Mô hình tổ chức kinh doanh của các cơ quan
báo chí trong nền kinh tế thị trường
Vũ Thị Lan Anh
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS Chuyên ngành: Báo chí học; Mã số 60 32 01
Người hướng dẫn: TS. Hoàng Hải
Năm bảo vệ: 2010
Abstract. Xác định những quan điểm cơ bản, khái niệm cơ bản về hoạt động kinh doanh
báo chí ở Việt Nam. Khảo sát, đánh giá, nhận xét về hoạt động kinh doanh của các cơ
quan báo chí trong nước; cụ thể là báo Tiếng nói Việt Nam, báo Tiền phong, Thời báo
kinh tế Việt Nam. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của các cơ
quan báo chí trong nước: nhận thức đúng về hoạt động kinh doanh báo chí trong nền kinh
tế thị trường; nâng cao chất lượng nội dung báo chí; đào tạo đội ngũ quản lý và làm kinh
doanh báo chí; hội nhập và học tập kinh nghiệm quốc tế; tạo môi trường phù hợp cho
hoạt động kinh doanh báo chí.
Keywords. Báo chí; Kinh doanh; Kinh tế thị trường.
1
Content.
MỤC LỤC
MỤC LỤC………………………………………………………………………1
PHẦM MỞ ĐẦU……………………………………………………………….4
1. Tính cấp thiết của đề tài………………………………………………….….4
2. Lịch sử nghiên cứu về hoạt động kinh doanh báo chí………………….….7
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn……………………… ….8
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu……………………………………… …8
5. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tài liệu thực hiện luận văn……… …9
6. Những đóng góp của luận văn…………………………………………….10
7. Kết cấu của luận văn…………………………………………………….…10
CHƢƠNG 1: YẾU TỐ KINH TẾ TRONG PHÁT TRIỂN BÁO CHÍ
HIỆN ĐẠI………………………………………………………………………
1.1 Kinh tế thị trƣờng và những tác động đối với báo chí………………… 12
1.1.1 Kinh tế thị trường là gì? 12
1.1.2 Những tác động của kinh tế thị trường đối với báo chí ………………14
1.2 Một số khái niệm trong kinh doanh báo chí…………………………….16
1.2.1 Phát hành báo chí… … …………………………………………… 16
1.2.2 Quảng cáo báo chí… ………………………………………………….17
1.2.3 Hoạt động PR…… ……………………………………………………19
1.2.4 Thương hiệu của tờ báo……………………… ……………………….20
1.2.5 Độc quyền và cạnh tranh trên thị trường báo chí…………………… 22
1.3 Định hƣớng hoạt động kinh doanh báo chí trong
nền kinh tế thị trƣờng……………………………………………………… 26
2
1.3.1 Khái quát…………………… …………….………………………… 26
1.3.2 Xu hướng tự chủ tài chính của các cơ quan báo chí…….……………28
1.3.3 Phát triển tập đoàn báo chí ở Việt Nam….………………………… 30
CHƢƠNG 2: KHẢO SÁT MÔ HÌNH TỔ CHỨC KINH DOANH CỦA
CÁC CƠ QUAN BÁO CHÍ…………………………………………………….
2.1 Khảo sát mô hình tổ chức kinh doanh của một số tờ báo in………… 34
2.1.1 Báo Tiếng nói Việt Nam…………………………………………… 34
2.1.1.1 Vài nét về báo Tiếng nói Việt Nam…………………………………………34
2.1.1.2 Mô hình tổ chức kinh doanh ở báo Tiếng nói Việt Nam…………………37
2.1.2 Báo Tiền phong………………….………………………………………43
2.1.2.1 Vài nét về báo Tiền phong……………………………………………………43
2.1.2.2 Mô hình tổ chức kinh doanh ở báo Tiền phong……………………………47
2.1.3 Thời báo Kinh tế Việt Nam………………….…………………….…….53
2.1.3.1 Vài nét về Thời báo Kinh tế Việt Nam………………………………………54
2.1.3.2 Mô hình tổ chức kinh doanh ở Thời báo Kinh tế Việt Nam………… …56
2.2 Một số vấn đề đặt ra đối với hoạt động kinh doanh
của các cơ quan báo chí……………………………………………………….62
2.2.1 Một số vấn đề đặt ra…… …………………………………………… 62
2.2.2 Kinh doanh báo chí ở Việt Nam và những “ẩn số”….…………………68
CHƢƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
KINH DOANH CỦA CÁC CƠ QUAN BÁO CHÍ…………………………
3.1 Xu hƣớng phát triển kinh doanh của các cơ quan báo chí…………… 72
3.1.1 Nâng cao hiệu quả phát hành và quảng cáo….……………………… 72
3.1.2 Đa dạng hóa các ấn phẩm… ………………………………………… 74
3.1.3 Liên kết với các thành phần kinh tế….… …………………………… 75
3
3.2 Kinh nghiệm của các thƣơng hiệu truyền thông quốc tế……………….79
3.2.1 Kinh nghiệm quản lý tập đoàn báo chí ở Trung Quốc….…………… 80
3.2.2 Mô hình tổ chức kinh doanh và kinh nghiệm thành công của một số
thương hiệu truyền thông quốc tế….…………………………………………81
3.3 Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh
của các cơ quan báo chí……………………………………………………….84
3.3.1 Nhận thức đúng về hoạt động kinh doanh báo chí trong
nền kinh tế thị trường… ………………………………………………… 84
3.3.2 Nâng cao chất lượng nội dung báo chí….…………………………… 85
3.3.3 Đào tạo đội ngũ quản lý và làm kinh doanh báo chí….……………… 87
3.3.4 Hội nhập và học tập kinh nghiệm quốc tế …………………………… 89
3.3.5 Tạo môi trường phù hợp cho hoạt động kinh doanh báo chí ……… 91
KẾT LUẬN……………………………………………………………………95
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………99
PHỤ LỤC
99
References.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường An (2007), Về chính sách tài chính đối với báo chí: Cần giao quyền
hơn nữa cho các Tổng biên tập, Tạp chí Người làm báo, số 10/2007.
2. Mạnh Cường (2005), Sẽ thử nghiệm mô hình tập đoàn báo chí, Báo điện tử
Dân trí, />bao-chi.htm, cập nhật ngày 30/9/2005.
3. Lệ Chi (2010), Báo chí cũng là doanh nghiệp, Báo điện tử Vnexpress,
/>a=0, cập nhật ngày 18/6/2010.
4. Hoàng Văn Chung (2006), Thương mại hóa báo chí – Thách thức hiện hữu,
tạp chí Nghề báo điện tử,
/>3, cập nhật ngày 24/10/2006.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị Trung ương 5 (khóa X), NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007.
6. Nguyễn Đức (2005), Văn Hối Tân Dân báo: Mô hình tập đoàn kinh tế truyền
thông, Báo Sài gòn giải phóng online,
cập nhật ngày
4/5/2005.
7. Vũ Quang Hào (2007), Ngôn ngữ Báo chí, NXB Thông tấn.
8. Hồng Hải (2005), Phải hình thành những tập đoàn báo chí tự sống, tự phát
triển… , báo VietNamNet
/>thanh-nh7919ng-t7853p-273oan-bao-chi-t7921-s7889ng-t7921-phat-
tri7875nquot.htm, cập nhật trên báo Hà nội mới online ngày 12/08/2005.
100
9. Hoàng Hải (2006), Lý luận Kinh doanh báo chí, Giáo trình cho học viên cao
học, biên soạn 2006.
10. Hoàng Hải - Phạm Tất Thắng (2003), Vai trò của báo chí trong phát triển
doanh nghiệp, NXB Lao động, Hà Nội.
11. Đinh Văn Hường (2004), Tổ chức và hoạt động của tòa soạn, NXB ĐH
Quốc gia Hà Nội.
12. Đinh Văn Hường (2006), Các thể loại báo chí thông tấn, NXB ĐH Quốc gia
Hà nội.
13. Lại Thị Hoa (2008), Phỏng vấn GS Tạ Ngọc Tấn: Sự hình thành các tập
đoàn báo chí ở Việt Nam, vietnamjournalism,
/>le&id=2549&catid=1:bao-chi-viet-nam&Itemid=104, cập nhật ngày 3/4/2008.
14. Như Hoa, Khánh Duy (2010), Truyền hình – 1 năm sôi động, Báo Sài gòn
giải phóng online, cập
nhật ngày 9/1/2010.
15. Kỉ yếu hội thảo “Báo chí với Doanh nghiệp – Doanh nhân”, Ban Tuyên
giáo Trung ương tổ chức 2/10/2007
16. Trần Lưu (2010), Báo chí Việt Nam đổi mới để phát triển, Báo Sài gòn giải
phóng online, cập nhật ngày
12/8/2010.
17. Thùy Liên (2010), Cần một mô hình tập đoàn báo chí, Báo Bưu điện online,
/>doan-bao-chi/2010/06/2SVCM7528572/View.htm, cập nhật ngày 21/6/2010.
18. Ngọc Lan (2010), Kinh doanh truyền hình: Những lát cắt ra tiền, Thời báo
kinh tế Sài gòn, />truyen-hinh-nhung-lat-cat-ra-tien.htm, cập nhật trên báo điện tử Vneconomy
ngày 5/8/2010.
101
19. Khánh Linh (2005), Kinh tế truyền thông cần một tư duy mới, Báo
Vietnamnet,
20. Xuân Linh (2009), Luật báo chí mới sẽ có chế tài đủ mạnh, Báo Vietnamnet,
/>879267/, cập nhật ngày 17/11/2009.
21. Đăng Ngọc (2007), Marketing tờ báo rất quan trọng, Tạp chí Người làm
báo, số 9/2007.
22. Trần Quang Nhiếp (2002), Định hướng hoạt động và quản lý báo chí trong
nền kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
23. Đặng Đình Nam (2009), Thời báo kinh tế Việt Nam hoạt động kinh doanh
báo chí ở Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế, luận văn cao học, Khoa Báo
chí – Truyền thông, trường ĐH KHXH & NV.
24. Khổng Nhung, Minh Hường (2010), Trà thảo mộc: Tiềm ẩn nhiều nguy cơ,
báo điện tử Vnmedia,
cập nhật
ngày 20/7/2010.
25. Khổng Nhung, Minh Hường (2010), Trà Dr Thanh cố tình quảng cáo lập lờ
lừa khách hàng?, Báo điện tử VnMedia,
cập nhật
ngày 22/7/2010.
26. Hồng Minh (2010), Đi tìm tính chuyên nghiệp của báo chí, Báo Bưu điện
online, />nghiep-cua-bao-chi/2010/06/2VCMS7528826/View.htm, cập nhật ngày
25/6/2010
27. Hồng Minh (2008), Liên kết báo chí – Mới mà không mới, Báo Bưu điện
online, Moi-
ma-khong-moi/2008/08/2MSVC7511535/View.htm, cập nhật ngày 11/8/2008
102
28. Hồng Minh (2010), Bản quyền truyền hình: Rất cần sự điều tiết chung, Báo
Bưu điện online,
/>su-dieu-tiet-chung/2010/09/2SVMC7531450/View.htm, cập nhật ngày
13/09/2010.
29. Hồng Minh (2010), Thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với báo chí: Những
đổi mới có lợi, Báo Bưu điện online,
www.ictnews.vn/Home/bao-chi-xuat-ban/Thue-TNDN-doivoi%C2%A0bao-chi-
Nhung-doi-moi-co loi/2010/07/2MSVC7529006/View.htm, cập nhật ngày
2/7/2010.
30. Trần Quang (2005), Các thể loại báo chí chính luận, NXB ĐH Quốc gia Hà
Nội.
31. Quảng bá và Phát hành, Tạp chí Người làm báo, số 9/2007
32. Al Ries & Laura Ries, Quảng cáo thoái vị và PR lên ngôi, NXB Trẻ, 2005
33. Dương Xuân Sơn – Đinh Văn Hường – Trần Quang (2004), Cơ sở lý luận
báo chí truyền thông, NXB ĐH Quốc gia Hà Nội.
34. Tạ Ngọc Tấn (2007), Các tập đoàn báo chí Phương Tây: Thực chất và
quyền lực, Tạp chí Người làm báo, số 10/2007.
35. Tạ Ngọc Tấn (2007), Về vấn đề phát triển tập đoàn báo chí ở Việt Nam, Tạp
chí Người làm báo, số 9/2007.
36. Nguyễn Vũ Tiến (2005), Vai trò lãnh đạo của Đảng đối với báo chí trong
thời kì đổi mới, NXB Chính trị Quốc gia.
37. Hiếu Trung (2009), Trung Quốc phát triển tập đoàn truyền thông, tuoitre.vn,
/>truyen-thong.html, cập nhật ngày 6/10/2009.
38. Bùi Chí Trung (2008), Thị trường truyền thông Việt Nam lao đao tìm lối
thoát, TuanVietNam (Báo VietNamNet)
103
/>truong-truyen-thong-VN-lao-dao-tim-loi-thoat39, cập nhật trên website Hội nhà
báo Việt Nam ngày 16/11/2008.
39. Minh Tuấn (2010), Phải quy định nhà báo tác nghiệp là thi hành công vụ,
tienphong.vn, />tac-nghiep-la-thi-hanh-cong-vu.html, cập nhật ngày 20/6/2010.
40. Trần Đăng Tuấn (2007), Một số vấn đề của lãnh đạo, quản lý báo chí trong
tình trạng hiện nay, Tạp chí cộng sản, số 11/2007.
41. Mark Tungate (2004), Media Monoliths – How great media brands thrive
and survive, Kogan Page Limited, Britain and the United States, 2004.
42. VietNamNet (2010), InnovGreen gửi thư khắp nơi vu cáo VietNamNet,
VietNamNet, />vu-cao-VietNamNet-919874/, cập nhật ngày 3/7/2010.
