Nghiên cứu hệ thống giải pháp phát triển bền vững cây ngô trên địa bàn xã đức hồng huyện trùng khánh tỉnh cao bằng


TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HOÀNG VĂN CẢM



"NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
CÂY NGÔ TRÊN ĐỊA BÀN XÃ ĐỨC HỒNG, HUYỆN TRÙNG KHÁNH,
TỈNH CAO BẰNG"

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Phát triển nông thôn
Khoa : Kinh tế & PTNT
Khóa học : 2011 – 2015



Thái Nguyên, 2015

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM


HOÀNG VĂN CẢM



"NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
CÂY NGÔ TRÊN ĐỊA BÀN XÃ ĐỨC HỒNG, HUYỆN TRÙNG KHÁNH,

TỈNH CAO BẰNG"

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC


Hệ đào tạo : Chính quy
Chuyên ngành : Phát triển nông thôn
Lớp : PTNT- 43
Khoa : Kinh tế & PTNT
Khóa học : 2011 - 2015
Giảng viên hƣớng dẫn : Th.S Lành Ngọc Tú



Thái Nguyên, 2015

i
LỜI CẢM ƠN



 



 cô giáo khoa

  

 giáo Th.S: Là 



                 



Thái Nguyên, tháng 5 năm 2015
Sinh viên


Hoàng Văn Cảm


ii
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bng 2.1. Sn xut ngô th gin 1961  2013 11
Bng 2.2. Sn xut ngô ca mt s c trên th gi 13
Bng 2.3. - 2013 15
Bng 2.4. nh Cao Bng giai n 2000 - 2013 16
Bu s dc Hng. 23
Bng 4.2. Tình hình s dt nông nghip trên c Hng. 24
Bu ngành kinh t c H 30
Bng 4.4. Din tích ngô cn 2012  2014 34
Bng 4.5. Sng ngô c 2014 35
Bng 4.6. Giá tr sn xu 2014 35
Bng 4.7. Hiu qu kinh t n 2012  2014 36
Bng 4.8. So sánh gia sn xut ngô và sn xut thun 2012  2014 37
Bn ca các h u tra 42
Bng 4.10. Tình hình sn xuu tra 43

Bu sn xut và vt nuôi ca các h u tra 44





iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ADN


 
BV

BVTV

CIMMYT

CN  TTCN  XD
  




FAO

GDP

HTX


IFAD

IPM

KHKT

KT  XH
- 
SX

TCN

THCS

TM  DV
 


UBND

XHCN




iv
MỤC LỤC
Trang
Phần 1: MƠ

̉
ĐÂ
̀
U 1
1.1.  1
1.2. c tiêu nghiên cu 2
1.2.1. u 2
1.2.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. : 3
1.3.1 : 3
1.3.2 : 3
Phần 2: TÔ
̉
NG QUAN TA
̀
I LIÊ
̣
U 4
2.1. 





 4
2.1.1.  4
2.1.2. Cây ngô 10
2.2. 






 11
2.2.1. 

 11
2.2.2.  14
Phần 3: ĐỐI TƢNG, NÔ
̣
I DUNG VA
̀
PHƢƠNG PHA
́
P NGHIÊN CƢ
́
U 19
3.1. 19
3.1.1.  19
3.1.2.  19
3.2. 










 19
3.2.1.



 19
3.2.2. 



 19
3.2. 



 19
3.3.1. 
   19
3.3.2. 





. 19
3.3.3. 





















. 19

v
3.3.4. 
















 ng























 . 19

3.4. 



 20
3.4.1. 



 20
 x lý s liu 21
Phần 4: KÊ
́
T QUA
̉
NGHIÊN CƢ
́
U VA
̀
THA
̉
O LUÂ
̣
N 22
4.1.  22
m v u kin t c Hng 22
m v kinh t, xã hc Hng 26
4.1.3. a xã 32
4.2. Thc trng phát trin cây trc Hng. 34
4.2.1. Thc trng v sn xut, phát trin ngô  c Hng 34

4.2.2. Thc trng v xã hng 41
4.2.3. Kt qu sn xut ngô ca vùng nghiên cu 42
4.3. Nhng nguyên nhân gây n s phát trin ngô bn vng 48
, kh p cn khoa hc công ngh, k thut 48
4.3.2. Ging cây trng 48
4.3.3. Quy ho 48
4.3.4. Công tác thu hoch, bo qun sau thu hoch và th ng 49
c sn xut 49
4. chính sách 49
4.3.7. Mt s kt lun v thc trng phát tring bn vng 
c Hng 50
4.4. H th









c
Hng 51
4.4.1. 








 51
4.4.2. H th







c Hng
bn vng 52
Phần 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 61
5.1. Kt lun 61
 ngh 62

vi
i vc 62
i vi các cp chính quy 62
i vi nông dân sn xut 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO 64

1
Phần 1
MƠ
̉
ĐÂ
̀
U

1.1. Đt vn đề


 







 








 , 








:

- 













 , 




  , 

















.
- 

















.
- 














 












.
 , trong











 15 


. , 

























2




















 


 





 , ,  , 
ng, 



. Là vùng núi cao nên 


, 











 . 



















.
  , 














 . 























, 





, 









. 









 










 , 






 ,

1.2. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu
1.2.1.  


 và phân tích 













 .


, 






 ngô 












.
1.2.2. 
-  
- Phân tích 



 
cây ngô .
- 



 

 





.

3
1.3.  ngha ca đề tài:
1.3.1 :
- .
-  

































.
- 
















.
1.3.2 :
- 






















.
- 




































.



















4
Phần 2
TÔ
̉
NG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Cơ sơ
̉
ly

́
luâ
̣
n
2.1.1. 
2.1.1.1. Khái nim phát trin














 , 



















 ; 



































 , 

, sau
  t


, 







.
 , 


 , 


, 





,  .
 , 














 , 







.






   , 






 : 



























 ,  , 





 , 





















 








 ; 



, 















.
2.1.1.2. Khái nim phát trin bn vng

















. 


















. 





































, 
, 






.

5




70 , 
















 , 




, 




:








 ; 

 




 : 



















,  , 


























































 .
1980, 













 























 








, .
1982, 



 Tương lai chung cu
̉
a chu

́
ng ta 






 (WCED)  , 






Phát trin bn vng l s phát trin đáp ng đưc nhng nhu cu hin ti , nhưng
không gây trơ
̉
nga
̣
i cho viê
̣
c đa
́
p ư
́
ng nhu cầu cu
̉
a ca
́

c thế hê
̣
mai sau ”. 2002,






























: Phát trin bn vng l quá trnh phát trin c s kt hp cht ch , hơ
̣
p ly
́

v hi ha gia 3 mă
̣
t cu
̉
a sư
̣
pha
́
t tr iê
̉
n, đo
́
la
̀
: Phát trin kinh t, phát trin x hi
v bo v môi trưng[2].
*  ngha ca vic phát trin cây ngô bn vng:
 , 


 






 , 











 , 





















 .



, 











 


 , 












6
 , 



 , 


.
2.1.1.3. Ni dung ch yu v phát trin bn vng
- Phát trin bn vng v kinh t: Phát trin kinh t bn vng là s tin b v
mi mt ca nn kinh t c th hin  ng kinh t nh lâu
dài và s i v chng tin b ca nn kinh t, gn v
ng, s bii v u kinh t -xã hng sng.
ng kinh t: ng kinh t là s  qui mô sng
hàng hoá và dch v trong mt thi kì nh  ng là m i ta
    : Ch tiêu tng sn phm quc ni (GDP) và tng sn
phm quc dân (GNP), tính m  ng tuy i trên phm vi nn kinh t
quc dân hay theo mi v giá tr tng sn phm hàng hoá và
dch v trong mng kinh t phi d chuyn du
kinh t ng tin b: Chuyn du kinh t ng tin b 
là: Trong mt thi k  u kinh t có t trng ca ngành nông nghip, công
nghip ngày càng gim, t trng giá tr ng ca ngành dch v ngày càng

. Nng kinh t không d chuyn
dch có cu kinh t ng tin b, mà ch yu da vào khai thác tài nguyên và
bán sn phm thô thì không th có phát trin bn vng hp mt s nc
ng kinh t da vào bán du mng kinh t
phi dc ni sinh là ch yng thi phc ni
c nc th hin  nhng ch ng ngun nhân
lc sáng to, công ngh quc gia, m tích lu ca nn kinh t; m
hoàn thin, hii ca h thng kt cu h tng[13].
- Phát trin BV v xã hng kinh t phi gn vi gii quyt vic
ng. Có ving mi có quyn, thu nhp và
u kin t hoàn thin nhân cách cng nu không
có vic làm, b tht nghip s không có thu nhp, d này sinh nhiu tiêu cc, t nn
xã hi. Các c  vi bt thiut Okun, c 1%

7
tht nghit nghip t nhiên, thì s làm m. 
ng kinh t phm nghèo, b
i nghèo, thông qua nâng cao kin th i
nghèo, h tr vm nghèo còn to ta mt bng xã hi
phát trim bo an sinh xã hu kin cn thit
cho phát trin bn vng kinh t phn nâng cao chng
cuc sn: thu nhi, tui th bình quân, t l tr
 vong, t l tr ei 05 tui b ng, t l 
1000 dân, t l dân s c sch, t l i ln bit ch, t l tr em
 tuc
Liên hp qua ta ch s phát trii (HDI), là ch s tng hp
ca ba ch s n: thu nhi, ch s v giáo dc (t l %
i ln bit ch) và ch s v y t (tui th bình quân) [13].
- Phát trin bn vng v ng: Trong thc t thc hin m
ng kinh t, nhiu doanh nghip, nhiu qu khai thác

cn kit tài nguyên mà còn th   ng nhiu ch c hi làm ô nhim
ngut, không khí ; làm mt cân bng sinh thái, m ng sinh
hc, bii khí h trc tip cuc sng ci hin ti
ch n ca th h y, ni dung ca phát trin bn vng v
ng là s ng kinh t không làm ô nhing, không hu
hong kinh t phi gn lin vng và ci thin cht
     o v rng và trng tng mi, trng cây phân
tán, t.
Trong sn xut, áp dng công ngh thân thin v  ng; sáng to ra
nhiu vt liu mi thay th vt liu truyn thng; s dng v, nguyên liu vào
sn xut khoa hc và h bo v lý tính, hoá tính cc;
bo v ngun li hi s13].
ng kinh t phi d khai thác hp lý và s dng tit kim,
có hiu qu tài nguyên thiên nhiên: Khai thác hp lý và s dng tit kim, có hiu

8
qui có k hoch la chn, cân nhc khi
quynh khai thác tài nguyên, xét c v hiu qu kinh t, hiu qu xã hi và hiu
qu ng.
Vi lch s hình thành và khái ni trên, phát trin bn vng không
a ra mt khuôn m áp dng cho tt c các quc gia, vùng lãnh
th i theo tng thi k, tng vùng lãnh th, tng nn
ng hoàn cnh kinh t -xã hi c th.
Chƣơng trình nghị sự 21, mục tiêu phát triển bền vững ca Việt Nam
đƣợc Chính ph xác định nhƣ sau:
1- c mnh, xã hi công bng, dân ch và 
2- c ra khi tình trng kém phát tric
n tr thành mc công nghip.
3- Nâng cao dõ ri sng vt chn cho nhân dân.
4- ng ngun lc khoa hc công ngh, kt

cu h tng, tim lc kinh t, quc phòng và an ninh.
5- Phát trin kinh t xã hi gn vi bo v và ci thing t nhiên,
gi ng sinh hc [5].
2.1.1.4. Các yu tố ch yu phát trin kinh t nông nghip bn vng
- ng là yu t u vào ca quá trình sn xung thi nó
u t u vào không th thic trong phát trin kinh t. Mt khác, lao
ng là mt b phn ca dân sng li ích ca s
phát tring kinh t  i sng vt cht và tinh
thn nhân t ng thì phn c hai mt s
ng và chng ca ngun nhân lc.
- u kin t nhiên tài nguyên thiên nhiên: Tài nguyên là yu t to s cho
vic phát trin các ngành, cho quá trình tích lu vng thng
sn xut nông nghip. Cây trng, v  ng và phát trin
theo quy lut t nhiên, tri rng trên mt phm vi không gian rng ln. Cho nên
chúng gn bó cht ch và ph thuc lu kin t nhiên.

9
- Kinh t (vt trong nhng yu t n, quan
tri vi mi hong ca mt nn kinh t. Vi vi s phát
trin bi l phát trin v bn chc coi là v b các ngun vu
 c mt mng. Thiu vn, s dng vn kém hiu qu
t cn tr quan trng nhi vi viy nhanh t phát
trin và b trí k hoch sn xut kinh doanh. Tích lu vu mu cht ca s
phát trin song t l tích lu cao có th không có tác dng li vng,
tc làm và không ci thic phân phi thu nhp khi ngun
v phân tán vào nhng d ng thp. Mu SX
thiu vn s u ki phát trin [13].
- Khoa hc và công ngh: S phát trin kinh t luôn gn lin vi nhng thành
tu khoa hc k thut. Nhng phát minh, sáng ch c ng dng vào sn xut
m thing nng nhc hi, nguy hi

ng, to s ng nhanh, góp phng mnh m vào s
phát trin kinh t ca xã hi hin ti.
Trong nhc quan tâm ng dng nhiu tin
b tin b khoa hc công ngh vào sn xu sinh hc, di truyn hc,
bii gng thành tu khoa hc công ngh mn xut nông
nghic nhng bc nhy vt v hiu qu kinh t, tu kin cho vic
chuyn du kinh t trong thi k i mi.
- Chính sách pháp lut ca Nhà nc:  mi thi k, nn kinh t ca mi nc
u vn hành theo m nhi hi ln th VI cng, nn kinh
t nng bc chuyi t nn kinh t k hoch hoá tp trung sang nn
kinh t hn h n kinh t v     th tr  nh hng
c ti mi, nn kinh t nc nhiu
thành tu to ln trong phát trin kinh tnh chính sách pháp
lut ca Nhà nc có mt vc bit quan trng vi s phát trin ca nn kinh
t, s c bi hin bo hành lang pháp lý cho các
thành phn kinh t hiu chnh khi lng, phng sn xut mt cách phù

10
hp vi sc cnh tranh ca sn phm và mc cung, cu ca th trng. Hoc các
u tit, h tr ca chính ph nhm tu kin phát
trin mi gia các vùng min, các ngành thit yu[13].
2.1.2. Cây ngô
 





Nguồn gốc


 
             





               




[10].



 


11
















 , 








17 (

 ) 

 




[10].
2.2. Cơ sơ
̉
thƣ
̣
c tiê
̃

n
2.2.1. 

ba 


Bảng 2.1. Sản xut ngô thế giới giai đoạn 1961 – 2013
Năm
Diện tích
(triệu ha)
Năng sut
(tạ/ha)
Sản lƣợng
(triệu tn)
1961
105,48
19,4
205.00
2000
137,0
43,2
592,48
2005
148,03
48,21
713,68
2010
164,03
51,9
851,25

2011
171,69
51,7
887,66
2012
179,21
48,97
877,92
2013
185,12
54,99
1.018,11
Nguồn: Số liu thống kê ca FAO, 2013

12
 
 

  .018,11 
 

               
 
 

 
 

6,02  
 

 

-1990).
    





 



13
Bảng 2.2. Sản xut ngô ca một số nƣớc trên thế giới năm 2013
Nƣớc
Diện tích
(triệu ha)
Năng sut
(tâ
́
n/ha)
Sản lƣợng
(nghìn tn)

35,47
9,96
353.361

36,33

6,01
218.399
Braxin
15,27
5,25
80.218
Mexicô
7,09
3,19
22.635

9,50
2,45
23.275
Ý
0,90
5,69
5.167

0,49
8,82
4.321

0,19
11,5
2.185
Ixaren
0,004
22,5
90

Nguồn: Số liu thống kê ca FAO, 2013



               



 . , 
 . Các


   


14
2.2.2. 









       







 







         

 


      
      





15
-

Bảng 2.3. Sản xut ngô Việt Nam giai đoạn năm 2005 - 2013
Năm
Diện tích
(nghìn ha)

Năng sut
(tạ/ha)
Sản lƣợng
(nghìn tn)
2005
1.052,6
36,0
3.787,1
2006
1.033,1
37,03
3.854,6
2007
1.096,1
39,30
4.303,2
2008
1.125,9
40,1
4.573,1
2009
1.086,8
40,1
4.371,7
2010
1.126,9
41,1
4.625,7
2011
1.121,3

43,1
4.835,6
2012
1.156,6
43,0
4.973,6
2013
1.172,5
44,3
5.193,5
Nguồn: Tổng cục Thống kê, 2013










2.2.2.1. Tnh hnh sa
̉
n xuất ngô ơ
̉
Cao Bằ ng




16

 
Bảng 2.4. Sản xut ngô tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2000 - 2013
Năm
Diện tích
(nghìn ha )
Năng sut
(tạ/ha)
Sản lƣợng
(nghìn tn )
2000
43,2
18,3
79,2
2005
43,8
19,5
85,6
2006
45,1
19,5
88,0
2007
43,7
20,5
89,60
2008
44.0
21,0

92,60
2009
43,26
20,9
90,689
2010
43,82
22,8
99,891
2011
46,13
24,3
112,257
2012
46,75
26,2
122,547
2013
47,55
28,7
136,341
Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Cao Bằng, 2013
y:

 2000 lên
28,7               

 

  

trn
         

 
 

17




    
cho


 


  
 888, NK4300, K54, NK 66,


2.3. Bài học kinh nghiệm

 
        


.
ng và ngoài , rút ra




c có , 
         t      
i dân.