Ứng dụng mô hình Binary Logistic vào phân tích rủi ro tín dụng doanh nghiệp tại Công ty Cho thuê Tài chính II Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP HCM





LNG TH KIM THUN


NG DNG MÔ HÌNH BINARY LOGISTIC VÀO
PHÂN TÍCH RI RO TÍN DNG DOANH NGHIP
TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM






LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh – Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




LNG TH KIM THUN

NG DNG MÔ HÌNH BINARY LOGISTIC VÀO
PHÂN TÍCH RI RO TÍN DNG DOANH NGHIP
TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM



Chuyên ngành : Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12


LUN VN THC S KINH T





NGI HNG DN KHOA HC :
TS. H THY TIÊN

TP. H Chí Minh – Nm 2011
LI CAM OAN

Tôi cam đoan lun vn này là do bn thân t nghiên cu và thc hin
theo s hng dn ca TS. H Thy Tiên. Các kt qu nghiên cu trong lun
vn là trung thc và cha tng đc công b trong bt k công trình nghiên
cu nào khác.
Tôi hoàn toàn chu trách nhim v tính pháp lý trong quá trình nghiên
cu khoa hc lun vn này

Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2011
Ngi cam đoan


Lng Th Kim Thun

MC LC
Trang ph bìa Trang
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc ch vit tc
Danh mc các bng biu
Danh mc các hình v, đ th
LI M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V QUN TR RI RO TÍN DNG
TRONG HOT NG CHO THUÊ TÀI CHÍNH VÀ MÔ HÌNH HI
QUY BINARY LOGISTIC 5
1.1 C s lý lun v Qun tr ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính 5
1.1.1. Ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính 5
1.1.1.1. Khái nim ri ro và ri ro tín dng 5
1.1.1.2. Các loi ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính 6
1.1.1.3. Nhng ch tiêu phn ánh mc đ ri ro tín dng trong hot đng
cho thuê tài chính 9
1.1.1.4. Hu qu ca ri ro tín dng 10
1.1.1.5. Các nhân t nh hng đn ri ro tín dng trong hot đng cho
thuê tài chính 12
1.1.2. Qun tr ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính 14
1.1.2.1. S cn thit ca công tác qun tr ri ro tín dng 14
1.1.2.2. Khái nim 15
1.1.2.3. Ni dung qun tr ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài

chính 15
1.1.2.4. o lng ri ro tín dng 18
1.1.2.5. Kinh nghim qun tr ri ro tín dng thuê mua ti mt s nc 23
1.2 Gii thiu mô hình hi quy Binary Logistic 25
1.2.1. ng dng ca mô hình hi quy Binary Logistic 25
1.2.2. Mô hình Binary Logistic 26
1.2.2.1. Din dch các h s hi quy ca mô hình Binary Logistic 27
1.2.2.2.  phù hp ca mô hình 27
1.2.2.3. Kim đnh ý ngha thng kê ca các h s 28
1.2.2.4. Kim đnh mc đ phù hp tng quát 28
1.2.2.5. Các phng pháp đa bin đc lp vào mô hình hi quy Binary
Logistic 29
KT LUN CHNG 1 30
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO TÍN DNG TI
CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM 31
2.1. Thc trng hot đng cho thuê tài chính  Vit Nam 31
2.1.1. Mt s thành tu trong hot đng cho thuê tài chính 31
2.1.2. Nhng tn ti trong hot đng cho thuê tài chính 32
2.2. Thc trng hot đng cho thuê tài chính ti BLC II 33
2.2.1. C cu d n 33
2.2.1.1. C cu d n theo đi tng cho thuê 33
2.2.1.2. C cu d n theo loi hình doanh nghip 34
2.2.1.3. C cu d n theo nhóm tài sn cho thuê 36
2.2.2. Th phn hot đng 37
2.2.3. Phân loi n và trích lp d phòng ri ro 38
2.2.3.1. Phân loi n 38
2.2.3.2. Thc trng trích lp qu d phòng ri ro 39
2.3. Phân tích ri ro tín dng ti BLC II 40
2.3.1. Các loi ri ro tín dng 40

2.3.1.1. Ri ro tài chính 40
2.3.1.2. Ri ro hot đng 40
2.3.1.3. Ri ro khác 41
2.3.2. Các ch tiêu đánh giá mc đ ri ro tín dng 41
2.3.2.1. N quá hn 41
2.3.2.2. N xu 44
2.3.2.3. Lãi treo 49
2.3.3. Công tác qun tr ri ro tín dng ti BLC II 50
2.3.4. ánh giá công tác qun tr ri ro tín dng ti BLC II 53
2.3.4.1. Kt qu đt đc 53
2.3.4.2. Hn ch 55
KT LUN CHNG 2 57
CHNG 3: NG DNG MÔ HÌNH HI QUY BINARY LOGISTIC
TRONG PHÂN TÍCH RI RO TÍN DNG DOANH NGHIP TI
CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM 59
3.1. Gii thiu mt s mô hình đo lng ri ro tín dng 59
3.1.1. Mô hình đnh tính v ri ro tín dng – Mô hình 6C 59
3.1.2. Các mô hình lng hóa ri ro tín dng 60
3.1.2.1. Mô hình đim s Z 60
3.1.2.2. Mô hình đim s tín dng tiêu dùng 61
3.2. ng dng mô hình hi quy Binary Logistic trong phân tích ri ro tín dng
ti BLC II 61
3.2.1. Lý do la chn mô hình 61
3.2.2. Thit k mô hình phân tích ri ro tín dng 62
3.2.2.1 Thit k nghiên cu 62
3.2.2.2 Mô hình d kin 63
3.2.2.3. Quy trình xây dng mô hình ti u 66
3.2.2.4. Ý ngha ca các kt qu 69
3.2.3 Kt qu nghiên cu và nhn đnh các ch s nh hng đn kh nng

tr đc n 71
3.2.3.1 Kt qu nghiên cu đa ra mô hình Binary Logistic 71
3.2.3.2 Din dch ý ngha ca các h s hi quy Binary Logistic 72
3.2.4 Vn dng mô hình hi quy Binary Logistic 74
3.2.4.1 So sánh phân nhóm n vi xác sut kh nng tr n 74
3.2.4.2 Vn dng mô hình hi quy Binary Logistic cho xp hng tín dng
theo h thng XHTD ni b ca BIDV 76
3.2.4.3 Vn dng mô hình hi quy Binary Logistic cho mc đch d báo . 76
3.3. ánh giá tính kh thi ca mô hình 77
KT LUN CHNG 3 79
CHNG 4: GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN
DNG TI CÔNG TY CHO THUÊ TÀI CHÍNH II NGÂN HÀNG
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM 81
4.1. nh hng phát trin hot đng cho thuê tài chính 81
4.1.1. nh hng phát trin hot đng cho thuê tài chính 81
4.1.2. nh hng phát trin hot đng cho thuê tài chính ti BLC II 82
4.1.2.1. nh hng phát trin cho thuê tài chính 82
4.1.2.2. Quan đim ch đo v chính sách tín dng 83
4.2. Gii pháp nâng cao qun tr ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài
chính 84
4.2.1. Gii pháp đi vi BLC II 84
4.2.1.1. Gii pháp phòng nga ri ro 84
4.2.1.2. Thc hin phân tán ri ro trong hot đng cho thuê tài chính 89
4.2.1.3. Xây dng chính sách khách hàng hiu qu 90
4.2.1.4. Cng c và hoàn thin h thng thông tin tín dng 90
4.2.1.5. Các gii pháp hn ch, bù đp tn tht khi ri ro xy ra 91
4.2.1.6. Các gii pháp v nhân s 93
4.2.1.7. Xây dng chin lc qung cáo, tip th 95
4.2.2 Gii pháp đi vi khách hàng 95
4.2.2.1 Gim t l n trên vn ch s hu 96

4.2.2.2 Tng t sut sinh li trên vn ch s hu 97
4.3. Kin ngh 98
4.3.1. Kin ngh vi Chính ph 98
4.3.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng nhà nc 100
4.3.3. Kin ngh vi Hip hi cho thuê tài chính Vit Nam 101
4.3.4. Kin ngh vi Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam 101
KT LUN CHNG 4 102
KT LUN 104
TÀI LIU THAM KHO
PH LC


DANH MC CÁC CH VIT TC

- ALC 2 : Công ty Cho thuê tài chính 2 Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông Thôn Vit Nam
- ATM : Automated Teller Machine-Máy rút tin t đng
- BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
- BLC : Công ty Cho thuê Tài chính TNHH MTV Ngân hàng u t và
Phát trin Vit Nam
- BLC II : Công ty Cho thuê Tài chính II Ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam
- CBTD : Cán b tín dng
- CIC : Trung tâm thông tin tín dng Ngân hàng nhà nc
- CP : C phn.
- CTTC : Cho thuê tài chính
- DN : Doanh nghip.
- DNNN : Doanh nghip Nhà nc.
- DNTN : Doanh nghip t nhân
- DPRR : D phòng ri ro

- HCTTC: Hp đng cho thuê tài chính
- MTV : Mt thành viên
- NH : Ngân hàng
- NHT&PTVN : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
- NHNN : Ngân hàng Nhà nc
- NHNN&PTNTVN : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam
- NHTM : Ngân hàng thng mi
- QHKH : Quan h khách hàng
- Q : Quyt đnh
- QTRR : Qun tr ri ro
- QTRRTD: Qun tr ri ro tín dng
- RR : Ri ro
- RRTD : Ri ro tín dng
- TCTD : T chc tín dng
- TNHH : Trách nhim hu hn.
- TS : Tài sn
- TTTD : Thông tin tín dng
- WTO : T chc Thng mi Th gii

DANH MC CÁC BNG, BIU

STT Tên bng Trang
Bng 2.1 Tình hình n xu ti các Công ty CTTC 32
Bng 2.2
C cu d n cho thuê theo loi hình doanh nghip 2008-
2010
35
Bng 2.3 C cu d n cho thuê theo nhóm tài sn 2008-2010 37
Bng 2.4 Phân loi nhóm n 2008-2010 39
Bng 2.5 Trích lp d phòng ri ro 2008-2010 39
Bng 2.6 N quá hn 2007-2010 41
Bng 2.7 T l n quá hn theo ngành ngh nm 2010 43
Bng 2.8 N xu và t l n xu 2007-2010 44
Bng 2.9 Mt s nguyên nhân dn đn n xu theo loi tài sn thuê 45
Bng 2.10
N xu ca các Công ty cho thuê tài chính trong Hip hi

Cho thuê tài chính Vit Nam nm 2009 - 2010
47
Bng 2.11
T l N xu ca các Công ty cho thuê tài chính trong
Hip hi Cho thuê tài chính Vit Nam nm 2010
48
Bng 2.12 Lãi treo và t l lãi treo 2007-2010 49
Bng 3.1
Các bin đc lp đc s dng trong phân tích hi quy mô
hình Binary Logistic
63
Bng 3.2 Variables in the Equation 68
Bng 3.3 Omnibus Tests of Model Coefficients 69
Bng 3.4 Model Summary 69
Bng 3.5 Classification Table
(a)
70
Bng 3.6
So sánh phân loi n và xác sut kh nng tr đc n vay
ca 72 doanh nghip
74
Bng 3.7
Mô t phân nhóm n da trên xác sut kh nng tr đc
n
76
Bng 3.8
Mô t xp hng tín dng da trên xác sut kh nng tr
đc n
76
Bng 3.9

Ch tiêu đánh giá Công ty TNHH SX TM DV Vôi Thng
Nht
76
Bng 3.10 Ch tiêu đánh giá Công ty C phn T XD Phú Thnh 78

DANH MC CÁC HÌNH V

STT Tên bng Trang
Hình v 2.1
D n Cho thuê tài chính ni ngành và ngoi ngành
2007-2010
34
Hình v 2.2 C cu d n theo loi hình doanh nghip 2008-2010 35
Hình v 2.3
Th phn ca mt s công ty cho thuê tài chính nm
2010
37
Hình v 2.4 T l n quá hn 2007-2010 42
Hình v 3.1 Các nhân t nh hng đn kh nng tr n 71


1

M U

1. Tính cp thit ca đ tài
Nc ta đang trong quá trình hi nhp kinh t th gii, vì vy chúng ta phi
không ngng đi mi và phát trin chính mình. Vi vic gia nhp WTO, nhu cu v
vn kinh doanh ca các doanh nghip càng tng cao, đc bit là nhu cu đi mi
trang thit b, máy móc ca các doanh nghip đ tng quy mô, trình đ sn xut,
cht lng sn phm, nng lc cnh tranh.
Hin nay, lng vn trung và dài hn đu t cho các doanh nghip vn còn

khiêm tn. Kênh huy đng vn quen thuc vn là đi vay vn ngân hàng thng mi.
Tuy nhiên vic đi vay vn ngân hàng, bên cnh nhng u đim lâu đi ca hình
thc tín dng này, các doanh nghip s gp khó khn trong tài sn đm bo cng
nh uy tín, đc bit là đi vi các doanh nghip va và nh. Trong nhng trng
hp nh vy, mt kênh huy đng khác mà doanh nghip có th tìm đn là các công
ty cho thuê tài chính. Vi nhng u đim ca mình, cho thuê tài chính t ra thích
hp vi nhng doanh nghip mi thành lp, có lng vn nh.
Công ty cho thuê tài chính II Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam, là
đn v thành viên ca Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam – Mt trong bn
ngân hàng quc doanh ln nht ti Vit Nam hot đng ch yu trong lnh vc đu
t phát trin. K tha và phát huy kinh nghim trên 50 nm hot đng ch yu trong
lnh vc này, Công ty Cho thuê Tài chính II tin tng rng s phc v tt các doanh
nghip hot đng trên lãnh th Vit Nam trong vic tháo g nhng khó khn v vn
đ đu t, đi mi công ngh tng sc cnh tranh trong hot đng kinh doanh, góp
phn thúc đy s tng trng ca các doanh nghip và công cuc công nghip hóa,
hin đi hóa đt nc. Phng châm hot đng ca công ty là “Bình đng, Hp tác,
Cùng phát trin”.
Trên thc t, tín dng thuê mua tài chính ca các Công ty cho thuê tài chính ti
Vit Nam nói chung và hot đng cho thuê tài chính ca Công ty cho thuê tài chính
II -BIDV nói riêng, trong thi gian qua, cng đã xut hin mt s ri ro nh không

2

thu đc tin thuê, tính chuyn nhng ca tài sn thuê thp, hiu qu ca d án
không nh d tính
Do đó, đ kinh doanh có hiu qu, đm bo an toàn hot đng và không ngng
phát trin, Công ty cho thuê tài chính II-BIDV cn phi nhn din, phân tích ri ro
đ t đó có các gii pháp thích hp đ gim thiu ri ro, nâng cao cht lng và an
toàn hot đng.
Xut phát t nhu cu trên, tác gi đã chn đ tài “ng dng mô hình Binary

Logistic vào phân tích ri ro tín dng doanh nghip ti Công ty cho thuê tài chính
II-Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam” đ làm đ tài nghiên cu trong lun
vn tt nghip.
2. Mc tiêu ca đ tài
- V lý lun : phân tích c s lý lun v hot đng cho thuê tài chính và ri
ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính, qua đó nêu bt s cn thit phi phân
tích ri ro tín dng cho thuê tài chính trong công tác qun lý ri ro tín dng ca các
công ty cho thuê tài chính Vit Nam.
- V thc tin: Theo kho sát, các công ty cho thuê tài chính hin nay không áp
dng bt k mô hình đnh lng nào, mà quyt đnh cho thuê hoàn toàn da vào xp
hng tín dng ni b, tuy nhiên không phi doanh nghip nào cng đ điu kin xp
hng tín dng ni b, đc bit là các doanh nghip nh, các doanh nghip mi thành
lp. Do đó, yêu cu cp thit đi vi các công ty cho thuê tài chính cn tìm ra mt
mô hình đnh lng có th giúp công ty cho thuê tài chính có th ra quyt đnh cho
thuê mt cách tt nht, góp phn gim thiu đc ri ro tín dng, nâng cao cht
lng tín dng cng nh hot đng cho thuê. Trong lun vn này tác gi đa ra mô
hình đnh lng sau :
+ a ra các nhân t nh hng đn kh nng tr n ca doanh nghip ti
Công ty Cho thuê tài chính II Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam thông
qua vic vn dng mô hình hi quy Binary Logistic. Qua đó giúp cho Công ty
đa ra quyt đnh cho thuê mt cách tt nht, tránh đc ri ro tín dng đc bit

3

đi vi các doanh nghip mi thành lp cha đ điu kin đ xp hng tín dng
ni b.
+ a ra nhng gii pháp nhm nâng cao qun tr ri ro tín dng đi vi công ty
cho thuê tài chính, qua đó nâng cao hiu qu hot đng cho thuê tài chính ti Công
ty Cho thuê tài chính II. ng thi giúp doanh nghip có điu kin vay vn bng
hình thc thuê tài chính tt hn.

3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là các doanh nghip có ri ro tín dng (doanh nghip
không có kh nng tr n).
Phm vi nghiên cu là 72 doanh nghip va và nh có quan h tín dng vi
Công ty cho thuê tài chính II Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam vào nm
2010.
4. Phng pháp nghiên cu
Da vào lý thuyt ngành Kinh t tài chính – Ngân hàng kt hp vi phng
pháp tip cn x lý s liu thc t, ng dng t duy và các mô hình lng hóa ca
toán hc (c th ng dng mô hình Binary Logistic trong phân tích ri ro tín dng
doanh nghip bng phng pháp SPSS thông qua s dng các ch tiêu tài chính ca
các doanh nghip đc tng hp ti Công ty cho thuê tài chính II Ngân hàng u t
và Phát trin Vit Nam) nhm đa đc ra nhng đánh giá và d báo ca mô hình
trong vic h tr công tác qun tr ri ro tín dng, qua đó đ xut các gii pháp đ
nâng cao hiu qu công tác qun tr ri ro tín dng ti các công ty cho thuê tài chính
Vit Nam.
5. Nhng đim mi ca đ tài
Trên thc t có nhiu đ tài nghiên cu v qun tr ri ro tín dng trong hot
đng cho thuê tài chính nhng ch dng li  mc đ đnh tính cng nh có nhiu
công trình nghiên cu vn dng mô hình hi Binary Logistic vào thc tin cuc
sng xã hi và đã đc thc hin rt tt. Tuy nhiên v đ tài vn dng mô hình hi
quy Binary Logistic đ phân tích các nhân t nh hng đn kh nng tr n ca
doanh nghip ti các công ty cho thuê tài chính còn rt ít. Chính vì vy, trong lun
vn này tác gi vn dng mô hình kinh t lng vào thc t, c th  đây là mô hình

4

Binary Logistic vào đ xây dng mô hình. Trên c s mô hình đã xây dng đc
tác gi đi phân tích tng bin đc lp đ có th thy đc nhng nhân t nh hng
đn kh nng tr n ca khách hàng. Trên c s đánh giá kh nng tr n ca khách

hàng giúp các công ty cho thuê tài chính đa ra quyt đnh cho thuê mt cách tt
nht nhm gim thiu ri ro tín dng.
6. Ni dung nghiên cu
Ngoài phn M đu và Kt lun, lun vn đc chia thành 4 chng:
Chng 1 : C s lý lun v qun tr ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài
chính và mô hình hi quy Binary Logistic.
Chng 2 : Thc trng qun tr ri ro tín dng ti Công ty Cho thuê tài chính II
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam.
Chng 3 : ng dng mô hình Binary Logistic trong phân tích ri ro tín dng ti
Công ty Cho thuê tài chính II Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam.
Chng 4 : Gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti Công ty Cho thuê Tài chính
II Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam.

5

CHNG 1
C S LÝ LUN V QUN LÝ RI RO TÍN DNG TRONG HOT NG
CHO THUÊ TÀI CHÍNH VÀ MÔ HÌNH HI QUY BINARY LOGISTIC

1.1 C s lý lun v qun tr ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính
1.1.1 Ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính.
1.1.1.1 Khái nim ri ro và ri ro tín dng
Ri ro là mt khái nim luôn song hành cùng vi tt c các lnh vc. Trong
hot đng tín dng, ri ro là mt phm trù rt quan trng mà cho thuê tài chính cng
không phi là ngoi l. Có nhiu quan nim v ri ro và nhng hu qu mà ri ro
gây ra, tuy nhiên khái nim chung nht v ri ro có th đc đa ra nh sau: Ri ro
là bt c điu gì không chc chn có th nh hng ti các kt qu so vi nhng gì
chúng ta mong đi.
Lnh vc tài chính nói chung, tài chính ngân hàng nói riêng không ch là lnh
vc then cht trong nn kinh t mà còn là mt trong nhng lnh vc nhy cm nht

v ri ro. Hot đng tín dng chim t 60% đn 70% các ch s trong hot đng tài
chính ngân hàng. Do đó nói đn ri ro trong lnh vc tài chính thì ri ro tín dng là
ri ro thng đc quan tâm nht. ã có rt nhiu công trình nghiên cu đa ra
khái nim v ri ro tín dng:
 Vit Nam, Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ca Ngân hàng Nhà nc
ban hành ngày 22/04/2005 : “Ri ro tín dng là kh nng xy ra tn tht trong hot
đng ngân hàng ca t chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc không
có kh nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt”.
Ti s tay tín dng ca Ngân hàng u t & Phát trin Vit Nam cho rng
“Ri ro tín dng là tình trng khách hàng không thc hin ngha v tài chính đã
cam kt”.
T các khái nim v ri ro tín dng, xut phát t đc thù hot đng cho thuê tài
chính thì có th hiu:

6

Ri ro hot đng cho thuê tài chính là nhng tn tht mà công ty cho thuê tài
chính phi gánh chu khi bên thuê không thc hin đy đ ngha v ca mình theo
cam kt ti hp đng cho thuê tài chính.
1

1.1.1.2 Các loi ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính
Ri ro trong hot đng cho thuê tài chính tn ti khách quan cùng vi s tn
ti ca hot đng này. V bn cht, cho thuê tài chính là mt hot đng tín dng
trung và dài hn, vì vy hot đng cho thuê tài chính có nhng ri ro ging nh hot
đng tín dng nói chung, đng thi có nhng ri ro đc thù. Có nhiu tiêu chí đ
phân loi, nhng khái quát li có th phân ri ro tín dng trong hot đng cho thuê
tài chính bao gm: ri ro v tài chính, ri ro hot đng và ri ro khác.
Ri ro tài chính.
Ri ro tài chính là nhng ri ro liên quan trc tip đn vic thu hi tin thuê gây

nên nhng thit hi v mt tài chính cho bên cho thuê. Các ri ro v tài chính bao
gm:
 Bên thuê không tr tin thuê khi đn hn:
Ri ro này rt đáng lo ngi bi nó s làm trì tr cng nh làm đo ln k hoch kinh
doanh ca công ty cho thuê tài chính. Thm chí nu ngi thuê vnh vin không tr
tin thuê thì có th khin vic thu hi vn đu t tr nên khó khn hoc công ty b
mt vn. Khi ri ro này xy ra, thit hi đi vi công ty cho thuê tài chính là không
nh. Bên thuê không tr tin thuê khi đn hn trong các trng hp sau:
- Bên thuê không đ kh nng thanh toán tin thuê khi đn hn do tình hình tài
chính, tình hình sn xut kinh doanh yu kém. Doanh nghip ri vào tình trng nh
vy xut phát t nhiu nguyên nhân, có th do tình hình kinh t, môi trng kinh
doanh hoc do nng lc qun tr ca chính doanh nghip. S không đ kh nng
thanh toán này có th xy ra tm thi hoc là vnh vin tùy vào mc đ yu kém và
kh nng phc hi ca ngi thuê. Trong trng hp này, các công ty CTTC có th
tham gia h tr doanh nghip bng các bin pháp gia hn n, c cu li n, tài tr
thêm máy móc thit b cn thit, khuyn ngh v cách thc sn xut, đnh hng th

1
Ngun Quy trình v nghip v cho thuê tài chinh ngoi ngành (2009), BLC II

7

trng đ ngi thuê có th vt qua đc tình hình khó khn trc mt, phc hi
sn xut kinh doanh đ tip tc thc hin các ngha v hoàn tr trong thi gian tip
theo.
- Bên thuê có ý đnh la đo: Tài sn thuê vn khai thác có hiu qu nhng
bên thuê dây da không tr n mà ly ngun thu t d án dùng vào mc đích khác.
Vi nguyên nhân này, khi các khon thuê bt đu phát hin có vn đ, công ty
CTTC cn phi có bin pháp mnh, dt khoát quyt lit ngay t đu buc bên thuê
phi thc hin các ngha v ca mình.

 Tin thuê nhn đc không đ bù đp s tin b ra tài tr, trong các trng
hp nh :
- Xy ra vi phm HCTTC dn ti tranh chp, phi t tng ti các c quan
chc nng, dn ti trì tr hot đng sn xut, tài sn thuê phi ngng hot đng,
không đc bo dng và b xung cp dn ti giá tr thu hi thp.
- Công ty CTTC tài tr khách hàng vi lãi sut c đnh trong khi phi đi huy
đng vn vi lãi sut th ni. Khi lãi sut huy đng vn trên th trng bin đng
theo chiu hng tng lên thì lãi sut cho thuê thu v không đ bù đp cho chi phí
b ra đ có s vn tài tr ban đu gây thit hi vn cho công ty.
Ri ro hot đng
Ri ro hot đng là nhng ri ro liên quan trc tip đn quá trình thc hin
cho thuê. Các ri ro hot đng bao gm:
 Ri ro v d án đu t:
Hot đng thuê tài chính gn lin vi quá trình thc hin d án đu t ca bên thuê.
Vì vy hiu qu ca d án đu t quyt đnh đn kh nng tr tin thuê ca bên thuê
tài chính.
 Ri ro trong quá trình ký kt và thc hin HCTTC, hp đng mua bán tài
sn, hp đng bo him tài sn.
Hp đng cho thuê tài chính là vn bn pháp lý cao nht xác đnh giao dch
thuê tài chính gia bên thuê và bên cho thuê. Các ri ro pháp lý thng gp trong
quá trình ký kt và thc hin hp đng có th là: ngi ký hp đng không đúng

8

quy đnh, loi tài sn thuê trong hp đng không đúng vi tài sn thuê trong thc t,
hay mt s điu khon tha thun không đúng quy đnh ca pháp lut
Các ri ro v pháp lý trong quá trình ký kt và thc hin hp đng mua bán tài
sn có th là do nhà cung cp tài sn không có thc hoc đã phá sn, gii th trong
khi đã chuyn tin mua tài sn. Có trng hp các điu khon trong hp đng
không phù hp vi thông l quc t (trng hp tài sn phi nhp khu), mô t v

tài sn, giao nhn, giá c, bo him, bo hành, bo trì không rõ ràng, khi xy ra
tranh chp gây thit hi ln cho bên cho thuê.
Cng nh vy, các ri ro v pháp lý trong quá trình ký kt và thc hin hp
đng bo him tài sn có th là do: các điu khon không đc xác đnh rõ ràng dn
đn bên bo him t chi bi thng hoc ch bi thng mt phn thit hi; ri ro
đi vi tài sn thuê không thuc phm vi bo him
 Ri ro v tài sn cho thuê.
Loi ri ro này liên quan đn giá tr còn li (giá tr thu hi) ca tài sn cho
thuê, có th do các nguyên nhân sau:
- Nguyên nhân liên quan đn cht lng tài sn thuê: tài sn sau khi cho thuê
có th b li thi, h hng, mt phm cht hoc tài sn thuc loi hàng chuyên dùng,
đc chng nên không chuyn nhng, cho thuê li hoc bán đi đc.
- Tài sn thuê b mt hoc không đc mua bo him nên khi ri ro xy ra vi
tài sn làm tài sn h hng không có ngun đ bù đp.
- Nguyên nhân do phía nhà cung cp c ý la đo, chim dng vn ca công ty
cho thuê. Có nhiu cách đ nhà cung cp thc hin ý đ ca mình, nhng đin hình
nht vn là thông đng vi ngi thuê đ làm sai lch giá tài sn so vi th trng,
gây thit hi cho công ty cho thuê tài chính.
 Ri ro v k thut, vn hành, bo trì : ây là nhng ri ro v vic d án
không th vn hành và bo trì  mc đ phù hp vi các thông s thit k
ban đu.
 Ri ro xây dng, hoàn tt : Hoàn tt d án không đúng thi hn, không phù
hp v
i thông s và tiêu chun thc hin.

9

Ri ro khác
Bên cnh hai nhóm ri ro trên, có th có các nguyên nhân khác na trên các
phng din sau:

- Ri ro do môi trng kinh doanh bin đng: Tình hình kinh t nh hng trc
tip đn hot đng CTTC. Kinh t lâm vào suy thoái, mt n đnh làm cho vic sn
xut b trì tr, các doanh nghip s gim nhu cu thuê máy móc thit b, kh nng
tr lãi cho thuê cng gim do li nhun ca các doanh nghip gim.
- Ri ro do tin b khoa hc k thut: Khoa hc k thut ngày càng phát trin,
nu không kp thi đi mi, tài sn cho thuê s tr nên lc hu hoc ngày càng suy
gim cht lng-hao mòn vô hình.
- Ri ro v môi trng và xã hi : Nhng tác đng tiêu cc ca d án đi vi
môi trng và ngi dân xung quanh
- Ri ro bt kh kháng: do các nguyên nhân nh: thiên tai, dch bnh, ha hon,
khng b
1.1.1.3 Nhng ch tiêu phn ánh mc đ ri ro tín dng trong hot đng cho
thuê tài chính
N xu
N xu và phân loi n xu ca các t chc tín dng đc pháp lut nc ta
quy đnh trong Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 ca Thng đc
Ngân hàng Nhà nc. N xu là các khon n thuc 3,4 và 5 quy đnh ti iu 6
hoc iu 7 ca Quyt đnh này mà công ty cho thuê tài chính có đ c s đánh giá
là kh nng tr n ca khách hàng b suy gim thì công ty cho thuê tài chính ch
đng t quyt đnh phân loi các khon n đó vào các nhóm n thuc n xu.
Trong trng hp mt khách hàng có nhiu hn mt khon n vi công ty cho
thuê tài chính mà có bt k khon n nào b xp vào nhóm n xu thì các khon n
còn li ca khách hàng đó cng b xp vào nhóm n xu đó.
 có th đánh giá mc đ n xu ca công ty cho thuê tài chính ta dùng công
thc sau:

T l n xu (%) =
N xu
Tng d n cho thuê
x 100%

Công thc :

10


Ch tiêu này cho bit có bao nhiêu s n gc là n xu trong mt trm đng d
n cho thuê. Ch tiêu này là cn c đ đánh giá cht lng cho thuê tài chính.
N quá hn
N quá hn là khon tín dng không hoàn tr đúng hn, không đc phép và
không đ tiêu chun đ gia hn n.
- T l n quá hn (%): Ch tiêu này cho bit có bao nhiêu s n gc đã quá
hn trong mt trm đng d n cho thuê. Ch tiêu này phn ánh cht lng
công tác thm đnh cho thuê cùng vi nng lc qun lý tài sn cho thuê sau khi
đã gii ngân.



Lãi treo
Lãi treo là các khon lãi cho thuê đn hn mà khách hàng không tr đc nên
công ty cho thuê tài chính đa ra ngoi bng đ theo dõi.
Ch tiêu này cho bit đng vn ca công ty CTTC đem đu t có thu đc
hiu qu hay không. Ch tiêu này cng phn ánh v mc đ ri ro ca hot đng cho
thuê tài chính ch yu  khía cnh hiu qu sinh li ca vn kinh doanh, đng thi
th hin cht lng ca hot đng CTTC.
1.1.1.4 Hu qu ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng luôn tim n trong hot đng CTTC và đã gây ra nhng hu qu
nghiêm trng, nh hng nhiu mt đn đi sng kinh t - xã hi ca mi quc gia,
thm chí có th lan rng trên phm vi toàn cu.
 i vi Công ty Cho thuê tài chính
Do không thu hi đc n (gc, lãi và các loi phí) làm cho ngun vn ca công ty

CTTC b tht thoát, trong khi công ty CTTC vn phi chi tr tin lãi cho ngun vn
hot đng, làm li nhun gim sút, thm chí nu trm trng hn thì có th b phá
sn.
T l n quá hn (%) =

N quá hn
Tng d n cho thuê
x 100%
Công thc :

11

 i vi H thng tài chính – ngân hàng
Hot đng ca mt công ty CTTC trong mt quc gia có liên quan đn h thng
tài chính – ngân hàng và các t chc kinh t, xã hi và cá nhân trong nn kinh t.
Do vy nu mt công ty CTTC có kt qu hot đng xu, thm chí dn đn mt kh
nng thanh toán và phá sn thì s có nhng tác đng dây chuyn nh hng xu các
t chc tín dng và các b phn kinh t khác. Nu không có s can thip kp thi
ca NHNN và Chính ph thì tâm lý s mt tin s lây lan đn toàn b ngi gi tin
và h s đng lot rút tin ti các Công ty CTTC làm cho các ngân hàng, các công
ty CTTC khác vô hình chung cng ri vào tình trng mt kh nng thanh toán.
 i vi nn kinh t
Công ty cho thuê tài chính có mi quan h cht ch vi nn kinh t, là kênh thu
hút và bm vn cho nn kinh t, vì vy ri ro tín dng gây nên s
phá sn ca mt
công ty CTTC s làm cho nn kinh t b ri lon, hot đng kinh t b mt n đnh
và ngng tr, mt bình n v quan h cung cu, lm phát, tht nghip, t nn xã hi
gia tng, tình hình an ninh chính tr bt n….
 Trong quan h kinh t đi ngoi
Làm nh hng đn v th và hình nh ca h thng tài chính - ngân hàng qu

c
gia cng nh toàn b nn kinh t ca quc gia đó.
Tóm li, ri ro tín dng trong hot đng cho thuê tài chính xy ra s gây nh hng
 các mc đ khác nhau: nh nht là công ty CTTC b gim li nhun khi phi trích
lp d phòng, không thu hi đc lãi cho vay, nng nht khi công ty CTTC không
thu đc vn gc và lãi vay, n tht thu vi t l cao dn đn công ty CTTC b l và
mt vn. Nu tình trng này kéo dài không khc phc đc, công ty CTTC s b
phá sn, gây hu qu nghiêm trng cho nn kinh t nói chung và h thng tài chính
ngân hàng nói riêng. Chính vì vy, đòi hi các nhà qun tr công ty CTTC phi ht
sc thn trng và có nhng bin pháp thích hp nhm gim thiu ri ro trong cho
thuê.

12

1.1.1.5. Các nhân t nh hng đn ri ro tín dng trong hot đng cho thuê
tài chính
Có th phân các nhân t nh hng đn ri ro tín dng trong hot đng cho
thuê tài chính thành hai nhóm là các nhân t ch quan và các nhân t khách quan,
c th nh sau:
Các nhân t khách quan
 Chính sách kinh t v mô và môi trng pháp lý:
Chính sách kinh t v mô có tác đng lên toàn b nn kinh t, t đó có nhng
tác đng nht đnh đn hot đng kinh doanh ca các doanh nghip thuê. Mt khi
Chính ph có nhng chính sách phù hp, to nhiu điu kin thun li cho các
doanh nghip hot đng sn xut kinh doanh, kh nng tr lãi thuê ca các doanh
nghip thuê cao hn, gim thiu ri ro cho các công ty CTTC.
Môi trng pháp lý cng có nhng tác đng đn ri ro hot đng CTTC.
Pháp lut quy đnh tt c các yu t trong quy trình CTTC, t loi tài sn thuê, đn
đng kí quyn s hu, lãi sut, các nghip v bo lãnh Vì vy, môi trng pháp lý
tt to nim tin cho nhng ngi tham gia, có th bo v quyn li cho tt c các

bên, đng thi không có k h cho nhng k có ý đnh xu. Môi trng pháp lý
thun li còn là nhân t thúc đy hot đng CTTC hot đng có trt t, hiu qu.
 Môi trng kinh t, chính tr, xã hi:
S nh hng này d thy trong thi gian va qua (2008), khi nn kinh t th
gii lâm vào tình trng khng hong, mà đc bit là ngành Tài chính - Ngân hàng,
các hot đng kinh doanh đu b thu hp li. Khi đó, đi tng khách hàng ca
CTTC không ch ít đi mà vic thu hi tin thuê cng tr nên khó khn, kh nng
gp phi ri ro ca công ty cho thuê tài chính cao lên. Môi trng chính tr-xã hi
cng có nhng nh hng nht đnh, th hin qua li sng, thói quen, phong tc s
dng tài sn ca ngi kinh doanh, ngi tiêu dùng. Ví d nh thói quen s dng
đ r tin không đm bo cht lng có th dn ti vic tài sn nhanh chóng xung
cp, h hng không thu hi v đc.

13

 Môi trng t nhiên:
Bên cnh các yu t ca t nhiên nh v thiên tai, đch ha có nh hng đn
hot đng sn xut kinh doanh, yu t khí hu ca tng quc gia cng có nh hng
đn hot đng cho thuê tài chính. Khí hu phc tp, điu kin t nhiên không n
đnh còn làm cho vic bo qun, s dng tài sn cho thuê khó khn, tài sn thuê
nhanh hng, s dng không hiu qu, dn ti kh nng thu hi thp.
Các nhân t ch quan
 V phía công ty cho thuê tài chính:
- Mô hình t chc và nguyên tc qun tr điu hành:
Công ty CTTC có mô hình t chc hp lý, các nhim v ca phòng ban đc
phân công c th, cùng vi qun tr cht ch s giúp công ty hot đng có hiu qu
hn, t đó hn ch đc các ri ro.
- Cht lng ngun nhân lc:
Cht lng cán b tín dng s quyt đnh vic sàng lc các d án tt, khách
hàng tt.  có th có đánh giá mt cách chính xác v khách hàng, đòi hi CBTD

phi có nng lc chuyên môn đy đ, bên cnh đó phi có kh nng phân tích, am
hiu nhiu v lnh vc kinh doanh cng nh môi trng kinh doanh ca khách
hàng. CBTD còn phi có kh nng d báo, đng thi cng phi tinh nhanh trong
vic phát hin s liu, h s gi do khách hàng cung cp. Ri ro có th xy ra trong
toàn b quá trình CTTC, vì vy có nng lc chuyên môn thôi là cha đ, đo đc
ngh nghip cng là yu t vô cùng quan trng đi vi cán b tín dng. Thiu ý
thc trách nhim, c ý b sót th tc cho thuê hay thông đng vi khách hàng có
th dn ti nhng ri ro khó có th khc phc trong CTTC.
- Các quy đnh, quy trình cho thuê tài chính ca công ty
Da trên nhng quy đnh chung ca pháp lut, mi công ty CTTC có nhng quy
đnh riêng và quy trình CTTC riêng. Nu các quy đnh này không cht ch s to
nhiu s h trong quá trình thc hin, cht lng cho thuê ph thuc nhiu vào quy
trình thm đnh cng nh xét duyt khon thuê. Các bng biu, ch s chm đim
khách hàng, ch s đánh giá khách hàng, ni dung phân tích d án nu không cht