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng xu: là nhng khon
cho vay có mc đ ri ro ln nhng có th mang li thu nhp cao cho ngân hàng.
ây là khon tín dng chim t trng thp trong tng d n cho vay ca ngân hàng.
Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng tt: là nhng khon cho
vay có mc đ ri ro thp nhng có th mang li thu nhp không cao cho ngân
hàng. ây cng là nhng khon tín dng chim t trng thp trong tng d n cho
vay ca ngân hàng.
Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng trung bình: là nhng
khon cho vay có mc đ ri ro có th chp nhn đc và thu nhp mng li cho
ngân hàng là va phi. ây là khon tín dng chim t trng áp đo trong tng d
n cho vay ca ngân hàng.
T l xóa n
Các khon xóa n ròng
T l xóa n = x 100%
Tng tài sn có
ây là ch tiêu đánh giá kh nng thu n t các khon n đã chuyn ra ngoi
bng và đang đc ngân hàng s dng các bin pháp mnh đ đòi. Nu ch tiêu
này càng ln chng t ngân hàng đang gp ri ro tín dng vì có quá nhiu các
khon n ngoi bng mà ngân hàng không th thu hi và ngc li

Trang 12

T s gia d phòng tn tht tín dng so vi tng d n cho vay hay vi
tng vn ch s hu.
D phòng ri ro tín dng là khon tin đc trích lp đ d phòng cho nhng
tn tht có th xy ra do khách hàng ca TCTD không thc hin ngha v theo cam
kt.
Nu ngân hàng trích lp d phòng nhiu thì chng t là ngân hàng đang có
nhiu khon n quá hn. Vì th nu ch tiêu này cao chng t ngân hàng đang gp
phi ri ro vì phi trích lp d phòng nhiu cho các khon vay, làm gim li nhun.
1.3. S cn thit và ý ngha ca qun lý ri ro tín dng
1.3.1. S cn thit ca qun lý ri ro tín dng
Qun lý ri ro tín dng là nhng bin pháp, cách thc mà ngân hàng trang b
cho mình nhm làm sao va tng trng tín dng đ thu đc li nhun mong
mun, va kim ch ri ro  mc đ mà ngân hàng có kh nng chu đng đc.
Qun lý ri ro tín dng luôn luôn là mi quan tâm hàng đu ca các NHTM
ngay c đi vi nhng nn kinh t phát trin n đnh và là điu kin vô cùng cn
thit cho s thành công lâu dài ca ngân hàng vi nhng lý do sau:
Kinh doanh trong lnh vc ngân hàng là loi hình kinh doanh đc bit,
tim n nhiu ri ro: Trong nn kinh t th trng, các quy lut kinh t đc thù nh
quy lut giá tr, quy lut cung cu, quy lut cnh tranh… ngày càng phát huy tác
dng. c bit trong giai đon hi nhp kinh t quc t, nhng ri ro trong sn xut,
kinh doanh ca nn kinh t th trng trc tip hay gián tip tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca các NHTM.
Các NHTM đng gia ngi có vn và ngi cn vn, thc hin chc nng huy
đng vn và cho vay. ây cng chính là lnh vc hot đng kinh doanh ch yu ca
bt k mt ngân hàng nào. Trong hot đng tín dng, cho dù h s an toàn vn có
đt ti 9% (theo tiêu chun quc t) thì so vi tài sn có, vn ling ca bn thân NH
cng vô cùng nh bé. Hot đng kinh doanh ca NH vì th bao gm rt nhiu loi
ri ro. Do đó, NH cn đánh giá c hi kinh doanh da trên mi quan h ri ro-li

ích nhm tìm ra nhng li ích xng đáng vi mc ri ro có th chp nhn đc.

Trang 13

Ngân hàng s hot đng tt nu mc ri ro mà ngân hàng gánh chu là hp lý và
kim soát đc ch không th chi b ri ro.
Hiu qu kinh doanh ca NHTM ph thuc vào mc đ ri ro: Trong hot
đng kinh doanh ngân hàng có nhiu yu t khách quan và ch quan mang li ri
ro, nhiu yu t bt kh kháng nên không tránh khi ri ro. Chính vì vy, hàng nm
các NHTM đc phép và cn phi trích lp qu bù đp ri ro hch toán vào chi phí.
Quy mô qu bù đp ri ro cn c vào mc đ và kh nng ri ro. Nu ri ro thp thì
hiu qu kinh t s tng và ngc li. Nh vy, hiu qu kinh doanh ca NHTM t
l nghch vi mc đ ri ro ca DN.
Qun lý ri ro tín dng tt là điu kin quan trng đ nâng cao cht lng
hot đng kinh doanh ca NHTM: Trong qun tr NHTM, qun lý RRTD là mt
ni dung quan trng mà các cp lãnh đo, qun lý, điu hành đc bit quan tâm. Vì
vy, nhng nhà qun tr NHTM cn đc trang b các kin thc v qun lý RRTD,
cung cp thông tin cp nht, có đi ng nhân lc chuyên nghip, b máy kim soát
kim tra hiu qu là điu kin cn thit đ phòng nga, hn ch ri ro, nâng cao
hiu qu kinh doanh. Do đó, qun lý RRTD đc xem là mt nghip v ch đo, là
thc đo nng lc ca NHTM.
Vic qun lý RRTD có nh hng rt ln đn s thành công hay tht bi ca
mt ngân hàng.  hu ht các ngân hàng trên th gii, nguyên nhân ch yu ca các
v đ v liên quan trc tip đn vic buông lng các tiêu chun cp tín dng vi
khách hàng vay, các bên đi tác, đn vic qun tr danh mc kém hiu qu, hoc
thiu quan tâm đn nhng thay đi ca môi trng kinh t. Qun lý ri ro tín dng
vì th luôn đc coi là hot đng trung tâm ca mi ngân hàng.
1.3.2. Ý ngha ca ca qun lý ri ro tín dng
Hot đng kinh doanh ca các NHTM luôn cha đng và đi mt vi nhiu
ri ro. Các loi ri ro đu tác đng xu đn kt qu hot đng kinh doanh, trong đó

RRTD thng chim t trng cao và nh hng trc tip đn li nhun ca NHTM.
Vì vy trong qun tr ngân hàng, vic tìm các gii pháp đ hn ch  mc thp nht
v ri ro tín dng s có ý ngha đc bit quan trng.