B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH NH ụ
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT
NG TÍN DNG
NÔNG
NGHI
P NÔNG
THÔN TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ
PHÁT TRIN NÔNG THÔN TNH BÀ RA -
VNG TÀU
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH ậ NM
2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH NH ụ
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG
TÍN DNG
NÔNG
NGHI
P NÔNG THÔN TI
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN
NÔNG THÔN TNH BÀ RA - VNG TÀU
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.34.0201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS. NGUYN VN S
TP. H CHÍ MINH ậ NM
2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi. Các s liu trong
Lun vn này hoàn toàn trung thc và cha tng đc ai công b. Tt c các tài
liu tham kho trong Lun vn đã đc trích dn đy đ. Mi s giúp đ đư đc
tác gi cm
n.
Ngi cam đoan
Nguyn Th Nh Ý
LI CM N
Trong sut quá trình hc tp và tin hành nghiên cu Lun vn, tôi đã
nhn đc s giúp đ ca các tp th và cá nhân. Tôi xin có li cm n chân
thành đn tt c các tp th và cá nhân đã to điu kin giúp đ tôi hoàn thành
đ tài nghiên cu
này.
Trc ht, tôi xin chân thành gi li cm n ti PGS.TS. Nguyn Vn
S ngi đã tn tình hng dn và giúp đ tôi trong sut quá trình tin hành thc
hin đ tài này.
Tôi chân thành cm n Ban giám hiu Trng i Hc Kinh T Thành
ph H Chí Minh; Khoa Sau đi hc; Khoa Ngân hàng; các thy cô giáo đã trc
tip tham gia ging dy và giúp đ tôi trong sut quá trình hc tp.
Tôi xin chân thành cm n đn UBND tnh Bà Ra Vng Tàu; S Nông
nghip và phát trin nông thôn Tnh; Cc thng kê Tnh; Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn tnh Bà Ra – Vng Tàu đư to điu kin cho tôi
trong vic thu thp s liu và thông tin phc v cho đ tài.
Mc dù có nhiu c gng trong tìm tòi, hc hi và nghiên cu nhng vi
kh nng còn hn ch nên lun vn không th tránh khi nhng khim khuyt.
Kính mong nhn đc s thông cm sâu sc và đóng góp ý kin t Quý Thy Cô
cùng các Anh ch đng nghip, bn bè cng nh t các đc gi quan tâm đ tôi
có th nâng cao hn na kin thc chuyên môn ca mình sau này.
Xin chân thành cm n !
Nguyn Th Nh Ý
MC LC Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Li cm n
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các biu đ
M U
1. S cn thit ca đ tài
2. Mc tiêu nghiên cu
3. i tng và phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. Nhng đóng góp v khoa hc ca lun vn
6. Kt cu ca lun vn
CHNG 1: C S LÝ LUN V TÍN DNG VÀ TÍN DNG NÔNG
NGHIP NÔNG THÔN 1
1.1. C s lý lun v tín dng 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Vai trò ca tín dng 1
1.1.2.1. Tín dng ngân hàng thúc đy quá trình tích t tp trung vn nhàn ri trong xã
hi và nâng cao hiu qu s dng vn 1
1.1.2.2. Tín dng ngân hàng góp phn đy nhanh quá trình tái sn xut m rng, đy
mnh đu t phát trin 2
1.1.2.3. Tín dng ngân hàng có vai trò quan trng trong vic t chc điu hoà lu
thông tin t 2
1.1.2.4. Tín dng ngân hàng góp phn nâng cao nng lc cnh tranh quc gia 3
1.2. C s lý lun v tín dng nông nghip nông thôn 3
1.2.1. Khái nim v tín dng nông nghip nông thôn 3
1.2.2. S cn thit ca tín dng nông nghip nông thôn đi vi nông nghip và nn
kinh t 3
1.2.2.1 Tín dng nông nghip nông thôn là đng lc thúc đy sn xut hàng hoá
nông thôn 3
1.2.2.2 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn thúc đy vic thay đi c cu sn
xut, c cu kinh t nông nghip nông thôn 4
1.2.2.3 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn xây dng c s h tng nông thôn4
1.2.2.4 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn gim nn cho vay nng lãi nông
thôn 5
1.2.2.5 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn xoá đói gim nghèo khu vc
NNNT 5
1.2.2.6 Tín dng nông nghip nông thôn to điu kin xã hi hóa HTD nông thôn5
1.2.3. Các sn phm ca tín dng nông nghip nông thôn 5
1.2.3.1. Nghip v cho vay 5
1.2.3.2. Nghip v bo lãnh ngân hàng 6
1.2.3.3. Nghip v tr góp 7
1.2.4. Hiu qu ca hot đng tín dng nông nghip nông thôn 7
1.2.4.1. Quan nim v hiu qu tín dng nông nghip nông thôn 7
1.2.4.2. Hiu qu hot đng tín dng nông nghip nông thôn đi vi bn thân ngân
hàng 9
1.2.4.2.1.Nhóm ch tiêu đnh tính 10
1.2.4.2.2. Nhóm ch tiêu đnh lng 11
1.2.4.3. Hiu qu hot đng tín dng nông nghip nông thôn đi vi khách hàng 15
1.2.4.4. Hiu qu hot đng tín dng nông nghip nông thôn vi xã hi 15
1.2.5 Các yu t nh hng đn hiu qu hot đng tín dng nông nghip nông thôn
16
1.2.5.1. Các nhân t bên trong 16
1.2.5.2. Các nhân t bên ngoài 17
1.3.Kinh nghim phát trin tín dng nông nghip nông thôn ca mt s ngân
hàng các nc có đc đim nông nghip nông thôn nh Vit Nam 18
1.3.1. Kinh nghim ca ngân hàng Grameen
Bangladesh 18
1.3.2 Ngân hàng BACC ca Thái Lan: 20
KT LUN CHNG 1 21
Chng 2: THC TRNG HOT NG TÍN DNG NÔNG NGHIP NÔNG
THÔN TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
TNH BÀ RA - VNG TÀU 22
2.1. Gii thiu v tình hình kinh t xã hi tnh Bà Ra - Vng Tàu 22
2.2. Khái quát v NHNo tnh Bà Ra - Vng Tàu 22
2.2.1. Quá trình hình thành và phát trin 22
2.2.2. Chc nng, nhim v 23
2.2.3. C cu t chc và mng li chi nhánh 24
2.2.4. Lc lng lao đng và c s vt cht 24
2.2.5.Th mnh là hot đng tín dng nông nghip nông thôn 26
2.3.Thc trng hot đng và hiu qu tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông
nghip nông thôn ca NHNo tnh Bà Ra - Vng Tàu 27
2.3.1 Qui đnh chung 27
2.3.2 Sn phm tín dng ca NHNo tnh Bà Ra - Vng Tàu 28
2.3.3 Thc trng hot đng tín dng nông nghip nông thôn ti NHNo tnh Bà Ra -
Vng Tàu 28
2.3.4 Kt qu ca hot đng tín dng nông nghip nông thôn ti NHNo tnh Bà Ra-
Vng Tàu 31
2.4. ánh giá chung 38
2.4.1 Kt qu hot đng và hiu qu tín dng đi vi lnh vc NNNT ti NHNo
tnh Bà Ra-Vng Tàu 38
2.4.2. Nhng hn ch và nguyên nhân ch yu v hiu qu HTD NNNT ti
NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu 40
KT LUN CHNG 2 45
Chng 3: GII PHÁP C BN NÂNG CAO HIU QU HOT NG TÍN
DNG NÔNG NGHIP NÔNG THÔN TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP
VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN TNH BÀ RA - VNG TÀU 46
3.1. nh hng phát trin ca tín dng nông nghip nông thôn ti Ngân hàng Nông
Nghip và Phát Trin Nông Thôn Vit Nam đn nm 2020. 46
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu HTD NNNT ti NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu . 46
3.2.1.Tng trng ngun vn-huy đng vn: 46
3.2.2. Phát trin mng li, kênh phân phi: 48
3.2.3. y mnh hot đng marketing: 49
3.2.4. Phát trin công ngh thông tin 51
3.2.5. Qun lý, điu hành và phát trin ngun nhân lc 52
3.2.6. Hn ch ri ro tín dng 54
3.3. Các gii pháp h tr 57
3.3.1. Hoàn thin các vn bn pháp lý 57
3.3.2. Các kin ngh 58
3.3.2.1. i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 58
3.3.2.2. i vi NHNo Vit Nam 59
3.3.3. Kt ni thanh toán vi khách hàng 60
3.3.4. a dng hóa sn phm 62
KT LUN CHNG 3 64
KT LUN 65
TÀI LIU THAM KHO 67
M U
1. S cn thit ca đ tài
Theo Ngh quyt s 26 -NQ/TW ngày 05/08/2008, Ban chp hành Trung
ng ng ln 7 (khoá X) : “Nông nghip, nông dân, nông thôn có v trí chin
lc trong s nghip công nghip hóa, hin đi hóa, xây dng và bo v T quc,
là c s và lc lng quan trng đ phát trin kinh t xã hi bn vng, gi vng
n đnh chính tr, bo đm an ninh, quc phòng, gi gìn, phát huy bn sc vn hóa
dân tc và bo v môi trng sinh thái ca đt nc"; "Gii quyt vn đ nông
nghip, nông dân, nông thôn là nhim v ca c h thng chính tr và toàn xã hi"
Phát trin nông nghip, nông thôn và nâng cao đi sng vt cht, tinh thn
ca nông dân phi da trên c ch kinh t th trng đnh hng xã hi ch ngha,
phù hp vi điu kin tng vùng, tng lnh vc, đ gii phóng và s dng có hiu
qu các ngun lc xã hi, trc ht là lao đng, đt đai, rng và bin; khai thác tt
các điu kin thun li trong hi nhp kinh t quc t cho phát trin lc lng sn
xut trong nông nghip, nông thôn; phát huy cao ni lc; đng thi tng mnh đu
t ca Nhà nc và xã hi, ng dng nhanh các thành tu khoa hc công ngh
tiên tin cho nông nghip, nông thôn, phát trin ngun nhân lc, nâng cao dân trí
nông dân.
Và ti Ngh quyt i hi i biu ng b tnh Bà Ra - Vng Tàu nhim
k 2010-2015, ng b tnh cng đã đ ra mt s gii pháp nhm phát trin kinh
t tnh, trong đó phát trin nông, lâm, ng nghip gn vi xây dng nông thôn
mi. Quyt đnh “phê duyt đ án xây dng nông thôn mi tnh BR-VT đn nm
2020” s 3505/Q - UBND ca UBND Tnh ngày 24/12/2010 cng đã nêu rõ:
“Gii quyt vn đ nông thôn mi là nhim v ca c h thng chính tr và toàn xã
hi, trc ht phi khi dy tính t ch, t lc t cng vn lên ca nông dân
vi vai trò ch th ca quá trình phát trin.”
Nhn thc đc tm quan trng ca phát trin nông nghip nông thôn trong
s nghip công nghip hóa, hin đi hóa đt nc. Vì vy bài toán v vn cho
nông nghip, nông dân, nông thôn đang đt ra cho Chính Ph, các ngành, các cp,
các t chc tài chính, tín dng cn có nhng gii pháp thit thc, hiu qu nhm
to lp ngun vn và s dng hiu qu ngun vn đó, đy mnh công nghip hóa,
hin đi hóa nông nghip, nông thôn.
NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu là mt ngân hàng thng mi nhà nc, hot
đng ch lc trên đa bàn nông nghip, nông thôn nhiu nm qua, chim lnh th
phn nông thôn trong h thng t chc tín dng trên đa bàn.
Tuy nhiên, khi lng tín dng ca NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu đu t
cho nông nghip nông thôn cha th c s hiu qu, đáp ng đy đ, kp thi cho
các nhu cu vn ca ngi dân và các doanh nghip. Nguyên nhân xut phát t c
phía ngân hàng, t c ch, chính sách
góp phn gii quyt nhng vn đ c bn trên, tác gi nghiên cu thc
t kt hp lý lun đ trình bày lun vn: " Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng
tín dng nông nghip nông thôn ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn tnh Bà Ra-Vng Tàu".
2.Mc tiêu nghiên cu ca đ tài.
Vi phm vi nghiên cu hn hp, đ tài xin tp trung vào các ni dung
chính: xác đnh tm quan trng ca tín dng nông nghip nông thôn; đánh giá
thc trng hot đng tín dng nông nghip nông thôn ti NHNo tnh Bà Ra-Vng
Tàu. Qua đánh giá thy đc nhng tn ti, hn ch và nguyên nhân, đ xut các
gii pháp góp phn nâng cao hiu qu hot đng tín dng nông nghip nông thôn
ti NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu.
3. i tng và phm vi nghiên cu.
- i tng nghiên cu ca lun vn
+ Hiu qu hot đng tín dng nông nghip nông thôn ti NHNo tnh Bà
Ra-Vng Tàu.
- Phm vi nghiên cu
Lun vn tp trung phân tích hot đng tín dng ca NHNo tnh Bà Ra-
Vng Tàu cho ngành nông nghip nông thôn giai đon 2008 đn
30/09/2012
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn đc tin hành da trên đng li phát trin nông nghip nông
thôn trong s nghip phát trin kinh t xã hi ca tnh và đnh hng hot đng
tín dng nông nghip nông thôn ca NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu; phng pháp
lun duy vt bin chng, duy vt lch s, phng pháp tng hp và h thng,
phng pháp phân tích thng kê, so sánh đ làm rõ và đa ra kt lun.
5. Ý ngha thc tin ca lun vn
T thc trng hot đng tín dng nông nghip nông thôn ti NHNo tnh Bà
Ra-Vng Tàu. Lun vn đa ra mt s các gii pháp nhm nâng cao hiu qu đu
t vn tín dn g ngân hàng, phát trin mnh n gành nông nghip nông thôn ca
tnh.
6. Kt cu ca lun vn
Lun vn ngoài li m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, ni
dung ca lun vn đc chia làm 3 chng gm:
Chng 1: C s lý lun v tín dng và tín dng nông nghip nông thôn
Chng 2: Thc trng hot đng tín dng nông nghip nông thôn ti
NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu
Chng 3: Gii pháp c bn nâng cao hiu qu hot đng tín dng nông
nghip nông thôn ti NHNo tnh Bà Ra-Vng Tàu
1
CHNG 1:
C S Lụ LUN V TệN DNG VÀ TệN DNG NÔNG NGHIP
NÔNG THÔN
1.1 C s lý lun v tín dng:
1.1.1 Khái nim
V hình thc, tín dng là mt s vay mn ln nhau gia ngi cho vay
và ngi đi vay. V ni dung kinh t, tín dng là s chuyn nhng tm thi
quyn s dng mt lng giá tr có th biu hin bng tin hoc bng hin vt t
ch th này sang ch th khác vi điu kin phi hoàn tr theo nhng tha thun
trc. Ni dung tha thun đó là thi hn tr n, lưi sut và cách thc tr n gc và
lãi.
Xét theo ni dung hot đng ca các TCTD, tín dng là vic TCTD s
dng ngun vn t có, ngun vn huy đng đ cp tín dng. Trong đó, cp tín
dng là vic TCTD tha thun đ khách hàng s dng mt khon tin theo nguyên
tc có hoàn tr c gc và lãi bng các nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài
chính, bo lãnh ngân hàng và các nghip v khác (thu chi, tr góp ).
Khi sn xut ngày càng phát trin, đ đáp ng yêu cu vn cho nn kinh
t, nhiu hình thc tín dng ra đi nh tín dng thng mi, tín dng ngân hàng,
tín dng nhà nc. Trong đó, TDNH là loi hình tín dng ph bin nht.
Tín dng ngân hàng là mt giao dch v tài sn gia bên cho vay và bên
đi vay trong đó bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên đi vay s dng trong mt
thi hn nht đnh theo tha thun. Bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô điu
kin vn và lãi cho bên cho vay khi đn thi hn thanh toán.
1.1.2 Vai trò ca tín dng:
1.1.2.1. Tín dng ngân hàng thúc đy quá trình tích t tp trung vn nhàn
ri trong xã hi và nâng cao hiu qu s dng vn
Vi chc nng là trung gian tài chính đng gia ngi gi tin và ngi đi
vay, ngân hàng đư
bin
mi
ngun tin phân tán trong xã hi thành ngun vn tp
trung, qua đó điu hoà quan h cung - cu v tin t trong xã hi, tha mãn tt
2
nhu cu ca khách hàng. Thông qua ngân hàng, các ch th “tha” vn có c hi
bo tn vn và to thu nhp (thu lãi), còn các ch th “thiu” vn, TDNH đáp ng
nhu cu b sung vn đ phc v cho hot đng sn xut kinh doanh hoc đáp
ng nhu cu đi sng.
Ngoài ra
khi s dng vn vay ca ngân hàng, khách hàng b ràng buc bi
trách nhim hoàn tr
vn gc cng lãi trong thi gian nht đnh
đc ghi trong
hp đng tín dng. Do đó, buc ngi vay phi s dng mt cách có hiu qu
nht ngun vn tín dng , thúc đy quá trình ng dng khoa hc k thut đ đy
nhanh quá trình tái sn xut xã hi đem li li nhun cho khách hàng và đm bo
ngha v thanh toán gc và lưi vay đúng hn vi ngân hàng.
1.1.2.2. Tín dng ngân hàng góp phn đy nhanh quá trình tái sn xut m
rng, đy mnh đu t phát trin
Ngày nay, trong điu kin nn kinh t th trng và vic m ca hi nhp
kinh t quc t đư làm cho s cnh tranh ngày càng gay gt, đòi hi nhà sn xut
phi không ngng đi mi công ngh và m rng sn xut kinh doanh phù hp vi
s phát trin ca xã hi. Vì vy nhu cu vn ca nn kinh t là rt ln, trong đó
TDNH ngân hàng gi vai trò quan trng trong vic cung cp vn cho nn kinh t.
Và đ đáp ng đc nhu cu vn đó, các ngân hàng càng phi làm tt công tác
huy đng vn và xây dng cho mình nhng chin lc kinh doanh hp lý, phù
hp vi xu
th
phát
trin ca các thành phn kinh t. Có nh vy, các ngân hàng
mi có th đáp ng mt cách tt nht nhu cu v vn cho các ch th sn xut
kinh doanh trong nn kinh t, góp phn đy nhanh quá trình tái sn xut đa nn
kinh t nc nhà ngày càng phát trin.
1.1.2.3. Tín dng ngân hàng có vai trò quan trng trong vic t chc điu
hoà lu thông tin
t
Các NHTM khi thc hin cp tín dng cho nn kinh t, tc là đư to ra kh
nng cung ng tin t cho nn kinh t. tng lng tin lu thông trong nn
kinh t, NHNN s cho phép m rng tín dng, ngc li, khi cn gim
lng tin trong lu thông, NHNN s thu hp tín dng
. NHNN s dng tín
3
dng nh mt công c
điu tit lu thông tin t qua vic thc hin chính
sách tin t nh d tr bt buc, lãi sut tái chit khu, hn mc tín dng,
công c th trng m…Hn na, quá trình hot đng TDNH gn lin vi vic
thanh toán không dùng tin mt góp phn gim bt lng tin mt lu thông
trên th trng nhm mc đích n đnh lu thông tin t. iu này, đng ngha
vi vic làm gim lm phát-mt vn đ mà nn kinh t phi đng đu khi tc đ
tng trng gia tng nhanh.
1.1.2.4. Tín dng ngân hàng góp phn nâng cao nng lc cnh tranh quc
gia
Thông qua vic đu t vn đ hin đi hoá máy móc thit b, đi mi công
ngh
ca các doanh nghip hay qua đu t tín dng vào các ngành kinh t mi
nhn ca đt nc, TDNH đư góp phn làm gim giá thành sn phm, nâng cao
kh nng cnh tranh ca các doanh nghip trên th trng quc t.
1.2. C s lý lun v tín dng nông nghip nông thôn
1.2.1 Khái nim v tín dng nông nghip nông thôn
Tín dng nông nghip nông thôn là mt hình thc tín dng ngân hàng nhm
mc đích đáp ng các nhu cu v vn cho h sn xut nông nghip, h kinh doanh
thng mi, dch v, hp tác xã, các doanh nghip đóng trên đa bàn nông thôn hoc
các doanh nghip hot đng trong lnh vc NNNT.
1.2.2 S cn thit ca tín dng nông nghip nông thôn đi vi nông nghip vƠ
nn kinh t
1.2.2.1 Tín dng nông nghip nông thôn là đng lc thúc đy sn xut hàng
hoá nông thôn
Tín dng NNNT góp phn đu t và tng cng vn đ xây dng các
vùng kinh t nông nghip trng đim, chuyên môn hoá và tp trung hoá sn xut
vi trình đ công ngh cao, vi khoa hc k thut hin đi và hiu qu nht. Qua
đó hình thành các vùng chuyên canh nh: vùng cây lng thc, vùng cây nguyên
liu, vùng trái cây cht lng cao, vùng rau an toàn; hình thành các trung tâm
4
đánh bt và ch bin thy sn, các vùng chn nuôi tp trung to ra ngày càng
nhiu sn phm hàng hoá có giá
tr.
Tín dng NNNT cng s thúc đy sn xut theo mô hình trang tri -
mt hình thc t chc kinh doanh phù hp vi kinh t hàng hoá trong nông
nghip. Tín dng NNNT còn theo các chng trình d án phát trin cây, con,
các vùng chuyên canh, phc hi các làng ngh truyn thng t đó to ra lng
hàng hoá tiêu dùng và xut khu đa dng, có hiu qu hn.
1.2.2.2 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn thúc đy vic thay đi c
cu sn xut, c cu kinh t nông nghip nông thôn
Thông qua đnh hng đu t tín dng, vi các chính sách nht đnh, tín
dng NNNT có tác dng rt to ln đn vic điu chnh c cu kinh t cho phù
hp vi chính sách và đnh hng phát trin kinh t xã hi ca Nhà nc trong
tng thi k nht đnh. Thc trng kinh t NNNT nc ta trong giai đon đi
mi c ch qun lý kinh t là mt minh chng rt rõ nét. Vi mt chính sách tín
dng hp lý kt hp vi các chính sách tài chính tin t khác, trong mt thi
gian ngn, kinh t NNNT nc ta đã có nhng chuyn bin mnh m, t nc
phi nhp khu lng thc, thc phm tr thành nc xut khu nông sn có th
hn trên th gii, các sn phm nông nghip đóng góp rt ln vào tng giá tr kim
ngch xut khu ca nc ta.
1.2.2.3 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn xây dng c s h tng
nông thôn
C s h tng nông thôn nc ta còn rt hn ch v đin, đng, trng,
trm Trong điu kin ngân sách Nhà nc còn hn hp, k hoch đu t vào c s
h tng nông thôn còn ít, thì ngun vn đu t t tín dng NNNT, trên góc đ
trc tip và gián tip đã tham gia mt cách tích cc vào đu t xây dng c s h
tng NNNT, to điu kin phi kt hp vi vn t lc trong dân, vi vn ngân sách
theo phng châm Nhà nc và nhân dân cùng làm, đã làm cho h thng giao
thông, thu li, đin, nc sinh hot đc xây dng và phát trin ngày càng tt
hn.
5
1.2.2.4 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn gim nn cho vay nng lƣi
nông thôn
Hot đng cho vay nng lãi tn ti t lâu và hin vn đang tn ti khá ph
bin khu vc nông thôn, nht là nhng vùng sâu, vùng xa, gây ra nhiu
tác hi cho ngi dân và làm cho hot đng kinh t khu vc nông thôn chm
phát trin. Vic phát trin hot đng tín dng ngân hàng nông thôn s góp phn
rt ln vào vic hn ch nn cho vay nng lưi khu vc này.
1.2.2.5 Tín dng nông nghip nông thôn góp phn xoá đói gim nghèo khu
vc NNNT
Nc ta là nc nông nghip lc hu, kinh t chm phát trin, thu nhp
ca ngi dân còn rt thp, nht là nông dân nên t l nghèo còn khá cao đc
bit là khu vc min Trung, Tây nguyên. Vì vy, xoá đói, gim nghèo là mt
trong nhng nhim v hàng đu ca ng và Nhà nc ta, trong đó TDNH
đóng vai trò đc bit quan trng. Thông qua HTD NNNT, ngân hàng s
chuyn ti vn đn nhng h nghèo thiu vn sn xut đ mua sm t liu lao
đng, con cây ging, giúp duy trì và m rng sn xut đ thoát nghèo. Thc t
đã cho thy, nh vay vn ngân hàng mà nhiu h gia đình thoát nghèo và tr nên
khá gi và giàu có.
1.2.2.6 Tín dng nông nghip nông thôn to điu kin xƣ hi hóa HTD
nông thôn
Nhiu t chc chính tr xã hi nh: Hi nông dân, Hi Ph n, … đã tr
thành thành viên tích cc tham gia vào quá trình đa vn tín dng ngân hàng
đn tn h nông dân. Vic tng tr, liên kt, giúp đ nhau sn xut, hng dn
s dng vn gia các thành viên trong Hi cùng vi s h tr t các t chc tín
dng đã góp phn giúp ngi nông dân s dng đng vn hiu qu hn.
1.2.3 Các sn phm ca tín dng nông nghip nông thôn.
1.2.3.1. Nghip v cho vay
Cho vay là mt hình thc cp tín dng, theo đó t chc tín dng giao cho
khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi hn nht đnh theo
6
tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
i vi lnh vc NNNT thì vic cho vay ca ngân hàng tp trung vào
các đi tng sau:
- Cho vay các chi phí sn xut trong lnh vc nông, lâm, ng, diêm nghip.
- Cho vay phát trin c s h tng nông thôn.
- Cho vay phát trin ngành ngh nông thôn.
- Cho vay ch bin, tiêu th các sn phm nông, lâm, thy sn và mui.
- Cho vay đ kinh doanh các sn phm, dch v phc v nông, lâm,
diêm nghip và thy sn.
- Cho vay phc v sn xut công nghip, thng mi và cung ng các dch v
phi nông nghip trên đa bàn nông thôn.
1.2.3.2. Nghip v bo lãnh ngân hàng
Bo lãnh ngân hàng là cam kt bng vn bn ca t chc tín dng (bên
bo lãnh) vi bên có quyn (bên đc bo lãnh) v vic thc hin ngha v tài
chính thay cho khách hàng (bên nhn bo lãnh) khi khách hàng không thc
hin hoc thc hin không đúng ngha v đã cam kt vi bên nhn bo lãnh.
Khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho t chc tín dng s tin đã đc tr
thay.
Bo lãnh ngân hàng thông qua cam kt bù đp, đn bù nhng thit hi
v phng din tài chính cho ngi th hng, bo lãnh khi có thit hi xy ra
qua đó ngn nga và hn ch ri ro phát sinh trong các quan h kinh t gia các
ch th trong nn kinh t. Bo lãnh ngân hàng có tính đc lp tng đi so vi các
hp đng kinh t, hp đng thng mi, tài chính Ngân hàng bo lãnh phi thc
hin cam kt bo lãnh theo đúng trách nhim ca mình đã ghi trong th bo lãnh,
không k ngi đc bo lãnh vi phm hp đng vì lý do gì.
Bo lãnh ngân hàng đi vi các doanh nghip đóng trên đa bàn nông thôn
bao gm các loi hình sau đây: bo lãnh thanh toán, bo lãnh d thu, bo lãnh
thc hin hp đng.
7
1.2.3.3. Nghip v tr góp
Cho vay tr góp thng đc áp dng cho khách hàng vay vn là các
doanh nghip nh, h gia đình, cá nhân có nhu cu vay vn đ xây nhà, sa
cha nhà, mua sm phng tin vn ti, sinh hot Theo phng thc này,
ngân hàng cho vay và khách hàng vay tha thun mc cho vay, thi hn vay
vn, lãi sut cho vay và s k hn tr góp đ xác đnh mt mc tr góp trong
sut thi hn vay tr. Trong cho vay tr góp có th áp dng mt trong ba cách tính
lãi.
- Th nht: Tr góp, tin lãi đc tính theo s d ban đu (Phng thc lưi
gp)
- Th hai: Tr góp, tin lãi tính theo s d gim dn (Phng thc lãi đn).
- Th ba: Tr góp, s tin phi tr ti mi k hn điu bng nhau tr s
tin tr ti k cui s điu chnh theo d n thc t (Phng thc tính toán làm tròn
s).
i vi lnh vc NNNT thì ngân hàng cho vay tr góp đi vi h gia
đình, cá nhân và doanh nghip đ đu t vào các đi tng ch yu sau:
+ Mua tàu, thuyn đ phc v cho vic đánh bt thy, hi sn.
+ Các phng tin vn ti nhm vn chuyn hàng hóa.
+ Mua các máy móc, thit b phc v cho vic ch bin thy, hi sn và
hàng nông sn khác.
+ Mua máy móc, nông c phc v cho quá trình sn xut và thu hoch
trong sn xut nông, lâm nghip.
+ Mua sm các phng tin đi li, đ dùng sinh hot cho các cá nhân, h
gia
đình.
1.2.4 Hiu qu ca hot đng tín dng nông nghip nông thôn
1.2.4.1. Quan nim v hiu qu tín dng nông nghip nông thôn
Bt c hot đng nào cng đòi hi tiêu tn nhng chi phí và mang li
nhng kt qu nht đnh. Theo t đin Ting Vit thì: Hiu qu là kt qu nh
yêu cu ca vic làm mang li. Vì vy, có th khng đnh rng: Mi quan h gia
8
kt qu đt đc và chi phí b ra chính là cn c c bn đ đo lng hiu qu và
đc xác đnh theo
công thc sau:
Kt qu đt đc
Hiu qu =
Chi phí b ra
Hot đng ch mang li hiu qu khi và ch khi ch tiêu này ln hn 1, ch
tiêu này càng ln hn 1 bao nhiêu, hot đng càng có hiu qu cao by nhiêu.
Ngc li, khi ch tiêu này nh hn hay bng 1, hot đng xem nh không đem
li hiu qu. ây là quan nim chung nht v hiu qu. Tuy nhiên, tu thuc
vào ch th và mc tiêu đt ra mà kt qu đt đc có th là li ích kinh t
hoc li ích xã hi hoc là c li ích kinh t ln li ích xã hi. Vì vy, chúng ta
thng có hai phm trù v hiu qu đó là phm trù hiu qu kinh t và phm trù
hiu qu xã hi.
i vi các NHTM hot đng tín dng hin vn là hot đng mang li
thu nhp chính cho các ngân hàng, vì vy, hiu qu tín dng NNNT là vn đ ht
sc quan trng và luôn là mi quan tâm hàng đu ca các ngân hàng. Nhng đ
nhìn nhn mt cách chi tit, sâu sc v hiu qu tín dng NNNT không phi là vn
đ đn gin.
Nu nhìn t phng din ch th tham gia, mt quan h tín dng gia
ngân hàng và khách hàng thì đn gin ch là quan h gia ngi cho vay và
ngi đi vay. Nhng xét mt cách tng th, quan h tín dng không ch có vy
mà nó còn đt trong mi quan h vi các mt khác nhau ca xã hi. Chính vì vy,
khi đ cp đn phm trù hiu qu tín dng NNNT, chúng ta phi xut phát t
bn cht ca nó, đó là: vn cho vay ca ngân hàng đc khách hàng s dng
vào quá trình SXKD, dch v mt cách hiu qu nhm to ra mt lng tin ln
hn đ hoàn tr cho ngân hàng. Qua quá trình chu chuyn tin t này, ngân
hàng s thu li đc vn đã cho vay và tin lãi, khách hàng thì s dng vn
vay ca ngân hàng đ đáp ng yêu cu v vn cho hot đng kinh doanh ca
9
mình mt cách có hiu qu. Nh vy, có th hiu, hiu qu ca HTD
NNNT va th hin li ích mang li đi vi ngân hàng (hiu qu kinh t) va
th hin li ích mang li đi vi khách hàng và xã hi (hiu qu xã hi) trong
mi quan h vi đng vn ngân hàng đã đu t.
Nh vy, khi đánh giá hiu qu tín dng NNNT cn phi đánh giá trên
hai góc đ, đó là hiu qu kinh t và hiu qu xã hi nh vic làm, thu nhp ca
ngi lao đng, n đnh chính tr,
Th nht: Vn đu t ca ngân hàng đã làm gì đ góp phn thc hin các
ch tiêu kinh t, xã hi, thúc đy kinh t NNNT phát trin.
Th hai: Vn đu t ca ngân hàng đã mang li cho ngân hàng nhng li
ích kinh t nào.
Gia hai phm trù hiu qu này có quan h cht ch, b sung cho nhau
và không th tách ri nhau, quá chú trng hiu qu xã hi, coi nh hiu qu
kinh t s dn đn tình trng đu t tín dng mang tính cht phc v, không
mang tính cht kinh doanh, t đó, dn đn đu t tín dng s tràn lan, nguyên
tc hoàn tr tín dng s b vi phm. Vì vy, hiu qu ca đng vn tín dng
thp, thm chí gây ra nhng hu qu xu. Ngc li, nu quá nhn mnh hiu
qu kinh t, coi nh hiu qu xã hi, tc là các ngân hàng ch đu t vào
nhng ni mang li nhun cao thì đó cng là nhn thc phin din bi li ích
ca các NHTM không th tách ri li ích chung ca nn kinh t, nu nn kinh
t trì tr, kém phát trin s làm gim kh nng huy đng vn và nhu cu đu
t.
1.2.4.2. Hiu qu hot đng tín dng nông nghip nông thôn đi vi bn
thân ngân hàng
Vi quan nim v hiu qu tín dng NNNT nh đã đ cp trên đây, vic
đánh giá hiu qu tín dng này đi vi bn thân ngân hàng cn phi da trên
mt h thng các ch tiêu nhm phn ánh khái quát đc thc trng ca khon tín
dng. Các ch tiêu này biu hin qua hai nhóm đnh tính và đnh lng nh sau:
1.2.4.2.1.Nhóm ch tiêu đnh tính
10
* m bo nguyên tc cho vay
Mi t chc kinh t hot đng điu da trên các nguyên tc nht đnh. c
thù ca ngân hàng là mt t chc kinh t đc bit, hot đng ca nó nh hng
đn tình hình kinh t, chính tr, xã hi ca đt nc, do vy cng có các nguyên
tc khác nhau. Trong đó nguyên tc cho vay là mt nguyên tc quan trng đi vi
mi ngân hàng.
đánh giá cht lng, hiu qu mt khon vay, điu đu tiên phi xem
xét là khon vay đó có đm bo nguyên tc cho vay hay không ?. Theo qui
đnh thì khách hàng vay ca các t chc tín dng phi đm bo hai nguyên tc
sau:
- S dng vn vay đúng mc đích đã tha thun trong hp đng tín dng.
- Hoàn tr n gc và lãi tin vay đúng hn đã tha thun trong hp
đng tín
dng.
Hai nguyên tc cho vay trên là nguyên tc ti thiu mà bt c mt
khon cho
vay nào cng phi đm bo. Các nguyên tc này hình thành nh mt
quy lut phát trin ni ti ca tín dng, không th vi phm và tách ri trong quan
h tín dng và to nên s vng chc trong quan h tín dng. Hiu qu tín dng
phi bt ngun t vic tuân th các nguyên tc tín dng, thái đ chp hành s chi
phi đn hot đng khác.
* m bo các điu kin cho vay
ây là ch tiêu cng khá quan trng đ mang li hiu qu ca mt khon
cho vay vì trc khi tin hành cho vay thì ngân hàng phi xem xét khách hàng
vay có đ các điu kin vay vn hay không. Các điu kin đó là:
- Có nng lc pháp lut dân s, nng lc hành vi dân s và chu trách
nhim dân s theo qui đnh ca pháp lut.
- Mc đích s dng vn vay hp pháp.
- Có kh nng tài chính đm bo tr n trong thi hn cam kt.
- Có d án đu t, phng án sn xut, kinh doanh, dch v kh thi và hiu
qu; hoc có d án đu t, phng án phc v đi sng kh thi.
11
- Thc hin các qui đnh v đm bo tin vay theo qui đnh ca Chính
ph và hng dn ca NHNN Vit Nam.
* Quá trình thm đnh và tái thm đnh
Thm đnh là công vic ht sc quan trng, là tin đ đ quyt đnh cho
vay và hiu qu vn đu t. Thm đnh là quá trình phân tích, đánh giá d án
trên c s nhng chun mc, nhm rút ra nhng kt lun làm cn c trong vic
đa ra quyt đnh có nên cho vay hay không ?
Quá trình thm đnh và tái thm đnh là vic kim tra trc, trong và sau
khi cho vay; là cách tt nht đ ngân hàng nm bt đc thông tin v khách
hàng nh nng lc pháp lut và hành vi dân s, tình hình thc hin d án, kh
nng tài chính, tài sn đm bo n vay, tình hình s dng vn vay ây là khâu
không th thiu trong vic đa ra quyt đnh cho vay và theo dõi khon vay.
Quá trình thm đnh và tái thm đnh phi tuân th theo nguyên tc, các cn c,
các quy trình và ni dung thm đnh ca tng ngân hàng. Mt khon vay có cht
lng, mang li hiu qu là khon vay đm bo các bc ca quá trình thm
đnh và tái thm đnh.
1.2.4.2.2. Nhóm ch tiêu đnh lng
Kt qu mang li cho các NHTM t HTD NNNT có th đnh lng đc
là s tin ngân hàng huy đng đc trong k, d n tin vay, n quá hn, n xu
hay s lãi thu đc t cho vay, li nhun mang li t HTD NNNT,… Chi phí
b ra ca các NHTM đ thc hin HTD NNNT có th đnh lng đc là chi
phí tr lãi vn huy đng, chi phí tr lãi tin vay, tin lng cho nhân viên,… Vì
vy, đ đánh giá hiu qu HTD NNNT đng trên góc đ ngân hàng, có th dùng
h thng các ch tiêu sau:
Mt là: Các ch tiêu phn ánh nng sut lao đng ca HTD NNNT:
Các ch tiêu này phn nh mc vn huy đng hay cho vay bình quân trên mt lao
đng ca ngân hàng đi vi lnh vc NNNT. Ch tiêu này càng ln, s góp phn
gim chi phí, tng thu nhp và nâng cao hiu qu HTD đi vi lnh vc này.
- Nng sut huy đng vn:
12
Vn huy đng bình quân
Vn huy đng bình quân lao đng =
S lao đng bình quân
- Nng sut cho vay:
D n bình quân
D n bình quân lao đng =
S lao đng bình quân
Hai là: Các ch tiêu phn ánh hiu sut s dng vn HTD NNNT
- Hiu qu s dng vn: ch tiêu cho bit hiu qu s dng ngun vn huy
đng đc; dùng đ đánh giá kh nng cho vay ca ngân hàng đi vi lnh vc
NNNT so vi ngun vn huy đng. Ch tiêu này càng tin v 1, chng t hiu
qu s dng
vn ca ngân hàng càng cao.
D n bình quân
H s s dng vn
=
Vn huy đng bình quân
- Lãi sut huy đng bình quân: Ch tiêu này phn ánh chi phí mà NHTM b ra
đ huy đng đc 1 đng vn. Lãi sut huy đng vn bình quân càng thp s giúp
cho ngân hàng gim thiu chi phí tr lưi vay.
Chi phí tr lãi
Lãi sut huy đng bình quân
=
Vn huy đng bình quân
Lãi sut cho vay bình quân: Ch tiêu này phn ánh thu lãi mà NHTM
đt đc t 1 đng vn cho vay đi vi lnh vc NNNT. Lãi sut cho vay bình
quân càng cao s giúp cho ngân hàng gia tng thu nhp t lưi vay.
Thu lãi cho vay
Lãi sut cho vay bình quân =
D n bình quân
- Chênh lch gia lãi sut cho vay bình quân và lãi sut huy đng bình
13
quân: Ch tiêu này phn ánh chênh lch gia lãi sut cho vay bình quân và lãi
sut huy đng bình quân mà NHTM đt đc t 1 đng vn cho vay nh th nào.
Ch tiêu này càng ln cho thy kh nng ngân hàng có c hi đ bù đp các chi phí
khác đ đt li nhun cao.
Chênh lch lãi sut = Lãi sut cho vay bình quân - Lãi sut huy đng bình quân
Ba là: Các ch tiêu phn ánh mc đ ri ro trong HTD NNNT
- T l n xu: là t l gia n xu so vi d n ca NHTM trong lnh vc
NNNT mt thi đim nht đnh, thng là cui tháng, quý, nm.
N xu
T l n xu = x 100%
D n
Ch tiêu này phn ánh mc đ ri ro hin ti ca ngân hàng nh th nào.
Ch tiêu này càng thp thì cht lng tín dng và hiu qu HTD NNNT càng
cao và ngc li. Trên thc t, HTD NNNT ca ngân hàng không th tránh
khi ri ro nên các NHTM thng chp nhn mt t l n xu nht đnh (di
5%) đc coi là gii hn an toàn.
- T l n khó đòi: Ch tiêu t l n xu cha phi là cn c tin cy đ
đánh giá mc đ ri ro mà NHTM phi đi mt. Vì trong n xu đi vi lnh
vc NNNT thì có nhng món n có kh nng thu hi đc và có nhng món
n khó có kh nng hoc không có kh nng thu hi, nhng món n này
đc gi là n khó đòi, điu này bit đc qua vic phân tích n xu và
đánh giá kh nng tr n ca khách hàng. Do vy, đ đánh giá chính xác hn
v mc đ ri ro mà ngân hàng phi đi mt, ngi ta s dng ch tiêu t l
n khó đòi. T l n khó đòi là t l phn trm gia d n khó đòi vi n xu
ca NHTM đi vi lnh vc NNNT mt
thi đim nht đnh.
N khó đòi
T l n khó đòi
=
x 100%
N xu
Bn là: Các ch tiêu phn ánh mc đ sinh li ca HTD NNNT
14
H s thu nhp trên chi phí ca HTD NNNT: ch tiêu này so sánh thu
nhp đt đc ca HTD NNNT vi chi phí b ra ca hot đng này.
Thu nhp t hot đng tín dng
H s thu nhp trên chi phí
=
Chi phí cho hot đng tín dng
Ch tiêu này ln hn 1, phn ánh HTD NNNT có hiu qu và ngc li.
ây là ch tiêu đc xem là quan trng nht phn nh mc đ hiu qu ca HTD
NNNT cao hay thp và là ch tiêu phn nh hiu qu tng hp ca các ch tiêu
trên, đng thi cng là ch tiêu c s đ đánh giá các ch tiêu hiu qu k tip.
Li nhun ca HTD NNNT: ch tiêu li nhun HTD NNNT cho bit
khi ngân hàng đu t 100 đng vn tín dng thì thu v đc bao nhiêu đng li
nhun.
Li nhun tín dng
T sut li nhun hot đng tín dng = x 100
D n bình quân
Mc sinh li mt lao đng: Ch tiêu này cho bit kh nng to ra li
nhun bình quân trên mt lao đng ti ngân hàng đi vi HTD NNNT.
Li nhun tín dng
Mc sinh li mt lao đng
=
S lao đng bình quân
Các ch tiêu trên có mi quan h cht ch vi nhau, nhóm ch tiêu th t là
ch tiêu tng hp, phn ánh kt qu mi n lc ca ngân hàng trong tng thi
k nht đnh.
Nhóm ch tiêu th 4 chu nh hng rt ln ca ba nhóm ch tiêu trên, do
vy, có th xem ba nhóm ch tiêu trên là nguyên nhân và nhóm ch tiêu th t là
kt qu. Vì vy, trong quá trình đánh giá hiu qu HTD NNNT đng trên góc
đ ngân hàng, cn phi đánh giá, làm rõ ba nhóm ch tiêu đu hn là nhóm ch
tiêu th t.
Thông qua xem xét hai nhóm ch tiêu đnh tính và đnh lng, hiu qu