B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH GING DY KINH T FULBRIGHT
PHM VN T
THM NH KINH T - TÀI CHÍNH
NHÀ MÁY NHIT IN SÔNG HU 1
Chuyên ngành: Chính Sách Công
Mã s: 603114
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. CAO HÀO THI
Thành ph H Chí Minh - Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
PHM VN T
THM NH KINH T - TÀI CHÍNH
NHÀ MÁY NHIT IN SÔNG HU 1
LUN VN THC S KINH T
Thành ph H Chí Minh - Nm 2011
i
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn này là do tôi thc hin hoàn toàn, da trên kin thc đã hc và
nhng s liu thu thp đc tôi t phân tích và đánh giá theo quan đim ca tôi, các s liu
th hin trong lun vn tôi đu trích ngun c th và có đ chính xác cao nht trong phm
vi hiu bit ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i
hc Kinh t TP.HCM hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
TP.HCM, ngày 25 tháng 4 nm 2011
Tác gi lun vn
Phm Vn t
ii
LI CM N
Tôi xin trân trng cm n quý thy cô Trng i hc Kinh t TP.HCM và Chng trình
Ging dy Kinh t Fulbright đã tn tình ch dy tôi trong sut quá trình hc tp ti trng
và thc hin đ tài “Thm đnh kinh t - tài chính nhà máy nhit đin Sông Hu 1”.
Tôi xin trân trng cm n Thy TS. Cao Hào Thi đã tn tình, hng dn giúp đ tôi trong
sut quá trình thc hin lun vn này.
Tôi xin trân trng cm n Ban Qun lý D án in lc Du khí Long Phú – Sông Hu đã
cung cp s liu d án đ tôi thc hin đ tài này.
Tôi xin trân trng cm n các anh, ch cùng khoá hc MPP2- Chng trình Ging dy
Kinh t Fulbright đã giúp đ tôi hoàn thành khoá hc ca Chng trình.
Trân trng cm n,
iii
TÓM TT
Hin nay Vit Nam tình trng thiu đin vn đang xy ra và d kin nhng nm sp ti
đin vn thiu trm trng. Trc tình hình đó, Nhà nc đã kêu gi các thành phn kinh t
trong và ngoài nc đu t vào ngun đin, trong đó Tp đoàn Du khí Vit Nam d kin
xây dng d án Nhà máy nhit đin than Sông Hu 1 trên din tích đt 139,5ha ti tnh
Hu Giang vi công sut 2x600 MW. Tng mc đu t ca nhà máy c tính khong 1,6
t USD, trong đó vn ch s hu 30% và 70% còn li d kin vay thng mi.
Kt qu phân tích tài chính cho NPV tng đu t là -630 triu USD, NPV ch đu t là
-422,41 triu USD, d án không kh thi v mt tài chính.
Kt qu phân tích ri ro cho thy d án có nhiu ri ro, tuy nhiên khi giá đin tài chính
tng t 5 UScent/kWh lên 6,7 UScent/kWh hay d án s dng đc ngun nhiên liu than
trong nc thì d án kh thi v mt tài chính.
Kt qu phân tích kinh t cho NPV= 1.600,78 triu USD, d án kh thi v mt kinh t xã
hi.
Kt qu phân tích phân phi cho thy các nhóm đi tng đc hng li rt nhiu t d
án gm Chính ph đc 730,45 triu USD, h tiêu dùng đin đc 1.333,08 triu USD.
Ngoài ra, nhóm đi tng b thit hi t d án là ngi dân b gii ta thit 3,78 triu USD.
Trên quan đim nn kinh t thì đây là mt d án tt, mang li nhiu li ích cho xã hi,
đóng góp cho an ninh nng lng quc gia và góp phn vào tng trng kinh t. Tuy
nhiên, đ d án trin khai thc hin cn phi điu chnh mt s yu t cn thit đ đm bo
hài hòa li ích ca các bên, c th nh tng chi phí đn bù gii ta cho ngi dân trong khu
vc b nh hng t 70.000 đng/m
2
đt lên 120.000 đng/m
2
đm bo không b thit thòi
và tng giá đin tài chính t 5 UScent/kWh lên 6,7 UScent/kWh đm bo sut sinh li
chp nhn đc cho Ch đu t.
iv
MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT TT vii
DANH MC CÁC BNG BIU ix U
DANH MC CÁC HÌNH V, TH x
CHNG 1: GII THIU 1 U
1.1 t vn đ 1
1.1.1 Lý do hình thành d án 1
1.1.2 Lý do hình thành đ tài 4
1.2 Mc tiêu ca đ tài 5
1.3 Câu hi nghiên cu 5
1.4 Phm vi ca đ tài 5
1.5 B cc đ tài 5
CHNG 2: C S LÝ THUYT & 7
TNG QUAN V NHÀ MÁY NHIT IN THAN 7
2.1 C s lý thuyt phân tích d án 7
2.1.1 Các quan đim phân tích d án 7
2.1.2 Các phng pháp phân tích d án 8
2.2 Tng quan v ngun cung cp than và nhà máy nhit đin than trên th gii 9
2.2.1 Nhà máy nhit đin than 9
2.2.2 Ngun cung cp than 9
2.3 Tng quan v ngun cung cp than và nhà máy nhit đin than Vit Nam 10
2.3.1 Nhà máy nhit đin than 10
2.3.2 Ngun cung cp than Vit Nam 10
2.3.3 Ngun than nhp khu 10
2.3.4 Ngun than d kin cho nhà máy nhit đin Sông Hu 1 10
2.4 Kt lun 11
CHNG 3: MÔ T D ÁN 12
3.1 Gii thiu d án 12
v
3.2 Mc tiêu d án 12
3.3 Ngun vn d án 12
3.4 Quy mô d án 12
3.5 Công ngh cho d án 13
3.6 Gii thiu v Ch đu t 13
3.7 Kt lun 14
CHNG 4: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH 15
4.1 Lp biu đ dòng tin t 15
4.1.1 Các thông s ch yu ca nhà máy 15
4.1.2 Các thông s v mô 15
4.1.3 Các c s xác đnh chi phí d án 16
4.1.4 C s đ xác đnh doanh thu d án 18
4.1.5 Ngun vn và chi phí s dng vn 18
4.1.6 Báo cáo thu nhp 19
4.1.7 Báo cáo ngân lu 19
4.2 Tính toán phân tích tài chính 19
4.2.1 Theo quan đim tng đu t 19
4.2.2 Theo quan đim ch đu t 19
4.3 Kt lun 20
CHNG 5: PHÂN TÍCH RI RO 21
5.1 Phân tích đ nhy 21
5.2 Xác đnh các bin ri ro 21
5.2.1 Phng án vn đu t tng/gim trong khong 10% 21
5.2.2 Phng án thay đi giá bán đin 22
5.2.3 Phng án thay đi đin nng phát 22
5.2.4 Phng án thay đi giá mua than 23
5.2.5 Phng án thay đi t l vn CSH 23
5.2.6 Phng án thay đi theo t l lm phát USD 24
5.2.7 Phng án t hp thay đi vn đu t (±10%) và đin nng phát (±10%) 24
5.2.8 Phng án t hp giá than thay đi và giá bán đin thay đi 25
5.3 Phân tích kch bn tng hp 26
5.4 Tóm tt kt qu phân tích đ nhy và phân tích kch bn 26
vi
5.5 Phân tích mô phng Monte Carlo 26
5.6 Kt lun 27
CHNG 6: PHÂN TÍCH KINH T, XÃ HI 28
6.1 Phân tích kinh t 28
6.1.1 Phân tích h s chuyn đi giá tài chính sang giá kinh t 28
6.1.2 Phân tích ngoi tác tích cc và tiêu cc 29
6.2 Xác đnh dòng tin kinh t ca d án 30
6.3 Phân tích kt qu 31
6.4 Phân tích xã hi 31
6.4.1 Tác đng đn xã hi 31
6.4.2 Tác đng đn môi trng 31
6.5 Phân tích ri ro 33
6.5.1 Phân tích đ nhy 33
6.5.2 Phân tích mô phng Monte Carlo 35
6.6 Kt lun 35
CHNG 7: KT LUN VÀ KIN NGH 36
7.1 Kt lun 36
7.2 Kin ngh 36
7.2.1 i vi Nhà nc 36
7.2.2 i vi UBND tnh Hu Giang 37
7.2.3 i vi Ch đu t 37
7.2.4 i vi tác đng đn môi trng 38
7.3 Nhng tn ti và hn ch ca đ tài 38
TÀI LIU THAM KHO 39
PH LC Error! Bookmark not defined.
vii
DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT TT
Ký hiu Ý ngha
ADB : Ngân hàng Phát trin Chu Á (Asian Development Bank)
AER : T giá hi đoái điu chnh (Adjusted Exchange Rate)
BOT : Xây dng - Vn hành - Chuyn giao (Build Own Transfer)
BTNMT : B Tài nguyên Môi trng
CT : Ch đu t
CF : H s chuyn đi
CSH : Ch s hu
D
: Giá tr n vay
DSCR : T l an toàn n vay (Debt-Service Coverage Ratio)
BGPMB : n bù gii phóng mt bng
BSCL : ng bng Sông Cu Long
E
: Giá tr vn ch s hu
EOCK : Sut chit khu kinh t (Economic Opportunity Cost of Capital)
EVN : Tp đoàn đin lc Vit Nam
FDI : Vn đu t trc tip nc ngoài (Foreign Direct Investment)
FOB : Giao lên tàu (Free On Board)
IE : Vin Nng lng Vit Nam
IMF : Qu Tin t Quc t (International monetary Fund)
IPP : Nhà sn xut đin đc lp (Independent Power Producer)
IRR : Sut sinh li ni ti (Internal Rate of Return)
KV : Kilovolts
KWh : Kilowatt – Gi
MW : Megawatt
N : Nhit đin
NM : Nhà máy đin
NMN : Nhà máy nhit đin
NPV : Giá tr hin ti ròng (Net Present Value)
OER : T giá hi đoái chính thc (Official Exchange Rate)
O&M : Vn hành và bo dng (Operation and Maintenance)
PPA : Hp đng mua bán đin song phng có thi hn (Power Purchase
Agreement)
PVN : Tp đoàn Du khí Vit Nam
QCVN : Quy chun Vit Nam
QHVI : Quy hoch đin tng s đ VI
TBK : Tua bin khí
TBKHH : Tua bin khí hn hp
viii
TIP : Tng đu t
TKV : Tp đoàn Than khoáng sn Vit Nam
TQ : Trung Quc
UBND : y ban Nhân dân
USD : ng đô la M (United States Dollar)
WACC : Chi phí vn bình quân trng s (Weighted Average Cost of Capital)
WB : World Bank
ix
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1 D báo nhu cu đin giai đon 2006-2020 1
Bng 1.2 ánh giá tình hình thc hin ngun đin 2
Bng 1.3 Phân loi ngun đin theo ch s hu đn nm 2009 2
Bng 1.4 C cu công sut đn nm 2009 2
Bng 2.1 Các nhà máy đin s dng nhiên liu trên th gii 9
Bng 4.1 T l lm phát Hoa K k t nm 2011 15
Bng 4.2 Ngân lu chi phí đu t VT: triu USD 16
Bng 4.3 Kt qu phân tích tài chính theo quan đim tng đu t 19
Bng 4.4 Kt qu phân tích tài chính theo quan đim ch đu t 20
Bng 5.1 Kt qu phân tích đ nhy theo vn đu t 21
Bng 5.2 Kt qu phân tích đ nhy theo giá bán đin 22
Bng 5.3 Kt qu phân tích đin nng phát thay đi 22
Bng 5.4 Kt qu phân tích giá than thay đi 23
Bng 5.5 Kt qu phân tích thay đi t l vn ch s hu 24
Bng 5.6 Kt qu phân tích thay đi t l lm phát USD 24
Bng 5.7 Kt qu phân tích t hp vic thay đi vn đu t tng và đin nng phát 25
Bng 5.8 Kt qu phân tích t hp vic tng giá bán đin và gim giá than 25
Bng 5.9 La chn kch bn 26
Bng 6.1 Bng tng hp các h s CF và giá kinh t 29
Bng 6.2 Kt qu phân tích phân phi 31
Bng 6.3 Kt qu tính toán khí thi ca NM Sông Hu 1 32
Bng 6.4 Kt qu phân tích đ nhy theo vn đu t 33
Bng 6.5 Kt qu phân tích đ nhy theo giá bán đin 34
Bng 6.6 Kt qu phân tích đin nng phát thay đi 34
Bng 6.7 Kt qu phân tích giá than thay đi 34
Bng 6.8 Kt qu phân tích thay đi t l lm phát USD 34
x
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Hình 3.1 Mô hình c bn ca nhà máy nhit đin đt than 13
Hình 5.1 Kt qu chy mô phng NPV theo quan đim tng đu t và ch đu t 27
Hình 6.1 Kt qu chy mô phng NPV theo quan đim nn kinh t 35
1
CHNG 1: GII THIU
1.1 t vn đ
1.1.1 Lý do hình thành d án
Trong gn 10 nm qua nhu cu đin thng phm c nc Vit Nam không ngng tng
cao, tc đ tng trng bình quân giai đon 2001-2009 là 14,5% /nm. in thng phm
tng t 25,8 t kWh nm 2001 lên 76 t kWh nm 2009, trong 8 nm đin thng phm
tng khong 3 ln, vic gia tng sn lng đin đ đm bo cung cp đin cho các ngành
kinh t và đi sng sinh hot trong nhân dân, nhu cu đin thng phm na cui nm
2009 tng 17% so vi cùng k nm 2008. Trong vic tiêu dùng đin có xu hng t l đin
dùng cho công nghip, thng mi và hot đng khác li tng, t l đin dùng cho qun lý
và tiêu dùng trong dân li gim dn. T trng đin công nghip tng t 40,6% nm 2001
lên 50,6% nm 2009, đin cung cp cho sinh hot gia dng gim t 48,9% nm 2001
xung 40,1% nm 2009, t trng đin tiêu th dùng cho công nghip tng mi nm, vi t
trng này kéo theo nhu cu tiêu th đin mi nm cng tng cao, nhng s liu c th theo
tng khu vc kinh t và theo tng nm đc th hin ti Bng 1.1 Ph lc 01.
Theo d báo ca World Bank (WB) ti Bng 1.1 v nhu cu tiêu th đin trong giai đon
2010-2020 cng tng lên rt cao, trong giai đon 2006-2010 nhu cu tiêu th đin tng
16% và vn tip tc tng trng cho nhng nm sau đó.
Bng 1.1 D báo nhu cu đin giai đon 2006-2020
Hng mc 2006 2010 2015 2020
Tc đ tng
trng 2006-2010
Nhu cu đin nng (TWh) 59 113 190 294 16%
Nhu cu công sut đin (MW) 12.357 24.919 40.700 60.300 15%
Công sut lp đt (MW) 11.000 19.117 31.495 n/a 12%
Ngun: WB (2009, tr.23)
Bng 1.1 cho thy nhu cu nm 2010 là 24.919 MW trong khi công sut lp đt cho ngun
cung có th 19.117 MW dn đn thiu ht 5.802 MW, đn nm 2015 nhu cu công sut là
40.700 MW trong khi công sut lp đt cho ngun cung có th 31.495 MW dn đn thiu
ht 9.205 MW và trong nm 2020 nhu cu công sut lên đn 60.300 MW.
Công sut lp đt d kin cho các nm cng không đm bo, tin đ thc hin c th nêu
ti Bng 1.2, dn đn công sut lp đt không đ theo nh k hoch thc hin, làm gây ra
tình trng thiu đin trm trng hn và thêm vào đó mùa khô vi tình hình thi tit nng
2
nóng bt thng kéo dài, khô hn trên din rng, lu lng nc v các h thy đin thp
đã dn đn các nhà máy thy đin không th phát đin theo công sut lp đt làm gây thêm
s thiu ht trm trng sn lng đin cung cp trong các tháng mùa khô.
Bng 1.2 ánh giá tình hình thc hin ngun đin
c
2010
Công sut ngun vào 2006 2007 2008 2009
2006-
2010
Quyt đnh phê duyt (MW) 861 2.096 3.271 3.393 4.960 14.581
Thc t (MW) 756 1.297 2.251 2.136 3.088 9.528
T l thc hin 87,8 % 61,9 % 68,8 % 63,0 % 63,3 % 65,3 %
Ngun: Vin Nng Lng (2010, tr.II-6)
Bng 1.2 trên cho thy t l thc hin hoàn thành đu t vào ngun cp đin ch đt 65,3 %
tng đng vi vic mt công sut 5.053 MW theo tin đ.
Nhn thy vic đu t vào ngun cung cp đin là vn đ cp thit, Chính ph đã đnh
hng phát trin ngành đin theo hng đa dng hóa s hu, kêu gi các thành phn kinh
t trong và ngoài nc đu t phát trin ngun đin, các d án trng đim đc công b đ
thu hút các thành phn kinh t đu t vào, nh vy mà c cu v s hu và đa dng hóa v
ngun đin đc nâng lên qua tng nm, đn nm 2009 t trng s hu ngun cung cp
đin nêu ti Bng 1.3, điu này gim bt đc phn nào ri ro v thiu ht ngun đin.
Bng 1.3 Phân loi ngun đin theo ch s hu đn nm 2009
Tên đn v EVN
C
phn
IPP, BOT
nc ngoài
PVN
Nhp
khu
TKV
T
nhân
Khác Tng
S hu (%) 53,1 14,6 10,4 10,0 4,1 3,7 2,8 1,3 100
Ngun: Vin Nng Lng (2010, tr.I-14)
Bng 1.3 trên cho thy đn nm 2009, EVN ch còn s hu 53,1 %, nâng cao s hu ngun
ca các đn v khác ngoài EVN, trong đó Tp đoàn Du khí Vit Nam (PVN) cng đã ln
mnh trong vic đu t sang lnh vc đin nng khi s hu đn 10%. Ngoài ra t trng v
ngun đin cng đã đa dng hóa theo nh Bng 1.4, nc ta cng đã xây dng nhiu loi
nhà máy đ không ph thuc vào mt loi ngun (thy đin), s nâng cao đc kh nng
cp đin.
Bng 1.4 C cu công sut đn nm 2009
Ngun TBK
Thy
đin
N
than
Mua
TQ
N
khí
N
du
Diesel+
T nh
Tng
T trng (%) 38,2 37,7 11,0 4,3 2,7 3,3 2,8 100
Ngun: Vin Nng Lng (2010, tr.I-14)
3
Bng 1.4 trên cho thy thy đin không còn đng đu vi 37,7% ch đng th 2 sau tua bin
khí (TBK) 38,2 %, nhit đin (N) than cng đang dn ln mnh khi chim đn 11% c
cu công sut.
phát trin ngun cung cp đin đáp ng nhu cu tiêu th đin quc gia, hin nay các
nhà máy đin có th la chn đu t nh than, khí, du, ht nhân, đa nhit, thy đin, gió,
tru, mt tri, thy triu, sinh khi, khí sinh hc. Trong đó, các nhà máy đin nh đa nhit,
gió, tru, mt tri, thy triu, sinh khi, khí sinh hc; nhng nhà máy đin này có công sut
nh thng khong vài chc MW, thích hp cho phát trin ngun đin theo vùng. đáp
ng nhu cu phát trin ngun đin tng nhanh vi công sut ln ch có th s dng các nhà
máy đin có công sut ln nh: than, khí, du, ht nhân, thy đin; trong đó đin ht nhân
s dng ph bin các nc phát trin, còn nc ta cng đang d kin đ thc hin, tuy
nhiên vn còn nhiu tranh cãi v tính k lut ca ngi dân Vit Nam khi vn hành nhà
máy, cha đo lng ht nhng hu qu phóng x khi có s c xy ra, do đó cha bit đn
khi nào mi có th thc hin đc. Các nhà máy thy đin nc ta cng đang phát trin,
tuy nhiên tim lc phát trin không còn ln, khó khn nhiu trong vic di di s lng dân
c rt ln đ xây nhà máy thy đin, gii quyt ln v suy thoái môi trng sinh thái, nu
không cn thn s gây ra nhng nguy c l lt khó lng và n đnh dân c trong khu vc
xây dng nhà máy đin, nhà máy thy đin cng không th sm phát trin nhanh chóng và
đa vào vn hành đáp ng nhu cu tiêu th đin. Vì vy, đáp ng kp thi ngun đin tng
nhanh hin ti và trong tng lai ch có th s dng các nhà máy đin: than, khí và du;
trong đó theo quy hoch ca ngành du khí thì ngun khí đang hn hp, ch có th duy trì
cung cp khí cho các nhà máy đin s dng khí hin ti và không th phát trin thêm các
nhà máy đin chy khí khác; giá du hin nay tng cao nên vic s dng du đ sn xut
đin là không hiu qu. Các thông s đu t cho các nhà máy này đc nêu ra ti Bng 1.3
Ph lc 01, trong đó cho thy các t máy nhit đin than min Bc có chi phí trung bình
thp nht (vi h s s dng công sut t 60-80%), sau đó đn các t máy than chuyn t
min Bc vào Nam, đng th 3 là các t máy tuabin khí hn hp (h s công sut t 70-
80%), do đó vic đu t vào nhà máy đin than vn thun tin, hiu qu và kh thi nht.
Mt khác, khu vc min Nam là vùng kinh t có vai trò rt quan trng đi vi c nc,
min Nam đóng góp ln nht cho kinh t Vit Nam, chim gn 60% thu ngân sách, trên
70% kim ngch xut khu, vn đu t trc tip nc ngoài (FDI) đu t vào min Nam
đng hàng đu c nc, vi dân s đô th chim t l gn 50% (so vi mc bình quân 25%
4
ca c nc). Min Nam cng là ni tp trung s lng các khu công nghip ln ca c
nc. Trong đó, phi k đn vùng ng bng Sông Cu Long (BSCL) đóng góp rt ln
vào vic phát trin kinh t ca đt nc. Nm 2010 tng sn lng lng thc ca khu vc
BSCL đt gn 21,6 triu tn, đm bo đ tiêu dùng trong nc và xut khu 6,8 triu tn
go, cao nht t trc đn nay. Sn lng thy sn tip tc đng đu c nc vi hn 2,3
triu tn; sn xut công nghip đt giá tr gn 120.000 t đng, tng 16,7% so vi nm
2009
1
, tng trng bình quân qua các nm t 2001 đn 2008 ca các tnh BSCL hn
8,6%, chi tit tc đ tng trng kinh t ca các tnh BSCL trong thi gian qua đc nêu
ti Bng 1.2 Ph lc 01. Trong khi đó, khu vc BSCL hin nay ch có nhà máy nhit đin
Cn Th có tng công sut 363 MW (33 MW+ 330 MW) và nhà máy đin Cà Mau 1-2 có
tng công sut 1.542 MW (771 MW + 771 MW). S phát trin nhanh ca khu vc
BSCL, nhng vi tng công sut hai nhà máy trong khu vc này cha ti 2.000 MW,
vn đang thiu ngun cung đin đ đáp ng nhu cu phát trin hin ti và trong tng lai.
Vì vy, cn thit xây dng nhà máy nhit đin trong khu vc BSCL này và tnh Hu
Giang là ni thích hp nht có th tin hành xây dng nhà máy nhit đin than, mt khác
sông Hu nm trong vùng BSCL bng phng không đ điu kin v cao trình đ to áp
lc nc nên không th phát trin thy đin. Tnh Hu Giang nm khu trung tâm BSCL
vi tc đ tng trng kinh t 13,54% nm 2010 và có dòng sông Hu chy qua, ni có th
d dàng vn chuyn máy móc, thit b và nhiên liu than cung cp cho nhà máy nhit đin
chy than. Tnh Hu Giang giáp ranh vi thành ph Cn Th, thành ph Cn Th là đô th
loi I thuc vùng kinh t trng đim ca vùng BSCL, vùng kinh t trng đim th t ca
Vit Nam. Và d án Nhà máy nhit đin Sông Hu 1 d kin thc hin t lúc gii phóng
mt bng đn khi xây dng hoàn tt trong giai đon 2011-2015, đa vào vn hành nm
2016 ti xã Phú Hu A, huyn Châu Thành, tnh Hu Giang đc hình thành trên c s đó.
1.1.2 Lý do hình thành đ tài
PVN d kin chi mt s vn rt ln khong 1,6 t USD đ xây dng d án nhà máy đin
Sông Hu 1, d án này phi xây dng và qun lý vn hành trong mt thi gian dài, vic
đu t nhà máy không ch đm bo hiu qu v mt tài chính đi vi PVN, mà còn phi
1
Ngun: N.Th (2011), “BSCL: GDP Bình quân tng trng gp gn 2 ln so vi c nc”, CAND
online, truy cp ngày 02/3/2011 ti đa ch:
5
hiu qu v mt kinh t đi vi quc gia. Mt khác, nhà máy đin Sông Hu 1 nm trong
Tng s đ VI đã đc Th tng Chính ph phê duyt đ đm bo ngun đin cung cp
cho quc gia, phù hp vi quy hoch phát trin đt nc, d án thu hút các thành phn
kinh t khác tham d đu t đ đm bo ngun cung đin cho quc gia. Vì vy, vic phân
tích đy đ các yu t v tài chính, kinh t, xã hi và nh hng đn môi trng ca d án
là rt cn thit đi vi ch đu t PVN và c quc gia. Kt qu nghiên cu kh thi ca d
án là c s đ ch đu t PVN quyt đnh d án có nên đu t hay không, và nhng kin
ngh thit thc đ nhà nc, nhân dân h tr giúp d án tr nên kh thi hn đm bo ngun
cung đin luôn tng trng n đnh đáp ng nhu cu tiêu th đin quc gia và phát trin
kinh t bn vng trong tng lai ca khu vc BSCL và c quc gia. ây chính là lý do
hình thành đ tài này.
1.2 Mc tiêu ca đ tài
Mc tiêu ca đ tài là phân tích tính kh thi tài chính ca d án trên quan đim tng đu t,
ch đu t, phân tích hiu qu đu t v kinh t, xã hi ca d án, phân tích các yu t tác
đng đn môi trng và kin ngh nhng chính sách liên quan.
1.3 Câu hi nghiên cu
Lun vn đc tin hành nhm tr li các câu hi sau:
1. D án có hiu qu v mt tài chính và kinh t - xã hi?
2. Các tác đng ca d án v mt môi trng nh th nào?
3. Nhng kin ngh gì v chính sách đ xây dng d án này?
1.4 Phm vi ca đ tài
tài phân tích mc đ nghiên cu tin kh thi d án, v các mt phân tích tài chính,
kinh t và xã hi. Thông s đu vào da trên b s liu ti D án đu t ca Nhà máy đin
Sông Hu 1 và cp nht theo nhng s liu đc công b hin hành, phân tích ri ro có xét
đn phân phi xác sut ca các bin đu vào, phân tích kinh t, xã hi có da trên h s
chuyn đi giá và phân tích ngoi tác.
1.5 B cc đ tài
Lun vn gm 07 chng nh sau: Chng 1 gii thiu lý do hình thành d án và lý do
hình thành đ tài, đng thi đa ra mc tiêu đ tài, nhng câu hi nghiên cu và phm vi
nghiên cu đ tài; Chng 2 c s lý thuyt và tng quan v nhà máy nhit đin than;
Chng 3 mô t d án c th, gii thiu v d án Nhà máy nhit đin Sông Hu 1 và gii
thiu v ch đu t; Chng 4 phân tích tài chính ca d án; Chng 5 phân tích ri ro,
6
đa ra nhng yu t c th có th tác đng tt và xu đn d án, da trên phân tích đ
nhy, phân tích kch bn, phân tích Monte carlo; Chng 6 phân tích kinh t - xã hi ca
d án và Chng 7 trình bày nhng ý ngha rút ra t nhng phân tích đã nêu các phn
trên t đó rút ra kt lun và kin ngh ca đ tài.
7
CHNG 2: C S LÝ THUYT &
TNG QUAN V NHÀ MÁY NHIT IN THAN
Chng này gii thiu tng quan c s lý thuyt đ phân tích d án, gii thiu tng quan
v ngun cung cp than và nhà máy nhit đin than trên th gii, nhà máy nhit đin than
ti Vit Nam.
2.1 C s lý thuyt phân tích d án
2.1.1 Các quan đim phân tích d án
2
2.1.1.1 Phân tích tài chính
- Quan đim tng đu t: c xem là quan đim ngân hàng, quan tâm đn vic đánh giá
s an toàn ca vn vay mà d án có th cn, ngân hàng xem các d án nh là mt hot
đng có kh nng to ra nhng li ích tài chính rõ ràng. Các ngân hàng xem xét các dòng
tài chính rót vào d án và các li ích, vi c li ích và chi phí đc xác đnh theo giá c tài
chính.
- Quan đim ch đu t: Ch đu t xem xét mc thu nhp ròng tng thêm ca d án so
vi nhng gì h có th kim đc trong trng hp không có d án, ch đu t xem nhng
gì mà h b mt khi thc hin d án là chi phí, ch đu t cng vn vay ngân hàng nh
khon thu tin mt và tr tin khon lãi vay và n gc nh khon chi tin mt.
2.1.1.2 Phân tích kinh t
Phân tích hiu qu kinh t đ tính toán t sut li nhun ca d án theo quan đim quc
gia, s dng giá kinh t đã loi b thu và tr giá, b sung thêm ngoi tác, li ích, chi phí
mà d án to ra bên ngoài vùng d án.
2.1.1.3 Phân tích phân phi thu nhp
Phân tích phân phi nhm xem xét li ích ròng mà d án mang li cho các nhóm đi tng
chu nh hng trc tip hay gián tip bi d án, sau khi đã tr đi chi phí c hi ca h,
phân tích đc xây dng trên c s s khác bit gia phân tích tài chính và kinh t.
2.1.1.4 Phân tích nhu cu c bn
Phân tích nhu cu c bn nhm xác đnh các ngoi tác tích cc khi các đi tng liên quan
đn d án tiêu th mt hàng hóa dch v đáng khuyn khích vi mc sn lòng chi tr ca
2
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr. 12 chng 3 )
8
cá nhân thp hn giá tr thc s ca hàng hóa dch v. Khi phân tích s cng thêm mt
khon tin cho giá tr tng thêm ca nhng hàng hóa dch v đc xã hi tiêu th nh kt
qu hot đng ca d án.
2.1.2 Các phng pháp phân tích d án
2.1.2.1 Các phng pháp phân tích tài chính
- Phng pháp giá tr hin ti ròng (NPV)
3
: Xác đnh giá tr hin ti ròng ca ngân lu d
án theo các quan đim tng đu t, ch đu t, ngân sách và toàn b nn kinh t vi mt
sut chit khu th hin đc chi phí c hi ca vn, la chn theo tiêu chí NPV dng
hoc bng không có ngha là d án tt.
- Phng pháp t s li ích – chi phí (B/C)
4
: T s hin giá ròng ca ngân lu li ích và
hin giá ròng ca ngân lu chi phí, vi sut chit khu là chi phí c hi ca vn, la chn
theo tiêu chí t s ln hn hoc bng 1 thì d án đc chp nhn.
- Phng pháp sut sinh li ni ti (IRR)
5
: Nói lên kh nng sinh li ca mt d án, sut
sinh li này đc tính toán khi cho NPV li ích ròng v bng không, la chn theo tiêu chí
ln hn hoc bng sut sinh li ti thiu chp nhn đc.
2.1.2.2 Các phng pháp phân tích kinh t, xã hi
- Phng pháp phân tích chi phí, li ích
6
: Tính đn tác đng ph và không đc phn ánh
trong phân tích tài chính, cn lng hoá chúng và cui cùng là đnh giá chúng bng tin.
- Phng pháp có và không có d án
7
: Khi thc hin mt d án đu làm gim cung đu
vào và tng cung đu ra trong mt nn kinh t, tính toán da trên vic kho sát s khác bit
v mc đ sn có ca đu vào và đu ra khi có hoc không có d án t đó xác đnh đc
chi phí và li ích gia tng.
- Phng pháp h s chuyn đi giá
8
: Da trên quan đim tài chính và vi các h s
chuyn đi CF đ tính toán ra giá tr kinh t ca các ngân lu.
3
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr.5 chng 4)
4
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr.9 chng 4)
5
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr.12 chng 4)
6
Belli Pedro, Anderson Jock R., Barnum Howard N., Dixon John A. & Tan Jee-Peng (2001, tr.31)
7
Belli Pedro, Anderson Jock R., Barnum Howard N., Dixon John A. & Tan Jee-Peng (2001, tr.23)
8
Belli Pedro, Anderson Jock R., Barnum Howard N., Dixon John A. & Tan Jee-Peng (2001, tr.73)
9
2.2 Tng quan v ngun cung cp than và nhà máy nhit đin than trên th gii
2.2.1 Nhà máy nhit đin than
9
Theo s liu ca ngành than th gii, các nc trên th gii vn s dng ngun đin rt ln
đc sn xut t nhà máy nhit đin than, theo s liu c th nêu ti Bng 2.1.
Bng 2.1 Các nhà máy đin s dng nhiên liu trên th gii
NM dùng nhiên liu Than Khí Hydro
Ht
nhân
Du Khác Tng
T trng (%) 41 20 16 15 6 2 100
Ngun: Wolrd coal (2011)
Bng 2.1 cho thy nhà máy đin s dng than vn nhiu nht trên th gii, chim 41 % sn
lng đin toàn cu và d báo tng lên 44% lng đin toàn cu vào nm 2030, ngoài ra
mt s nc sn lng đin đc sn xut t nhit đin than còn cao hn rt nhiu, s liu
c th nêu ti Bng 1.4 Ph lc 01, trong đó cho thy các nc phát trin trên th gii vn
s dng ngun đin đc cung cp t các nhà máy nhit đin than rt ln nh Nam Phi
chim 93%, Ba Lan chim 92 % và Hoa K chim 49%.
2.2.2 Ngun cung cp than
Sn lng than xut khu trên th gii trong thi gian qua cng rt ln, nm 2005 sn
lng than xut khu ca th gii đt 5,89 t tn và đn nm 2009 sn lng than xut
khu ca th gii đt 6,9 t tn, trong đó có 05 nc đng đu th gii v xut khu than
nng lng trong 05 nm qua ln lt là Australia, Indonesia, Nga, Columbia và Nam Phi.
Sn lng ca các nc đng đu xut khu than và tng sn lng xut khu than trên th
gii trong 05 nm qua đc th hin ti Bng 1.5 Ph lc 01, cho thy sn lng than xut
khu ca các nc trên th gii không ngng tng lên theo mi nm, chng t tim lc v
ngun than th gii rt di dào có th đm bo cung cp ngun nhiên liu than cho nhà
máy đin than. Theo quy hoch v sn lng than ca th gii đn nm 2030 s liu c th
nêu ti Bng 1.6 Ph lc 01, trong đó sn lng than ca th gii vn tip tc tng trng
mnh, sn lng than xut khu ca các nc trong nhng nm sp ti là rt ln, cho thy
ngun than cung cp cho các nhà máy nhit đin luôn di dào, các nc
Australia/NewZeland và Indonesia vn đng đu v xut khu than.
9
World coal (2011), “coal & electricity”, World coal, truy cp ngày 03/3/2011 ti đa ch:
10
2.3 Tng quan v ngun cung cp than và nhà máy nhit đin than Vit Nam
2.3.1 Nhà máy nhit đin than
Vit Nam đã xây dng và vn hành các nhà máy nhit đin than, toàn b nhà máy đu tp
trung min Bc, c th nêu ra ti Bng 1.7 Ph lc 01, cho thy Vit Nam hin nay đã
xây dng và vn hành thành công các nhà máy nhit đin than, công sut t máy ln nht
hin nay là nhà máy Ph Li 600MW và t máy thp nht là nhà máy Ninh Bình 100MW.
2.3.2 Ngun cung cp than Vit Nam
Các m than nc ta nh Qung Ninh, Khoái Câu, ông Hng, L Thiên,…đu tp
trung khu vc min Bc, tr lng khai thác than cng rt ln, mt phn cho tiêu dùng
than trong nc và vn xut khu vi s lng ln ra nc ngoài. Tr lng than đã đc
tìm kim, khai thác, thm dò đn ngày 01/01/2008 đc nêu ra ti Bng 1.8 Ph lc 01,
cho thy trong thi gian qua Vit Nam khai thác ngun than rt ln trên 6 t tn than đc
khai thác, trong đó s dng cho các nhà máy nhit đin than, s dng nhu cu khác và xut
khu. Sn lng than khai thác ni đa trong nhng nm sp ti giai đon 2011-2030 d
kin s dng cho sn xut đin đc th hin ti Bng 1.9 Ph lc 01, cho thy trong nm
2011 phi nhp khu than đ sn xut đin.
2.3.3 Ngun than nhp khu
Trong giai đon đn nm 2030 các nc có kh nng xut khu than sang Vit Nam gm
Australia, Indonesia, Nga, Columbia và Nam Phi. Trong nhng quc gia này thì Australia,
Indonesia có nhiu li th nht do có v trí đa lý gn Vit Nam. Ngoài ra, trong tng lai,
Nga cng có th xem là nc có tim nng xut khu than sang Vit Nam.
2.3.4 Ngun than d kin cho nhà máy nhit đin Sông Hu 1
nh hng phát trin ngành đin là đm bo cung cp đin đy đ cho phát trin kinh t
xã hi ca đt nc, tuy nhiên trong thi gian qua sn lng đin luôn thiu ht ln không
đm bo nhu cu tiêu th đin, c th theo Bng 1.1 thì nm 2010 thiu ht 5.802 MW, d
kin nm 2015 thiu ht 9.205 MW. Mt khác, các m than ca Vit Nam đu tp trung
min Bc, do đó các nhà máy đin than cng đã xây dng min Bc đ thun tin vic
vn chuyn than và gim bt chi phí nhiên liu đu vào, tuy nhiên ngun than trong nc
cung cp cho các nhà máy đin mi không còn na và phi nhp khu than, theo Bng 1.9
Ph lc 01 thì nm 2011 bt đu nhp khu than đ cung cp cho nhà máy đin. Vì vy, d
kin nhp khu toàn b lng than cung cp cho nhà máy đin Sông Hu 1 (1.200MW), v
11
trí nhà máy đin Sông Hu 1 ti tnh Hu Giang s thun tin cho vic nhp khu than t
nc ngoài (d kin t Australia và Indonesia).
2.4 Kt lun
Da trên các quan đim và phng pháp phân tích d án đ đánh giá mt cách toàn din
tính kh thi ca d án v các mt tài chính, kinh t, xã hi. Trên c s đó, Ch đu t,
Ngân hàng và các đn v liên quan đn d án đa ra nhng quyt đnh đúng đn v tng
lai ca d án, cng nh đa ra nhng kin ngh chính sách nhm giúp h tr nhng d án
tr nên kh thi và mang li li ích cho xã hi. Hin nay, các nc trên th gii đã s dng
ph bin các nhà máy nhit đin than, vi tr lng than di dào ca các nc. Trong đó,
Australia và Indonesia có nhiu li th đ Vit Nam có th nhp khu than t nc này.
Vit Nam đã xây dng thành công các nhà máy nhit đin than, sn lng đin than đang
chim khong 11% sn lng đin quc gia, kh nng khai thác than trong nc cng rt
ln, khi cân đi ngun than thiu có th nhp khu than d dàng t các nc xut khu.
12
CHNG 3: MÔ T D ÁN
Chng này gii thiu v d án Nhà máy nhit đin Sông Hu 1, ngun vn, quy mô, công
ngh và gii thiu v ch đu t.
3.1 Gii thiu d án
D án Nhà máy nhit đin Sông Hu 1 d kin xây dng ti xã Phú Hu A, huyn Châu
Thành, tnh Hu Giang do PVN làm ch đu t, nhà máy ra đi nhm b sung ngun đin
ln đ đáp ng nhu cu tiêu th ti tnh Hu Giang, vùng BSCL và đu ni vào li đin
500kV Bc Nam đ góp phn vào ngun cung cp đin quc gia.
V trí nhà máy nm trong trung tâm ph ti ca vùng BSCL, vi công sut rt ln là
1.200 MW trên din tích đt rt rng 139,5 ha nm bên b sông Hu, ni thun tin vn
chuyn thit b và nhiên liu than cung cp cho nhà máy. Thi gian thc hin d án trong
05 nm (2011-2015), trong đó 02 nm đu (2011-2012) ch yu gii phóng mt bng và
xây lp h tng, 03 nm tip theo (2013-2015) xây dng nhà xng và lp đt máy móc
thit b, d kin đa nhà máy vào vn hành vào nm 2016.
3.2 Mc tiêu d án
Nhà máy sn xut ra sn lng đin rt ln 7,8 t kWh, toàn b sn lng đin này s bán
cho EVN, bù đp cho lng đin thiu ht cho tnh Hu Giang (nm 2010 tiêu th 0,29 t
kWh), vùng BSCL (nm 2010 tiêu th 11,1 t kWh), vùng kinh t trng đim phía Nam
(thành ph H Chí Minh, tnh Bình Dng, tnh ng Nai; nm 2010 tiêu th 26,1 t
kWh) và c nc (nm 2010 tiêu th 85,7 t kWh). To nhiu công n vic làm, tng thu
nhp cho ngi dân và cung cp lng đin đáng k trong sn xut, kinh doanh, tiêu dùng
góp phn đm bo tc đ tng trng kinh t trong khu vc và trên c nc.
3.3 Ngun vn d án
D án Nhà máy nhit đin Sông Hu 1 vi tng mc đu t khong 1,6 t USD, đu t
di hình thc vn ch s hu PVN 30% và 70% còn li d kin đi vay thng mi, dòng
đi d án là 30 nm, đu t xây dng nhà máy hoàn toàn mi và hin đi đm bo các yêu
cu k thut đúng theo tiêu chun quc t và gim thiu ti đa các tác nhân gây hi đn
ngi và vt th xung quanh.
3.4 Quy mô d án
Công sut nhà máy là 1.200 MW, gm 02 t máy 600 MW, d án s cung cp đin trong
khu vc và đu ni vào li đin 500kV quc gia.
13
3.5 Công ngh cho d án
Hai t máy 600 MW vi công ngh nhit đin ngng hi truyn thng, lò than phun trc
lu, có tái sy, thông s hi siêu ti hn, áp dng công ngh đt tiên tin và lp đt các
thit b x lý khói thi đ đm bo các yêu cu v môi trng. Công ngh đt than đc
chn là công ngh đt than phun, trong công ngh này than đc sy khô nghin mn sau
đó đc phun vào, bung đt ca lò hi. Nhit đ trong bung đt ca lò than phun tng
đi cao trên 1.000
o
C. Lò đc thit k h thng đt than phun bao gm vòi đt NOx thp
và máy nghin, than kiu chén tc đ trung bình. Công ngh la chn có hiu sut cao đt
hiu qu v kinh t so vi chi phí đu t và nhiên liu nhp khu; công ngh đã ch to,
vn hành thành công trên th gii trong thi gian qua, có đ tin cy cao và ti u nht hin
nay. Tuy nhiên, nhc đim ca nhà máy đin than là có tác đng xu đn môi trng
không khí do khi đt than gây ra, vì vy công ngh nhà máy phi dùng các bin pháp x
lý hin đi đ tránh nh hng xu đn môi trng. Mô hình s dng công ngh đt than
đ sn xut đin nh Hình 3.1.
Hình 3.1 Mô hình c bn ca nhà máy nhit đin đt than
Ngun: Wolrd coal (2011)
3.6 Gii thiu v Ch đu t
C quan chu trách nhim v d án NM Sông Hu 1 s do PVN làm ch đu t, PVN là
Công ty nhà nc đc Th tng Chính ph Vit Nam quyt đnh là Công ty trách nhim
hu hn mt thành viên do Nhà nc làm ch s hu (tên giao dch là Tp đoàn Du khí