Tài liệu về quy trình vắt sữa bò - Dự án bò sữa Việt Bỉ (2005 - 2010)

Tµi liÖu thùc hµnh cho c¸c hé ch¨n nu«i bß s÷a quy m« nhá t¹i ViÖt Nam
v

¾
h
t

n
s
×
÷
r
t
a


y
b
u
ß
Q
Hà Nội - 2008
Quy tr×nh v¾t s÷a bß
Sö dông cho c¸c hé ch¨n nu«i bß s÷a quy m« nhá t¹i ViÖt Nam
Biên soạn và xuất bản Chịu trách nhiệm phát hành
Tái bản lần 2
2
3
D ỏn bũ sa Vit B (VBDP)
Cc Chn Nuụi (DLP)
C quan hp tỏc k thut B ti H Ni (BTC H Ni)

Din n Ngnh sa Vit Nam
F11, s 14 ng Thy Khuờ, Tõy H, H Ni, Vit Nam
Tel: (+84) 4 7 344 278
Fax: (+84) 4 7 344 279
E-mail:
S 2, Ngc H, Ba ỡnh, H Ni, Vit Nam
Tel:(+84) 4 7 345 443
Fax: (+84) 4 8 443 811 / (+84) 4 8 436 802
E-mail:
F7 - F9, s 14 ng Thy Khuờ, Tõy H, H Ni, Vit Nam
Tel:(+84) 4 7 280 571
Fax:(+84) 4 7 280 572
E-mail:
F11, s 14 ng Thy Khuờ, Tõy H, H Ni, Vit Nam
Tel: (+84) 4 7 346 426
Fax: (+84) 4 7 344 279
Email:
Website: www.dairyvietnam.org.vn
www.nganhsuavn.org.vn
Minh họa: Đặng Tú Th
Thiết kế: Compass Co., Ltd
Tel: +84 4 269 6761
Tác giả: Raf Somers, Ngô Tiến Dũng, Nguyễn Thị Thuý Duyên
Phần mở đầu
Sản lợng sữa
1.1 - Những con bò nh thế nào cho nhiều sữa hơn?
1.2 - Oxytocin và tác dụng của nó
1.3 - Yêu cầu đối với nơi vắt sữa
1.4 - Yêu cầu đối với ngời vắt sữa
1.5 - Viêm vú

Kẻ thù lớn nhất của sữa: đó là VI KHUẩN!
2.1 -Vi khuẩn là gì?
2.2 - Vi khuẩn có ở đâu?
2.3 - Tại sao chúng ta không thể nhìn thấy vi khuẩn?
2.4 - Điều gì sẽ xảy ra nếu nh vi khuẩn xâm nhập vào sữa?
2.5 - Điều gì sẽ xảy ra nếu nh vi khuẩn xâm nhập vào
núm vú và bầu vú bò?
Mời bớc quan trọng trong quy trình vắt sữa bò
Bớc 1: Kiểm tra dụng cụ vắt sữa

Mục lục
Chơng
1
Chơng
2
Nội dung
Chơng
3
Trang
7
9
11
12
14
15
19
Chơng
1
14
20

21
17
22
24
27
29
CUN SCH NY C THC HIN DI S HP TC CA
4
5
Lời Nói đầuLời Nói đầu
ỏn bũ sa Vit B (VBDP) vi mc tiờu tng thu nhp cho h
chn nuụi bũ sa trờn c s sn xut sa trong nc phỏt trin
D
mt cỏch bn vng ti 5 tnh d ỏn l H Ni, H Tõy, H Nam,
Vnh Phỳc v Bc Ninh. D ỏn do B Nụng nghip v Phỏt trin Nụng thụn
(MARD) thc hin vi s h tr k thut ca C quan Hp tỏc K thut B
(BTC) t nm 2005 n 2009.
Tp hun chn nuụi bũ sa cho nụng dõn l mt trong nhng hot ng
chớnh ca d ỏn. D ỏn s dng phng phỏp o to cho tp hun viờn (TOT)
nhm o to cho cỏc ch h trỡnh din tr thnh cỏc tiu giỏo viờn c s
tp hun cho cỏc nhúm h chn nuụi bũ sa ti cỏc xó d ỏn. Cun sỏch
ch l mt trong nhng ti liu s c chuyn cho cỏc h
chn nuụi bũ sa, mi mt phn nh trong cun sỏch ny liờn quan n cỏc
ch trong Thc hnh chn nuụi bũ sa gii. Cun sỏch ny l ti liu b
tr cho cỏc ti liu ging dy c s dng trong quỏ trỡnh tp hun. Ton b
cun sỏch v ti liu ging dy cú th c ti v t website ca Ngnh sa
Vit Nam:
Mc dự mt s khỏi nim v ni dung cũn khỏ tru tng i vi cỏc h
chn nuụi bũ sa, nhng ó c cỏc tỏc gi din gii ht sc n gin, ngn
gn, kt hp vi cỏc hỡnh nh sinh ng v d hiu ó to hng thỳ cho ngi

c v iu quan trng nht l thuyt phc ngi chn nuụi lm theo hng
dn ca cun sỏch.
Quy
trỡnh vt sa bũ
www.dairyvietnam.org.vn
Bớc 2: Vệ sinh chuồng trại
Bớc 3: Rửa sạch và lau khô tay trớc khi vắt sữa
Bớc 4: Rửa sạch, lau khô bầu vú và núm vú
Bớc 5: Kiểm tra tia sữa đầu tiên
Bớc 6: Vắt sữa và vắt kiệt sữa
Bớc 7: Nhúng núm vú sau khi vắt sữa
Bớc 8: Không để bò nằm sau khi vắt sữa
Bớc 9: Lọc sữa và đổ sữa vào bình
Bớc 10: Vệ sinh dụng cụ vắt sữa
Tắm cho bò của tôi nh thế nào? Có tốt không?
Khi nào sữa không nên tiêu thụ
29
31
36
38
39
40
42
43
45
49
Chơng
4
31
6

Hippocrates - Ông Tổ của ngành y
(năm 460 - 377 trớc công nguyên)
Sữa là một loại thức ăn gần nh hoàn hảo
7
Nhng sữa cũng là môi trờng lý tởng cho vi khuẩn phát triển nên dễ bị
hỏng. Do vậy các hộ chăn nuôi phải áp dụng quy trình vệ sinh vắt sữa và
bảo quản cẩn thận để đảm bảo sữa sản xuất ra có chất lợng cao.
Phần mở đầu
ơn 2400 năm trớc,
H
Hippocrates, ngời sáng lập
ra ngành y khoa thừa nhận sữa có
giá trị dinh dỡng rất cao!
Đó là lý do tại sao trên thế giới,
nông dân lại nuôi bò sữa để sản xuất
sữa phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng
của con ngời.
Chỳng tụi chõn thnh cm n nhng ý kin úng gúp ca cỏc c gi cho
ln tỏi bn ny, c bit l cỏn b cụng ty Delaval v TS. Berend De Leeuw.
Nhõn dp ny chỳng tụi by t lũng bit n v ỏnh giỏ cao ti cỏc h chn
nuụi, cỏc cỏn b k thut - nhng ngi ó tp hun cỏc h chn nuụi lm theo
nhng ch dn ca cun sỏch ny.
Xin trõn trng cm n!
Chỳng tụi sn sng ún nhn mi ý kin úng gúp v cun sỏch ny!
8
Chơng 1
Sản lợng sữa
Những điều nên nhớ
Xin chào Bà con, tôi là Sáo sậu,
bạn của các chị bò sữa. Tôi sẽ giúp

bà con phát triển chăn nuôi bò sữa!
Xin chào Bà con, tôi là ,
bạn của các chị bò sữa. Tôi sẽ giúp
bà con phát triển chăn nuôi bò sữa!
Sáo sậu

Loa loa loa loa!Loa loa loa loa!
LL
oo
a a
oo
LL
a a
11
LL
oo

a

a
o
o
L
L

a

a
Sữa có chất lợng cao phải đợc sản xuất từ những con bò
khoẻ mạnh

Để cho bò nhà mình khỏe mạnh và hạnh phúc, các hộ chăn
nuôi phải:
Cung cấp đầy đủ nớc uống 24h/24h
Khẩu phần ăn hợp lý, chất lợng thức ăn tốt
Đợc nuôi ở nơi sạch sẽ và thoải mái
Không bị đánh đập và sợ hãi
Luôn luôn đối xử thân thiện với bò
Sữa có chất lợng cao phải đợc sản xuất từ những con bò
khoẻ mạnh
Để cho bò nhà mình khỏe mạnh và hạnh phúc, các hộ chăn
nuôi phải:
Cung cấp đầy đủ nớc uống 24h/24h
Khẩu phần ăn hợp lý, chất lợng thức ăn tốt
Đợc nuôi ở nơi sạch sẽ và thoải mái
Không bị đánh đập và sợ hãi
Luôn luôn đối xử thân thiện với bò
1.1
Những con bò nh thế nào thì cho nhiều sữa hơn?
Cng của ta,
ta sẽ không bao giờ
đánh Cng đâu
Cng của ta,
ta sẽ không bao giờ
đánh Cng đâu
Ông cho rằng
đánh đập tôi nh thế này
thì tôi có sữa cho ông sao?
Ông cho rằng
đánh đập tôi nh thế này
thì tôi có sữa cho ông sao?

Bò khe v hạnh phúc
sẽ cho nhiều sữa
13
Chỉ vài phút trớc khi vắt sữa, bộ não của bò
tiết ra một chất có tác dụng làm cho sữa chảy
ra khỏi bầu vú dễ dàng, chất đó đợc gọi là
hoóc môn kích thích tiết sữa hay là Oxytocin.
Tất cả những gì xảy ra với bò hoặc xung
quanh bò trớc khi vắt sữa có thể làm tăng
hoặc giảm tiết Oxytocin của bò.
Lợng Oxytocin tiết ra càng nhiều lợng sữa tiết ra càng nhiều
Lợng Oxytocin tiết ra ít lợng sữa sẽ giảm
Khi bò đau đớn hoặc sợ hãi thì Oxytocin và lợng sữa tiết ra sẽ giảm trầm
trọng.
LL
oo
a

a

o
o
L
L
a

a

Tạo môi trờng vắt sữa thoải mái
Cố định ngời vắt sữa và thời gian vắt sữa

Kỹ thuật vắt sữa tốt
Hạn chế tiếng động lạ: chó sủa, la hét
Không bao giờ đợc đánh đập bò
Làm cho bò có cảm giác thoải mái
Tạo môi trờng vắt sữa thoải mái
Cố định ngời vắt sữa và thời gian vắt sữa
Kỹ thuật vắt sữa tốt
Hạn chế tiếng động lạ: chó sủa, la hét
Không bao giờ đợc đánh đập bò
Làm cho bò có cảm giác thoải mái
1.2
Oxytocin và tác dụng của nó
12
OxytoCin
Yên tĩnh
Quen thuộc
Thân thiện
Bê con / xoa bóp
Thoải mái

Tăng
Giảm
Đau đớn
Đánh đập
Vắt sữa không đúng kỹ thuật

Sợ hãi
Tiếng động lạ
Ngời lạ mặt
La hét

Những yếu tố ảnh hởng đến cơ chế tiết Oxytocin
Khi bầu vú bò bị viêm, ta gọi là bò bị Viêm
vú. Hiện tợng này xảy ra khi vi khuẩn chui
vào kênh núm vú và gây nên viêm nhiễm ở
núm vú và bầu vú.
Khi vi khuẩn chui vào bầu vú, hệ thống
miễn dịch của bò sẽ ngăn cản sự xâm nhập
của vi khuẩn. Nhng nó không thể ngăn cản
đợc nếu vi khuẩn quá khỏe hoặc hệ thống
miễn dịch quá yếu, đó là nguyên nhân gây
nên bệnh viêm vú ở bò.
Viêm vú cận lâm sàng: Chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt
thờng. ở trờng hợp này hệ thống miễn dịch phản ứng yếu. Chỉ có
một số phơng pháp kiểm tra đặc biệt, chúng ta mới có thể biết số
lợng tế bào thân (SCC) tăng lên. Hiện tợng này xuất hiện ở 2/3 số
ca bị viêm vú.
Viêm vú lâm sàng: Sữa có biểu hiện khác thờng, bầu vú cơng cứng,
đau. ở trờng hợp này hệ thống miễn dịch phản ứng mạnh. Bò có thể bị
sốt hoặc bị ốm. Hiện tợng này xuất hiện ở 1/3 số ca viêm vú.
Có hai cách vi khuẩn có thể gây nên bệnh viêm vú:
Vi khuẩn truyền từ bò này sang bò khác
Vi khuẩn từ môi trờng
Bò có thể mắc bệnh viêm vú từ
Chính cơ thể bò
Từ bò khác
Từ ngời vắt sữa
Từ dụng cụ vắt sữa
Phản ứng của bò
Khỏe mạnh

Sạch sẽ
Thân thiện
Hiểu biết và yêu mến bò
Có kỹ thuật vắt sữa tốt
áp dụng tốt quy trình kỹ thuật vắt
sữa bò
Cố định
Luôn luôn sạch sẽ, khô ráo, thông thoáng; nếu có ánh sáng mặt trời thì càng tốt vì
ánh sáng mặt trời có khả năng diệt vi khuẩn
Không cùng chỗ cho bò ăn
Có nền chuồng tốt
Dễ vệ sinh
Dễ khô
Không trơn
Yên tĩnh và thoải mái
Bò dễ dàng đi vào và đi ra
14
15
LL
oo

a

a
o
o
L
L
a

a


Nên có khu vắt sữa riêng biệt


Nên có khu vắt sữa riêng biệt

Trong quá trình vắt sữa, chúng ta
phải tránh không cho vi khuẩn chui
vào núm vú và bầu vú gây bệnh.
Trong quá trình vắt sữa, chúng ta
phải tránh không cho vi khuẩn chui
vào núm vú và bầu vú gây bệnh.
1.5
Viêm vú
LL
oo
a

a

o
o
L
L
a

a

1.3
Yêu cầu đối với nơi vắt sữa
1.4
Yêu cầu đối với ngời vắt sữa
Chơng 2
Kẻ thù lớn nhất của sữa:
Đó là !vi khuẩnvi khuẩn
Tóm tắt chơng 1
Bò khỏe mạnh và hạnh phúc sẽ cho nhiều sữa hơn
Để bò khỏe mạnh, ngời chăn nuôi phải cung cấp đầy đủ nớc sạch
và thức ăn chất lợng cao
Các hộ chăn nuôi phải đối xử thân thiện với bò và luôn tạo cho bò
cảm giác thoải mái
Hoóc môn Oxytocin đợc tiết ra trong quá trình tiết sữa, Oxytocin có
ảnh hởng trực tiếp đến sản lợng sữa
Quá trình tiết Oxytocin ảnh hởng trực tiếp bởi những tác động xung
quanh của bò trớc khi vắt sữa
Ngời vắt sữa và vị trí vắt sữa có ảnh hởng đến năng suất sữa
Vi khuẩn từ cơ thể bò và môi trờng là nguyên nhân gây bệnh viêm
vú
16
19
Vi khuẩn là gì?
2.1
Vi khuẩn là sinh vật rất nhỏ bé, sinh sôi nảy nở rất nhanh nếu chúng gặp
đợc môi trờng thuận lợi và điều kiện nhiệt độ thích hợp nh sữa.
Khi sữa bị nhiễm vi khuẩn, sữa sẽ bị hỏng và không thể dùng đợc.
Khi vi khuẩn xâm nhập vào núm vú, nó sẽ gây ra viêm nhiễm núm vú và
bầu vú.
Giai đoạn đầu viêm nhiễm chúng ta không thể nhận biết, nhng bò sẽ cho

ít sữa và sau đó sẽ bị ốm.
Vi khuẩn kinh quá!
Vi khuẩn có kích thớc rất nhỏ, nếu sử dụng kính hiển vi có độ phóng
đại lớn ta có thể nhìn thấy chúng.
Phóng đại 1000-1500 lần, ta có thể nhìn thấy vi khuẩn
Một nơi rất quan trọng mà vi khuẩn thờng gây ra bệnh đó là bầu vú và
núm vú. Sữa ở các núm vú bị bệnh có nhiều vi khuẩn, vi khuẩn từ những
núm vú này có thể lây sang các núm vú khác hoặc từ con bò này có thể lây
sang con bò khác thông qua tay ngời vắt sữa.
Ngời vắt sữa phải tránh để lây lan vi khuẩn từ những núm vú này
sang núm vú khác!
ở đâu cũng có vi khuẩn!
2.3
Tại sao chúng ta không thể nhìn thấy vi khuẩn?
2120
ối!
chết mất!
Tôi
chết đây!
Thích thậtThích thật
La
lá
la
Hi!
ở đâu cũng có vi khuẩn!
Vi khuẩn thờng sống trong bụi bẩn? Những bụi bẩn này có thể tìm
thấy:
Trên da tay và quần áo
của ngời vắt sữa
Trên lông và da bò

Trên nền chuồng
Trên các trang thiết bị
vắt sữa vệ sinh kém
ở trên các khăn lau bẩn

2.2
Vi khuẩn có ở đâu?
Vi khuẩn rất thích sống trong môi trờng ẩm ớt vì chúng cần nớc để tồn tại.
Vi khuẩn rất dễ bị tiêu diệt trong môi trờng khô ráo.
Vi khuẩn rất thích sống trong môi trờng ẩm ớt vì chúng cần nớc để tồn tại.
Vi khuẩn rất dễ bị tiêu diệt trong môi trờng khô ráo.
LL
oo
a

a

o
o
L
L
a
a
Vi khuẩn rất khỏe mạnh trong môi trờng nớc, nó rất yếu dới ánh nắng mặt trời
22 23
Và sau 24 giờ, số lợng vi khuẩn sản
sinh ra là:
0 h 0 0
0 h 3 0
1 h 0 0

1 h 3 0
2 h 0 0
2 h 3 0
3 h 0 0
3 h 3 0
4 h 0 0
4 h 3 0
5 h 0 0
5 h 3 0
6 h 0 0
6 h 3 0
7 h 0 0
7 h 3 0
8 h 0 0
8 h 3 0
9 h 0 0
9 h 3 0
10h00
10h30
11h00
11h30
12h00
10
20
40
80
160
320
640
1.280

2.560
5.120
10.240
20.480
40.960
81.920
163.840
327.680
655.360
1.310.720
2.621.440
5.242.880
10.485.760
20.971.520
41.943.040
83.886.080
167.772.160

Vi khuẩn!
1.407.374.883.553.280
Thời gian Số lợng vi khuẩn
Thật
không thể tin nổi!
Thật
không thể tin nổi!
2.4
Điều gì sẽ xảy ra nếu nh vi khuẩn xâm nhập vào sữa?
Nếu không tin về điều đó? Hãy tính thử xem!
Trong sữa luôn luôn có Vi khuẩn, nhng nếu số lợng vi khuẩn ít sẽ
không gây ảnh hởng đến sữa, nếu có quá nhiều vi khuẩn trong sữa, sữa

sẽ bị hỏng và không sử dụng đợc. Vấn đề đặt ra là làm sao để hạn chế vi
khuẩn phát triển?
o
Vi khuẩn sinh sôi nảy nở rất nhanh: ở môi trờng có nhiệt độ 25 C,
cứ sau 30 phút số lợng vi khuẩn lại đợc tăng lên gấp đôi.
Câu hỏi: Ước tính có bao nhiêu con vi khuẩn đợc sinh ra trong sữa
sau 12 giờ với số vi khuẩn ban đầu là 10 con?
Trả lời: Hơn 167 triệu con vi khuẩn.
Một số ngời không tin là vi khuẩn lại
phát triển nhanh đến nh vậy!
24
Nhanh
lên
Ê! tao thấy
kênh núm vú
đang mở này!
Vào đi anh
em ơi!
Chờ tao
với!
Quy trình vắt sữa tốt: Quy trình vắt sữa tốt:
LL
oo
a

a

o
o
L

L
a
a
Tránh không cho vi khuẩn xâm nhập vào sữa
Tránh không cho vi khuẩn xâm nhập vào kênh núm vú
Tránh không cho vi khuẩn xâm nhập vào sữa
Tránh không cho vi khuẩn xâm nhập vào kênh núm vú
2.5
Điều gì sẽ xảy ra nếu nh vi khuẩn xâm nhập vào núm vú
và bầu vú bò?
Phần lớn thời gian kênh núm vú đóng lại và vi khuẩn không chui vào
đợc. Nhng trong quá trình vắt sữa kênh núm vú mở để cho sữa thoát ra
ngoài và phải mất 30 phút thì kênh núm vú mới đóng lại.
Trong quá trình vắt sữa và 30 phút sau khi vắt sữa, kênh núm
vú mở, vì vậy điều quan trọng là phải giữ sạch núm vú trong
thời gian này
Chúng ta phải làm gì?
1. Hạn chế tối đa vi khuẩn xâm nhập vào sữa
2. Tránh vi khuẩn xâm nhập vào kênh núm vú
25
Kênh núm vú mở (trong và sau khi vắt sữa)


Vi khuẩn thấy kênh núm vú mở và rủ nhau cùng chui vào!
Kênh núm vú đóng
Chơng 3
10 bớc quan trọng
trong quy trình vắt sữa bò
Tóm tắt chơng 2
Vi khuẩn có thể tìm thấy ở khắp mọi nơi

Các hộ chăn nuôi phải giảm số lợng vi khuẩn ở trong quá trình
vắt sữa
Khi vi khuẩn chui vào bầu vú, nó sẽ gây viêm vú
Khi vi khuẩn xâm nhập vào sữa, nó có thể làm hỏng sữa
Để tránh vi khuẩn chui vào kênh núm vú và sữa, các hộ chăn nuôi
phải áp dụng quy trình vệ sinh vắt sữa tốt
26
28
Bớc 1
Kiểm tra dụng cụ vắt sữa
Sau mỗi lần vắt sữa dụng cụ phải đợc rửa sạch và hong khô để sẵn
sàng cho lần vắt tiếp theo
Nếu dụng cụ không sạch, rửa lại với nớc sạch và hong khô
Bớc 2
Vệ sinh chuồng trại
Mục đích
Giảm số lợng vi khuẩn
Cách thực hiện
Dọn phân và thức ăn thừa
Rửa sạch nền chuồng và dụng cụ vệ sinh
chuồng trại bằng nớc sạch
Định kỳ dùng hóa chất chuyên dụng để khử trùng
29
Kiểm tra dụng cụ vắt sữa
vệ sinh chuồng trại
rửa sạch và lau khô tay
rửa sạch, lau khô bầu vú và núm vú
kiểm tra tia sữa đầu tiên
Quy trình vắt sữa bòQuy trình vắt sữa bò
Dự án bò sữa việt bỉ

Vietnam belgium dairy project
10 bớc trong quy trình vắt sữa
Bớc 1
Bớc 2
Bớc 3
Bớc 4
Bớc 5
Bớc 6
Bớc 7
Bớc 8
Bớc 9
Bớc 10
vắt sữa và vắt kiệt sữa
nhúng núm vú sau khi vắt sữa
không để bò nằm sau khi vắt sữa
lọc sữa, đổ sữa vào bình chứa sữa và
vận chuyển đến nơi tiêu thụ
vệ sinh dụng cụ vắt sữa
Dọn sạch phân và thức ăn thừa
Sử dụng xe cải tiến để chở phân và
các thức ăn thừa

30
31
1g
10.000.000
bụi bẩn
có thể chứa
vi khuẩn
Tránh làm tung bụi bẩn trong quá trình làm vệ sinh chuồng trại.Tránh làm tung bụi bẩn trong quá trình làm vệ sinh chuồng trại.

LL
oo
a a
oo
LL
a a
Tay ngời vắt sữa phải đảm bảo sạch và khô trớc khi vắt sữa.
Mục đích
Giảm số lợng vi khuẩn bám trên bầu vú bò
Rửa và lau khô bầu vú tơng ứng với xoa
bóp bầu vú để kích thích tiết oxytocin bò
sản xuất nhiều sữa hơn
Bớc 3
Rửa sạch và lau khô tay trớc khi vắt sữa
Bớc 4
Rửa sạch, lau khô bầu vú và núm vú
Rửa sạch nền chuồng
Rửa và lau khô tay
Làm thế nào?
Ngời vắt sữa cần phải sử dụng:
2 khăn cho một con bò = 1 khăn rửa + 1 khăn lau khô.
Rửa bầu vú và núm vú bằng khăn rửa ngâm trong dung dịch sát trùng
Lau khô bầu vú và núm vú bằng một khăn lau khô
32 33
Bầu vú phải sạch và khô khi
bắt đầu vắt sữa. Bầu vú
ớt có chứa rất nhiều
Vi khuẩn!!!
Bầu vú phải sạch và khô khi
bắt đầu vắt sữa. Bầu vú

ớt có chứa rất nhiều
Vi khuẩn!!!
LL
oo
a
a

o
o
L
L
a

a

Cách tiến hành:
o
1. Đổ 10 lít nớc ấm (khoảng 40 C) vào một thùng chứa sau đó cho

3g Clo vào, hòa tan đều
2. Cho tất cả các khăn rửa vào dung dịch Clo (1 khăn cho một con
bò), ngâm trong 5 - 10 phút.
3. Lấy một khăn ra rửa bầu vú cho con bò đầu tiên.
4. Để khăn đã sử dụng vào một thùng chứa dành riêng cho khăn bẩn.
5. Tiếp theo dùng một khăn khô để lau khô bầu vú của con bò đầu
tiên.
6. Để khăn đã sử dụng vào thùng chứa khăn bẩn.
7. Tiến hành các bớc vắt sữa tiếp theo với con bò đầu tiên.
Đối với các con bò tiếp theo, lấy một khăn rửa sạch khác và tiến hành từ
bớc 3 đến bớc 7.

Không bao giờ để khăn bẩn vào thùng đựng khăn sạch!
Ôi! Thích quá.
Massage thích thật.
Ôi! Thích quá.
Massage thích thật.
Bò sẽ cho ta
nhiều sữa đây.
Bò sẽ cho ta
nhiều sữa đây.
Khăn rửa
Khăn lau khô
Xô chứa khăn
đã sử dụng
o
Nớc khoảng 40 C
+ 3g Clo
Xô ngâm khăn ớt
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(2)
(2)
(1)
1
2
Rửa và mát xa bầu vú: kích thích tiết oxytoxin và sữa

35
Tại sao không nên dùng chung một khăn rửa cho tất cả bò?
Ban đầu nớc và khăn đều sạch sẽ
Sau khi lau bầu vú của con bò thứ nhất, khăn đã bị bẩn
Nếu sử dụng chung khăn, vi khuẩn sẽ chuyển từ con bò này sang con
bò khác
Nếu để khăn trở lại thùng chứa khăn sạch, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào
nớc trong thùng và từ đó xâm nhập vào con bò khác
Bạn có muốn trở thành một hộ chăn nuôi bò sữa giỏi không?
Rất nhiều hộ chăn nuôi bò sữa ngại sử dụng nhiều khăn. Thói quen
này chính là một trong những nguyên nhân chính làm lây bệnh viêm
vú từ bò này sang bò khác. Bệnh viêm vú làm giảm sản lợng sữa của
bò, ngay cả khi các
dấu hiệu của bệnh
cha đợc thể
hiện rõ (viêm vú
phi lâm sàng).
Vậy bạn muốn
giữ thói quen này
hay tham gia vào
n h ó m c á c h ộ
Điều đó
phụ thuộc vào
chính hộ chăn
nuôi!

chăn nuôi bò sữa
Giỏi?
Tôi

u n
m
ố
vắ
sữa t ớc
t r
và
d n khă trớc!

ù g n
Yên tâm!
Ta sẽ cho mỗi em
2 khăn sạch.
34
Không đời nào!
Hôm nay tôi sẽ dùng
trớc vì tôi không muốn
dùng khăn bẩn của anh
Đó là sự thực! Tôi lời quá
nên bò của tôi mới thờng
xuyên bị viêm vú
Đó là sự thực! Tôi lời quá
nên bò của tôi mới thờng
xuyên bị viêm vú
Mục đích
Loại bỏ những tia sữa chứa nhiều vi
khuẩn
Kiểm tra xem sữa có bình thờng hay
không
Cách thực hiện

Vắt và hứng 3 đến 5 tia sữa đầu tiên vào
dụng cụ chuyên dụng để kiểm tra:
Màu sắc
Tính đồng nhất
Độ loãng của sữa
Vón cục và các hạt nhỏ lốm đốm
Nếu không có hiện tợng bất bình thờng, chuyển sang núm vú khác.
Bớc 5
Kiểm tra tia sữa đầu tiên


Oh oh! Sữa này thấy không bình thờng
Tránh để những tia sữa đầu dính vào tay của bạn trong quá trình vắt và
kiểm tra! Ngời có kỹ thuật tốt kẹp núm vú vào khe giữa ngón tay cái với
ngón tay trỏ, sau đó xiết chặt các ngón tay lại từ ngón trỏ đến các ngón
tiếp theo và sữa đợc đẩy ra ngoài.
LL
oo
a

a

o
o
L
L
a a
Sữa sau khi kiểm tra không dùng!
Không đổ hoặc làm rớt những tia sữa đầu tiên ra nền chuồng!
Không đợc đổ sữa đã kiểm tra vào thùng sữa!

Sữa sau khi kiểm tra không dùng!
Không đổ hoặc làm rớt những tia sữa đầu tiên ra nền chuồng!
Không đợc đổ sữa đã kiểm tra vào thùng sữa!
Sữa này không đợc sử dụng và tiêu thụ
Sẽ làm gì nếu phát hiện thấy sữa có hiện tợng lạ?
Để riêng sữa của những con bò đó.
Sẽ làm gì nếu bò có hiện tợng viêm vú?
Liên hệ với các cán bộ thú y để kiểm tra.
36
37
Liên hệ với cán bộ thú y
để có lời khuyên!
38 39
Mục đích
Kích thích tạo thêm sữa lần sau
Giảm nguy cơ mắc bệnh viêm vú
Sữa cuối chứa hàm lợng chất béo cao
Bớc 6
Vắt sữa và vắt kiệt sữa
Làm lại, dùng ngón cái và ngón trỏ ép chặt núm
vú
Xoè bàn tay nắm núm vú, ngón tay cái và ngón
tay trỏ chặn phía trên núm vú
Lần lợt ép các ngón tay tiếp theo
Vuốt mạnh từ trên xuống dới tạo áp lực cho
sữa đẩy ra ngoài

ép chặt tất cả các ngón tay để đẩy sữa ra ngoài
qua lỗ vú
Mở các ngón tay và thực hiện lại các thao tác
Mục đích
Cách thực hiện:
Tiêu diệt các vi khuẩn mà vi khuẩn này
có khả năng xâm nhập vào núm vú.
Sử dụng dụng cụ chuyên dụng và dung
dịch bảo vệ đầu vú, nhúng ngập toàn bộ
núm vú vào dung dịch bảo vệ từ 5 đến 10 giây
Một điều rất quan trọng là nhúng toàn bộ núm vú vào dung
dịch bảo vệ đầu vú, nếu chỉ nhúng đầu vú thì cha đạt yêu
cầu
Bớc 7
Nhúng núm vú sau khi vắt sữa
Dung dịch bảo vệ đầu vú: 1/1000 - 1/500 dung dịch Iodine (ít nhất
0.1% iodine hoặc dung dịch Iodophor).
Nhúng núm vú vào dung dịch bảo vệ đầu vú

Pha dung dịch này theo hớng dẫn sử dụng
trên các sản phẩm bán trên thị trờng
Kỹ thuật vắt sữa
40 41
Sau khi vắt sữa, bò rất đói và khát. Cho bò ăn lúc này bò có thể ăn đợc nhiều hơn
và khi bò ăn đợc nhiều, bò sẽ sản xuất sữa nhiều hơn.
Sau khi vắt sữa, bò rất đói và khát. Cho bò ăn lúc này bò có thể ăn đợc nhiều hơn
và khi bò ăn đợc nhiều, bò sẽ sản xuất sữa nhiều hơn.
LL

oo
a
a
oo
LL
a
a
Bớc 8
Không để bò nằm sau khi
vắt sữa
Mục đích
Không cho vi khuẩn từ nền chuồng và trên mặt
đất chui vào bầu vú khi núm vú cha kịp đóng.


Cách thực hiện
Cung cấp thức ăn và nớc uống cho bò
y ú
p !
Hã gi
tôi
i
h n

T
ô k ô g

muốn
bò
c u

ủa tô
i nằm x ốn
g.
y ú
p !
Hã gi
tôi
i
h n

T
ô k ô g

muốn
bò
c u
ủa tô
i nằm x ốn
g.
à! Mình có giải pháp rồi!
Cung cấp thức ăn và nớc
uống cho bò ngay
à! Mình có giải pháp rồi!
Cung cấp thức ăn và nớc
uống cho bò ngay
Đói và khát quá!Đói và khát quá!
Vâng! Ngơi ăn cho thỏa thích!
Ngơi ăn nhiều sẽ cho ta nhiều
sữa
Vâng! Ngơi ăn cho thỏa thích!

Ngơi ăn nhiều sẽ cho ta nhiều
sữa


44 45
Tắm cho bò của tôi nh thế nào? có tốt không?
Tốt, nhng tuyệt đối
không đợc tắm cho bò
trớc và sau khi vắt sữa.
Tốt vì nó giúp bò dễ chịu
hơn bằng cách giảm
stress nhiệt
Và giữ cho bò luôn sạch
Cơ chế giảm nhiệt bằng cách
tắm cho bò
Hầu hết bò sữa ở Việt Nam bị
ảnh hởng rất nhiều bởi stress

nhiệt. Hai nhân tố gây nên
stress nhiệt đó là nhiệt độ và
ẩm độ. Trong thực tế bò thuần
HF sản xuất nhiều sữa trong
điều kiện nhiệt độ môi trờng
O
xung quanh từ - 10 C đến
O
21 C. Phơng pháp giảm nhiệt
cho bò có hiệu quả là làm cho
bò ớt và sau đó dùng quạt cho
nớc bay hơi.

Cách thực hiện
1. Rửa sạch bình đựng sữa
Sau khi nhập sữa, rửa bình sữa ngay tại bể thu gom
Tráng lại bằng nớc lã vài lần
Pha hóa chất vào 2 lít nớc nóng
Rửa bằng bàn chải với nớc nóng và hóa chất
Nên rửa bằng nớc nóng ít nhất là 5 phút
Sau đó xúc rửa bằng nớc lạnh
úp ngợc bình sữa cho khô
2. Xô và phễu lọc
Vệ sinh nh phơng pháp rửa can
3. Giặt khăn rửa và khăn lau khô bầu vú
Giặt kỹ với xà phòng và tráng lại nhiều lần bằng nớc sạch
Phơi khô trên dây dới ánh mặt trời
LL
oo
a

a

o
o
L
L
a a
Tắm cho bò trớc và sau khi vắt sữa sẽ gây bệnh viêm vú!Tắm cho bò trớc và sau khi vắt sữa sẽ gây bệnh viêm vú!
46 47
Khi nớc bốc hơi trên bề mặt da, nó sẽ mang một lợng nhiệt đi
Quạt đợc sử dụng để thúc đẩy quá trình bay hơi diễn ra nhanh
hơn

LL
oo
a
a

o
o
L
L
a

a

Không đợc tắm hoặc phun nớc lên đầu bò. Không đợc tắm hoặc phun nớc lên đầu bò.
Tắm quạt khô Tắm quạt khô
LL
oo
a

a

o
o
L
L

a

a
Trớc khi vắt sữa, bò và bầu vú phải khô ráo.Trớc khi vắt sữa, bò và bầu vú phải khô ráo.

Sữa Bầu vú
10 167 triệu
12h
Núm vú mở trong khi
vắt sữa và đóng lại sau
khi vắt sữa 30 phút
Thật
không thể tin nổi!
Thật
không thể tin nổi!

Tại sao không nên tắm cho bò trớc và sau khi vắt sữa?
Sau khi tắm phải mất một thời gian bò mới khô trở lại
Nếu bò ớt, nớc sẽ chảy từ trên cơ thể xuống bầu vú, nớc này
bẩn và chứa nhiều vi khuẩn