B
GIÁO DC VÀ ÀO TO
TR
NG I HC KINH T TP.HCM
TRNG TH M LINH
GI
I PHÁP NÂNG CAO HIU QU TÀI CHÍNH
C
A NGÂN H
ÀNG TMCP NAM Á
GIAI O
N 2011
-2015
LU
N VN THC S KINH T
TP. H
Chí Minh
Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TR
NG I HC KINH T TP.HCM
TRNG TH
M LINH
GI
I PHÁP NÂNG CAO HIU QU TÀI CHÍNH
C
A NGÂN HÀNG TMCP NAM Á
GIAI O
N 2011
-2015
Chuyên ngành: Qu
n tr kinh doanh
Mã s
: 60.34.05
LU
N VN THC S KINH T
NG
I HNG DN
KHOA H
C
:
TS. NGÔ QUANG HUÂN
TP. H
Chí Minh
Nm 2011
L
I CM
N
ho
àn thành lun vn này, trc tiên tôi xin chân thành gi li cm n n
Quý Th
y, Cô trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh ã trang b cho tôi
nhi
u kin thc quý báu tron
g th
i gian qua.
Tôi xin chân thành c
m n TS.
Ngô Quang Huân, ng
i hng dn khoa hc
c
a lun vn, ã giúp tôi tip cn thc tin và tn tình hng dn tôi hoàn thành
lu
n vn này.
Tôi xin g
i li cm n n các ng nghip ang công tác ti
Ngân hàng
TMCP Nam Á ã h tr tôi thu thp các thông tin và s liu cn thit phc v cho
vi
c phân tích các d liu ca tài.
Sau cùng, tôi xin chân thành c
m
n n nhng ngi bn và các hc viên
cao h
c Khóa K17 lp Qun tr kinh doanh êm
2
ã cùng tôi chia s
kin thc v
à
kinh nghi
m trong sut quá tr
ình thc hin tài.
Xin chân thành c
m n.
Tác gi
:
Trng Th
M Linh
L
I CAM OAN
thc hin lun vn
Gi
i pháp nâng cao hiu qu t
ài chính ca Ngân
hàng TMCP Nam Á giai o
n 2011
-2015, tôi
ã t mình
nghiên c
u, tìm hiu
v
n , vn dng kin thc ã h
c và trao
i vi ging viên, ng nghip và
b
n
bè.
Tôi xin cam oan ây là công tr
ình nghiên cu ca riêng tôi. C
ác s
liu
trong lun vn c thu thp t
thc t
có ngun gc rõ ràng, áng tin cy, c
x lý trung thc và khách quan.
Tác gi
:
Trng Th
M Linh
M
C LC
Trang
L
i cm n
L
i cam oan
M
c lc
Danh m
c các ch vit tt
Danh m
c các bng biu
Danh m
c các hình và th
PH
N M U
1
1. Tên
t
ài
1
2. Tính c
p thit ca tài
1
3. M
c ti
êu nghiên cu
2
4.
i tng và phm vi nghiên cu
2
5. Phng pháp nghiên c
u
3
6. B
cc
c
a
tài
3
CHNG 1
: C S
LÝ LUN
V
HIU QU T
ÀI CHÍNH CA NGÂN
HÀNG
1.1 Gi
i thiu Ngân h
àng Thng mi (NHTM)
4
1.1.1 Khái ni
m
NHTM 4
1.1.2 Các lo
i h
ình NHTM 4
1.1.2.1 Cn c
vào
hình th
c s hu
4
1.1.2.2 Cn c
vào sn phm ngân hàng cung cp cho khách hàng
5
1.1.2.3 Cn c
vào lnh vc hot ng
5
1.2 Các nghi
p v ca NHTM
6
1.2.1 Các nghi
p v trong bng tng kt tài sn
6
1.2.1.1 Nghi
p v
to lp ngun vn (Nghip v N) 6
1.2.1.2 Nghi
p v s dng vn (Nghip v Có)
7
1.2.1.3 Nghi
p v trung gian (Dch v ngân hàng và các hot ng kinh
doanh khác) 8
1.2.2 Nghi
p v ngoài bng tng kt tài sn
9
1.3 Hi
u qu tài chính trong hot ng
kinh doanh ngân hàng 9
1.3.1 Ý ngha ca vic ánh giá hiu qu tài chính 9
1.3.2 H thng các ch tiêu ánh giá hiu qu tài chính 10
1.3.2.1 L
i nhun
10
1.3.2.2 T
l thu nhp trên Tng tài sn (ROA)
12
1.3.2.3 T
l thu nhp trên vn ch s hu (ROE)
13
1.3.2.4 Ch
s P/E
14
1.3.3 Các nhân t
nh hng n hiu qu tài chính ca ngân hàng
16
13.3.1 Các y
u t v mô
16
13.3.2 Các y
u t vi mô
17
1.3.3.3 Các y
u t ni ti ca ngân hàng
19
K
t lun Chng 1
19
CHNG 2
: HI
U QU TÀI CHÍNH CA NGÂN HÀN
G THNG M
I
C
PHN (T
MCP) NAM Á GIAI O
N 2008
-2010
2.1 N
n kinh t Vit Nam giai on 2008
-2010 và tác
ng ca chính sách
ti
n t i vi nn kinh t
20
2.1.1 N
n kinh t Vit Nam giai on 2008
-2010 20
2.1.2 Tác ng ca chính sách tin t i vi nn kinh t 21
2.2 S l
c
v
Ngân hàng TMCP Nam Á
23
2.3 Hi
u qu tài chính ca Ngân hàng TMCP Nam Á giai on 2008
2010
24
2.3.1 Phân tích tình hình bi
n i
các ch
s
ánh giá
hi
u qu t
ài chính
24
2.3.1.1 L
i nhun
24
2.3.1.2 T
l thu nhp tr
ên
T
ng t
ài sn (ROA)
29
2.3.1.3 T
l thu nhp tr
ên vn ch s hu (ROE)
33
2.3.1.4 Ch
s P/E
42
2.3.2 Mô hình phân tích hi
u qu t
ài chính P = P/E * B * ROE
44
K
t lun Ch
ng 2
46
CHNG 3
: CÁC GI
I PHÁP NÂNG CAO HIU QU T
ÀI CHÍNH CA
NGÂN HÀNG TMCP NAM Á GIAI O
N 2011
-2015
3.1
nh hng phát trin
47
3.1.1 nh hng phát trin ca ngành ngân hàng n nm 2020 47
3.1.1.1 i vi NHNN 47
3.1.1.2 i vi các TCTD 48
3.1.2
nh hng phát trin ca Ngân hàng TMCP Nam Á giai on 2011
-
2015 49
3.1.2.1
n
h h
ng phát trin
49
3.1.2.2 ánh giá v
s phù hp trong nh hng phát trin ca Ngân
hàng TMCP Nam Á 52
3.2 Các gii pháp t phía Ngân hàng TMCP Nam Á 52
3.2.1 Nhóm các gi
i pháp nhm làm tng li nhun
53
3.2.1.1 C c
u li danh mc u t
53
3.2.1.2 G
n lin vic huy ng vn và s dng vn mt cách hiu qu
55
3.2.1.3 Phát tri
n, a dng hoá sn phm theo hng ngân hàng hin
i, nâng cao cht lng phc v khách hàng
56
3.2.1.4 Áp d
ng công c qun lý hin i, nâng cao cht lng và hiu
qu
iu
hành 57
3.2.1.5 Qu
n lý tt các chi phí
58
3.2.2 Nhóm các gi
i pháp nhm làm tng quy mô Tng tài sn
58
3.2.2.1 Xây dng chin lc huy ng vn rõ ràng trong tng giai on59
3.2.2.2 Thc hin chính sách lãi sut linh hot 59
3.2.2.3 Tng cng hot ng thanh toán không dùng tin mt 60
3.2.2.4 Nâng cao cht lng i ng nhân viên ca Ngân hàng 60
3.2.2.5 Phát tri
n c
s vt cht k thut và hin i hoá công ngh
61
3.2.2.6 Tng c
ng hot ng marketing
62
3.2.3
c l
ng kt qu t c
t
các gii pháp
63
3.3 Ki
n ngh v phía Ngân hàng Nhà nc và c quan chính ph
64
3.3.1
i vi Ngân h
àng Nhà nc
64
3.3.2
i vi c
quan chính ph
65
K
t lun Ch
ng 3
66
KT LUN 67
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH M
C CÁC CH VIT TT
STT
Vi
t tt
Di
n gii
1
BC
Báo cáo
2
BCTC
Báo cáo tài chính
3
LNST
L
i nhun sau thu
4
NAB
Ngân hàng Nam Á
5
NHNN
Ngân hàng Nhà n
c
6
TCTD
T
chc tín dng
7
TMCP
Thng m
i C phn
8
TTS
T
ng t
ài sn
9
VCSH
V
n ch s hu
DANH M
C CÁC BNG BIU
Trang
B
ng 2.1: C c
u thu nhp ca Ngân hàng Nam Á qua các nm
25
B
ng
2.2: C c
u chi phí ca Ngân hàng Nam Á qua các nm
27
B
ng 2.
3: L
i nhun ca Ngân hàng TMCP Nam Á giai on 2008
-2010 28
B
ng 2.
4: T
ng tài sn ca Ngân hàng Nam Á giai on 2008
-2010 xét theo
ngu
n gc hình thành
29
B
ng 2.
5: S
d tin gi ca khách hàng và tin gi ca các TCTD khác ti
Ngân hàng Nam Á 31
B
ng 2.
6: T
l thu nhp tr
ên Tng tài sn (ROA) giai on 2008
-2010 32
B
ng
2.7: T l thu nhp trên vn ch s hu (ROE) giai on 2008-2010 34
B
ng
2.8: Các ngân hàng có v
n iu l d
i 3,000 t tính n cui nm 2010
36
B
ng
2.9: V
n ch s hu ca Ngân h
àng Nam Á giai on 2008
-2010 37
B
ng
2.10: Tình hình t
ng gim li nhun và Tng tài sn giai on 2008
-
2010 39
B
ng
2.11: B
ng tng hp giá tr ca các nhân t nh hng n t l
ROE 41
B
ng
2.12: Tình hình chi tr
c tc 2008
-2010 c
a Ngân hàng Nam Á
44
B
ng 3.
1: T
ng t
ài sn Có ca Ngân hàng Nam Á phân theo 4 nhóm
54
DANH M
C CÁC HÌNH VÀ TH
Trang
Hình 1.1: Mô hình t
ng quát các nhân t nh hng n t l ROE
14
Hình 2.1: C cu T
ng tài sn
ca Ngân hàng Nam Á qua các nm 30
Hình 2.2: T
l ROA ca Ngân hàng Nam Á (NAB) so vi các ngân hàng
khác trong nm 2010 33
Hình 2.3: T
l ROE ca Ngân hàn
g Nam Á so v
i các ngân hàng khác nm
2010 40
Hình 2.4: K
t qu phân tích mô phng t l ROE
41
Hình 2.5: nh h
ng ca các nhân t i vi t l ROE
42
Hình 2.6: C
phiu Ngân hàng TMCP Nam Á trên th trng OTC
43
Hình 2.7: K
t qu phân tích mô phn
g th
giá c phiu P ca Ngân h
àng Nam
Á 45
Hình 2.8: nh h
ng ca các nhân t i vi th giá c phiu Ngân hàng Nam
Á 46
Hình 3.1: K
t qu
c lng t l ROE bng phng pháp phân tích mô
ph
ng
63
Hình 3.2: K
t qu
c lng giá tr P bng phng pháp
phân tích mô ph
ng
64
1
PHN M U
1. Tên tài:
Gi
i pháp nâng cao
hi
u qu tài chính
c
a
Ngân hàng TMCP Nam Á giai o
n
2011 - 2015
2. Tính c
p thit ca tài
Quá trình toàn c
u hoá v
à hi nhp kinh t ang tng bc thâm nhp vào tng
qu
c gia, t
ng lnh vc, tng hot
ng kinh t trên toàn th gii. T khi gia nhp
vào WTO, các doanh nghi
p Vit Nam phi i mt vi nhiu th thách h
n.
t
n ti và phát trin, các doanh nghip cn to cho mình th mnh, hot ng phi
m bo hiu qu, trong
ó có hi
u qu t
ài chính.
Ngành ngân hàng c
ng vy, cng
c
n phi có gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot ng kinh doanh ca mình
,
nh
m t c nhng mc tiêu ã t ra
. Ngành ngân hàng Vi
t Nam ã và ang
trong giai o
n chuyn mình, hoà
chung vào xu th phát trin chung ca kinh t th
gi
i nói chung và kinh t trong
n
c nói riêng. S
phát trin mnh m v quy mô,
m
ng li, sn phmca các h thng ngân hàng trong nc
v
n tip tc din ra
không ng
ng
, h
a hn mt hiu qu kinh doanh và hiu sut sin
h l
i tt
cho các nhà
u t.
Th
t vy, có rt nhiu bin pháp và cách thc qun tr h thng ngân hàng
nh
m nâng cao
hi
u qu tron
g ho
t ng kinh doanh, mang li thu nhp cao cho các
nhà
u t vào lnh vc ngân hàng
. Tuy nhiên, các nhà qu
n tr ngân
hàng c
ng cn
xác
nh
rõ các y
u t ch cht nhm nâng cao v th ca t chc m
ình trên th
tr
ng, ng thi
thu hút
c ngày càng nhiu các nhà u t.
M
t trong nhng
tiêu chí
các nh
à u t quyt nh có u t vn vào mt ngân hàng hay không là
vic xem xét các ch s ánh giá hiu qu hot ng tài chính ca ngân hàng.
V
i mc ti
êu n
âng cao hi
u qu t
ài chính
trong ho
t ng kinh doanh,
m
t vn
mà bt k mt doanh nghip nào cng quan tâm, c bit là các doanh nghip có
niêm yt tr
ên th
tr
ng chng khoán, Ngân hàng TMCP Nam Á v
n tng b
c
tìm
2
ra các gii pháp nâng cao giá tr thng hiu và khng nh v th ca mình trên
th
tr
ng
liên ngân hàng. Ngân hàng TMCP Nam Á m
c d
ù vn có hiu qu v mt
tài chính, song so v
i trung bình ngàn
h thì v
n thp hn.
Xu
t phát t nhng lý lun tr
ên và nhn thy tính thc tin ca vic nghiên cu
các gi
i pháp
nâng cao t
sut sinh li
cho các nhà
u t vào lnh vc ngân
hàng,
c bit
là các c
ông ca Ngân h
àng TMCP Nam Á
, lu
n vn n
ày bàn v
Gi
i pháp nâng cao
hi
u qu tài chính
c
a
Ngân hàng TMCP Nam Á giai
o
n 201
1 - 2015.
3. M
c tiêu nghiên cu:
Trong b
i cnh hi nhp kinh t hin nay, quá trình cnh tranh ngày càng khc
li
t và mt trong nhng nhân t các ngân hàng nâng cao v th
c
a mình, m
b
o hiu qu kinh doanh cao là tìm kim c nhng ngun vn u t dài hn và
n nh. Tuy nhiên, quá trình tìm kim này không n gin, bi các nhà u t luôn
mu
n t mc li nhun cao nht t ng vn b ra. Nhà u t s có rt nhiu ti
êu
chí cho vi
c la chn h
ình thc u t ca mình, nhng trên ht vn là mc li
nhu
n k vng t c trong tng lai. Vi thc trng nh vy, mc tiêu nghiên
c
u ca lun vn l
à tp trung vào các vn liên quan n vic nâng cao
hi
u qu
tài chính c
a m
t ngân hàng, bao gm
hai m
c tiêu chính nh sau:
- ánh giá hi
u qu t
ài chính ca Ngân hàng TMCP Nam Á giai on 2008
-
2010
- Ch
ra s nh h
ng ca các ch tiêu tài chính n th giá c phiu Ngân
hàng TMCP Nam Á thông qua mô hình phân tích hi
u qu tài
chính:
P=P/E*B*ROE
4.
i tng và phm vi nghiên cu
i t
ng nghiên cu là
h
thng các ch ti
êu ánh giá hiu qu tài chính và mô
hình phân tích hi
u qu tài chính
c
a Ngân hàng TMCP Nam Á, bao gm các s
li
u liên quan n
l
i nhun
, t
l thu nhp trên
t
ng tài sn (ROA)
, t
l thu nhp
trên v
n ch s hu (ROE) và ch s P/E
. Các s
liu này c thu thp t báo cáo
tài chính c
a Ngân hàng t nm 2008 n nm 2010 và Bn cáo bch ca Ngân
3
hàng TMCP Nam Á nm 2010, sau ó trãi qua quá trình tính toán, phân tích, so
sánh v
i các ngân h
àng khác và các s liu trung bình ngành ngân hàng a ra
các nh
n xét, và cui cùng là nêu lên các gii pháp cn thit.
Ph
m
vi nghiên c
u
là toàn b
h thng Ngân h
àng TMCP Nam Á, bao gm Hi
s
chính, các Chi nhánh và c
ác Phòng Giao d
ch trc thuc.
5. P
hng pháp nghiên cu:
Lu
n vn s dng các phng pháp mô
ph
ng
tìm hiu bn cht ca s vt
hi
n tng, nghiên cu
các nhân t
nh hng trong mi tng quan vi các nhân
t
khác và trong chính bn thân nhân t ó t
rong m
t khong thi gian nht nh,
t
ó so sánh, ánh giá các s
vt hin tng theo mt h thng cá
c tiêu chí v
c
im, tính cht, quy lut vn ng chung,
V
i các s liu v ch tiêu li nhun sau thu, Tng tài sn Có và Vn ch s
h
u
c thu t
h
p qua các báo cáo t
ài chính ca Ngân hàng Nam Á trong khong
th
i gian t nm 2000
-2010 và
c phân tích mô phng thông qua phn mm
Crystal Ball, lu
n vn
ã ch ra mi quan h và tác ng ca tng nhân t i
v
i
t
l
ROE và
i vi
th
giá c phiu
Nam Á trong mô hình phân tích hi
u qu tài
chính, và làm c s
xut các gii pháp ph
ù hp.
6. B cc ca tài:
Ngoài ph
n m u v
à kt lun,
t
ài b cc thành 3 chng:
- Chng 1 tr
ình bày các lý lun c bn v hot ng ngân hàng và các vn
liên quan
n ánh giá hiu qu t
ài chính ca mt ngân hàng.
- Chng 2 phân tích th
c trng tình hình tài chính ca Ngân hàng Nam Á
giai
o
n 2008
-2010 thông qua các ch
s ánh giá hiu qu t
ài chính; ng thi xác
nh th giá c phiu Nam Á trong giai
o
n hin nay di tác ng tng hp ca
các ch
s này.
- Chng 3
xut các gii pháp nhm nâng cao hiu qu tài chính ca Ngân
hàng Nam Á giai o
n 2011
-2015, t
ó hng ti vic nâng
cao giá tr
c phiu
Nam Á trên th
trng.
4
CHNG I: C S
LÝ LUN
V HIU QU T
ÀI CHÍNH CA NGÂN
HÀNG
1.1 Gi
i thiu Ngân hàng Thng mi (NHTM)
1.1.1 Khái ni
m NHTM
Ngân hàng Thng m
i (NHTM) là loi ngân hàng giao dch trc tip vi các
công ty, xí nghi
p, t chc kinh t v
à cá nhân, bng cách nhn tin gi, tin tit
ki
m, ri s dng vn ó cho vay, chit khu, cung cp các phng tin thanh
toán và cung
ng dch v ngân hàng cho các i tng nói trên
. [3]
Theo Pháp l
nh Ngân hàng nm 1990 ca Vit Nam:
Ngân hàng Thng m
i
là m
t t chc kinh doanh tin t mà
nghi
p v thng xuyên và ch yu là nhn
ti
n gi ca khách hàng vi trách nhim hoàn tr và s dng s tin ó cho vay,
chi
t khu và làm phng tin thanh toán.
Theo lut Các t chc tín dng Vit Nam có hiu lc vào tháng 10/1998: Ngân
hàng là lo
i hình t
chc tín dng c thc hin toàn b hot ng ngân hàng và
các ho
t ng kinh doanh khác có li
ên quan.
Nh v
y, có th nói rng ngân hàng thng mi là mt loi nh ch tài chính
trung gian c
c k quan trng trong nn kinh t th tr
ng. Nh h
thng nh ch t
ài
chính trung gian này mà các ngu
n tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi s c
huy
ng, tp trung li vi s l
ng ln cp tín dng cho các t chc kinh t,
cá nhân nhm mc ích phc v phát trin kinh t - xã hi.
1.1.2 Các lo
i h
ình NHTM
Tùy theo góc
tip cn, ngân hàng thng mi có th phân loi nh sau:
1.1.2.1 Cn c
v
ào hình thc s hu
- Ngân hàng thng m
i quc doanh: là các ngân hàng kinh doanh bng vn
c
p phát ca ngân sách nh
à nc.
Vit Nam hin nay có 5 ngân hàng thng m
i
qu
c doanh chim 70% th phn tín dng ca nn kinh t là Ngân hàng Nông
nghi
p & Phát trin Nông thôn Vit Nam, Ngân hàng Công thng Vit Nam, Ngân
hàng
u t & Phát trin Vit Nam, Ngân hàng
Chính sách Xã H
i
, Ngân hàng
5
phát trin nhà ng bng sông Cu Long. V xu hng thì các ngân hàng này dn
d
n s
c c phn hóa.
- Ngân hàng thng m
i c phn: là nhng ngân hàng hot ng nh công ty
c
phn, ngun vn ban u do các c ông óng góp.
- Ngân hàng thng m
i liên doanh:
có v
n c góp bi mt bên là ngân hàng
Vi
t Nam, v
à bên còn li là ngân hàng nc ngoài, có tr s t ti Vit Nam và
ho
t ng theo lut pháp Vit Nam.
- Chi nhánh ngân hàng thng m
i nc ngoài: là ngân hàng c thành lp
theo v
n và lut pháp n
c ngoài,
c phép m chi nhánh ti Vit Nam và chi
nhánh này ho
t ng theo lut pháp Vit Nam.
- Ngân hàng 100% v
n u t
n
c ngoài: là nhng ngân hàng c thành lp
t
i Vit Nam bng vn ca các ch th nc ngoài và hot ng theo lut pháp Vit
Nam.
1.1.2.2 Cn c
vào s
n phm ngân hàng cung cp cho khách hàng
- Ngân hàng bán buôn: s
l
ng sn phm cung cp cho khách hàng không
nhi
u nhng giá tr ca tng sn phm là rt ln. Khách hàng ch yu ca ngân
hàng này là các công ty, xí nghi
p quy m
ô l
n, các tp o
àn kinh t, tng công ty.
- Ngân hàng bán l
: s lng sn phm mà ngân hàng cung cp cho khách hàng
r
t nhiu nh
ng giá tr ca tng sn phm thng không ln, phn ln ngân hàng
này cho vay gii quyt vn tiêu dùng hoc sn xut vi quy mô nh, h gia
ình. Vì v
y, khách hàng ch yu là cá nhân hoc doanh nghip có quy mô va và
nh
.
1.1.2.3 Cn c
vào l
nh vc hot ng
- Ngân hàng chuyên doanh: ch
hot ng kinh doanh chuyên môn hóa trong
m
t lnh vc n
ào ó nh công nghip,
nông nghi
p, th
ng nghip, xut nhp
kh
uhoc mt vài nghip v ca ngân hàng, ví d nh ngân hàng cm c bt
ng sn, ngân hàng u t bt ng snDo nhu cu ca khách hàng ngày càng
6
a dng nên loi ngân hàng này ang có xu hng chuyn sang kinh do anh tng
h
p bo to
àn và thu hút khách hàng.
- Ngân hàng a nng, kinh doanh t
ng hp: là loi ngân hàng hot ng mi
l
nh vc kinh t v
à thc hin bt k nghip v nào c phép ca mt ngân hàng
thng m
i.
1.2 Các nghi
p v ca NHTM
1.2.1 Các nghi
p v trong bng tng kt tài s
n
1.2.1.1 Nghi
p v to lp ngun vn (Nghip v n)
: là nghi
p v hình thành
nên các ngun vn hot ng ca ngân h
àng.
Các ngu
n vn ca NHTM bao gm:
V
n iu l v
à các qu:
- V
n iu l
: là ngu
n vn ban u khi
ngân hàng m
i bt u i vào
ho
t ng v
à c ghi vào bn iu l ca ngân hàng. Vn iu l phi t mc ti
thiu theo quy nh ca pháp lut ( các nc và Vit Nam u có quy nh mc
v
n pháp nh cho mi loi h
ình ngân hà
ng). V
n iu l
c s
d
ng tr
c ht
xây d
ng, mua sm tài sn c nh, các phng tin làm vic và qun lý, tc là to
ra c s
vt cht ban u cho hot ng ca ngân h
àng. Ngoài ra, các ngân hàng
thng m
i còn c phép s dng vn iu l hùn vn, liên doanh, cp vn
cho
các công ty tr
c thuc v
à thc hin các hot ông kinh doanh khác.
- Các qu
ca ngân hàng
:
c hình thành khi ngân hàng ã i vào hot
ng, bao gm các qu trích t lãi ròng hàng nm ca ngân hàng nh: qu d tr b
sung v
n iu l, các qu d phò
ng (tài chính, tr
cp mt vic làm), qu u t
phát tri
n, qu khác (khen thng, phúc li)Ngoài ra, còn có các qu c hình
thành b
ng cách trích và tính vào chi phí hot ng ca ngân hàng nh: qu khu
hao c b
n, sa cha tài sn, d phòng x lý
r
i ro,
Vn huy ng:
ây là ngu
n vn ch yu s dng trong hot ng kinh doanh ca ngân
hàng, nó chi
m t trng rt ln trong tng ngun vn kinh doanh ca ngân hàng
7
thng mi (thông thng khong 70% c cu ngun vn). Ngun vn huy
ng gm có:
- Ti
n gi không k hn ca khách hàng (còn c gi là tin gi giao
d
ch, tin gi thanh toán).
- Ti
n gi có k hn ca các t chc, oàn th.
- Ti
n gi tit kim ca dân c
.
- Ngu
n vn huy ng qua phát hành giy t có giá nh k phiu, trái
phi
u
ngân hàng, ch
ng ch tin gi.
Ngu
n vn i vay:
Trong tr
ng hp vn t có v
à vn huy ng không áp ng nhu cu kinh
doanh, ngân hàng thng m
i có th vay vn ca các ch th sau:
- Vay c
a ngân h
àng Nhà nc di hình thc tái cp vn nh chit
khu, tái chit khu các chng t có giá; cm c, tái cm c các thng phiu; vay
l
i theo hp ng tín dng
- Vay c
a các ngân hàng thng mi khác qua th trng liên ngân
hàng, h
p ng mua li
- Vay c
a các t chc tài chính, tín dng quc t
Ngun vn khác:
V
n tip nhn t ngân sách Nhà nc thc hin các chng trình, d án theo
k
hoch tp trung ca Nh
à nc; vn tip nhn cho vay y thác, vn chim
d
ng ca khách hàng trong quá trình thc hin thanh toán không dùng tin mt
1.2.1.2 Nghi
p
v
s dng vn (Nghip v Có)
V
i ngun vn có c, ngân hàng s dng cho các hot ng sau:
Thi
t lp d tr:
Các ngân hàng thng m
i không s dng toàn b ngun vn cho hot ng
kinh doanh, mà ph
i dành mt phn d tr thích hp nhm áp ng nhng y
êu c
u
sau:
8
- Duy trì d tr bt buc theo quy nh ca ngân hàng Nhà nc.
- Th
c hin các lnh rút tin v
à thanh toán chuyn khon ca khách
hàng.
- Chi tr
các khon tin gi n hn, chi tr l
ãi.
- áp
ng nhu cu vay vn hp lý trong ngày ca khách h
àng.
- Th
c hin các khon chi ti
êu hàng ngày ti ngân hàng
- D
tr ca ngân hàng có th tn ti di hình thc tin mt, tin gi
t
i ngân hàng khác và các chng khoán có tính thanh khon cao.
C
p tín dng
Bao g
m các nghip v cho vay (ngn, trung v
à d
ài h
n); chit khu th
ng
phi
u và chng t có giá; cho thuê tài chính; bo lãnh, bao thanh toán
u t tài chính
:
Ngân hàng thng m
i s dng các ngun vn n nh thc hin các hình
th
c u t nhm kim li và chia s ri ro vi nghip v tín dng
. Các hình th
c
u t tài chính bao gm:
- Góp v
n liên doanh, mua c phn ca các công ty, xí nghip và các t
ch
c tín dng khác.
- Mua chng khoán và các giy t có giá hng li tc và chênh
l
ch giá.
S
dng vn cho các mc ích khác nh
: mua s
m thi
t b, dng c
ph
c v cho hot ng kinh doanh, xây dng tr s ngân h
àng, h thng kho bãi và
các chi phí khác.
1.2.1.3 Nghi
p v trung gian (Dch v ngân h
àng và các hot ng kinh doanh
khác):
ây là các d
ch v mà khi ngân hàng cung cp cho khách
hàng s
nhn c các
kho
n hoa hng và l phí nh:
d
ch v ngân qu, dch v u thác, thanh toán không
9
dùng tin mt, qun lý tài sn quý giá, kinh doanh vàng bc, á quý, ngoi t, t vn
v
t
ài chính, u t,
Các nghi
p v trên ca ngân hàng thng m
i không th
tách ri, c lp nhau
mà chúng có m
i quan h h t
ng vi nhau trong quá trình kinh doanh ca ngân
hàng.
1.2.2 Nghi
p v ngo
ài bng tng kt tài sn
Nh
ng hot ng ngoi bng (là nhng giao dch không c ghi chép trên bng
Cân
i k toán
c
a ngân hàng) có th k ra nh:
Các h
p ng bo lãnh tín dng, trong ó ngân hàng cam kt m bo
hoàn tr
khon vay ca khách h
àng cho ngi th ba là ngi cho vay.
Các h
p ng trao i l
ãi sut, trong ó ngân hàng cam kt trao i các
kho
n thanh toá
n lãi c
a các chng khoán n vi mt bên khác.
Các h
p ng t
ài chính tng lai và hp ng quyn chn lãi sut, trong
ó ngân hàng
ng ý giao hay nhn nhng chng khoán t mt bên khác ti mt
m
c giá
c bo m.
H
p ng cam kt cho vay, trong ó ngân
hàng cam k
t cho vay ti a ti
m
t s vn nht nh trc khi hp ng ht hiu lc.
Các h
p ng t giá hi oái, trong ó ngân h
àng ng ý giao hay nhn
m
t lng ngoi t nht nh.
Nh
ng loi hp ng n
ày ti các ngân hàng ln thng có giá tr khon
g trên 6
l
n tng tài sn ca ngân hàng.
1.3 Hi
u qu t
ài chính trong hot ng kinh doanh ngân hàng
1.3.1 Ý ngh
a
c
a vic
ánh giá hi
u qu tài chính
Hi
u qu t
ài chính là mt khái ni
m rt rng, phn ánh kt qu ho
t ng
kinh
doanh và
u t
c
a mt n
gân hàng v
i các yu t ni ti ca chính ngân hàng
trong
môi tr
ng
kinh t
- xã h
i
nh
t nh
. Hi
u qu t
ài chính là kt qu hot ng kinh
doanh có xét
n
các y
u t chi phí trong quá trình hot ng.
Tuy nhiên, ánh
10
giá hiu qu tài chính, ngi ta thng s dng h thng các ch tiêu, bao gm: li
nhu
n, t l thu nhp tr
ên tng tài sn (ROA), t l thu nhp trên vn ch s hu
(ROE) và ch
s P/E.
Xác
nh các nhân t nh h
ng n hiu qu tài chính có vai trò sng còn trong
công tác qun tr t
à
i chính ngân hàng, b
i các ngân hàng luôn mun nâng cao hiu
qu
t
ài chính ca ngân hàng mình nhm thu hút ngày càng nhiu các nhà u t
,
nâng cao v
th và kh nng cnh trnh trên th trng. Vi mc tiêu ó, vic
ánh
giá hi
u qu tài chính luôn c c
hú tr
ng trong công tác qun tr ngân hàng.
1.3.2 H
thng các ch tiêu ánh giá hiu qu tài chính
1.3.2.1 L
i nhun
L
i nhun ca mt
t
chc tín dng
là kho
n chênh lch c xác nh gia
t
ng doanh thu phi thu tr i tng các khon chi phí phi tr h
p lý, hp l. [3]
Li nhun thc hin trong nm là kt qu kinh doanh ca t chc tín dng, bao
g
m li nhun hot ng nghip v và li nhun các hot ng khác.
L
i nhun r
òng = Li nhun gp
Thu
thu nhp
= (T
ng doanh thu
T
ng chi phí)
Thu
thu nhp
T
ng doanh thu:
Doanh thu c
a t chc tín dng bao gm:
- Thu t
hot ng nghip v: thu lãi cho vay, tin gi, nghip v cho thuê
tài chính, d
ch v ngân qu, nghip v chit khu, bo lãnh và các dch v khác liên
quan
n
ho
t ng nghip v ngân hàng.
- Thu t
hot ng khác: thu lãi góp vn, mua c phn; tham gia th trng
ti
n t; kinh doanh vàng bc, ngoi t; nghip v y thác i lý; dch v bo him,
d
ch v t vn; nghip v mua bán n gia các t chc tín dng; cho
thuê tài s
n và
thu dch v khác.
11
- Thu hoàn nhp các khon d phòng ã trích trong chi phí; thu các khon
v
n
ã c x lý tài sn c nh; thu v chênh lch t giá theo quy nh ca pháp
lu
t.
- Thu khác.
T
ng chi phí
Chi phí ca t chc tín dng là s phi chi phát sinh trong k cho hot ng kinh
doanh và các ho
t ng khác.
N
i dung chi phí ca ngân h
àng bao gm:
- Chi phí ho
t ng kinh doanh
- Chi phí ph
i tr l
ãi tin gi, lãi tin vay
- Chi phí kh
u hao tài sn c nh cho hot ng kinh doanh theo quy ch
qu
n lý, s dng v
à trích khu hao tài sn c nh hin hành.
- Chi phí tin lng và các khon ph cp có tính cht lng theo quy
nh.
- Chi phí b
o him xã hi, bo him y t và kinh phí công oàn c tính
trên c s
qu tin l
ng ca t chc tín dng và
theo các quy
nh hin h
ành ca
Nhà n
c.
- Chi phí d
ch v mua ngo
ài: bao gm các khon chi phí sa cha tài sn
c
nh thuê ngoài, vn chuyn, in nc, in thoi, vt liu, giy t in, vn
phòng ph
m, công c lao ng, phòng cháy cha cháy, t vn, ki
m toán, tin mua
b
o him tài sn, chi hoa hng, i lý môi gii, u thác và các dch v khác.
- Chi phí n
p thu, phí, tin thuê t phi np có liên quan n hot ng
kinh doanh (tr
thu thu nhp doanh nghip) bao gm: thu môn bài, thu s dng
t ho
c ti
n thuê t, thu tài nguyên, l phí cu phà, l phí sân bay, các loi thu
và l phí khác.
- Các kho
n chi phí khác
12
Thu
thu nhp doanh nghip phi np
là ch
tiêu th hin tng s thu thu
nh
p mà ngân hàng phi np tính trên phn thu nhp chu thu tr
ong k
làm báo
cáo.
L
i nhun ròng (li nhun sau thu)
là t
ng s li nhun thun t các hot
ng ca
n v sau khi tr thu thu nhp doanh nghip phi np phát sinh trong k
nghiên cu.
1.3.2.2 T
l thu nhp tr
ên tng tài sn (ROA)
Ch
tiêu này là mt
trong nh
ng ch tiêu c bn c các nhà phân tích ngân
hàng s
dng, nó phn ánh kh nng to ra li nhun r
òng ca tài sn, tc phn ánh
s
li nhun ròng c to ra là bao nhiêu trên mt n v tài sn có. T l ROA
c xác nh bng li nhun r
òng c
hia cho T
ng t
ài sn.
ROA = L
i nhun ròng / Tng tài sn
Trong ó, tng t
ài sn
xét v
ngun gc hình thành nên ngun
v
n hot ng
c
a mt ngân hàng bao gm: vn iu l và các qu, vn huy ng, v
n i vay v
à
các ngu
n vn khác.
Vn iu l v
à các qu
cùng v
i vn huy ng chim t trng
l
n trong c cu ngun vn hot ng, là
hai ngu
n vn
n
n tng
trong ho
t ng
ngân hàng.
Qun tr các ngun vn là vic làm rt cn thit i vi bt k ngân hàng thng
m
i nào. Qun lý ngun vn ca ngân hàng thng
m
i nhm mc ích:
- Khai thác t
i a ngun vn nh
àn ri trong xã hi t các t chc kinh t và
m
i tng lp dân c.
-
m bo s tng tr
ng ngun vn n nh, bn vng làm tin cho vic
nâng cao th
phn, tho mãn tt nht nhu cu vn cho khách hàng c v
s l
ng,
th
i hn v
à lãi sut.
- m bo kh nng thanh toán và nâng cao hiu qu kinh doanh ca ngân
hàng.
13
T s ROA ni kt các kt qu hot ng kinh doanh và hot ng u t ca
m
t ngân h
àng, bt k ngân hàng ã dùng ngun vn nào phc v cho các
ho
t
ng này. ROA o lng h
i
u qu hot ng ca ngân hàng, là ch tiêu ánh giá
hi
u qu công tác qun lý ca ngân h
àng, cho thy kh nng trong quá trình chuyn
tài s
n ca ngân hàng thành thu nhp ròng.
1.3.2.3 T
l
thu nh
p tr
ên vn ch s hu (
ROE)
Ch
tiêu ROE c coi là quan trng nht, nó phn ánh kh nng sinh li ca
v
n ch s hu, o lng t l thu nhp cho các c ông ca ngân hàng t vic u
t v
n vào ngân hàng.
ROE
c xác nh bng li nhun ròng chia cho vn t có c bn bình quân
(v
n c phn thng, c phn u ãi, các qu d tr và li nhun không chia).
ROE=L
i nhun ròng / Vn ch s hu (vn t có)
= (Li nhun ròng / Tng tài sn) * (Tng tài sn / Vn ch s hu)
= ROA * (T
ng tài sn / Vn ch s hu)
Trong ó, v
n ch s hu l
à vn riêng ca ngân hàng do các ch s hu óng
góp và nó còn
c to ra trong quá trình kinh doanh di dng li nhun gi li
(v
n ch s hu c
òn c gi là vn t có). Vit Nam, theo quy nh ca lut các
t
chc tín dng 199
8, v
n t có bao gm phn giá tr thc có ca vn iu l, các
qu
d tr v
à mt s tài sn n khác ca t chc tín dng theo quy nh ca ngân
hàng Nhà nc.
V
n ch s hu ca ngân h
àng chim t trng nh trong tng ngun vn kinh
doanh (thông th
ng t
10%
n 15%), tuy nhiên nó li gi mt vai trò rt quan
tr
ng v
ì nó là c s hình thành nên các ngun vn khác ca ngân hàng, ng thi
t
o nên uy tín ban u, duy trì nim tin ca công chúng vào ngân hàng. Vn ch s
h
u quyt nh quy mô hot ng ca
ngân hàng, nó còn là y
u t các c
quan
qu
n lý da vào xác nh các t l an toàn trong kinh doanh ngân hàng (gii hn
huy
ng vn, gii hn cho vay, gii hn u t vào tài sn c nh).
14
T l ROE có xem xét n chi phí huy ng vn. Vic o lng kh nng sinh
l
i n
ày s c kt hp vi kt qu hot ng kinh doanh, u t và các quyt nh
huy
ng vn t các nhà u t.
Nhìn vào công th
c tr
ên, ta thy t l ROA và t l ROE có mi quan h mt
thi
t vi nhau.
M
i quan h gia ROE và ROA cho
th
y thu nhp ca mt ngân
hàng r
t nhy cm vi ph
ng thc tài tr tài sn (s dng nhiu n hn hay nhiu
v
n ch s hu hn). Mt ngân hàng có ROA thp vn có th t ROE mc cao
n
u nh s dng nhiu n (gm c tin gi ca khách hàng) và s dng t
i thi
u
v
n ch s hu trong quá trình tài tr tài sn.
[3]
Hình 1.1
: Mô hình t
ng quát các nhân t nh hng n t l ROE
1.3.2.4 Ch
s P/E
Ch
s P/E là t s giá c phiu trên thu nhp ca mt c phiu ngân hàng,
c
o l
ng bng t s th giá c phiu
(P) chia cho thu nh
p trên mt c phiu
(EPS).
P/E = P / EPS
H s này cho nhà u t bit h phi tr giá bao nhiêu cho mi ng thu nhp
ca mt c phiu. Và bng cách nghch o ca t s P/E (ly 1 chia cho P/E), nhà
u t có th xác nh c t sut li nhun tng i trên khon u t ca h.
Thông thng, P/E t 5-15 là bình th
ng, nu P/E ln hn 20 có ngh
a l
à:
ROA
T
ng t
ài sn
V
n ch s
h
u
ROE
15
- Nhà u t d kin tc tng c tc cao trong tng lai
- C phiu có ri ro thp nên ngi u t tho mãn vi t sut vn hoá th
trng thp
- Nhà u t d oán công ty có tc tng trng trung bình và s tr c
tc cao
Ch
s P/E th
ng phn ánh k vng ca th trng v s tng trng ca c
phi
u hn là kt qu làm n ã qua. Ngi ta so sá
nh P/E c
a các công ty cùng
ngành; n
u ch s P/E ca mt công ty cao hn mc bình quân, có ngha th trng
k
vng công ty này s n nên làm ra trong thi gian ti.
M
t công ty có ch s P/E
càng cao thì k
vng ca th trng vào li nhun ca công ty c
àng cao, do ó thu
hút
c càng nhiu các nhà u t. Còn ngc li khi h ít hoc không k vng
vào kh
nng sinh li ln ca công ty thì mc giá h sn sàng b ra khi mua c
phiu thp, dn n ch s P/E thp, biu hin giá c phiu này ang trên xu hng
gi
m
.
Tuy nhiên, ch s P/E cao thng ám ch mt mc ri ro ln và ri ro ln hàm ý
mt c hi thu li nhun ln hn. Nhng c phiu này thng nhy cm vi tin tc
xu, còn nhng c phiu có P/E thp thì không. T s này c dùng có c
mt thc o tng i v giá c phiu mà thôi, không nên hiu nó mt cách bit
lp, mà nên so sánh nó vi P/E bình quân ca ngành.
P/E ca các loi công ty trong các ngành ngh khác nhau thì khác nhau. Các nhà
u t thng quan tâm n nhng công ty có ch s P/E cao vì h ngh
r
ng công
ty có tim nng phát trin trong tng lai. Tuy nhiên c
ng có tr
ng hp P/E cao
không phi do giá th trng ca c phn hin ti cao mà do EPS ang mc thp
(thng gp các công ty mi tng trng) .
Các công ty lâu i hay nhng công ty
ã phát tri
n n mc tt bt thng P/E
rt thp. n gin là vì các nhà
u t không ngh
là các công ty ó có ti
m nng và
y giá lên na. Do ó P/E s thp. C
ng có tr
ng hp công ty hot ng tt
nhng li có ch s P/E thp là do th trng không ánh giá cao hay ngi u t