B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
T TH BÍCH PHNG
GIÁ TR CM NHN CA NG VIÊN KHI LA CHN WEBSITE
TUYN DNG TÌM VIC NH HNG N Ý NH S
DNG LI VÀ HÀNH VI TRUYN MING CA H
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
T TH BÍCH PHNG
GIÁ TR CM NHN CA NG VIÊN KHI LA CHN WEBSITE
TUYN DNG TÌM VIC NH HNG N Ý NH S
DNG LI VÀ HÀNH VI TRUYN MING CA H
Chuyên ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS TS NGUYN ÌNH TH
TP. H Chí Minh – Nm 2011
LI CM N
hoàn thành bài lun vn này, tôi đã nhn đc rt nhiu s đng viên và
khích l ca Thy Cô, bn bè và gia đình.
Li đu tiên tôi xin phép đc gi li bit n sâu sc và chân thành nht đn
Thy Nguyn ình Th, là ngi đã hng dn và ch bo tôi tn tình trong sut quá
trình thc hin đ tài, nh Thy mà tôi có th hiu và làm bài mt cách vn toàn hn.
Tip đn, tôi cng xin gi li cám n đn nhng ngi bn đã luôn đng viên
và giúp đ tôi trong quá trình kho sát d liu, thu thp thông tin nhanh chóng đ tôi
làm cn c vng chc cho đ tài ca mình.
Ngoài ra, tôi cng xin phép đc cám n các Thy Cô khoa sau i Hc
Trng i Hc Kinh T đã luôn nhit tình ging dy và truyn đt cho tôi nhiu kin
thc quý báu, nhng kinh nghim thc tin cho tôi trong sut khoá hc.
Nhân đây, tôi cng xin gi li cám n nhng ngi thân trong gia đình đã
luôn ng h và h tr tôi rt nhiu trong quá trình hc tp và làm bài trong sut thi
gian va qua.
TP H Chí Minh, tháng 3 nm 2011
T Th Bích Phng
TÓM TT
Nghiên cu v giá tr cm nhn ca ngi tiêu dùng nh hng đn hành vi
truyn ming và ý đnh s dng li ca h đã đc nghiên cu rt nhiu trong các lun
vn Thc s ti Vit Nam, tuy nhiên nghiên cu đ tài này trong lnh vc tuyn dng
trc tuyn thì cha có đ tài nào đi sâu vào phân tích c. Nghiên cu này nhm mc
đích khám phá các thành phn thuc giá tr cm nhn ca ng viên khi s dng
website đ tìm vic nh hng lên hành vi truyn ming và ý đnh s dng li ca h
nh th nào? Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc chính: Nghiên cu đnh
tính và nghiên cu đnh lng. Nghiên cu đnh tính ln 1 theo phng pháp phng
vn tay đôi vi 5 ng viên đã tng s dng website đ tìm vic nhm hiu chnh thang
đo, đánh giá mc đ rõ ràng ca t ng, ni dung ca các phát biu đ đm bo mi
ngi tham gia phng vn s hiu trn vn ý ngha ca các phát biu. Nghiên cu đnh
lng chính thc thông qua phng vn bng bng câu hi theo phng pháp thun tin
gm 232 ng viên. Sau đó d liu đc s dng đ đánh giá thang đo và kim đnh gi
thit thông qua phân tích h s Cronbach Alpha, phân tích nhân t khám phá (EFA) và
phân tích hi quy. Nghiên cu đnh tính ln 2 vi phng pháp phng vn tay đôi vi
4 ng viên đã tng s dng website tuyn dng đ tìm vic làm đ kim chng li kt
qu ca gi thit sau khi tác gi thc hin phn phân tích khám phá nhm làm cn c
vng chc cho vic điu chnh mô hình và gi thit cho phù hp vi đc đim ca
ngành ngh và th trng Vit Nam.
Theo đó, kt qu kim đnh thu đc cho thy mt s khác bit so vi mô hình lý
thuyt ban đu đó là Hành vi truyn ming và Ý đnh s dng li ca ng viên gp li
thành mt nhân t tc là 2 yu t này s xy ra đng thi nu ng viên cm nhn tt và
hài lòng khi s dng website đ tìm vic làm. Và mc đ quan trng ca các nhân t
thuc giá tr cm nhn ca ng viên đ t đó các nhà kinh doanh trong lnh vc này s
có cái nhìn c th và chi tit hn đ xây dng k hoch và mc tiêu nhm phc v tt
hn nhng đi tng này và cng vì mc tiêu li nhun ca chính mình.
Nghiên cu vn còn tn ti mt vài hn ch. Th nht là hn ch v mu nghiên
cu, do s dng phng pháp ly mu thun tin và gii hn ti TP H Chí Minh nên
kh nng tng quát hoá cha cao. Th hai là đ phù hp ca mô hình cha cao, có th
còn nhiu yu t khác na cng góp phn vào vic gii thích giá tr cm nhn ca ng
viên sau khi s dng website đ tìm vic. Hn ch th ba là nghiên cu cha xem xét
đn tng thng hiu website tuyn dng c th nào c. Nhng hn ch này s đ ra
mc tiêu cho hng nghiên cu tip theo.
MC LC
LI CM N
TÓM TT
MC LC
DANH MC HÌNH V
DANH MC BNG BIU
CHNG I: GII THIU 1
1.1 Tng quan v th trng kinh doanh trc tuyn Vit Nam 1
1.2 Lý do hình thành đ tài 5
1.3 Mc tiêu nghiên cu 6
1.4 i tng và phm vi nghiên cu 6
1.5 Ý ngha thc tin ca nghiên cu 6
1.6 Kt cu ca báo cáo lun v
n 7
CHNG II: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 8
2.1 Gii thiu 8
2.2 C s lý lun 8
2.2.1 Hành vi truyn ming 10
2.2.2 Ý đnh s dng li 10
2.3 Gi thit nghiên cu 11
2.3.1 Giá tr tin dng (Convenience value) 11
2.3.2 Giá tr cm xúc (Emotional value) 11
2.3.3 Giá tr xã hi (Social value) 12
2.3.4 Giá tr điu kin (Conditional Value) 12
2.3.5 Giá tr tri thc (Epistemic Value) 13
2.4 Mô hình nghiên cu 14
2.5 Tóm tt 16
CHNG III: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 17
3.1 Gii thiu 17
3.2 Thit k nghiên cu 17
3.2.1 Phng pháp nghiên cu 17
3.2.2 Quy trình nghiên cu 17
3.3 Thang đo các khái nim 19
3.3.1 o lng giá tr tin dng 19
3.3.2 Giá tr cm xúc 20
3.3.3 Giá tr xã hi 20
3.3.4 Giá tr điu kin 21
3.3.5 Giá tr trí thc 21
3.3.6 Ý đnh s dng li 22
3.3.7 Hành vi truyn ming 22
3.4 Mu nghiên cu đnh lng chính thc 23
3.5 Phng pháp phân tích d liu 23
3.5.1 Kim đnh đ tin cy ca thang đo 23
3.5.2 Phân tích nhân t khám phá 24
3.5.3 Hi qui đa bin 25
3.6 Tóm tt 25
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 26
4.1 Gii thiu 26
4.2 Mô t mu 26
4.3 ánh giá s b thang đo 28
4.3.1 Kim đnh bng Cronbach alpha 28
4.3.2 Kim đnh thang đo thông qua phân tích nhân t khám phá EFA 31
4.3.2.1 Kt qu EFA cho bin đc lp 31
4.3.2.2 Kt qu EFA cho bin ph thuc 34
4.3.2 ánh giá li đ tin cy Cronbach Alpha 34
4.3.3 Hi
u chnh mô hình nghiên cu và các gi thuyt 36
4.4 Phân tích tng quan và phân tích hi quy 38
4.4.1 Phân tích tng quan 38
4.4.2 Phân tích hi quy 38
4.4.2.1 ánh giá và kim đnh đ phù hp ca mô hình 38
4.4.2.2 Phân tích hi quy 40
4.5 Kim đnh gi thuyt 41
4.6 Tho lun kt qu 42
4.7 Tóm tt 45
CHNG 5: KT LUN 46
5.1 Gii thiu 46
5.2 Kt qu và đóng góp ca nghiên cu 46
5.3 Hn ch và hng nghiên cu tip theo 48
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC HÌNH V
Hình 2.1 Mô hình giá tr nhn đc ca ngi tiêu dùng 9
Hình 2.2 Mô hình nghiên cu 14
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 18
Hình 4.1 Mô hình lý thuyt điu chnh 37
Hình 4.2 Mô hình hi quy tng th ca nghiên cu 41
DANH SÁCH BNG BIU
Bng 1.1 Thng k s ngi s dng Internet Vit Nam qua các nm 1
Bng 4.1 Thng kê mu 27
Bng 4.2 Kt qu kim đnh Cronbach Alpha cho Giá tr tin dng 28
Bng 4.3 Kt qu kim đnh Cronbach Alpha cho Giá tr cm xúc 29
Bng 4.4 Kt qu kim đnh Cronbach Alpha cho Giá tr xã hi 29
Bng 4.5 Kt qu kim đnh Cronbach Alpha cho Giá tr điu kin 30
Bng 4.6 Kt qu kim đnh Cronbach Alpha cho Giá tr tri thc 30
Bng 4.7 Kt qu kim đnh Cronbach Alpha cho bin ph thuc 31
Bng 4.8 Kt qu phân tích EFA cho bin đc lp 32
Bng 4.9 Kt qu EFA cho bin đc lp sau khi loi các bin không phù hp 33
Bng 4.10 Kt qu phân tích EFA cho bin ph thuc 34
Bng 4.11 ánh giá đ tin cy Cronbach Alpha 35
Bng 4.12 H s tng quan các bin ca phng trình 38
Bng 4.13 Bng đánh giá đ phù hp ca mô hình 39
Bng 4.14 Kt qu phân tích phng sai ANOVA 39
Bng 4.15 Kt qu các thông s hi qui 40
Bng 4.16 Kt qu kim đnh các gi thuyt đa ra 42
DANH MC T VIT TT
TP. H Chí Minh: Thành Ph H Chí Minh
GTTD: Giá tr tin dng
GTCX: Giá tr cm xúc
GTXH: Giá tr xã hi
GTTT: Giá tr tri thc
GTDK: Giá tr điu kin
YDSD: Ý đnh s dng li
HVTM: Hành vi truyn ming
SDL: S dng li
1
CHNG I: GII THIU
1.1 Tng quan v th trng kinh doanh trc tuyn Vit Nam
Kinh doanh thng mi đin t đã bùng n Vit Nam k t khi Internet bt
đu phát trin Vit Nam cách đây 10 nm. Vi dân s khong 88 triu dân, và hu
ht đu trong đ tui lao đng. Vit Nam là mt th trng rt tim nng cho vic kinh
doanh dch v tuyn dng trc tuyn.
Bng 1.1: Thng k s ngi s dng Internet Vit Nam qua các nm
Ngun (
Qua bng 1.1 trên, chúng ta cng thy đc t l phn trm ngi s dng
Internet trên tng dân s qua các nm tng rt nhanh và vi tc đ phát trin ca công
ngh thông tin hin nay thì các s này s tip tc tng mnh trong nhng nm ti.
Cui tháng 6, Phòng Thng mi - Công nghip Vit Nam (VCCI) và T
chc lao đng quc t (ILO) đã t chc kho sát ti Hip hi Doanh nghip FDI, Hip
hi Doanh nghip tr, các doanh nghip thành viên VCCI và Câu lc b các nhà qun
lý nhân s nm 2010. Các doanh nghip đc hi thuc 5 ngành ngh chính là in n,
ch bin xut khu thy sn, đin t, dt may và du lch. Kt qu kho sát cho thy
3,5% lc lng lao đng nm trong đ tui 16-18 và 39% trong đ tui 19-25, ngha là
mt b phn ln lc lng lao đng Vit Nam là lao đng tr.
Theo Vnexpress.net - Nghch lý ca th trng lao đng Vit Nam ngày
17/07/2009.
Hàng nm s lng lao đng mi bc vào đ tui lao đng tng đi ln, Vit
Nam đc cho là nc có li th v ngun nhân lc, đây cng là mt trong nhng
Nm
Ngi s
dng
Dân s % Dân s Ngun
2000 200,000 78,964,700 0.3 % ITU
2005 10,711,000 83,944,402 12.8 % VNNIC
2007 16,737,129 85,031,436 19.7 % VNNIC - July/07
2008 20,669,285 86,116,559 24.0 % VNNIC - Nov./08
2009 22,779,887 88,576,758 25.7 % VNNIC - Dec./09
2010 24,269,083 89,571,130 27.1 % ITU
N
2
nguyên nhân khin các công ty, tp đoàn đa quc gia chn Vit Nam đ m rng hot
đng thng mi ca mình.
Cách đây mt vài nm, phn ln lao đng trình đ cao và sinh viên mi ra
trng thng tìm đn các trang qung cáo tuyn dng, báo chí hoc trung tâm gii
thiu vic làm. ây là mt trong nhng kênh tìm vic chính ca ngi lao đng, t l
chuyn vic ca ngi lao đng cng tng đi thp. Th nhng, khi nhng ng dng
Internet ngày càng đc chú trng thì xu hng tìm vic trên mng cng dn ph bin,
lúc này vic tìm kim mt công vic mi không còn là quá khó na, ngi ta có th d
dàng tip cn vi hàng ngàn công vic ch bng cách nhp chut ngay ti nhà.
Bà Dim Trang, tr lý trng phòng Tip th công ty HRVietnam, cho bit:
"Th trng lao đng thông qua gii thiu t các website s rt sôi đng. ây là xu
hng tt yu khi Internet ngày càng ph bin và nhu cu thay đi vic làm cng tng
cao khi nhiu công ty ln bc vào Vit Nam. C hi vic làm m ra cho ng c viên
không ch hin ti mà c tng lai".
Hin ti, đa ch e-mail đc các nhà tuyn dng chn liên lc vi ng viên
nhiu hn đa ch nhà, ch sau đin thoi. Và điu tt yu là mc đ hiu bit v các
website cng nh kh nng giao dch bng các phng tin trên mng s là mt trong
nhng li th ca ngi tìm vic. có mt cuc hn phng vn, ng c viên không
nht thit phi làm hàng lot h s công chng, xin ngh phép hay làm đn xin ngh
hn đ tp trung vào vic phng vn xin vic. Vi hu ht nhng ngi lt web, vic
tìm hoc thay đi ch làm đã không còn my khó khn bi s ra đi, tn ti và phát
trin ca hàng lot website gii thiu vic làm.
Và nhng công ty trong lnh vc này đã xut hin rm r, ch trong vòng 3 nm
mà s lng công ty kinh doanh trong lnh vc đã tng gp my ln. Nhng trang web
nh www.vietnamworks.com, www.hrvietnam.com, www.kiemviec.com,
www.cohoivieclam.com đã tr nên quen thuc vi hàng nghìn công vic, v trí
tuyn dng đc đng mi ngày. ây là nhng cu ni to điu kin cho ngi xin
vic gp g nhà tuyn dng hoàn toàn min phí. ng viên ch cn lt web, tìm thông
báo tuyn dng phù hp, gi h s trc tuyn bng cách khai báo đy đ nhng yêu
cu và ch phng vn. Hin rt nhiu trong s các trang tin đin t này s dng c 2
ngôn ng ting Vit và Anh.
3
"Tôi np h s cùng lúc 3 công ty ch trong mt bui ti và tt c đu gi e-
mail hoc đin thoi mi phng vn sau khong thi gian rt ngn", anh Nguyn
Thành Trung, cu sinh viên ngành qun tr kinh doanh, trng i hc K thut công
ngh TP. H Chí Minh, k li. "iu quan trng đ thành công khi tìm vic làm trên
mng là ch quan tâm đn công vic phù hp nht và np đn, thay vì xin tt c vic
có th làm".
Cng cùng suy ngh này, ch Nguyn Th Phng Trang, mt c nhân Anh vn, cho
bit: "Khong 70% h s xin vic trên mng ca tôi đc nhà tuyn dng quan tâm và
gi phng vn. Hiu qu hn so vi vic “ri truyn đn” xin vic nhiu công ty
trc đây. Ngay c khi tôi đã có vic làm, tôi vn nhn đc li mi phng vn do
công ty còn lu li h s".
ó cng chính là lý do lý gii ti sao các công ty hot đng trong lnh vc này
càng nhiu, tuyn dng và tìm vic trc tuyn là xu hng tt yu trong tng lai
không xa. Tuy nhiên thì các website tuyn dng này vn còn mt s hn ch vì đi
tng s dng ch nhm vào dân trí thc, vn phòng, nhng ngi có trình đ và thành
tho trong vic s dng vi tính… ch vn cha tht s ph bin cho các đi tng lao
đng ph thông vi trình đ 12/12 hoc Trung cp hin nay.
S lc mt s website tìm vic ph bin hin nay
www.vietnamworks.com là website tuyn dng ln nht Vit Nam hin nay,
chim 70% th phn so vi các công ty kinh doanh trong cùng lnh vc tuyn dng
trc tuyn, là cu ni gia nhà tuyn dng và ng viên t nm 2002. Hin nay s
lng khách hàng bao gm các công ty đa quc gia, công ty ln nh ti Vit Nam đã
tin tng và s dng dch v lên đn 8000. Và s lt ng viên truy cp hàng ngày
vào Vietnamworks đ tìm vic là trên 66.000 lt, con s này gp 3 ln so vi đi th
gn nht. Theo thng kê t công ty này thì c 10 ngi tìm vic thì đã có 9 ngi tin
tng và s dng vietnamworks đ tìm công vic m c ca mình.
S mnh ca công ty là giúp ng viên tìm đc công vic m c và có cuc
sng tt đp hn. ng viên có th đng h s ca h trên mng đ nhà tuyn dng có
th d dàng tip cn và tìm kim hàng ngàn c hi vic làm t các công ty đa quc gia,
tp đoàn nc ngoài, công ty ln nh Vit Nam, tt c đu min phí.
i vi nhà tuyn dng, công ty luôn tiên phong trong vic cung cp nhng gii
pháp thông minh và hiu qu nhm giúp nhà tuyn dng d dàng tuyn dng nhân tài.
4
Công ty cung cp các dch v nh ng thông báo tuyn dng và Tìm kim h s ng
viên.
www.kiemviec.com thuc s hu ca Công ty C phn VON (Vietnam Online
Network Joint Stock Company) đc chính thc thành lp t tháng 7 nm 2006. Do
các chuyên gia nhân s và k thut sáng lp vi mc tiêu nhm tit kim chi phí cho
khách hàng ti đa bng cách giúp h tìm ra các ng viên phù hp nht vi mc chi phí
thp nht cùng các công c h tr hiu qu nht. Là mt trong nhng công ty hàng đu
trong lãnh vc t vn các gii pháp Nhân s, t vn và tuyn dng nhân s, cung cp
dch v tuyn dng trc tuyn thông qua trang web www.hrvietnam.com,
www.kiemviec.com.
Kiemviec.com là dch v giá tr gia tng bao gm mt lot các tính nng ni bt
nh: Tìm Kim Thông Minh đ tìm ng viên phù hp mt cách nhanh chóng… ng
Qung Cáo Tuyn Dng nhm thu hút ng viên sáng giá và qung bá thông tin v
công ty, v v trí tuyn dng.
Th Ký Phòng Nhân S là phn mm tân tin duy nht trên th trng giúp vic
tuyn dng nhân s đc d dàng, nhanh chóng và thun li.
www.careerlink.vn đc thành lp nm 2006. Mc dù mi đi vào hot đng
trong mt thi gian không dài nhng công ty đã có đc v trí tng đi trên th
trng. H đã gii quyt đc vic làm cho hàng ngàn lao đng, đã cung ng cho các
công ty, các nhà tuyn dng hàng ngàn ng viên và hin nay trong ngân hàng lu tr
h s ca www.careerlink.vn vn còn lu gi hàng ngàn h s ca ngi lao đng
đang tìm kim vic làm.
Thêm vào đó trang web www.careerlink.vn ca đc đánh giá là mt trong
nhng trang web tìm vic trc tuyn hot đng rt hiu qu vi hàng ngàn lt ngi
truy cp mi ngày.
Hot đng ch yu di hai hình thc:
+ Th nht: Tin hành t vn vic làm và giúp nhng ngi lao đng có
nguyn vng làm vic tìm đc nhng công vic phù hp vi kh nng và yêu cu ca
h. To mi kin đ ngi lao đng có th tìm kim đc nhng thông tin vic làm và
t vn min phí v tng ngành ngh mà ngi lao đng quan tâm. ng viên có th
truy cp vào mng vic làm www.careerlink.vn, to h s xin vic theo form mu có
sn, liên h gi h s xin vic đn các v trí Nhà Tuyn Dng đang tuyn.
5
+ Th hai: i vi các nhà tuyn dng, có các dch v h tr vic đng tuyn
dng, tìm h s ng viên trên website www.careerlink.vn. Bên cnh dch v cung ng
nhân s có trình đ vi các v trí cao cp.
www.onlineJOBS.vn đc thành lp vào nm 2007, hot đng cung cp dch
v tuyn dng trc tuyn, mong mun xây dng môi trng cho phép nhà tuyn dng
và ngi tìm vic có th giao tip vi nhau mt cách tin li, sáng to và chính xác.
To s hng khi cho ngi tìm vic và tng hiu qu ca nhà tuyn dng và mc tiêu
tr thành website tìm kim vic làm nhanh nht.
Trong tng lai gn, ngi tìm vic s có c hi tri nghim mt bài kim tra
k nng trên website khi cp nht hay đng h s trên website. Bài kim tra này s
đánh giá k nng và kin thc ca ngi tìm vic. Nhà tuyn dng có th xem các bài
kim tra này và s dng nó đ xem xét và tuyn chn các ng viên tt nht, do đó quá
trình tuyn dng ca h s nhanh hn và hiu qu chính xác hn.
Công ty tp trung vào đi tng sinh viên sp tt nghip, chun b hành trang
ngh nghip cho h, không ch dng li đó, vi website này còn cung cp cho h li
khuyên v cách thc chun b và tham gia mt cuc phng vn và các li khuyên khác
v hành trang h cn chun b khi làm vic, kin thc xã hi và giao tip trong công
vic. Website này cng đa ra các c hi tìm kim công vic thc tp sinh (cho sinh
viên nm cui) hoc các v trí bán thi gian cho sinh viên.
www.ungvien.com.vn cng là mt trang tuyn dng trc tuyn khá ph bin
vi ng viên và nhà tuyn dng, thu hút hàng ngàn lt truy cp tìm vic làm mi
ngày.
n vi website, ng viên s có c hi tip cn vi hàng ngàn c hi vic làm
mi. Còn nhà tuyn dng s đc t vn min phí và tuyn dng ng viên phù hp vi
chi phí hp lý.
1.2 Lý do hình thành đ tài
Nhn thy đc nhng li th ca vic kinh doanh mng so vi nhng kênh
tuyn dng truyn thng trong thi k hi nhp. Hin nay s lng công ty kinh doanh
trong lnh vc tuyn dng trc tuyn là rt ln và thc cht do rào cn gia nhp th
trng ca th trng này không cao nên vic cnh tranh din ra khá gay gt. Do đó,
vic xác đnh các yu t nh hng đn quyt đnh la chn gia các website tuyn
dng ca ng viên là cc k cn thit và quan trng đi vi các công ty trong cùng
6
lnh vc. Vì t đó, các công ty có th đa ra nhng ci tin và nhng chin lc đ thu
hút s quan tâm và la chn ca ng viên đi vi website ca mình khi ng viên có
nhu cu tìm vic.
Ngoài ra, kt qu nghiên cu cng góp phn b sung vào c s lý lun v giá tr
cm nhn nh hng đn ý đnh s dng li và hành vi truyn ming cho sn phm
dch v th trng Vit Nam. Có th đc s dng làm tài liu nghiên cu cho
nhng ngi có liên quan trong cùng lnh vc.
Vì vy mà tác gi mnh dn chn nghiên cu: “Giá tr cm nhn ca ng viên
khi la chn website tuyn dng đ tìm vic nh hng đn ý đnh s dng li và
hành vi truyn ming ca h” đ làm đ tài nghiên cu cho lun vn cui khoá ca
mình.
1.3 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu chính cho nghiên cu ca đ tài này nh sau:
- Xác đnh các nhân t thuc khái nim giá tr cm nhn ca ng viên sau khi s
dng website đ tìm vic.
- Xác đnh mc đ tác đng ca tng nhân t thuc khái nim giá tr cm nhn
đn ý đnh s dng li ca ng viên.
- Xác đnh mc đ tác đng ca tng nhân t thuc khái nim giá tr cm nhn
đn hành vi truyn ming ca h đn ngi khác.
1.4 i tng và phm vi nghiên cu
- i tng kho sát là nhng ngi đang làm thuê (không phi ch doanh
nghip), đã tng s dng mt trong các website tuyn dng đ tìm kim công vic ca
mình. Bao gm nhng ngi đã có vic làm và cha có vic làm.
- Kho sát đc thc hin ti đa bàn TP. H Chí Minh, là trung tâm kinh t tài
chính ca c nc, ni tp trung nhiu lc lng lao đng có trình đ và có nhiu c
hi vic làm nht cho c nc. Ti đây, lc lng lao đng đ mi trình đ và d dàng
tip cn nhng công ngh hin đi nht.
1.5 Ý ngha thc tin ca nghiên cu
Kt qu ca nghiên cu nhm mc đích xác đnh đâu là nhng yu t cu thành
giá tr cm nhn ca ng viên khi s dng website tuyn dng đ tìm vic và yu t
nào s nh hng cao nht đn ý đnh s dng li và hành vi truyn ming ca ng
viên. t đó, các nhà kinh doanh trong lnh vc có th có cái nhìn toàn din v s
7
cm nhn ca ng viên và có chin lc Marketing phù hp cng nh ci tin dch v
đ ngày càng thu hút ng viên vào website ca mình tìm vic, đng ngha vi vic s
có thêm khách hàng đ nâng cao hiu qu trong kinh doanh.
1.6 Kt cu ca báo cáo lun vn
Kt cu ca báo cáo nghiên cu này bao gm 5 chng. Chng 1 gii thiu
tng quan v đ tài nghiên cu. Chng 2 trình bày c s lý thuyt v giá tr cm nhn
và các yu t thuc giá tr cm nhn, xây dng mô hình lý thuyt và các gi thuyt liên
quan. Chng 3 gii thiu phng pháp thc hin và kt qu nghiên cu đnh tính.
Trên c s lý thuyt chng 2 và kt qu đnh tính, các mô hình nghiên cu đc
đa ra và trình bày trong chng này. Chng 4 trình bày phng pháp và kt qu
nghiên cu đnh lng đ kim đnh thang đo và mô hình lý thuyt cùng các gi thuyt
đã đ ra. Chng 5 s tóm tt nhng kt qu chính ca nghiên cu, nhng đóng góp v
mt lý thuyt và thc tin qun lý đng thi cng nêu nhng hn ch ca nghiên cu
đ đnh hng cho nhng nghiên cu tip theo.
8
CHNG II
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1 Gii thiu
Chng 1 đã trình bày tng quan v ni dung nghiên cu, mc tiêu nghiên cu
và phng pháp nghiên cu. Chng 2 này nhm h thng c s lý thuyt ca giá tr
cm nhn, các yu t cu thành giá tr cm nhn, các gi thuyt nghiên cu và mô hình
nghiên cu v mi quan h gia các thành phn giá tr cm nhn ca ng viên nh
hng lên ý đnh s dng li và hành vi truyn ming ca h đi vi ngi khác.
2.2 C s lý lun
Mt sn phm tt ch khi ngi tiêu dùng cho rng nó tt – mt giá c phi
chng ch đc quan tâm khi mà ngi tiêu dùng cm nhn rng nó phù hp vi
nhng li ích mà h nhn đc khi tiêu dùng sn phm.
Giá tr ngi tiêu dùng nhn đc chính là s chênh lch gia tng giá tr nhn
đc và tng chi phí phi tr. Tng giá tr nhn đc là nhng li ích mà ngi tiêu
dùng mong đi mt sn phm hay dch v. Tng chi phí là tt c nhng chi phí mà
ngi tiêu dùng phi tr trong vic so sánh, mua và s dng sn phm dch v.
Khi nói đn giá tr nhn đc thì ngi ta luôn hàm ý đó chính là giá tr cm
nhn. Cùng mt sn phm và dch v thì giá tr nhn đc hoàn toàn khác nhau đi vi
mi ngi. Mi ngi có mt hoàn cnh sng khác nhau, nhn đnh khác nhau v mc
đ quan trng và chi phí h phi tr cho sn phm và dch v. Tóm li, mi ngi tiêu
dùng đu có s đánh giá khác nhau cho cùng mt sn phm hay dch v. Giá tr cm
nhn là mt khái nim rt quan trng đi vi t chc. Mt s nhà sn xut tin rng khi
h to ra đc sn phm tt, giá c phi chng thì ngi tiêu dùng s chn mua.
9
Hình: 2.1 Mô hình giá tr nhn đc ca ngi tiêu dùng
Ngun: Giá tr cm nhn – Thng hiu Lantabrand
Tuy nhiên, Mô hình giá tr nhn đc ca ngi tiêu dùng trên ch mang tính
cht chung chung và áp dng cho tt c các sn phm, dch v. Nó cha c th hoá và
đo lng nh hng ca tng yu t tác đng đn cm xúc ca ngi s dng nh th
nào?
Khái nim giá tr cm nhn trong nghiên cu này da trên Lý thuyt giá tr tiêu
dùng m rng ca Sheth, Newman và Gross (1991). Theo đó, giá tr cm nhn bao
gm 5 giá tr sau cu thành: Giá tr chc nng, giá tr cm xúc, giá tr xã hi, giá tr
tri thc và giá tr điu kin nh hng đn quyt đnh mua hàng ca ngi tiêu dùng
đi vi nhng hàng hoá và thng hiu truyn thng.
Nghiên cu ca mt s tác gi kt lun rng mc dù thành phn cu thành giá
tr cm nhn vn ging nhau, tr giá tr chc nng. Theo Sweeney và Soutar (2001)
cho rng Giá tr chc nng đc chia thành Giá tr tin t và giá tr tin dng, hai khái
nim này nên đc đo lng tách bit. Mc khác, trong lnh vc này vì ng viên khi
truy cp vào các website đ tìm vic là min phí nên ta có th đo lng giá tr tin
dng đ làm đi din cho yu t này.
Trong nhng nghiên cu trc, khía cnh giá tr đc nhn thc là có nh
hng trc tip lên hành vi tiêu dùng (Sheth, Newman & Gross, 1001). Mô hình
Giá tr sn phm
Giá tr dch v
Giá tr nhân lc
Giá tr tâm lý
Giá tin
Thi gian, công sc
Tng giá tr nhn đc
Tng giá tr phi tr
Giá tr nhn đc
Chi phí ri ro
10
nghiên cu giá tr cm nhn đ ngh: Có s nh hng trc tip ca giá tr tin dng,
giá tr cm xúc và giá tr xã hi lên (1) ý đnh mua li, (2) sn sàng chi tr và (3) hành
vi truyn ming.
Ngoài ra, giá tr điu kin và giá tr tri thc trong bài là nhng yu t tiên
nghim, đng trc nhng giá tr khác và nh hng trc tip đn ý đnh mua li, s
sn sàng chi tr và hành vi truyn ming.
Trong khi ý đnh mua li, s sn sàng chi tr và hành vi truyn ming đc đo
lng là nhng khía cnh đa hành vi (Zeithml, Berry & Ruth 1996) Lam và Mizerski
(2005) cho rng s đng viên thúc đy hành vi truyn ming có s khác nhau gia
nhng ngi khác nhau. Mt s ngi làm điu này vì mun th hin chính h. Và h
cho rng s nhn thc giá tr cá nhân có nh hng đn hành vi truyn ming. Vì vy
nghiên cu này tha nhn hành vi truyn ming, s sn sàng chi tr và ý đnh mua li
là kt qu ca s cm nhn giá tr.
2.2.1 Hành vi truyn ming
Hành vi truyn ming đc đnh ngha là vic nhân rng nhng thông đip tích
cc v dch v t cá nhân này đn cá nhân khác. Arndt là mt trong nhng ngi đu
tiên nghiên cu v tác đng ca truyn ming đn hành vi ca ngi tiêu dùng. Ông
mô t truyn ming là hot đng dùng li nói, s giao tip gia mt bên là ngi tip
nhn và mt bên là ngi truyn đt thông tin, quá trình này to ra nhng cm nhn v
s yêu thích hay quan tâm đn mt nhãn hiu, sn phm hay dch v (Arndt, 1967).
Khái nim này đã đc quan tâm nghiên cu trong hn 50 nm qua, nh nhng nghiên
cu ca Day (1971), Buttle (1998), Hogan và cng s (2004) và đc xem là mt
trong nhng công c kinh doanh hiu qu.
2.2.2 Ý đnh s dng li
Ý đnh mua li đc biu th ca hành vi mua li (Duman & Mattila 2005;
Gremler và Gwinner 2000; Mathwick 2001; Odin và Valette – Florence 2001;
Sweeney 1999; Taylor và Baker 1994; Van Riel, Lemmink, Streukens và Liljander
2004). Ý đnh mua li đc cho là ngi s dng s tip tc s dng li dch v.
Trong báo cáo Pura (2007) ch ra rng ý đnh mua li liên quan đn vic s dng li
cùng mt sn phm, dch v hoc mua li sn phm, dch v ca cùng mt nhà cung
cp.
11
2.3 Gi thit nghiên cu
2.3.1 Giá tr tin dng (Convenience value)
Khái nim này mô t s d dàng và nhanh chóng đt đc hiu qu công vic,
tit kim thi gian và công sc (Anderson & Srinivasan, 2003). S thun tin đc
cho là đng lc chung nht đ s dng dch v (Anckar & D’Incau, 2002). Và th hin
rõ nht thông qua các dch v Internet, ti đó khía cnh thun tin là rt quan trng khi
dùng đ đánh giá h thng công vic liên quan. S thun tin trong nghiên cu này
đc cho là cng có nh hng rt quan trng đn s sn sàng s dng li và hành vi
truyn ming ng viên. Nó đc cho là mt trong nhng nhân t khin ngi ta d
dàng truyn đt li cho nhng ngi xung quanh và đng nghip. c bit s khác bit
gia các website là rt d dàng nhn thy nh tc đ đng truyn, giao din d s
dng, có nhiu thông tin liên quan thun tin và d dàng trong vic tìm kim vic làm
ca ng viên hoc cách thc to tài khon, d dàng truy cp so vi nhng website
tuyn dng vi nhau. Chính nhng khác bit trong yu t thun tin này s tác đng
lên hành vi ca ng viên s dng. Nh vy:
H1: Có mi quan h dng gia giá tr tin dng và ý đnh s dng li.
H2: Có mi quan h dng gia giá tr tin dng và hành vi truyn ming.
2.3.2 Giá tr cm xúc (Emotional value)
Thng th hin thông qua nim vui, s tn hng hoc s tri nghim dch v
(Holbrook, 1994). Dch v có th làm cho ngi khác cm thy tt, thoi mái và hài
lòng. Chileders et al (2001), Sanchez-Franco và Roldán (2005) và Heijden (2004) cho
rng môi trng Internet, giá tr cm xúc nh hng đn ý đnh mua li đi vi nhng
hàng hoá thuc Internet hn là nhng hàng hoá khác. Lý thuyt cng cho rng ngi
tiêu dùng có giá tr cm xúc càng cao thì h sn sàng tr giá cao hn và hành vi truyn
ming càng tích cc hn. in hình trong vic tìm kim vic làm ca ng viên thông
qua website tuyn dng, nu h thành công trong vic tìm kim mt công vic m
c, h cm thy vui v, hnh phúc và hài lòng dch v t mt website nào đó thì chc
chn nu sau này h có nhu cu tìm vic h s s dng li. ng thi, yu t này cng
nh hng lên hành vi truyn ming ca h đn gia đình, bn bè và ngi thân. Vì
vy, yu t này cng đc gi thuyt nh sau:
H3: Có mi quan h dng gia giá tr cm xúc và ý đnh s dng li.
H4: Có mi quan h dng gia giá tr cm xúc và hành vi truyn ming.
12
2.3.3 Giá tr xã hi (Social value)
c đnh ngha là s đng tình ca xã hi hoc làm tng giá tr đa v xã hi
do vic s dng dch v (Sweeney & Soutar, 2001, trang 211). Giá tr xã hi đc
mong là có s nh hng nhiu hn lên vic s dng dch v tìm kim vic làm trên
website bi vì chúng thng liên quan đn nh hng cá nhân (Sullivan Mort &
Drennan, 2005). iu này cng th hin trong vic la chn website đ tìm vic, có
nhng ngi ch chn nhng website uy tín và chuyên nghip đ tìm kim vic làm và
xem nó nh là cách th hin mình trc nhà tuyn dng mà không s dng nhng
website tuyn dng khác. Vì vy mà ng viên cho là có s khác bit v cm nhn giá
tr xã hi thì s nh hng lên ý đnh s dng li và hành vi truyn ming.
Cng theo Philip Kotler, hành vi khách hàng s b chi phi bi nn vn hoá mà
h đc tích lu t khi còn nh, mt đa tr khi ln lên s hc hi, tích lu mt giá tr,
nhn thc, s thích và hành vi thông qua gia đình ca nó. Khi đa bé này ln lên s
hành x theo giai cp xã hi mà nó đang sng, hành vi mua hàng ca nó cng s b chi
phi bi gia đình ca nó (gia đình cha m và gia đình riêng) và khi đa bé trng
thành s tham gia vào nhiu nhóm, t chc… và v trí ca ngi này đc xác đnh
da vào vai trò và đa v ca mình. Cui cùng ngi này s la chn sn phm phù
hp vi vai trò và đa v ca mình trong xã hi.
H5: Có mi quan h dng gia giá tr xã hi và ý đnh s dng li.
H6: Có mi quan h dng gia giá tr xã hi và hành vi truyn ming.
2.3.4 Giá tr điu kin (Conditional Value)
c đnh ngha là giá tr có ngun gc t s đc lp ca thi gian và ni chn
và đc tri nghim trong mt ng cnh nht đnh (Holbrook, 1994; Sheth, Newman
& Gross, 1991).
Nó đc phát sinh di điu kin chc chn da vào thi gian, đa đim, môi
trng xã hi và công ngh hoc tình trng tinh thn ca ngi s dng. Các nhân t
chuyên bit ging nh là áp lc thi gian có nh hng đn s nhn thc giá tr
(Mallat, 2005). Vì vy, giá tr này đc k vng là:
H7: Có mi quan h dng gia giá tr điu kin và ý đnh s dng li.
H8: Có mi quan h dng gia giá tr điu kin và hành vi truyn ming.
13
2.3.5 Giá tr tri thc (Epistemic Value)
Giá tr tri thc nói đn giá tr mi l và giá tr bt ngun t vic đc hc
nhng cách mi. Các tính nng, giao din ca các website vic làm cng gây ra tò mò
thông qua vic s dng dch v. Tính mi l thng là nguyên nhân chính đ th dùng
dch v mi hoc dch v mi đc ci tin nhng trong kt qu ca mt vài nghiên
cu trc cho rng khía cnh mi l có th nh hng tiêu cc mt cách tng th đn
giá tr cm nhn và nó cng nh hng mt cách không trc tip đn ý đnh hành vi
(Donthu & Garcia, 1999; Duman & Mattila, 2005). Lý do chính là thc t có mt s
hàng hoá và dch v có th không đc s dng sau khi đc th nu tính mi không
thu hút s quan tâm ca ngi tiêu dùng (Sheth, Newman & Gross, 1991). Tuy nhiên,
tính mi l nhìn tng th đc xem là tích cc, to ra s tò mò và quan tâm đi vi sn
phm và dch v mi. Trong các tài liu tâm lý hc, vic tìm kim tính mi l cng
đc cho là hành vi tri nghim do môi trng công ngh gây ra. Ví d, vic lt
Internet vi không có mc đích rõ ràng trong đu (Novak, Hoffman, & Duhachek,
2003). Vì vy, tìm kim tính mi l đã đc gi thuyt là có liên quan khi khách hàng
tìm kim cm giác thoi mái hn là nhng li ích thit thc ca sn phm (Cotte et al.,
2006; Duman & Mattila, 2005). Vì vy, nhân t này đc mong rng có s nh hng
ca giá tr tri thc đi vi vic la chn s dng website tuyn dng ca ngi tìm
vic.
H9: Có mi quan h dng gia giá tr tri thc và ý đnh s dng li.
H10: Có mi quan h dng gia giá tr tri thc và hành vi truyn ming.
14
2.4 Mô hình nghiên cu
Hình 2.2 Mô hình nghiên cu
Trong đó:
- Bin đc lp gm: Giá tr tin dng, giá tr xã hi, giá tr cm xúc, giá tr điu
kin và giá tr tri thc.
- Bin ph thuc gm: Ý đnh s dng li và hành vi truyn ming.
- Bin gi: Chc v, mc lng, kinh nghim, hc vn, đ tui.
Các gi thuyt
H1: Có mi quan h dng gia giá tr tin dng và ý đnh s dng li.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v tính tin dng khi s dng
website càng cao thì ý đnh s dng li ca h đi vi website đó càng cao và ngc
li.
H2: Có mi quan h dng gia giá tr tin dng và hành vi truyn ming.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v tính tin dng khi s dng
website càng cao thì nh hng đn hành vi truyn ming ca h vi ngi khác đi
vi website đó càng cao và ngc li.
H3: Có mi quan h dng gia giá tr cm xúc và ý đnh s dng li.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr cm xúc khi s dng
website càng cao thì ý đnh s dng li ca h đi vi website đó càng cao và ngc
li.
Giá tr cm xúc
Giá tr xã hi
Giá tr điu kin
Giá tr tri thc
Ý đnh s dng li
Hành vi truyn ming
Giá tr tin dng
15
H4: Có mi quan h dng gia giá tr cm xúc và hành vi truyn ming.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr cm xúc khi s dng
website càng cao thì nh hng đn hành vi truyn ming ca h vi ngi khác đi
vi website đó càng cao và ngc li.
H5: Có mi quan h dng gia giá tr xã hi và ý đnh s dng li.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr xã hi khi s dng
website càng cao thì ý đnh s dng li ca h đi vi website đó càng cao và ngc
li.
H6: Có mi quan h dng gia giá tr xã hi và hành vi truyn ming.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr xã hi khi s dng
website càng cao thì nh hng đn hành vi truyn ming ca h vi ngi khác đi
vi website đó càng cao và ngc li.
H7: Có mi quan h dng gia giá tr điu kin và ý đnh s dng li.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr điu kin khi s dng
website càng cao thì ý đnh s dng li ca h đi vi website đó càng cao và ngc
li.
H8: Có mi quan h dng gia giá tr điu kin và hành vi truyn ming.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr điu kin khi s dng
website càng cao thì nh hng đn hành vi truyn ming ca h vi ngi khác đi
vi website đó càng cao và ngc li.
H9: Có mi quan h dng gia giá tr tri thc và ý đnh s dng li.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr tri thc khi s dng
website càng cao thì ý đnh s dng li ca h đi vi website đó càng cao và ngc
li.
H10: Có mi quan h dng gia giá tr tri thc và hành vi truyn ming.
iu này có ý ngha nu ng viên cm nhn v giá tr tri thc khi s dng
website càng cao thì nh hng đn hành vi truyn ming ca h vi ngi khác đi
vi website đó càng cao và ngc li.