Giải pháp tài chính huy động vốn đầu tư phát triển du lịch tỉnh Bình Thuận đến năm 2015

B
TR

NG

GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
õõõõõ

LÊ K

GI I PHÁP TÀI CHÍNH HUY
NG V N
T PHÁT TRI N DU L CH T NH
BÌNH THU N
N N M 2015
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12

LU N V N TH C S KINH T

Ng

ih

ng d n khoa h c: PGS.TS. Tr n Huy Hồng

TP.H

CHÍ MINH – N M 2011

U


1
L I CÁM
Tr

N

c tiên, tôi xin chân thành cám n Th y Tr n Huy Hồng ã t n tình h

d n, góp ý và

ng

ng viên tơi trong su t quá trình th c hi n Lu n v n t t nghi p này.

Xin chân thành cám n quý th y, cơ Khoa Kinh t Tài chính - Ngân hàng, Khoa
ào t o Sau

i h c Tr

ng

i h c Kinh t Thành ph H Chí Minh, các b n l p cao

h c khóa 17 ã nhi t tình giúp
Tôi c ng xin g i l i cám n

tôi trong su t th i gian khóa h c.

n c quan S K ho ch và

ut

ã t o i u ki n

cho tơi tham gia và hồn thành khóa h c này.
Nh ng l i cám n cu i cùng xin dành cho b m , v , các anh em trong gia ình
ã h t lịng quan tâm,

ng viên và t o i u ki n t t nh t

tơi hồn thành

v n t t nghi p.

LÊ K

c lu n


2
L I CAM OAN

Tôi xin cam oan r ng ây là toàn b n i dung và s li u trong lu n v n th c s
này là do tơi nghiên c u và th c hi n, có s h tr t Th y h
thông tin, s li u

ng d n,

ng th i các

c s d ng trong lu n v n là hoàn toàn trung th c và chính xác.

Phan Thi t, ngày

tháng 04 n m 2011
Tác gi

Lê K
H c viên l p Cao h c kinh t khóa 17 Tr

ng

Minh

i h c Kinh t thành ph H Chí


3
M CL C
Trang ph bìa
L i cám n

1

L i cam oan

2

M cl c

3

Danh m c các ch vi t t t

8

Danh m c các b ng

9

Danh m c các bi u

10

Ph n m

11

Ch

u

ng 1: T NG QUAN V

V N

VÀ HUY

NG

14

UT

1.1. T ng quan v

u t và huy

1.1.1. Khái ni m
1.1.1.1.

UT

u t và v n

ng v n

14

ut

ut

14

ut

1.1.1.2. V n

14
ut

16

1.1.2. M c tiêu

ut

16

1.1.3. Phân lo i

ut

17

1.1.3.1. Theo

c i m

ut

17

1.1.3.2. Theo tính ch t s d ng v n
1.1.3.3. Theo ngành

ut

17

ut

1.1.3.4. Theo tính ch t
1.1.4. Các ngu n v n

18

ut

19

ut

19

1.1.4.1. Ngu n v n

u t trong n

1.1.4.2. Ngu n v n

ut n

1.1.5. Các cơng c huy

c

20

c ngồi

21

ng v n

ut

23

1.1.5.1. Các cơng c thu c chính sách tài chính - ti n t
1.1.5.2. Th tr

ng tài chính và các cơng c trên th tr

23
ng tài chính

25


4
1.1.5.3. Các cơng c tài chính v mơ h tr cho q trình
huy

26

ng v n

1.2. Vai trị c a v n

ut

i v i s t ng tr

ng và

27

phát tri n kinh t nói chung và ngành du l ch nói riêng
1.2.1. Vai trò c a v n

ut

i v i s t ng tr

ng và

27

ut

i v i phát tri n du l ch

29

phát tri n kinh t
1.2.2. Vai trò c a v n

1.2.2.1. Phát tri n c s h t ng

29

1.2.2.2. Khai thác t t ti m n ng, làm chuy n d ch c c u

30

kinh t , b o v canh quan môi tr

ng, phát tri n kinh t du l ch b n v ng

1.2.3.3. Gia t ng GNP cho n n kinh t
1.3. M t s bài h c kinh nghi m v
c am ts n

30
u t phát tri n ngành du l ch

c trong khu v c

1.4. M t s kinh nghi m thu hút v n cho
m ts

a ph

K t lu n ch
Ch

31

u t phát tri n du l ch

34

ng
37

ng 1

ng 2: TH C TR NG HUY

NG V N

UT

38

CHO PHÁT TRI N DU L CH T NH BÌNH THU N
2.1. Q trình phát tri n du l ch t nh Bình Thu n

38

trong th i gian qua
2.1.1. i u ki n t nhiên xã h i và nhân v n

phát tri n

38

du l ch t nh Bình Thu n
2.1.2. Quá trình phát tri n du l ch Bình Thu n trong th i gian qua

39

2.1.2.1. Công tác quy ho ch phát tri n du l ch

40

2.1.2.2. Công tác phát tri n c s h t ng ph c v du l ch

40

2.1.2.3. K t qu ho t

41

ng du l ch

a. Khách du l ch

41

b. Doanh thu du l ch

43

2.1.2.4. Phát tri n d ch v , ngành ngh truy n th ng ph c v

44

du l ch


5
2.1.2.5. Ngu n nhân l c

45

2.1.2.6. Công tác qu ng bá, xúc ti n du l ch

45

2.1.3. ánh giá chung

46

2.1.3.1. M t

46

c

2.1.3.2. H n ch

46

2.1.3.3. Nguyên nhân các m t h n ch

47

2.2. Th c tr ng huy

ng v n

u t cho phát tri n du l ch
48

Bình Thu n trong th i gian qua
2.2.1. Huy

ng v n t Ngân sách Nhà n

c

2.2.2. Huy

ng v n t Tín d ng ngân hàng

2.2.3. Huy

ng v n t các doanh nghi p trong n

2.2.4. Huy

ng v n n

48
51

c

c ngoài

54
56

2.2.4.1. Huy

ng v n

u t tr c ti p n

c ngoài (FDI)

56

2.2.4.2. Huy

ng v n

u t gián ti p n

c ngoài

58

2.2.5. Huy

ng t th tr

ng v n

2.3. ánh giá trong huy
2.3.1. M t

58

ng v n phát tri n du l ch Bình Thu n

c

58
58

2.3.2. Nh ng h n ch , t n t i

59

2.3.3. Nguyên nhân các h n ch

60

K t lu n ch

61

Ch

ng 2

ng 3: GI I PHÁP TÀI CHÍNH HUY

V N

UT

NG

62

PHÁT TRI N DU L CH T NH BÌNH THU N

N N M 2015
3.1. Quan i m, m c tiêu phát tri n du l ch Bình Thu n

62

n n m 2015
3.1.1. Quan i m phát tri n

62

3.1.2. M c tiêu phát tri n

63

3.2.

u t phát tri n du l ch Bình Thu n

64

u t vào l nh v c h th ng h t ng c s ph c v

64

nh h

ng

n n m 2015
3.2.1.


6
phát tri n du l ch:
3.2.2.

u t phát tri n h th ng c s l u trú và công trình

65

d ch v du l ch
3.2.3.

u t phát tri n các cơng trình vui ch i gi i trí

66

3.2.4.

nh h

ng phát tri n và ào t o ngu n nhân l c du l ch

66

3.2.5.

nh h

ng qu ng bá xúc ti n du l ch

67

3.2.6.

nh h

ng b o t n và khai thác tài nguyên du l ch

67

3.3. D báo nhu c u v n

u t cho phát tri n du l ch Bình Thu n

68

n 2015
3.4. Các gi i pháp tài chính huy

ng v n

u t phát tri n

70

du l ch Bình Thu n
3.4.1. Các gi i pháp v mô
3.4.1.1. Nâng cao ch t l

70
ng công tác xây d ng chi n l

c,

70

l p quy ho ch và k ho ch phát tri n ngành du l ch
3.4.1.2. Xây d ng môi tr

ng

u t vào ngành du l ch an toàn,

hi u qu và t o i u ki n thu n l i trong thu hút
và ngoài n

u t trong

c

3.4.1.3. Hồn thi n chính sách thu nh m t o ngu n v n
Ngân sách nhà n
t ng c

70

ng

c, nâng cao hi u qu chi ngân sách

u t phát tri n kinh t

3.4.1.4. Phát tri n th tr
các kênh huy

71

ng tài chính, m r ng và khai thơng

ng v n trên th tr

3.4.2. Các gi i pháp

a ph

3.4.2.1. Các gi i pháp thúc

72

ng

ng

73

y huy

ng các ngu n v n

ut

73

phát tri n h t ng du l ch
a. Gi i pháp huy
b. Huy

ng v n t ngân sách nhà n

ng v n t các ngu n khác

3.4.2.2. Các gi i pháp huy

ng v n

c

73

phát tri n h t ng du l ch
ut c s

75
76

kinh doanh du l ch
a. Th c hi n t t công tác thu hút

u t trong n

c

76


7
b.

y m nh thu hút v n

u t tr c ti p n

c ngoài vào

77

phát tri n du l ch
3.4.2.3. Gi i pháp huy

ng v n t ngu n tín d ng

3.4.2.4. Các gi i pháp khác h tr huy
a. T p trung

ng v n phát tri n du l ch

y m nh và nâng cao ch t l

ng công tác quy

77
78
78

ho ch phát tri n du l ch
b. Phát tri n a d ng lo i hình, s n ph m du l ch và nâng cao
ch t l
c.

78

ng d ch v

y m nh công tác xúc ti n, qu ng bá du l ch

d. Phát tri n ngu n nhân l c

K t lu n ch

ng 3

thu hút v n

ut

79
80
81

PH N K T LU N

82

TÀI LI U THAM KH O

84


8
DANH M C CÁC CH

VI T T T

u t gián ti p n

c ngoài

FPI

u t tr c ti p n

c ngoài

FDI

Giá tr gia t ng

VAT

Ngân hàng Trung
Ngân hàng th

ng

ng m i

Ngân hàng Nhà n

c

NHT
TNTM
NHNN

Tài tr phát tri n chính th c

ODA

Vi n tr c a các t ch c Phi Chính ph

NGO

Th tr

TTCK

ng ch ng khốn

T ch c tín d ng

TCTD

y ban nhân dân

UBND


9
DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1: S l

ng khách du l ch

n Bình Thu n giai o n 2005-2010

42

B ng 2.2: Doanh thu du l ch giai o n 2005-2010

43

B ng 2.3: Thu ngân sách t nh Bình Thu n giai o n 2005-2010

48

B ng 2.4: Chi ngân sách t nh Bình Thu n giai o n 2005-2010

50

B ng 2.5: T ng ngu n v n tín d ng ngân hàng giai o n 2005-2010

51

B ng 2.6: D n tín d ng trung và dài h n

52

B ng 2.7: D n tín d ng ng n h n
B ng 2.8: C c u d n tín d ng
B ng 2.9: D án du l ch
B ng 2.10:

n 31/12 giai o n 2005-2010

n 31/12 giai o n 2005-2010
n 31/12 giai o n 2005-2010

u t t i Bình Thu n giai o n 2005-2010

u t tr c ti p n

c ngồi vào du l ch Bình Thu n

53
54
54
56

giai o n 2005 - 2010
B ng 3.1. D báo t ng s l

t khách

B ng 3.2. D báo ch tiêu GDP và v n
B ng 3.3. D báo các ngu n v n

n du l ch t nh Bình Thu n
u t cho du l ch t nh Bình Thu n

u t du l ch Bình Thu n

n n m 2015

64
68
69

10
DANH M C CÁC BI U
Bi u

2.1: S l

ng khách du l ch

Bi u

2.2: Doanh thu du l ch giai o n 2005-2010

43

Bi u

2.3: Thu ngân sách t nh Bình Thu n giai o n 2005-2010

48

Bi u

2.4: Chi Ngân sách t nh Bình Thu n giai o n 2005-2010

50

Bi u

2.5: T ng ngu n v n tín d ng ngân hàng giai o n 2005-2010

51

Bi u

2.6: D án du l ch

55

Bi u

2.7:

u t t i Bình Thu n giai o n 2005-2010

u t tr c ti p n

giai o n 2005 - 2010

n Bình Thu n giai o n 2005-2010

c ngồi vào du l ch Bình Thu n

42

57


11
PH N M

1. Tính c p thi t c a

U

tài

Trong nh ng n m qua, cùng v i s phát tri n c a ngành du l ch c n

c, ngành

du l ch Bình Thu n ã có nh ng chuy n bi n tích c c, ngày càng tr thành m t ngành
kinh t quan tr ng trong c c u chung c a t nh,
bi t là m t n i trung tâm du l ch ngh d

nh

ng n i ti ng trong n

c

c và có s c thu hút du

c.

khách trong và ngoài n
Xác

ng th i du l ch Bình Thu n

c ý ngh a r ng l n c a ngành du l ch mang l i, cùng v i ti m n ng

du l ch phong phú, a d ng, nh t là ngành du l ch bi n, các c p chính quy n
ph

ng ch

o tích c c và s n l c ph n

u c a nhà

u t , do ó ngu n v n

a
ut

vào ngành du l ch Bình Thu n ngày càng t ng ã t o nên s phát tri n các c s l u
trú ho t

ng du l ch t i

Theo

ng.

án Quy ho ch t ng th phát tri n du l ch t nh Bình Thu n

nn m

án i u ch nh quy ho ch t ng th phát tri n du l ch Bình Thu n

2010 và
2010 và

a ph

nn m

nh h

ng

quan i m, m c tiêu,
hi n m c tiêu

n n m 2020 ã
nh h

c UBND t nh phê duy t, trong ó xác

ng phát tri n du l ch và nh ng gi i pháp ch y u

i h i IX c a

nh h

ng phát tri n kinh

ng ã ch rõ “Phát tri n du l ch th t s tr thành m t ngành

kinh t m i nh n; nâng cao ch t l

th v

th c

a ngành du l ch Bình Thu n tr thành m t ngành kinh t tr ng tâm

c a t nh, góp ph n chuy n d ch c c u kinh t c a t nh theo
t t i

nh

ng và hi u qu ho t

ng trên c s khai thác l i

i u ki n t nhiên, sinh thái, truy n th ng v n hóa, l ch s , áp ng nhu c u du

l ch trong n

c và phát tri n nhanh du l ch qu c t , s m

t trình

phát tri n du l ch

khu v c”, trong nh ng gi i pháp

th c hi n quy ho ch ó là nhu c u và t ch c t t

công tác huy

u t phát tri n du l ch.

ng các ngu n v n

Trong nh ng n m qua, Du l ch Bình Thu n ã có s chuy n bi n tích c c, th
hi n qua s gia t ng ngu n v n

u t , các kênh huy

hút các thành ph n kinh t tham gia
các ngu n v n cho

u t vào du l ch, tuy nhiên công tác huy

u t phát tri n du l ch t nh còn h n ch , b t c p do

ph c v du l ch ch y u d a vào ngân sách trung
v

ng

ng ngày càng a d ng h n, thu
ng

u t h t ng

ng, các d án ch m tri n khai do

n bù gi i t a m t b ng, d án ã c p phép nh ng không tri n khai th c hi n

12
do thi u n ng l c tài chính…d n

n ã nh h

ph i ti p t c kh c ph c và tháo g nh ng v
và hi u qu thu hút v n
theo úng

nh h

ng

n s phát tri n du l ch, do ó c n

ng m c, khó kh n

nâng cao quy mơ

u t t o i u ki n cho ngành du l ch Bình Thu n phát tri n

ng ã v ch ra.

T th c tr ng nêu trên, và v i mong mu n phân tích, ánh giá th c tr ng, t
a ra nh ng gi i pháp nh m thúc

y ngu n v n

nhà trong nh ng giai o n ti p theo, tôi ch n
u t phát tri n du l ch t nh Bình Thu n

ó

u t phát tri n ngành du l ch t nh

tài “Gi i pháp tài chính huy
n n m 2015” làm

ng v n

tài lu n v n Th c s

c a mình.
2. M c ích, ph m vi nghiên c u
- M c ích c a
ngu n v n

tài:

tài

ng d ng lý lu n v v n và các kênh huy

u t cho phân tích th c tr ng huy

ng v n trong quá trình phát tri n du

l ch t nh Bình Thu n trong th i gian qua, ánh giá nh ng k t qu

h n ch , khó kh n và t

ó

ng các

a ra nh ng gi i pháp huy

t

c và nh ng

ng v n phát tri n du l ch

n

n m 2015.
- Ph m vi nghiên c u c a

tài: Huy

ng v n

u t phát tri n du l ch là v n

có ph m vi r ng, do i u ki n th i gian và kh n ng có h n nên

tài nghiên c u

vào ánh giá quá trình phát tri n du l ch t nh Bình Thu n trong th i gian qua, th c

tr ng huy

ng v n và

a ra nh ng gi i pháp huy

ng v n

u t phát tri n du l ch

Bình Thu n.
3. Ph
Ph

ng pháp nghiên c u c a

ng pháp nghiên c u c a

ngu n s li u

tài

tài là mô t , so sánh, th ng kê và phân tích t

c thu th p qua các kênh nh C c Th ng kê, S V n hóa Th thao và

Du l ch, Ngân hàng Nhà n

c Chi nhánh Bình Thu n, S K ho ch và

chính, các báo cáo c a các ban ngành trong t nh và s li u
ti n thơng tin.
4. N i dung

tài:

Ngồi ph n m bài và k t lu n, n i dung
Ch

ng 1: T ng quan v

u t và huy

tài bao g m:
ng v n

ut

u t , S Tài

c công b trên ph

ng


13
Ch

ng 2: Th c tr ng huy

ng v n

u t cho phát tri n du l ch t nh Bình

Thu n.
Ch
Thu n

ng 3: Gi i pháp tài chính huy

n n m 2015

ng v n

u t phát tri n du l ch t nh Bình


14
Ch
T NG QUAN V
1.1. T ng quan v

VÀ HUY

u t và v n

1.1.1. Khái ni m
1.1.1.1.

UT

ng 1

u t và v n

NG V N

UT

ut
ut

ut

Trong các mơ hình kinh t v mơ

n gi n, xét v ph

ng di n tiêu dùng thì

t là b ph n h p thành l n th hai sau nhu c u. Khái ni m
hàm hai ph m trù phân bi t: M t m t,

u t liên quan

u t theo ngh a r ng bao
n vi c mua s m tài s n tài

chính nh c phi u, trái phi u và các lo i ch ng khốn khác, ó là lo i
chính. Các tài s n tài chính có th có

trên th tr

ng tài chính. M t khác,

nh máy móc, thi t b , nhà x

c t các

t phát hành m i hay

ng…hay còn g i là hàng hóa

di n kinh t v mơ, các kho n

u t b i ng

i mua

ng lai, ch ng h n nh c t c hay

ây không xu t hi n s gia t ng ngu n v n m i cho

n n kinh t b i vì vi c mua bán m t s n ph m tài chính s là s
mua nó nh ng l i là s gi m

c mua l i

u t v t ch t.

c xem nh là vi c

em l i ngu n thu nh p trong t

lãi c a trái phi u. Tuy nhiên,

u t tài

u t nh m vào vi c mua s m các tài s n v t ch t

Vi c mua s m các tài s n tài chính
hy v ng chúng s

u

ut

i v i ng

ut

i v i ng

i bán. Hay nói cách khác, v ph

u t và gi m

i
ng

u t v tài s n tài chính bù tr cho

nhau.
Nh v y, ch có s t o ra các hàng hóa
x

ng s khơng d n

n hi n t

u t v t ch t nh máy móc, thi t b , nhà

ng bù tr và hình th c

u t lo i này m i th c s

em l i s gia t ng phát tri n cho n n kinh t . Chính vi c t o ra hàng hóa

ut v t

ch t m i này s t o thêm vi c làm m i và kéo theo s phát tri n c a các ngành s n
xu t b tr khác, trong khi tài s n tài chính trên th tr

ng th c p không nh h

tr c ti p v i hai q trình ó. Và c ng chính vì i u ó mà lo i
là

u t có tính ch t phát tri n, g i t t là
T ng giá tr các hàng hóa

nh t

nh t o nên t ng l

ng

ut m i

u t này

c xem

u t phát tri n.
c s n xu t trong n n kinh t

u t . Nh ng vì các hàng hóa v n này

ph n nào b hao mịn trong n m ó

ng

th i k

c s d ng và

ph c v s n xu t nên m t ph n hàng hóa

ut

15
c dành cho

u t thay th , ph n còn l i t o nên kho n b sung cho t ng giá tr t

b n v t ch t c a n n kinh t và
Nh v y,

có ngu n

c g i là

u t m i cho n n kinh t , i u ki n c n có là làm sao

cho các doanh nghi p và nh ng nhà
l i nhu n t vi c
trên th tr

u t ròng

u t hy v ng r ng h s nh n

c m t kho n

u t vào hàng hóa m i cao h n kho n lãi do mua tài s n tài chính

ng. Theo quan i m c a kinh t h c thì t ng thu nh p c a n n kinh t (Y)

t c là t ng s n ph m qu c dân GDN th
Y=C+S

ng

c bi u hi n

mơ hình

n gi n:

(1)

Trong ó: C: tiêu dùng, S: ti t ki m. Tuy nhiên, kinh t h c luôn gi
ph n không s d ng m c ích tiêu dùng - ph n ti t ki m (S) là ph n tài s n
l y cho m c ích

u t . Do v y, Y = C + I

nh r ng
c tích

(2)

T (1) và (2), suy ra S = I
T

ó, có th th y ti t ki m hay tích l y v n v i m c ích là

cách khác,

u t là t b tiêu dùng hi n t i

gia t ng tiêu dùng trong t

il ys nl

u t . Hay nói

ng cao h n và nh v y

ng lai

Qua phân tích trên cho th y:
-

u t theo ngh a r ng

ti p. Ch có

c hi u là bao hàm

u t tr c ti p ròng t c là

u t tr c ti p và

u t gián

u t t o ra hàng hóa v n m i làm t ng ngu n

v n cho n n kinh t xét v t ng th
quy t

cho n n kinh t cho thêm

c ngu n v n, i u quan tr ng và mang tính

nh là làm th nào cho nh ng ng

i có ý

nh

c kho n hi u qu (kinh t , chính tr , xã h i) do
cao h n vi c b v n
- Ho t

ng v n

u t vào ho t

u t tin t

ng r ng h s nh n

u t vào hàng hóa v n em l i

ng khác.

u t luôn g n li n v i r i ro nh r i ro kinh doanh, r i ro tài

chính.

T

ó, chúng ta có th d n

n khái ni m

- Theo quan i m c a doanh nghi p:
c s ch p nh n r i ro nh t

nh

- Theo quan i m c a xã h i:
r i ro nh t

nh nh m thu

thu

u t nh sau:

u t là ho t

ng b v n kinh doanh trên

c s l i nhu n l n h n s v n ã b ra.
u t là ho t

c hi u qu nh t

ng b v n phát tri n, ch p nh n

nh vì m c tiêu phát tri n qu c gia.


16
1.1.1.2. V n

ut

Tài s n c a m t qu c gia bao g m tài nguyên thiên nhiên, tài s n

c s n xu t

ra và tích l y l i trong su t quá trình hình thành và phát tri n ngu n nhân l c và tri
th c.
Quá trình phát tri n c a m i n
nh m bù

t ra yêu c u ph i t o ra tài s n m i

p nh ng tài s n tiêu hao trong quá trình s d ng,

t ng thêm kh i l
a ph

c luôn

ng và ch t l

ng ph i huy

ng,

ng tài s n qu c gia.

ng, công ngh …và t t c các y u t

t o ra thu nh p tài s n qu c gia,
Nh v y, v n

a ph

nh, thi t b máy móc, nguyên v t
ó

V n

c xem là ngu n v n

u t hi u theo ngh a r ng là toàn b ngu n l c

ng, lao

ut

ng.

ng c a n n kinh t xã h i, bao g m tài nguyên,
ngh , nhà x

t o ra tài s n m i, qu c gia,

u t nh ng y u t c n thi t cho tồn b q trình ho t

ng s n xu t kinh doanh t công c , tài s n c
li u, lao

ng th i không ng ng

t ai, môi tr

a vào ho t

ng, tri th c, công

ng…

u t hi u theo ngh a h p là ngu n l c

c th hi n b ng ti n c a m i cá

nhân, doanh nghi p và c a qu c gia.
1.1.2. M c tiêu
1.1.2.1.

ut

i v i doanh nghi p

Trong m t th i gian nh t

tiêu

nh, m t doanh nghi p có th có m t hay nhi u m c

ng th i, các m c tiêu c a doanh nghi p có th thay

các lo i m c tiêu
t ng c

i theo th i gian, bao g m

u t nh t i a hóa l i nhu n; duy trì s t n t i c a doanh nghi p;

ng uy tín c a s n ph m và c a doanh nghi p; t ng giá tr c a doanh

nghi p.Tóm l i, m c tiêu c a doanh nghi p là “l i nhu n”
1.1.2.2.

i v i Nhà n

c

ng trên quan i m qu c gia, m c tiêu c a
ngu n thu cho ngân sách; t o ra vi c làm, nâng cao
ng
tr

u t là t ng tr

ng GDP t o

i s ng v t ch t và tinh th n cho

i dân, c i thi n phân ph i thu nh p; s d ng h p lý tài nguyên và b o v môi
ng.


17
Nh ng m c tiêu trên ph i
t i a nh ng m t trái c a

c

t ra trong m i quan h cân nh c nh m h n ch

u t gây nh h

ng không t t, mang m m m ng tiêu c c

cho n n kinh t - v n hóa - xã h i c a m t qu c gia.
1.1.3. Phân lo i
1.1.3.1. Theo
a.

ut
c i m

u t tr c ti p
u t tr c ti p là ho t

trình ho t
ho t

ut

ng

ng và qu n lý

u t mà ng

u t , h bi t

c m c tiêu

ng c a các lo i v n mà h b ra (ng

ch th ). Ho t

ng

u t này có th

i b v n tham gia tr c ti p vào quá
u t c ng nh ph

i b v n và ng

c th c hi n d

ng th c

i s d ng v n là m t

i các d ng: H p

tác, liên doanh, công ty trách nhi m h u h n, công ty c ph n,

ng h p

u t tr c ti p n

c

ngoài t i Vi t Nam.
b.

u t gián ti p
u t gián ti p là hình th c b v n vào ho t

qu cho b n thân ng
thân ng

i b v n vào ho t

ng kinh t nh m em l i hi u qu cho b n

i có v n c ng nh cho xã h i, nh ng ng

qu n lý ho t

ng

ut .

ng kinh t nh m em l i hi u

u t gián ti p th

ng

i có v n không tr c ti p tham gia
c th c hi n d

i d ng: c phi u,

tín phi u
1.1.3.2. Theo tính ch t s d ng v n
a.

ut

u t phát tri n
u t phát tri n là ph

ng th c

u t tr c ti p, trong ó, vi c b v n nh m gia

t ng giá tr tài s n. S gia t ng giá tr tài s n trong

u t phát tri n nh m t o ra nh ng

n ng l c m i ho c c i t o, m r ng, nâng c p n ng l c hi n có vì m c tiêu phát tri n.
i v i các n
u, là ph

c ang phát tri n,

ng th c c n b n

vi c làm và thu nh p cho ng
nâng c p
b.

u t phát tri n có vai trị quan tr ng hàng

tái s n xu t m r ng, t ng thu nh p qu c dân, t o ra
i lao

ng nh

ut

t o m i, m r ng, c i t o ho c

ng xá, c u c ng, doanh nghi p s n xu t, c s d ch v
u t d ch chuy n

18
u t d ch chuy n là ph

ng th c

u t tr c ti p, trong ó, vi c b v n nh m

d ch chuy n quy n s h u giá tr tài s n. Trong

u t d ch chuy n, khơng có s gia

t ng giá tr tài s n.
u t d ch chuy n có ý ngh a quan tr ng trong hình thành và phát tri n th
tr

ng v n, th tr

ng ch ng khoán, th tr

t phát tri n nh ho t

ng mua bán c phi u c a doanh nghi p trên th tr

1.1.3.3. Theo ngành
a.

ng h i oái…, h tr cho ho t

ng

u

ng v n

ut

u t phát tri n c s h t ng
u t phát tri n c s h t ng là ho t

ng

u t phát tri n nh m xây d ng c

s h t ng k thu t và xã h i.
C s h t ng k thu t nh giao thông v n t i, thông tin liên l c, i n, n
s h t ng xã h i nh tr
i v i các n

c…C

ng h c, b nh vi n, nhà tr , c s v n hóa, th thao…

c ang phát tri n, c s h t ng r t y u kém và m t cân

nghiêm tr ng. C s h t ng c n

c

u t phát tri n, i tr

cm tb

i

c, t o ti n

phát tri n các l nh v c kinh t khác.
b.
-

u t vào l nh v c s n xu t
u t phát tri n công nghi p:

u t phát tri n công nghi p là ho t

ng

u

tn

c

t phát tri n nh m xây d ng các cơng trình công nghi p
Trong công cu c phát tri n
theo h
l

Vi t Nam hi n nay,

ng cơng nghi p hóa - hi n

u t cơng nghi p

i hóa là chính y u nh m gia t ng giá tr s n

ng công nghi p trong GDP.
-

u t phát tri n nông nghi p:

u t phát tri n nông nghi p là ho t

ng

u

t phát tri n nh m xây d ng các cơng trình nơng nghi p.
Vi t Nam t
nơng nghi p,
ý ngh a chi n l
tr s n l
c.

i m xu t phát là m t n

c i m là s n xu t l
c, lâu dài nh m

c nông nghi p, v i l i th so sánh trong

ng th c. Vì th

u t phát tri n nơng nghi p có

m b o an tồn l

ng th c qu c gia và t tr ng giá

ng nông nghi p h p lý trong GDP.
u t phát tri n d ch v
u t phát tri n d ch v là ho t

trình d ch v nh th

ng

u t phát tri n nh m xây d ng các công

ng m i, khách s n - du l ch, d ch v khác.


19
Trong b i c nh h i nh p kinh t qu c t ,

u t d ch v là xu th phát tri n nh m

gia t ng t tr ng giá tr d ch v trong GDP
hóa, hi n

i hóa.

1.1.3.4. Theo tính ch t
a.

ng xây d ng c b n, nh m hình thành các cơng trình m i.

u t m i có ý ngh a quy t

u t m i òi h i nhi u v n
b.

u t m i)

u t m i, cùng v i vi c hình thành các cơng trình m i, ịi h i có b máy

qu n lý m i.
t .

ut

u t theo chi u r ng (
u t m i là ho t

Trong

Vi t Nam trong q trình cơng nghi p

nh trong th c hi n chuy n

u t , trình

i c c u kinh

công ngh và qu n lý m i.

u t chi u sâu
u t chi u sâu là ho t

nâng c p, hi n

i hóa,

ng

u t xây d ng c b n nh m c i t o, m r ng

ng b hóa dây chuy n s n xu t, d ch v trên c s các cơng

trình ã có s n.
Trong

u t chi u sâu, ti n hành vi c c i t o, m r ng và nâng c p các cơng

trình có s n, v i b máy qu n lý ã hình thành t tr
u t chi u sâu là hình th c

ut

c khi

u tiên

i v i các n

trong i u ki n còn thi u v n, công ngh và qu n lý.
xét tr

c khi có quy

nh

ut .
c ang phát tri n

u t chi u sâu c n

c xem

u t m i.

c. T n d ng n ng l c s n xu t - d ch v
Tr

c khi quy t

nh

u t , dù là

u t m i hay

u t chi u sâu; c n ánh giá

úng n ng l c s n xu t - d ch v hi n có. N u n ng l c s n xu t - d ch v c a m t
ngành, s n ph m kinh t - k thu t ch a
hi u qu , c n huy

ng các gi i pháp

c t n d ng, trên quan i m ti t ki m và

s d ng 100% công su t thi t k c a n ng l c

s n xu t ã có.
1.1.4. Các ngu n v n

ut

Trong t ng thu nh p c a m i n
bù

p và tích l y. Qu bù

c, sau khi tr

i ph n tiêu dùng, cịn l i là ph n

p và qu tích l y chính là ngu n g c hình thành v n

u t , trong ó qu tích l y là b ph n quan tr ng nh t. Qu tích l y

c hình thành

t kho n ti t ki m. N n kinh t càng phát tri n thì t l tích l y càng cao.
n

c ang phát tri n, do thu nh p cịn th p nên quy mơ và t l tích l y

i v i các

u th p, trong


20
khi nhu c u v v n

u t r t cao, do ó r t c n

M t khác, trong xu h
ngay c các n

n ngu n v n

ut t n

c ngoài.

ng chu chuy n v n qu c t và tồn c u hóa kinh t hi n nay,

c phát tri n v n c n có s k t h p gi a v n

u t trong và ngồi n

c

c hình thành t ti t ki m trong n

c

phát tri n kinh t .
Nh v y, v n
và n

u t có

cm in

c ngồi. Ti t ki m trong n

c

c bao g m ti t ki m c a Nhà n

nghi p và c a dân c là ngu n hình thành v n
ngồi hình thành v n

ut n

1.1.4.1. Ngu n v n

Ngu n v n

c ngoài d

i các d ng

u t trong n

u t trong n

u t trong n

c, c a doanh

c. Ti t ki m c a n

c

u t tr c ti p và gián ti p.

c

c hình thành t ti t ki m c a ngân sách nhà n

c,

c a các doanh nghi p và c a dân c
- Ti t ki m c a ngân sách nhà n

c chính là chênh l ch d

ng gi a t ng các

kho n thu mang tính khơng hồn l i (ch y u là các kho n thu thu ) v i t ng chi dùng
c a ngân sách. T ng thu ngân sách sau khi chi cho các kho n chi th
l i hình thành ngu n v n
Nh v y, v n
cho

ng xuyên, còn

u t phát tri n.

u t c a Nhà n

c là m t ph n ti t ki m c a ngân sách

chi

u t phát tri n. Ngu n v n này ph thu c vào kh n ng t p trung thu nh p qu c

dân vào ngân sách và quy mô chi tiêu dùng c a nhà n
quan tr ng, n

nh và có tính

nh h

ng cao

t

u t và qu kh u hao tài s n c

doanh nghi p là m t b ph n quan tr ng c a v n
doanh,

i m i trang thi t b ,

ây là ngu n v n

i v i các ngu n v n

- Ti t ki m c a các doanh nghi p là l i nhu n
cho doanh nghi p

c.

ut

u t khác.

c trong kinh doanh

l i

nh c a công ty. Ti t ki m c a

u t nh m m r ng quy mô kinh

i m i công ngh và nâng cao n ng l c c nh tranh c a

doanh nghi p, góp ph n phát tri n kinh t .
- Ti t ki m c a dân c là ph n ti t ki m c a các h gia ình và các cá nhân, t
ch c oàn th xã h i.

ây là ph n còn l i c a thu nh p sau khi ã óng thu và s

d ng cho m c ích tiêu dùng.
M c
quân

u ng

ti t ki m c a dân c ph thu c vào nhi u y u t nh m c thu nh p bình
i, chính sách lãi su t, chính sách thu và s

n

nh kinh t v mô.


21
Ti t ki m c a dân c gi vai trị quan tr ng trong h th ng tài chính, do kh n ng
chuy n hóa nhanh chóng thành ngu n v n cho
ki m, mua ch ng khoán, tr c ti p
thành ngu n v n

u t …Ti t ki m dân c c ng d dàng chuy n

u t c a Nhà n

chuy n thành ngu n v n

u t thơng qua các hình th c g i ti t

c b ng cách mua trái phi u chính ph , ho c

u t c a doanh nghi p qua vi c mua trái phi u, c phi u

c a các công ty phát hành.
1.1.4.2. Ngu n v n
a. V n
V n

ut n

u t tr c ti p n
u t tr c ti p n

vào trong n

c

c ngoài

c ngoài (FDI)

c ngoài là ngu n v n do các nhà

ut n

ty n

u t tr c ti p n

c ngoài

y u t lao

c ngồi.

c ngồi hình thành t ti t ki m c a t nhân và các công

u t v n vào n

ng, tài nguyên c a

nhu n cho vi c

c khác nh m khai thác l i th so sánh, t n d ng các
a ph

ng, ti t ki m chi phí v n chuy n

c ang phát tri n, v n

quan tr ng trong vi c t o nên cú hích ban

u t tr c ti p n

c ngoài mang ý ngh a

u cho s t ng tr

ng, phát tri n kinh t .

Bên c nh ngu n v n ngo i t , FDI còn mang theo cơng ngh , trình
và kh n ng ti p c n th tr

V n
ho t

qu n lý tiên ti n

ng th gi i. Vì v y, thu hút FDI ang tr thành hình th c

ng v n ph bi n, t o nên s c nh tranh gay g t gi a các n
b. V n

t ng l i

ut .

i v i các n

huy

a

th c hi n các d án s n xu t, kinh doanh, góp v n vào các cơng ty,

xí nghi p liên doanh ho c thành l p các doanh nghi p 100% v n n
V n

c ngoài

u t gián ti p n
u t gián ti p n

c ang phát tri n.

c ngoài

c ngoài là nh ng kho n

u t th c hi n thông qua các

ng cho vay và vi n tr . Ngu n v n có th là c a chính ph các n

c a các t ch c qu c t

c huy

c, có th là

ng thơng qua các hình th c c b n nh sau:

- V n tài tr phát tri n chính th c (ODA) là ngu n tài chính do các c quan
chính th c c a m t n

c ho c m t t ch c qu c t vi n tr nh m thúc

tri n kinh t xã h i c a các n

y s phát

c ang phát tri n. N i dung c a ODA bao g m vi n tr

khơng hồn l i, h p tác k thu t, cho vay u ãi không lãi su t và cho vay v i lãi su t
u ãi v lãi su t, th i h n thanh toán dài.


22
Ngu n v n ODA th
dùng ngu n này
th

ng

c th c hi n v i nhi u u ãi, các n

c ti p nh n

u t vào c s h t ng, l nh v c y t , giáo d c…Tuy nhiên ODA

ng g n v i các i u ki n ràng bu c kh t khe v th t c chuy n giao v n,

chính tr c a chính ph , các t ch c qu c t
c nh ó, do trình

qu n lý c a các n

i v i chính ph n

ng c

c ti p nh n. Bên

c ti p nh n vi n tr còn th p nên hi u qu s

d ng v n này không cao, làm cho nhi u n

c lâm vào c nh n n n ch ng ch t và n n

kinh t không phát tri n

quan tr ng là c n ph i nâng cao hi u qu

c. Do ó, v n

qu n lý và s d ng ngu n v n ODA

t

c nh ng m c tiêu phát tri n kinh t

ã

ra.

- V n vi n tr c a các t ch c phi chính ph (NGO) là các kho n vi n tr khơng
hồn l i. Tr

c ây lo i vi n tr này ch y u là v t ch t, ph c v cho m c ích nhân

o nh cung c p thu c men cho các trung tâm y t , ch
nhân thiên tai…Hi n nay lo i vi n tr này

và l

ng th c cho các n n

c th c hi n nhi u h n b ng các ch

ng

trình phát tri n dài h n, có s h tr c a các chuyên gia nh hu n luy n nh ng ng
làm công tác b o v s c kho , thi t l p các d án tín d ng, cung c p n

c s ch

i

nông

thôn…
Ngu n v n

u t gián ti p

c s d ng có hi u qu s có tác d ng thúc

khuy n khích và t o i u ki n thu hút
tri n, ngu n v n

u t gián ti p c a n

u t tr c ti p.

i v i các n

u t thông qua th tr

ng v n trên bình di n qu c t . Qua ó, các nhà

ti p thơng qua hình th c mua bán ch ng khoán
thu c m t qu c gia nào phát hành trên th tr
u t gián ti p thông qua th tr

n n kinh t

ng v n trong n

ng cung c p

c và các doanh nghi p

u t s th c hi n

u t gián

c Chính ph hay các doanh nghi p

ng tài chính n

c ngồi hay khu v c.

ng tài chính (FPI) có u i m góp ph n b

sung thêm ngu n v n cho n n kinh t c ng nh thúc
ng c a các th tr

ng kinh t .

ng tài chính là th tr

nh ng ngu n tài tr trung và dài h n cho Chính ph m t n
huy

c ang phát

c ngoài là ngu n v n r t quý giá c n ph i t n

d ng và khai thác có hi u qu , t o ịn b y kích thích t ng tr
- Nh ng kho n

y,

c.

y vi c c ng c và c i ti n ho t

i u này, làm cho v n và ngu n l c trong

c phân b t t h n, t o c h i a d ng hóa danh m c

u t , c i thi n


23
kh n ng qu n lý r i ro và thúc

y s gia t ng c a ti t ki m và

n n kinh t s tr nên v ng m nh h n và t ng tr
Nh v y, ngu n v n
tác d ng thúc
i v i các n

u t gián ti p n

ng kinh t s

c ngoài

c thúc

y.

c s d ng có hi u qu s có

y, khuy n khích và t o i u ki n thu hút
c ang phát tri n, ngu n v n

u t v i k t qu là

u t tr c ti p n

u t gián ti p n

c ngoài.

c ngoài là ngu n v n

r t quý giá, c n ph i t n d ng và khai thác có hi u qu , t o thành òn b y kích thích
t ng tr

ng kinh t .

1.1.5. Các cơng c huy
Huy
ngồi

ng v n

ng v n

ut

u t là q trình thu hút, t p trung m t ph n trong n

chuy n hóa vào ho t

ng

ng v n

c

u t cho s n xu t kinh doanh nh m phát tri n

kinh t . Q trình chuy n hóa t ti t ki m
công c huy

c và n

n

ut

c th c hi n thông qua các

u t nh sau:

1.1.5.1. Các công c thu c chính sách tài chính - ti n t
a. Thu
Thu là công c
h i vào ngân sách d

Nhà n

c huy

i hình th c c

ng, t p trung các ngu n l c tài chính c a xã

ng ch , b t bu c.T o l p ngu n thu cho NSNN là

ch c n ng c b n c a thu . Theo kinh nghi m phát tri n,

có

c ngu n thu t thu

không nh ng áp ng c b n các nhu c u chi tiêu dùng mà còn dành ra m t ph n th a
áng t o ngu n v n cho s
th ng thu có hi u qu ,
thúc

y s t ng tr

u t phát tri n, thì ịi h i nhà n

c xây d ng d a trên các nguyên t c c b n ó là thu ph i

ng kinh t c a qu c gia, ph i có

b o tính trung l p và

c ph i thi t l p m t h

n i - tính n

nh và ph i

m

n gi n.

b. Tín d ng
Tín d ng

c xem là chi c c u n i gi a các ngu n cung c u v v n ti n t trong

n n kinh t . B ng vi c huy
t ch c kinh t
t

ng các ngu n v n t m th i nhàn r i t các cá nhân, các

b sung k p th i cho nh ng doanh nghi p, cá nhân, các t ch c kinh

b sung k p th i cho nh ng doanh nghi p, cá nhân k c ngân sách ang g p

thi u h t v v n trên ngun t c có hồn tr . Các t ch c tín d ng góp ph n quan
tr ng trong vi c i u ti t các ngu n v n t o i u ki n cho q trình s n xu t kinh
doanh khơng b gián o n,

ng th i còn giúp cho các doanh nghi p b sung v n

u


24
t

m r ng ho t
ó thúc

ng s n xu t kinh doanh,

i m i công ngh , c i ti n qu n lý, t

y kinh t phát tri n. Tín d ng bao g m tín d ng nhà n

c và tín d ng ngân

hàng.
- Tín d ng nhà n
Xét trên g c
n

huy

c ti n hành nh m cân

không áp ng
n

c:

c huy

y

ng v n, tín d ng nhà n

c là ho t

ng i vay do nhà

i ngân sách khi mà ngu n thu thu và các ngu n khác

các nhu c u chi tiêu c a ngân sách. Tín d ng nhà n

ng và t p trung

c m t ngu n thu l n t o i u ki n cho n

v mô, phân b l i ngu n l c tài chính, nâng cao ngu n v n t p trung
c u

u t c a nhà n

c

nh kinh t

th a mãn nhu

c.

Tín d ng nhà n

c giúp nhà

c th c hi n nh m vay n trong n

c thơng qua các cơng

c nh cơng trái, tín phi u ng n h n, trái phi u dài h n phát hành trong n
vi c phát hành các ch ng khoán này, nhà n
kh i l
tr

c cung c p cho th tr

ng tài chính m t

ng hàng hóa l n, ít r i ro làm phong phú thêm s n ph m

phát tri n th

ng.
Tín d ng nhà n

c c ng

c th c hi n nh m vay n n

c ngoài b ng vi c vay

t ngu n vi n tr phát tri n chính th c ODA, phát hành trái phi u c a nhà n
th tr

c trên

ng qu c t .
Tín d ng nhà n

c là m t kênh huy

b i chi ngân sách và t o ngu n v n
m t cách ch t ch

ng v n c n thi t và quan tr ng

u t . Tuy nhiên vi c vay n ph i

tránh tình tr ng vay quá gi i h n cho phép, d n

n c a vi c tr n , c ng nh m t cân

i gi a

u t c a ngân sách và

v c doanh nghi p và dân c làm gia t ng lãi su t huy
v n

c. B ng

bù

p

c ki m soát
n áp l c n ng
u t c a khu

ng v n, gây h n ch vi c vay

ut .
- Tín d ng ngân hàng:
Tín d ng ngân hàng là công c thu hút v n nhàn r i c a các doanh nghi p và dân

c

cho vay. Các ngân hàng th

cho vay nh ng ngu n ti n ã huy
v n

u t c n thi t

ng m i và các t ch c trung gian tín d ng b ng vi c
ng

c và cung c p cho n n kinh t m t kho n

phát tri n. Bên c nh vi c th c hi n nghi p v truy n th ng là

vay và cho vay, các ngân hàng còn th c hi n nghi p v

ut v nd

i các hình th c