tài liệu ôn thi cao học kinh tế vĩ mô bài thị trường độc quyền bán

Chửụng 8
Thũ trửụứng ủoọc quyen baựn
NỘI DUNG

Đặc điểm của thò trường độc quyền bán

Nguyên nhân tồn tại độc quyền

Sức mạnh độc quyền bán

Độc quyền với nhiều nhà máy trực thuộc

Doanh nghiệp bán hàng trên nhiều thò trường

Đo lường sức mạnh độc quyền

Tổn thất xã hội do sức mạnh độc quyền bán

Kiểm soát độc quyền
Đặc điểm của thò trường độc quyền bán
1) Một người bán – Nhiều người mua
2) Một sản phẩm (không có sản phẩm
thay thế tốt)
3) Có những rào cản các doanh nghiệp
khác gia nhập ngành
13.08.2015
Đặng Văn Thanh
4
Nguyên nhân tồn tại độc quyền

Các rào cản gia nhập ngành hay lý do tồn

tại độc quyền

Kinh tế (ngành độc quyền tự nhiên)

Kỹ thuật.

Pháp lý
Toồng doanh thu, doanh thu bieõn vaứ
doanh thu trung bỡnh
10 1 10 10 10
9 2 18 8 9
8 3 24 6 8
7 4 28 4 7
6 5 30 2 6
5 6 30 0 5
4 7 28 -2 4
3 8 24 -4 3
Toồng Doanh thu
Doanh thu
Giaự Lửụùng Doanh thu bieõn
trung bỡnh
P Q TR MR AR
Doanh thu trung bình và doanh thu biên
Q
0
$/sản phẩm
Doanh thu trung bình (Đường cầu)
Doanh thu
biên


Nhận xét
1) Khi giá giảm sẽ tăng được sản lượng bán
2) MR < P
3) So sánh với cạnh tranh hoàn hảo

Giá không đổi khi số lượng bán thay đổi

MR = P
Doanh thu trung bình và doanh thu
biên
Tối đa hoá lợi nhuận

Q < Q
*
, do MC < MR nên khi tăng sản lượng
lợi nhuận sẽ tăng thêm.

Q > Q
*
, do MC > MR nên khi giảm sản lượng
lợi nhuận sẽ tăng thêm.

Q = Q
*
thoả điều kiện MC = MR thì lợi nhuận
đạt tối đa
Lợi nhuận giảm
P
1
Q

1
Lợi nhuận giảm
MC
AC
Q
$/sản phẩm
D = AR
MR
P*
Q*
Lợi nhuận đạt tối đa khi doanh thu biên bằng
chi phí biên
P
2
Q
2
Quy tắc về dấu hiệu đònh giá

Chúng ta cần chuyển điều kiện doanh thu
biên bằng chi phí biên sang quy tắc về
dấu hiệu đònh giá để có thể dễ dàng áp
dụng trong thực tế.

Điều này có thể được chứng minh bằng các
bước sau:
Quy taộc ve daỏu hieọu ủũnh giaự

=
















+=

+=


=


=
P
Q
Q
P
E
Q
P
P
Q
PP
Q
P
QPMR
Q
PQ
Q
TR
MR
p
.3
.2
)(
.1

+=
p
E
PPMR
1
.4
Quy tắc về dấu hiệu đònh giá
( )
p
E11
MC
P 6.
+
=






+
=

p
E
MR
P
1
1
5.
Lợi nhuận đạt tối đa khi MC = MR.
= (P-MC)/P
p
E
1
.7
−
Quy tắc về dấu hiệu đònh giá
Phần cộng thêm vào chi phí biên để có
được giá bán là nghòch đảo của độ co giãn
của cầu.
Nếu Ep là số âm có trò tuyệt đối lớn, giá cả càng
gần bằng với chi phí biên và ngược lại.
Độc quyền bán

So sánh giá độc quyền bán với giá cạnh
tranh hoàn hảo:

Độc quyền bán
P > MC

Cạnh tranh hoàn hảo
P = MC

D
2
MR
2
D
1
MR
1
Đường cầu dòch chuyển làm thay đổi giá
nhưng sản lượng vẫn không đổi
Q
MC
$/Q
P
2
P
1
Q
1
= Q
2
D
1
MR
1
Đường cầu dòch chuyển làm thay đổi sản
lượng nhưng giá vẫn không đổi
MC
$/Q
MR

2
D
2
P
1
= P
2
Q
1
Q
2
Q
Độc quyền bán không có đường cung

Nhận xét

Dòch chuyển đường cầu thường gây ra sự thay đổi cả về
giá và lượng.

Ở thò trường độc quyền bán không có đường cung vì khi
cầu thay đổi có thể xảy ra 2 trường hợp:

Nhà độc quyền bán cung cấp các mức sản lượng khác nhau ở
cùng một mức giá.

Nhà độc quyền bán cung cấp cùng một mức sản lượng nhưng ở
các mức giá khác nhau.
Doanh nghiệp có nhiều nhà máy trực thuộc

Đối với nhiều công ty, quá trình sản xuất

được thực hiện ở hai hay nhiều nhà máy, do
đó chi phí sản xuất có thể khác nhau.

Chọn tổng sản lượng và sản lượng ở mỗi
nhà máy theo quy tắc:

Chi phí biên ở các nhà máy bằng nhau.

Chi phí biên bằng doanh thu biên
0
)(
)()(
1
1
11
2211
=
∆
∆
−
∆
∆
=
∆
∆
−−=
Q
C
Q
PQ

Q
QCQCPQ
T
T
π
π
1
MCMR
==>
Doanh nghiệp có nhiều nhà máy trực
thuộc
13.08.2015
Đặng Văn Thanh
20
0
)(
)()(
2
2
22
2211
=
∆
∆
−
∆
∆
=
∆
∆

−−=
Q
C
Q
PQ
Q
QCQCPQ
T
T
π
π
2
MCMR
==>
Doanh nghiệp có nhiều nhà máy trực
thuộc
Điều kiện tối đa hoá lợi nhuận:
21
2
1
MCMCMR
MCMR
MCMR
==
=
=
Doanh nghiệp có nhiều nhà máy trực
thuộc
Saỷn xuaỏt vụựi hai nhaứ maựy
Q

$/Q
D = AR
MR
MC
1
MC
2
MC
T
MR*
Q
1
Q
2
Q
T
P*
Sản xuất với hai nhà máy
Nguyên tắc tối đa hóa
lợi nhuận:
1) Q
1
+ Q
2
= Q
T
MC
T
= MC
1

= MC
2
2) MC
T
=MC
1
=MC
2
=MR
Q
$/Q
D = AR
MR
MC
1
MC
2
MC
T
MR*
Q
1
Q
2
Q
T
P*
13.08.2015
Đặng Văn Thanh
24

Phân biệt giá cấp ba

Điều kiện áp dụng phân biệt cấp ba
1) Công ty phải có sức mạnh thò trường.
2) Có những nhóm khách hàng khác nhau có
mức sẵn lòng chi trả khác nhau (độ co giãn
của cầu khác nhau).
3) Công ty phải có căn cứ để phân biệt những
nhóm khách hàng.
4) Ngăn chặn được sự mua đi bán lại
13.08.2015
Đặng Văn Thanh
25

Đặt phần gia tăng π của nhóm 1 = 0





Tương tự:

Lợi nhuận tối đa khi: MR
1
= MR
2
= MC
0
)(
(

11
)11
1
=
∆
∆
−
∆
∆
=
∆
∆
Q
QC
Q
QP
Q
T
π
MCMR
==>
1
Phân biệt giá cấp ba
C(Q
T
) = tổng chi phí; Q
T
= Q
1
+ Q

2
Lợi nhuận π = P
1
Q
1
+ P
2
Q
2
- C(Q
T
)
MCMR ==>
2