Vườn thí nghiệm của Mendel
Gv:Nguyễn
Hoàng Quí
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Để xác định 1 tính trạng là trội hoàn toàn hay lặn, người ta
thực hiện phép lai nào ?
A. Lai phân tích: kết quả lai có hiện tượng đồng tính thì cơ
thể đem lai mang tính trạng trội.
B. Lai 2 cá thể thuần chủng, khác nhau bởi 1 cặp tính trạng
tương phản; tính trạng biểu hiện ở F
1
là tính trạng trội.
C. Cho các cá thể dị hợp F
1
giao phối (hoặc tự phối) với nhau,
ở F
2
tính trạng chiếm tỉ lệ 3/4 là tính trạng trội.
D. Cả B và C đều đúng.
2. Ở đậu Hà lan, gen A thân cao, gen a thân
thấp. Cho lai cây thân cao với cây thân thấp, F
1
thu
được 51% cây thân cao : 49% cây thân thấp. Kiểu
gen của phép lai trên là :
A. P : AA × aa
B. P : AA × Aa
C. P : Aa × Aa
D. P : Aa × aa
3. Trong thí nghiệm của Mendel về màu sắc hạt đậu, có thể
giải thích hiện tượng F
2
phân tính (3 hạt vàng : 1 hạt lục)
như thế nào ?
A.F
1
có kiểu gen Aa
B.F
1
cho ra 2 kiểu giao tử là A và a với tỉ lệ tương đương
C.Ở F
1
, gen A không hòa lẫn với gen a mà A trội so với a
D.Sự tổ hợp ngẫu nhiên của 2 loại giao tử F
1
(A và a) trong
thụ tinh tạo F
2
có tỉ lệ kiểu gen là (1AA : 2Aa : 1aa) và tỉ lệ
kiểu hình là [3 hạt vàng (1AA+2Aa) : 1 hạt xanh (1aa)]
P
tc
: Hạt vàng Hạt xanh
Hạt trơn ?
? Thân thấp
I. Khái niệm lai hai và nhiều cặp tính trạng:
1. Ví dụ:
Như thế nào là phép lai hai
và nhiều cặp tính trạng
tương phản ?
Hạt nhăn
Thân cao
II. Định luật 3 của Men đen: ĐL phân ly độc lập các tính trạng
1. Thí nghiệm:
P
tc
: Vàng-Trơn Xanh-Nhăn
Ptc : Vàng-Trơn-Cao Xanh-Nhăn-Thấp
2. Định nghĩa:
Là phép lai cặp bố mẹ thuần chủng đem lai khác nhau
bởi 2 hay nhiều cặp tính trạng tương phản.
II. Định luật 3 Menđen:
1. Thí nghiệm:
P
tc
:
Vàng - Trơn
Xanh - Nhăn
Tất cả vàng - trơn
F
2
:
F
1
:
(Tự thụ
phấn hay
giao phấn)
315 hạt V - T 101 hạt V - N 108 hạt X - T 32 hạt X - N
556 hạt
2. Nội dung định luật 3:
“Khi……….sự di truyền của cặp tính trạng
này không phụ thuộc vào sự di truyền của
cặp tính trạng kia.”
Căn cứ
vào đặc
điểm nào
của kết
quả thí
nghiệm để
cho rằng 2
cặp tính
trạng màu
sắc và
dạng hạt di
truyền độc
lập với
nhau ?
Hạt vàng
Vàng-trơn
Vỏ
trơn
Vỏ
nhăn
Vàng-nhăn
Hạt xanh
Vỏ
trơn
Vỏ
nhăn
Xanh-trơn
Xanh-nhăn
Biến dị
tổ hợp
Như thế
nào là
biến dị
tổ hợp ?
Phát biểu
nội dung
định luật 3 ?
2. Nội dung định luật 3:
“……….sự di truyền của cặp tính trạng này không phụ thuộc vào
sự di truyền của cặp tính trạng kia.”
▪ Biến dị
tổ hợp
Xuất hiện các kiểu hình khác P trong lai giống
Do sự tổ hợp lại các tính trạng đã có ở bố mẹ
▪ Tỉ lệ phân ly
từng cặp
t/t:
Tính tỉ lệ
phân ly
của từng
cặp tính
trạng ?
Vàng
Xanh
=
315 + 101
108 + 32
=
416
140
2,97
1
=
101 + 32
315 + 108
=
Trơn
Nhăn
=
423
133
3,18
1
=
Vàng
Xanh
3
1
≈
3
1
≈
Trơn
Nhăn
(3V : 1X) (3T : 1N) ═ (9VT : 3VN : 3XT : 1XN)
Dấu hiệu
chứng tỏ
2 cặp
tính
trạng di
truyền
độc lập
với nhau
là gì ?
Tỉ lệ phân ly KH đời con trong lai 2 cặp tính
trạng bằng……………… phân ly của từng cặp tính
trạng trong phép lai 1 cặp
Vd: P: Vàng, trơn Xanh, nhăn
F
1
: 3 Vàng, trơn : 1 Xanh, nhăn
V
X
═
3
1
T
N
═
3
1
(3V : 1X)(3T:1N) ≠( 3VT : 1XN)
2 cặp VX và TN không PLĐL
Tích tỉ lệ
Vì sao
có sự di
truyền
độc lập
của các
cặp tính
trạng ?
III. Giải thích ĐL III Mendel theo thuyết NST:
Qui ước: alen A : hạt vàng ; a : hạt xanh
alen B : vỏ trơn ; b : vỏ nhăn
KG P
tc
: V – T :
AABB
A A B B
a a b b
X – N : aabb
PHT
P
tc
:
A A B B a a b b
Vàng - Trơn
Xanh - Nhăn
AABB
aabb
G
P
:
A B
a b
F
1
:
A a
B b
AaBb
100% Vàng
Trơn
F
1
:
A a
B b
Vàng - Trơn
AaBb
G
F1
:
A B A b a B
a b
Vì sao
có sự di
truyền
độc lập
của các
cặp tính
trạng ?
* Sở dĩ có sự PLĐL các cặp tính trạng là do :
+ của mỗi cặp NST tương đồng
khi F
1
hình thành giao tử.
+ Sau đó sự …………….của các NST tạo nên những loại
giao tử khác nhau
Sự phân ly độc lập
tổ hợp
tự do
* Điều kiện cần thiết để có sự phân ly độc lập là …(1)…
…… qui định các (2). .………… phải nằm trên……
(3)…
các cặp alen
cặp tính trạng
tương phản
các cặp NST
tương đồng
khác nhau
AaBB
aaBB
AABb AaBb
aabb
F
2
:
A B A b a B a b
A B
A b
a B
a b
AABB
AaBb
AABb AaBB AaBb
AaBb
AAbb Aabb
Aabb
aaBb
aaBb
♀
♂
F
2
F
2
TLKG
TLKG
TLKH :
TLKH :
1/16 AABB
2/16 AABb
2/16 AaBB
4/16 AaBb
1/16 AAbb
2/16 Aabb
1/16 aaBB
2/16 aaBb
1/16 aabb
9/16 (A_B_)
V – T
9/16 (A_B_)
V – T
3/16 (A_bb)
V – N
3/16 (A_bb)
V – N
3/16 (aaB_)
X – T
3/16 (aaB_)
X – T
1/16 aabb
X – N
1/16 aabb
X – N
(9 loại kiểu gen) (4 …KH)
III. Giải thích định luật PLĐL:
IV. Công thức tổng quát:
Kết
quả
KG ở
F
1
Lai 1 cặp
( Aa)
Lai 2 cặp
( AaBb)
Lai n cặp
(AaBbCc…)
Số loại G F
1
Số tổ hợp
KG F
2
Số kiểu gen
F
2
Số kiểu hình
Ở F
2
2 ═ 2
1
4 ═ 2
2
2
n
2
n
4 ═ 4
1
16 ═ 4
2
4
n
4
n
3 ═ 3
1
9 ═ 3
2
3
n
3
n
2 ═ 2
1
4 ═ 2
2
2
n
2
n
Vd:
Lai cặp bố mẹ khác nhau n cặp gen dị hợp :
+ Số kiểu giao tử : 2
10
═ 1024
+ Số hợp tử ở F
2
: 4
10
═ 1.048.576
+ Số loại KG F
2
: 3
10
═ 59.049
+ Số loại KH F
2
: 2
10
═ 1024
V. Ý nghĩa của định luật PLĐL:
+ Giải thích nguyên nhân xuất hiện biến dị tổ hợp vô cùng
phong phú ở các loài giao phối.
+ Biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu quan trọng cho tiến
hóa và chọn giống.
aabb
1. Ở người, gen A qui định tóc xoăn, gen a tóc thẳng;
gen B mắt đen, gen b mắt xanh.
Bố : tóc thẳng-mắt xanh
Mẹ : tóc xoăn-mắt đen
Con : tóc thẳng-mắt xanh
aabb
AABB
AABb
AaBb
Vì sao hình thức sinh sản vô tính không cho nhiều
biến dị như hình thức sinh sản hữu tính giao phối ?
Ở hình thức sinh sản hữu tính giao phối có
………………………………………………………….
của các gen , sinh sản vô tính không có quá trình này.
Sự phân ly độc lập và tổ hợp tự do
B
