Bài giảng Kiểm tra, đánh giá trong Giáo dục - Dành cho Giáo viên phổ thông

Bài giảng


PGS.TS.Lê Đức Ngọc
Giám đốc CAMEEQ-VIPUA
TpHCM, 21-22/ 4-2014
1
2


Khung năng lực chung về đánh giá giáo dục
Khung năng lực chung về đánh giá giáo dục
3
Khung năng lực chung
Khung năng lực chung
4
Mục +êu/Nội dung
chương trình bồi dưỡng tập trung vào các năng
lực chính sau đây:
1) Lập kế hoạch đánh giá;
2) Thiết kế các công cụ đánh giá (bao gồm các
phương pháp và kỹ thuật đánh giá cụ thể);
3) Tổ chức thực hiện đánh giá;
4) Cải tiến chất lượng học tập dựa trên kết quả
đánh giá và
5) Vận dụng hiệu quả các qui định hiện hành về
kiểm tra đánh giá vào thực tế nhà trường và
môn học.
5
 !"#
Sau khi hoàn thành khoá học, người học phải đạt được các kiến

thức và kỹ năng sau đây:
1 Về kiến thức:
•
Phân biệt được các khái niệm, các loại hình đánh giá
•
Hiểu được các phương pháp đánh giá trên lớp học;
•
Biết thiết kế các phương pháp đánh giá trên lớp phù hợp với nội
dung giảng dạy;
•
Vận dụng hiệu quả các qui định của Nhà nước về kiểm tra đánh
giá và sử dụng được các phương pháp đánh giá trên lớp học
hiệu quả.
2 Về kỹ năng:
•
Xây dựng được qui trình kiểm tra đánh giá kết quả cho môn học
mình phụ trách, đặc biệt chú trọng đến cách đánh giá trên lớp;

•
Thiết kế và sử dụng được hiệu quả các công cụ kiểm tra đánh
giá phù hợp với mục tiêu giảng dạy và học tập, đặc biệt chú
trọng đến các công cụ kiểm tra trên lớp;
•
Xử lý, phân tích dữ liệu và đưa ra các quyết định trong giáo dục
dựa trên các kết quả đánh giá;
•
Xây dựng được cơ sở dữ liệu từ kết quả kiểm tra đánh giá để
theo dõi sự tiến bộ của học sinh và kế hoạch cải tiến chất lượng
dạy và học.
6

$%
&'()*+,-.
1. Lập kế hoạch kiểm tra đánh giá kết quả
học tập tr.5
1.1. Các khái niệm cơ bản về kiểm tra đánh
giá tr.5
1.2. Vai trò của kiểm tra đánh giá trong giáo
dục tr.11
1.3. Mục tiêu của kiểm tra đánh giá trên lớp
học tr.12
1.4. Các loại hình đánh giá tr.14
2. Quy trình và năng lực thiết lập một kế
hoạch đánh giá trên lớp phù hợp tr.35
7
/&01232456"# 78472901
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Đo lường (Measurement)
Theo Peter W. Airasian (1997) đo lường là quá
trình xác định số lượng hoặc gán một con số
cho việc thể hiện kỹ năng.
Theo Nitko & Brookhart (2007) đo lường trong
giáo dục là một thủ pháp/thủ thuật gán điểm
số (cho điểm) cho một thuộc tính/đặc tính,
đặc điểm cụ thể nào đó , theo một cách thức
mà điểm số mô tả/biểu hiện được mức độ
một cá nhân sở hữu đặc tính hoặc đặc điểm
đó.
8
/&01232456"# 78472901
1.1.2. Đánh giá (Assessment)

- Theo Jean-Marie De Ketele (1989), đánh giá có nghĩa là “thu
thập một tập hợp thông tin đủ thích hợp, có giá trị và đáng
tin cậy và xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin
này và một tập hợp tiêu chí phù hợp với các mục tiêu định
ra ban đầu hay đã được điều chỉnh trong quá trình thu thập
thông tin nhằm đưa ra một quyết định”.
- Theo P.E. Griffin (1996): “Đánh giá là đưa ra phán quyết về
giá trị của một sự kiện, nó bao hàm việc thu thập thông tin
sử dụng trong việc định giá của một chương trình, một sản
phẩm, một tiến trình, mục tiêu hay tiềm năng ứng dụng của
một cách thức đưa ra, nhằm đạt mục đích nhất định”.
- Theo Peter W. Airasian (1997) kiểm tra đánh giá (Assessment)
là quá trình thu thập, tổng hợp và diễn giải thông tin hỗ trợ
cho việc ra quyết định.
9
/&01232456"# 78472901
:1
1.1.3. Kiểm tra (Testing):
- Kiểm tra là xem xét tình hình thực tế, thu thập những dữ liệu,
thông tin làm cơ sở cho việc đánh giá.
- Kiểm tra là quá trình đo lường kết quả thực tế và so sánh với
những tiêu chuẩn, mục tiêu đã đề ra nhằm phát hiện những
gì đã đạt được, chưa đạt được, nguyên nhân, các yếu tố ảnh
hưởng/chi phối… từ đó đưa ra biện pháp điều chỉnh khắc
phục nhằm đạt được mục tiêu.
- Kiểm tra là hoạt động đo lường kết quả học tập/giáo dục theo
bộ công cụ đã chuẩn bị trước với mục đích đưa ra các kết
luận, khuyến nghị về một một mặt nào đó của quá trình dạy
học/giáo dục, tại một thời điểm cụ thể để điều chỉnh nhằm
đạt các mục tiêu giáo dục đã đề ra.

- Kiểm tra năng lực học tập của học sinh về một lĩnh vực nào
đó, tại thời một điểm cụ thể là xem xét học sinh đạt được
những kiến thức, kỹ năng, thái độ… thế nào so với mục tiêu/
chuẩn đã đề ra, từ đó có kế hoạch giúp học sinh cải thiện
thành tích học tập nói riêng, nâng cao chất lượng giáo dục
nói chung.
10
/&01232456"# 78472901
:1
1.1.4. Trắc nghiệm (Test):
Theo Nitko & Brookhart (2007) trắc nghiệm là một công cụ
hoặc một thủ pháp có tính hệ thống cho việc quan sát và
mô tả một hoặc một số đặc tính của một học sinh, sử
dụng một thang đo được điểm hóa theo mức độ hoặc
một sơ đồ phân loại theo tiêu chí. Trắc nghiệm có thể làm
với từng học sinh, trường hay một quốc gia.

1.1.5. Định giá trị (Evaluation):
Theo Peter W. Airasian (1999), định giá là quá trình nhận xét
chất lượng hoặc giá trị của việc thể hiện kiến thức kỹ
năng hay một chuỗi hành động. Khi các thông tin đánh
giá đã được thu thập, giáo viên sẽ sử dụng nó để ra
quyết định hoặc cho ý kiến nhận xét về học sinh, về việc
giảng dạy, hoặc về không khí trong lớp học.
11
12
/&01232456"# 78472901
:1
1.2. Vai trò của kiểm tra đánh giá trong giáo
dục

1.2.1. Kiểm tra đánh giá là một bộ phận không
thể tách rời của quá trình dạy học
1.2.2. Kiểm tra đánh giá là công cụ hành nghề
quan trọng của giáo viên
1.2.3. Kiểm tra đánh giá là một bộ phận quan
trọng của quản lý giáo dục, quản lý chất
lượng dạy và học
13
/&01232456"# 78472901
:1
1.3. Mục tiêu của kiểm tra đánh giá trên lớp
học
Phân loại học sinh
Lên kế hoạch và điều chỉnh hoạt động giảng
dạy
Phản hồi và khích lệ
Chẩn đoán các vấn đề của học sinh
Phán đoán giá trị, xếp loại học tập và phân
định mức độ tiến bộ
14
/&01232456"# 78472901
:1
1.4. Các loại hình đánh giá (Types of Assessment) trong giáo dục
Đánh giá trong giáo dục thường có một số loại hình chính sau:
1-Đánh giá tổng kết (Summative Assessment) và đánh giá quá trình
(Formative Assessment).
2-Đánh giá sơ khởi (Placement Assessment) và đánh giá chẩn đoán
(Dignostic Assessment).
3-Đánh giá cá nhân (Individual Assessment) và đánh giá cơ sở giáo dục
(Institutional Assessment).

4-Đánh giá khách quan (Objective Assessment) và đánh giá chủ quan
(Subjective Assessment).
5-Đánh giá chính thức (formal Assessment) và đánh giá không chính thức
(informal Assessment).
6-Đánh giá trong (internal) và đánh giá ngoài (external).
7-Đánh giá dựa theo tiêu chí (Criterion- referenced assessment) và đánh
gía dựa theo chuẩn mực (Norm- referenced assessment).
8-Đánh giá trên lớp học (Classroom Assessment), đánh giá dựa vào nhà
trường (school- based assessment) và đánh giá trên diện rộng (broad
assessment).
9-Đánh giá xác thực (Authentic Assessment)
10-Đánh giá năng lực sáng tạo (Alternative Assessment).
15
/;<"=>?8@A4@016B23
7847"C@D1
Bước 1: Xác định mục đích đánh giá: có thể sử dụng các câu hỏi
sau để xác định
- Sử dụng KTĐG này để thu thập thông tin cho những QĐ nào?
- Thông tin nào thực sự hữu ích cho QĐ này?
Bước 2: Xác định mục tiêu (kiến thức, kỹ năng, thái độ…) sẽ
đánh giá
- Mục tiêu phải gắn với các bài học cụ thể, được sử dụng làm cơ
sở để lựa chọn KTĐG
Bước 3: Lựa chọn hoặc thiết kế kỹ thuật, công cụ đánh giá
- Lựa chọn hoặc thiết kế kĩ thuật ĐG phù hợp
- Lựa chọn hoặc thiết kế nhiệm vụ, công cụ ĐG… giúp người
học tự đánh giá việc đạt mục tiêu học tập
Bước 4: Triển khai và phản hồi thông tin tới người học
- Cung cấp người học thông tin phản hồi chính xác, kịp thời
- Sử dụng KQ ĐG để thảo luận tư vấn cho HS…

- Đưa ra những nhận xét… sử dụng KQ ĐG một cách phù hợp,
hiệu quả…
16
EF4>G401$%
1. Phân biệt các vai trò, mục đích, mục tiêu đánh giá trong
giáo dục? Thảo luận về mối quan hệ giữa dạy, học và
đánh giá
2. Phân biệt các khái niệm cơ bản liên quan đến đánh giá?
3. Phân biệt các loại hình đánh giá trong giáo dục và thảo
luận về khả năng áp dụng chúng trong đánh giá học
sinh trên lớp học?
4. Thảo luận về xu hướng đổi mới đánh giá kết quả học
tập theo cách tiếp cận năng lực?
5. Thảo luận về thực trạng đánh giá kết quả học tập trên
lớp hiện nay ở Việt Nam và triết lý đánh giá vì sự phát
triển học tập, đánh giá như là quá trình học tập? Làm
thế nào để triểm khai được triết lý đánh giá này ở lớp
học.
6. Thảo luận về quy trình đánh giá và xây dựng một kế
hoạch đánh gía trên lớp cụ thể?
17
$
((HI(H*.J

2.1. Các phương pháp kiểm tra đánh giátr.41
2.2. Các công cụ kiểm tra đánh giá trên lớp học
tr.50
2.3. Kiểm tra đánh giá năng lực của học sinh tr.52
2.4. Đánh giá hoạt động học tập trên lớp học tr.60
2.5. Thiết kế và thực hiện các kỹ thuật kiểm tra

đánh giá trên lớp học tr.61
2.6. Quy trình và kỹ thuật thiết kế đề kiểm tra, thi
trắc nghiệm khách quan tr.65
2.7. Quy trình và kỹ thuật thiết kế đề kiểm tra, thi
tự luận tr.76
18
/71KL81712456"# 7847
1.1. Nhóm phương pháp kiểm tra viết
1.2. Nhóm phương pháp quan sát

Ghi chép các sự kiện thường nhật

Thang đo/phiếu quan sát
- Thang đo dạng số
- Thang đo dạng đồ thị
- Thang đo dạng đồ thị có mô tả

Bảng kiểm tra
1.3. Nhóm phương pháp đặt câu hỏi vấn đáp

Khái niệm

Các hình thức vấn đáp
19
/7M8N2456"# 7847
1. Ghi chép ngắn
2. Tôn vinh học tập
3. Cùng đánh giá
4. Thẻ kiểm tra
5. Bản đồ tư duy

6. Tập san
7. Trình bày miệng
8. Đánh giá đồng đẳng
9. Hồ sơ học tập
10. Học tập theo dự án
11. Hồ sơ đọc
12. Kể lại chuyện
13. Phiếu hướng dẫn đánh giá theo tiêu chí
14. Tự đánh giá
15. Đánh giá xác thực/đánh giá thực tiễn
20
PHÂN LOẠI CÁC CÂU HỎI


Trắc nghiệm tự luận Trắc nghiệm khách quan
- Hỏi tổng quát gộp nhiều ý - Hỏi từng ý
- Cung cấp đáp án - Chọn đáp án



Đúng-sai Chọn trả lời Ghép câu Điền thêm

Diễn giải Tiểu luận Luận văn
Khoá luận Luận án


21
OOPQRST-&Q'*U.
;Q
B4$8VV7 A@0 "W84X6;

1- Độ +n cậy Thấp hơn Cao hơn
2- Độ giáo trị Thấp hơn Cao hơn
3- Đo năng lực nhận thức Như nhau
4- Đo năng lực tư duy Như nhau
5- Đo Kỹ năng, kỹ sảo Như nhau
6- Đo phẩm chất Tốt hơn Yếu hơn
7- Đo năng lực sáng tạo Tốt hơn Yếu hơn
8- Ra đề Dễ hơn Khó hơn
9- Chấm điểm Thiếu chính
xác và khách
quan hơn
Chính xác và
khách quan
hơn
10- Thích hợp Qui mô nhỏ Qui mô lớn
22
23
Nghị quyết 29/TW8
“Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp
ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều
kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và
hội nhập quốc tế”

YĐổi mới tư duy giáo dụcZHYĐổi mới quản lý giáo dụcZH
"8 [[YĐổi mới chính sách, cơ chế tài chínhZ>
YPhát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dụcZ
là các giải pháp then chốtHYĐổi mới kiểm tra, thi và
đánh giáZlà khâu đột phá/
24
\;Q](^_`ab

Trích 9 Nhiệm vụ và Giải pháp:
“2. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố
cơ bản của giáo dục đào tạo theo hướng coi trong
phát triển phẩm chất và năng lực người học”
Nhiệm vụ và giải pháp thứ hai nhằm chuyển từ giáo
dục chủ yếu nhằm trang bị kiến thức sang mục
tiêu phát triển phẩm chất và năng lực người học.
“3. Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi,
kiểm tra, và đánh giá chất lượng giáo dục, bảo
đảm trung thực, khách quan”
Nhiệm vụ và giải pháp thứ ba nhằm xây dựng hệ
thống đánh giá kết quả giáo dục một cách khoa
học, hiệu quả, góp phần tạo ra một nền giáo dục
thực chất, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất
nước.

25