Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Vnh bit Cu Trùng ài – Nguyn Huy Tng
Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1-
PHÂN TÍCH TN BI KCH CA V NH TÔ
“V Nh Tô” là v kch lch s có qui mô hoành tráng xut sc ca Nguyn Huy Tng và ca
nn kch nói Vit Nam hin đi. Tác phm đc sáng tác vào nm 1941, da trên mt s kin lch s xy
ra kinh thành Thng Long vào thi hu Lê. Tác phm gm 5 hi. on trích “Vnh bit Cu Trùng
ài” là hi 5, hi cui ca v kch. Trong đon trích đc hc, gây n tng sâu sc nht trong lòng
ngi đc là nhân vt V Nh Tô cùng bi kch ca ngi ngh s thiên tài.
Hành đng, s kin chính ca hi này có th tóm tt nh sau:
Li dng tình hình ri ren và mâu thun gia nhân dân, th xây đài vi V Nh Tô và bo chúa
Lê Tng Dc, Trnh Duy Sn cm đu mt phe cánh đi nghch trong triu đình đã dy binh ni lon,
lôi kéo th thuyn làm phn.
Bit tin có binh bin, bo lon trong ph chúa, nguy him đn tính mng V Nh Tô, an Thim
ht li khuyên và gic chàng đi trn. Nhng V khng khng không nghe vì t tin mình “quang minh
chính đi”, “không làm gì nên ti” và hi vng ch tng An Hòa Hu.
Tình hình càng lúc càng nguy kch. Lê Tng Dc b git; đi thn, hoàng hu, cung n ca y cng v
lây; an Thim b bt, .… Kinh thành điên đo.
Khi quân khi lon đt Cu trùng đài thành tro, V Nh Tô mi tnh ng. Chàng tr tri, đau đn vnh
vit cu trùng đài ri bình thn ra pháp trng.
Theo t đin vn hc, bi kch là mâu thun gia khát vng, hoài bão, lí tng ca cá nhân vi
thc ti. Thc ti cha đ điu kin cho cá nhân thc hin khát vng, lý tng ca mình nên ri vào tht
bi, thm chí dn đn cái cht thm thng. Hiu theo ngha thông thng là ni đau kh vò xé dai dng
không có cách nào gii thoát. Trong Vnh bit cu Trùng ài, V Nh Tô là ngi ngh s thiên tài có lý
tng cao đp nhng lâm vào cnh ng không gii quyt đc mt cách đúng đn vn đ sáng to ngh
thut cho ai và đ làm gì ngha là không gii quyt đc mi quan h phc tp gia ngh thut và đi
sng cui cùng ri vào bi kch đau đn.
VNH BIT CU TRÙNG ÀI (PHN 2)
- NGUYN HUY TNG –
- TÀI LIU BÀI GING –
ây là tài liu tóm lc các kin thc đi kèm vi bài ging Vnh bit Cu Trùng ài (Phn 2)
thuc khóa
hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt
) ti website Hocmai.vn. có th nm
vng kin thc v đon trích Vnh bit Cu Trùng ài, Bn cn kt hp xem vi bài ging này
Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Vnh bit Cu Trùng ài – Nguyn Huy Tng
Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2-
V Nh Tô là mt nhân vt có tht đã tng đc i Vit s ký toàn th ghi chép rt t m: “Trc đây,
V Nh Tô mt ngi th Cm Giàng, xp nhng thanh na làm thành kiu mu cung đin ln trm
nóc, dâng lên nhà vua; nhà vua bng lòng phong cho Nh Tô làm đô đc đng trông nom vic dng hn
trm nóc cung đin ln có gác, li khi công làm Cu trùng đài. “(Khâm nh Vit S Thông Giám
Cng Mc Chính Biên, quyn 26). Tuy nhiên Cu Trùng ài đã làm “Dân chúng đau kh, binh lính
mt nhc. Quân nm ph đp thành cha xong đc, đn đây li có lnh bt các nha môn trong ngoài
kinh thành phi làm, tp hp nhau ly h, khiêng đt. Vua hàng ngày bt thn ng chi các ni, ch nào
va ý thì thng cho bài vàng, bài bc. Có ch đã làm xong li phi làm li, sa đi xây đp li, ht nm
này qua nm khác, liên miên không dt. Quân lính đp thành mc chng dch l đn mt phn
mi.”(i Vit s ký toàn th, Bn k thc lc, Quyn XV, K Nhà Lê, Tng Dc ). Sau đó, Trnh
Duy Sn phn nghch, dy binh, V Nh Tô b th thuyn git cht, xác qung ngoài ch, b mi ngi
khinh khi nh nc bt. Tuy nhiên, bi kch đó ca h V là s oan khut bi ông ch là ngi tha lnh
ca vua làm Cu Trùng ài vì th nhân dân lm tng ông ch bit phng s cho hôn quân bo chúa.
Nm 1941, Nguyn Huy Tng đã minh oan cho h V bng v kch nm hi này.
Trong v kch V Nh Tô hin lên là mt kin trúc s thiên tài, là hin thân ca nim khao khát say mê
sáng to cái đp, “là ngi ngàn nm d có mt….có th sai khin gch đá nh viên tng cm quân, có
th xây lâu đài cao c, nóc vn mây mà không h tính sai mt viên gch nh…ch vy bút là chim hoa đã
hin trên mnh la thn tình bin hóa nh cnh hóa công”. Qua vài li ca tác gi ta thy V Nh Tô là
mt ngh s ln mang trong mình nhân cách cao đp, mt ngh s có hoài bão ln lao, có lý tng ngh
thut cao c. Khát vng ngh thut ca ông ln lao hn bao gi ht, ông mun xây dng mt toà lâu đài
v đi “bn nh trng sao” đ cho “dân ta nghìn thu còn hãnh din” . ó là mt công trình kin trúc v
đi, tuyt m, tô đim cho non sông đt nc: “đ ta xây mt Cu Trùng ài, dng mt kì công muôn
thu, vài nm na Cu Trùng ài hoàn thành, cao c huy hoàng, gia cõi trn lao lc có mt cnh Bng
Lai…. i ta không quý bng Cu Trùng ài”. Tâm Hn ca V dành ht cho Cu trùng đài.
Cu Trùng ài – nh cái tên ca nó – là mt công trình kin trúc mà tm vóc không th ch tính đm
bng lng g cây, đá khi, cho dù đó là nhng con s nghe qua cng đã đ kinh hoàng (“hai trm vn
cây g cht đng cao nh núi, toàn nhng g quý vô ngn”,“hai mi vn phin đá ln, bn mi vn
phin đá nh, t Chân Lp ti ra”). Tm vóc ca nó, phi hình dung bng chính tm vóc ý tng, khát
vng đy ngo ngh ca ngi s to ra nó: mt công trình đc nht vô nh, vt xa tt c nhng k quan
Trung Quc, n , Chiêm Thành,… và nhng công trình mà ngi đi tng bit đn, tng truyn
tng. Li là mt k quan bn vng, bt dit. Xây công trình, h V không thèm “tranh tinh xo” vi
ngi, ch “tranh tinh xo vi Hóa công”! ó là hin thân ca cái p, không phi cái p nói chung mà
là cái p “siêu đng”.
Tuy nhiên, ài Cu Trùng li là hin thân cho cái p xa hoa. Xây nên k quan y, tt nhiên cc
k tn kém, mt s tn kém không ch tính bng tin ca ngân kh quc gia, mà còn phi tính bng c
Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Vnh bit Cu Trùng ài – Nguyn Huy Tng
Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3-
m hôi, nc mt và máu na. Mà ài ch xây cho k n chi sa đa là vua dâm Lê Tng Dc. Còn nh
đi Tây Chu bên Trung Hoa, U vng vì Bao T mà bt dân xây Giao ài đ n chi hng lc, khin
cho lòng dân trong nc oán hn ri cui cùng đi Tây Chu cng dit vong. Cái mm mng bi kch ca
V Nh Tô đây là c m khát vng to ln nh vy nhng bn thân thì không thc hin đc vì không
có tài chính. Còn phng s cho hôn quân bo chúa Lê Tng Dc thì ông không bao gi hp tác. Nhng
ri, an Thim xut hin: sc đp, li ngon ting ngt và s tôn kính ca an Thim đã làm cho V xiêu
lòng và bng lòng xây Cu ài. Cái oái om là đó, và mm mng bi kch ca V Nh Tô cng là đó.
Theo đó, ý ngha biu tng thâm trm ca Cu Trùng ài đc xác lp trên nhiu mi quan h. Vi V
Nh Tô, Cu Trùng ài hin thân cho “mng ln”. Vi an Thim, Cu Trùng ài hin thân cho nim
kiêu hãnh nc nhà. Vi Lê Tng Dc, Cu Trùng ài là quyn lc và n chi. Vi dân chúng, Cu
Trùng ài là món n m hôi, xng máu,… t đó bi kch đã đn vi V Nh Tô.
Vì quá đam mê thi th tài nng V Nh Tô nào có hiu đc sâu xa, trên thc t, Cu Trùng ài
đã xây dng bng m hôi xng máu ca nhân dân và nu đc hoàn thành thì nó cng ch là ni n chi
xa x, sa đo ca vua chúa, ging nh công trình kin trúc “Vn Niên” ca triu đình Nguyn sau này :
“Vn niên là vn niên nào? Thành xây xng lính, hào đào máu dân”. Nh vy, V Nh Tô đã sai lm
khi li dng quyn lc ca bo chúa đ thc hin khát vng ngh thut ca mình. Ch đng trên lp
trng ngh s thun tuý nên đã vô hình chung, tr thành k đi nghch vi nhân dân, gây đau kh cho
nhân dân. xây dng Cu đài, triu đình đã ra lnh tng su thu, bt thêm th gii, tróc nã, hành h
nhng ngi chng đi. Dân cm phn vua làm cho dân cùng nc kit; th oán V vì nhiu ngi cht
vì tai nn, vì ông cho chém nhng k b trn. Vì th cho nên nhân dân cm gin bo chúa, đng thi
cng oán trách, nguyn ra, thm chí là oán hn kin trúc s đy tài nng V Nh Tô và cui cùng đã
git cht c tên hôn quan bo chúa Lê Tng Dc ln V Nh Tô, đt cháy c Cu Trùng ài.
Mâu thun đnh đim đc gii quyt bng v lc. Trnh Duy Sn cm đu bn phn nghch đã
náo lon kinh thành. Chúng tìm Lê Tng Dc và git cht tên hôn quân y. Chúng đt phá Cu trùng
đài, chúng tìm V Nh Tô đ ra hn. Nhng V đúng là mt nhân vt bi kch. Ông không th nào tr li
câu hi “xây dng Cu Trùng ài là đúng hay sai, là có công hay có ti?. Tht đau đn thay, bi kch thay
cho đn khi cuc ni lon n ra, an Thim mt ct không còn ht máu, ht hong đn báo cho V Nh
Tô, nu không chy trn thì ông s b git, nhng V Nh Tô vn không chu đi và vn day dt mt câu
hi: “Tôi có ti gì? Tôi làm gì nên ti? Làm gì phi trn?”. Thm chí V Nh Tô còn khng đnh “ Bà
không nên lo cho tôi. Tôi không trn đâu. Ngi quân t không bao gi s cht. Mà vn nht có cht, thì
cng đ cho mi ngi bit rng công vic mình làm chính đi quang minh. Tôi sng vi Cu Trùng ài,
cht cng vi Cu Trùng ài. Tôi không th xa Cu Trùng ài mt bc. Hn tôi đ c đây!”. Khi đc
an Thim gic giã chy trn bi nguy him cn k, V Nh Tô còn “Ngây th” : “H tìm tôi nhng có
lý gì h git tôi. Tôi có gây oán gây thù gì vi ai”. Câu nói th hin s bo th và có phn mê mui. Ngay
c khi b bt V vn không tin là s tht, vn vnh bit an Thim “đi ta cha tn, mnh ta cha cùng.
Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Vnh bit Cu Trùng ài – Nguyn Huy Tng
Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 4-
Ta s xây mt đài v đi đ t lòng tri k”. Khi b quân s v vào ming V vn không ngng nói v Cu
đài: “…vài nm na, ài cu trùng s hoàn thành, cao c, huy hoàng gia cõi trn lao lc, có mt cnh
Bng Lai”. n cht vn hi vng s thuyt phc đc An Hoà Hu, mt k cm đu mt phe ni lon,
song s thc đã din ra mt cách ph phàng tàn nhn, không nh o tng ca V Nh Tô. An Hoà Hu
đã cho quân đt phá kinh thành, đt phá c Cu trùng đài. Cu Trùng đài tan thành tro bi.
Tt c ch là o vng. an Thim và V b bt, Cu Trùng ài b thiêu hu thì V mi bng tnh, nga
mt lên tri mà ct lên ting than ai oán tut vng “t thc ri! Ôi đng ác! Tri i! Phú cho ta cái tài
đ làm gì. Ôi mng ln! Ôi an Thim! Ôi Cu Trùng ài! Thôi th là ht! Dn ta đn pháp trng”.
Trong ting kêu than y, ting “an Thim, mng ln Cu Trùng ài” dn dp vang lên hoà nhp vào
nhau thành khúc ca bi tráng, ai oán, đy tic thng. ó chính là âm hng ch đo ca đon trích “Vnh
bit Cu Trùng ài”. Vy là cui cùng V Nh Tô cng đã phi tr giá cho chính hành đng ca mình.
Cái cht ca ngi ngh s va đáng thng li va đáng gin.
Là mt ngh s đy tài nng và giàu sáng to, V Nh Tô mun khng đnh tài nng ca mình, mun tô
đim cho đt nc, mun làm đp cho đi, nhng khát vng ngh thut và đam mê sáng to ca ông đã
đt lm ni lc chn, lc điu vi thi th, xa ri thc t, nên đã phi tr giá bng chính sinh mnh ca
bn thân và ca c công trình thm đm m hôi tâm não ca mình. Ngi đc, ngi xem thng ngi
ngh s có tài có tâm, đam mê ngh thut, khao khát sáng to, sn sàng hi sinh tt c cho cái đp nhng
xa ri thc t, mà phi tr giá đt bng c sinh mnh và c công trình ngh thut đy tâm huyt sáng to
cu mình
on trích nói riêng và v kch nói chung đã đ li giá tr nhân vn sâu sc rng: “Không có cái
đp tách ri cái chân cái thin. Tác phm ngh thut không th ch mang cái đp thun tuý, nó phi có
mc đích chân chính là phc v nhân dân, phc v cuc đi. “Vn chng không ch là vn chng mà
thc cht là cuc đi, cuc đi là ni xut phát và là ni đi ti ca vn chng”. Ngi ngh s phi có
hoài bão ln, có khát vng sáng to nhng công trình v đi cho muôn đi, nhng cng bit x lý đúng
đn mi quan h gia khát vng đó vi điu kin thc t cuc sng vi đòi hi ca muôn dân”. Mt vn
đ đt ra na là “Xã hi phi bit to điu kin sáng to cho các tài nng, vun đp tài nng, quý trng
nâng niu nhng giá tr ngh thut đích thc”.
Qua tn bi kch ca ngi ngh s thiên tài V Nh Tô, Nguyn Huy Tng gi nhng suy ngh sâu sc
v mi quan h gia ngi ngh s vi hot đng sáng to ngh thut và thc t đi sng nhân dân. Vì
vy vn đ tác gi đt ra ngày y, gi đây bc sang thiên niên k mi, nó vn còn nguyên giá tr.
Ngun:
Hocmai.vn su tm