Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
vii
MC LC
QUYTăĐNHăGIAOăĐ TÀI
LÝ LCH KHOA HC i
LIăCAMăĐOAN iii
LI CMăN iv
TÓM TT v
MC LC vii
DANH SÁCH CÁC CH VIT TT xi
DANH SÁCH CÁC HÌNH xii
DANH SÁCH CÁC BNG xvi
M ĐU 1
CHNGă1:ăTNG QUAN V VNăĐ NGHIÊN CU 3
1.1 Tng quan 3
1.2 Lch s phát trin h thng nhiên liuădieselătrênăđngăcăđt trong 4
1.2.1 H thng nhiên liuădieselăđiu khin bằngăcăkhí 4
1.2.2 H thng nhiên liuădieselăđiu khin bằngăđin t 4
1.3 Các công trình khoa hcătheoăhng nghiên cu 7
1.3.1 Các nghiên cuăngoƠiănc 7
1.3.2 Các nghiên cuătrongănc 9
1.4 Lý do chnăđ tài 10
1.5 Mc tiêu nghiên cu 10
1.6 Phngăphápănghiênăcu 10
1.7 Gii hnăđ tài 11
1.8 Ni dung nghiên cu 11
1.9 Kt qu đtăđc caăđ tài 11
CHNGă2:ăC S LÝ THUYT 12
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
viii
2.1 H thng nhiên liu Common Rail 12
2.1.1 Lch s phát trin h thng phun duăăđin t Common Rail 12
2.1.2 Nguyên lý làm vic ca h thng Common Rail 12
2.1.3 Săđ khiăđiu khin h thng nhiên liu Common Rail 14
2.1.4 Đng nhiên liu thp áp 15
2.1.5 Cmăbmăcaoăáp 16
2.1.6 Cm ng phân phi 19
2.1.7 Điu khin vòi phun 20
2.2 Phngăphápăđánhăgiáătìnhătrng vòi phun daăvƠoăluălng du 26
2.2.1 Phngăphápăđoălng du hi. 27
2.2.2 Soăsánhălng du hi các bình 29
2.3 Môătăđin và bin tn 30
2.3.1 Môătăđinăkhôngăđng b 30
2.3.2 Bin tn 32
2.4 GiiăthiuăphnămmăLabVIEW 34
2.5 Mt s vnăđ lý lun v thit b dy hc (TBDH) 35
2.5.1 Thit b dy hc 35
2.5.2 V trí, vai trò ca thit b dy hc trongă đi miă phngăphápădy hc
(PPDH) 35
2.5.3 Các giá tr giáo dc ca thit b dy và hc 37
2.5.4 Yêu cuăđi vi thit b dy và hc 37
CHNGă3:ăTHIT K CH TOăBĔNGăTH H THNG COMMON RAIL 38
3.1 Cu toăchungăvƠăsăđ nguyên lý caăbĕngăth 39
3.1.1 Cu to caăbĕngăth 39
3.1.2 Săđ nguyên lý caăbĕngăth 40
3.2 Thit k h thng nhiên liu áp sut thp 41
3.3 Thit k h thng dnăđngăbmăcaoăáp 42
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
ix
3.3.1 Căcu truynăđng 42
3.3.2 Ngunăđng lc dnăđngăbm 42
3.4 Thit k giáăđỡ vòi phun và bu thy tinh quan sát 44
3.5 Thit k nguyênălỦăxácăđnhălng nhiên liuăphunăvƠălng nhiên liu hi 45
3.5.1 Cân bình nhiên liu 45
3.5.2 Dùng ngăđong 46
3.6 Thit k h thngăđin ậ đin t điu khinăbĕngăth 47
3.6.1 B điu khin trung tâm 49
3.6.2 Moduleăđo 49
3.6.3 Moduleăđiu khin áp sut nhiên liu trong thanh tích áp 52
3.6.4 Moduleăđiu khin vòi phun 53
3.6.5 Mch giao tip 53
3.7 Thit k các bài ging ng dngăbĕngăth h thng Common Rail 56
CHNGă4:ăTHC NGHIMăVÀăĐÁNHăGIÁăHOTăĐNG CAăBĔNGăTH H
THNG COMMON RAIL 63
4.1 Quy trình s dngăbĕngăth 63
4.1.1 Kimătraătrc khi vn hành 63
4.1.2 LpăđặtăvòiăphunăvƠoăbĕngăth 63
4.1.3 Kt niămáyătínhăvƠoăbĕngăth 64
4.1.4 VnăhƠnhăbĕngăth 64
4.2 Thc nghim kim tra vòi phun 64
4.2.1 Thc nghimăđi vi vòi phun DENSO 5511/4152 06H05298 64
4.2.2 Thc nghimăđi vi vòi phun DENSO 5511/4152 11L02114 66
4.3 Thc nghim kh nĕngăng dng caăbĕngăth vào công tác ging dy 68
4.4 Đánhăgiáăkt qu bĕngăth 70
4.4.1 Mcăđ đápăng caăbĕngăth khi tin hành kim tra vòi phun 70
4.4.2 Kh nĕngăng dng vào công tác ging dy 70
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
x
KT LUN ậ HNG PHÁT TRINăĐ TÀI 71
Kt lun 71
Hng phát trin caăđ tài 72
TÀI LIU THAM KHO 73
TRANG PH LC 75
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
xi
DANH SÁCH CÁC CH VIT TT
D-4D: Direct Injection-4 stroke Diesel Engine
CDI: Common rail Direct Injection
HDI: High pressure Direct Injection
UI: Unit injector fuel injection system
UP: Unit pump fuel injection system
VE:ăbmăcaoăápăphơnăphi
EDC: electronic diesel control
CB: cm bin
SPV:ăvanăđiu khinăluălng phun
TCV:ăvanăđiu khin thi gian phun
EGR: van luân hi khí x
ECU: hpăđiu khinăđngăc
EDU: b dnăđng bằngăđin t
IGBT:ătransistorălỡng cc có cng cách ly
PWM:ăphngăphápăđiu ch đ rng xung
PID: b điu khin vi tích phân t l
SCADA: h thngăđiu khin giám sát và thu thp d liu
TBDH: thit b dy hc
PPDH:ăphngăphápădy hc
HS: hc sinh
YCKT: yêu cu kỹ thut.
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
xii
DANH SÁCH CÁC HÌNH
HÌNH TRANG
Hình 1.1 Sơ đồ hệ thng nhiên liệỐ động cơ diesel điều khiển cơ khí 4
Hình 1.2 Sơ đồ hệ thng UI 5
Hình 1.3 Sơ đồ hệ thng UP 5
Hình 1.4 Sơ đồ hệ thng VE- EDC 6
Hình 1.5 Sơ đồ hệ thng Common Rail 7
Hình 1.6 Thiết bị TEC100 7
Hình 1.7 Thiết bị Minitec 8
Hình 1.8 Thiết bị DNT 200 8
Hình 1.9 Thiết bị làm sạch vòi phun 8
Hình 1.10 Băng thử hệ thng phun dầỐ điện tử Common Rail 9
Hình 1.11 Common Rail Tester 9
Hình 2.1 Một s điều khiển trong hệ thng Common Rail 13
Hình 2.2 Sơ đồ khi hệ thng điều khiển động cơ Common Rail 14
Hình 2.3 Bình cha nhiên liệu 15
Hình 2.4 Lọc nhiên liệu 15
Hình 2.5 Cấu tạo bơm áp cao loại 2 pít tông 16
Hình 2.6 Nguyên lý tạo áp suất trong bơm áp cao 2 pít tông 17
Hình 2.7 Bơm cấp liệu kiểu rô to 17
Hình 2.8 Van điều áp 18
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
xiii
Hình 2.9 Cảm biến nhiệt độ nhiên liệu 18
Hình 2.10 Cấu tạo ốà đặc tính ca cảm biến nhiệt độ 19
Hình 2.11 ng phân phi 19
Hình 2.12 Hoạt động ca bộ hạn chế áp suất 19
Hình 2.13 Cảm biến áp suất nhiên liệu 20
Hình 2.14 Cấu tạo vòi phun 21
Hình 2.15 ECU tính toán lượng phỐn cơ bản 22
Hình 2.16 ECU tính toán lượng phun ti đa 22
Hình 2.17 ECU điều chỉnh áp suất và nhiệt độ khí nạp 23
Hình 2.18 ECU hiệu chỉnh nhiệt độ nhiên liệu 24
Hình 2.19 Điều chỉnh lượng phun 24
Hình 2.20 ECU điều khiển phun ngắt quãng 25
Hình 2.21 ECU điều khiển phỐn trước 25
Hình 2.22 ECU điều khiển tc độ không tải 26
Hình 2.23 Sơ đồ kiểm tra (phương pháp đo lưỐ lượng dầu hồi) 27
Hình 2.24 Đo lượng dầu hồi 28
Hình 2.25 Sơ đồ kiểm tra ốòi phỐn (so sánh lượng dầu hồi ở các vòi) 29
Hình 2.26 Bình cha nhiên liệu 29
Hình 2.27 Động cơ điện không đồng bộ 3 pha 30
Hình 2.28 Stator động cơ điện 30
Hình 2.29 Rotor động cơ điện 31
Hình 2.30 Sơ đồ nguyên lý làm việc ca động cơ không đồng bộ 32
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
xiv
Hình 2.31 Sơ đồ nguyên lý làm việc ca biến tần 33
Hình 2.32 Khả năng giao tiếp ca phần mềm LabVIEW 35
Hình 2.33 Sơ đồ tương qỐan qỐan hệ giữa các yếu t trong dạy học 36
Hình 3.1 Cấu tạo ca băng thử 39
Hình 3.2 Sơ đồ ngỐyên lý băng thử 40
Hình 3.3 Thùng dầu, lọc dầu, bơm tiếp vận ốà các đường ng dầu hồi được b trí trên
băng thử 41
Hình 3.4 Khớp truyền động 42
Hình 3.5 Mô tơ điện 3 pha sử dụng trên băng thử 43
Hình 3.6 Biến tần CT-2000PLUS 43
Hình 3.7 Sơ đồ dây biến tấn – mô tơ điện và nguồn điện 44
Hình 3.8 Giá đỡ vòi phun và bầu quan sát 45
Hình 3.9 Hình vẽ minh họa phương pháp cân bình nhiên liệu 46
Hình 3.10 Giá đỡ và ng đong dầu 47
Hình 3.11 Hệ thng đường ng thu hồi lưỐ lượng dầu phun và dầu hồi 47
Hình 3.12 Sơ đ khi nguyên lý hệ thng điện – điện tử điều khiển băng thử 48
Hình 3.13 Sơ đồ nguyên lý tổng quát 48
Hình 3.14 Khi chíp PsoC 49
Hình 3.15 Ngõ vào tín hiệu 50
Hình 3.16 Vị trí lắp đặt cảm biến áp suất trên ng tích áp 50
Hình 3.17 Đồ thị đặc tuyến ca cảm biến áp suất nhiên liệu 51
Hình 3.18 Sơ đồ điện điều khiển ốan điều áp 52
Hình 3.19 Sơ đồ điện điều khiển vòi phun 53
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
xv
Hình 3.20 Sơ đồ mạch cấp nguồn 53
Hình 3.21 Thiết kế khi UART cho board mạch ch 54
Hình 3.22 Sơ đồ nguyên lý 55
Hình 3.23 Sơ đồ mạch in 55
Hình 3.24 Giao diện điều khiển trên nền LabVIEW 56
Hình 4.1 Người nghiên cu tiến hành vận hành băng thử 65
Hình 4.2 Nhân viên kỹ thuật tiến hành kiểm tra vòi phun 65
Hình 4.3 Thầy Phan Văn Nam hướng dẫn sinh viên thực hành 68
Hình 4.4 Sinh viên thực hành trên băng thử 68
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
xvi
DANH SÁCH CÁC BNG
BNG TRANG
Bảng 3.1 Các chi tiết dùng trong hệ thng nhiên liệu áp suất thấp 41
Bảng 3.2 Các chi tiết dùng trong hệ thng dẫn động bơm cao áp 43
Bảng 3.3 Chc năng các chân trong board điều khiển 55
Bảng 4.1 Các kết quả kiểm tra ốòi phỐn DENSO 5511/4152 06H05298 trên băng thử
chế tạo 55
Bảng 4.2 Các kết quả kiểm tra ốòi phỐn DENSO 5511/4152 06H05298 trên băng thử
thương mại 66
Bảng 4.3 Các kết quả kiểm tra ốòi phỐn DENSO 5511/4152 11L02114 trên băng thử chế
tạo 67
Bảng 4.4 Các kết quả kiểm tra ốòi phỐn DENSO 5511/4152 11L02114 trên băng thử
thương mại 67
Bảng 4.5 S liệu thng kê cuộc khảo sát ý kiến sinh viên về việc học tập trên băng thử
chế tạo 69
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
1
M ĐU
Ô nhimămôiătrng và s cn kit ca ngunănĕng lng du m đangălƠănhng
vn nn không ch ca riêng mt quc gia nào. Mt trong nhng nguyên nhân chính dn
ti nhng vn nn trên phi k đn s nhăhng ca ngành công ngh ô tô hin nay. S
lngăôătôăraăđi ngày càng nhiuăthìălng tiêu hao nhiên liuăcũngănhălng phát thi
ô nhimăcƠngătĕng.ăĐ khng ch tình trng trên, các quc gia trên th giiăđưăđaăraă
nhng yêu cu vô cùng khc khe v lng nhiên liuătiêuăhao,ălng khí thi ô nhim và
ting n trên mt chic ô tô.
Nhằmăđápăng ch tiêu v môiătrng và nhiên liu, các hãng ô tô trên th giiăđưă
ng dng nhng công ngh mi vào chic xe caămìnhăđ nó ngày càng tr nên thân
thinăhnăviămôiătrng. Nhng h thng nhiên liu hinăđiătrênăxeăđưăđc phát trin
và mtăbc tinăvt bcăđi vi h thng nhiên liu diesel đóălƠăh thng Common
Rail. Trong h thng Common Rail, nhiên liu đc cung cp mt áp sut rt cao (600
ậ 1800 bar) và các b phn đcăđiu khin bằngăđin t, nhằm mcăđíchăgiúpăchoăquáă
trình cháy caăđngăcăđc thc hin mt cách tiăuănht có th.
Đng hành vi vic phát trin h thng nhiên liu diesel Common Rail thì vic
kim tra, chẩnăđoánăh thngăcũngătr thành mt vnăđ ắnóng” trong ngành công ngh
ô tô. Các thit b nhằm mcăđíchăphc v cho vic kim tra, chẩnăđoánăh thng Common
Rail cũngăđưăđcăraăđi ngày càng nhiu. Sn xut các thit b trên đưătr thành mt
ngành công nghip mi hin nay.
Ti th trng Vit Nam nhng thit b kim tra các chi tit trong h thng Common
Rail đưăđc nhp khẩu v nhiu, tuy nhiên giá thành ca các sn phẩm này khá cao dn
đn vic trang b các thit b này cácăxng sa chaăôătôătrongănc gặp khóăkhĕn.
Đào to v h thng Common Rail tiăcácătrng dy ngh nc ta cũngăđangă
gặp rt nhiuăkhóăkhĕn v vic trang b thit b và tài liu ging dy.
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
2
Xut phát t nhngăphơnătíchătrên,ăngi nghiên cu chnătênăđ tài: “ắểit k,
ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng thực ểànể”. S thành
côngăđ tài s giúp cho vic gim giá thành các thit b nghiên cu v h thng nhiên
liu Common Rail,ăđng thi vic nm gi công ngh ch to s là tinăđ cho vic phát
trin nhng thit b hinăđiăvƠătoƠnănĕngăhnătrongătngălai.
Mcăđíchăcaăđ tài: xây dngăcăs lí lun và thc tin cho vicăđiu khin áp sut
phun và s ln phun, nhằm phát hin nhngăhăhng ca vòi phun, cho phép vic sa
chaăvƠăđƠoăto v h thngăCommonăRailăđc chính xác.
Điătng nghiên cu: kim tra hình dngătiaăphunăvƠălng phun ra quaăbĕngăth
đ kim tra chtălng vòi phun.
Phm vi nghiên cuăđ tài: tác gi s tin hành các nhim v c th sau:
- Tìm hiu v h thng nhiên liu Common Rail.
- Nghiên cu mt s thit b chẩnăđoánăvƠăkim tra các cm thit b ca h thng
nhiên liu Common Rail.
- Thit k, ch toăbĕngăth h thng nhiên liu Common Rail có kt hp ging dy.
- Thit k ni dung các bài hc v h thng Common Rail.
- Thc nghimăvƠăđánhăgiáăbĕngăth.
ụănghĩaăthc tin caăđ tài: Đ tài “ắểit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common
Rail, kt hợp các bài giảng thực ểànể” là mtăhngăđiămiămangătínhăđt phá trong
lĩnhăvc dng c thit b dy hc v h thng nhiên liu Common Rail.
- Ch toăthƠnhăcôngăbĕngăth h thng Common Rail giúp cho vic dy và hc lý
thuyt, thc hành v h thng Common Rail cácătrng d dƠngăvƠăsinhăđngăhn.
- Bĕngăth h thng nhiên liu Common Rail cho phép chẩnăđoánătìnhătrng kỹ thut
vƠăhăhng ca các chi tit trong h thng mt cách logic và khoa hc.
- Ni dung caăđ tài có th làm tài liu hc tp và tài liu tham kho trong sa cha,
chẩnăđoánăh thng nhiên liu Common Rail.
- Giá thành thit b ch to thp có th áp dng ph binăvƠăthngămi hóa sn phẩm.
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
3
CHNGă1
TNG QUAN V VNăĐ NGHIÊN CU
1.1 Tng quan
Nhng chic xe t vnăhƠnhăđu tiên chy bằngăđngăcăhiănc, vào nĕmă1769ă
daătrênănguyênălỦăđóămtăngiăPhápătênăNicolasăJosephăCugnotăđưăch to ra chic xe
ôtôăđu tiên. Mt giiăphápăđưăđc tìm thy do mt kỹ săngiăĐc ậ Rudolf Diesel
vƠoănĕmă1892ălƠănénătht chặt không khí npătrongăxyălanhăđ làm cho nhităđ dòng khí
np lên thtăcao.ăKhiăđóănhiênăliuăđc phun vào khu vc không khí cc nóng này trong
xy lanh s b đt cháy hu ht ngay lp tc và s giãn n ca khí cháy sinh công vi hiu
sut cao.
Cùng vi vic các h thng t đngăhóaăngƠyăcƠngăđc áp dng rng rãi trên ô tô,
h thng nhiên liuădieselăcũngăđưăđc phát trinătheoăxuăhng mi. H thng Common
Rail đuătiênăđc phát minh biăRobertăHuber,ăngi ThyăSĩ vào cui nhngănĕmă60ă
vƠăđc bán rng rãi ra th trngăvƠoă1995,ăsauăđóăng dng rng rãi trên các xe du
lch.
Trong h thng Common Rail, áp sutăphunăđcăđiu khin cho mi vòi phun mt
cách riêng lẻ, nhiên liu áp sutăcaoăđc cha trong hp cha (Rail) hay còn gi là
ắcquy thy lc”ăvƠăđc phân phiăđn tng vòi phun. Li ích ca h thng Common
Rail là làm gim mcăđ ting n, nhiên liuăđc phun ra áp sut rt cao nh kt hp
điu khinăđin t làm cho kh nĕngăcháyăsch gnănhătuytăđi, kimăsoátălng phun,
thiăđimăphun.ăDoăđóălƠmăhiu sutăđngăcăvƠătínhăkinhăt nhiên liuăcaoăhn.
Vi nhngăuăđim trên, ngày nay, huănhătt c cácăhưngăôătôăđưăs dng ph
bin h thng này trên xe ca h,ăcũngănhăs dngătrênăcácăđngăcăxeăcăgii, tàu thy,
ầă vi nhiu tên giă khácă nhauă nh:ă Toyotaă vi tên D-4D, Mercedes vi tên CDI,
Huyndai vi tên COMMON RAILDi, Peugoet vi tên HDiầ
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
4
Tuy nhiên, vic nghiên cu và sa cha h thng Common Rail nc ta còn khá
hn ch v trang thit b, thông s kỹ thutăcũngănhătƠiăliuăhng dn,ăđặc bit các
vùng, tnh nh.ăCácătrng dy ngh hinăcũngăđangăgặpăkhôngăítăkhóăkhĕnăvƠălúngătúngă
trong vicăđu tătrangăthit b cho vicăđƠoăto cho h thng Common Rail do chi phí
đuătăkháăln. Dnăđn vic thiu ht ngun nhân lcăcóăchuyênămônăsơuătrongălĩnhăvc
sa cha h thng Common Rail.
1.2 Lch s phát trin h thng nhiên liu diesel trênăđngăcăđt trong
1.2.1 H thng nhiên liu diesel điu khin bnỂ cơ ỆểỬ
Hình 1.1 Sơ đồ h thng nhiên liỐ độnỂ cơ diesel điu khin cơ ỆểỬ
Nhim v ch yu ca h thng nhiên liu là phun mtălng và áp sut nhiên liu
chính xác vào tng xy-lanhăđngăcăti mi thiăđimăđưăđc năđnh sẵn. Các h thng
nhiên liuănƠyăđuăđcăđiu khin hoàn toàn bằngăcăkhí.
1.2.2 H thng nhiên liu diesel điu khin bnỂ đin t
a. H thng UI (Unit injector fuel injection system)
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
5
H thng UI s dng dngăkimăbmă
liên hp,ă cácă UIă đcă đặt trên np
máy, nhiên liu áp sutăcaoăđc to ra
trong tng UI nh cò m đc dn
đng bằng trc cam,ă đu vòi phun
đcăđaăvƠoăbungăđt.
Hình 1.2 Sơ đồ h thng UI
b. H thng UP (Unit pump fuel injection system)
H thng UP s dngăbmăcaoăápă
và vòi phun riêng bit, miăbmăđc
ni vi mt kim thông qua ng cao
áp,ăbmăđcăđặt trc tip vào thân
đngăc,ănhiênăliu áp sutăcaoăđc
to ra do pít tông bmănénănhiênăliu
vƠăđc dnăđng bi trc cam.
Hình 1.3 Sơ đồ h thng UP
c. H thng VE ậ EDC
ĐơyălƠăđcăcoiăgiaiăđon chuyn tip t h thng nhiên liuăđiu khin hoàn toàn
bằngăcăkhíăsangăđiu khin bằngăđin t. Nhiên liuăđc hút ra khi thùng nhiên liu
vƠăđc vn chuynăđnăbmăphơnăphi nh bmăcánhăgt.ăTrongăbmăphơnăphi VE,
pítătôngăbmăva chuynăđng tnh tin va xoay quanh trc gingănhăloiăVEăđiu
khin bằngăcăkhí ăChuynăđng tnh tin và xoay caăpítătôngăbmălƠănh ctăbmăvƠă
muăcamătrênăđĩaăcam.ăChuynăđng tnh tin caăbmăcóănhim v hút nhiên liu và
nén nhiên liu làm cho nhiên liu có áp sut thp thành nhiên liu có áp sut cao. Chuyn
đng xoay caăpítătôngăbmăcóănhim v phân phi nhiên liu có áp sutăcaoăđn tng
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
6
vòi phun. Trong h thng VE ậ EDC, ECU nhn tín hiu t các cm bin và tin hành
tính toán mt cách kỹ lỡng thiăđimăphunăvƠăluălng phun tt nhtăsauăđóăgi các
tín hiuăđiu khinăđn van SPV và TCV.
1. CB áp suất khí nạp
2. SPV
3. Cảm biến tc độ động cơ
4. CB nhiệt độ nhiên liệu
5. Lọc nhiên liệu
6. Thùng nhiên liệu
7. TCV
8. CB nhiệt độ khí nạp
9. CB vị trí trục khuỷu
10. CB nhiệt độ nước
11. Van EGR
Hửnể 1.4 Sơ đồ h thng VE- EDC 12. Vòi phun
13. CB vị trí bàn đạp ga.
d. H thng Common Rail
Hin nay h thngăđiu khin Common Rail (CDI hay CRDI) đưăđc phát trin
và ng dng trên nhiu dòng xe luăhƠnhă nc ta: Hyundai Starex, Santa Fe, Toyota
Hilux, Hiace, Isuzu D-max,ăMercedesăSprinterầ
Khi vnăhƠnh,ăđngăcăđcăđiu khin bi b vi x lỦăđ tiăuăhóaăv lng, thi
đim và áp sut phun nhiên liu. So viăđngăcădiesel cũ,ăđngăcăCommon Rail có
công sut lnăhn,ăgimălng tiêu hao nhiên liu, ít ô nhim và hotăđng êm duăhn.ă
Phun nhiên liu trc tip qua ng góp tích áp là mt dng mi ca h thng phun
trc tipădùngăchoăđngăcădiesel. H thng bao gm mt ng góp nhiên liu cao áp (trên
1000 bar) cp nhiên liuăchoăcácăvòiăphunăđin t riêng lẻ, tc là các vòi phun này thay
vì đóngăm bằngălòăxoăthìănóăđcăđóngăm bằng mt cunăhútăđin t phía trên vòi
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
7
phun,ăngc viăcácăbmănhiênăliu thp áp (cho các loiăđngăcăthôngăthng ta vn
giăcácăbmănƠyălƠăbmăcaoăápăvi áp sut to ra t 200 ậ 300 bar) cp nhiên liu cho
các vòi phun hotăđngătheoăcăch căhcă(lòăxo)ăthôngăquaăcácăđng ng cao áp và
đc dnăđng bằng h thng cam trên trc cam.
Hình 1.5 Sơ đồ h thng Common Rail
1.3 Các công trình khoa hcătheoăhng nghiên cu
1.3.1 Các nghiên cứu nỂoài nước
Các bài báo trên th giiăliênăquanăđnălĩnhăvc nghiên cu v hăhng ca vòi
phun h thng Common Rail.
2Technical assessment of Common Rail injectors on the ground of overflow
bench tests; Tomasz KNEFEL; 2012; Maintenance and Reliability Maintenance and
Reliability 2012; 14 (1): 42–53.
COMMON RAIL INJECTOR LEAK TESTING; CELESTÝN SCHOLZ, PETR
STARÝ; 2013; Technical University of Liberec.
Trên th gii, vic nghiên cu, phát trinăcácăbĕngăth đưăvƠăđangăđc phát trin
rt mnh m,ăđưăcóănhiu sn phẩmăđcăthngămi hóa. nc ta, hinăđangăcóănhiu
loiăbĕngăth đc nhp khẩu t các qucăgiaănh:ăĐc, Ý, Hàn Quc.
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
8
a. Thit b cân chnhăbmăcaoăápăvƠăvòi phun Common Rail TEC100
ắỬnể nănỂ
- Kim tra hotăđng caăbmăthp áp vƠăbmăcaoăáp.
- Kimătraălng hi và rò r ca vòi phun nhiên liu
trngătháiătĩnhăvƠăđng.
- Kim tra hotăđng ca vanăđiu chnh áp sut và cm
bin áp sut ng phân phi.
Hình 1.6 Thit bị TEC100
b. Thit b m rngătínhănĕngăcơnăchnh vòi phun đnăCommon Rail Minitec
ắỬnể nănỂ
- Thit b này có ch đ kim tra và hiu chnh tng vòi phun
t đng (BOSCH, DELPHI, SIEMENS, DENSO, PIEZO).
- Kim tra chính xác kt qu đoăđc caăđng du hi, áp
sut phun sm, dòng du thp áp, giá tr áp sut ln nht, nh
nht.
Hình 1.7 Thit bị Minitec
c. Thit b kim tra vòi phun CRDi Injector Tester (DNT 200)
ắỬnể nănỂ
- KimătraăvòiăphunăđnăCommon Rail.
- Điu khin phun các ch đ khác nhau (400 bar, 800
bar, 1350 bar).
- Điu khinăđc b rng xung phun.
- Kim tra các loi vòi phun caă cácă hưngă nh:ă Bosch,
Delphi, Denso và Piezo.
Hình 1.8 Thit bị DNT 200
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
9
d. Thit b làm sch và kim tra vòi phun đngăcăDiesel Common Rail
ắỬnể nănỂ
- Làm sch vòi phun nhiên liu.
- Hin th kt qu đo:ă60ăgiơy.
- Áp sut làm vic: 100/1800 bar.
- Làm sch vòi phun.
- Kim tra và làm sch vòi phun.
- Kim tra và làm sch vòi phun hin th trc tip.
Hình 1.9 Thit bị làm sạch vòi phun
Các thit b ncăngoƠiăđc thit k tin dng và hinăđi. Tuy nhiên giá thành
các thit b này rtăđt,ăvt kh nĕngăca mt s xng sa chaăcũngănhăcácătrng
dy ngh.
1.3.2 Các nghiên cứỐ ỏronỂ nước
Xut phát t nhu cu thc t v vic kim tra vòi phun h thng Common Rail, các
nghiên cuătrongăncăcũngăđưăđc thc hin:
- Thit k ch toăbĕngăth h thng phun duăđin t Common Rail - H Trng
Nghĩaăậ tháng 6/2009 ậ Đi hc Bách Khoa Thành ph H Chí Minh.
ắỬnể nănỂ
- Điu chnh và hin th tcăđ bmăcaoăáp.
- Điu chnh và hin th s ln phun.
- Điu chnh và hin th thi gian phun.
- Xácăđnhăluălng du hi va vòi phun.
Hình 1.10 BănỂ ỏể h thng phun dầu
đin t Common Rail
- Common Rail Tester ậ LêăQuangăVũ ậ 2009 ậ Đi hcăSăPhm Kỹ Thut Thành
Ph H Chí Minh.
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
10
ắỬnể nănỂ
- Điu chnh b rng xung phun và áp sut phun.
- Thc hin kim tra các ch đ phun khác nhau.
- Kimătraăđc nhiu chng loi vòi phun
- Xácăđnhăluălng du hi và du phun ca vòi
phun.
Hình 1.11 Common Rail Tester
Các bĕngăth trongănc ch toăđưăđápăngăđc mt s nhu cu ca vic th vòi
phun h thng Common Rail,ăgiáăthƠnhătngăđi rẻ. Tuy nhiên, các bĕngăth này còn
tn ti mt s hn ch:
Chaăkimătraăđc hình dng tia phun.
Căcu, vn hành khá phc tp,ăgơyăkhóăkhĕnătrongăvicăđƠoăto ngh.
1.4 Lý do chnăđ tài
Cùng vi s phát trin ca h thng Common Rail, vic boădỡng, chẩnăđoánăvƠă
sa cha h thng Common Rail là mt trong nhng vnăđ cp thit trong ngành công
ngh ô tô trongănc hin nay. Đ thc hinăđc vic chẩnăđoánăh thng nhiên liu
Common Rail,ăngi th sa cha cn hiu rõ v hotăđng h thng,ăcũngănhăvicăđoă
kim thông s ca các chi tit trong h thng. Tuy nhiên, vic trang b các thit b phc
v đƠoăto v h thng Common Rail cácătrng gặp rt nhiuăkhóăkhĕnăvìăcácăthit b
sn xut nc ngoài giá cao. Xut phát t thc t trên, tôi chnătênăđ tài: “ắểit k,
ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng thực ểànể”.
1.5 Mc tiêu nghiên cu
Trênăcăs hotăđng ca h thng nhiên liu Common Rail tin hành ch toăbĕngă
th h thng nhiên liu Common Rail vƠăđaăraăcác bài hc thc hành v đoăkim vòi
phun h thng nhiên liu Common Rail.
1.6 Phngăphápănghiênăcu
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
11
Đ tƠiăđưăs dngăcácăphngăphápănghiênăcu sau:
- Tng hp các vnăđ lý lun và thc tin v h thng Common Rail.
- Thit k, ch toăbĕngăth h thng Common Rail.
- Thành lp các bài bc v h thng Common Rail.
- Th nghim,ăđánhăgiáămcăđ đápăng caăbĕngăth.
1.7 Gii hnăđ tài
- Đ tài nghiên cu trên mt h thng nhiên liu Common Rail c th.
- Bĕngăth ch kim tra các ch tiêu kỹ thut bao gm: áp sut cao ca h thng,ăluă
lng du hi,ăluălng phun ca vòi phun h thng Common Rail.
1.8 Ni dung nghiên cu
Ni dung nghiên cu caăđ tài, ngoài phn m đu và kt lunăđcăchiaăthƠnhă4ăchng
- Chngă1:ătng quan vnăđ nghiên cu.
- Chngă2:ăcăs lý thuyt.
- Chngă3:ăthit k ch toăbĕngăth h thng Common Rail.
- Chngă4:ăthc nghimăvƠăđánhăgiáăhotăđng caăbĕngăth h thng Common
Rail.
1.9 Kt qu đtăđc caăđ tài
- Bĕngăth ch to cho ra dãy s liu gn chính xác vi s liu caăbĕngăth thngă
mi. Sai s giaăhaiăbĕngăth là thpăhnă±5%,ăđơyălƠămc sai s chp nhnăđc.
- Các ch đ kim tra caăbĕngăth đưăđápăngăđc các ch đ đangăđc áp dng
trênăcácăbĕngăth thngămiăđangăđc s dng.
- Khi ng dngăbĕngăth ch to vào công tác ging dyăđưăgiúp cho sinh viên có
th thc hành kim tra vòi phun Common Rail. T đóăgiúpăvic hình thành kỹ nĕngăca
cácăemăđc hoàn thinăhn.
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
12
CHNGă2
C S LÝ THUYT
Đ tin hành ch toăbĕngăth h thngăCommonăRail,ăngi nghiên cuăđưătin
hành nghiên cu nhng lý thuyt sau:
- Nguyên lý làm vic h thng Common Rail;
- Các cm chcănĕngătrongăh thngăcóăliênăquanăđnăbĕngăth: h thng nhiên liu
thpăáp,ăbmăcaoăáp,ăthanhătíchăáp,ăvòiăphun;
- Các thutătoánăđiu khinăvƠăphngăphápăkim tra vòi phun trên xe;
- Mô tăđin 3 pha và bin tn;
- Mt s vnăđ v thit b dy hc.
2.1 H thng nhiên liu Common Rail
2.1.1 Lịch s phát trin h thng phun dầỐ đin t Common Rail
- 1960: Common Rail nguyên muăđc tìm ra bi Robert Huber of Swizerland.
- Sauăđóăđc tip tc nghiên cu bi Dr.Marco Ganser ti Swiss Federal Institute
of Technology in Zurich.
- Gia nhngănĕmă1990:ăđc tip tc bi Dr. Shohei Itoh và Masahiko Miyaki thuc
tơpăđoƠnăDensoăCorporation.
- 1992: chngă trìnhănƠyă đc phát trin, xây dng và kim soát bi trung tâm
nghiên cu Bari ca FIAT.
- 1994:ăđc chuynănhng li cho tpăđoƠnăBosch.
- 1997: chic ô tô lpăđặt h thngăCommonăRailăđuătiênăđc sn xut - lp ráp và
gii thiu ra th trng.
2.1.2 Nguyên lý làm vic của h thng Common Rail
[5] Khi khiăđng hoặc khiăđngăcăhotăđng,ăbmăápăcaoăquay,ădu diesel t
thùng duăđcăbmăcpă(bmăđin lp trong thùng du hoặcăbmăcătíchăhpătrongăbmă
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
13
ápăcao)ăbmăt thùng du qua lc du tiăvanăđiu khin npăđ thông qua van này cp
vƠoăkhoangăbmăápăcao.ăTùyăthuc vƠoăxungăđiu khinăvanăđiu khin npămƠălng
du cpăvƠoăkhoangăbmăápăcaoăthayăđi, làm cho áp sut ra (áp sut du cao áp) ca
bmăápăcaoăcũngăthayăđi theo. Mt cm bin áp sut (cm bin áp sut rail) s gi tín
hiu áp sut v ECUăđ ECU quytăđnh chuiăxungăđiu khinăvanăđiu khin np.
a. Điều khiển áp suất rail; b. Điều khiển ốòi phỐn điện từ;
Du cao áp t ng rail đc cp tiăvòiăphună(thng trc vi áp sutăcao)ăđ ch
tín hiuăđiu khin t ECU.ăECUăcĕnăc vào các tín hiu gi v, tính toán thiăđim phun
vƠălng du phun tiăuăchoătng ch đ làm vic caăđngăcăvƠăxutăxungăđiu khin
phunăđ điu khin vòi phun phun du vào bungăcháyăđngăc.ăĐi vi loi vòi phun
đin t, do nó phiăđcăđiu khin viăđin áp xung 150V, nên tín hiu phun t ECU
phiăđc chuyn qua EDU (b điu khinădieselăđin t)ăđ kíchăđinăápăđiu khin và
cp cho vòi phun.
c. Cấu tạo ốà điều khiển vòi phun
loại điện từ.
Hình 2.1 Một s điu khin trong
h thng Common Rail
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
14
2.1.3 Sơ đồ khi điu khin h thng nhiên liu Common Rail
Hình 2.2 Sơ đồ khi h thnỂ điu khin độnỂ cơ Common Rail
Đ tài: Thit k, ch tạo bănỂ ỏể h thng Common Rail, kt hợp các bài giảng
thực hành
CBHD: TS. Trần ắểanể ắểưng HVTH: Phạm XỐân Đạt
15
2.1.4 Đưng nhiên liu thấp áp
a. Bình cha nhiên liu
Có kh nĕngăcha mtălng nhiên liuăđm
bo cho xe vn hành trong mt hành trình
dài mt cách an toàn.
Hình 2.3 Bình chứa nhiên liu
b. Đng nhiêu liu áp sut thp
Đng nhiên liu mmăđc bc thép thay th choăđng ng bằngăthépăvƠăđc
dùng trong áp sut thp.
c. Bmătip vn
Bmăhútătip vn nhiên liu t bình cha và cung cp nhiên liuăđn bmăcaoăápă
trongătrng hp cn x gió h thng nhiên liuăkhiăđngăcăkhôngălƠmăvic.ăBmătip
vnănƠyăthngăđc tích hp trên lc nhiên liu.
d. Lc nhiên liu
Mt b lc du không thích hp có th dnăđnăhăhng cho các chi tit caăbm,ă
van phân phi và kim phun. B lc du làm sch duătrcăkhiăđnăbmăcaoăáp,ăvƠădoă
đóăngĕnănga s mài mòn nhanh các chi tit caăbm.ăNc lt vào h thng nhiên liu
s lƠmăhăhng h thng dngăĕnămòn.ăTngăt vi các h thng nhiên liu khác, h
thng Common Rail cn mt b lc nhiên liu có bình chaănc, t đóănc s đc
x. Mt s xeănhăSprinterăs dng lc duăcóăkíchăthc lnăhnădoădu nc ta có
nhiu tp cht.